Extern Nr. Naam Voornaam Muster Muster Geboortedatum Geslacht 08.01.1962 mannelijk Opdrachtnr. Ingangsdatum 11617146 08.11.2018 Datum monsterafname Materiaal 07.11.2018 09:00, Gevalideerd door Gevalideerd op Thomas Gugerel 12.11.2018 itslagstatus itslagstatus op Eindbericht 12.11.2018 Test itslag Eenheid Normbereik Vorig onderzoek Endocrinologie Neurotransmitter Plus Serotonine 68,14 µg/g Crea 140-230 Glutamaat 18,60 µmol/g Krea 8-25 GABA 2,05 µmol/g Krea 1,5-5,0 A) RECHN A) LCMS Catecholamines Adrenaline 1,80 µg/g Crea 4-10 Noradrenaline 10,19 µg/g Crea 32-58 Dopamine 69,54 µg/g Crea 150-280 Noradrenaline/adrenaline quotiënt 5,66 quotiënt 3-6 NA) RECHN Creatinine enzym. (urine) 823 mg/l 400-2780 A) PHOT Speichelanalytik Cortisol - DHEA - Tagesprofil Cortisol dagprofiel in speeksel Cortisol 1,72 ng/ml 3-9 Cortisol (13 hr) 0,87 ng/ml 0,6-2,3 Cortisol (20 uur) 0,36 ng/ml 0,2-0,8 Dagprofiel DHEA-waarde in speeksel DHEA 76,00 pg/ml 90-460 DHEA (speeksel 3) 71,23 pg/ml 90-460 A) LMIN A) LMIN =rin, =Speichel *Externe analyse (R), A) geaccredieerd NA) niet geaccrediteerd Dr. Mustermann Musterstrasse 1 12345 Musterhausen Seite 1 von 1
Neurostress Neurotransmitteronderzoeken bij acute of chronische stressbelasting Als de zenuwen constant gespannen staan, raakt de krachtreserve van de mens uitgeput. Daardoor kan de gezondheid ernstig in het gedrang komen. De voor de stressreactie en zijn regulatie verantwoordelijke hormonen en transmitters in het lichaam kunnen een vroeg waarschuwingssysteem zijn, om tijdig te herkennen, wanneer men zich te veel ingespannen heeft en om daarop te reageren, liefst voordat het tot een burn-out of een chronisch vermoeidheidssyndroom komt. Bij een chronische stressbelasting worden stresshormonen en neurotransmitters zozeer verbruikt, dat de voorraad in de zenuwcellen helemaal uitgeput raakt, een toestand die vaak gepaard gaat met merkbare psychische of fysieke uitputtingssymptomen en ingrijpende therapeutische maatregelen vereist. Hiertoe behoren naar gelang van de situatie lichaamsbeweging, ontspanningstechnieken (bv. autogene training), psychotherapie en orthomoleculaire maatregelen. Door toediening van aminozuren en cofactoren kan op deze manier de voorraad opnieuw aangevuld worden. Hoe vroeger deze maatregelen getroffen worden, hoe sneller het succes te zien is. De diagnose is erop gericht om vroegtijdig door stress veroorzaakte veranderingen in de neuro-endocriene functie-as, bestaand uit stresshormonen en neurotransmitters, op te sporen en gerichte tegenmaatregelen te nemen. De neurotransmitters adrenaline, noradrenaline en dopamine werden onderzocht. Alle drie behoren tot de groep van de catecholaminen en kunnen in de zenuwcellen geproduceerd worden uit het aminozuur tyrosine. Tyrosine kan via de voeding opgenomen worden of gesynthetiseerd worden uit een ander aminozuur: fenylalanine. it tyrosine ontstaat eerst L-DOPA, dat verder omgezet wordt in dopamine. Hieruit ontstaan weer noradrenaline en tenslotte adrenaline. Ook het serotoninegehalte werd bepaald, dat uit het essentiële aminozuur tryptofaan wordt geproduceerd. De via de voeding opgenomen en door de darm geabsorbeerde hoeveelheid aan beschikbaar tryptofaan heeft een invloed op de serotoninespiegel. Onder invloed van stress komen de volgende effecten tot stand: Adrenaline verhoogt de polsfrequentie, het hartminuutvolume, de bloeddruk, de mentale activiteit en remt de cellulaire lichaamsafweer. Noradrenaline zorgt ook voor een bloeddrukstijging en stimuleert samen met dopamine het prestatievermogen, de concentratie, de motivatie en de motoriek. Noradrenaline en dopamine remmen ook de cellulaire lichaamsafweer en verhogen daardoor de vatbaarheid voor infecties. Serotonine tenslotte werkt stress tegen, reguleert de bloeddruk, de darmbeweging, werkt ontspannend, stemming opklarend, slaap regulerend, angst verlichtend, antidepressief en heeft een positieve invloed op veel hersenprestaties. Door serotonine worden ook de pijngewaarwording, eetlust en lichaamstemperatuur gereguleerd. Serotonine kan in melatonine omgezet worden. Dit speelt een belangrijke sturende rol in het slaap-waakritme. Een gezonde stressreactie van het lichaam omvat dit hele samenspel van al deze stressstoffen. Bij mensen die onder chronische stress staan of al onder chronische uitputting of burn-out lijden, is dit fijn afgestemde samenspel uit het evenwicht geslagen. Stress en burn-out De waarden voor adrenaline, noradrenaline en dopamine zijn verlaagd, wat wijst op een aanhoudend verbruik door chronische stressbelasting. De drie catecholaminen worden geproduceerd uit de aminozuren tyrosine of fenylalanine. Als de waarden voor adrenaline, noradrenaline en dopamine onder het normbereik liggen, moet er door toevoer van tyrosine, fenylalanine en de overeenkomstige cofactoren aan vitaminen en Seite E-1
mineralen gepoogd worden de lichaamseigen productie van de neurotransmitter te ondersteunen om een verdere uitputting van de zenuwcellen te voorkomen. Let er bij de keuze van preparaten op dat deze niet alleen tyrosine of fenylalanine bevatten, maar ook alle voor de synthese belangrijke cofactoren (vitamine B6, foliumzuur, calcium). Goede preparaten bevatten vaak nog andere werkzame stoffen uit plantenextracten, die de gevolgen van acute of chronische stress verlichten en in studies effecten vertonen bij futloosheid, gebrek aan initiatief, vermoeidheid en depressieven stemmingsstoornissen. Tot deze werkzame stoffen behoren bv. Catuaba of yam. Stress Guard bevat het aminozuur L-tyrosine als voorloper voor de productie van dopamine en noradrenaline in de hersenen. Vitamine B6, foliumzuur en calcium ondersteunen deze metabolische reactieweg. Verder kunnen plantenextracten, zoals rozenwortel, Mucuna pruriens, Catuaba en yam, het geheugen, de concentratie, het opnemingsvermogen en het prestatievermogen stimuleren en de stress helpen afbouwen. De dagelijkse dosis bedraagt 2-6 capsules/ dag. Alternatieven met een vergelijkbare samenstelling of indicatie zijn: Aminoplus Burnout, Anti-Stress PRE 365 of MyConcentration. De waarde voor serotonine is verlaagd. Aangezien serotonine uit tryptofaan wordt geproduceerd, is in het kader van een orthomoleculaire therapie de toevoer van dit aminozuur en de overeenkomstige cofactoren raadzaam. Ook 5-hydroxytryptofaan (5- HTP) kan toegediend worden. Dit wordt geproduceerd uit tryptofaan en is de directe voorstap van serotonine. De toediening van 5-HTP heeft het voordeel dat het niet meer tot kynurenine afgebroken kan worden en zo tot ca. 90% in serotonine omgezet wordt. Naast tryptofaan of 5-HTP moeten ook voldoende cofactoren voor de serotonineproductie aangevoerd worden. De belangrijke cofactoren zijn foliumzuur (vitamine B9) en pyridoxine/ P-5-P (vitamine B6). Niacine (vitamine B3) is vooral belangrijk bij de toediening van tryptofaan, omdat het de omzetting van tryptofaan voor de synthese van niacine verhindert. Bovendien remt niacine tryptofaan-2,3-dioxygenase, een enzym dat tryptofaan afbreekt tot kynurenine. Behandeling met 5-HTP 5-HTP heeft een hoge biologische beschikbaarheid, als het als ingrediënt wordt opgenomen uit Griffonia. Klinisch kan hiermee de stemming opgeklaard, gekalmeerd, angst verlicht en vaak depressie verlicht worden. Het preparaat Burnout Guard voldoet aan de genoemde voorwaarden, het bevat 100 mg 5-HTP, 0,5 mg foliumzuur en 10 mg geactiveerde vitamine B6. De dosering begint met 1 capsule en wordt verhoogd tot 2 capsules/ dag. Mogelijke alternatieven met een vergelijkbare samenstelling of indicatie zijn Stress Balance of Seratonin. Behandeling met tryptofaan Als tryptofaan gebruikt wordt om de serotoninespiegel te verhogen, moet het tussen de maaltijden ingenomen worden. De patiënt moet zich zo mogelijk voeden met voor koolhydraten en eiwitten. Hierdoor wordt insuline vrijgegeven, dat zorgt voor een hogere opname in de spieren van de aminozuren, die bij de bloed-hersenbarrière concurreren met tryptofaan om het transport, zodat meer tryptofaan door de bloedhersenbarrière in de hersenen kan dringen. Tryptofaan en cofactoren zijn bv. te vinden in de bereidingen Aminoplus Neurostress, Balance of L-tryptofaan 250. LET OP: Patiënten die worden behandeld met serotonineheropnameremmers (SSRI, bv. citalopram of fluoxetine) mogen niet met tryptofaan of 5-HTP behandeld worden. Ook bij MAO-remmers, tramadol of een migrainetherapie met triptanen of ergotaminederivaten moet afgezien worden van een behandeling met tryptofaan/ 5-HTP, omdat ook hier onverwachte wisselwerkingen mogelijk zijn. Voorzichtigheid is ook geboden bij een behandeling met tricyclische antidepressiva. Bij gebruik van tryptofaan of 5-HTP is in deze gevallen uiterste voorzichtigheid geboden (startdosis bv. 125 mg tryptofaan of 10 mg 5-HTP). Seite E-2
GABA Gamma-aminoboterzuur (GABA, 4-aminoboterzuur) is de meest voorkomende en belangrijkste inhiberende neurotransmitter in het centrale zenuwstelsel. De endogene synthese van GABA geschiedt in een evenwichtsreactie met behulp van het enzym glutamaatdecarboxylase uit de exciterende neurotransmitter glutamaat. Aangezien de activiteit van glutamaatdecarboxylase niet te bepalen is, moet naast de substitutie van GABA ook de toevoer van glutamaat verminderd worden (bv. overmatig gebruik van smaakversterkers). De waarde voor gamma-aminoboterzuur (GABA) ligt in het normbereik. Glutamaat Glutamaat (=glutaminezuur) is de belangrijkste exciterende neurotransmitter. De concentraties van de transmitter glutamaat en GABA liggen wel 1000 keer hoger dan de concentraties van noradrenaline of dopamine. Glutamaat is o.a. zeer belangrijk voor het leervermogen, het geheugen en de motoriek. Glutamaat kan op verschillende manieren ontstaan, bv. door transaminasen uit -ketoglutaarzuur. De glutamaatspiegel valt binnen de normwaarden. Cortisoldagprofiel voor de beoordeling van uw individuele stressbelasting Stress of belastingstoestanden ontstaan uit een wanverhouding tussen de uitdagingen en de beschikbare mogelijkheden om deze te overwinnen. Dit wordt dan als een bedreiging ondervonden. Oorzaken van stress kunnen liggen aan de beroepstoestand (werkstress, prestatie- en tijdsdruk) of sociale omgeving (existentiële angst, partnerproblemen, schoolangst). Ook fysieke factoren, zoals pijn of letsels kunnen stress veroorzaken. Het lichaam beschikt over neuro-endocriene mechanismen om met belastingssituaties om te gaan. Cortisol is het belangrijkste stresshormoon, dat bij psychische of fysieke belastingssituaties door de bijnier wordt afgegeven. Cortisol wordt overwegend in de tweede helft van de nacht geproduceerd en staat 's morgens tussen 7.00 en 8.00 uur klaar voor ontplooiing tegen stress. In de loop van de dag neemt de cortisolspiegel sterk af, waarna 's avonds nog slechts ca. 10% van de aanvankelijke ochtendspiegel overblijft. Cortisol heeft de taak het lichaam aan te passen aan acute of aanhoudende belastingen, het activeert de stofwisseling en stelt zo nodig energie ter beschikking. Cortisol stimuleert daartoe het klaarhouden van bloedsuiker en lipiden, het verandert het psychische reactievermogen en het grijpt massief in in de lichaamsafweer. Onder inwerking van stress neemt de gemeten cortisolspiegel toe. De gemeten waarden liggen boven de normwaarde. Bij lang aanhoudende belastingssituaties worden de cortisolvoorraden steeds verder opgebruikt, tot op een bepaald moment niet meer voldoende cortisol vrijgezet kan worden. Dit kan uitlopen in een burnoutsyndroom, een chronische uitputtingstoestand met onwelzijnsgevoel, waarbij de ochtendwaarde voor cortisol (8:00 uur) of alle 3 meetwaarden duidelijk onder de normwaarden liggen. Cortisoldagprofiel Er zijn 's morgens verlaagde cortisolwaarden, wat wijst op chronische stressbelasting met aanhoudend verbruik van cortisol. Bij een dergelijk resultaat is de evolutie naar een klinisch manifest burnoutsyndroom met fysieke of psychische uitputtingstoestanden niet uit te sluiten. In het verdere verloop daalt de afgifte van Seite E-3
cortisol overdag meestal ook onder de normwaarde. Ter bevestiging van het resultaat is een controle zinvol (eventueel ook in het serum). Voor de behandeling van patiënten met een duidelijk burnoutsyndroom of duidelijke fysieke of psychische uitputtingstoestanden is een ervaren therapeut nodig. Elementen van een behandeling kunnen naar gelang van de situatie beweging, ontspanningstechnieken (bv. autogene training), psychotherapie en de toediening van allopathische, orthomoleculaire of fytotherapeutische bereidingen zijn. Orthomoleculaire en fytotherapeutische opties bieden bv. Burnout Guard en Stress Guard. Aanwijzing: Eventueel kan ook de kwaliteit van de slaap onderzocht worden, om relevante lichamelijke stressfactoren tijdens de slaap uit te sluiten. Burnout Guard bevat 5 HTP (5 hydroxytryptofaan) als uitgangsstof voor de structuur van serotonine en melatonine. Serotonine werkt ontspannend en - samen met melatonine - slaapbevorderend. Het heeft bovendien een stemmingopklarende werking en ondersteunt de geheugenprestaties. Bij chronisch verhoogde stressbelasting wordt minder serotonine gevormd. De toediening van 5-HTP in plaats van tryptofaan heeft het voordeel dat het niet meer tot kynurenine afgebroken kan worden en zo tot ca. 90% in serotonine omgezet wordt. Naast 5-HTP bevat Burnout Guard verder nog belangrijke cofactoren voor de opbouw van serotonine. Hiertoe behoren foliumzuur (vitamine B9) en pyridoxine (vitamine B6). Ook een voldoende voorziening van niacine (vitamine B3) is belangrijk, omdat hierdoor minder tryptofaan voor de niacinesynthese gebruikt wordt. Bovendien remt niacine tryptofaan-2,3- dioxygenase, een enzym dat tryptofaan afbreekt tot kynurenine. De dosering begint met 1 capsule en wordt tot 2 capsules / dag verhoogd. Stress Guard bevat het aminozuur L-tyrosine als voorloper voor de structuur van dopamine en noradrenaline in de hersenen. Vitamine B6, foliumzuur en calcium ondersteunen deze metabolische reactieweg. Plantenextracten, zoals rozenwortel, catuaba en yam verhogen het geheugenvermogen, de concentratie, het opnamevermogen, het prestatievermogen en bevorderen de stressafbouw. De dagelijkse dosis bedraagt: 2-6 capsules/dag, waarbij de laatste capsules ten laatste 4 uur voor het slapengaan ingenomen moeten worden. OPGELET: patiënten onder een behandeling met serotonineheropnameremmers (SSRI, bv. citalopram of fluoxetine) mogen niet met tryptofaan of 5-HTP behandeld worden. Ook bij MAO-remmers, tramadol of een migrainetherapie met triptanen of ergotaminederivaten moet afgezien worden van een behandeling met tryptofaan / 5-HTP, omdat ook hier onverwachte wisselwerkingen mogelijk zijn. Voorzichtigheid is ook geboden bij een behandeling met tricyclische antidepressiva. Tryptofaan of 5-HTP mag slechts voorzichtig ingezet worden (startdosis bv. 125 mg tryptofaan of 10 mg 5-HTP). Dagprofiel DHEA in het speeksel De DHEA-waarde is in beide tests verlaagd. De DHEA-waarde in het serum (bloedafname 's morgens) moet gecontroleerd (en eventueel moet DHEAS gesubstitueerd) worden. Seite E-4
Met vriendelijke groet w Biovis - Diagnostik Let op: De vermelde aanbevelingen zijn slechts indicaties op basis van de verzamelde bevindingen en klinische informatie en zijn uitsluitend gericht aan de medisch specialist (arts of therapeut) en zijn niet bedoeld om te worden doorgegeven aan de patiënt. Deze aanbevelingen kunnen de interpretatie en therapie van de behandelende arts / therapeut niet vervangen. De verantwoordelijkheid voor de uiteindelijk uitgevoerde maatregel/ selectie /dosering ligt altijd bij de verantwoordelijke behandelend arts of therapeut. Houd er ook rekening mee dat contra-indicaties / interacties met de hier aanbevolen geneesmiddelen / voedingssupplementen kunnen optreden in het geval van bestaande onderliggende ziekten waarvoor bepaalde andere medicijnen genomen worden. Hier moet voor de aanvang van de therapie rekening mee gehouden worden door de arts of therapeut. Seite E-5