ACHTERGRONDINFORMATIE GEZINSDIVERSITEIT
INHOUD Families in transitie, transities in families Facts & Figures: Wat weten we? Maatschappelijke context FiTTiF Goed Gezin(d) Projectdoelstellingen Toolbox Voorbeeld educatief spel secundair onderwijs Educatief spel en VOET en Theorie vs. praktijk FAQ Ervaringen in de klas?
FAMILIES IN TRANSITIE, TRANSITIES IN FAMILIES Voor meer info over het universitair consortium zie www.fittif.be
FACTS & FIGURES: WAT WETEN WE? Vlaanderen LAGO: Leuvens Adolescenten- en GezinnenOnderzoek Schriftelijke bevraging bij jongeren over gezinsleven, gezinsrelaties, gedrag en welzijn Meer informatie over dit onderzoek vind je op www.soc.kuleuven.be/lago SiV: Scheiding in Vlaanderen Grootschalige studie bij Vlaamse gezinnen naar relatievorming en ontbinding Meer informatie over dit onderzoek vind je op www.scheidinginvlaanderen.be
FACTS & FIGURES: WAT WETEN WE? - AANTALLEN
FACTS & FIGURES: WAT WETEN WE? - AANTALLEN
FACTS & FIGURES: WAT WETEN WE? - WELBEVINDEN Niet-intact gezin: Minstens één van de legale/biologische ouders woont niet langer in het gezin.
FACTS & FIGURES: WAT WETEN WE? - WELBEVINDEN
FACTS & FIGURES: WAT WETEN WE? - WELBEVINDEN
FACTS & FIGURES: SAMENVATTING Knipperlichten gaan vroeger zelfstandig wonen en scheiden vaker zelf hebben lager psychologisch welbevinden vertonen meer gedragsproblemen, delinquent en antisociaal gedrag vertonen meer externaliserende (jongens) en internaliserende (meisjes) gedragsproblemen halen lagere schoolresultaten functioneren minder goed op school hebben een kortere schoolloopbaan Lichtpunten hebben een betere band met hun broer/zus vertonen meer tolerantie, mededogen, enthousiasme en verwondering
MAATSCHAPPELIJKE CONTEXT FITTIF Kinderen van gescheiden ouders ervaren specifieke uitdagingen in hun schoolloopbaan Scholen ervaren specifieke uitdagingen in het omgaan met kinderen van gescheiden ouders Educatief pakket voor veerkrachtontwikkeling Situatie in Vlaanderen Quasi-experimenteel design
GOED GEZIN(D)
GOED GEZIN(D) - PROJECTDOELSTELLINGEN Opdracht van de Vlaamse Overheid Sensibilisering van leerlingen en leerkrachten omtrent de oorzaken en gevolgen van recente gezinsontwikkelingen; Leerlingen en leerkrachten handvatten voor coping aanreiken; Implementatie van toolbox in secundaire scholen en de lerarenopleidingen.
GOED GEZIN(D) - TOOLBOX Een uitgebreid educatief spel (ontwikkeld door De Aanstokerij) dat leerkrachten met hun leerlingen kunnen spelen; Allerhande concrete, uitgewerkte werkvormen rond gezinstransities en gezinsvormen die toepasbaar zijn in verschillende vakken en graden; Achtergrondinformatie voor schoolpersoneel; Tips en tricks voor schoolpersoneel om te communiceren met leerlingen en ouders in complexe gezinssituaties; Tips voor een gezinsbeleid op school. Gratis te raadplegen en te downloaden op www.toolboxgezinsdiversiteit.be
GOED GEZIN(D) VOORBEELD EDUCATIEF SPEL
GOED GEZIN(D) - EDUCATIEF SPEL & VOET EN Open en constructieve houding Kritisch denken Zelfredzaamheid en zorgzaamheid Communicatief vermogen Ontwikkelen van een empathische houding Respectvol met elkaar omgaan Samenwerken Nemen van verantwoordelijkheid
THEORIE VS. PRAKTIJK
THEORIE VS. PRAKTIJK - FAQ
THEORIE VS. PRAKTIJK - FAQ Met wie praten leerlingen over hun gevoelens na scheiding? Minder dan 10% van de leerlingen spreekt in schoolcontext over hun gevoelens nadat ouders definitief apart gingen wonen (SiV, 2009-2014) Leerlingen verwachten voornamelijk een luisterend oor TIP: Het is niet altijd noodzakelijk om met de leerling over zijn gevoelens te praten, maar sta ervoor open als de leerling jou benadert. TIP: Wil je de leerling (indirect) laten weten dat je er bent als er iets aan de hand is? Stel dan af en toe een concrete vraag. Bijvoorbeeld: NIET Hoe gaat het? WEL Moet je ver reizen tussen je ouders?
THEORIE VS. PRAKTIJK - FAQ Krijgen leerlingen uit niet-intacte gezinnen voldoende hulp van de ouders bij schoolwerk? Moeders helpen even vaak met huiswerk na de breuk, bij vaders is er een zeer lichte daling merkbaar (wellicht te wijten aan de verblijfsregeling) Ouders in niet-intacte gezinnen controleren net zo vaak het huiswerk als ouders uit niet-intacte gezinnen (LAGO, 2011-2014)
THEORIE VS. PRAKTIJK - FAQ Komen ouders uit niet-intacte gezinnen nog naar het oudercontact? Betrokkenheid bij het oudercontact ligt significant lager bij alleenstaande ouders en plusouders dan bij ouders uit intacte gezinnen Vaders komen minder naar het oudercontact dan moeders en beide komen minder naar het oudercontact indien ze gescheiden zijn 50% ouders uit intacte gezinnen geven aan beiden regelmatige naar het oudercontact te gaan TIP: In gescheiden gezinnen is er sprake van een verstoorde communicatie tussen de expartners. Communiceer het oudercontact duidelijk aan alle betrokken ouders, verwacht niet dat de leerling boodschappen overbrengt. TIP: Probeer, waar mogelijk, de vaders van de leerlingen te bereiken bij het oudercontact.
THEORIE VS. PRAKTIJK - FAQ Leidt de lagere betrokkenheid van ouders na een scheiding tot een lagere schoolbetrokkenheid van de leerling? (LAGO, 2011-2014) Leerlingen uit niet-intacte gezinnen zijn Minder leergierig Vaker schoolmoe Hebben een grotere studie-aversie 14% van de leerlingen uit intacte gezinnen zegt te spijbelen, 21% van de leerlingen uit niet-intacte gezinnen zegt te spijbelen NUANCE: Problematisch (lees: frequent) spijbelgedrag blijft in beide groepen beperkt tot uitzonderingen!
THEORIE VS. PRAKTIJK - FAQ Zijn de effecten van een scheiding minder ernstig nu het een genormaliseerd fenomeen is? Voorlopig is dit nog niet waar Belang van sensibilisering TIP: Grijp de mogelijkheid aan in de klas om het over diverse gezinsvormen en gezinssamenstellingen te hebben. Jongeren met gescheiden ouders hebben liberale houdingen t.o.v. huwelijk Onafhankelijk van de mate van ouderlijk conflict Samenhangend met verblijfsregeling en mate van verwerking Behalve bij BSO en BuSO-leerlingen: huwelijk = hoog aangeschreven Jongeren uit intact gezinnen staan negatiever ten opzichte van scheiding (Theunis et al., 2015)
THEORIE VS. PRAKTIJK EIGEN ERVARINGEN Wat werkt er voor jou? Individuele kenmerken van je leerlingen Klasklimaat Schoolvisie Overtuigingen van de leerkracht
Geprikkeld naar meer? Ontdek ook ons praktijkboek vol tips & tricks voor gezinsbeleid op school en in de klas. Divers Gezin(d) Auteurs: Isolde Buysse, Nana Mertens, & Koen Matthijs Uitgegeven bij Pelckmans Pro ISBN 978-94-6337-151-3