Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen Heleen de Coninck, 13 september 2011 Energieonderzoek Centrum Nederland Grootste energieonderzoekcentrum van Nederland Missing link tussen technologisch onderzoek en de duurzame energiemarkt Onafhankelijke afdeling: Beleidsstudies Internationale speler: Petten, Amsterdam, Eindhoven, maar ook Bali, Beijing Missie Met en voor de markt ontwikkelt ECN kennis en technologie voor een duurzame energiehuishouding 2 1
Het plan vanavond Broeikasgassen en waar ze vandaan komen Verleden, heden, toekomst De wereldenergiehuishouding Energiebronnen De rol van Europa en Nederland Hoe ziet onze energievoorziening eruit? Wat zijn de perspectieven voor de toekomst? Discussie: Mythes, nieuwtjes en kansen 3 Mondiale ontwikkeling broeikasgassen GtCO 2 -eq/yr 60 55 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 1970 1980 1990 2000 2004 Tussen 1970 en 2004 zijn de mondiale broeikasgasemissies met 70% toegenomen De concentratie van CO 2 in de atmosfeer ligt nu bijna 40% hoger dan voor 1850 IPCC AR4, 2007 2
Wat veroorzaakt broeikasgasemissies? Ongeveer tweederde van de wereldwijde broeikasgasemissie hangt samen met energie en fossiele brandstoffen IPCC AR4, 2007 5 Broeikasgassen: een indicator van wereldwijde ongelijkheid IPCC AR4, 2007 6 3
Verleden en toekomst energiegerelateerde CO 2 emissies Gigatonnes 45 40 35 30 25 20 15 10 5 International marine bunkers and aviation Non-OECD - gas Non-OECD - olie Non-OECD - kolen OECD -gas OECD -olie OECD -kolen IEA, 0 1980 1990 2000 2020 2030 7 De wereldwijde energievoorziening 8 4
Welke brandstoffen gebruiken we voor de wereldwijde energievoorziening? Warmte, koken Elektriciteit Elektriciteit Industrie (transport) IEA, Warmte Elektriciteit Industrie Transport Industrie (elektriciteit) 9 Het probleem van te weinig energie. IEA WEO Koken op biomassa eist meer levens dan malaria Duurzaam geen must: fossiele energie moet mogelijk zijn voor de allerarmsten Duurzame industrialisatie wel wenselijk 10 5
Wereldwijde energieproductie: de rol van de EU Rest van de wereld + bunkers 35,0% Spanje 1,1% Verenigd Koninkrijk 1,7% Rusland 5,6% Japan 4,0% India 5,1% EU27 14,3% Polen 0,8% Nederland 0,6% Italie 1,4% rest EU27 3,7% IEA, China 17,4% Verenigde Staten 18,6% Duitsland 2,7% Frankrijk 2,2% 11 Wereldwijde energieproductie: de rol van Nederland Rest van de wereld + bunkers 35,0% Spanje 1,1% Verenigd Koninkrijk 1,7% Rusland 5,6% Japan 4,0% India 5,1% EU27 14,3% Polen 0,8% Nederland 0,6% Italie 1,4% rest EU27 3,7% IEA, China 17,4% Verenigde Staten 18,6% Duitsland 2,7% Frankrijk 2,2% 12 6
Het energiesysteem in Nederland 13 De Nederlandse energiehuishouding 7
De Nederlandse energiehuishouding De Nederlandse energiehuishouding 8
De Nederlandse energiehuishouding De Nederlandse energiehuishouding 9
De Nederlandse energiehuishouding De Nederlandse energiehuishouding 10
De Nederlandse energiehuishouding De Nederlandse energiehuishouding 11
De Nederlandse energiehuishouding De Nederlandse energiehuishouding 2040 Data en bewerking: ECN 12
Mythes, nieuwtjes en kansen 25 Mythe Als we als Nederlandse burgers allemaal onze eigen hernieuwbare elektriciteit opwekken, komen we een heel eind richting een duurzame energiehuishouding Elektriciteitsgebruik huishoudens beperkt Echter, alle beetjes helpen Prikkels om energiegebruik in industrie te verminderen moeten van de politiek komen 26 13
Het goede nieuws De fossiele brandstoffen zijn voorlopig nog niet op IEA, 27 BP, 2011 Het slechte nieuws De fossiele brandstoffen zijn voorlopig nog niet op. Gebruiken we de beschikbare fossiele brandstoffen, dan rijzen CO 2 -emissies de pan uit Gebrek aan kolen en gas nauwelijks reden voor besparing en duurzame energie Prijsstijgingen van fossiele brandstoffen zijn wel te verwachten en kunnen een prikkel vormen voor duurzame energie 28 14
Nog meer slecht nieuws Er is weinig hoop op een internationaal klimaatverdrag Klimaatverandering: emissies in industrielanden, impacts in ontwikkelingslanden Industrielanden moeten voor emissiereductie hoge kosten maken; de voordelen bij ontwikkelingslanden Een verdrag over emissiereductie is niet in het belang van de landen die nodig zijn voor een oplossing Alternatieven liggen in specifiekere technologieafspraken met kleinere landengroepen, maar zijn nog niet ver ontwikkeld 29 De kans De Nederlandse energievoorziening moet de komende 30 jaar fundamenteel veranderen. We hebben nu een kans het meteen goed te doen, maar dan moeten we denken als energie-importeur. 30 15
De kans: 80% CO 2 -emissiereductie Data en bewerking: ECN 31 De kans De Nederlandse energievoorziening moet de komende 30 jaar fundamenteel veranderen. We hebben nu een kans het meteen goed te doen, maar dan moeten we denken als energie-importeur. Ons eigen aardgas raakt op, met grote economische consequenties Een duurzame toekomst, ook voor de industrie, is mogelijk Maar de uitdaging moet niet worden onderschat: vergt lange adem, politieke consistentie en investeringen Dán hebben we een verhaal in Durban! 32 16
Dank voor uw aandacht! Heleen de Coninck ECN Beleidsstudies deconinck@ecn.nl Tel: +31 224 564315 Meer informatie www.monitweb.energie.nl www.iea.org www.ipcc.int 33 17