RAPPORT BLIJE REIZIGERS PRIJS 2015 1
INHOUDSOPGAVE Blije Reizigers Prijs Deelnemende initiatieven Genomineerden Bijzondere intiatieven Uitslag: top 5 Winnaar: de Smart-OV proef 3 4 8 9 11 12 2
DE BLIJE REIZGERS PRIJS Het openbaar vervoer is in Nederland goed geregeld en elke dag maken ongeveer twee miljoen mensen er gebruik van. Gemiddeld geven reizigers hun reis een 7,5 (OV-Klantenbarometer 2014, CROW-KpVV). Toch is er altijd ruimte voor verbetering. Zo zien we dat vervoerders en organisaties nauwer samenwerken, hun communicatie met reizigers verbeteren en meer in verplaatsingen van-deur-tot-deur denken. Er zijn altijd wel verbeteringen. Sommige initiatieven zijn groot en halen de media. Andere worden op de achtergrond getest totdat ze goed genoeg zijn. Die initiatieven genieten minder bekendheid. Met de Blije Reizigers Prijs wil kennisnetwerk Railforum grote en kleine initiatieven zichtbaar maken en de beste in het zonnetje zetten. Zo wil Railforum partijen stimuleren om verbeteringen in te voeren of op te schalen, zodat meer reizigers daar blij van worden. In 2015 reikt Railforum de Blije Reizigers Prijs voor de derde keer uit aan het beste initiatief om reizen per openbaar vervoer een stuk aangenamer te maken. Vandaar de naam: Blije Reizigers Prijs. Dit jaar betreft het voor het eerst alleen een publieksprijs. De criteria zijn: maakt het reizen plezieriger is daadwerkelijk uitgevoerd een zichtbare verbetering verrassend en uniek kan landelijk ingevoerd worden merkbaar voor veel reizigers dateert van na november 2014 3
DE DEELNEMENDE INITIATIEVEN Dit jaar hebben bedrijven en organisaties 21 initiatieven aangedragen voor de Blije Reizigers Prijs 2015. Al deze initiatieven dragen hun steentje bij aan beter, duidelijker, groener, leuker, makkelijker of toegankelijker ov. Sommige op kleine schaal, andere in het hele land. DE HOPPER CAMPAGNE Hoppen betekent: slim reizen. De Hopper campagne is bedoeld om Nederlanders slimmer te laten reizen. Dit houdt in: ze uit hun vaste vervoerspatroon halen en andere keuzes laten maken, zodat ze minder reizen, op andere tijdstippen en met andere vervoermiddelen. Dit moet bijdragen aan minder belasting van het milieu en minder files. SCHOOLTOER Met dit product van de NS, het GVB en het CJP reizen docenten en leerlingen uit het voortgezet onderwijs die zijn aangesloten bij de CJP Cultuurkaart, duurzaam en met een fikse korting in de daluren met NS of in het hele netwerk van GVB Amsterdam. Zo wordt een culturele activiteit met de klas voordeliger en zijn culturele instellingen beter bereikbaar. STATIONSHUISKAMERS De StationsHuiskamer is een plek waar je als reiziger kunt ontmoeten, ontspannen of werken in een huiselijke sfeer. Waar de meeste faciliteiten op het station zijn gericht op het to go concept, biedt de StationsHuiskamer van NS je een plek waar je ook wat langer kunt verblijven. Daarnaast biedt de StationsHuiskamer extra services, zoals gratis wifi, stopcontacten om je laptop op aan te sluiten en diverse oplaadpunten voor je mobiele telefoon. Het is een comfortabele plek die uitnodigt om even je jas uit te trekken. Waar je aan een grote tafel je mail kunt checken, wat kunt werken, overleggen of in een luie stoel kunt neerploffen om bij te praten met een vriend of vriendin voordat je in de trein stapt. Voel je thuis op het station en geniet van diverse koffies, lekkernijen, broodjes en soepen die je er kunt bestellen. STREETPAD DEN HAAG CENTRAAL Dit is een megagrote tablet waarmee je je reis kunt plannen. Op de Streetpad kun je verschillende bestemmingen in Den Haag ontdekken, een route plannen en zien hoeveel tijd er nodig is om op je bestemming te komen. Streetpad heeft verder nog een plattegrond van het station én je kunt een leuke selfie maken om op Facebook te plaatsen. Deze Streetpad is een gezamenlijke pilot van HTM, NS en de gemeente Den Haag. KIDS VRIJ Vanaf 1 april heeft de NS het Kids Vrij abonnement (gratis aan te vragen bij NS). Maximaal drie (klein)kinderen van 4 t/m 11 jaar reizen, onder begeleiding van een volwassene met een geldig vervoersbewijs, gratis met de trein. Ze hebben alleen een ov-chipkaart nodig. 4
TREINRESPECT Vijf studenten richtten de Facebookpagina Trein- Respect op. Het is heel simpel: schud de hand van een conducteur, maak daar een selfie van en post m online. Het doel: meer respect afdwingen voor conducteurs. Daarnaast zorgt dit initiatief voor persoonlijk contact en verbindt het reizigers met personeel. RET REAL TIME APP Om de reiziger beter en sneller te informeren heeft de RET een nieuwe applicatie voor je mobiele telefoon gemaakt met actuele vertrektijden voor de halte, kaart met de dichtstbijzijnde haltes, reisplanner voor heel Nederland en een omleidingen- en verstoringenalert voor jouw meest gebruikte lijn. GRATIS WIFI IN TRAMS EN METRO S Vanaf januari is de RET gestart met het aanbieden van gratis wifi in metro en tram. Inmiddels zijn alle trams en metro s voorzien van wifi. Hiermee is de RET de eerste stadsvervoerder in Europa die haar hele vloot van gratis wifi voorziet. Ook op de tien drukste metrostations van de RET kunnen reizigers gebruik maken van de gratis service. MOET IK RENNEN? Nooit meer onnodig het ov missen. Bekijk de vertrektijden van de trein, bus, metro, tram en veerboot. Voer eenvoudig je reistraject in en maak gebruik van je huidige locatie om direct te kunnen zien of je wel/ niet moet rennen om je eerstvolgende reisoptie te halen. De app maakt gebruik van realtime ov data. Met behulp van actuele vertrektijden wordt berekend hoeveel tijd je nog hebt voor vertrek. Eventuele vertragingen worden dus ook meegenomen in de klok die aftelt. Ben je niet in een haastige bui? Maak dan gebruik van aanbiedingen bij de winkels op de NS stations! COÖPERATIE STATIONSPARK DEURNE Met zijn initiatief zet Michel Lintermans zich samen met de buurt in voor vergroening van en verbetering van leefbaarheid rondom station Deurne. Zijn visie is dat een prettige omgeving bijdraagt aan blijere mensen. Concreet heeft hij met de buurt weidebloemen ingezaaid, bloemenperkjes aangelegd, een watertappunt gerealiseerd, en transformatorhuisjes opgeknapt. 5
SMART-OV PROEF Initiatiefnemer GVB is in het voorjaar een proef gestart om in- en uit te checken met een smartphone. In het najaar zijn Vodafone, KPN en de andere openbaar vervoerders aangehaakt. Zo n 200 ov-reizigers krijgen een NFC simkaart, waarop een ov-chip is geïnstalleerd. De NFC antenne maakt contactloos betalen mogelijk en de ov-chip op de simkaart werkt hetzelfde als de ov-chipkaart. De poortjes gaan open door de telefoon voor de kaartlezer te houden. Dezeproef is de eerste landelijke, publieke proef met Smart-OV. DE NIEUWE HTM APP Je weg vinden in de Haagse regio met tram of bus kan met deze gratis app. Bijzonder is dat reizigers kunnen zien waar ze staan of naar toegaan door gebruik van Google streetview. Reizigers kunnen ook zien waar dichtstbijzijnde oplaadpunten voor de ov-chipkaart zich bevinden. ACTIE BLIJ MET DE BUS Blij met bus, is een fotowedstrijd voor reizigers en niet reizigers in Groningen en Drenthe. Voor de fotowedstrijd werd iedereen uitgenodigd een foto te maken van zijn of haar blijebus-moment. Zangeres Oes uit Groningen was het gezicht van deze actie. De hoofdprijs was een huisconcert van Oes en haar bandleden. Andere prijzen waren OV-chipkaarten met saldo, Dal-Dagkaarten voor Groningen en Drenthe en drie hippe pocketcamera s. REIZIGERS ALS KWALITEITSWAARNEMERS Vanaf februari zet Arriva haar vaste reizigers in als kwaliteitswaarnemers. Via een app beoordelen zij tweemaandelijks een rit met de trein of bus op 15 vaste aspecten. Daarnaast kunnen zij op ieder moment via de app een melding doen, bijvoorbeeld van een kapotte halte of van een onveilige situatie op het perron. Hiermee kan Arriva de dienstverlening verbeteren en er zo voor zorgen dat er voor de reizigers een veilige en aangename reissituatie ontstaat. MYOV Reizigers op de treinlijnen in Groningen en Friesland en de Vechtdallijnen van Arriva kunnen vanaf juni gebruik maken van de app MyOV. Doel is treinreizigers beter over de dag te spreiden. MyOV geeft een handig overzicht van gemaakte reizen en geeft punten als er buiten de spits gereisd wordt. Deze punten zijn in te wisselen voor leuke producten. Ook geeft de app gericht aan waar ruimte is in de trein. Op basis van de laatst gemaakte reizen geeft de app een persoonlijk reisadvies, inclusief alternatieven om comfortabel of sneller langs de drukste momenten te reizen. Doordat de app is gekoppeld aan een ov-chipkaart kan je ook gemakkelijk geld terug vragen bij vertraging of bij een vergeten check-out. MyOV is een pilotprogramma en bij succes wordt MyOV een blijvend, bij meerdere vervoerders uit te rollen programma.. LESPAKKET GOEDE REIS! In samenwerking met de provincie Zuid-Holland wil Arriva kinderen uit groep 7 en 8 vertrouwd maken met het ov en leren om zelfstandig te 6
reizen. Door middel van dit lespakket maken zij in theorie én praktijk kennis met alle facetten van het ov. Een ware ontdekkingstocht waarin verkennen, plannen en doen centraal staan. BUS FOL FERHALEN Een project van Arriva waarbij voor een half jaar Friese boeken te lezen waren in 15 bussen in Friesland. Dit idee is ontstaan in samenwerking met Qbuzz, Boeken fan Fryslân en de provincie Fryslân, om het reizen met de bus nog aangenamer te maken. De speciale boekenbussen reden tot 1 juli. Reizigers konden de boeken in de bus lezen, maar mochten ze ook tijdelijk mee naar huis nemen en later terugleggen. EERSTE P-ROUTE VOOR FIETSERS Utrecht geeft voorrang aan fietsers en voetgangers. Daarom zijn alle gemeentelijke fietsenstallingen de 1e dag gratis en verwijst Utrecht als eerste stad ter wereld nu niet alleen auto s, maar ook fietsers via digitale borden op straat naar vrije parkeerplekken in de fietsenstallingen! Ook zet Utrecht Pop Up Parkings in op drukke momenten en komen er in de komende drie jaar maar liefst bijna 20.000 extra overdekte fietsparkeerplekken bij. SAMENREIZEN MET NS KORTING De oprichters van deze Facebookpagina hebben een slimme manier bedacht om treinreizigers te helpen met het besparen van geld. Reizigers met een kortingskaart kunnen in de daluren met 40% korting reizen en mogen iemand meenemen die dan ook de korting ontvangt. Mensen die zich aanmelden op de Facebookpagina kunnen daar proberen af te spreken met kortingskaarthouders om samen te reizen. Volgens de oprichter van de pagina bespaart dat mensen veel geld, en levert het bovendien leuke gesprekken op. WACHTRUIMTE STATION HOUTEN NS en ProRail zijn eind 2014, in verschillende vormen, gestart om bij wijze van proef wachtruimtes anders in te richten. Een leuk voorbeeld hiervan is station Houten. De wachtruimte is dicht en verwarmd, de reiziger kan inloggen via wifi en de ruimte heeft een warme en huiselijke uitstraling. LAMP - THE LAST MILE PLANNER We doen alles op onze smartphones, maar wanneer je deze niet kunt gebruiken ben je aangewezen op de gele borden op het station of de dienstregeling bij de halte. Voor toeristen is deze informatie vrij ongeschikt. LAMP is een interactieve touchwindow met routeplanner en werkt intuïtief: hij toont een grote digitale kaart van de omgeving met jouw locatie in het midden en de belangrijkste bestemmingen om je heen. Door op de kaart je bestemming aan te wijzen, plan je een reis daar naartoe met het ov, maar ook met de (huur)fiets of taxi. 7
GENOMINEERDEN De vakmensen in de sector hebben door te stemmen vijf genomineerden geselecteerd. Dit werd tijdens het jaarcongres van Railforum op 1 oktober bekend gemaakt. BEKENDMAKING GENOMINEERDEN De genomineerden zijn: Moet Ik Rennen? Smart-OV proef StationsHuiskamers MyOV Streetpad Den Haag Centraal In 2015 reikt Railforum één prijs uit: de Blije Reizigers Prijs. Dit is een publieksprijs voor het beste initiatief volgens reizigers die in de maand oktober konden stemmen op www.railforum.nl/brp. 8
BIJZONDERE INITIATIEVEN VALYS BEGELEID, EEN INITIATIEF VAN TRANSVISION Mobiliteitsregisseur Transvision wil een bijdrage leveren aan de leefkwaliteit van minder mobiele mensen. Met Valys kunnen reizigers met een mobiliteitsbeperking sociaal-recreatieve uitstapjes maken buiten de eigen regio. Het is een vergelijkbare dienstverlening als de Regiotaxisystemen, maar dan bovenregionaal. Dit initiatief wordt uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn & Sport. Valys nieuwe stijl: reizen met taxi & trein Naast Valys Basis, taxivervoer dat de reiziger van deur tot deur brengt, heeft Transvision sinds begin 2014 een nieuwe dienst ontwikkelt, namelijk Valys Begeleid (een zogenaamde ketenreis). Met Valys Begeleid kunnen gebruikers een treinreis combineren met de taxi onder volledige begeleiding. Valys Begeleid is speciaal ontwikkeld om reizigers met een mobiliteitsbeperking kennis te laten maken met de combinatie trein en taxi. Het zorgt er ook voor dat minder mobiele mensen weer gebruik gaan maken van het openbaar vervoer. De gebruiker wordt geholpen en gecoacht te (leren) reizen met de trein. Een Valys Reisassistent helpt de reiziger van de taxi naar de trein (en omgekeerd). In de trein maakt de reiziger gebruik van het Valys Reismaatje. Dit is een soort telefoon voorzien van een noodknop, zodat de reiziger op ieder moment contact kan leggen met de Centrale Verkeersleiding van Valys. Ook heeft de reiziger de mogelijkheid om ervoor te kiezen een Valys Ambassadeur aan te vragen. Deze vrijwilliger reist in de trein mee. VALYS BEGELEID OUDEREN IN HET OPENBAAR VERVOER 9
REIZEN OP REKENING VOOR BLINDEN EN SLECHTZIENDEN Blinden en slechtzienden kunnen sinds oktober 2014 gebruik maken van reizen op rekening via het NS-Business Card-platform. Dat betekent dat zij kunnen reizen met trein, tram, bus en metro zonder dat er saldo op hun kaart staat. Mislukte in- en uitchecks worden achteraf gecorrigeerd, waardoor ze nooit te veel betalen. De komst van de speciale ov-kaart is mede te danken aan de inspanningen van directeur Auke Huisman van Humanis Consulting. Huisman maakte reizen op rekening eerder al mogelijk voor de zakelijke reiziger door de NS-Business Card te ontwikkelen. Huisman: De extra service is dat de boetes voor vergeten in- of uit te checken eraf gehaald worden. Nog voordat de rekening is gestuurd, kunnen ze dat corrigeren via een landelijke helpdesk. Dit zorgt er mede voor dat een deel van de angst voor het reizen voor deze doelgroep wordt weggehaald. Peter Waalboer van de Oogvereniging is blij met de oplossing: Het mooie van deze oplossing is dat blinden en slechtzienden zich geen zorgen hoeven te maken over de fouten die ze maken. Die worden zoveel mogelijk hersteld. Ik denk dat dit voor velen drempelverlagend werkt. Veel blinden en slechtzienden vinden het moeilijk om saldo te laden. Zo krijgen mensen meer controle over wat ze betalen. Naast de telefonische ondersteuning vanuit een centrale helpdesk is het mogelijk om een taxi te bestellen of een auto te huren (waar bijvoorbeeld een begeleider in kan rijden). Ook biedt het platform de functionaliteit om een tweede kaart bij te bestellen, bijvoorbeeld voor een begeleider. AUKE HUISMAN PETER WAALBOER 10
UITSLAG: TOP 5 Dit jaar hebben reizigers voor het eerst kunnen stemmen op de genomineerden van de Blije Reizigers Prijs. De Smart-OV proef is met 35% als duidelijke winnaar uit de bus gekomen! De Stations- Huiskamers hebben met 27% een mooie tweede plek. De mobiele applicatie Moet Ik Rennen? heeft met 19% van de stemmen de derde plaats bemachtigt. De Streetpad op Den Haag Centraal (12%) en de MyOV app (7%) eindigen op de vierde en vijfde plaats. 12% 7% 35% Smart-OV proef StationsHuiskamers 19% Moet Ik Rennen? Streetpad Den Haag Centraal 27% MyOV UITREIKING DOOR ROVER-VOORZITTER ARRIËN KRUYT 11
WINNAAR: DE SMART-OV PROEF SMART-OV Rover-voorzitter Arriën Kruyt reikte op maandag 30 november de Blije Reizigrs Prijs 2015 uit aan Inge Keur en Bas van Weele van de Smart-OV proef. Initiatiefnemer GVB is samen met Translink in het voorjaar gestart om in- en uit te checken met een smartphone, als alternatief voor de ov-chipkaart, mogelijk te maken. In het najaar zijn Vodafone, KPN en de andere Nederlandse vervoersbedrijven aangehaakt. Deze innovatie is een logische stap om het betaalgemak in het openbaar vervoer te vergroten. INGE KEUR EN BAS VAN WEELE IN- EN UITCHECKEN MET JE SMARTPHONE Deze proef is de eerste landelijke, publieke proef met Smart-OV. Zo n 200 klanten van Vodafone en KPN krijgen een NFC simkaart, waarop een ov-chip is geïnstalleerd. De NFC antenne maakt contactloos betalen mogelijk en de ov-chip op de simkaart werkt hetzelfde als de ov-chipkaart. De poortjes gaan open door de telefoon voor de kaartlezer te houden. Tijdens de test zullen gebruikers hun smartphone dus kunnen gebruiken voor het in- en uitchecken in het openbaar vervoer door het hele land. Het is nog niet mogelijk om kortingsproducten of abonnementen te laden tijdens te testfase en ook zul je gebruik moeten maken als tester van het automatisch opwaarderen van je ov-saldo. 12