OVERGANGSNORMEN OP- EN AFSTROOMREGELINGEN 2013-2014

OVERGANGSNORMEN OP- EN AFSTROOMREGELINGEN 2013-2014

Voorwoord Voor u ligt het document Overgangsnormen en op- en afstroomregelingen 2013-2014. De Johan de Witt Scholengroep is een school waar het behalen van zo goed mogelijke resultaten het belangrijkste doel is. Leerlingen komen naar school om een diploma te halen. Het Johan de Witt wil graag dat iedere leerling zijn of haar diploma op een zo hoog mogelijk niveau haalt. Daarmee kunnen ze weer verder leren op een mbo-, hboof universitaire opleiding. Landelijke ontwikkelingen rondom taal en rekenen laten zien dat er veel meer gerichte aandacht moet zijn voor Nederlands, Engels en rekenen. Het Johan de Witt heeft daarom heldere doelen per opleiding, per leerjaar geformuleerd. Deze doelen zijn ook terug te vinden in de overgangsnormen. U treft deze doelen als bijlage bij dit document. Afhankelijk van landelijke ontwikkelingen worden doelen en normen rondom taal en rekenen eventueel aangepast. Indien dit het geval is, communiceert de school dat op tijd.

Onderbouw Van Naar Overgangs- en sectornormen VMBO 1 VMBO 2 1. Gemiddeld een 6,0 over alle vakken. 2. Ten hoogste één 5,0 voor de vakken Nederlands, Engels, wiskunde en rekenen. MAVO 1 MAVO 2 3. Over alle vakken maximaal 2 onvoldoendes. 4. Maximaal 2 tekorten, bij drie tekorten is de leerling een bespreekgeval (een 5 is één tekort, een 4 is twee tekorten, een 3 is drie tekorten, etc.). HAVO 1 HAVO 2 5. Referentieniveau Nederlandse taal en rekenen: BBL: Aan het einde van leerjaar 2 is de score op landelijke VMBO 2 VMBO 3 taal- en rekentoetsen (TOA en VAS) op 1F,omgerekend in het cijfer 6,0. KBL/MAVO/HAVO: Aan het einde van leerjaar 1 is de score op MAVO 2 MAVO 3 landelijke taal- en rekentoetsen (TOA en VAS) op 1F, omgerekend in het cijfer 6,0. HAVO 2 HAVO 3 HAVO: Aan het einde van leerjaar 2 is de score op de landelijke rekentoetsen (TOA en VAS) op 2F, omgerekend in het cijfer 6,0. Referentieniveau Engels (ERK): BBL: Aan het einde van leerjaar 2 is de score op de landelijke toetsen (TOA en VAS) op A1. KBL/MAVO: Aan het einde van leerjaar 1 is de score op de landelijke toetsen (TOA en VAS) op A1. HAVO: Aan het einde van leerjaar 2 is de score op de landelijke toets (TOA en VAS) op A2. 6. Sectornormen VMBO: Zorg & Welzijn leerjaar 3 een 5,5 voor het vak biologie in leerjaar 2. ICT leerjaar 3 een 5,5 voor het vak wiskunde in leerjaar 2. SD&V leerjaar 3 een 5,5 voor de vakken biologie en LO in leerjaar 2. Handel & Administratie een 5,5 voor de vakken wiskunde en economie in leerjaar 2. Techniek leerjaar 3 een 5,5 voor de vakken wiskunde en Nask in leerjaar 2. VMBO BBL, KBL en MAVO Keuze extra vak: De keuze van een extra vak voor de bovenbouw wordt door de leerling bij de betreffende vaksectie ingediend. Het is ter beoordeling aan de vaksectie om in te stemmen met de toewijzing van het extra vak of om het af te wijzen. NB1: Voor het vak rekenen werken we met het cijfer van TOA. Er is slechts een eindtoets aan het einde van het schooljaar. Op woensdag 27 augustus 2014 is een herkansing van de eindtoets rekenen mogelijk.

Bovenbouw Leerjaar 3 VMBO BBL, KBL en MAVO Van Naar Overgangs- en sectornormen VMBO 3 MAVO 3 VMBO 4 MAVO 4 1. Gemiddeld een 5,5 over alle vakken. 2. Ten hoogste één 5,0 voor de vakken Nederlands, Engels, wiskunde en rekenen. 3. Over alle vakken, maximaal 2 onvoldoendes. 4. Maximaal 2 tekorten (een 5 is één tekort, een 4 is twee tekorten, een 3 is drie tekorten, etc.). 5. Referentieniveau Nederlandse taal en rekenen: BBL: Aan het einde van leerjaar 3 is de score op de landelijke taal- en rekentoetsen (TOA en VAS) op of onderweg naar 2F. KBL/MAVO: Aan het einde van leerjaar 3 is de score op landelijke taal- en rekentoetsen (TOA en VAS) op 2F, omgerekend in het cijfer 6,0. Referentieniveau Engels (ERK): BBL: Aan het einde van leerjaar 3 is de score op de landelijke toetsen (TOA en VAS) op onderweg naar A2. KBL/MAVO: Aan het einde van leerjaar 3 is de score op de landelijke toetsen(toa en VAS) op A2. 6. Extra vak Het extra vak heeft minimaal het cijfer 6,0 op het overgangsrapport Sectornorm: NT/NG1: Geen onvoldoendes in de profielvakken; wiskunde en natuurkunde minimaal een 7,0. NG2: Maximaal één 5,0 in de profielvakken; wiskunde minimaal een 6,0. EM: Maximaal één 5,0 in de profielvakken; wiskunde minimaal een 6,0. CM: Maximaal één 5,0 voor de vakken geschiedenis, aardrijkskunde of een moderne vreemde taal. NB1: De weging van de cijfers zijn vastgelegd in de PTA s bbl 3, kbl 3 en mavo 3.

Leerjaar 3 HAVO Van Naar Overgangs- en profielnormen HAVO 3 HAVO 4 1. Gemiddeld een 5,5 over alle vakken. 2. En tevens gemiddeld een 6,0 voor de profielvakken. 3. Ten hoogste één 5,0 voor de vakken Nederlands, Engels, wiskunde en rekenen. 4. Over alle vakken, maximaal 2 onvoldoendes. 5. Maximaal 3 tekorten (een 5 is één tekort, een 4 is twee tekorten, een 3 is drie tekorten, etc.). 6. Referentieniveau Nederlandse taal en rekenen: Aan het einde van leerjaar 3 is de score op landelijke taal- en rekentoetsen (TOA en VAS) op 2F, omgerekend in het cijfer 6,0. Referentieniveau Engels (ERK): Aan het einde van leerjaar 3 is de score op de landelijke toetsen (TOA en VAS) op onderweg naar B1. Extra vak: De keuze van een extra vak voor de bovenbouw geeft de leerling aan op het profiel keuze formulier. Het is ter beoordeling aan de vaksectie om in te stemmen met de toewijzing van het extra vak of om het af te wijzen. Profielnorm: NT: Geen onvoldoendes in de profielvakken; wiskunde en natuurkunde minimaal een 7,0. NG: Maximaal één 5,0 in de profielvakken; wiskunde minimaal een 6,0. EM: Maximaal één 5,0 in de profielvakken; wiskunde minimaal een 6,0. CM: Maximaal één 5,0 voor de vakken geschiedenis, aardrijkskunde of een moderne vreemde taal. NB1: Voor het vak rekenen werken we met het cijfer van TOA. Er is slechts een eindtoets aan het einde van het schooljaar. Op woensdag 27 augustus 2014 is een herkansing van de eindtoets rekenen mogelijk. NB 2: De weging van cijfers is vastgelegd in het PTO havo 3.

Op- en afstromen Opstroom Van Naar Criteria bij opstroom per 1 augustus 1B 2K 1. Gemiddeld een 7,5 over alle vakken. 1K 2M 2. Minimaal een 7,5 voor de vakken Nederlands, Engels, wiskunde en rekenen. 1M 2H 3. Referentieniveau; zie overgangseisen in bovenliggend 2B 3K opstroomniveau. 2K 3M 4. 80% van de lerarenvergadering geeft aan dat opstroom 2M 3H kansrijk is. Afstroom Van Naar Criteria bij afstroom per 1 augustus 1K 2B 1. Max. 3 onvoldoendes, 4 tekorten 1M 2K* 2. Eén 5 in de vakken Nederlands, Engels, wiskunde en rekenen. 1H 2M* 3. Referentieniveau. Zie overgangscriteria. 4. 80% van de lerarenvergadering geeft aan dat afstroom zinvol is. 2K 3B 1. Max. 3 onvoldoendes, 4 tekorten. 2M 3K 2. Eén 5 in de vakken Nederlands, Engels, wiskunde en rekenen. 3. In de sectorkeuze/ sectorvakken max. 1x een 5. 2H 3M 4. Referentieniveau. Zie overgangscriteria. 5. 80% van de lerarenvergadering geeft aan dat afstroom zinvol is. *Indien leerlingen in een combiklas (mavo/kader of havo/mavo) zitten, krijgen deze leerlingen twee cijfers.

Doubleren met mogelijkheid tot afstroom Van Naar Criteria bij doubleren en afstroom per 1 augustus 1K 1M 1B 1K Voldoet niet aan de norm en mag horizontaal afstromen of doubleren. Mogelijkheden advies lerarenvergadering is bindend: 1H 1M 1. Drie jarige onderbouw op een niveau bepaald door de school. 2. Afstroom naar lager niveau in hetzelfde leerjaar. 2K 2B 2M 2H 3H 2K 2M 3M Criteria: 3. Referentieniveau. Zie overgangscriteria. Leerling presteert onder gestelde niveau. 4. 80% van de lerarenvergadering geeft aan dat doubleren of horizontale afstroom zinvol is.

Leerjaar 4 HAVO Van Naar Overgangsnormen HAVO 4 HAVO 5 1. Gemiddelde score voor het overgangsrapport is minimaal een 5,5 over alle vakken. Een 5,49 is blijven zitten. 2. Je hebt voldoende of goed voor lichamelijke opvoeding en ckv. 3. Je eindcijfers van het overgangsrapport voldoen aan de volgende eisen: a. Alle eindcijfers zijn een 6 of hoger. b. Of één eindcijfer is een 5 en alle andere eindcijfers zijn een 6 of hoger. c. Of één eindcijfer is een 4 en alle andere eindcijfers zijn een 6 of hoger en het gemiddelde van de eindcijfers 6,0 of hoger bedraagt. d. Of twee eindcijfers zijn een 5, of een 4 en een 5, met de overige eindcijfers 6 of hoger en het gemiddelde van de eindcijfers 6,0 of hoger bedraagt. e. Geen cijfer 3 of lager. 4. Bij de vakken Nederlands, Engels, wiskunde en rekenen, maximaal één 5. 5. Extra vak Het extra vak heeft minimaal het cijfer 6,0 op het overgangsrapport. Overige informatie: 6. Het combinatiecijfer is het afgeronde gemiddelde van maatschappijleer (4 HAVO) en het profielwerkstuk (5 HAVO). Overgang van 4 HAVO naar 5 HAVO: 7. Rekenen op niveau 3F. 8. Nederlands op niveau 3F. 9. Engels op niveau B1.

Leerjaar 5 VWO Van Naar Overgangsnormen VWO 5 VWO 6 1. Gemiddelde score voor het overgangsrapport is minimaal een 5,5 over alle vakken. Een 5,49 is blijven zitten. 2. Je hebt voldoende of goed voor lichamelijke opvoeding en ckv. 3. Je eindcijfers van het overgangsrapport voldoen aan de volgende eisen: a. Alle eindcijfers zijn een 6 of hoger. b. Of één eindcijfer is een 5 en alle andere eindcijfers zijn een 6 of hoger. c. Of één eindcijfer is een 4 en alle andere eindcijfers zijn een 6 of hoger en het gemiddelde van de eindcijfers 6,0 of hoger bedraagt. d. Of twee eindcijfers zijn een 5, of een 4 en een 5, met de overige eindcijfers 6 of hoger en het gemiddelde van de eindcijfers 6,0 of hoger bedraagt. e. Geen cijfer 3 of lager. 4. Bij de vakken Nederlands, Engels, wiskunde en rekenen, maximaal één 5. 5. Extra vak Het extra vak heeft minimaal het cijfer 6,0 op het overgangsrapport. Overige informatie: 6. Het combinatiecijfer is het afgeronde gemiddelde van maatschappijleer, algemene natuurwetenschappen en het profielwerkstuk. Overgang van 5 VWO naar 6 VWO: 7. Rekenen op niveau 3F. 8. Nederlands op niveau 3F. 9. Engels op niveau B2.

Doorstroom 4 mavo naar 4 havo Van Naar Criteria bij doorstroom MAVO 4 HAVO 4 Het vakkenpakket: In alle vakken die je kiest, moet je eindexamen mavo hebben gedaan. Uitzondering hierop zijn de vakken aardrijkskunde en geschiedenis Voor de vakken biologie en economie geldt, dat je deze gevolgd moet hebben tot en met de derde klas mavo. De criteria: In mavo 4 volg je verplicht 7 vakken. Het gemiddelde van de niet afgeronde eindcijfers van deze 7 vakken moet een 6,8 zijn. Van de vakken Nederlands, Engels en wiskunde moet het niet afgeronde eindcijfer minimaal een 6,5 zijn. Als je wiskunde B kiest, ben je verplicht om in juni, na je CE, op school een cursus wiskunde B te volgen om zo de aansluiting op 4 havo te verbeteren. Bij het niet volgen van de cursus wiskunde B, kun je het vak ook niet kiezen in 4 havo. Je wordt na je inschrijving voorlopig aangenomen. Na de uitslag van het CE volgt een definitieve aanname. Het uitzoeken van een mbo-opleiding is daarom van groot belang, mocht je de gemiddelden uiteindelijk niet halen, die vereist zijn. Je schrijft een motivatiebrief waarin je aangeeft waarom je naar 4 havo wilt. Je loopt een (les) dag mee met een 4 havo klas. Doorstroom 5 havo naar 5 vwo Van Naar Criteria bij doorstroom HAVO 5 VWO 5 Het vakkenpakket: Indien een leerling van 5 havo naar 5 vwo wil, is het vak wiskunde in 5 havo verplicht. Frans is verplicht. Indien een leerling geen Frans heeft gehad dient de leerling er zelf voor te zorgen aantoonbaar het 4 vwo niveau te behalen. In overleg met de coördinator van 4 vwo gaat de leerling gedurende de laatste schoolmaand lessen Frans volgen op 4 vwo. De eindtoets Frans op 4 vwo wordt gemaakt. Het resultaat van deze toets is bepalend om te mogen starten in 5 vwo. Eventueel is een tweede toelatingstoets na de zomervakantie mogelijk. Voor de vakken aardrijkskunde, geschiedenis, natuurkunde, scheikunde, biologie en economie geldt dat de leerling deze alleen kan kiezen als de leerling deze in 5 havo heeft gehad. De criteria: De vakdocenten in 5H geven verplicht een oordeel over de studiehouding van de leerling in 5H. Docenten mogen uitsluitend goed, voldoende of onvoldoende geven. Het gemiddelde van het schoolexamen dient tenminste 7 te bedragen. Een leerling wordt toegelaten tot 5 vwo als aan alle twee der criteria is voldaan. Als niet aan alle twee der criteria wordt voldaan beslist de toelatingscommissie. Ouder(s) en/of verzorger(s) kunnen tegen de uitspraak van de toelatingscommissie bij de directeur in beroep gaan.

Bijlage 1, Taaldoelen Doel Nederlands Leerlingen zo taalvaardig maken dat ze maatschappelijk en in het vervolgonderwijs goed functioneren. Dit houdt in dat zoveel mogelijk leerlingen niveau 2F (vmbo) en 3F (havo/vwo) moeten halen. Subdoel 1 Het in kaart brengen van het niveau van elke leerling (0-meting). De leerlingen kunnen in groepen verdeeld worden aan de hand van deze meting: Er kan sprake zijn van zeer ernstige achterstanden Hiaten in hun taalvaardigheden Leerlingen beheersen 1F Leerlingen beheersen 1S Leerlingen van het PrO moeten na 4 jaar 1F bereiken Subdoel 2 Het taalniveau verhogen van alle leerlingen, voortgang volgen en vastleggen. Hierbij uitgaande dat van de basisberoepsgerichte leerweg leerlingen 50% 1F heeft na 1 jaar extra taal 75% 1 F na 2 jaar extra taal 100% 1F (is voorwaarde tot overgang naar bovenbouw) na 3 jaar extra taal 50% 2F na 4 jaar extra taal 100% 2F de kaderberoepsgerichte leerweg leerlingen 90% 1F heeft na 1 jaar extra taal 100% 1F (is voorwaarde tot overgang) na 2 jaar extra taal 50% 2F na 3 jaar extra taal 95% 2F na 4 jaar extra taal 100% 2F de mavo leerlingen 90% 1F heeft na 1 jaar extra taal 100% 1F (is voorwaarde tot overgang) na 2 jaar extra taal 50% 2F na 3 jaar extra taal 95% 2F na 4 jaar extra taal 100% 2F. 25% heeft 3F de havo-vwo leerlingen 100% 1F heeft na 2 jaar extra taal 100% 2F (is voorwaarde tot overgang) na 3 jaar extra taal 50% 3F na 4 jaar extra taal 75% 3F. 25% heeft 4F na 5 jaar extra taal 100% 3F. 50% heeft 4F de PrO / Entree leerlingen 0-10% 1F heeft na 1 jaar extra taal 20% 1F

na 2 jaar extra taal 30% 1F (1F is voorwaarde voor vmbo-bb) na 3 jaar extra taal 50% 1F (1F is voorwaarde tot overgang Entree) na 4 jaar extra taal 75% 1F / 25% op weg naar 2F na 5 jaar extra taal 100% 1F / 25% op weg naar 2F de nieuwkomers leerlingen na maximaal 1 jaar: 1F (A2*) + voor lezen op weg naar 2F (B1*) bij doorstroom naar havo / vwo 1F (A2*) bij doorstroom naar mavo / vmbo-kader Onder 1F (A1*) bij doorstroom naar vmbo-basis / AKA-Entree Onder 1F (onder A1*) bij doorstroom PrO de nieuwkomers leerlingen na maximaal 2 jaar: 2F (B1*) bij doorstroom naar havo / vwo Op weg naar 2F (B1*) bij doorstroom naar mavo / vmbo-kader 1F (A2*) bij doorstroom naar vmbo-basis / AKA-Entree Onder 1F (minimaal A1*) bij doorstroom PrO *ERK-normering bij NT2 (ook wel CEF genoemd)

Bijlage 2, Taaldoelen Moderne vreemde talen Doel Engels Leerlingen zo taalvaardig maken dat ze maatschappelijk en in het vervolgonderwijs goed functioneren. Dit houdt in dat zoveel mogelijk leerlingen niveau A2 (vmbo) en B1 (havo/vwo) moeten halen. Subdoel 1 Het in kaart brengen van het niveau van elke leerling (0-meting). De leerlingen kunnen in groepen verdeeld worden aan de hand van deze meting: Leerlingen hebben nooit Engels gehad in het PO (zijn pure beginners) Leerlingen beheersen onder A1 Leerlingen beheersen A2 / B1 Leerlingen zijn native speaker B2 / C1 Leerlingen van het PrO moeten na 4 jaar A2 bereiken Subdoel 2 Het taalniveau verhogen van alle leerlingen, voortgang volgen en vastleggen. Uitgangspunt: de basisberoepsgerichte leerweg leerlingen heeft na 1 jaar 50% A1 na 2 jaar 100% A1 (is voorwaarde tot overgang) na 3 jaar 50% A2 na 4 jaar 100% A2* de kaderberoepsgerichte leerweg leerlingen heeft na 1 jaar 75% A1 na 2 jaar 100% A1 / op weg naar A2 (is voorwaarde tot overgang) na 3 jaar 75% A2 na 4 jaar 100% A2, 25% B1* de mavo leerlingen heeft na 1 jaar 100% A1 (is voorwaarde tot overgang) na 2 jaar 50% A2 na 3 jaar 100% A2 na 4 jaar 100% A2, 50% B1* de havo-vwo leerlingen heeft na 2 jaar 100% A2 (is voorwaarde tot overgang) na 3 jaar 50% B1 na 4 jaar 75% B1 na 5 jaar 100% B1, 25% B2* *Niveau leesvaardigheid ligt hoger bij CE, zie http://www.erk.nl/docent/streefniveaus/havo/

Constructie examenopgaven streefdoelen leesvaardigheid (bron Cito/CvE): Leerweg A2 B1 B2 C1 BB Circa 90% Circa 10% KB Circa 50% Circa 50% TL/mavo Circa 10% Circa 75% Circa 15% Havo -------------------- Circa 30% Circa 70% Vwo -------------------- ---------------------- Circa 85% Circa 15% de PrO / Entree leerlingen 0-10% A1 heeft na 1 jaar 20% A1 na 2 jaar 30% A1 (is voorwaarde voor vmbo-bb) na 3 jaar 50% A1 na 4 jaar 75% A1 / 25% op weg naar A2 na 5 jaar 100% A1 / 25% op weg naar A2 de nieuwkomers leerlingen na maximaal 1 jaar: A2 bij doorstroom naar havo / vwo Op weg naar A2 bij doorstroom naar mavo / vmbo-kader Onder A1 bij doorstroom naar vmbo-basis / AKA-Entree Onder A1 bij doorstroom PrO de nieuwkomers leerlingen na maximaal 2 jaar: Op weg naar B1 (voor lezen B1) bij doorstroom naar havo / vwo A2 (voor lezen op weg naar B1) bij doorstroom naar mavo / vmbo-kader A1 bij doorstroom naar vmbo-basis / AKA-Entree Onder A1 bij doorstroom PrO

Bijlage 3, Rekendoelen Doel Leerlingen zo te laten rekenen dat ze maatschappelijk en in het vervolgonderwijs goed functioneren. Dit houdt in dat zoveel mogelijk leerlingen niveau 2F (vmbo) en 3F (havo/vwo) moeten halen. Subdoel 1 Het in kaart brengen van het niveau van elke leerling (0-meting). De leerlingen kunnen in groepen verdeeld worden aan de hand van deze meting: Er kan sprake zijn van zeer ernstige achterstanden Hiaten in hun rekenvaardigheid Leerlingen beheersen 1F Leerlingen beheersen 1S Subdoel 2 Het rekenniveau verhogen van alle leerlingen, voortgang volgen en vastleggen. Hierbij van uitgaande dat van de basisberoepsgerichte leerweg leerlingen 35% 1F heeft na 1 jaar extra rekenen 75% 1 F na 2 jaar extra rekenen 100% 1F (is voorwaarde tot overgang naar bovenbouw) na 3 jaar extra rekenen 50% 2F na 4 jaar extra rekenen 100% 2F de kaderberoepsgerichte leerweg leerlingen 90% 1F heeft na 1 jaar extra rekenen 100% 1F (is voorwaarde tot overgang) na 2 jaar extra rekenen 50% 2F na 3 jaar extra rekenen 95% 2F na 4 jaar extra rekenen 100% 2F de mavo leerlingen 90% 1F heeft na 1 jaar extra rekenen 100% 1F (is voorwaarde tot overgang) na 2 jaar extra rekenen 50% 2F na 3 jaar extra rekenen 95% 2F. 75% 2S heeft bereikt, door het vak wiskunde. na 4 jaar extra rekenen 100% 2F. 25% heeft 3F. de havo-vwo leerlingen 100% 1F heeft na 2 jaar extra rekenen 100% 2F (is voorwaarde tot overgang) na 3 jaar extra rekenen 50% 3F. 25% 3S heeft bereikt, door het vak wiskunde. na 4 jaar extra rekenen 75% 3F. 35% 3S heeft bereikt, door het vak wiskunde. na 5 jaar extra rekenen 100% 3F. 50% 3S heeft bereikt. de PrO / Entree leerlingen 0-10% 1F heeft na 1 jaar extra rekenen 20% 1F na 2 jaar extra rekenen 30% 1F (1F is voorwaarde voor vmbo-bb) na 3 jaar extra rekenen 50% 1F (1F is voorwaarde tot overgang Entree) na 4 jaar extra rekenen 75% 1F / 25% op weg naar 2F na 5 jaar extra rekenen 100% 1F / 25% op weg naar 2F de nieuwkomers leerlingen na maximaal 1 jaar: 1F bij doorstroom naar havo / vwo 1F bij doorstroom naar mavo / vmbo-kader

Onder 1F bij doorstroom naar vmbo-basis / AKA-Entree Onder 1F bij doorstroom PrO de nieuwkomers leerlingen na maximaal 2 jaar: 2F bij doorstroom naar havo / vwo Op weg naar 2F bij doorstroom naar mavo / vmbo-kader 1F bij doorstroom naar vmbo-basis / AKA-Entree Onder 1F bij doorstroom PrO