Waterplan Chrysantenkwekerij De Hungerenburcht B.V. Opdrachtgever: Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij T.O.M. Postbus 1496 5200 BM s-hertogenbosch Contactpersoon opdrachtgever: Dhr. P. Smulders Tel: 073-6891502 Mobiel: 06-53786434 Adviesbureau: DLV Glas en Energie B.V. Postbus 263 2670 AH Naaldwijk Tel.: 0174-282828 Fax: 0174-282800 Contactpersoon adviesbureau: ing. A.W.M. (Guus) Meis Tel.: 0174-282843 Mobiel: 06-53427211 Datum rapport: 15-10-2007 Aangepast: 29-10-2007 / 04-04-2008
INHOUDSOPGAVE 1 Aanleiding voor het waterplan... 3 2 Doel van het waterplan... 3 3 Uitgangspunten... 3 4 Uitwerking op perceelsniveau... 4 4.1 Bestaande situatie... 4 4.2 Nieuwe situatie... 4 4.3 Maatregelen om de waterbergingsopgave te realiseren... 5 4.4 Infiltratie... 6 4.5 Waterbalans... 6 4.6 Conclusies... 6 Bijlage 1: Uitgangssituatie... 7 Bijlage 2: Situatieschets nieuwe situatie... 8 Bijlage 3: Doorsnedetekening bassindijk... 9 Bijlage 4: Meteorologische gegevens... 10 DLV Glas en Energie B.V. 2
1 Aanleiding voor het waterplan Chrysantenkwekerij De Hungerenburcht B.V. is gevestigd aan de Tuinbouwweg 94(A) te Haarsteeg. Deze kwekerij heeft plannen om uit te breiden en heeft de T.O.M. gevraagd om de uitbreiding procedureel te begeleiden. Voor de gewenste uitbreiding is een vrijstelling van het bestemmingsplan nodig via een zogenaamde artikel-19-lid-1-procedure. T.b.v. die procedure is DLV Glas en Energie B.V. gevraagd om voor het bouwplan een waterplan op te stellen, waarin wordt aangegeven op welke wijze inhoud wordt gegeven aan de doelstelling van het hydrologisch neutraal bouwen. 2 Doel van het waterplan Het doel van het waterplan is om onderbouwd aan te tonen dat de nieuwe situatie hydrologisch minimaal neutraal is t.o.v. de bestaande situatie. 3 Uitgangspunten In bijlage 1 is de uitgangssituatie van De Hungerenburcht d.m.v. een luchtfoto weergegeven. In bijlage 2 is de situatieschets van de beoogde nieuwe situatie aangegeven. De voornaamste wijzigingen zijn: In fase 1 vindt een uitbreiding van 47.895 m² kas plaats in de richting van de Hongerenburgweg met aan de zijde van de Hongerenburgweg een nieuwe ontsluiting, een complete bedrijfsruimte en wateropslag. Voor de uitbreiding moet de aanwezige hoofdwatergang worden verlegd. Hierover is al overleg gevoerd met het waterschap en onder de juiste voorwaarden behoort het verleggen van de hoofdwatergang tot de mogelijkheden. In fase 2 vindt een uitbreiding van de bestaande kas plaats met 3.680 m². Bij het opstellen van dit plan zijn de volgende uitgangspunten (voor hydrologisch neutraal bouwen) gehanteerd: infiltratie van 250 mm neerslag op jaarbasis; gemiddeld hoogste grondwaterstand (GHG) van 40 cm beneden maaiveld op basis van het kaartmateriaal van het waterschap; als uitgangspunt voor de berekening is, op basis van de meteorologische gegevens van de afgelopen 10 jaar van station Ammerzoden (zie bijlage 4), een gemiddelde jaarlijkse neerslag gehanteerd van 819,2 mm/jaar, wat overeenkomt met 8.192 m³/ha/jaar; waterverbruik van de chrysantenteelt van gemiddeld 900 mm (= 9.000 m³/ha/jaar) op het bedrijf De Hungerenburcht, gebaseerd op de registratiegegevens van het huidige bedrijf. DLV Glas en Energie B.V. 3
4 Uitwerking op perceelsniveau 4.1 Bestaande situatie Op dit betreffende perceel, bestaande uit meerdere kadastrale kavels, zijn nu de volgende verhardingen aanwezig: bestaande kas: 26.600 m²; bestaande bedrijfsruimte: ca. 425 m²; erfverharding: ca. 325 m²; bedrijfswoning: ca. 120 m²; regenwaterbassin: 2.280 m²; totaal aanwezige verharding: 29.750 m². Zoals al aangegeven is er tussen de bestaande chrysantenkwekerij en de beoogde uitbreiding een hoofdwatergang aanwezig. Deze hoofdwatergang zal worden verlegd, waarbij het aantal vierkante meters oppervlaktewater zal worden gecompenseerd. Om die reden wordt het verleggen van de hoofdwatergang niet meegenomen in de berekening van de benodigde waterberging. Daarnaast kan vermeld worden dat het bestaande regenwaterbassin niet is uitgevoerd met een voorziening voor piekwaterberging. 4.2 Nieuwe situatie In de nieuwe situatie (na realisatie van fase 1 en 2) wordt uitgegaan van de volgende toename van het verhard oppervlak: kas: 51.575 m²; bedrijfsruimte: 1.008 m²; erfverharding: ca. 500 m²; warmteopslagtank: 95 m²; regenwaterbassin (nieuw): 2.160 m²; regenwaterbassin (oud): - 2.280 m²; totale toename verhard oppervlak: 53.058 m². De Hungerenburcht B.V. ligt in het waterschapsdistrict Hertogswetering. Het beleid van het waterschap schrijft voor dat er een piekwaterberging (T=10) moet worden gerealiseerd van 273 m³ per hectare nieuwe verharding. In dit geval betekent dit dat er in totaal 273 m³/ha x 5,3 ha = 1.447 m³ piekwaterberging moet worden gerealiseerd. ALTERNATIEF Nog niet alle gronden waarop dit bouwplan is geprojecteerd zijn verworven. De mogelijkheid bestaat dat de zuidwestelijke percelen (nummers 988 en 989) niet op tijd verworven kunnen worden. Het bouwplan zal dan in alternatieve vorm doorgezet worden met een uitbreiding in fase 1 van 37.152 m² kas i.p.v. 47.895 m². De benodigde piekwaterberging neemt hierdoor met 293 m³ af tot 1.154 m³. DLV Glas en Energie B.V. 4
4.3 Maatregelen om de waterbergingsopgave te realiseren Zuidelijk van de nieuwe kas is een regenwaterbassin gepland met een bruto-oppervlak van 2.160 m² (90 x 24 m). Bij een dijkhoogte van 1,75 m, een ontgravingsdiepte van 0,80 m beneden maaiveld en een kruinbreedte van 0,80 m heeft dit regenwaterbassin een brutoinhoud van 3.433 m³ bij een gesloten grondbalans. Bovenin het regenwaterbassin wordt een noodoverstortvoorziening gemaakt met de opening 0,15 m onder de kruin van de dijk van het regenwaterbassin. De noodoverstortvoorziening zal bestaan uit minimaal 4 pvc-leidingen met een diameter van 315 mm of leidingwerk met een vergelijkbare afvoercapaciteit. Het hoogteverschil tussen instroom- en uitstroomopening van de noodoverstortvoorziening van min. 1,5 m en de beperkte leidinglengte zorgen voor een afvoercapaciteit van ruim 700 m³/uur per leiding met een diameter van 315 mm. De hemelwaterafvoer van kassen wordt gedimensioneerd op 30 mm neerslag (= 300 m³/uur/ha). Bij een bebouwd oppervlak van bijna 8 ha (bestaande bebouwing + uitbreiding) is er dus een noodoverstort nodig met een capaciteit van minimaal 2.400 m³/uur. Op basis van deze gegevens wordt er uitgegaan van 4 leidingen met een diameter van 315 mm (= totale capaciteit 2.800 m³/uur), zodat in noodgevallen al het overtollige water via de noodoverstortvoorziening het bassin kan verlaten. Onder de noodoverstortvoorziening wordt een vertraagde afvoer aangelegd, die er voor moet zorgen dat het oppervlaktewatersysteem niet zwaarder belast wordt dan in de huidige situatie. De vertraagde afvoer wordt uitgevoerd als een overstort met een diameter van 75 mm om de afvoer te beperken tot 12,7 m³/uur (= 51.575 m² kas + 1.008 m² bedrijfsruimte = 52.583 m² nieuwe verharding x 0,67 l/s/ha landbouwkundige afvoer). Een overstort met een diameter van 75 mm (pvc-leiding) heeft een afvoercapaciteit van 7,9 m³/uur bij 30 mbar drukverlies en een afvoercapaciteit van ca. 18,7 m³/uur bij 150 mbar drukverlies. Het genoemde drukverlies wordt daarbij gecompenseerd door enerzijds het hoogteverschil tussen in- en uitstroomopening en anderzijds de voordruk door de waterlaag die zich in de piekwaterberging bevindt. Gemiddeld benadert deze overstort de gewenste capaciteit van ca. 13 m³/uur. Na realisatie van fase 1 zal de belasting van het oppervlaktewater minder zijn dan de huidige situatie, omdat de bestaande kas met regenwaterbassin ongewijzigd is en de uitbreiding afwatert op het regenwaterbassin dat reeds is aangelegd en voorbereid op fase 2. Na realisatie van fase 2 zal de belasting van het oppervlaktewater ook minder zijn dan de huidige situatie, omdat de bestaande kas dan ook afwatert op het nieuwe regenwaterbassin. Het regenwater van de bestaande kas komt dan niet meer rechtstreeks in het oppervlaktewater als het regenwaterbassin vol is, maar dit afstromende regenwater komt ook in de buffer. Pas als die buffer (de piekwaterberging) vol is, zal het regenwater via de noodoverstortvoorziening in het oppervlaktewater terechtkomen. De ruimte voor de piekwaterberging ontstaat door de opening van de vertraagde afvoer 1,21 m onder de opening van de noodoverstort te plaatsen (zie doorsnedetekening). ALTERNATIEF Bij het alternatief van het bouwplan zal het regenwaterbassin in gelijke verhouding kleiner worden, omdat het hoofdpad in het midden van de kas moet komen te liggen en de bedrijfsruimte in het midden van het perceel komt te staan. Aangezien kasoppervlak en bassin redelijk evenredig afnemen, zal ook in geval van het alternatief de waterbergingsopgave in het regenwaterbassin gerealiseerd kunnen worden. DLV Glas en Energie B.V. 5
4.4 Infiltratie In hoofdstuk 3 is als uitgangspunt genoemd de infiltratie van 250 mm neerslag op jaarbasis. Uit overleg met het waterschap bleek dat de gemiddeld hoogste grondwaterstand (GHG) ter plaatse dermate hoog is, dat infiltratie van water nagenoeg onmogelijk is. Daarnaast komt er in de omgeving van de chrysantenkwekerij kwel voor. Als laatste heeft het waterschap nog aangegeven dat het bedrijf incl. de uitbreiding buiten het attentiegebied van de Keur oppervlaktewater 2006 ligt. Het waterschap heeft om die redenen aangegeven infiltratie van neerslag niet nodig te achten en een groter belang te hechten aan gebruik van regenwater als gietwater. Uit overleg met de provincie Noord-Brabant bleek dat het uitgangspunt van infiltratie van 250 mm neerslag als richtlijn gezien mag worden. Uit het overleg bleek vervolgens dat de aan te leggen verharding buiten de bufferzone van de nabijgelegen natte natuurparel ligt en dat het perceel valt in de categorie Hydrologisch neutraal bouwen niet mogelijk zonder ingrijpende maatregelen. Het perceel valt in deze categorie vanwege de ondiepe GHG. De provincie heeft om die redenen aangegeven infiltratie van neerslag in dit geval niet nodig te achten. 4.5 Waterbalans Zoals in paragraaf 4.3 is aangegeven bedraagt de bruto-inhoud van het geplande regenwaterbassin 3.433 m³. Boven de noodoverstort is 200 m³ als buffer gereserveerd om problemen met golfslag en dergelijke te voorkomen. Tussen noodoverstort en vertraagde afvoer is 1.453 m³ buffer gereserveerd als piekwaterberging. Voor de opslag van gietwater resteert 3.433-200 - 1.453 = 1.780 m³. Na realisatie van fase 1 en 2 bedraagt het totale kasoppervlak 78.175 m². De beschikbare capaciteit voor gietwateropslag bedraagt dus 1.780 : 7,8 = 228 m³/ha kas. Bij de uitgangspunten is aangegeven dat het waterverbruik gemiddeld 900 mm bedraagt. Op het totale glasoppervlak betekent dit op jaarbasis een waterverbruik van 70.358 m³. Voor een bassininhoud van 228 m³/ha mag uitgegaan worden van een benutting van de neerslag van naar verwachting 35 %. Uit de meteorologische gegevens blijkt dat het tienjarig gemiddelde van de neerslag 819,2 mm (= 8.192 m³/ha) bedraagt. Dit betekent dat op chrysantenkwekerij De Hungerenburcht B.V. gemiddeld op jaarbasis 8.192 x 7,8 x 0,35 = 22.364 m³ regenwater gebruikt kan worden als gietwater. Het tekort wordt aangevuld door gebruik te maken van grondwater (er is een bron aanwezig met een diepte van minder dan 30 m en een capaciteit van ca. 10 m³/uur) en oppervlaktewater. 4.6 Conclusies In verband met o.a. de hoge gemiddeld hoogste grondwaterstand, de ligging buiten het attentiegebied van de Keur van het waterschap en de ligging buiten de bufferzone van de dichtstbijzijnde natte natuurparel is volgens zowel de provincie als het waterschap het voorschrift voor infiltratie van 250 mm neerslag op jaarbasis niet van toepassing. In de door het waterschap gestelde verplichting tot piekberging van 27,3 mm regenwater voor nieuw verhard oppervlak wordt voorzien door de aanleg van een bufferzone in het regenwaterbassin met vertraagde afvoer. Het onderhavige bouwplan voldoet aan de voorschriften die gesteld kunnen worden in het kader van hydrologisch neutraal bouwen. DLV Glas en Energie B.V. 6
Bijlage 1: Uitgangssituatie DLV Glas en Energie B.V. 7
Bijlage 2: Situatieschets nieuwe situatie DLV Glas en Energie B.V. 8
Bijlage 3: Doorsnedetekening bassindijk DLV Glas en Energie B.V. 9
Bijlage 4: Meteorologische gegevens DLV Glas en Energie B.V. 10