STEMmige bedrijvigheid Wat kan een bedrijfsbezoek betekenen voor de attitude van kinderen voor techniek? Stephanie Vervaet - Kristof Van De Keere Maaike Ugille Remko Meys Expertisecentrum Onderwijsinnovatie, Hogeschool VIVES
PROBLEEMSTELLING Maatschappelijk gedreven vraag naar: het aanmoedigen van een positieve attitude voor wetenschappen en techniek*? * Kanttekening: in het belang van het kind (STEM-geletterdheid, sterktes en interesses ontdekken en ontplooien, burgerwetenschap, )
PROBLEEMSTELLING Jonge kinderen tonen een grote interesse voor techniek en wetenschappen (De Lange, J., Feijs, E. & Uittenbogaard, W., 2007) maar deze gaat doorheen de basisschool stilaan verloren, in het bijzonder tussen de leeftijd van 8-11 jaar. (SECURE, 2013)
PROJECT ROTARY & TOEKOMST Attitude van kinderen (10-11 jaar) voor techniek stimuleren via een bedrijfsbezoek - In regio s in West- en Oost-Vlaanderen (Deinze, Tielt, Waregem, Oostrozebeke, Aalter) - Al 12 edities, 110 bedrijven nemen deel - Rotary-clubs zorgen voor logistieke ondersteuning - EC Onderwijsinnovatie, Hogeschool VIVES, zorgt voor didactische ondersteuning. - Voorbije 2 jaar: ontwerponderzoek didactische ondersteuning afwisseling van try-out/evaluatie en ontwikkeling/optimalisatie in samenwerking met leraren(-in-opleiding) attitudeonderzoek met 1116 leerlingen uit 51 klassen (5 de leerjaar)
DIDACTISCHE ONDERSTEUNING Kernideeën: - bedrijfsbezoek = authentieke leeromgeving voor STEM - voorwaarden (Post, Walma van der Molen, 2014): een bedrijfsbezoek mag geen alleenstaand gebeuren zijn ( uitstap) een bedrijf moet op een veelzijdige manier belicht worden ( stereotiep beeld: machines, zwaar en repetitief werk uitgevoerd door mannen, ) een uitdrukkelijke link moet gelegd worden tussen de activiteiten op kindniveau en de reële activiteiten in het bedrijf de klasleerkracht moet betrokken zijn via het tonen van interesse, het uitlokken van discussie en reflectie,
Een longitudinaal STEM-traject in de klas én op het bedrijf Bedrijf als authentieke STEM-context www.stemmigebedrijvigheid.be
DIDACTISCHE ONDERSTEUNING - Traject - Betrokkenheid van de leerkracht - STEM-praktijken van onderzoeken, ontwerpen en optimaliseren als rode draad: kinderen ervaren deze op eigen niveau in laagdrempelige STEMactiviteiten enerzijds en in de reële wereld van het bedrijf anderzijds (transfer) - Toepasbaar op ieder bedrijf en stereotiepe benadering doorbroken
DIDACTISCHE ONDERSTEUNING STEM-onderwijs staat centraal de didactische aanpak is van groot belang! Vertrekken vanuit probleemstellingen Ingebed in betekenisvolle contexten Geïntegreerd werken (STEM) Focussen op onderzoeken - ontwerpen optimaliseren Het leerproces staat centraal
= INTEGRATIE ONTWERP BEDENKEN Probleem, Behoefte BIJSTUREN / OPTIMALISEREN ONDERZOEKEN Verbinden aan theorieën / concepten ONTWERP MAKEN ONTWERPEN Grondstoffen, (materialen) producten Hulpmiddelen (gereedschap, machines) ZOEKEN VAN VERKLARINGEN GEBRUIKEN / TESTEN Productieproces ANALYSEREN VAN RESULTATEN In gebruik nemen
ONDERZOEKSVRAAG Welke invloed heeft een bedrijfsbezoek op de attitude van leerlingen (10-11 jaar) voor techniek? Wat veronderstelt u? Welke rol speelt het al dan niet voorbereiden van het bedrijfsbezoek? Is er een verschil tussen jongens en meisjes?
METHODOLOGIE 1116 leerlingen uit 51 klassen werden digitaal bevraagd over hun attitudes tegenover techniek (technology) (PATT-SQ-vragenlijst) (Ardies, De Maeyer, & Gijbels, 2013) voor en na bedrijfsbezoek De gegevens werden geanalyseerd met een ANOVA met pre- en posttest Al dan niet voorbereid in de klas (via bevraging van leerkrachten) (variabele 1)* Jongens meisjes (variabele 2) * Kanttekening: voorbereiding of niet (leerkrachten overtuigen blijft een heikel punt)
Techniek is zowel voor jongens als voor meisjes Conclusies: Na het bedrijfsbezoek is de genderneutraliteit t.o.v. techniek gestegen, zowel bij de groep jongens als bij de groep meisjes.
Interesse in techniek Conclusies: Geen voorbereiding van een bedrijfsbezoek in de klas is nefast bij meisjes! Bij voorbereiding wordt dit effect positief.
Ambitie voor carrière in techniek Conclusies: Geen voorbereiding van een bedrijfsbezoek in de klas is nefast bij meisjes! Bij voorbereiding wordt dit effect positief.
Invloed van techniek op het dagelijkse leven Conclusies: De scores zijn hoog bij voorbereiding in de klas. Bij geen voorbereiding in de klas is het effect negatief!
DISCUSSIE Vaststelling: de interesse in techniek en ambitie voor een technische job neemt af bij meisjes wanneer ze op bedrijfsbezoek gaan zonder voorbereiding in de klas. Opmerkelijk aangezien ze techniek wel meer benaderen als iets voor zowel jongens als meisjes. Meisjes tonen weinig interesse voor onderwerpen zoals machines, de werking van motoren, (Sjøberg & Schreiner, 2008) Bedrijfsbezoeken bevestigen vaak het stereotiep beeld van een bedrijf (bv. werken met machines, zwaar en repetitief werk, ) (Post & Walma van der Molen, 2014). Dergelijk beeld staat haaks op de professionele toekomst die meisjes voor zichzelf zien: ze willen werken met anderen en anderen helpen, maar ze brengen dit niet in verband met de beroepen van wetenschappers, technici, ingenieurs,... (Sjøberg & Schreiner, 2008)
DISCUSSIE Vaststelling: de idee dat techniek een invloed heeft op het dagelijkse leven neemt bij zowel de jongens als de meisjes af wanneer het bedrijfsbezoek niet voorbereid wordt in de klas. Bedrijf als levensechte setting/authentieke leeromgeving voor techniek? Kinderen zien vaak het verband niet tussen wetenschappen en techniek enerzijds en het dagelijkse leven, het oplossen van maatschappelijke problemen anderzijds (Sjøberg & Schreiner, 2008). Problematisch aangezien: inzicht in de relevantie kan leiden tot een algemene positievere attitude (Breiner, et al., 2012; Sjøbergen Schreiner, 2010). dit laatste een belangrijke drijfveer is in het bijzonder voor meisjes (Van Houte, et al., 2014).
DISCUSSIE Vaststelling: de interesse in techniek en ambitie voor een technische job neemt toe bij zowel jongens als meisjes wanneer ze op bedrijfsbezoek gaan na voorbereiding in de klas. Voorbereiding van het bedrijfsbezoek kan ervoor zorgen dat: een bedrijfsbezoek geen alleenstaand gebeuren is ( uitstap) een bedrijf op een veelzijdige manier belicht wordt ( stereotiep beeld) een link gelegd wordt tussen de activiteiten op kindniveau en de reële activiteiten in het bedrijf (transfer) de klasleerkracht betrokkenheid toont via het tonen van interesse, het uitlokken van discussie en reflectie, (Post & Walma van der Molen, 2014)
CONCLUSIE Een bedrijfsbezoek kan ingezet worden om de attitude van kinderen voor techniek positief te beïnvloeden MAAR: het voorbereiden van een bedrijfsbezoek in de klas is cruciaal, vooral voor de meisjes. Welke factoren bepalen het succes van de voorbereiding en het bedrijfsbezoek? Literatuur wijst op voorwaarden (veelzijdig beeld, transfer,...) (Post & Walma van der Molen, 2014) Handvatten bij de voorbereiding en naverwerking van een bedrijfsbezoek www.stemmigebedrijvigheid.be