MSCI, mijn system van loopbaaninvloeden Pilot versie APS, Ad Bijlard Afname Jannet van Dijken, uitwerking Ad Bijlard Datum: december 2008 School: 4 scholen Klas: 6 klassen, telkens een groepje leerlingen Interview met leerlingen 12 jongens en 16 meisjes in 6 groepsgesprekken Denk eens terug aan de start toe je voor het eerst iets met MSCI ging doen: De eerste casus, het eerste voorbeeld waar je samen met je mentor aan gewerkt hebt ging over John: die hield van motorcrossen. 1. Wat herinner je je nog daarvan? De cirkels, dingen voor later, verschillende dingen invullen die je belangrijk vindt, wat meetelt voor later. Ik herinner me er niet zoveel meer van. Ik weet nog wel dat je dingen moest opschrijven, je hobby s, beslissingen, invloeden en ouders enz Sommige cirkels waren voor jezelf en sommige gingen over anderen Kwaliteiten opschrijven, best moeilijk, brainstormen over later, Casus John, leek echt heel veel op mij! Je moest vaak hetzelfde doen. Iedere keer hetzelfde opschrijven, dat vind ik raar. Het is eigenlijk alleen geschikt voor iemand die iets zoekt, niet als je het al weet. Ik zie het nut niet Ik denk wel dat het helpt Nooit zo uitgebreid zoiets gedaan Vooral dat ik er niet zo heel veel aan heb gehad, omdat mijn keuze voor mij al behoorlijk vast staat. Nee ik heb mijn keuze nog niet gemaakt, maar ik weet niet of ik er veel aan gehad heb. Ik denk dat het niet echt een goede manier is, omdat het niet echt gerichte vragen waren naar wat je wilt doen en hoe je het wilt doen. Het was voornamelijk de omgeving, maar ik denk niet dat, het speelt wel mee, maar het was toch allemaal een beetje vaag. Groot. Groot in de zin van wat veel. Groot, te grote letters en raar papier. Niet nodig als het al weet, wel logische opbouw Deze bijlage is een onderdeel van: 1
2. Hoe vond je het om op die manier samen op zoek gaan naar de invloeden in iemands leven? Leuk, zo n overzicht, Beetje saai, maar het helpt wel, een goed overzicht Ik denk dat het wel juist past in een derde klas. Als je er eerder mee zou beginnen, zou ik denken wat moet ik hiermee en als je later zou beginnen zou misschien te laat zijn. 3 lessen zijn er leuk mee Wij hebben er een collage van gemaakt, dat was op zich wel leuk. Je gaat in tijdschriften kijken en zo krijg je weer meer ideeën. Je kunt voor jezelf bedenken, dat wil ik wel of eigenlijk liever niet. - (heel) Leuk, anders dan gewone les. Interessant, nieuw hebben we zo nooit gedaan Ik zag bij anderen dingen staan, die ik niet had gedacht en toen dacht ik dat het bij mij misschien ook zo was. Boeiend, je gaat er toch over nadenken enzo Bij sommigen spelen ouders een grote rol, dat verwachtte ik niet. Ik ging er ook over nadenken wat ik daar van vond. Ik was er in 5 minuten mee klaar Het is eigenlijk te laat voor ons, wel goed in klas 3 of 4 3 lessen is OK, niet minder want als je gaat nadenken kost dat tijd Voor de casussen komt er eigenlijk nog tijd bij. Casussen zijn helemaal niet nodig Deze bijlage is een onderdeel van: 2
3. Waar heb je het meeste van geleerd, of waarvan ben je je meer bewust van geworden bij het invullen/maken van het MSCI-boekje? + vraag 5 Wat beviel je het meest aan de MSCI activiteiten? Ik weet nu wat ik belangrijk vind en wat ik leuk vind om te doen. Ik bewaar het en houd in mijn achterhoofd wat ik opgeschreven had. Over een half jaar ga ik die cirkels erbij pakken en bekijken hoe ik dan denk Kwaliteitenspel (deden we tussendoor als activiteit), dat deden we na de casus John. Dan hoor je namelijk helemaal geen negatieve dingen enzo alleen maar positief. Dan kom je er toch ook wel achter hoe mensen over je denken. Wat nuttig was, waren die cirkels, dan heb je toch wel zicht op wat je wilt gaan doen. Dan weet je waar je naar kan kijken. Over het algemeen was de eerste cirkel het dichtste bij mezelf het makkelijkste in te vullen. Het is wel belangrijk, het gaat wel om jezelf, maar jijzelf wordt ook beïnvloedt door dingen die om je heen gebeuren, dingen die je dicht bij je wil houden. Als ik bijvoorbeeld werk zou moeten doen zonder met mensen te maken te hebben, dan heb ik wel zoiets van, dat wil ik niet. En mijn ouders zeggen ook dat iets moet doen, met sociaal of zo moet doen. Dus dat wordt ook beïnvloedt en dat komt dan eigenlijk toch wel weer bij jezelf Die cirkels maken en dan met name de lege cirkel maken. In de bestaande cirkels kan je minder je ei kwijt. Nee, die cirkels daarvoor had ik niet ingevuld, ik begon direct met die laatste cirkel. Dat vond ik wel makkelijker. Ik heb die laatste cirkel wel serieus ingevuld, die andere cirkels had ik geen zin in om in te vullen. Het is fijner als ik zelf mag weten wat ik invul, net als bij de verhalen. Om op een rijtje te krijgen wat je het meest beïnvloed en wat je het belangrijkste vindt en wat voor mij belangrijk is in mijn omgeving. Dat je toch wel een beetje na gaat denken over wat je wilt doen later, wat mee speelt, dat dat niet bij iedereen hetzelfde is. Vooral het stukje over wat je perse wilt gaan doen, wil je uit huis bijvoorbeeld dat is het stukje waar ik het meeste aan heb gehad. Het stukje van wie beïnvloedt mij, bijvoorbeeld ouders dat staat bij mij gewoon vast, ik bepaal zelf wat ik wil. Deze bijlage is een onderdeel van: 3
4. Wat was moeilijk om te begrijpen of te doen? 5. zie 3 Nou ik vond het wel heel duidelijk, het staat er goed in. Het is niet te moeilijk geschreven De vragen aan het begin van het boekje waren begrijpelijk, of het makkelijk in te vullen is, ligt aan jezelf, hoe jij over later denkt, of je dat al een beetje weet. Als je dat nog niet weet, doe je er denk ik wat langer over Ja ik weet zelf nog niet wat belangrijk is en daarom is het moeilijk in te vullen. De instructies naast de cirkels. Het was niet altijd even duidelijk, met die rondjes.. en dan moest je zelf zo n ding maken, dat was wel lastig Je kon het wel gewoon makkelijk invullen. De oefeningen waren wel raar, en daardoor ingewikkeld. Ik had meer recht-toe-recht-aan -vragen verwacht. Het was allemaal een beetje vaag Deze bijlage is een onderdeel van: 4
6. Als je terugkijkt naar MSCI, heb je nu meer het gevoel dat je het deed omdat het moest of dat je er zelf ook echt iets aan had? Wil je uitleggen hoe dat komt? Het is van twee kanten. Het moest sowieso, maar ik vond het ook wel leuk. Nou ik vond het wel meevallen, maar ik vond het wel saai. Het is wel handig. - Allebei, je moet natuurlijk die lessen doen, mag geen vrij. Maar het was ook wel leuk om te doen en nuttig. Bij het maken van mijn eigen MSCI kreeg ik wel een totaalplaatje. Het levert een samenvatting op, van wat je daarvoor moest invullen en dat levert een totaalplaatje op. Een beeld van hoe het nu is geworden. Bij de andere plaatjes was dat los. In eerste instantie is het wel een kwestie van moeten, maar als je dit niet wilt kan je dit in vijf minuten klaar zijn. Dan maak je dit even snel. De begeleider heeft ook wel wat invloed gehad, door hem heb ik een tweede studiekeuze kunnen maken. Oh, nou ik heb niet veel hulp nodig gehad bij het invullen van dit ding. De begeleiders staan er wel open voor, willen je wel hulp bieden. Als je informatie wilt kan je altijd bij hen terecht, of als je met ze wilt praten. Dat is wel fijn om te weten. Het was min of meer moeten. Je doet de activiteit met de mentor in de mentorles. Een van de leerlingen moest het doen als taak. Bij weer een ander zat de les bij het extra vak. Er zijn twee klassen uitgekozen, die dit gingen doen. Deze bijlage is een onderdeel van: 5
7. Op welke manier heeft MSCI geholpen om dieper na te denken over jouw loopbaanvragen? Met de cirkel wist ik nog niet wat mij beïnvloedde en dat weet ik nu dus wel. Het heeft wel geholpen bij wat mij beïnvloedde, maar niet bij wat ik hierna wil gaan doen. Ja, omdat ik problemen heb met mijn concentratie. Hier kwam ook wel uit, dat ik gewoon bezig moet zijn. Ik dacht al wel dat iets met muziek wilde doen en dit heeft me wel verder gestimuleerd, ik denk er over na, ja ik wil wel iets met muziek gaan doen. Ja, dat denk ik wel, ik ben beter in de exacte vakken, maar ik vind die andere vakken veel leuker Ja, sommigen laten zich beinvloeden door dingen die ik zelf helemaal niet zou kiezen, dat zag ik wel. Dan lijkt het net of je van je familie iets moet doen. Het is wel zo, dat je denkt, wat wil ik nou eigenlijk? Dat had ik wel ja. Nou, je moest toch dingen invullen over je toekomst enzo dat vond ik wel boeiend. Wel moeilijk, maar je gaat er wel over nadenken enzo Die rondjes invullen is een hele andere manier van werken, dan wat we gewend zijn. Het is niet echt iets wat ik vaker heb gedaan, maar het was wel te doen. Nee, niet dieper nagedacht, eigenlijk wordt dat wat ik wil voortdurend bevestigd, ik weet al heel lang wat ik wil gaan doen. Het is voor ons niet duidelijker geworden, dan dat het al was. Wel heb ik op een andere manier nagedacht over wat ik wil gaan doen, maar ik weet het nog steeds niet eigenlijk. Het heeft me wel geholpen om meer na te denken, bijvoorbeeld over het uit huis gaan bijvoorbeeld. Ik wist al wel dat ik huis wilde, maar nu denk ik, misschien ook wel naar het buitenland. Ik kan me herinneren dat ik toen niet meer zoveel zin had, na al die andere cirkels. (Andere reactie) Ik had die gelijk ingevuld, ben daar juist begonnen, vond die cirkel het makkelijkste van alles. Ik had een schema van wat mijn grootste invloed is en wat mijn kleinste invloed is en dan ben je klaar Ja dat denk ik wel. Want ik heb al heel lang in mijn hoofd wat ik wil gaan doen. Maar ik heb, ik wil een sportopleiding gaan doen, maar ik heb nog nooit gekeken naar het feit dat ik een keer geblesseerd kan raken waardoor ik dat nooit meer zou kunnen doen. Dus dat is ook wat van invloed in je leven kan zijn en dat is ook wat dit boekje openbaart denk ik. Deze bijlage is een onderdeel van: 6
8. Hoe was het voor jou om met klasgenoten jullie eigen MSCI s te bespreken? Ik trek me daar niet zoveel van aan. Ik ben gewoon mezelf en vul in wat ik zelf wil. Het was wel leuk, maar niet bijzonder om met klasgenoten te doen. Ja, sommigen laten zich beinvloeden door dingen die ik zelf helemaal niet zou kiezen, dat zag ik wel. Dan lijkt het net of je van je familie iets moet doen. Ja, nou ja, vorig jaar praatten we er ook wel eens over, soms. Niet zo erg als nu. Het komt nu ook dichterbij. Je hebt nu ook allerlei studiebeurzen en dit soort dingen en dan kom je van elkaar ook wel meer te weten over wat iedereen wil en dan praat je er automatisch ook meer over. Ik zoek nu wel wat gerichter. Idem vraag 2 Bij sommigen spelen ouders een grote rol, dat verwachtte ik niet. Ik ging er ook over nadenken wat ik daar van vond Wij hebben dit zoveel mogelijk alleen moeten invullen in stilte. We zaten dit wel samen in een ruimte te maken, maar deden dat ieder voor zich. - Nou een jongen schreef een invloed op, waarop een klasgenoot verbaasd reageerde en zei dat vind ik nergens op slaan. Waarop de jongen zijn net bedachte invloed weer weg streepte. Terwijl het beter werkt als je het voor jezelf doet, want het is voor jezelf. Het maakt niet uit wat iemand anders er van denkt. - Als je dan toch wil dat je iets ruimer kijkt dan je eigen cirkel, vul het dan twee-aan-twee in, maar niet met grotere groepen. Deze bijlage is een onderdeel van: 7
9. Je hebt eerst MSCI gemaakt. Daarna heb je er over gesproken met een paar klasgenoten. Welke nieuwe dingen ontdekte je toen je het maakte en welke ontdekte je pas toen je het besprak met je klasgenoten. We hebben het er wel met elkaar over gehad over de verschillende invloeden die we hadden. Dan merk je dat het wel heel verschillend is wat een rol bij een ieder speelt. Dat is wel apart om te zien, bijvoorbeeld in wat voor mate ouders een rol spelen. Daardoor ontdekte ik dat het bij mij anders was Door die cirkels ben ik er wel achter gekomen wat ik eigenlijk nog meer leuk vindt dan alleen de hogere hotelschool. Ja mijn tante heeft psychologie gestudeerd en dat wil ik ook graag. Zij is gestopt na het tweede jaar, omdat het best wel een taaie studie is, en dat is ook niet echt wat voor mij. Toen ging ik kijken wat ik anders zou willen gaan doen. Maar ik kom er toch steeds meer achter dat het me toch interesseert, dat ik graag mensen wil helpen met problemen enzo. Ik volg dingen op tv en andere media die daar mee te maken hebben, dat vind ik interessant. Ik wil echt wel zoiets. Als het me interesseert kan ik er altijd wel goed voor leren. zie vraag 8 We praten er met klasgenoten dagelijks over. Het is toch je vervolgopleiding, wat je wilt gaan doen, daar praten we wel veel over. Het is ook iets wat dagelijks wel in je hoofd speelt. Het komt ook steeds dichterbij. Vorig jaar begon het al een beetje, met de vraag wat wil ik gaan doen. Maar nu is het toch wel bijna, je nadert het examen en je moet toch wel keuzes gaan maken. Jongens maken zich minder druk, meisjes willen toch nu alvast graag weten wat ze gaan doen. Jongens vinden het nu wel best, zien wel. Meisjes willen meer zekerheid, plannen langer vooruit. Deze bijlage is een onderdeel van: 8
10. Denk je dat MSCI ook zinvol (zou kunnen helpen) bij je vrienden? Leg uit waardoor en Ja ik denk het wel.het zou alleen wel wat kleurrijker mogen worden, het is nu grijs met zwart, dat is saai. Ik denk misschien in de tweede. In de vierde of vijfde is te laat. En in de tweede kom je er wel wat meer achter wie je bent. Maar in de tweede wist ik echt nog niet wat mijn invloeden zijn. Dus klas drie is wel geschikt. Ja, ik denk het wel. Wel. Wel. Niet. Wel. Wel, maar dan wel aangepast. Uitgebreider, meer informatie vwo 3 geschikt? Ja 3 of 4, omdat vwo een jaar langer is. Ja ik zou toch klas 3 doen, dan moet je profielkeuzes maken en in klas vier nemen ze het minder serieus. Voor ons was het misschien wat te laat. Nou we hebben ook al eerder zoiets gedaan, vorig jaar, dat leek hier wel een beetje op. Dat waren heel veel boekjes, moest je ook zoiets invullen. Dat duurde echt heel lang. Niet alle klassen hebben dat gedaan. Voor mij was dit een soort herhaling wat dat betreft. Voor 3TL is dit misschien wel geschikt. Want nu moet je in maart je opgeven voor een opleiding, dus een jaar eerder had dit ook wel gekund. Nee ik niet, heb er niet veel aan gehad. Het heeft bij mij niet veel geholpen, misschien bij anderen wel. Ik aan de ene kant wel, maar het is niet een heel groot iets voor wat je later kunt gaan doen. Maar het zet wel aan het denken, de vragen. Dat je erover nadenkt is wel fijn. 12:46 Ik zou het eigenlijk wel aanraden, maar dan moet diegene ook echt dingen gaan vergelijken. Persoonlijkheden vergelijken met opleidingen. Ja ik denk het wel, dan leer je ook over de invloeden die belangrijk voor je zijn en dan kan je daarover verder praten. Dit boekje kwam dus eigenlijk iets te laat. Zou dit boekje nuttig kunnen zijn voor de profielkeuze? Nee ik denk niet dat dat echt nuttig is. We hebben al een profielkeuzetest op school, die is wel handig, maar daarna zou dit wel handig zijn, dus dan zou dat in Vwo 4 passen Ik denk wel in de bovenbouw, klas 3 of 4. Ja, dit is toch nog best te begrijpen voor een derde klasser, denk ik. Ja, dat lijkt me ook wel, dit is niet heel moeilijk. Dit is ook geschikt voor leerlingen van de (lagere niveaus van het) VMBO. Hoe het in elkaar is gezet is duidelijk. Maar je moet het wel goed lezen, want ik heb nogal de neiging de tekst over te slaan en direct met die cirkels te gaan werken. Maar de tekst is steeds net een klein beetje anders, dus je moet het wel lezen Deze bijlage is een onderdeel van: 9
11. Heb je nadat je MSCI gedaan en besproken hebt, iets gedaan aan jouw loopbaanvragen? (denk aan: erover praten met familie of vrienden, verder loopbaanadviezen zoeken, informatie op websites zoeken voor verdere informatie) Ja wij hadden wel gedaan, dat je op een lijn moest gaan staan. Een lijn waarbij het aan de ene kant van het lokaal was dat je niet wist wat je wilt worden en aan de andere kant dat je het al wel weet. Dat heeft hier dan ook wel weer een beetje mee te maken. Er waren veel mensen die op de 5 stonden, er tussenin dus. Ik heb er niet zoveel aan gehad. Wat ik wel boeiend vond was de eigen cirkel maken. Dat was wel handig. Daar kwam uit dat mijn ouders toch wel een grote invloed hebben. Ik praat er sowieso nog wel met mijn ouders over, omdat ik niet weet wat ik wil gaan doen. Maar ik weet niet of dat door dit boekje komt. Als je dit invult en je maakt de vragen, sta je er meer bij stil wat je beïnvloedt. Ik praat er wel thuis over in het algemeen, maar ik vertel vaak wat ik op school heb gedaan. Mijn moeder vroeg wel verder of het voor mij nu duidelijker is geworden. Ja, uit mezelf met mijn ouders spreek ik hier wel over. Ja hun reactie is dat het wel goed is dat we hier over nadenken nu al, omdat het mooi is, omdat tijdig voor je profielkeuze te doen. Ja een vriend van mij ging van havo naar 3TL en hij moest binnen een week tijd zijn profiel en vakken kiezen. Te kort tijd lijkt me erg lastig, ik worstel er nu al mee welk profiel ik zal gaan kiezen. Ik heb al wel een idee, maar in die vakken ben ik juist niet goed. Ja we hebben multiple choice boekjes over loopbaankeuzes, dat doen we op school. Verder spreek ik er met m n ouders over en google ik nog op informatie om te weten wat je met elk vakkenpakket zou kunnen gaan doen. Ja ik wil ook weten welke vakken je nodig hebt voor enkele vervolgopleidingen, die ik nu denk te willen gaan doen. (andere reactie) Ja en dat viel me ook wel een beetje tegen, dat dat niet in het boekje stond. Dat je geen onderwerpen had, die richting geven ja, dat als je dit invult, dat je dan geen richting krijgt voor je profielkeuze of opleiding. Ja, net zoals je wel eens bij zo n quiz/test hebt, dat je dan van alles invult en dat er dan uitkomt wat geschikt voor je is/ bij je past. Ik zag nu geen resultaat van de test. Dat zou mij meer helpen Wat ik verder gaan doen is open dagen bezoeken en mensen die ik ken, die ouder zijn en die opleiding volgen eens wat vragen stellen. Op school hadden we nog een gesprekje over de cirkel die je hebt gemaakt in twee- of drietallen en wat je er daarna mee gaat doen. Ik heb wel op internet gekeken hoe het allemaal in elkaar zit bij de opleiding, maar niet echt extra open dagen. Nee ik heb ook niets speciaals gezocht. Deze bijlage is een onderdeel van: 10
Gewoon, we hebben binnenkort nog zo n soort open dag of zoiets dan ga ik kijken wat ze daar zeggen over secretarieel medewerker en dan nog even verder kijken, maar ik denk wel dat ik dat dan ga doen. Nee, niet echt iets gedaan na die tijd. Ik ook niet. Nou ja het is wel zo dat we na dit boekje vrij snel over gingen tot het doen van andere LOB-dingen en het zet je toch wel even tot nadenken over wat je wilt gaan doen. Ik weet het nog niet. Ik weet wel dat ik weg wil uit Groningen, maar ik weet nog niet wat precies. Dit heeft misschien een kleine invloed gehad, omdat je daar over nadenkt, maar dat weet ik niet zeker. Ja, we hebben dit nog niet echt weer besproken, maar je moet wel allerlei testjes doen en zo. Je moet straks nog wel naar open dagen gaan en nagaan wat de omgeving bij jou vindt passen, dat onderzoeken. Dat is wel een handig vervolg op dit boekje. Daardoor wordt het nu concreter met een doel. Dat ligt er aan met welke vragen je zit. Als die bewuste vraag leeft, wat van invloed zou kunnen zijn, dan zou ik het boekje wel aanraden. Maar als iemand zegt ik weet totaal niet wat ik later wil gaan doen, dan zou ik dit boekje niet gaan adviseren. (andere reactie) Nou ik weet het niet, misschien juist wel, om andere dingen te ontdekken. Dan misschien toch voor klas 3 of 4 en toch als aansluiting op de LOB-lessen. Daar krijg je meer informatie over opleidingsmanieren en dan denk ik dat het een mooie aanvulling is. Deze bijlage is een onderdeel van: 11
12. Heb je nog iets dat je had willen zeggen over MSCI? geef als je wilt tips die het MSCI boekje beter zouden kunnen maken Vmbo-t Nassaucollege klas 3 4 leerlingen Makkelijk om te lezen, en handig om de cirkel te maken. En als het zo klein is, dan is dat lastiger. Nu kan je er alles bij zetten wat je wilt. Het zou alleen wel wat kleurrijker mogen worden, het is nu grijs met zwart, dat is saai. Het nodigt niet uit, het oogt saai. Het ziet er veel te ingewikkeld uit. Het lijkt op een soort doktersfoldertje. En er mogen wel wat plaatjes in, beetje opvrolijken met wat kleur. De grootte is een dyslecten-formaat, het kan wel een stukje kleiner denk ik. Maar dan heb je geen ruimte meer om goed te kunnen schrijven. Dat is in het grote formaat handig. Dan zouden alleen de cirkels groot kunnen en de tekst wat kleiner. Ik ben dyslectisch, maar ik vind dit overdreven groot. Een beetje alsof we nog niet kunnen lezen. Maar doordat de tekst zo groot is, ga je het wel heel nauwkeurig lezen, wat er staat. Dus dat is een positief effect. Ik snapte het verschil tussen de cirkels niet altijd goed. De instructie/uitleg was onduidelijk. Soms moest je ineens sterretjes zetten ofzo We hebben de vragen op blz. 2 klassikaal in een gesprek gedaan en daar kreeg je wat huiswerk over. Nou ik vind dat dit een beetje het gaat te snel, er worden te snel beslissingen genomen, zo van waar wil je zijn en al die eh reutemeteut en ik denk dat het best wat uitgebreider mag, dit zijn van die vragen dat je ineens moet weten wat je wilt gaan doen enzo terwijl je het daar nog nooit over gehad hebt. Dus ik denk dat er eerst wel een aantal bladzijdes gewijd mogen worden aan dit onderwerp. Zodat het wat meer uitgewerkt wordt. (ander vult aan) Ja, wat meer uitleg erbij. Het mag wel wat kleurrijker nou dat maakt mij niets uit, het gaat toch om de inhoud. Het maakt me niet zoveel uit hoe het eruit ziet. Ja, maar als het er mooier uit ziet, leest het ook wel wat makkelijker. Groot, onhandig, veel werk, maar het is ook wel fijn als je dyslectisch bent. Het is wel fijn om te lezen, dat is een voordeel. Maar ik vond sommige woorden wel lastig om te lezen. Sommige stukjes naast de cirkels.. Ik denk dat ze meer verandering er in moeten doen, zodat je niet telkens hetzelfde hoeft te doen. Al die cirkels achter elkaar, zijn vervelend. Meer afwisseling. De cirkels op zich moeten wel blijven. Nou ja in elk geval de cirkel die je zelf moet invullen. Bijvoorbeeld de vragen in het begin laten staan en dan de lege cirkel, met wat instructies ernaast. En een paar vragen zodat je weet wat je in de cirkels kunt zetten. Met een wat meer duidelijke instructie heb je dan aan een cirkel genoeg. Of je zet een cirkel in het begin en een aan het eind, om te kijken wat er veranderd is. Een eerste cirkel met wat instructies, daarna wat vragen en dan een tweede cirkel om te kijken wat er veranderd is. Kan ook over twee jaren verdeeld worden. Een cirkel in klas 3 maken en een in klas 4. Dan zou ik niet weten wat ik moest veranderen. Nee, ik ook niet, want ik vind het wel een goed boekje Meer doelgerichte vragen, je hebt wel eens van die tests op de computer, van wat je wilt gaan doen, dat je dat erin zet. Dit is zo globaal dat je niet echt een doel hebt waar je naar toe werkt. Ook wat Deze bijlage is een onderdeel van: 12
meer een uitslag, zo van dit is het antwoord. Iets scoren, zodat je een conclusie aan het eind kan trekken, een uitslag dus. Of een iets betere inscholing, iets meer vragen in het begin, iets meer gericht op beroepen, testjes in het begin. - Ik zou na de vragenlijst op blz. 2 een algemene inleiding en instructie op die cirkels maken en dan vervolgens de cirkels afbeelden met verschillende teksten daarin. Nu staat in elke cirkel dezelfde tekst, terwijl boven aan de blz. te zien is waar die cirkel over moet gaan. De nadruk op die bladzijde moet liggen op het onderscheid van de cirkels t.o.v. de andere cirkels. Daarboven kan de uitleg staan. Aan een uitleg heb je dan genoeg. Ja, dat in elke cirkel staat: ik en wat mij uniek maakt is niet prettig. Ja in de aparte cirkels moet staan dit gaat om mij, dit om de mensen om mij heen, omgeving, maatschappij Ja en als je dan bij de volgende opdracht bent, die cirkels dan weghalen. Tenminste ik vond het best verwarrend dat de cirkels van de voorgaande bladzijdes weer terug kwamen. Nu lijkt het of je die lege rondjes (bijv. blz. 4) ook weer in moet gaan vullen. - beter een kleur dan veel kleuren, dat leidt zo af. - De lettergrootte mag wel kleiner zoals gezegd. - En graag op ander papier, dat schrijft niet lekker, je kan er niet fatsoenlijk op schrijven en het vlekt vreselijk voor linkshandigen. Deze bijlage is een onderdeel van: 13