1 december 2014 Groenbeheerplan Westvoorne (Beheer Openbare Buitenruimte) 2015-2019 Gemeente Westvoorne
Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Enkele kerncijfers... 2 3. Evaluatie en ontwikkelingen groenbeheerplan 2010-2014... 3 3.1 Inleiding... 3 3.2 Evaluatie... 3 3.3 Ontwikkelingen... 6 4. Groenbeleidsplan... 7 5. Groenbeheer... 9 5.1 Activiteiten groenbeheer... 9 5.1.1 Ontwerp en aanleg... 9 5.1.2 Regulier onderhoud... 10 5.1.3 Incidenteel onderhoud... 10 5.1.4 Inspecties... 10 5.1.5 Inboet... 11 5.1.6 Vervanging... 11 5.1.7 Beleid, regelgeving en vergunningverlening... 11 6. Uitvoeringsparagraaf... 12 6.1 Ontwerp en aanleg... 12 6.2 Regulier onderhoud... 12 6.3 Inspectie... 12 6.4 Incidenteel onderhoud... 12 6.5 Inboet... 13 6.6 Vervanging... 13 6.7 Kapvergunningen... 13 7. Financiële paragraaf... 14 7.1 Investeringen bomen... 14 7.2 Bezuinigingen... 15 Bijlage 1 Overzicht beheer groen Oostvoorne... 16 Bijlage 2 Overzicht beheer groen Rockanje... 18 Bijlage 3 Overzicht beheer groen Tinte... 20 Bijlage 4 Groenbeheer... 22 Bijlage 5 Financieel dekkingsplan vervanging bomen... 34 Bijlage 6 Groenstructuur groenbeleidsplan... 36 1
1. Inleiding In 2004 is het Groenbeleidsplan van de Gemeente Westvoorne vastgesteld. In dit beleidsplan is voor de drie woonkernen Oostvoorne, Rockanje en Tinte een duidelijke groenstructuur bepaald (zie bijlage 6). In deze groenstructuur vormen de laanbomen langs doorgaande wegen een duidelijk verbinding naar centrumgebieden en omliggende wijken. De uitgangspunten van dit beleidsplan voldoen nog steeds. Om het kwaliteitsbeeld uit het groenbeleidsplan te realiseren en te behouden is beheer en onderhoud noodzakelijk. In dit groenbeheerplan geven wij aan op welke wijze wij invulling geven aan dit beheer en onderhoud van de openbare buitenruimte. 2. Enkele kerncijfers De gemeente Westvoorne bezit in 2014 1.270.858 m² openbaar gebied, bestaande uit 691.105 m² groen en 579.753 m² verharding en 6.246 stuks solitaire- en laan bomen. Het openbaar groen is onder te verdelen in: 180.929 m² bosplantsoen; 78.661 m² heesters; 7.099 m² hagen; 2.714 m² kruidachtige gewassen; 271.851 m² gazons; 149.851 m² grasbermen. De verharding is onder te verdelen in: 161.966 m² asfalt; 155.486 m² trottoir; 247.213 m² klinkers; 3.045 m² figuratie; 12.043 m² half verharding (schelpen). Het openbaar gebied wordt onderhouden door 22 formatieplaatsen en 21,19 fte s, en kosten 1.674.624. 2
3. Evaluatie en ontwikkelingen groenbeheerplan 2010-2014 3.1 Inleiding Op 16 februari 2010 heeft de gemeenteraad het Groenbeheerplan 2010-2014 vastgesteld. Sindsdien wordt uitvoering gegeven aan dit plan. Concreet komt het er op neer dat wij in de afgelopen vier jaar de openbare buitenruimte beheerd hebben volgens het vastgestelde groenbeheerplan 2010-2014. De uitvoering vindt plaats door het team Beheer Openbare Buitenruimte (BOB) als onderdeel van de sector Grondgebied. In dit hoofdstuk kijken we vooral terug. Wat zijn de ervaringen in de afgelopen vier jaar. In de paragraaf evaluatie wordt de uitvoering van het vastgestelde beheerplan en de veranderingen in het daarmee samenhangend beheerd areaal aangegeven. In de paragraaf ontwikkelingen worden de veranderingen in het beleid en de organisatie weergegeven. 3.2 Evaluatie Uitgevoerde werkzaamheden 2010 2014 In de periode 2010 tot 2014 zijn diverse projecten uitgevoerd die hieronder per jaartal genoemd worden. Kleine vervangingswerkzaamheden worden aan de hand van klachten en inspecties voortschrijdend uitgevoerd en worden niet specifiek benoemd. De kosten voor het groen, met uitzondering van de vervanging van bomen, worden uit de reguliere onderhoudsbudgetten betaald. Werkzaamheden 2010: Herinrichting G. van Voorneweg e.o. Oostvoorne Herinrichting Valkenlaan/Meeuwenlaan Oostvoorne Herinrichting Donselaer Oostvoorne Herinrichting Hoogvlietlaan Rockanje Werkzaamheden 2011: Herinrichting Raadhuislaan Rockanje Herinrichting Kantelenweg Oostvoorne Werkzaamheden 2012: Herinrichting begraafplaats Maria Rust Rockanje Omvorming bos- en heesterplantsoen naar gazon Rockanje Inrichting Vlinderslag Oostvoorne Herinrichting Zeeweg Oostvoorne Werkzaamheden 2013: Inrichting Vijf bladeren Oostvoorne Inrichting Rialaan/Patrijzenlaan Oostvoorne Omvorming bos- en heesterplantsoen naar gazon Rockanje/Oostvoorne Werkzaamheden 2014: Herinrichting Brielseweg Oostvoorne Herinrichting Dorpsplein Rockanje Herinrichting park Bijlaardhof Rockanje Omvorming bos- en heesterplantsoen naar gazon Oostvoorne 3
Omvormen bos- en heesterplantsoen naar gazon in Rockanje, situatie voor en na omvormen Toevoeging areaal Per nieuw aangelegde woonwijk en straat worden de hoeveelheden voor wat betreft het beheer opgenomen in de beheerbestanden. Vanaf 2010 tot en met 2014 gaat het om de volgende toevoegingen: Straat/wijk Toevoeging groen (m²) Toevoeging verharding (m²) Elisabethhof/Jacobahof 593 m² 2.505 m² Vlinderslag 2.631 m² 7.708 m² Vijf bladeren beheer nog over te dragen 6.118 m² Hoefweg/Molenweg/Valweg 2.632 m² 3.093 m² Het totale areaal groen is ten opzichte van 2010 met 72.443 m² afgenomen. Omschrijving hoeveelheden in 2010 hoeveelheden in 2014 Bomen* 6.560 stuks 6.246 stuks Bosplantsoen* 214.738 m² 180.929 m² Heesters 112.168 m² 78.661 m² Hagen** 3.068 m² 7.099 m² Kruidachtige gewassen 2.265 m² 2.714 m² Gazon* 291.256 m² 271.851 m² Grasbermen 140.053 m² 149.851 m² * In 2010: aantal bomen en oppervlak bosplantsoen en gazon incl. sportvelden. In 2014: excl. sportvelden. ** In 2010: oppervlak hagen: haag voet. In 2014: oppervlak hagen: knip oppervlak. 4
Regulier onderhoud Het reguliere onderhoud is door een efficiëntere en andere manier van werken op de volgende punten veranderd: Inzet groenonderhoud gemeentepersoneel gedeelte Rockanje; Aanpassing inzet Welplaat; Minder inzet van aannemers; Meer machinale inzet; Rooien van arbeidsintensieve bomen en beplantingen; Aanplant van duurzame vaste planten; Omvorming beplanting naar gazon. Met deze veranderingen is het beheer van de buitenruimte efficiënter, duurzamer en met minder kosten uitgevoerd. Kwaliteit Wel is de afgelopen jaren de kwaliteit van het openbaar groen steeds meer onder druk komen staan. Oorzaak hiervan vormen de bezuinigingen op de beheerbudgetten. Door enkele veranderingen van de inrichting van het groen heeft dit niet geleid tot een achteruitgang van het beheerniveau maar wel van het kwaliteitsniveau. Die verarming van de kwaliteit heeft bestaan uit omvormen van het duurdere onderhoud vragende bos- en heesterplantsoen naar het goedkopere onderhoud van gazon. Ook zijn kosten bespaard door tijdens renovatie- en herinrichtingsprojecten de relatief dure onderhoud vragende vormbomen te vervangen door bomen met lagere beheer- en onderhoudskosten. Kapverordening In 2009 heeft de rekenkamer geadviseerd om de kapverordening uit het product bomen te halen. De gemeente Westvoorne heeft besloten om met de invoering van de omgevingsvergunning de kapverordening in te trekken. Gelijktijdig zijn ook de regels voor het kappen van bomen versoepeld. Met deze maatregel zijn de aanvragen teruggelopen met 95% tot gemiddeld 5 aanvragen per jaar. Voor particulieren percelen is dus alleen nog een (omgeving)vergunning nodig voor bomen: - die voor de rooilijn voor de woning staan; en - die op 1.30 meter hoogte van het maaiveld een stamdiameter hebben groter dan 50 centimeter Daarbij is voor solitaire bomen en laanbomen in de openbare ruimte met een stamdiameter groter dan 0,20 meter op een hoogte van 1,30 meter voor het kappen een vitaliteitsonderzoek vereist. Aansluitend moet voor het verwijderen van bomen in de openbare ruimte in overeenstemming met omwonenden een inrichtings- of vervangingsplan worden vastgesteld. De nieuwe regels voor het kappen van bomen zijn opgenomen in de Algemene Plaatselijke Verordening van de gemeente. Bij de kap van meer dan 20 bomen met een stamdiameter boven de 0,20 m op 1,30 meter hoogte vanaf het maaiveld of het rooien van meer dan 1.000 m² (10 are) bosplantsoen geldt de Boswet. Met het vaststellen van de nieuwe gemeentelijke kapverordening verandert er niets aan de kap van omvangrijke hoeveelheden bomen en beplanting. Aanvragen voor het kappen of rooien binnen de gestelde grenzen van de Boswet worden behandeld door de provincie. In de afgelopen jaren hebben wij geen wijkschouw met bewoners en /of raadsleden uitgevoerd. Vanuit de raad is hier wel behoefte aan. Met het omvangrijke burgerparticipatietraject omvormen groen hebben inwoners uit Rockanje en Oostvoorne de kwaliteit van het groen op een andere maar kritische wijze beoordeeld. Suggesties van deze mensen zijn meegenomen en uitgevoerd (bomen Morelstraat en verfraaiingen Alardusdreef). In de rapportage waar staat je gemeente scoort de gemeente zeer goed ten opzichte van andere (vergelijkbare) gemeenten. Met een 7,3 staan wij bovenaan deze lijst (uit Waar staat je gemeente 2012). 5
3.3 Ontwikkelingen Participatiewet Met de invoering van de Participatiewet in 2015 zal in samenwerking met het team Openbare Orde, Welzijn & Onderwijs (OWO) de inzet van cliënten worden afgesproken. We denken hierbij aan straatreiniging en eenvoudige groenwerkzaamheden. Dit kan gevolgen hebben voor de huidige inzet van WSW (Welplaat) medewerk(st)ers. Chemisch vrij beheer In het najaar van 2015 komt er een verbod op het gebruik van het chemische bestrijdingsmiddel glyfosaat op verhardingen. De kosten van het chemisch vrij beheer zal 3 tot 5 keer zo hoog zijn dan chemisch bestrijden. In 2014 zijn we gestart met een proef van alternatieve (niet chemische) onkruidbestrijding in drie wijken in Oostvoorne en Rockanje. In deze wijken zullen afhankelijk van de vegetatie vier bestrijdingstechnieken (borstelen, branden, hete lucht en heet water) worden toegepast. Beheer achterpaden Tot een aantal jaar geleden werden de achterpaden onkruidvrij gehouden door bewoners en in opdracht van het woonbedrijf. In 2008 is de gemeente gecertificeerd volgens de richtlijnen DOB (duurzaam onkruid beheer) niveau brons. Vanaf die periode worden de achterpaden chemisch bestreden door de buitendienst. De bestrijding met chemische middelen wordt vanaf november 2015 verboden. Door de hoge kosten van de alternatieve thermische onkruidbestrijding is het niet meer mogelijk binnen de bestaande middelen dit te blijven uitvoeren. Het onkruidvrij maken zal dan weer door de bewoners en/of in opdracht van het woonbedrijf moeten worden uitgevoerd. Duurzaam inkopen De afgelopen jaren is een start gemaakt met het duurzaam inkopen van vier elektrische vervoersmiddelen, een vrachtauto met roetfilters en katalysator die de stikstofoxide en roetdeeltjes tot een minimum beperken en handgereedschap aangedreven door accu s (heggenscharen). Ook maken wij bij kleine machines gebruik van schonere benzine en plantaardige olie die biologisch afbreekbaar is. Deze trend zullen we de komende jaren blijven volgen en het gebruik van elektrisch materieel uitbreiden. Samenwerking Ook zal de samenwerking met gemeente Brielle worden geïntensiveerd. Hier zal gekeken worden naar alle werkzaamheden waarbij we elkaar kunnen ondersteunen. Door bepaalde werkonderdelen samen aan te besteden kunnen de kosten worden verminderd. Tevens kunnen we gebruik maken van elkaars kennis, en personeel uitwisselen bij verschillende werkonderdelen en projecten. Planning 2014 In het najaar van 2014 is er samen met het team W&R een rondgang met vak wethouder en enkele raadsleden door de openbare ruimte. In november 2014 zal de raad een besluit nemen over de volgende aanvulling APV Artikel 4:11 Omgevingsvergunning voor het vellen van houtopstanden: Het is verboden zonder vergunning van het bevoegd gezag de houtopstanden met duurzame boomsoorten (als gewone beuk, eik, paardenkastanje en linde), te vellen of te doen vellen, in de openbare ruimte en op percelen van de woning of het gebouw, met een stamdiameter groter dan 0,5 meter op 1,3 meter hoogte van het maaiveld. Met deze aanpassing is het mogelijke behoud van duurzame beeldbepalende boomsoorten verruimd. Tevens is er een verruiming voor het vellen van overige boomsoorten. In het najaar van 2014 zal er een onderzoek plaatsvinden naar de kosteneffectiviteit van het beheer en onderhoud van de buitenruimte. 6
4. Groenbeleidsplan In 2004 is een groenbeleidsplan vastgesteld. In dit beleidsplan voor de drie woonkernen Oostvoorne, Rockanje en Tinte is een duidelijke groenstructuur bepaald (zie bijlage 6). In deze groenstructuur vormen de laanbomen langs doorgaande wegen een duidelijk verbinding naar centrumgebieden en omliggende wijken. Kwaliteitsniveaus In het groenbeleidsplan worden de verschillende kwaliteitsniveaus beschreven. De niveaus variëren tussen A+ en D. Het gaat hier om een landelijke classificatie. Voor de onderliggende technische onderbouwing is een beheertabel opgenomen. Deze tabel geeft een rechtstreekse relatie tussen kwaliteitsbeeld en het daarbij behorende onderhoudsniveau. Het gaat hierbij om het soort beplanting of gewas, het onderhoudsniveau en de uitstraling. In de praktijk wordt de beplanting en het gewas technisch beoordeeld op groei, vitaliteit en overlast. Bij onkruid en zwerfvuil wordt de mate van aanwezigheid binnen de openbare ruimte beoordeeld. De kwaliteitsniveaus zijn als volgt toe te lichten: Kwaliteitsniveau A+ Kwaliteitsniveau A Kwaliteitsniveau B Kwaliteitsniveau C Kwaliteitsniveau D Zeer intensief onderhoud hoogwaardig onderhoud waarbij natuurlijke processen en afwijkingen op het gewenste beeld niet voorkomen; alleen geschikt voor zeer representatieve locaties. Intensief onderhoud hoogwaardig onderhoud waarbij natuurlijke processen tot een minimum worden beperkt en afwijkingen op het gewenste beeld direct verholpen worden; toepasbaar op representatieve locaties. Normaal onderhoud onderhoud waarbij natuurlijke processen en afwijkingen op het gewenste beeld in beperkte mate acceptabel zijn; toepasbaar op veel locaties. Extensief onderhoud onderhoud waarbij natuurlijke processen en afwijkingen op het gewenste beeld acceptabel zijn; breed toepasbaar. Zeer extensief onderhoud onderhoud gericht op natuurlijke processen en ontwikkeling van natuurwaarden waarbij het onderhoud gericht is op het voorkomen van overlast en kapitaalvernietiging; alleen toe te passen op weinig gebruikte locaties o.a. ontwikkeling natuur. In het Groenbeheerplan is per product het huidige kwaliteitsniveau van het openbaar groen vastgesteld, variërend van A+ voor de vormbomen in en nabij het centrum van de kernen tot C voor het bosplantsoen met bomen als afschermend en buffergroen aan de randen van de woonkernen en grote oppervlakken groen. De beoordeling van de kwaliteit gebeurt op basis van de beelden in bijlage 4, het Groenbeheer. Door de samenstelling van het groenareaal in het centrum van de woonkernen ligt het onderhoudsniveau in het centrum van de woonkernen op kwaliteitsniveau A. Voor de beoordeling van de beeldkwaliteit naar de beheernorm van het groen wordt gebruik gemaakt van de CROW richtlijn. Voor het beoordelen van de openbare ruimte op zwerfafval wordt gebruik gemaakt van de SNSmethode (Stichting Nederland Schoon). 7
Hoeveelheden, kwaliteitsniveau en kosten Het handhaven van de functionele en fysieke kwaliteit van het groen is voor de beheerder het uitgangspunt. Er kan bij slecht onderhoud schade aan derden ontstaan als bijvoorbeeld bomen omwaaien of takken uit de bomen vallen. Ook dient voor de veiligheid en begaanbaarheid van de voetpaden en wegen worden gezorgd. De financiële middelen die daarvoor nodig zijn, zijn hierdoor de basiskosten voor het groenbeheer. De fysieke uitstraling is een andere factor die voor de beleving van het groen belangrijk is. Een verzorgde en nette uitstraling draagt verder bij aan de kwaliteit van de buitenruimte. De gemeente Westvoorne beheert in de openbare ruimte ruim 691.105 m² openbaar groen en 579.753 m² verhardingen onderverdeeld in de volgende elementen, die worden op het aangegeven kwaliteitsniveau beheerd. Tabel; Areaal en kosten Product Aantal (m²/st) Kwaliteitsnivo onderhoud Personeel uitvoering Welplaat Uitbesteed Materiaal Kosten (m²/st.) Bomen 6.246 A en A+ 211.063 1.717 16.533 11.275 38,52 (vormbomen) Bosplantsoen 180.929 B en C(randen 90.287 8.300 2.500 0,56 woonkernen) Heesters 78.661 B 546.138 46.900 10.100 7,67 Hagen 7.099 A 27.737 500 1.000 4,12 Kruidachtige 2.714 A en A+ 36.651 4.524 15,17 gewassen (bakken sieren éénjarig gewas) Gazons 271.851 A 262.901 4.000 8.000 1.541 0,98 Grasbermen 149.851 B 24.570 6.802 460 0,21 Verwijderen blad 1.270.858 A en B (buiten 142.404 4.000 0,12 centrum en woonkernen) Onkruidbestrijding 417.787 A 39.269 30.000 0,17 verhardingen* Verwijderen 1.270.858 A 37.241 19.000 0,04 zwerfafval Straatreiniging** 567.710 A 65.187 5.000 16.565 2.000 0,16 *Per november 2015 moeten verhardingen duurzaam worden beheerd, zonder gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. **Op basis van landelijke afspraken (verpakking akkoord) ontvangt de gemeente tot en met 2022 1,19 per inwoner extra voor zwerfafval activiteiten. Jaarlijks wordt de besteding in een apart plan opgenomen. Bomen in bosplantsoen vormen een onderdeel van het bosplantsoen en vallen in dezelfde onderhoudscategorie (kwaliteitsniveau B en C). Op basis van deze indeling is voor de gemeente Westvoorne per woonkern een overzichtstekening van het openbaar groen gemaakt. Op de tekeningen zijn de producten en oppervlakten weergegeven (bijlage 1 t/m 3). Het huidige kwaliteitsbeeld is als uitgangspunt gekozen. Dit betekent dat het openbaar groen dat onder dit niveau wordt gekwalificeerd, op dit niveau wordt onderhouden. Bij de beoordeling van de kwaliteit van het groenbeheer wordt rekening gehouden met geplande vervangingsinvesteringen in de openbare ruimte. In een aantal gevallen zal bij afwijkingen in het kwaliteitsbeeld niet direct een aanpassing meer worden doorgevoerd als er op korte termijn (5 jaar) ter plaatse werkzaamheden in de openbare ruimte zijn gepland. Bij de schouw van het groen zal hier een maatschappelijk verantwoorde afweging, op basis van kosten en baten, worden gemaakt. In het beheerprogramma (bijlage 4) zijn vijf onderhoudsniveaus opgenomen voor het uitvoeren van onderhoud en vijf toets waarden. Deze waarden kunnen zowel individueel als in samenhang worden gewijzigd om zowel financieel als wat betreft het gewenste kwaliteitsbeeld een optimale afstemming te bereiken. 8
5. Groenbeheer Het groenbeheer binnen de gemeente Westvoorne is meer dan regulier onderhoud. Groenbeheer is het totaal aan werkzaamheden vanaf ontwerp, via aanleg en onderhoud tot vervanging. Onderhoud vindt plaats op basis van regelmaat, seizoen, inventarisatie en van meldingen en klachten. Daarnaast vindt er onderhoud plaats omdat het gebruik van het groen verandert en hierdoor een opwaardering of aanpassing nodig is en daardoor een ander inrichting van het groen. Ook de afschrijving van het gewas is hierbij een onderdeel. De kwaliteit van het groenbeheer wordt onderscheiden in de uit te voeren activiteiten en de financiële middelen die men er aan kan/wenst te besteden. Het is van belang om evenwicht te bereiken tussen deze twee factoren, om de gewenste kwaliteit te handhaven. 5.1 Activiteiten groenbeheer De activiteiten in het groenbeheer zijn in hoofdlijnen te onderscheiden in de volgende punten: Ontwerp en aanleg; Regulier onderhoud; Incidenteel onderhoud; Inspectie; Inboet; Vervanging; Beleid. 5.1.1 Ontwerp en aanleg Het is belangrijk om al in de fase van het ontwerp rekening te houden met toekomstig beheer en onderhoud. Op basis van ruimtelijke mogelijkheden zoals opgenomen in het bestemmingsplan wordt een ontwerp voor de inrichting van het groen bepaald. De bodemopbouw in samenhang met de gekozen beplanting is bij het inrichten van het groen belangrijk. Vaak wordt de bodem bewerkt en aangepast voordat het openbaar groen wordt aangelegd. Een keuze voor een goede bodemopbouw voor het specifieke gewas kan bepalen dat de aanleg duur is. In het beheer en onderhoud kan dit op termijn anders uitwerken. De kosten kunnen op termijn lager zijn dan bij de aanleg met een minder goed voorbewerkte bodem en goedkoper gewastype. De volgende vragen zijn hierbij van belang. Is de bodem geschikt voor de beplanting die wordt geplant of gezaaid; Welke bewerkingen zijn er nodig om de bodem geschikt te maken; Welke planten/gewassen zijn geschikt voor de groeiomstandigheden en het klimaat; Wat zijn de onderhoudskosten; Wat zijn de inboetkosten; Wat is de te verwachten vervangingstermijn. Naast wensen van bewoners kunnen de toegankelijkheid van het terrein en de gewenste uitstraling van het openbaar groen in specifieke situaties bepalend zijn. Er kan, ondanks de hogere aanleg- en beheerkosten, worden gekozen voor een specifieke groeninrichting. Dit komt onder andere voor op zichtlocaties en doorgaande wegstructuren in de dorpskernen van Oostvoorne, Rockanje en Tinte. Doorgaande wegen zijn in het Groenbeleidsplan aangewezen als locaties waar een doorgaande boomstructuur gewenst is. 9
5.1.2 Regulier onderhoud Regulier onderhoud betreft het onderhoud aan beplanting en gewassen die noodzakelijk is om de gezondheid, de vorm, de afmeting almede het totale beeld van het openbaar groen op het vastgestelde niveau, in stand te houden. Naast het snoeien en maaien van beplanting en gazons behoort ook het verwijderen van onkruid, blad en overtollige groen in plantvakken, boomspiegels en verhardingen tot het reguliere onderhoud. In aanvulling hierop wordt ook het zwerfvuil in de openbare ruimte verwijderd. De plantsoenen worden regelmatig geschoffeld, bemest en waar nodig gesnoeid. De plantenbakken met hun seizoen beplanting worden tijdig verwisseld en bemest en waar nodig besproeid met water. De bomen en bosplantsoenen worden volgens schema gesnoeid en de randen extensief gemaaid. Ook de gazons, sportvelden en grastaluds worden tijdig gemaaid en bemest. Het beheren van de drie begraafplaatsen gebeurd zowel intensief als extensief. Ook worden de zakken in de afvalbakken en hondendispensers tijdig aangevuld. Het bestrijden van onkruid op wegen en voetpaden werkt volgens het certificaat Barometer Duurzaam Terreinbeheer. 5.1.3 Incidenteel onderhoud Incidenteel onderhoud is niet gepland onderhoud dat jaarlijks wordt uitgevoerd op basis van meldingen door burgers en inspecties van eigen dienst. Het betreft onder andere schade aan plantvakken en overhangende takken of dood hout in bomen. De bomen met een te grote kroonprojectie voor hun standplaats worden soort afhankelijken gekandelaberd. Ook stormschade of ziekte/plagen in bomen en beplanting geven aanleiding tot incidenteel onderhoud. Bij stormschade wordt afhankelijk van de situatie de betreffende tak of boom verwijderd. Ziekten in bomen en beplanting kunnen, als de behandeling van de oorzaak niet werkt, de aanleiding zijn om de beplanting geheel of gedeeltelijk te vervangen. De wijze waarop dit gebeurt wordt situationeel bepaald. Een oorzaak van hogere kosten bij incidenteel onderhoud kunnen sleuven van kabels en leidingen zijn. Bij de aanleg moet extra aandacht worden besteed aan het graven en aanvullen van de sleuven voor kabels en leidingen. Dit om te voorkomen dat er wortelbeschadiging plaatsvindt. Het is daarom belangrijk, bij het verlenen van vergunningen voor kabels en leidingen binnen de openbare ruimte, de kabels en leidingen in één strook te leggen. Er zijn onderhoudsaspecten in het groenbeheer die volgens de functie van het groen niet hoeven te worden hersteld, maar vanwege maatschappelijke acceptatie toch worden aangepakt. Om de kosten voor incidenteel onderhoud in de hand te houden moet de afweging om kosten te maken in het kader van maatschappelijke acceptatie worden vastgelegd. Dit kan op basis van een beeldkwaliteit plan, waarin op basis van vergelijkende foto s een beeld van het wegbeheer per wijk of wegfunctie wordt vastgelegd. 5.1.4 Inspecties De inspecties van het groen vinden op meerdere wijzen en niveaus plaats. Het onderscheid zit hem voornamelijk in het dagelijks beheer en de geplande inspecties. De dagelijkse beheerinspecties gebeuren tijdens het onderhoud en toezicht hierop. De geplande inspecties van bomen vinden jaarlijks plaats gedurende een vastgestelde periode. Deze periode is gekoppeld aan de seizoenen waarin de werkzaamheden (kunnen) plaatsvinden. Naast visuele oppervlakkige inspecties worden er ook vitaliteitinspecties gehouden waarbij de verwachte restlevensduur/vervanging van de beplanting wordt bepaald. Bij ziekten of plagen in de beplanting zal aan de hand van de mogelijke wijze van bestrijding een deskundige ter advisering worden 10
geraadpleegd. Op basis van deze adviezen, inspectiegegevens en ervaringsgegevens die voortkomen uit het beheer in de afgelopen jaren, wordt planmatig het groen onderhouden. 5.1.5 Inboet In de praktijk gebeurt het dat er onherstelbare schade aan delen van beplantingsvakken ontstaat of er bomen in doorgaande boomstructuren verloren gaan. Om het kwalitatieve beeld te herstellen zal een lokale vervanging noodzakelijk zijn. Deze lokale vervanging wordt inboet genoemd. In een latere periode kunnen ziekten en plagen of extreme weersomstandigheden (storm) de oorzaak zijn dat een deel van de beplanting of bomen verloren gaat. Het goed voorbewerken van de plantvakken zorgt, samen met de aankoop van hoogwaardig plantmateriaal, het planten in de juiste periode en een goede verzorging van de beplanting, voor een verminderd risico op noodzakelijke inboet van beplanting. 5.1.6 Vervanging De vervanging van beplanting kan om verschillende reden plaatsvinden. De belangrijkste redenen zijn hieronder genoemd. Maatschappelijke afschrijving; Economische afschrijving; Technische afschrijving; Renovatie woonwijk; Inbreidingslocaties. Bij de vervanging van de beplanting zullen telkens opnieuw de onderzoeken en overwegingen doorlopen worden die ook voor de aanleg van de beplanting zijn uitgevoerd. Vaak zijn door de maatschappelijke ontwikkelingen de bestaande uitgangspunten achterhaald. Er zal dan met de nieuwe gegevens een aangepast beplantingsplan worden gemaakt. 5.1.7 Beleid, regelgeving en vergunningverlening Naast alle hiervoor genoemde werkzaamheden houdt het team zich ook bezig met het opstellen van beleid. Dit beleid is noodzakelijk om de uitvoering binnen goede kaders uitgevoerd te krijgen. In de afgelopen jaren zijn o.a. de volgende beleidsplannen opgesteld: groenbeleidsplan, groenbeheerplan en speelruimte plan. In de APV zijn regels opgenomen voor het kappen van bomen. Voor sommige bomen is een kapvergunning noodzakelijk. Door de regulering is nog maar in een zeer beperkt aantal gevallen een kapvergunning noodzakelijk. Deze vergunningen worden binnen het team BOB opgesteld. 11
6. Uitvoeringsparagraaf Het Groenbeheer wordt in Oostvoorne en een gedeelte van Rockanje door de eigen dienst uitgevoerd. Het overige gedeelte van Rockanje wordt onder toezicht van de gemeente onderhouden door de Welplaat. Daarnaast wordt incidenteel voor grote klussen een aannemer ingehuurd. Naast het reguliere beheer en onderhoud vinden er ook wijzigingen in het groen plaats. Deze wijzigingen worden waar mogelijk gelijktijdig met herinrichtingsplannen uitgevoerd. Naast het reguliere jaarlijkse onderhoudsbudget voor de vervanging van openbaar groen wordt er gebruik gemaakt van investeringsbudgetten. Aanvullend wordt voor het vervangen van bomen gebruik gemaakt van het vervangingsbudget bomen. Realisatie en/of afwijkingen ten aanzien van het beheer en onderhoud programma worden in deze paragraaf vermeld. In de wijken waar herinrichtingsplannen op korte termijn zijn ingepland worden geen inboet en vervangingswerkzaamheden meer uitgevoerd. In deze periode van maximaal 5 jaar zal het groenareaal in de wijk alleen nog worden onderhouden. Ook de toevoeging van nieuw groen wordt vermeld. 6.1 Ontwerp en aanleg Voor de komende vier jaar zien de volgende projecten in de realisatiefase komen: De Ruy tweede fase; Hoofdweg; Aan de Dorpsweg. Voor de eerste twee projecten zitten we nog in de ontwerpfase. Voor het project Aan de Dorpsweg zullen we in 2015 overgaan tot aanleg van de openbare buitenruimte. Bij alle projecten wordt er een BEA (bomen effecten analyse) uitgevoerd. Dit onderzoek geeft inzicht in de ondergrond en grondwaterspiegel. Mede hierdoor kan de juiste boomsoort worden toegepast. De kosten variëren per project, en zijn ongeveer 2.000,00. Nieuwe bomen kosten 972,00 per stuk (zie vervangingsbestand bomen). Deze kosten bestaan uit zowel bovengrondse als ondergrondse voorzieningen. 6.2 Regulier onderhoud De gemeente Westvoorne onderhoud in 2014 691.105 m² openbaar groen, 6.246 stuks solitaireen laan bomen en 579.753 m² verhardingen. In het Groenbeheerplan is per product het huidige kwaliteitsniveau van het openbaar groen vastgesteld, variërend van A+ voor de vormbomen in en nabij het centrum van de kernen tot C voor het bosplantsoen met bomen als afschermend en buffergroen aan de randen van de woonkernen en grote oppervlakken groen (zie bijlage 4). Deze werkzaamheden kosten in 2014 1.674.624. 6.3 Inspectie Het inspecteren van het groen en beoordelen van de kwaliteit gebeurt op basis van de beelden in (bijlage 4), het Groenbeheer. Het bomenbestand wordt jaarlijks op vitaliteit en levensduur geïnspecteerd. De kosten van deze onderzoeken bedragen ongeveer 1.500,00 per jaar. 6.4 Incidenteel onderhoud Het incidentele onderhoud bestaat grotendeels door meldingen van burgers, door stormschade en ziekte-plagen in bomen. Verschillende boomsoorten zoals iepen, eiken en linden worden preventief behandeld tegen ziekte en plagen. Deze kosten bedragen ongeveer 5.000,00 per jaar. 12
6.5 Inboet Het inboeten van bomen, bosplantsoen, heesters, hagen, kruidachtige, gazons en grasbermen gebeurt waar nodig in het voor- en najaar door eigen medewerkers. Door bezuinigingen van de afgelopen periode wordt dit alleen uitgevoerd als het kwaliteitsniveau in gevaar komt. De kosten variëren, maar zijn gemiddeld 30.000. 6.6 Vervanging De vervanging van beplanting zal zoveel mogelijk tijdens herinrichtingen plaatsvinden. De kosten voor de vervanging van bomen worden gedekt uit het vervangingsschema bomen per straat. 6.7 Kapvergunningen De uitvoering van de omgevingsvergunning voor het kappen van bomen wordt door eigen medewerkers uitgevoerd. De gemiddelde tijdsduur van een afhandeling van een kapaanvraag is 5 uur afhankelijk van het aantal bomen en de complexiteit hiervan. 13
7. Financiële paragraaf Voor het groenbeheer is voortschrijdend vanaf begin jaren 90 een plan gemaakt waarin het areaal aan groen en bomen en de financiële middelen voor het onderhoud en inboet zijn vastgelegd. De basisgegevens zijn in de loop van de jaren voortschrijdend aangepast. In bijlage 4, Groenbeheer, zijn de kosten in relatie tot het beheer en onderhoud opgenomen. In het bomen beheerplan dat in 2008 is opgesteld is aan de hand van de gereserveerde bedragen een dekkingsplan gemaakt voor het vervangen van bomen binnen de gemeente Westvoorne. Het gewijzigde investeringsplan en dekkingsplan voor de bomen is opgenomen als bijlage 5. De gemiddelde levensduur voor bomen is vastgesteld op 55 jaar. In het onderhavige Groenbeheerplan is per product het huidige kwaliteitsniveau van het openbaar groen vastgesteld, variërend van A+ voor de vormbomen in en nabij het centrum tot C voor het bosplantsoen aan de randen van de kernen. Door de samenstelling van het groenareaal van de woonkernen ligt het onderhoudsniveau in het centrum van de woonkernen op niveau A. Dit niveau is gerealiseerd met het huidige budget en middelen voor het beheer en onderhoud. In de afgelopen jaren zijn door de raad in het kader van herinrichtingwerkzaamheden aanvullende kredieten gevoteerd om in wijken met een parkeertekort het openbaar groen te herstructureren. Deze kredieten zijn, samen met nog te verwachten investeringen voor de aanleg van parkeerplaatsen volgens de in 2013 vastgestelde Parkeerbeleid nota, opgenomen in het dekkingsplan voor wegen. 7.1 Investeringen bomen Voor de komende jaren staan er een aantal projecten en herinrichtingen in de planning. Voor deze projecten zal er een aanvullend krediet noodzakelijk zijn. Per project zijn de kosten voor de benodigde investeringen geraamd. Werkzaamheden 2015: Vervanging bomen Brielseweg; Vervanging bomen Stationsweg 1 e fase. Werkzaamheden 2016: Vervanging bomen Stationsweg 2 e fase; Vervanging bomen Vogelgaarde e.o. Werkzaamheden 2017: Vervanging bomen Oranjelaan/Vlasakker e.o. Werkzaamheden 2018: Geen. Werkzaamheden 2019: Vervanging bomen Weyerland. Ook zijn er een aantal straten en lanen met bomen die door ziekte, aftakeling en ouderdom gefaseerd of geheel vervangen kunnen worden. Deze kosten worden voortschrijdend per jaar in de begroting opgenomen. Voor de komende periode (2015/2019) worden laanbomen gecontroleerd en vervanging vastgesteld. De eventuele vervanging zal plaatsvinden in overleg met bewoners. 14
De volgende straten hebben onze aandacht: Alardusdreef Mercuriuslaan Zandweg Fazantenlaan In de onderstaande tabel zijn de investeringen voor het vervangen van de bomen opgenomen. 7.2 Bezuinigingen Door vermindering van bijdragen uit het gemeentefonds heeft de gemeente minder financiële middelen om haar taken uit te voeren. Hierdoor is het noodzakelijk bezuinigingen door te voeren op de verschillende producten. Zo ook op het groenbeheer. Bezuinigingen groenbeheer In 2010 is door het omvormen van beplanting naar gazon voor 69.000,-- bezuinigd. Opvolgend is in 2014 74.156,-- bezuinigd. Het totaal aan bezuinigingen in het beheer openbaar groen ten opzichte van het voorgaande beheerplan bedraagt hiermee 143.156,--. 15
Bijlage 1 Overzicht beheer groen Oostvoorne 16
17
Bijlage 2 Overzicht beheer groen Rockanje 18
19
Bijlage 3 Overzicht beheer groen Tinte 20
21
Bijlage 4 Groenbeheer (Areaal, kosten en kwaliteitsniveau) Tabel; Areaal en kosten Product Aantal (m²/st) Kwaliteitsnivo onderhoud Personeel uitvoering Welplaat Uitbesteed Materiaal Kosten (m²/st.) Bomen 6.246 A en A+ 211.063 1.717 16.533 11.275 38,52 (vormbomen) Bosplantsoen 180.929 B en C 90.287 8.300 2.500 0,56 (randen woonkernen) Heesters 78.661 B 546.138 46.900 10.100 7,67 Hagen 7.099 A 27.737 500 1.000 4,12 Kruidachtige 2.714 A en A+ 36.651 4.524 15,17 gewassen (bakken sieren éénjarig gewas) Gazons 271.851 A 262.901 4.000 8.000 1.541 0,98 Grasbermen 149.851 B 24.570 6.802 460 0,21 Verwijderen blad 1.270.858 A en B (buiten 142.404 4.000 0,12 centrum en woonkernen) Onkruidbestrijding 417.787 A 39.269 30.000 0,17 verhardingen* Verwijderen 1.270.858 A 37.241 19.000 0,04 zwerfafval Straatreiniging** 567.710 A 65.187 5.000 16.565 2.000 0,16 *Per November 2015 moeten verhardingen duurzaam worden beheerd, zonder gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. **Op basis van landelijke afspraken (verpakking akkoord) ontvangt de gemeente tot en met 2022 1,19 per inwoner extra voor zwerfafval activiteiten. Jaarlijks wordt de besteding in een apart plan opgenomen. Binnen de bestaande middelen voor het groenbeheer worden de verschillende onderdelen/producten op het onderstaande kwaliteitsniveau uitgevoerd. Bomen (solitair) kwaliteitsniveau A en A+ (vormbomen) Bosplantsoen (met bomen) kwaliteitsniveau B en C (randen woonkernen) Heesters kwaliteitsniveau B Hagen kwaliteitsniveau A Kruidachtige gewassen kwaliteitsniveau A en A+ (bakken sier- en éénjarig gewas) Gazons kwaliteitsniveau A Grasbermen kwaliteitsniveau B Verwijderen blad kwaliteitsniveau A en B (buiten centrum woonkernen) Onkruidbestrijding verhardingen kwaliteitsniveau A Verwijderen zwerfafval kwaliteitsniveau A Straatreiniging kwaliteitsniveau A 22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
Bijlage 5 Financieel dekkingsplan vervanging bomen 34
Financieel dekkingsplan vervanging bomen Jaar Investering Gemiddeld Reserve Onttrekking Storting Reserve vanaf 2019 per 1-1 per 31-12 2015 58.500 520.320 0 50.000 570.320 2016 95.796 570.320 58.500 60.000 571.820 2017 40.824 571.820 95.796 60.000 536.024 2018 48.600 536.024 40.824 60.000 555.200 2019 87.480 95.293 555.200 48.600 60.000 566.600 2020 178.848 95.293 566.600 95.293 60.000 531.307 2021 162.324 95.293 531.307 95.293 65.000 501.013 2022 192.456 95.293 501.013 95.293 70.000 475.720 2023 187.596 95.293 475.720 95.293 75.000 455.426 2024 170.100 95.293 455.426 95.293 80.000 440.133 2025 56.376 95.293 440.133 95.293 85.000 429.840 2026 231.336 95.293 429.840 95.293 85.000 419.546 2027 132.192 95.293 419.546 95.293 85.000 409.253 2028 186.624 95.293 409.253 95.293 85.000 398.960 2029 221.616 95.293 398.960 95.293 85.000 388.666 2030 183.708 95.293 388.666 95.293 85.000 378.373 2031 187.596 95.293 378.373 95.293 85.000 368.079 2032 159.408 95.293 368.079 95.293 85.000 357.786 2033 83.592 95.293 357.786 95.293 85.000 347.493 2034 170.100 95.293 347.493 95.293 85.000 337.199 2035 196.344 95.293 337.199 95.293 85.000 326.906 2036 94.284 95.293 326.906 95.293 85.000 316.612 2037 94.284 95.293 316.612 95.293 85.000 306.319 2038 66.096 95.293 306.319 95.293 85.000 296.026 2039 93.312 95.293 296.026 95.293 85.000 285.732 2040 105.948 95.293 285.732 95.293 85.000 275.439 2041 104.976 95.293 275.439 95.293 85.000 265.146 2042 32.076 95.293 265.146 95.293 85.000 254.852 2043 40.824 95.293 254.852 95.293 85.000 244.559 2044 61.236 95.293 244.559 95.293 90.000 239.265 2045 38.880 95.293 239.265 95.293 90.000 233.972 2046 20.412 95.293 233.972 95.293 90.000 228.679 2047 78.732 95.293 228.679 95.293 90.000 223.385 2048 79.704 95.293 223.385 95.293 90.000 218.092 2049 19.440 95.293 218.092 95.293 90.000 212.798 2050 97.200 95.293 212.798 95.293 90.000 207.505 2051 131.220 95.293 207.505 95.293 90.000 202.212 2052 128.304 95.293 202.212 95.293 90.000 196.918 2053 35.964 95.293 196.918 95.293 90.000 191.625 2054 30.132 95.293 191.625 95.293 90.000 186.332 2055 61.236 95.293 186.332 95.293 90.000 181.038 2056 100.116 95.293 181.038 95.293 90.000 175.745 2057 81.648 95.293 175.745 95.293 90.000 170.451 2058 61.236 95.293 170.451 95.293 90.000 165.158 2059 48.600 95.293 165.158 95.293 90.000 159.865 2060 86.508 95.293 159.865 95.293 90.000 154.571 2061 56.376 95.293 154.571 95.293 90.000 149.278 2062 47.628 95.293 149.278 95.293 90.000 143.984 2063 50.544 95.293 143.984 95.293 90.000 138.691 2064 8.748 95.293 138.691 95.293 90.000 133.398 2065 41.796 95.293 133.398 95.293 90.000 128.104 2066 33.048 95.293 128.104 95.293 90.000 122.811 2067 12.636 95.293 122.811 95.293 90.000 117.518 2068 75.816 95.293 117.518 95.293 90.000 112.224 2069 48.600 95.293 112.224 95.293 90.000 106.931 2070 0 95.293 106.931 95.293 90.000 101.637 35
Bijlage 6 Groenstructuur groenbeleidsplan 36
37
38
39