Verantwoordingsrapport Dokters van de Wereld Chirurgisch trainingsproject in Haydom Lutheran Hospital, Tanzania Juni 2018 1
Inhoudsopgave Inleiding blz. 3 Verloop chirurgische missie blz. 3-4 Resultaten blz. 5 Financiële verantwoording blz. 6 Vervolg blz. 6 Foto impressie blz. 7-9 Bijlage 1: Statistieken van patiënten blz. 10 Bijlage 2: Aankondigingsposter blz. 11 2
Inleiding Het bestuur van Stichting Pharus heeft in juni 2018 besloten om het internationale programma veilige chirurgische zorg voor iedereen van Dokters van de Wereld (DvdW) te ondersteunen door het financieren van het chirurgische trainingsproject in Haydom Lutheran Hospital (HLH), Tanzania. Voor een terugkoppeling van onze missie welke in juni heeft plaatsgevonden, vindt u hieronder ons verantwoordingsverslag. Verloop chirurgische missie In de periode van 2 juni 16 juni 2018 heeft Dokters van de Wereld een chirurgisch team uitgezonden naar HLH, Tanzania. HLH is een faith based hospital en valt onder de Lutheran church of Tanzania. HLH heeft een capaciteit van 420 bedden en bediend 7 districten van Tanzania. Op de operatieafdeling zijn 4 grote en 3 kleine OK s. Er werken 3 Tanzaniaanse chirurgen (waarvan 1 orthopedisch chirurg), twee gynaecologen, 25 Ok verpleegkundigen, 12 anesthesie verpleegkundigen en drie medisch assistenten. De missie is door het volgende team uitgevoerd; Twee plastisch chirurgen (een professor in de brandwondengeneeskunde uit het Rode Kruis Ziekenhuis te Beverwijk en een plastisch chirurg uit het VUmc tevens teamcaptain). Eén anesthesioloog uit het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Eén medisch coördinator van Dokters van de Wereld. Overige teamleden; Een medewerker vanuit DvdW kantoor (van het programma Operatie Glimlach) heeft het project één week bezocht om ingewerkt te worden door de medisch coördinator voor andere chirurgische missies en om de huidige missie en toekomst te evalueren/ bespreken met de lokale partner. De arts internationale gezondheidszorg en tropengeneeskunde welke in samenwerking met het VUmc en DvdW het veldonderzoek uitvoert, is sinds eind 2017 in HLH aanwezig. Het doel van de missie; Het bieden van directe zorg aan mensen met brandwond contracturen, schisis of andere misvormingen. Het versterken van de kennis van en vaardigheden van HLH-medici in de behandeling van bovengenoemde aandoeningen. Bepalen van de beste werkwijzen voor een positief langetermijneffect van korte missies door literatuur- en veldonderzoek naar de effectiviteit van kortdurende chirurgische missies. Vooraankondiging Voorafgaand aan de missie zijn de mensen lokaal geïnformeerd over de data van de chirurgische missie en geworven via verschillende kanalen. Via de lokale omroep is een oproep uitgegaan, via verspreiding van posters (zie bijlage 2) op lokale health centers en via mond op mondreclame. Dit alles vond plaats in nauwe samenwerking met het ziekenhuis en de arts-onderzoeker. Sommige mensen die in een vorige missie geopereerd zijn, zijn persoonlijk benaderd om terug te komen voor follow up of vervolgoperatie. 3
Operatie Verloop van de 2 weken missie; Op de eerste dag vond screening en het selecteren van mensen plaats. De plastisch chirurg en medisch coördinator bepalen wie in aanmerking komen voor een operatie, waarna een operatieschema wordt opgesteld. De daaropvolgende dagen werd er training gegeven en operaties uitgevoerd in samenwerking met het lokale medische personeel. Gegevens over patiënten en operaties zijn bijgehouden, zodat het lokale team na de missie de patiënten kan opvolgen. Aan het einde van de twee weken heeft een evaluatie plaatsgevonden met de Nederlandse teamleden, de directeur van HLH en de bij de missie betrokken lokale medische medewerkers. Daarnaast heeft het team een overdracht gedaan aan het lokale medische team, inclusief de fysiotherapie, voor de nazorg van de patiënten. Op de dag van vertrek vond de uitreikingsceremonie van certificaten plaats aan de lokale medewerkers die actief betrokken waren en getraind zijn tijdens de missie. Tijdens de missie kon gebruik worden gemaakt van de faciliteiten, (medische) materialen en het instrumentarium van het ziekenhuis. (Medische) materialen, die lokaal niet verkrijgbaar waren, zijn vanuit Nederland meegenomen. Er werd dagelijks geopereerd op twee OK s, samen met een zeer actief team van lokale medewerkers. Training Uit ervaring is gebleken dat het uitzenden van een klein team gunstig is in het kader van training en samenwerking. Met een klein team is er meer ruimte en tijd, uitwisseling van kennis en begeleiding. Voorafgaand aan de missie zijn 2 lokale artsen van HLH geselecteerd die meedraaiden in de lezingen en samen met onze chirurgen opereerden. Tevens was er een externe lokale chirurg uit een district ziekenhuis in Tanzania, die meetrainde. Training werd dagelijks gegeven middels verschillende methoden; Lezingen, praktische workshops en training tijdens operatie ( training on the job ). De lezingen werden in de ochtend gehouden, aansluitend aan de overdrachtsbespreking. Het OKprogramma begon rond 8:30, waarin de chirurgen en anesthesioloog samen met de lokale chirurgen patiënten opereerden. De lokale medici waren dagelijks op de OK aanwezig en rouleerden binnen het OK-programma om getraind te worden. Twee keer is er na het OK-programma in de middag een praktische workshop gegeven. Bij deelname van 80% of meer aan de lezingen en/of bij actieve deelname op de OK, kreeg het lokale medische personeel aan het einde van de missie een certificaat van DvdW. Onderzoek Tijdens de missie werd het veldonderzoek actief uitgevoerd door de betrokken arts-onderzoeker, met betrekking op het effect van de operaties. Op de screeningsdag werden naast het selecteren van mensen ook voormetingen verricht van alle mensen die voor operatie in aanmerking kwamen. Na de missie worden er nametingen verricht waarmee de effecten van de operaties in kaart gebracht worden. De onderzoeker werkte nauw samen met de lokale medewerkers en het Nederlandse team. Na de trainingen (hierin worden de drie verschillende methoden meegenomen), vond een directe evaluatie plaats middels gestandaardiseerde checklist welke ingevuld werden door de Nederlandse chirurgen. Op basis van de gegevens verkregen tijdens de missie, zal in de komende maanden verder onderzoek plaatsvinden naar; Of en hoe profiteren de mensen die een operatie hebben gekregen daarvan op langere termijn. In hoeverre passen de lokale artsen de opgedane kennis en vaardigheden in de praktijk. Wat is de meest geschikte en effectieve chirurgische behandeling in een context met beperkte middelen en steriliteit, relevant voor ontwikkelingslanden. 4
Resultaten Operatie In totaal zijn 59 mensen gescreend waarvan 32 mensen zijn geopereerd. Er hebben 36 operaties plaatsgevonden. Tijdens de missie hadden 4 mensen 2 operaties nodig (zie bijlage 1). 10 mensen zijn gepland voor de missie in oktober 2018, waarvan 3 mensen voor een tweede operatie komen. Geplande operaties Voor 2019 staan twee mensen gepland, waarvan één terugkomt voor een tweede operatie en de andere persoon is nieuw. Voor 2020 staat 1 één persoon gepland voor een tweede operatie, zij is in oktober 2017 voor de eerste keer geopereerd. Aantal mensen gescreened 59 Aantal mensen geopereerd 32 Aantal operaties uitgevoerd 36 Aantal mensen gepland voor volgende missie Oktober 2018; 10 / 2019; 2 / 2020; 1 Aantal mensen no show 1 Aantal mensen operatie geweigerd 1 Training Twee lokale artsen van HLH hebben 9 dagen op OK geopereerd en getraind, één externe chirurg uit een district ziekenhuis heeft drie dagen op OK geopereerd en getraind. Daarnaast was een team van 14 lokale medici (OK-verpleegkundigen, hoofd OK, anesthesie-verpleegkundigen en hoofd anesthesie) actief betrokken. Naast training op OK zijn zes lezingen gegeven en twee praktische workshops. Lezingen en aantal deelnemers: Lezing over cleft lip and cleft palate - 12 deelnemers Lezing over compartment syndrome lower leg - 37 deelnemers Lezing over the acute burn care protocol in Haydom - 38 deelnemers Lezing over escharotomy/escharectomy/skin graft - 33 deelnemers Lezing over burns for nurses - in de kerk, minimaal 120 deelnemers Lezing over lessons learned of the past week - 14 deelnemers Aangezien de lezingen aansluitend op de dokstermeeting plaatsvonden, was de achtergrond en professie van de deelnemers divers. Er zaten onder de deelnemers, naast chirurgen, ook artsen in opleiding, psychologen, gynaecologen en verpleegkundigen. Workshops en aantal deelnemers: Workshop over Wound closure - 16 deelnemers Workshop over External fixation - 12 deelnemers In totaal hebben 17 deelnemers voor deelname tijdens OK een certificaat ontvangen en 11 voor deelname aan lezingen. Onderzoek; Het onderzoek is nog volop in gang. Na de missie in oktober 2018 zullen eind van het jaar waarschijnlijk de eerste onderzoeksresultaten gepresenteerd worden. 5
Financiële verantwoording Dankzij de steun van Stichting Pharus hebben we deze missie mogelijk kunnen maken. De totale kosten van deze missie waren: 17.014,- euro Dekking Item Toelichting Totaal project A. Vliegtickets ed. Tickets, visa en verzekering 7.927 B. Lokale missie kosten Medische registratie, lokaal vervoer en accommodatie, 2.180 lesmateriaal C. Medisch materiaal Uit NL, wat lokaal niet beschikbaar is 1.736 D. Medisch coördinator Missiedagen, voorbereiding, overdracht, rapportage 3.171 E. Arts-onderzoeker Vergoeding tropenarts voor veldonderzoek 2.000 Totaal 17.014 In de begrotingsaanvraag zijn ook de publicaties naar aanleiding van het onderzoek en is het landelijke seminar opgenomen. De kosten zijn hierboven nog niet terug te vinden, want de publicaties zullen pas later dit jaar worden uitgebracht en het seminar is naar 2019 verplaatst. Tevens zijn nog niet alle kosten voor de inzet van de arts-onderzoeker uitgegeven aangezien het onderzoek nog loopt. De extra kosten voor de projectondersteuning (kantoorkosten, salaris projectcoördinator en programmamedewerker, etc.) heeft DvdW zelf gedragen. Vervolg De volgende missie naar Haydom zal plaatsvinden van 20 oktober 4 november 2018. De medisch coördinator zal één week eerder afreizen om alle voorbereidingen samen met HLH lokaal te coördineren. Het team zal bestaan uit twee plastisch chirurgen, één anesthesist en de medisch coördinator. De voorbereidingen voor het mogelijk maken van deze missie zijn nu al in gang. 6
Foto impressie Screening op de Out Patient Department Gezamenlijk opereren op OK Uitleg over het gebruik van een dermatoom 7
Lezing in Sala (de kerk) Lezing door lokale arts dr. Mugisha Workshop External fixation Op de laatste dag een groepsfoto met de lokale collega s voordat het team weer terugvliegt naar Nederland 8
Anna, een meisje van 2 jaar is geboren met een hazenlip hierboven op de foto met ouders, oma en zusje. De hele familie schrok toen Anna geboren werd. Ze hadden het niet verwacht en vinden het heel moeilijk. Anna werd gek aangekeken en niemand wilde haar vasthouden. Moeder vertelde: Ik weet niet waarom we zo gestraft zijn, we hebben niets verkeerd gedaan. Anna is succesvol geopereerd tijdens de missie. David een jongetje van 3,5 jaar is 2 jaar geleden tijdens het buiten spelen met een vriendje, terwijl hij achter een bal aan rende verbrand. Hij is met zijn beide voetjes in een smeulend vuurtje gestapt en heeft toen ook zijn handjes op de grond gezet. Hieronder op de foto zit hij op de schoot van zijn vader en wordt hij gescreened. Links op de foto is na de operatie. David is geopereerd aan zijn rechterhand. Hij zal met zijn vader terugkomen voor operatie aan zijn andere hand in 2019. 9
Bijlage 1: Statistieken van patiënten In totaal zijn 32 mensen geopereerd waarvan 4 mensen twee operaties ondergingen. Daarom spreken we in de statistieken van 36 operaties. Van de 36 operaties waren 34 % (13 mensen) vrouwelijk en 66 % (23 mensen) mannelijk. De jongste persoon was 1 jaar oud en de oudste 92 jaar oud. In totaal waren 18 mensen onder de 10 jaar. Overzicht van patiënten Geslacht Man 23 Vrouw 13 Leeftijd Malformation 3% Trauma 17% Diagnose Other 14% PBC 53% Cleft lip 8% Palate 5% 0-9 jaar 18 10-19 jaar 4 20-29 jaar 4 30-39 jaar 2 40 plus 8 Anesthesie general 30 local 2 spinal 4 Diagnoses 64% Geslacht 36% Female Male Cleft Lip 3 Cleft palate 2 Other facial clefts - Noma - PBC (post burn contractures) 19 Club foot - Andere 12 Patiënten per leeftijdscategorie 22% 6% 11% 11% 8% 42% 0-5year 6-9 year 10-19 year 20-29year 30-39year 40 plus 10
Bijlage 2: Aankondigingsposter Aankondigingsposter welke voorafgaand aan de missie is verspreid onder de lokale bevolking. 11