december 2008 E-business Schaalbaarheid als wondermiddel Implementeren is science Beveiligingstechnologie Datacenter kan véél groener ERP is al bijna weer een verouderd begrip. SOA nam het roer over en nu is er SaaS dat het bedrijfsleven ondersteunt bij het optimaliseren van zijn processen. Welke technologische ontwikkelingen dragen bij aan de (e-) business van bedrijven? Pagina 4 Sommige IT-ers doen voorkomen of implementatie en integratie van systemen tegenwoordig heel eenvoudig is, maar de praktijk is weerbarstiger. Maar hoe zorg je nu voor een geslaagde implementatie? Zakendoen via internet loopt via een tweeledig spoor. Daarbij is volgens deskundigen gezonde achterdocht een deugd. Maar laat angst je niet overheersen. Een conventioneel datacentrum gebruikt 35 tot 50 procent van de elektriciteit voor koeling, becijferde IT-onderzoeksbureau Gartner. Hoe kan dit percentage omlaag? Pagina 7 Pagina 8 Pagina 15 In 2009 meer rendement uit uw internetactiviteiten? Interesse in meer traffic, een hogere conversie, meer leads of sales? Met een doeltreffende marketingstrategie van d-tail Company geniet u van succesvolle resultaten. Neem een gratis voorproefje. Tijdens onze eerste kennismaking komen we met 5 ideeën en gebak. Kijk voor meer info op: www.ikwilgebak.nl Een onafhankelijke themabijlage van Mediaplanet, gedistribueerd met HET financieele dagblad De inhoud van deze bijlage valt niet onder de verantwoordelijkheid van de financieele dagblad-redactie
2 MEDIAPLANET THEMABIJLAGE E-business Beheersbaarheid is dé uitdaging DECEMBER 2008 Schaalbaarheid als wondermiddel E-BUSINESS Implementeren is science Beveiligingstechnologie Datacenter kan véél groener Vrijwel ieder bedrijf is tegenwoordig vertegenwoordigd op internet. Wie geen website heeft, bestaat feitelijk niet. Terwijl de internetbubbel enkele jaren geleden leek te ontploffen, is er wel degelijk een stevige handel op internet. Een handel die nog voortdurend toeneemt bovendien. De manier waarop we technologie gebruiken is de laatste tien, vijftien jaar nogal veranderd. Vroeger werd IT alleen intern gebruikt. Vervolgens koppelden internationale organisaties de systemen van verschillende vestigingen over de hele wereld aan elkaar. Vandaag de dag staan allerlei systemen met elkaar in contact via internet. Bedrijven communiceren digitaal met al hun klanten en leveranciers. Niet alleen bedrijven die informatie verkopen, zoals uitgeverijen, maar ook steeds meer bedrijven die fysieke goederen verkopen, maken gebruik van internet als verkoopkanaal. Maar ook bedrijven in de reiswereld en de financiële wereld ontdekken de talloze mogelijkheden van internet steeds meer. Zij vergroten hun klantgroep, kunnen beter communiceren met hun klanten en hun klanten zijn altijd op de hoogte van de status van hun orders. Allignment? Bedrijven maken meer en meer gebruik van alle nieuwe mogelijkheden die de IT-branche biedt. Software as a Service (SaaS), Service Oriented Architecture (SOA), virtualisatie, encryptie, Event Driven Architecture (EDA): technologische nieuwigheden steken voortdurend de kop op. Maar het maken van de juiste keuzes uit al die verschillende mogelijkheden is een hele ingewikkelde zaak. Bedrijven hebben het allemaal over allignment tussen de business en IT, maar bij lang niet alle ondernemingen is sprake van een succes. Hoe stem je IT en business nu echt op elkaar af? Hoe organiseer je de IT op een goede manier? Hoe bepaal je eigenlijk wat je nodig hebt aan IT? En wil je dat allemaal in je eigen organisatie beheren of besteedt je dat uit? Hele mooie technische middelen leveren niet altijd op wat ze op kúnnen leveren. Als je de menselijke kant van de zaak over het hoofd ziet als bedrijf, komt er helemaal niets van alle plannen terecht. Zeker op het gebied van veiligheid laat je als organisatie steken vallen als je consumenten en medewerkers niet bewust maakt van de risico s die het gebruik van ICT met zich meebrengt. Beheersing en beveiliging Zaken als SaaS, SOA en virtualisatie verbeteren de flexibiliteit van de IT-dienstverlener aanzienlijk. We moeten echter nog wel leren hoe we deze services, infrastructuren en architecturen beheersen. Neem SaaS. Bedrijven gebruiken allemaal stukjes programmatuur die van verschillende bedrijven afkomstig zijn. Maar wie is er verantwoordelijk voor de kwaliteit? Bij event driven architecture worden bedrijfsprocessen nóg verder geautomatiseerd. Daardoor zijn de risico s ook nóg groter. Hoe meer je afhankelijk bent van IT, hoe belangrijker de beveiliging van die IT is. Beveiliging richt zich op verschillende aspecten, te weten de beschikbaarheid, de betrouwbaarheid en de vertrouwelijkheid van de systemen. Als IT aan de basis staat van bedrijfsprocessen is met name beschikbaarheid een hele belangrijke factor. Als bedrijf moet je immers kunnen werken. Als de IT het niet doet, liggen de bedrijfsprocessen stil en dat levert veel (financiële) schade op. Bij betrouwbaarheid gaat het erom dat de systemen doen wat ze moeten doen, waardoor de mensen die ermee werken geen onnodige fouten maken. De vertrouwelijkheid is het laatste zorgenkindje. De bedrijfsgegevens én de gegevens van de klanten moeten immers veilig zijn, want niet alle informatie is voor iedereen bestemd. Bovendien wil je als internetgebruiker zeker zijn van je zaak: je moet als leverancier zeker zijn van het feit dat je met een échte klant te maken hebt, terwijl je als klant verzekerd wilt zijn van een echte leverancier en bestaande, uitstekende producten. Beheersbaarheid, en veiligheid in het bijzonder, is dé uitdaging van de nieuwe technologieën. Vanuit mijn professie als IT-auditor kan ik niet anders dan dat concluderen. Wie zeker wil zijn dat de IT goed en veilig genoeg wordt ingezet, schakelt een IT-auditor in om dit te laten controleren. Veiligheid vraagt om zekerheid. Prof. dr. Gert van der Pijl RE, hoogleraar ITauditing aan de Erasmus School of Economics ERP is al bijna weer een verouderd begrip. Sommige IT-ers doen voorkomen of implementatie en integratie van systemen tegenledig spoor. Daarbij is volgens deskundigen 35 tot 50 procent van de elektriciteit voor Zakendoen via internet loopt via een twee- Een conventioneel datacentrum gebruikt SOA nam het roer over en nu is er SaaS dat het bedrijfsleven ondersteunt bij het optimaliseren van zijn processen. Welke technolo- is weerbarstiger. Maar hoe zorg je nu voor angst je niet overheersen. Gartner. Hoe kan dit percentage omlaag? woordig heel eenvoudig is, maar de praktijk gezonde achterdocht een deugd. Maar laat koeling, becijferde IT-onderzoeksbureau gische ontwikkelingen dragen bij aan de (e-) een geslaagde implementatie? business van bedrijven? Pagina 4 Pagina 7 Pagina 8 Pagina 15 EEN ONAFHANKELIJKE THEMABIJLAGE VAN MEDIAPLANET, GEDISTRIBUEERD MET HET FINANCIEELE DAGBLAD DE INHOUD VAN DEZE BIJLAGE VALT NIET ONDER DE VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE FINANCIEELE DAGBLAD-REDACTIE Inhoud 04 schaalbaarheid als wondermiddel 07 implementeren is science 08 beveiliging loopt achter technologie aan 10 interview Harry Bouwman 11 gezocht: extreme flexibiliteit 13 Klantenservice nieuwe stijl 13 de s van secure 15 ict brengt dienstverlening op hoger plan 15 datacenter kan veel en veel groener E-business - publicatie Mediaplanet publishing house B.V. Mediaplanet produceert, financiert en ontwikkelt themakranten In pers, online en via broadcasting. www.mediaplanet.com Project Manager: Stephanie Stumpel, Mediaplanet Publishing House B.V. +31 20 7077 010 Production Manager: Birte van Ouwerkerk, Mediaplanet Publishing House B.V. +31 20 7077 003 Design & Repro: Thomas Rohlfs, Mediaplanet Publishing House B.V. +31 20 7077 0011 Tekst: Ronald Bruins, Dennis Mensink, Koos Plegt Cover: CecAdds / Istockphoto.com Mediaplanet is de leidinggevende Europese uitgever van themakranten in pers, online en via broadcasting. Als u zelf een idee heeft over een onderwerp, of misschien wel een heel thema, aarzelt u dan niet om contact met ons op te nemen. Stephanie Stumpel Mediaplanet Publishing House, Kristiina Kansen, Country Manager tel: +31 20 70 77001 www.mediaplanet.com Gedistribueerd met HET FINANCIEELE DAGBLAD, december 2008 Ontdek zelf waarom G DATA jaar na jaar tientallen awards in de wacht sleept (o.a. 2 jaar op rij Beste Koop van de Consumentenbond) en bescherm uw computer optimaal. Probeer het zelf een maand lang gratis via www.gdata.nl
Geen e-business, zonder Security Kaspersky Internet Security 2009 beschermt uw PC tegen alle internetdreigingen. Bescherming tegen virussen en spam Werkt niet vertragend op uw PC Inclusief virtueel toetsenbord voor veilig online bankieren Voorkomt diefstal van data uitgewisseld via beveiligde verbindingen Mogelijkheid tot installatie op reeds besmette computers Naast onze succesvolle beveiligingssoftware voor particulieren biedt Kaspersky ook totaaloplossingen aan voor de bescherming van uw bedrijfsnetwerk. Wilt u meer weten over de Kaspersky producten? www.kaspersky.nl. +31 (0) 73 6154 830 sales@kaspersky.nl Onze missie als IT Solution provider is al sinds onze oprichting in 1993 - het helpen aanbrengen van orde en rust in het huidige tijdperk van snel voortschrijdende automatisering. Ontzorging voor u! Bijvoorbeeld het WintelligeNT ASP totaalpakket : Dit pakket is een samenspel van alle technische kennis die achter WintelligeNT schuil gaat. Zonder voor u zichtbare umständen wordt een werkbare oplossing op uw bureau afgeleverd. U hoeft slechts te weten waar de aan-knop zit en wat uw inlognaam en wachtwoord is... Afhankelijk van de fase waarin uw bedrijf zich bevindt, worden door ons passende oplossingen aangeboden. Welke kretologie ook wordt gebezigd (Saas, ASP, E-commerce, Business Resilience etc.), WintelligeNT kent ze en heeft ze allemaal verwerkt in haar oplossingen. Nu en in de toekomst. En juist de oplossing moet u toch aanspreken... Drie kenmerken van het ASP-model springen onmiddellijk in het oog: u hoeft binnen uw onderneming nauwelijks nog technische ICT-kennis te hebben u wordt bevrijd van zware IT-investeringen, in ruil voor gespreide en beheersbare kosten u kunt veel zekerder zijn van beveiliging en continuïteit dan wanneer u de bedrijfssoftware en data zelf beheert. Voor verdere informatie www.wintelligent.nl info@wintelligent.nl Onze partners
4 MEDIAPLANET THEMABIJLAGE E-business Prof. Nico Baken (TU Delft): Het moet fundamenteel anders De nieuwste technologieën brengen het bedrijfsleven steeds een stapje verder, maar zij kunnen nog veel breder worden ingezet. Dat stelt Nico Baken, hoogleraar aan de Technische Universiteit Delft. Autoriteiten proberen de status quo op een bijna spastische manier vast te houden. Internet of services Schaalbaarheid als wondermiddel ICT bied vele mogelijkheden, die nog helemaal niet worden uitgenut, zegt Baken. Met de huidige middelen kunnen we al heel veel, maar we doen lang niet alles. Nu al worden RFP s voor ABvM [Anders Betalen voor Mobiliteit, red.] uitgeschreven. Dat betekent dat we in 2012 en 2013 de technieken van nu gebruiken. Dat is natuurlijk grote onzin. De reden waarom ICT niet zo succesvol is als het zou kunnen zijn, heeft volgens Baken te maken met het feit dat de kwaliteit van leadership, zeker in Nederland, te wensen overlaat. Oorzaak hiervan is onder meer dat er minder excellentie is bij de overheid. Het schort volgens hem ook aan een excellent constitutional design dat zeker in de laatste veertig jaar behoorlijk is afgekalfd. Het bedrijfsleven, de vrije markt, voert de boventoon, ook vaak voor onze infrastructuren. En dat heeft zijn weerslag op de implementatie van innovatieve technologieën. Veel van onze infrastructuur is zelfs verwaarloosd. Er moet gigantisch worden Foto: pleio / istockphoto geïnvesteerd, maar vrijwel alles is geprivatiseerd, dus vertragen investeringen, gegeven de kwaliteit van het constitutional design en de daaruit voortvloeiende onstabiele regelgeving. Oude paradigma s Wat betreft leadership stelt Baken dat vrijwel alle ICT-partijen vasthouden aan oude denkpatronen en paradigma s. Autoriteiten proberen de status quo op een bijna spastische manier vast te houden. Ze kijken niet over de grenzen van de eigen branche heen. Met name de energiesector en delen van de telecombranche werken met oude ontwerpen. Bedrijven in deze branches houden bewust vast aan de oude infrastructuren en netwerken. Men kijkt vooral naar de eigen partiële rationaliteit. Hij vervolgt: We kunnen niet in bestaande comfortzone blijven zitten. We hebben mensen nodig die integrale next generation infra-ontwerpen maken. Het moet fundamenteel anders. ERP is al bijna weer een verouderd begrip. SOA nam het roer over en nu is er SaaS dat het bedrijfsleven ondersteunt bij het optimaliseren van zijn processen. Welke technologische ontwikkelingen dragen bij aan de (e-)business van bedrijven? En welke ontwikkelingen blijken toch niet het ei van Columbus te zijn? door Dennis Mensink IT is innovatie. De afgelopen jaren hebben allerlei nieuwe technologieën zich weer in het internationale bedrijfsleven gemanifesteerd. De hoeveelheid data is de grootste uitdaging voor het bedrijfsleven, stelt Martin Canning, vice-president software en services bij onderzoeksbureau IDC. Veel bedrijven weten niet wat ze met de stortvloed aan data moeten doen. De belangrijkste aandachtspunten hebben dan ook betrekking op opslag (storage) en business intelligence. Of beter nog: business analytics. Wat kun je nou met de gegevens die uit business intelligence-systemen naar boven komen? Niet zo veel. Het is een behoorlijke uitdaging om van data goede informatie te maken. Terwijl business intelligence meer het presenteren van data is, krijg je met business analytics meer grip op de intrinsieke waarde van de data. Dan krijg je pas echt inzicht in de organisatie, aldus Canning. Alweer enkele jaren geleden kwamen de ASP s (Application Service Providers) op. In de afkorting ASP staat het woord service voor software die als dienst (service) wordt aangeboden. Een ASP biedt organisaties via internet de mogelijkheid om bedrijfssoftware, zoals een ERP-pakket, SOA Service Oriented Architecture (SOA) maakt businessapplicaties zoals ERP-, CRM- en SCM-systemen op afstand toegankelijk door delen van deze applicaties aanroepbaar te maken in de vorm van webservices. EDA Het architectuurconcept dat de grootste kans maakt de opvolger te worden van SOA is EDA. Dit drieletterwoord staat voor Event Driven Architecture. Binnen een EDA worden bedrijfsprocessen gemonitored en pro-actief bedrijfsprocessen op gang gezet op basis van bepaalde gebeurtenissen (events). SaaS Software as a Service (SaaS) is software die als een online dienst wordt aangeboden. De gebruiker hoeft de software niet aan te schaffen, maar sluit een contract af voor een vast bedrag per maand voor het gebruik. De SaaS-provider zorgt voor installatie, onderhoud en beheer, de gebruiker benadert de software over het internet bij de SaaSprovider. te gebruiken. De klant hoeft de software en de benodigde hardware niet aan te schaffen, maar betaalt slechts voor het gebruik ervan. De soft- en hardware wordt dus ook niet bij de klant geïnstalleerd, maar bij de ASP, die ook het applicatiebeheer, het onderhoud en de installatie van nieuwe versies en updates voor zijn rekening neemt. Met SaaS is er definitief iets veranderd in de betalingsstructuren in IT Een nieuwere term voor het type dienstverlening dat een ASP aanbiedt, is Software as a Service (SaaS). Toch zijn ASP en SaaS niet helemaal hetzelfde. Bij ASP wordt software speciaal voor jou op afstand gedraaid. Bij SaaS draaien meerdere klanten op één stuk software. Kernmerk van SaaS is dat de gebruiker gebruik maakt van techniek die geheel op het web is gebaseerd. Google Apps en Salesforce zijn duidelijke exponenten van SaaS. Het voordeel voor de leverancier is dat hij vanaf één centrale plek met één handeling updates (verbeteringen) en zelfs upgrades (nieuwe versies) kan doorvoeren. Saas wordt daarom wel een tweede generatie ASP genoemd. Met SaaS is er definitief iets veranderd in de betalingsstructuren in IT, zegt Marc Lankhorst, senior wetenschappelijk onderzoeker en hoofd van de expertisegroep Service Architectures bij het Telematica Instituut. Je betaalt niet meer eenmalig een licentie, maar je betaalt naar gebruik. Verdubbeling De schaalbaarheid van de licenties is de belangrijkste reden van afnemers om voor een SaaS-model te kiezen. Daarmee willen bedrijven de IT-uitgaven in bedwang houden. Ook weegt de noodzaak om bedrijfsapplicaties zo snel mogelijk te implementeren zwaar bij de keuze voor SaaS. Uit onderzoek blijkt dat de toegenomen beschikbaarheid van steeds betere breedbandverbindingen bijdraagt aan de populariteit van SaaS. Het onderzoeksbureau constateert dat bedrijven die aanvankelijk twijfels hadden over de beveiliging, beschikbaarheid en ondersteuning van software als webdienst steeds vaker kiezen voor SaaS. Want de Foto: jamsi / istockphoto omzet uit SaaS is dit jaar met 27 procent toegenomen. Daarmee komt de omzet uit bedrijfssoftware die als webdienst wordt aangeboden uit op 6,4 miljard dollar. Volgens Gartner zal tot 2012 de omzet uit SaaS meer dan verdubbelen tot 14,8 miljard dollar. Klikken Het aan elkaar klikken van applicaties heeft sowieso de toekomst, stelt Lankhorst, die namens het Telematica Instituut ook onderzoek naar SOA en SaaS heeft gedaan. Niet alleen in de IT, maar ook op de werkvloer. Werknemers kunnen hun eigen werkomgeving in de toekomst vormgeven, door díe tools aan elkaar te klikken die ze nodig hebben. SaaS is vooral in opmars in de markt voor kantoorapplicaties en software voor contentmanagement. De onderzoekers van Gartner verwachten voor die markten een jaarlijkse verdubbeling van de groei. Die groei komt volgens de onderzoekers doordat steeds meer bedrijven overstappen op een bedrijfsmodel waarbij het internet centraal staat. Daardoor is software voor de productie van digitale content steeds belangrijker. SaaS groeit, maar is nog relatief kleinschalig, zegt Canning. Veel bedrijven zitten met veiligheid en bereikbaarheid. Belangrijk voordeel van SaaS is volgens Canning dat bedrijven snel over nieuwe functionaliteit kunnen beschikken. SaaS is daarom volgens hem echt de nieuwe manier van werken. In het verlengde van SaaS steekt de term cloud computing inmiddels de kop op. Canning: Een soort paraplubegrip voor alles online. Het biedt inderdaad wel mogelijkheden, maar het is ook een beetje een hype. En meer van hetzelfde: on demand, as a service. Volgens Canning hebben de meeste recente ontwikkelingen op het gebied van IT vooral te maken met de behoefte aan flexibiliteit die bedrijven hebben. Ik zie het ook meer als complementair aan oude IT. SOA Vrijwel alle technologische ontwikkelingen van de laatste jaren hebben betrekking op het vervangen van grote, monopolistische applicaties door kleinere eenheden die je aan elkaar schakelt. Een soort lego dus, zegt Lankhorst. Deze ontwikkeling kunnen we kortweg aanduiden met de term Service Oriented Architecture, ofwel SOA. De ontwikkeling van SOA is rond het jaar 2000 mede gestart vanwege het veelgehoorde probleem dat bedrijfs-
Toekomst negatief voor SOA Gartner ziet de toekomst van SOA negatief in, omdat het aantal grote ondernemingen dat geen servicegeoriënteerde architectuur wil doorvoeren wereldwijd is toegenomen van zes naar achttien procent in een jaar tijd. Een kwart van de wereldwijde ondernemingen wil beginnen met een SOA-project. Een jaar geleden was dat nog 53 procent. Foto: adamkaz / istockphoto software en -oplossingen te star zijn. Als twee bedrijven fuseerden blijkt ERP nogal eens een barrier, terwijl het eigenlijk een enabler zou moeten zijn. Met andere woorden: het is te moeilijk om bedrijfsprocessen te wijzigen. Het voornaamste doel van SOA is bedrijfsprocessen juist flexibeler maken. Bedrijven kunnen zélf softwareondersteuning ontwerpen en aanpassen, zodat zij sneller kunnen inspelen op nieuwe marktsituaties en een voorsprong kunnen nemen op de concurrentie. Verder vergemakkelijkt SOA software-integratie, zodat bedrijven ERP-systemen gemakkelijker kunnen aanvullen met branchespecifieke software van derden. Veel ERP-leveranciers geven aan dat ze tegenwoordig richting SOA gaan. Lankhorst: Maar ze brengen eigenlijk een SOA-laag aan op hun bestaande ERP-systemen, die nog altijd vrij monolithisch zijn opgebouwd. De achterkant is dus nog één geheel. Hoewel het gebruik van SOA in Europa erg hoog is maar liefst zeventig procent van de Europese ondernemingen heeft een SOA-project lopen blijkt SOA ingewikkelder toepasbaar dan aanvankelijk gedacht. Op wereldwijd niveau daalt het enthousiasme voor SOA mede daarom al weer, zo blijkt uit recent onderzoek. SOA is als hype echt over het hoogtepunt heen, ervaart ook Martin Canning van IDC. Volgens mij zijn maar SOA is als hype echt over het hoogtepunt heen weinig bedrijven het SOA-traject écht ingegaan. Het SOA-concept wordt volgens Canning meer en meer verwerkt in producten, maar voor veel bedrijven is het niet direct zichtbaar. Lankhorst: De complexiteit binnen één applicatie dreigt met SOA te verworden tot een spaghetti van verschillende services. Kansen We zijn hard op weg naar wat wel wordt genoemd het internet of services. En die nieuwe digitale wereld brengt allerlei nieuwe mogelijkheden én risico s met zich mee. Welke positie heb je in dit web van services en samenhangende diensten? Je kunt doen waar je goed in bent en Illustratie: russelltatedotcom / istockphoto je specialiseren in een van de diensten, zegt Lankhorst. Het feit dat informatie dankzij dienstverlening over het web ook makkelijk is door te spelen biedt ook kansen voor andere sectoren, zoals de zorg. Lankhorst: Gecertificeerde artsen in India zijn prima in staat om röntgenfoto s te beoordelen. Dat soort dingen gebeurt ook al. Verschillende branches maken dus al min of meer gebruik van SaaS-achtige structuren en ook voor andere sectoren zijn de mogelijkheden talrijk. Neem banken, zegt Lankhorst. Die checken de kredietwaardigheid van klanten bij het BKR te Tiel en nemen dus één hele specifieke dienst af. Als het gaat om risico s op het gebied van IT en e-business komen we al gauw op het onderwerp privacy en veiligheid. Wie mag welke gegevens inzien? Doen de diensten het altijd als je ze nodig hebt? Sommige diensten zijn niet permanent in de lucht, zegt Lankhorst. Dat hoeft niet erg te zijn, maar sommige diensten hebben wel een real-time karakter. Een routeplanner die rekening houdt met files móet actueel zijn. Toegankelijkheid De meest recente trend op het gebied van architectuur is wellicht Event Driven Architecture (EDA). EDA is veelal mogelijk dankzij de Enterprise Service Bus (ESB), een op standaarden gebaseerde infrastructuur waarin informatiesystemen hun berichten kunnen plaatsen en afnemen. Deze ESB werkt locatieonafhankelijk, want hij maakt gebruik van het netwerk. De introductie van de ESB maakt event-gedreven real-time systemen mogelijk op bedrijfsprocesniveau. Juist op dit niveau leidt EDA in combinatie met de breed geaccepteerde web services-technologie tot krachtige innovatieve toepassingen. Alle nieuwe structuren en services bieden tezamen talloze businessmogelijkheden. Vooral de combinatie van SOA en SaaS, zegt Lankhorst. Je kunt als softwaredienst leveren waar je echt goed in bent. Uiteraard moet jouw dienstverlening zich wel lenen voor online. Behalve financiële instellingen kunnen volgens Lankhorst ook overheidsinstellingen, logistieke organisaties, productiebedrijven en bedrijven uit de autoindustrie op korte termijn profiteren van de nieuwe kansen. SaaS biedt zeker kansen voor het MKB. Voor MKB-bedrijven is het erg interessant om diensten op afstand af te nemen, want als zij groeien, kunnen zij eenvoudig opschalen, zegt Lankhorst. Bovendien kunnen MKB-bedrijven hun diensten ook internationaal gaan leveren. Canning deelt die mening. Online heeft de toekomst, zeker voor het MKB.
Intranet Wij wensen u een voorspoedig 2009. Bedankt voor het uitspreken van uw tevredenheid over onze IT consultants in 2008. Vorig jaar waren we al erg blij met de Incompany Award die onze consultants ontvingen. Dit jaar zagen we de tevredenheid van onze klanten nog verder toenemen dankzij hoge waardering op het gebied van onafhankelijkheid, inhoudelijke kennis, resultaat, service en toegevoegde waarde. Deze stijging zagen we terugkomen in onafhankelijke onderzoeken uitgevoerd in opdracht van Incompany en Management Team.... Wat gaat 2009 ons brengen? Wij streven ernaar om uw verwachtingen te blijven overtreffen en u nog beter van dienst te zijn bij het bepalen van uw IT-strategie en bij het succesvol implementeren van business en IT oplossingen. Wij werken ook volgend jaar graag samen met u aan optimale resultaten en wensen u een voorspoedig 2009.. Accountants Belastingadviseurs Consultants Financieel Adviseurs Adv FD (dec08) voorspoedig 2009_DEF.indd 1 09-12-2008 16:34:41
THEMABIJLAGE e-business MEDIAPLANET 7 Gezocht: CIO met lef Een Nederlands telecombedrijf heeft recent bewezen dat het mogelijk is de IThuishouding drastisch te simplificeren. Ron Tolido (Capgemini): Op een gegeven moment heeft het bedrijf gezegd: het hele landschap van duizend toepassingen breng ik terug tot een platform van zo n twintig toepassingen. Daardoor werd de beheersbaarheid weer op niveau gebracht. Zo n stap vergt echter wel een CIO met lef, weet Tolido, die momenteel veel CIO s interviewt voor een boek waaraan hij werkt. Uitdagingen te over Implementeren is science Sommige IT-ers doen voorkomen of implementatie en integratie van systemen tegenwoordig heel eenvoudig is, maar de praktijk is weerbarstiger. Maar hoe zorg je nu voor een geslaagde implementatie? Of moet je überhaupt niet implementeren? door Dennis Mensink Op allerlei manieren heb je te maken met uitdagingen bij implementaties, zegt Jos van Hillegersberg, Professor of Business Information Systems aan de Universiteit Twente. Implementatie is een van de onderzoeksgebieden van zijn afdeling. Belangrijkste probleem is misschien wel de onderschatting van de technische uitdaging die er nog steeds is. Zeker als er meerdere bedrijven betrokken zijn bij de implementatie. Dat komt ineens bij elkaar wat we de afgelopen 25 jaar hebben ontwikkeld. En dat moet je dan even aan elkaar zien te knopen. Men zegt wel: techniek is de uitdaging niet meer, maar je sleept het echt niet even aan elkaar met de muis. Het is wel beter en gemakkelijker geworden de afgelopen jaren, maar implementatie is echt niet alleen een managementvraagstuk. Veel systemen die binnen bedrijven zijn ontwikkeld, bijvoorbeeld voor de inkoop-, de marketing- of de verkoopafdeling, zijn nooit gemaakt om te integreren. Het openbreken van die systemen is heel lastig, zeker als de ontwikkelaars inmiddels zijn verdwenen. De meeste IT ers zijn maar opgeleid in een aantal programmatalen. Maar ook als alle systemen nieuw zijn, is integreren van verschillende systemen moeilijk als de noodzaak pas achteraf wordt erkend. Bijna science Ron Tolido, CTO Continental Europe Asia Pacific bij Capgemini, is nog veel stelliger dan Hillegersberg. Het is beslist geen sinecure om alles zomaar aan elkaar te knopen, het is bijna science. Daarom vindt Tolido integreren an sich al geen goed plan. Waarom zouden we alles niet versimpelen in plaats van alles maar te integreren? We zijn geneigd de bestaande situatie als een voldongen feit te beschouwen. We bijten ons vast in een probleem dat we zelf hebben veroorzaakt. Tolido heeft naar eigen zeggen een hekel aan integreren en stelt zichzelf liever de vraag of het niet mogelijk is de gehele IT-huishouding te standaardiseren en simplificeren. De IT-afdelingen zijn veel te veel bezig met hun eigen probleempjes. Ik zie te veel IT-afdelingen die te weinig of zelfs helemaal niet in contact staan met de business. Ze honoreren verzoeken niet. Sterker nog: vaak is er helemaal geen allignment tussen IT en business. Ze moeten het niet zien als complex en een hoop gedoe, ze moeten tot heldere oplossingen komen, samen met de mensen voor wie zij feitelijk moeten zorgen dat alles goed werkt. In het meest progressieve geval kunnen bedrijven hun IT-zaken zelfs allemaal uit de cloud (lees: van internet) halen. Toch doen veel IT-afdelingen volgens Tolido of het heel moeilijk is om de complexiteit te lijf te gaan. Voornaamste reden van hun negatieve houding jegens simplificatie is dat zij er helemaal geen baat bij hebben om dingen simpeler te doen. Het gaat om hun baan die misschien wel overbodig wordt, zegt Tolido. Bewust of onbewust houden ze dat dus tegen. Leider ontbreekt Mocht het toch gewoon tot een implementatie komen, dan is een andere uitdaging van organisatorische aard. Het gaat om meerdere managers en afdelingen en vaak om meerdere bedrijfsculturen. Alles moet aan elkaar worden gekoppeld. Maar wie is waarvoor verantwoordelijk? Dat is vaak niet bekend en daardoor ontstaan problemen in de besturing. Tolido: Dat is inderdaad een klassieker in IT. Terwijl de complexiteit nauwelijks te managen is, is er ook nog onduidelijkheid over wie de leiding heeft. Bovendien ontbreekt het nogal eens aan inspirerend leiderschap. Hillegersberg erkent dat er maar weinig mensen in de IT zijn die goed grote integratieprojecten kunnen leiden. Het aantal managers dat hier ervaring mee heeft, is ook maar schaars. Dat komt volgens hem mede omdat systeemintegratie te weinig direct scoren is. Het is erg abstract allemaal, terwijl het veel moeilijker is dan een mooie website maken. Volgens Hillegersberg is de incrementele aanpak het project opdelen in kleinere deelprojecten aan te raden. De menselijke maat is inmiddels wel herontdekt, stelt Tolido, want echt grote implementatieprojecten zijn verschrikkelijk moeilijk te managen. Echt grote projecten vinden eigenlijk alleen bij de overheid plaats. Dat zegt natuurlijk genoeg. Inkomsten versus kosten Volgens Van Hillegersberg is vaak niet duidelijk genoeg wat trajecten gaan opleveren en wat zij kosten. Soms zijn projecten te ambitieus. Sommige bedrijven en branches weten hele duidelijke voordelen te behalen. Neem de auto-industrie. Een autoproducent heeft een complete elektronische marktplaats waar alle toeleveranciers op zijn Foto: shironosov / istockphoto Do s Wees niet tevreden met de ITafdeling. Kosten terugdringen is niet voldoende! Implementeer incrementeel Kom met tussentijdse resultaten en vier (deel)successen Zorg er voor dat business en IT dichter tegen elkaar aanzitten. Stuur je beste IT ers een jaartje naar de business! Leg de eindgebruikers uit wat het einddoel is (zonder te vervallen in technische termen) IT en business: verdiep je wat meer in elkaars werelden! Dont s Je nooit afvragen waarom je integreert en of je wel moet integreren Schaf geen pakket aan voordat je precies weet wat je van plan bent Maak goede afspraken over wie de leiding heeft tijdens de implementatie Sta niet toe dat er een wildgroei van applicaties ontstaat! aangesloten. In de financiële sector is men heel ver met het integreren van betalingsverkeer, terwijl het digitaal factureren nu pas begint te komen. Terwijl het over heel veel geld gaat, is het heel moeilijk om beslissingen te nemen over implementatieprojecten. Soms is het echter handiger om de integratie niet te doen of in ieder geval in fasen, zegt de hoogleraar. Tolido kan zich niet helemaal vinden in de woorden van Van Hillegersberg. Het zou te makkelijk zijn om overal zomaar de stekker uit te trekken. Sommige zaken zijn ook gewoon noodzakelijk met het oog op de toekomst. Bovendien wordt de waarde van IT-investeringen steeds duidelijker.