GEZOND MEEDOEN Invulling geven aan de gemeentelijke regierol Sanne Kos Regiocoördinator Gezondheid Statushouders
Introductie 1. Voorstellen en korte toelichting op het ondersteuningsprogramma Gezondheid Statushouders 2. Doel van de workshop: handvatten geven voor regie op parallelle aanpak Gezond Meedoen: 1. Arbeidsparticipatie & opleiding 2. Inburgering 3. Gezondheid & Welzijn 3. Korte video 4. Toelichting handvatten regie 2
Even peilen.. 1. Ruim één derde van alle kinderen in bijstandsgezinnen had in 2016 een migratieachtergrond. Hoger of lager. 2. Vluchtelingen bezoeken vaker de huisarts dan Nederlanders. Waar/ niet waar. 3. Het aantal statushouders (sinds 2014 in NL) met een uitkering is hoger of lager dan 70 procent. Hoger/Lager 4. Mijn gemeente neemt gezondheid mee in het integratiebeleid. Ja/Nee 3
Nieuwe uitdaging voor gemeenten 80.000+ statushouders in gemeenten in 3 jaar tijd Taakstelling 2018 1e helft: 13.000 Prognose 2 e helft 2018: 8000 Vanaf 2015: vooral Syrische (1) & Eritrese (2) nieuwkomers 4
Voor het welzijn en de gezondheid van statushouders is van groot belang dat zij actief mee kunnen doen in de Nederlandse samenleving. Omgekeerd kunnen gezondheidsproblemen een voorspoedige integratie en participatie in de weg staan." "Participatie is een sleutel tot gezondheid." 5
Als gemeente heeft u belang bij gezonde burgers die aan de slag kunnen. Om statushouders zo snel mogelijk mee te kunnen laten doen, is het nodig dat de gemeente de regie neemt en vanaf het begin investeert in activering, participatie, inburgering, taal en gezondheid. 6
7
8
9
10
This country keeps us in houses and gives us money. We are grateful for that. But we want to work and help. Give us the way to do that. Bring me in charge. I can do something. (Syrische vluchteling) 11
Snelle groei bijstandsgerechtigden met nietwesterse achtergrond 12
De cijfers op een rij: participatie Gemeenten schatten in (KIS, 2017): 30 procent is onbemiddelbaar naar werk 60 procent pas kansen op arbeidsmarkt na volgen opleiding. 1/3 statushouders wordt niet bemiddeld naar werk (KIS, 2017). Redenen: Gezondheidsproblemen Stress en financiële zorgen Taal onvoldoende spreken 13
Cijfers verbinden 30,8 procent van mensen met een uitkering ontvangt psychische zorg. 3 keer zoveel als bij werkenden. (ESB, 2017) Marleen Damen, wethouder gemeente Leiden: 'Mensen met een psychische aandoening verdienen een extra investering en hulp bij het vinden van werk. Fred Paling, UWV: 'Goed werk speelt voor bijna iedereen een belangrijke rol bij de ervaren gezondheid. Psychische klachten één van de belangrijkste oorzaken uitval arbeidsmarkt. (ESB, 2017) 14
De cijfers op een rij: gezondheid en welzijn Slechtere gezondheid en hogere zorgkosten Minder goede gezondheidsbeleving (CBS, 2016). Zorgkosten 12 procent hoger CBS, 2016). Voorspellers zorggebruik onder vluchtelingen (Pharos, 2016) 15
Gezondheidsproblemen statushouders 1. Statushouders kennen de weg niet in het Nederlandse gezondheidssysteem. 2. Er zijn veel psychische problemen. 3. Veel ongeplande/onbewuste zwangerschappen en problemen rondom seksualiteit. 4. Er zijn problemen rondom jeugd. 16
Video 17
Tijd voor gezondheid Extra inzet & flexibel maatwerk Parallelle & integrale aanpak Neem regie 18
Integraal denken & doen Vanuit perspectief van de statushouder combineren beleid en praktijk vanuit Participatiewet, Wmo & Wet publieke gezondheid. Activering is belangrijke pijler preventieve aanpak gezondheid. 19
Onderzoek Movisie en Divosa (2017): In 2014 maakte Werk en Inkomen in 55% van de gemeenten onderdeel uit van het wijkteam. Eind 2015 was dat nog maar 37%. Vaak ging het dan niet om het toeleiden naar betaald werk. 20
# Hoe dan? 1. Warme overdracht 2. Intake en screening 3. Parallelle aanpak 4. Doorburgeren en nazorg 21
Warme overdracht Casemanager COA TVS en PID Huisarts en GGD Overzetten indicaties voor Wmo en Jeugdhulp. Schulden Lopende behandelingen 22
Intake Zorg voor een integrale intake op alle levensgebieden samen met de professional van het wijkteam en eventueel een sleutelpersoon (statushouder). 23
Parallelle trajecten Participatietraject Inburgering en taallessen Gezondheid tijdens opleiding Gezondheid bij toeleiden naar werk Benut meerwaarde vrijwilligerswerk 24
Doorburgeren en nazorg In beeld en actief netwerk Werkgevers en maatschappelijke organisaties ondersteunen. Flexibel maatwerk bij zorgtraject. Niet loslaten. Passend Wmo aanbod (inkoop) en pro-actief sociaal team. Afspraken met GGD en huisartsen 25
Meer informatie? Bekijk het Inspiratiemagazine! Neem contact op met de regiocoördinator in uw regio. Neem kennis van vele handreikingen, praktische materialen, contactgegevens regiocoördinator en trainingsmogelijkheden via onze website: https://vng.nl/ondersteuningsprogramma-gezondheid-statushouders 26
Nog een keer peilen 27
Regie op integratie nieuwkomers: praktijkvoorbeeld Haarlem 1 december 2017 VNG Bestuursdag Nynke Weinreich Coördinator sociaal programma statushouders
29 Wat werkt in Haarlem bij het nemen van regie op de integratie van statushouders? Alertheid op signalen uit de groep en de mensen om statushouders heen Verbinding tussen verschillende leefgebieden en partners (professionals en vrijwilligers) Betrokkenheid bestuurders en raad
30 Hoe het begon
31 Sociaal programma statushouders Brede dekking van de verschillende leefgebieden om z.s.m. weg te vinden en mee te doen. Integraal werken. Samen met partners uit de stad. Flexibele opzet- bijvoorbeeld t.a.v. Eritrese groep.
32 ትምኒት /Timnit (Tigrinya: mijn wens/ mijn aspiratie) Empowermenttraject: versterking zelfbeeld, inzicht in Nederlandse context en leren een hulpvraag te stellen. Regie, toekomstplan Pilot winter 2016-2017
33 Regie op vervolg: zomer 2017 Follow-up: klantmanagers en aansluiting bij re-integratiepartner Inzet oud-deelnemers Zomerschool VCA-training ONA-lessen taalscholen
34 Hoe verder in 2018?
35 Samenvattend Alertheid op signalen uit de groep en de mensen om statushouders heen Verbinding tussen verschillende leefgebieden en partners (professionals en vrijwilligers) Betrokkenheid bestuurder en raad Vragen? nweinreich@haarlem.nl