ONDERSTEUNINGSPLAN 2013-2014

ONDERSTEUNINGSPLAN 2013-2014 Op weg naar passende ondersteuning voor elke leerling in de regio 22 april 2013 (gewijzigde versie 10 juni 2013) Samenwerkingsverband passend onderwijs VO-VSO-MBO Helmond-Peelland 30.08 1

Inhoudsopgave 1 INLEIDING Voorwoord 4 1.1 Wet passend onderwijs 5 1.2 Ondersteuningsplan 6 2. ORGANISATIE SAMENWERKINGSVERBAND 2.1 Algemeen gegevens 7 2.2 Beschrijving regio 7 2.3 Overzicht van deelnemende scholen samenwerkingsverband 8 2.4 Bestuurlijke organisatie 10 2.5 Netwerken Zorg en begeleiding en Zorgcoördinatoren 10 2.6 Communicatie 11 2.7 Algemene doelstelling en uitgangspunten 11 2.8 Resultaten 12 2.9 Scheiding bestuur en toezicht 13 2.10 Medezeggenschap in het samenwerkingsverband 13 2.11 Relatie met jeugdzorg 13 2.12 Op overeenstemming gericht overleg (oogo) 13 3. DEKKENDE ONDERSTEUNINGSSTRUCTUUR 3.1 Visie op onderwijsondersteuning 15 3.2 Doelen en te verwachten resultaten 15 3.3 Onderwijsondersteuningsprofielen: afstemming en dekkingsgraad 16 3.4 Beschrijving en basisondersteuning 21 3.5 Beschrijving dieptezorg 21 3.6 Onderwijs(zorg)arrangementen 21 3.7 Diagnostische mogelijkheden 24 4. LEERLINGENSTROMEN 4.1 Toewijzing ondersteuning Vmbo met lwoo/pro 25 4.2 Instelling Permanente Commissie Leerlingenzorg passend onderwijs 25 4.3 Procedure terugplaatsing en overplaatsing naar VO of VSO 27 5. DOORLOPENDE LEER- EN ONDERSTEUNINGSLIJNEN 5.1 PO/VO: overdracht leerlingen met specifieke ondersteuningsbehoeften 29 5.2 SO/VSO: procedure overgang 29 5.3 VO/VSO: procedure overgang 29 5.4 SO/VO 29 5.5 VSO/VO 30 5.6 VMBO/MBO 30 5.7 Aansluiting op arbeid ` 30 5.8 Uitstroom naar dagbesteding 31 5.9 Voorkomen thuiszitters 31 6. BELEID TEN OPZICHTE VAN OUDERS 6.1 Wijze van informeren van ouders over ondersteuningsvoorzieningen 32 6.2 Doorverwijzigingsafspraken 32 2

7. FINANCIËLE MIDDELEN 7.1 Inleiding 33 7.2 Bekostigingssystematiek passend onderwijs: water verandert er (op termijn)? 34 7.3 Financiële gevolgen en risico s passen onderwijs in onze regio 35 7.4 Financiële taakstelling en meerjarenperspectief passend onderwijs 2013-2023 36 7.5 Begroting 2013-2014 37 7.6 Meerjarenperspectief 40 7.7 Speerpunten 40 7.8 Inzet van de gemeenten 42 7.9 Financieel verslag 42 8. KWALITEITSZORG 8.1 Evaluatie 43 8.2 Resultaten 43 8.3 Toezichtskader Inspectie 44 8.4 Toegankelijkheid passend onderwijs 44 8.5 Effecten investeringen in de basis-, breedte- en diepteondersteuning 45 8.6 Aantal thuiszitters 45 8.7 Spreiding en doorstroom 45 8.8 Conclusie 45 9. GESCHILLENREGELING 9.1 Inleiding 46 9.2 Toelaatbaarheid 46 9.3 Geschil met gemeente 46 9.4 Geschil met school 46 Begrippenlijst passend onderwijs 48 Afkortingen 50 Bronnen 51 BIJLAGEN PCL Pao-reglement Syntheseklassen Integratieklassen Oogo-notitie 3

Voorwoord Dit ondersteuningsplan is tot stand gekomen in een kort tijdsbestek met inzet van vele betrokkenen in het samenwerkingsverband en bij onze partnerorganisaties. In het najaar van 2012 besloot ons samenwerkingsverband in oprichting zich aan te melden voor het Experiment Passend Onderwijs. Als samenwerkingsverband hebben we weloverwogen gekozen voor een versnelling bij de invoering van Passend Onderwijs. Een belangrijk argument hiervoor is het feit dat ons samenwerkingsverband een grote vereveningsopgave heeft: als we door zouden gaan op de huidige manier en het aantal leerlingen in het VSO zou gelijk blijven dan heeft ons samenwerkingsverband vanaf schooljaar 2020-2021 structureel een jaarlijks tekort van 2,7 miljoen euro. Door het besluit deel te nemen aan het Experiment, kwam de ontwikkeling van ons samenwerkingsverband in oprichting in een stroomversnelling. Er was veel overleg met veel partijen en belanghebbenden. Medewerkers, intern begeleiders, medezeggenschapsraden op de scholen, de ondersteuningsplanraad in oprichting, wethouders, collega s van het primair onderwijs, vertegenwoordigers van het Ministerie van OCW, de Inspectie, een jurist, een notaris, enz. Op 18 februari is het samenwerkingsverband statutair opgericht en volgde de inschrijving bij de Kamer van Koophandel. Vóór 1 maart lag de aanvraag voor een BRIN-nummer bij DUO en nu, leggen we het eerste ondersteuningsplan van ons samenwerkingsverband aan u voor. Het is een plan voor één jaar. De ervaringen in het experimenteerjaar zullen we gebruiken om in 2014 een ondersteuningsplan voor 4 jaar op te stellen. Het opstellen van een ondersteuningsplan in een zo kort tijdsbestek is alleen mogelijk als iedereen, bestuur en medewerkers, bereid is mee te werken, flexibel te zijn en regelmatig extra inzet te leveren.. Dat is gebeurd. De manier waarop we gewerkt hebben aan de voorbereiding voor het experiment beschouw ik als het leggen van het fundament voor een solide samenwerking. Bij alle gesprekken en vergaderingen stond steeds één ding voorop: we voelen ons als aangesloten besturen verantwoordelijk om het samen goed te regelen. We weten dat we nog moeilijke besluiten moeten nemen in de komende jaren. Ik spreek het vertrouwen uit dat we ook dan met dezelfde gedrevenheid samenwerken om voor leerlingen het best passende onderwijs te organiseren. Namens het bestuur van Samenwerkingsverband passend onderwijs VO-VSO-MBO Helmond-Peelland H. Schapenk, voorzitter Verantwoording: dit ondersteuningsplan is d.d. 25 maart 2013 vastgesteld door de stuurgroep van het Samenwerkingsverband passend onderwijs VO/VSO/MBO Helmond-Peelland i.o. Op 4 april hebben we op overeenstemming gericht overleg gevoerd met het samenwerkingsverband PO Helmond-Peelland i.o. en op 17 april was er een op overeenstemming gericht o verleg met de gemeenten uit ons samenwerkingsverband. Daarna heeft de ondersteuningsplanraad op 22 april 2013 unaniem ingestemd met dit ondersteuningsplan en is het verstuurd naar de Inspectie van onderwijs. Als u vragen hebt over dit ondersteuningsplan, neemt u dan contact op met Marja Q. van Leeuwen, coördinator samenwerkingsverband. E-mail: m.vanleeuwen@omosghelmond.nl of 06 55152030 4

1. INLEIDING Per 1 augustus 2014 behoort het zorgplan tot het verleden en neemt het ondersteuningsplan zijn plek in. Het accent moet anders. Niet de zorg voor leerlingen maar de ondersteuning van deze leerlingen met bijzondere hulpvragen om onderwijs te volgen staat centraal bij passend onderwijs. Ons samenwerkingsverband heeft zich aangemeld voor het experiment passend onderwijs. Deelname aan dit experiment betekent dat de aangesloten scholen voor VO/VSO in ons samenwerkingsverband meedoen aan de versnelde invoering van passend onderwijs. Vanaf 1 augustus 2013 werkt ons samenwerkingsverband volgens de wet passend onderwijs. Belangrijkste veranderingen zijn: invoering zorgplicht, dekkend aanbod binnen het samenwerkingsverband en het in werking treden van de toelaatbaarheidscommissie waardoor indicaties voor clusteronderwijs (3 en 4) van het Regionaal Expertisecentrum (REC) tot het verleden behoren. Ons samenwerkingsverband heeft ervoor gekozen, ook al is dat wettelijk niet verplicht, vanaf het begin het middelbaar beroepsonderwijs (MBO) te betrekken bij de uitvoering van passend onderwijs. Het MBO is daarmee een waardevolle partner die een belangrijke bijdrage levert: als we werkelijk doorlopende leerlijnen en leerwerklijnen in praktijk willen brengen, kunnen we niet zonder het beroepsonderwijs. 1.1 Wet passend onderwijs 1 Aanleiding om te komen met dit ondersteuningsplan is de Wet passend onderwijs die voor een paar ingrijpende wijzigingen heeft gezorgd: Zorgplicht: de scholen zijn verantwoordelijk ieder kind dat zich bij hen aanmeldt een passende onderwijsplaats te bieden. In eerste instantie op hun school maar als dat niet lukt dan op een school binnen het samenwerkingsverband. Toelating tot speciaal onderwijs: het samenwerkingsverband is verantwoordelijk voor de toelating tot het speciaal onderwijs. Het REC heeft hierin geen rol meer. Tegelijkertijd heeft het Rijk beperkingen gesteld aan het aantal leerlingenplaatsen dat gefinancierd wordt in het speciaal onderwijs. De kosten van de kinderen die boven het aantal toegekende leerlingenplaatsen naar het speciaal onderwijs gaan, komen direct en volledig ten laste van de VO-schoolbesturen in het samenwerkingsverband waar de kinderen wonen. Verevening: met de invoering van passend onderwijs beschikt het Rijk middelen aan de scholen voor speciaal onderwijs. De bekostiging die zij ontvangen is gebaseerd op een percentage van het aantal leerlingen woonachtig in het samenwerkingsverband. Hiertoe behoren ook kinderen die (nog) niet binnen ons samenwerkingsverband bekend zijn, maar wel naar school gaan: zoals de meervoudig gehandicapte (MG) en ernstig meervoudig gehandicapte (EMG) leerlingen. Dit percentage is in het hele land gelijk. Omdat in sommige samenwerkingsverbanden meer kinderen naar het speciaal onderwijs gaan dan het door het Rijk te bekostigen aantal, zijn er afspraken gemaakt over de verevening. De jaren 2015-2020 zullen worden gebruikt om gefaseerd de bezuinigingen in te zetten. De kinderen die op 1 oktober 2011 in het speciaal onderwijs zaten, vormen het uitgangspunt voor de verevening en dus voor de gefaseerde bezuiniging. 1 Voor de volledige wettekst: www.wetten.nl 5

1.2 Ondersteuningsplan Het ondersteuningplan is een belangrijk document binnen de Wet passend onderwijs. In dit plan dat elke vier jaar opnieuw moet worden vastgesteld, geeft het bevoegd gezag van de scholen in het samenwerkingsverband invulling aan de ondersteuning die zij op hun scholen kunnen bieden. Dit gebeurt door het verstrekken van een zogenaamd zorgprofiel. Deze zorgprofielen gezamenlijk bepalen het ondersteuningsprofiel van het samenwerkingsverband dat wordt vastgelegd in het ondersteuningsplan. Het ondersteuningsplan is daarmee een belangrijke informatiebron voor ieder die wil weten hoe de ondersteuning in de scholen binnen het samenwerkingsverband is geregeld. Het samenwerkingsverband biedt het complete plaatje van de regio en maakt zo inzichtelijk op welke wijze de scholen zich aan hun zorgplicht kunnen houden. In het ondersteuningsplan staat beschreven welke ondersteuning de diverse scholen binnen het samenwerkingsverband bieden. Daarnaast geeft het ondersteuningsplan een beeld van de dieptezorg die op schaal van het samenwerkingsverband beschikbaar is. Dat kan gaan om fysieke voorzieningen maar ook om arrangementen. In het ondersteuningsplan is ook beschreven hoe (ouders van) leerlingen toegang tot deze voorzieningen kunnen krijgen, welke procedures hiervoor gelden. De toelaatbaarheidscommissie passend onderwijs (PCL-pao) 2 beslist welke voorzieningen voor specifieke leerlingen beschikbaar zijn. Ook neemt zij besluiten over welke kinderen naar het voortgezet speciaal onderwijs (VSO) cluster 3 en 4 gaan (zie hoofdstuk 4). In het ondersteuningsplan is het beleid van het samenwerkingsverband beschreven. Om die reden is het van belang dat alle betrokken partijen; ouders, leerlingen, personeel, zich kunnen vinden in het ondersteuningsplan. Het ondersteuningsplan wordt vastgesteld na goedkeuring van de schoolbesturen in het samenwerkingsverband (zie statuten) en ter goedkeuring naar de onderwijsinspectie gestuurd. Deze procedure is wettelijk vastgelegd. Het ondersteuningsplan gaat over ondersteuning in het onderwijs voor leerlingen die dat nodig hebben. Dit raakt ook aan de jeugdzorg en voor sommige leerlingen ook aan de AWBZ-zorg. De jeugdzorg valt binnenkort integraal onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten (voorzien vanaf 1 januari 2015). Ook bepaalde onderdelen van de AWBZ worden de komende jaren overgedragen aan de gemeenten. Het is daarom van belang met de gemeenten in het samenwerkingsverband afstemming te zoeken tussen jeugdzorg enerzijds en passend onderwijs anderzijds. Gemeenten en onderwijs hebben elkaar op weg naar dit ondersteuningplan veelvuldig gesproken. Op bestuurlijk en uitvoerend niveau is steeds afstemming gezocht. Dit proces is van belang omdat het Rijk verlangt dat na de vaststelling van het ondersteuningsplan door het samenwerkingsverband er afstemming is met de gemeenten in de betreffende regio, formeel geregeld in een op overeenstemming gericht overleg (oogo) tussen samenwerkingsverband en gemeentebesturen. Als het kind centraal gesteld wordt, is de aansluiting met primair onderwijs van wezenlijk belang. De afstemming tussen primair, speciaal en voortgezet onderwijs is een doorlopend proces. Ze hebben elkaar nodig in verband met overdracht en goede advisering. Het communicatiemodel (afbeelding 3) geeft aan hoe op zowel bestuurlijk, beleidsontwikkelend als uitvoerend niveau deze drie pijlers met elkaar zijn verbonden. Het communicatiemodel draagt bij aan de voorbereiding voor het oogo dat voorafgaat aan het oogo tussen samenwerkingsverband en gemeenten: het oogo tussen samenwerkingsverbanden primair en voortgezet onderwijs. De samenwerkingsverbanden voor primair respectievelijk voortgezet onderwijs werken in elkaars verlengde en vanuit de optiek dat de leerling centraal staat, hoeft het belang van doorlopende leer- en ondersteuningslijnen geen verdere uitleg. 2 PCL-pao Permanente Commissie Leerlingenzorg-passend onderwijs: toelaatbaarheidscommissie in ons samenwerkingsverband. 6

2. ORGANISATIE SAMENWERKINGSVERBAND 2.1 Algemene gegevens Het Samenwerkingsverband passend onderwijs VO/VSO/MBO Helmond-Peelland is een stichting die statutair is opgericht op 18 februari 2013. Het samenwerkingsverband kent een dagelijks bestuur (DB) dat bestaat uit de heren H. Schapenk (voorzitter) en P. Schaap (financiën) en mevrouw A. Smolders (secretaris). Het dagelijks bestuur wordt ondersteund door mevrouw M. van Leeuwen, coördinator werkzaam voor het samenwerkingsverband. Het dagelijks bestuur vertegenwoordigt het bevoegd gezag van de scholen binnen het genoemde samenwerkingsverband die het algemeen bestuur (AB) vormen. 2.2. Beschrijving regio Het Samenwerkingsverband Passend onderwijs VO/VSO/MBO Helmond-Peelland (SWV) bestrijkt negen gemeenten. De (deel)gemeenten Asten, Boekel, Deurne, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Heeze, Helmond, Laarbeek en Someren. De aangesloten onderwijsinstellingen c.q. schoolbesturen zijn grotendeels gevestigd in deze regio. Ook zijn aangesloten enkele schoolbesturen voortgezet speciaal onderwijs (VSO) die hun vestiging buiten de regio hebben maar wel onderwijs en ondersteuning bieden aan leerlingen afkomstig uit de regio. Voor het samenwerkingsverband van het primair onderwijs geldt deze regio uitgebreid met Nuenen. In deze regio woonden op 1 januari 2011 bijna 263.000 mensen van wie er in juli 2012 bijna 16.000 naar het voortgezet (speciaal) onderwijs gingen. Afbeelding 1: de samenwerkingsverbanden VO in Noord-Brabant, het oranje gekleurde is het samenwerkingsverband Helmond-Peelland, 30-08 7

2.3 Overzicht van de leden Samenwerkingsverband Passend onderwijs VO/VSO/MBO Naam school BRIN Adres instelling Naam en functie Jan van Brabant College, vestiging Deltaweg (VO) Strabrecht College (VO) St. Willibrord Gymnasium (VO) De Korenaer (VSO) De Korenaer (VSO) De Berkenschutse (VSO) Varendonck College (VO) Varendonck College (VO) Jan van Brabant College, Vestiging Molenstraat Expertisecentrum Antoon van Dijkschool (VSO) Instelling VO Deurne (VO) Instelling VO Deurne (VO) Instelling VO Deurne (VO) De Hilt (VSO) OMO Scholengroep Helmond, Vakcollege (VO) OMO Scholengroep Helmond (VO) OMO Scholengroep Helmond (VO) OMO Scholengroep Helmond (VO) De Zwengel (VSO) Commanderij College (VO) Commanderij College (VO) Commanderij College (VO) Commanderij College (VO) 00NE00 Deltaweg 205 5709 AB Helmond Grote Bos 2, 01XL00 5666 AZ Geldrop-Mierlo 02QP00 03TV04 03TV11 05HJ00 13PE00 13PE01 14LF00 14VL00 17VP00 17VP01 17VP02 19ES00 20JX00 20JX02 20JX03 20JX04 23XK03 25MG00 25MG01 25MG02 25MG03 Beukenstraat 80 5753 GD Deurne Meester de Jonghlaan 4A 5753 RR Deurne St. Willibrordstraat 10 5701 TA Helmond Sterkselseweg 65 5591 VE Heeze-Leende Beatrixlaan 25 5721 LZ Asten Kanaalstraat 12-14 5711 EH Someren Molenstraat 191 5701 KD Helmond Deurnesweweg 15 5709 AH Helmond Vloeiendsedreef 5 5753 SM Deurne Burgemeester Roefslaan 11 5753 GX Deurne Vloeieindsedreef 1 5753 SM Deurne Azalealaan 38 5701 CM Helmond Keizerin Marialaan 4 5702 NR Helmond Gasthuisstraat 79 5708 HJ Helmond Hurksestraat 1c 5701 GX Helmond Nachtegaallaan 40 5702 KN Helmond Brevierpad 34 5709 AD Helmond Sleutelbosch 2 5421 KZ Gemert-Bakel Ptr vd Elsenstraat 1 5421 HZ Gemert-Bakel St.-Josephstraat 17 5421 CR Gemert-Bakel Wijnkelderweg 5 5421 KZ Gemert-Bakel L.M.M. van Genugten Lid college van bestuur P. Schaap 3 Lid centrale directie J.H.M. Mathijssen Conrector J.C.M. Verstegen Directeur Aloysiusstichting Regio Zuid J.C.M. Verstegen Directeur Aloysiusstichting Regio Zuid A.A.W.M. van den Broek Algemeen directeur I. van Nieuwenhuijsen Rector I. van Nieuwenhuijsen Rector L.M.M. van Genugten Lid college van bestuur (vz) H.G.J.M. Rops (AB) Directeur-bestuurder M.M.J.P. van Roosmalen Rector M.M.J.P. van Roosmalen Rector M.M.J.P. van Roosmalen Rector J.C.M. Verstegen Directeur Aloysiusstichting Regio Zuid J.H. Schapenk Rector J.H. Schapenk Rector J.H. Schapenk Rector J.H. Schapenk Rector E.B.T.M. van den Oever Bestuurder M.I. Jacobs Lid college van bestuur M.I. Jacobs Lid college van bestuur M.I. Jacobs Lid college van bestuur M.I. Jacobs Lid college van bestuur 3 De vertegenwoordigers genoemd in de gekleurde vakken vormen het bestuur (AB en DB) van het samenwerkingsverband 8

Praktijkschool Helmond (VO) 26JB00 Generaal Snijdersstraat 51 5703 GR Helmond R.J. Pinter Directeur Emiliusschool Tyltyl (VSO) 01 PA Nieuwstraat 72 5691 AE SON J.P.M. van Dijen Bestuurder ROC Ter AA (MBO) 25 LJ Keizerin Marialaan 2 5702 NR HELMOND A.J.H. Michels Bestuurder Helicon opleidingen De Groene Campus (MBO) 26 CC Scheepsboulevard 1-PB 120 5700 AC HELMOND J.J.J. Krol Directeur SSOE Mytylschool (VSO) 16 SO Toledolaan 4 5629 CC EINDHOVEN A. J.M. Smolders Bestuurder Mgr. Bekkersshool ZMLK (VSO) 19 HT J. Oppenheimstraat 1 5652 HG EINDHOVEN A.J.M. Smolders Bestuurder Taalbrugscholen: Ekkersbeek, De Beemden Esm/sh/mg (VSO) Toledolaan 3 5629 CC EINDHOVEN A. J.M. Smolders Bestuurder 9

2.4 Bestuurlijke organisatie Het dagelijks bestuur stelt de kaders op en de coördinator geeft uitvoering aan de taken. Het dagelijks bestuur heeft een belangrijke rol in de communicatie richting gemeente, jeugdzorgaanbieders, enzovoort. Het algemeen bestuur stelt het ondersteuningsplan, de begroting, de jaarrekening en het jaarverslag vast waartoe het dagelijks bestuur voorstellen voorlegt. De coördinator draagt zorg voor uitvoering van taken die door het dagelijks bestuur aan haar zijn opgedragen en kan hiertoe gebruikmaken van de inzet van medewerkers die (ook) werkzaam zijn voor het samenwerkingsverband. Zij geeft daartoe leiding aan een projectorganisatie waar mensen taken vervullen in de toelaatbaarheidscommissie Permanente Commissie Leerlingenzorg passend onderwijs (PCL-pao), in de kwaliteitszorg, in de organisatie en uitvoering van netwerken. Het samenwerkingsverband beschikt over administratieve ondersteuning voor 20 uur per week. Besluitvorming in het algemeen bestuur vindt plaats op basis van consensus. Omdat het MBO en cluster 2 scholen geen belanghebbenden zijn ten aanzien van financiën (ondersteuningsmiddelen), onthouden zij zich bij deze onderdelen van stemmen. Algemeen Bestuur (AB) Ondersteuningsplanraad (OPR) Dagelijks Bestuur (DB) Coördinator Kwaliteitszorg Pao Financiële administratie Administratieve ondersteuning Afbeelding 2: Organogram samenwerkingsverband VO/VSO/MBO passend onderwijs Helmond-Peelland 2.5 Netwerken Begeleiding en zorg en Zorgcoördinatoren Het samenwerkingsverband kent twee netwerken. In deze netwerken zijn alle aangesloten scholen VO, VSO en MBO uit het samenwerkingsverband vertegenwoordigd. Op tactisch niveau is dat het netwerk Begeleiding en zorg en op operationeel niveau is dat het netwerk Zorgcoördinatoren. In het netwerk Begeleiding en zorg ontwikkelen verantwoordelijken voor de zorg op directieniveau vanuit onderwijs en partners gezamenlijk beleid voor het bestuur van het samenwerkingsverband. Het netwerk werkt opdrachten van het algemeen bestuur uit maar kan ook eigenstandig met beleidsadviezen komen. Het netwerk Zorgcoördinatoren levert indien gevraagd, uitwerking van inhoudelijke thema s op verzoek van het bestuur van het samenwerkingsverband. De netwerken komen minimaal zes keer per jaar bij elkaar. De voorzitters van de netwerken worden benoemd door het algemeen bestuur van het samenwerkingsverband. Het zijn zelforganiserende netwerken die hun eigen administratieve ondersteuning regelen. Voor het inhuren van expertise is een beperkt budget beschikbaar. 10

2.6 Communicatie Het algemeen bestuur van het samenwerkingsverband passend onderwijs VO/VSO/MBO Helmond- Peelland komt doorgaans elke zes weken bij elkaar. De coördinator maakt hiervan verslagen en stelt deze ter beschikking aan de leden van het dagelijks en algemeen bestuur. Het dagelijks bestuur komt elke drie weken bij elkaar en bereidt de vergaderingen van de stuurgroep voor. De coördinator zorgt voor de aansturing van de uitvoering van bestuurlijke besluiten. Andersom zorgt de coördinator ervoor dat signalen en verzoeken vanuit het veld vertaald worden in voorstellen ten behoeve van het bestuur. Ten aanzien van communicatie zijn er veel groepen waarmee rekening gehouden moet worden: Ouders en leerlingen, ondersteuningsplanraad, personeel van de aangesloten scholen, gemeenten in het samenwerkingsverband, primair onderwijs, het samenwerkingsverband primair onderwijs, zorgaanbieders en andere ketenpartners. Veelal zal de coördinator de communicatie coördineren of op zich nemen. Afbeelding 3 geeft weer hoe op verschillende niveaus het overleg met primair onderwijs wordt georganiseerd. In het regionaal platform POSVO overleggen primair, speciaal en voortgezet onderwijs over zaken die te maken hebben met de overstap van de ene naar de andere onderwijsvorm. 2.7 Algemene doelstelling en uitgangspunten Doelstelling van het samenwerkingsverband: de scholen van het samenwerkingsverband bieden zodanig onderwijs dat alle leerlingen hun schoolloopbaan gediplomeerd en met een startkwalificatie kunnen afsluiten. Als dit niet mogelijk blijkt, bereiden de scholen leerlingen voor op een arbeidsplaats of dagbesteding in de regio. Een derde doelstelling is dat meer jongeren actief participeren in de samenleving. Het samenwerkingsverband richt zich in het bijzonder op de groep leerlingen van wie vaststaat dat een orthopedagogische en orthodidactische benadering nodig is om te komen tot een ononderbroken leer- en ontwikkelingsproces. 11

Op 16 april 2012 zijn de volgende uitgangspunten vastgesteld door de stuurgroep van het samenwerkingsverband. Deze zijn onverminderd van kracht. Thuisnabijheid: de ondersteuning aan leerlingen met een bijzondere hulpvraag wordt zoveel als mogelijk in een reguliere school gegeven binnen de regio en dicht bij huis. School/klas nabij: de ondersteuning wordt zoveel mogelijk binnen de school geboden. Gezamenlijke verantwoordelijkheid: alle partners van het samenwerkingsverband nemen de verantwoordelijkheid om voor ieder kind/jongere een passende oplossing te vinden in de regio. Elkaar vinden op die terreinen waarbinnen de spankracht van het reguliere aanbod niet groot genoeg is. Dialooggestuurd: het samenwerkingsverband werkt dialooggestuurd bij de toedeling van ondersteuning. Plaatsing van een leerling met ondersteuningsbehoefte vindt plaats na een gesprek met de ouders waarbij de wensen van de ouders/leerling en de mogelijkheden van de school c.q. het samenwerkingsverband aan bod komen. Dialooggestuurd in plaats van vraaggestuurd om eenzijdige claims van ouders te voorkomen. Doelmatige en opbrengstgerichte organisatie: het samenwerkingsverband wordt efficiënt en effectief ingericht. Alle processen worden zo eenvoudig mogelijk georganiseerd en met zo weinig mogelijk bureaucratie. Op het niveau van het samenwerkingsverband wordt bepaald dat zoveel mogelijk middelen worden ingezet op de werkvloer, gebaseerd op afspraken over basisondersteuning en extra ondersteuning. Geen personeel in dienst van samenwerkingsverband: er worden geen functionarissen in dienstverband aangesteld. Functionarissen komen van de partners van het samenwerkingsverband; de inzet/dienstverlening wordt vergoed. Professionele cultuur: het samenwerkingsverband streeft naar een professionele cultuur waarbij het nakomen van afspraken, het nemen van verantwoordelijkheid en het afleggen van verantwoording belangrijk en vanzelfsprekend zijn. Gezonde bedrijfsvoering: het samenwerkingsverband organiseert een gezonde bedrijfsvoering en faciliteert de voorwaarden hiervoor. De toewijzing van middelen en toegankelijkheid van de specialistische ondersteuning worden transparant georganiseerd. Verantwoordelijkheid: iedere aangeslotene is aansprakelijk voor het gemeenschappelijk resultaat en beheer van het samenwerkingsverband. De besturen spreken elkaar aan en leggen verantwoording af over de uitvoering van afspraken die zijn vastgelegd in het ondersteuningsplan. Samenwerking: het samenwerkingsverband wil effectief en efficiënt samenwerken met partners als gemeenten, primair onderwijs en ketenpartners. Dit wordt zoveel mogelijk op het niveau van het samenwerkingsverband geregeld. 2.8 Resultaten, te behalen gedurende schooljaar 2013-2014: 1. Voor ouders en basisscholen is toegankelijke, begrijpelijke en toereikende informatie over toelaatbaarheid en ondersteuningsaanbod beschikbaar; 2. Om de instroom tot het VSO te beperken: realisatie van minimaal drie syntheseklassen verspreid over het samenwerkingsverband; 3. De groei van het aantal leerlingen in het VSO is op 1 augustus 2014 gestopt; 4. Het samenwerkingsverband heeft beleid ontwikkeld over de inzet van de (voorheen)rugzakmiddelen in de komende jaren; 5. Voor de jaren 2014-2018 is een meerjarenbegroting vastgesteld en goedgekeurd, inclusief de vertaling naar de afzonderlijke scholen in het samenwerkingsverband; 12

6. Er is een meerjarenperspectief ontwikkeld voor de reductie van het aantal VSO leerlingen voor elke aangesloten VSO-school en voor de regio als geheel, aansluitend op de meerjarenbegroting; 7. De aandachtsgebieden en daarin te behalen resultaten voor de netwerken begeleiding en zorg en zorgcoördinatoren zijn voor vier jaar vastgesteld; 8. Het voor het samenwerkingsverband ontwikkelde systeem van kwaliteitszorg is geheel geoperationaliseerd; 9. Per school is er een helder aanbod voor basis- en breedtezorg; 10. De plusvoorziening is heringericht in directe relatie tot voorkomen voortijdig schoolverlaten (VSV); 11. De Ondersteuningsplanraad stemt in met het vierjarig Ondersteuningsplan 2014-2018. 2.9 Scheiding bestuur en toezicht Good governance gaat ervan uit dat bestuur en toezicht worden gescheiden in het samenwerkingsverband. In ons samenwerkingsverband komt dit tot uiting in de statuten en is het als volgt geregeld. Er is gekozen voor het zogenaamde one tier model. In dit model heeft het dagelijks bestuur een initiërende, uitvoerende rol en het algemeen bestuur een toezichthoudende. 2.10 Medezeggenschap in het samenwerkingsverband Het Samenwerkingsverband passend onderwijs VO/VSO/MBO Helmond-Peelland heeft geen personeel in loondienst. Er is om die reden geen sprake van een medezeggenschapsraad. Medewerkers binnen het samenwerkingsverband praten echter wel mee over het beleid en oefenen op die wijze medezeggenschap uit. Medewerkers binnen het samenwerkingsverband zijn gedetacheerd of verrichten werkzaamheden voor het samenwerkingsverband op basis van onkosten. De functies binnen het samenwerkingsverband worden uitgevoerd als in een projectorganisatie. Binnen het samenwerkingsverband sturen het dagelijks bestuur en/of de coördinator de betrokken medewerkers aan (zie afbeelding 2). Dienstverbanden en personele afspraken worden gemaakt tussen moederorganisatie en betreffende medewerkers. 2.11 Relatie met jeugdzorg Parallel aan de visie op passend onderwijs, ontwikkelt de visie op opvoeding en jeugdzorg zich op minder inzet van gespecialiseerde opvangvoorzieningen (exclusie) en meer inzet van voorzieningen om de opvoeding in de eigen sociale context te versterken (inclusie). Voor vrijwel alle kinderen geldt dat de beste plaats waar gestreefd kan worden naar het realiseren van zo n context de eigen sociale omgeving is (gezin, school, buurt, enzovoort). Dit sluit aan bij de primaire doelstelling van de Universele Rechten van het Kind (Unicef 2007), namelijk het recht om veilig en evenwichtig op te groeien. Wat daarvoor nodig is, is een sterke en positieve basis in onze samenleving voor jeugd en ouders door het versterken van informele steun van sociale netwerken (civil society) en de algemene voorzieningen, waaronder onderwijs. Daarnaast een samenhangende zorgstructuur die erop gericht is de opvoeding niet over te nemen maar zoveel mogelijk te versterken. 5 2.12 Op overeenstemming gericht overleg (oogo) Samenwerkingsverbanden zijn bij wet verplicht oogo te voeren met enerzijds het samenwerkingsverband voor het primair onderwijs in de regio en anderzijds met de gemeenten die binnen het samenwerkingsverband vallen. Het gaat hier om afstemming ten aanzien van het ondersteuningsplan. 5 Bron: Opvoeden versterken, VNG mei 2010 13

Het oogo is vanuit deze optiek een sluitstuk van een proces dat al veel langer loopt. Vertegenwoordigers van gemeenten en vertegenwoordigers van samenwerkingsverband passend onderwijs primair onderwijs i.o. spreken elkaar met regelmaat. De ambtelijke regiowerkgroep passend onderwijs (arpo) speelt een belangrijke rol bij de voorbereiding van het oogo door o.a. de volgende onderwerpen te agenderen: onderwijshuisvesting, jeugdzorg, maatschappelijk werk, leerlingenvervoer en toeleiding naar arbeid. Het is zaak dat in het oogo zowel gemeenten als samenwerkingsverbanden zich kunnen vinden in de uitgangspunten die zij ieder hebben opgesteld. In het oogo moet er duidelijkheid komen over waar de verantwoordelijkheden voor de afzonderlijke gemeenten liggen en waar de verantwoordelijkheden voor het samenwerkingsverband liggen. Waar houdt onderwijs op en begint jeugdzorg. Dit is geen duidelijke grens en juist daarom is het van groot belang met elkaar in gesprek te zijn en blijven. Zowel op operationeel, tactisch als bestuurlijk niveau. Juist omdat ons samenwerkingsverband meedoet aan het experiment is besloten vooralsnog minimaal één keer per jaar een oogo met zowel primair onderwijs als gemeenten te houden. In het voorjaar van 2014 zal voor het schooljaar 2014-2015, gebruikmakend van de ervaringen die zijn opgedaan in het experimenteerjaar een verder uitgewerkt plan liggen voor de invulling van passend onderwijs. Het arpo is een van de plaatsen waar dit overleg wordt voorbereid. Het oogo met de gemeenten vindt plaats op uitnodiging van de voorzitter van het samenwerkingsverband. Voor het oogo met het primair onderwijs worden hierover nog afspraken vastgelegd. 14

3. DEKKENDE ONDERSTEUNINGSSTRUCTUUR 3.1 Visie op onderwijsondersteuning Het samenwerkingsverband heeft uitgesproken dat alle scholen in het samenwerkingsverband basis- en breedtezorg bieden (basisondersteuning). Onder basis/breedtezorg wordt de hulp en ondersteuning verstaan aan leerlingen met ingewikkelde onderwijsvragen die gegeven wordt door medewerkers van de school, gefinancierd met middelen van de school of gefinancierd met externe middelen of door externe hulpverleners. Dieptezorg betreft bovenschoolse voorzieningen in het samenwerkingsverband (bijvoorbeeld synthese- en integratieklassen), het VSO of de geïndiceerde jeugdhulpverlening. Om toegang tot deze voorzieningen te krijgen, is een bindend advies van de toelaatbaarheidscommissie, de PCL-pao nodig. Ook het VSO valt onder de dieptevoorziening. Om toegang tot het VSO te krijgen is een toelaatbaarheidsverklaring (tlv) van de PCL-pao vereist. Op alle niveaus, of het nu gaat om de basis- breedte- of dieptezorg, is afstemming met jeugdzorg van de gemeenten in het samenwerkingsverband noodzakelijk. Elke school in het samenwerkingsverband heeft op schoolniveau een ondersteuningsprofiel gemaakt. Dit is samengebracht tot een profiel van het samenwerkingsverband. Het profiel geeft een beeld van de basisondersteuning die wordt geboden door de scholen en de dekkingsgraad binnen het samenwerkingsverband. Het profiel laat in eerste aanzet een goed gemiddelde zien van de basis- en breedtezorg die momenteel wordt geboden in het samenwerkingsverband. 3.2 Doelen en te verwachten resultaten Het ondersteuningsprofiel is een beschrijving van voorzieningen die zijn getroffen voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Het profiel bestaat uit de volgende drie onderdelen: De kwaliteit van de basisondersteuning: - Onderwijs (pedagogisch klimaat, afstemming, planmatig werken, e.d.); - Preventieve en licht curatieve interventies; - Beleid ten aanzien van leerlingenzorg; - Organisatie van de zorg en ondersteuning. Expertise met betrekking tot ondersteuningsbehoefte van leerlingen (intern en extern) Extra voorzieningen en samenwerkende partners De gegevens van scholen, vormgegeven in de schoolprofielen, zijn onderling vergelijkbaar en geven een beeld van de ondersteuningsmogelijkheden binnen het samenwerkingsverband. Het ondersteuningsprofiel is een van de middelen om binnen het samenwerkingsverband in te kunnen spelen op de onderwijs- en ondersteuningsbehoeften van leerlingen. Om tot een handelingsgerichte systematiek en een zo dekkend en passend mogelijk ondersteuningsplan te komen is een integrale aanpak nodig. Het gaat hier om: 1. aannamebeleid; 2. inzicht in ondersteuningsbehoeften van de leerling en zijn/haar omgeving en 3. de mogelijkheden en ontwikkelingsperspectieven vanuit school. 15

3.3 Onderwijsondersteuningsprofielen: afstemming en dekkingsgraad Toelichting op de onderwijsondersteuningsprofielen: afstemming en dekkingsgraad Op de twee volgende pagina s is in twee overzichten het totaalbeeld van de ondersteuning die in ons samenwerkingsverband beschikbaar is, in kaart gebracht. Het is een totaalplaatje dat uiteraard in de context geplaatst moet worden. Zo zien we bijvoorbeeld bij VSO-scholen dat schoolmaatschappelijk werk in de regel niet aanwezig is volgens het ondersteuningsprofiel. Echter, met name de VSO-scholen beschikken over zeer specifieke profielen die niet in het algemene format voor VO te vangen zijn. Deze vormen van dergelijke ondersteuning zijn doorgaans opgenomen in het integrale begeleidingsplan van de leerling en essentieel voor de aanpak binnen het VSO. Met name de meer intensieve (extra) ondersteuning die op scholen voor VSO beschikbaar is, komt niet herkenbaar naar voren in het ondersteuningsprofiel als zijnde op de scholen (intern) aanwezig. In het experimentjaar wordt een format voor de ondersteuningsprofielen van het vso ontwikkeld en gevuld. Voor een concreet beeld van de ondersteuningsprofielen van de VSO-scholen verwijzen we daarom naar de schoolgidsen van de betreffende scholen. 16

17

18

Het ondersteuningsprofiel kunnen we opdelen in 5 onderdelen: 1. Basisondersteuning (intern en/of extern ingezet door de scholen) 2. Ondersteuningsvoorzieningen 3. Voorzieningen in de fysieke omgeving 4. Aanpassingen van de organisatie 5. Samenwerkende partners Als we de onderdelen 2 tot en met 5 in een beeld onderbrengen voor het VO in ons samenwerkingsverband dan komen we tot de onderstaande samenvatting: Alle scholen in ons samenwerkingsverband hebben de basisondersteuning op orde. In de twee volgende tabellen ziet u wat hier in ons samenwerkingsverband onder verstaan wordt. Deskundigheid in het kader van basisondersteuning Mentoraat Huiswerkbegeleiding Verzuimcoördinatie Decanaat Motorische RT Verwijsindex Sounseling Orthopedagogie School/GZ psycholoog (School)maatschappelijk werk Motorische remedial teaching Remedial teaching SOVO-training Spel-/ergo-/fysiotherapie Logopedie Sociale vaardigheden-training Dyslexie ADHD Dyscalculie Hoogbegaafdheid Taal en spraak Jeugdpsychiatrie Rekenen en wiskunde ADHD-leerlingen Jeugdzorg Faalangstreductie Hoogbegaafdheid Motorische beperkingen Verstandelijke beperkingen Gedragsproblemen Time out begeleiding Huiselijk geweld/amk Vertrouwenszaken Auditieve beperkingen Visuele beperkingen Autisme (PDD-NOS, ASS, e.d.) NT2 19

Resultaten Organisatie Ondersteuning Beleid Onderwijs Basisondersteuning in de scholen Afstemming Deskundigheid Opbrengstgericht werken Pedagogisch klimaat Planmatig werken Beleid leerlingenzorg Evaluatie leerlingenzorg Lichte ondersteuning Ontwikkelings perspectief Ouders Overdracht Ondersteuningsteams Organisatie ondersteuning Resultaten De leraren werken met doorgaande leerlijnen. De leraren stemmen leerstof en materialen af op de verschillen tussen leerlingen. De leraren stemmen instructie en verwerking af op verschillen tussen leerlingen. De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen tussen leerlingen. Leraren zijn pedagogisch competent in het realiseren van passend onderwijs. Leraren zijn organisatorisch competent in het realiseren van passend onderwijs. Leraren zijn didactisch competent in het realiseren van passend onderwijs. De leraren werken continu aan het vergroten van deskundigheid. De school heeft ambitieuze normen voor het bereiken resultaten. De school gebruikt een samenhangend leerlingvolgsysteem. De school analyseert systematisch de resultaten van haar leerlingen. De leraren geven effectieve instructie. De school voert een actief veiligheidsbeleid. De leraren zorgen voor een veilig en ondersteunend klimaat in de school. Groepsplannen worden aangepast o.b.v toetsgegevens, observaties, evaluaties. De leraren voeren de groepsplannen systematisch uit. De leraren stellen op basis van alle gegevens groepsplannen op. De leraren gaan met leerlingen de mogelijkheden en ondersteuningsbehoeften na. De school zet ondersteuningsmiddelen gericht in. De school heeft een duidelijke visie op de ondersteuning van leerlingen. De interne ondersteuningsprocedures zijn vastgelegd. De school werkt aan het verbeteren van basisondersteuning in de groepen. De school gaat jaarlijks na of de ondersteuningsmiddelen goed zijn ingezet. De school evalueert jaarlijks het beleid ter ondersteuning van leerlingen. De school voert een dyslexiebeleid. De school voert een dyscalculiebeleid. De school voert een beleid op het gebied van het omgaan met gedragsproblemen. De school heeft protocollen en procedures voor medische handelingen. De OPP-en zijn ingericht volgens een vaste structuur en procedure. De OPP-en van de school zijn actueel en concreet en volledig. De school informeert ouders onver de ontwikkeling van hun kind. De school gebruikt de ervaringsdeskundigheid van ouders. De school betrekt ouders bij het opstellen/evalueren van het OPP voor het kind. De school betrekt ouders bij de warme overdracht. De school zorgt voor warme overdracht van eigen school naar volgende school. De school organiseert warme overdracht van vorige school naar eigen school. De school organiseert warme overdracht binnen de school tussen leerjaren. Het ondersteuningsteam organiseert snelle ondersteuning in de school. Het ondersteuningsteam bereidt de verwijzing naar een andere school voor. De taken van het ondersteuningsteam zijn duidelijk. De school informeert ouders over de ondersteuningsmogelijkheden. De zorgcoördinatie is goed toegerust. De school heeft de taken op het gebied van ondersteuning duidelijk belegd. De ondersteuning in de school is goed georganiseerd in de praktijk. De school verantwoordt de bereikte resultaten. De school formuleert ambitieuze doelen in de OPP-en en bereikt deze. De resultaten liggen op of boven het niveau van vergelijkbare scholen. 20

De ondersteuningsprofielen kunnen worden gezien als een stand van zaken, een 0-meting, uitgevoerd door de scholen zelf. Het is een eerste foto die in de toekomst scherper zal worden door: a. eenduidigheid in begrippen te bewerkstelligen; b. uniformiteit in zelfbeoordeling (bijvoorbeeld wanneer zijn we deskundig ) en c. objectief te werkt te gaan. Hiertoe zullen de scholen in het samenwerkingsverband zelfevaluatie inzetten. Het ondersteuningsprofiel laat zien dat ons samenwerkingsverband een dekkend aanbod heeft. Het betreft hier vooral kwantitatieve gegevens. 3.4 Beschrijving basisondersteuning Als we in ons samenwerkingsverband spreken over basisondersteuning dan hebben we het over de basisen breedtezorg die op elke school in ons samenwerkingsverband beschikbaar is. Ons samenwerkingsverband hanteert het uitgangspunt dat voor alle leerlingen die binnen de grenzen van veiligheid (internaliserend en externaliserend) kunnen functioneren, basisondersteuning voldoende is om bij te dragen aan de onderwijsontwikkeling. Wat het niveau moet zijn en waar de grenzen liggen van de basisondersteuning zal de komende jaren steeds duidelijker worden. Zaken die in ieder geval aan de orde komen zijn: in te zetten specialismen, tussenvoorzieningen, beschikbare capaciteit, doorverwijzing binnen regulier VO, afspraken (procedure en criteria) over de ondersteuning voor leerlingen in het reguliere VO. Dit moet uiteindelijk leiden tot een verantwoorde aanpak om te voorzien in de ondersteuningsbehoefte van de leerling en de benodigde inzet van middelen of personen die tegemoet komen aan deze hulpvraag/ondersteuningsbehoefte. Daarvoor kan een beroep gedaan worden op het samenwerkingsverband. Binnen het samenwerkingsverband combineren we waar mogelijk expertise vanuit verschillende disciplines (denk aan ambulante begeleiding, schoolmaatschappelijk werk en jeugdzorg) opdat onderwijsondersteuning en jeugdzorg elkaar versterken. Door op deze wijze preventief samen te werken, voorkomen we een onnodig beroep op zware zorg, dragen we bij aan het voorkomen van vroegtijdige schooluitval en stimuleren we een sterke ontwikkelingsgerichte leeromgeving voor leerlingen. 3.5 Beschrijving dieptezorg Onder dieptezorg vallen alle voorzieningen in en buiten de school die niet tot de basis- en breedtezorg behoren, het gaat hier om extra ondersteuning. Bovenschoolse voorzieningen zoals ons samenwerkingsverband die kent zoals synthese- en integratieklassen zijn voorzieningen die binnen het regulier onderwijs gesitueerd kunnen zijn maar de druk op het VSO verminderen. In het samenwerkingsverband is de PCL-pao aan zet als het gaat om het toelaten tot arrangementen en voorzieningen die gericht zijn op extra ondersteuning (zie hoofdstuk 4). Voor het VSO geldt vanaf augustus 2013 de Kwaliteitswet VSO die regelt dat er voor elke leerling een ontwikkelingsperspectief moet worden vastgesteld. De opbrengst van het onderwijs wordt gemeten aan realisatie van een van de uitstroomprofielen: vervolgonderwijs c.q. diplomering, arbeid of dagbesteding. 3.6 Onderwijs(zorg)arrangementen Er zijn veel soorten onderwijsarrangementen en voorzieningen mogelijk, al dan niet in combinatie met instellingen voor jeugdzorg en jeugdhulpverlening. We verdelen ze hier in vier groepen die hierna verder worden toegelicht: i. Extra onderwijsondersteuning op de reguliere school; 21

ii. OPDC (OPDC, Herstart, Op de Rails, Rebound) iii. Symbiose iv. Voortgezet speciaal onderwijs (inclusief nevenvestigingen) i. Extra onderwijsondersteuning op de reguliere school: Deze ondersteuning wordt op verschillende manieren vormgegeven (kleinere klassen vaste groepsleerkracht, specifieke ondersteuning van specialisten uit regulier of special onderwijs of vanuit hulpverlening). Deze extra ondersteuning is een verantwoordelijkheid van het bevoegd gezag van betreffende school. Immers het bevoegd gezag is verantwoordelijk voor het passend aanbod en voor de kwaliteit van het onderwijs. Deze onderwijsondersteuning valt in ons samenwerkingsverband onder de basisondersteuning die op alle scholen in ons samenwerkingsverband beschikbaar is. In deze situatie is de leerling altijd ingeschreven op de reguliere school. Leerlingen met een visuele-, auditieve- of communicatieve handicap kunnen (als de reguliere school hiervoor een arrangement ontwikkeld heeft) een aantal lessen volgen op een school voor VSO cluster 1 en 2. De lessen die in het VSO worden gevolgd, tellen dan mee als onderwijstijd. Afspraken die gemaakt worden over dergelijke gecombineerde arrangementen, worden vastgelegd in het ontwikkelingsperspectief van de leerling (zie bijlage plusvoorziening). ii. OPDC (OPDC, Herstart, Op de Rails, Rebound): Soms is het voor sommige leerlingen tijdelijk niet mogelijk onderwijs te volgen op een reguliere school, ook niet met extra ondersteuning. Voor deze leerlingen kan in de huidige situatie worden gekozen voor plaatsing elders, bijvoorbeeld op een OPDC (0rthopedagogisch -didactisch centrum) of een voorziening voor Herstart, Op de Rails of Rebound. Voor een OPDC geldt dat het samenwerkingsverband de inrichting van een OPDC opneemt in het ondersteuningsplan, dat in het ondersteuningplan wordt aangegeven welke leerlingen in aanmerking komen voor het volgen van (een deel van) het onderwijsprogramma op een OPDC. In ons samenwerkingsverband kennen we de plusvoorziening als OPDC. Plaatsing in de plusvoorziening vindt plaats als de leerling een arrangement nodig heeft waar onderwijs en zorg gecombineerd worden aangeboden. De PCL-pao neemt hierover een besluit. In haar beschikking zal de duur van het verblijf in de plusvoorziening worden vermeld en ook de doelen die bereikt moeten worden. Dit gebeurt in de vorm van een ontwikkelingsperspectief. Als een leerling op een OPDC geplaatst wordt, in ons geval de plusvoorziening, dan blijft hij ingeschreven op de reguliere school voor voortgezet onderwijs of MBO. Leerlingen kunnen ook een deel van het onderwijsprogramma volgen op een OPDC. Als dat zo is dan moet dit als zodanig worden geregistreerd op de school voor inschrijving. In het ontwikkelingsperspectief, dat het bevoegd gezag van de reguliere school formuleert, staat de ondersteuningsvraag geformuleerd aan het OPDC. Doel is om de leerling te laten terugkeren in het regulier voortgezet onderwijs of MBO. Een plaatsing in een OPDC als de plusvoorziening gaat om een tijdelijke plaatsing van enkele dagen (ter observatie) tot in beginsel maximaal twee jaar. Deze verwachte verblijfsduur moet worden opgenomen in het ontwikkelingsperspectief. Het OPDC en de school van inschrijving en eventuele hulpverlening hebben met elkaar overleg teneinde ervoor te zorgen dat er geen verwijdering plaatsvindt tussen reguliere school en leerling. Ouders die het niet eens zijn met plaatsing in OPDC of terugplaatsing in regulier onderwijs richten zich in eerste instantie tot het bevoegde gezag van de reguliere school. Als ze het niet eens worden over het passend aanbod van de leerling dan kunnen ouders een beroep doen op de geldende procedures. Ouders kunnen bijvoorbeeld een oordeel vragen aan de tijdelijke geschillencommissie passend onderwijs. De 22

verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het onderwijs op het OPDC ligt bij het bestuur van het samenwerkingsverband. De Inspectie houdt hierop toezicht. Op grond van de Leerplichtwet is en blijft de school van inschrijving verantwoordelijk voor de verzuimregistratie van de leerling die tijdelijk in het OPDC wordt geplaatst. (bron: Een passend onderwijsprogramma voor alle leerlingen in het voortgezet onderwijs, brochure van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, December 2012). iii. Symbiose: Voor leerlingen die staan ingeschreven in het VSO is en blijft het mogelijk een deel van het onderwijs, zoals dat is beschreven in het schoolplan, op een school voor voortgezet onderwijs of een instelling voor educatie en beroepsonderwijs te volgen: de zogenaamde symbiose. In dat geval maken regulier en speciaal onderwijs afspraken over het programma en de bekostiging en leggen deze vast in een symbioseovereenkomst. Op basis van de huidige wet- en regelgeving moet het gaan om minimaal 3 uur per week (180 minuten) dat een leerling les krijgt in het regulier onderwijs en een symbioseovereenkomst voor ten minste twee aaneengesloten schooljaren. Het aantal onderwijsuren dat door het regulier onderwijs wordt verzorgd mag 60% bedragen van het totaal aantal uren dat de school gemiddeld per week verzorgt. In ons samenwerkingsverband zijn ook scholen die gebruikmaken van deze mogelijkheid. Wij kennen in ons samenwerkingsverband integratieklassen (regulier onderwijs in samenwerking met VSO cluster 3 onderwijs) en syntheseklassen (regulier onderwijs in samenwerking met VSO cluster 4 onderwijs). De komende periode zullen we deze voorziening in ons samenwerkingsverband op meer plaatsen gaan realiseren. Doelstelling is dat in elke gemeente in ons samenwerkingsverband waar een VO-school is gevestigd, minimaal een syntheseklas gerealiseerd gaat worden (zie bijlage syntheseklassen). iv. Voortgezet speciaal onderwijs (inclusief nevenvestigingen): Leerlingen die geen regulier onderwijs kunnen volgen, kunnen naar het VSO. Tot de invoering van passend onderwijs was voor toelating voor de clusters 2, 3 en 4 een beschikking nodig van de commissie voor indicatiestelling (cvi). Voor cluster 1 geldt dat de instellingen zelf bepalen op basis van toelatingscriteria of leerlingen toelaatbaar zijn tot een instelling voor cluster 1. Cluster 1: Scholen voor blinde of slechtziende kinderen (visueel gehandicapte kinderen), mogelijk in combinatie met een andere handicap. Cluster 2: Scholen voor dove kinderen, slechthorende kinderen, kinderen met ernstige spraakmoeilijkheden en kinderen met communicatieve problemen zoals bepaalde vormen van autisme, eventueel in combinatie met een andere handicap. Cluster 3: Scholen voor kinderen met lichamelijke en/of verstandelijke beperkingen, zeer moeilijk lerende kinderen en langdurig zieke kinderen met een lichamelijke handicap, kinderen met epilepsie en meervoudig gehandicapte kinderen die zeer moeilijk leren, in combinatie met een andere handicap. Cluster 4: Scholen voor kinderen met ernstige gedragsproblemen en/of psychiatrische problemen en voor kinderen verbonden aan pedologische instituten (PI). Pedologische instituten doen onderzoek naar kinderen met ingewikkelde leerproblemen, gedragsproblemen of emotionele problemen. De kinderen krijgen ook behandeling en begeleiding van het instituut. Met de invoering van passend onderwijs is het samenwerkingsverband degene die beslist over toelating tot het VSO. In ons samenwerkingsverband beslist de toelatingscommissie PCL-pao over de toelaatbaarheid in het VSO. Ze geeft daartoe een beschikking af waarin in ieder geval is opgenomen hoe lang de tlv geldig is en over welke bekostigingscategorie het gaat. Als de tlv afloopt en de school voor VSO 23