Mondiale CO2-emissies door gebruik van fossiele brandstoffen en cementproductie per regio,
|
|
- Jurgen van der Woude
- 4 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Mondiale CO2-emissies door gebruik van fossiele brandstoffen en cementproductie per regio, Indicator 25 juni 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2008 is de mondiale uitstoot van koolstofdioxide (CO2) door fossiel energiegebruik en cementproductie met 1,7% toegenomen. De hoge olieprijs in 2008 en de wereldwijde financiële crisis zette een rem op de jaarlijkse toename van de mondiale CO2-emissie van bijna 4% in de afgelopen jaren. Download figuur [2] Download data (xls) [3] Voor uitleg van de legenda in de figuur, zie paragraaf 'Regiodefinities' onderaan deze pagina. Pagina 1 van 6
2 Uitstoot koolstofdioxide wereldwijd met 1,7% toegenomen in 2008 In 2008 is de mondiale uitstoot van koolstofdioxide (CO2) door fossiel energiegebruik en cementproductie met circa 1,7% toegenomen tegenover 3,3% in De hoge olieprijzen tot en met de zomer van 2009 en de wereldwijde financiële crisis leidden tot een halvering van de jaarlijkse toename van de mondiale CO2-emissies. Sinds 2002 was de jaarlijkse toename circa 4%. Naast de hoge olieprijs en de financiële crisis is er ook een effect zichtbaar van het toegenomen wereldwijde gebruik van hernieuwbare energiebronnen, zoals biobrandstoffen voor wegverkeer en windenergie voor de elektriciteitsproductie. CO2-emissies van ontwikkelingslanden overtreffen die van industrielanden De mondiale CO2-emissie nam toe van 15,3 miljard ton in 1970 via 22,5 miljard ton in 1990 naar 31,5 miljard ton in Dit is een toename van 41% sinds In 2008 is voor het eerst - terwijl de wereld zich voorbereidt op de klimaattop van de VN in Kopenhagen - het aandeel van ontwikkelingslanden in de mondiale CO2-uitstoot iets hoger (50,3%) dan dat van de industrielanden (46,6%) en de internationale transportsector (3,2%) tezamen. Dit geldt eveneens voor de ontwikkelingen in het energiegebruik: in 2008 was ook voor het eerst het primaire energiegebruik van de ontwikkelingslanden hoger dan dat van de industrielanden. De hier genoemde emissiecijfers zijn exclusief de CO2-emissies door bos- en veenbranden en door de afbraak van onverbrande biomassa en van veenlagen. Die emissies vinden vooral plaats in de ontwikkelingslanden. Als die worden meegeteld dan verhogen ze het mondiale CO2-emissietotaal dat wij hier beschouwen met 20%, hoewel de uitstoot jaarlijks sterk kan fluctueren en ook een hoge mate van onzekerheid kent. Oliegebruik met één procent afgenomen door hoge prijzen en meer biobrandstoffen De lagere toename van de mondiale CO2-emissie in 2008 dan in voorgaande jaren is vooral het gevolg van de afname van het mondiale gebruik van olieproducten (BP, 2009). Deze afname van 0,6% is de eerste afname sinds Vooral in de Verenigde Staten daalde het oliegebruik fors (-7%), omdat de brandstofprijzen bijna verdubbelden in de zomer van 2008 ten opzichte van In China nam het oliegebruik nog steeds toe, met 3% in 2008 volgens de data van British Petroleum (BP, 2009). Maar dit is aanzienlijk lager dan de 5% toename in 2007 en gemiddelde toename van 8% sinds Het toegenomen gebruik van biobrandstoffen zoals bio-ethanol en biodiesel droegen ongeveer 0,3% bij aan de wereldwijde afname van het fossiele oliegebruik. Steenkoolgebruik minder gestegen door recessie en hernieuwbare energie De mondiale emissies door het gebruik van steenkool nam toe met 3,5%. Dit is een geringere toename dan in de afgelopen jaren (5%). De lagere toename is waarschijnlijk het gevolg van de hoge brandstofprijzen, het Europese emissiehandelssysteem (EU-ETS) en de wereldwijde recessie die zijn aanvang had na de zomer van Circa driekwart van het kolengebruik wordt ingezet voor de opwekking van elektriciteit en één kwart in de ijzer- en staalproductie. Vooral de staalproductie liet een lagere groei zien, van circa 2% in 2008 ten opzichte van 8% in de jaren sinds In China zwakte de groei in de staalproductie af en in de Verenigde Staten daalde de staalproductie. In Europa namen de emissies van de grote bedrijven ('ETS'-sector) met 3% af in Deze afname was vooral het gevolg van lagere emissies in de elektriciteitsproductie. Het mondiale aardgasgebruik Pagina 2 van 6
3 nam met 3% toe, dit wijkt niet af van de trend in de afgelopen jaren. Biobrandstoffen en andere hernieuwbare energiebronnen hebben effect op trend Het toegenomen gebruik van nieuwe hernieuwbare energiebronnen, zoals windenergie en biobrandstoffen, begint nu een duidelijk effect te hebben op de mondiale trend in CO2-emissies. In de Verenigde Staten en Europa (EU-15) nam de bijdrage van bio-ethanol en biodiesel voor wegverkeer met ongeveer één procent toe. Ook in China werd meer biobrandstoffen ingezet voor het wegverkeer. Biobrandstoffen droegen in 2008 ongeveer 2,8% bij aan de mondiale brandstofconsumptie van het wegverkeer. Hierdoor werden CO2-emissies vermeden, die anders door verbranding van gewone benzine en diesel worden uitgestoten. Dit komt overeen met een vermeden emissie van bruto meer dan 100 miljoen ton CO2. Windenergie is een andere hernieuwbare energiebron waarvan de productie wereldwijd zeer sterk toeneemt, in 2008 met 30%. In China was deze toename zelfs 100% en in de Verenigde Staten 50%. Volgens een recent rapport van de UNEP waren de investeringen in duurzame energievoorziening in 2008 hoger dan de investeringen in fossiele energievoorziening. Zonder waterkrachtopwekking droegen hernieuwbare energiebronnen 4,4% bij aan de mondiale elektriciteitsproductie. Dit is een half procent meer dan in Door de inzet van hernieuwbare energiebronnen werd ongeveer 500 miljoen ton CO2-emissies vermeden. Ter vergelijking: de mondiale CO2-emissie nam tussen 2007 en 2008 met 550 miljoen ton toe en de totale mondiale CO2-emissie bedroeg ongeveer miljoen ton in Emissietrends in de Verenigde Staten, Europese Unie, China, Rusland en India De CO2-emissie van de Verenigde Staten nam met 3% af in 2008, die van de Europese Unie (EU-15) met 1,5%. Alhoewel de emissies van China nog steeds toenemen, met 6% in 2008, is dit toch de laagste toename sinds Ook de emissies van de cementproductie in China nam minder sterk toe: een toename van 2,5%, terwijl de toename in 2007 nog 9,5% bedroeg. De lagere groei past echter wel in de trend: in 2004 was de toename nog 17%. Kleinere bijdragen aan de toegenomen wereldwijde emissie komen van India en Rusland, waar de CO2-uitstoot toenam met respectievelijk 7% en 2%. Verenigde Staten aan top bij CO2-emissie per persoon Omdat de bevolkingsomvang en het niveau van economische ontwikkeling sterk verschilt tussen landen, laat de CO2-emissie per persoon een heel andere volgorde zien, met de Verenigde Staten op de eerste plaats. Sinds 1990 nam de CO2-emissie per persoon in de Verenigde Staten af van 19,5 naar 18,5 ton CO2 per persoon. In de EU-15 daalde deze van 9 naar 8,5 ton CO2/persoon, terwijl in China deze toenam van 2 naar 5,5 ton CO2/persoon. Deze veranderingen zijn het gevolg van de snelle economische ontwikkeling in China en van structurele veranderingen in nationale en mondiale economieën en van de effecten van het gevoerde klimaat- en energiebeleid. Klimaatbeleid De CO2-emissies zijn onderdeel van het Klimaatverdrag van de Verenigde Naties. CO2-emissies van verbranding van kolen, olie en gas maken circa 75% uit van de totale broeikasgasemissies die onderdeel uitmaken van het Kyoto Protocol. Volgens dit protocol zullen de meeste industrielanden, Pagina 3 van 6
4 inclusief die in Oost-Europa en de belangrijkste landen van de voormalige Sovjet-Unie, de groei van hun emissies van broeikasgassen in de preriode gemiddeld met 5% beperken ten opzichte van hun uitstoot in De Verenigde Staten doen niet aan mee aan het Kyoto Protocol. [indicator=nl0164] Methode en gegevensbronnen De CO2-emissiecijfers omvatten naast de emissies door gebruik van fossiele brandstoffen ook de emissies door cementproductie en andere toepassingen waarbij kalksteen of dolomiet gebruikt wordt, van niet-energetisch gebruik van brandstoffen in de ijzer- en staalproductie en in de basischemie (bijv. ammoniakproductie) en de emissies door afblazen en affakkelen van ongebruikt gas dat vrijkomt bij de olie- en gaswinning. Mondiaal gezien dragen de laatste activiteiten ongeveer 9% bij aan de totale CO2-emissies. De CO2-emissiecijfers voor 2006, 2007 en 2008 zijn gebaseerd op voorlopige schattingen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), waarbij gebruikt gemaakt is van de recent door British Petroleum gepubliceerde energiestatistieken (BP, 2009) en van cijfers voor cementproductie tot en met 2008 van US Geological Survey (USGS, 2009). In de berekeningen zijn de nieuwe standaard IPCCemissiefactoren voor CO2 gebruikt (IPCC, 2006). De CO2-emissiecijfers voor de periode tot en met 2005 zijn gebaseerd op cijfers uit de EDGAR 4.0 studie van het Joint Research Centre van de Europese Commissie en het PBL, waabij gebruik is gemaakt van de nieuwste richtlijnen voor de methoden voor berekening van de uitstoot van broeikasgassen en de nieuwe standaard emissiefactoren uit 2006 (IPCC, 2006). CO2-emissies van ontbossing/landgebruik en van ondergrondse kolenbranden in China en elders zijn niet meegenomen. De emissies van ondergrondse kolenbranden zijn zeer onzeker en worden volgens onderzoek geschat op megaton CO2 per jaar in China (ITC, 2007). Voor de trend in alle CO2-emissies, inclusief bronnen als cementproductie, bosbranden en ontbossing, veenbranden en biologische afbraak van biomassaresten, zie: [indicator=nl0166] De emissies van alle bronnen van broeikasgassen, inclusief methaan, lachgas en fluorhoudende gassen, wordt toegelicht in: [indicator=nl0167] Onzekerheden De onzekerheid in de emissies van de meeste bronnen van verbranding van fossiele energie wordt geschat op gemiddeld circa 5%. De emissies van de meeste ontwikkelingslanden wordt als minder zeker geschat, circa 10% onzekerheid. De onzekerheid in de emissietrends is meestal echter minder groot. Een uitzondering is internationale scheepvaart en luchtvaart, waarvan de emissies een veel grotere onzekerheid hebben, omdat in nationale energiestatistieken soms verschillende definities voor zogenaamde 'marine bunkers' en internationale luchtvaart worden gebruikt. De BP-raming lijkt redelijk betrouwbaar: op basis van eerdere BP-cijfers werd vorig jaar de toename voor 2005 op 3,3% geschat. Met de IEA-cijfers (2007) voor 2005 is dit nu 3,2%. Voor 2004 was het verschil ook slechts 0,1%. Per land kunnen de onzekerheden groter zijn, met name bij landen met een groot aandeel in de internationale scheepvaart (zogenoemde bunkerbrandstof) en met een groot Pagina 4 van 6
5 aandeel in brandstofgebruik voor non-energetische doeleinden. Daarnaast zijn energiecijfers voor snel veranderende landen als China minder nauwkeurig dan die van de traditionele industrielanden in de OESO. Regiodefinities Annex I-landen in het VN-Klimaatverdrag: landen met een jaarlijkse rapportageverplichting van hun emissies, ook wel de geïndustrialiseerde landen of meer ontwikkelde landen genoemd, bestaande uit: landen in 1990 horend tot de OESO, deze worden ook wel "Annex-II-landen" genoemd (blauwtinten in de figuur); Economieën In Transitie: Oost-Europese landen en landen van de voormalige Sovjet-Unie (groentinten in de figuur). Annex B-landen in het Kyoto Protocol: landen met een bindende limiet van hun emissies in de periode Dit zijn dezelfde landen als de Annex I-groep, behalve Turkije en Wit-Rusland, die geen emissielimiet hebben. Daarnaast hebben de VS en Australië besloten het Protocol niet te ratificeren. De 'niet-annex I-landen' zijn dus de overige landen, ook wel ontwikkelingslanden genoemd (roodtinten in de figuur). Deze hebben alleen een meer algemene periodieke rapportageverplichting over hun gevoerde klimaatbeleid (ongeveer eens per 4 jaar). Internationaal transport (bruin in de figuur) is de totale uitstoot van internationale luchtvaart en scheepvaart, die niet tot een landtotaal wordt gerekend. Als 'Aziatische tijgers' worden hier beschouwd: Indonesië, Singapore, Maleisië, Thailand, Zuid Korea en Taiwan. Andere grote ontwikkelingslanden zijn: Brazilië, Mexico, Zuid Afrika, Saudi-Arabië en Iran. Referenties BP (2009). BP Statistical Review of World Energy IEA (2008). CO2 emissions from fossil fuel combustion [4] Edition. International Energy Agency (IEA), Paris. USGS (2009). Minerals Information: Cement [5]. U.S. Geological Survey. Relevante informatie [indicator=nl0166] [indicator=nl0167] [indicator=nl0434] [indicator=nl0165] [indicator=nl0163] [indicator=nl0164] [indicator=nl0216] [indicator=nl0225] Pagina 5 van 6
6 Een uitgebreide referentiedatabase EDGAR met wereldwijde emissies van broeikasgassen per land [6] voor de periode is te vinden op de website van het het Joint Research Centre (JRC). Uitgebreide internationale statistieken met mondiale energieproductie en sectoraal energiegebruik per land en CO2-emissies van verbranding van fossiele brandstoffen voor de periode 1960/ zijn te vinden op de website van het Internationaal Energie Agentschap [7] in Parijs. Beknopte maar actuele internationale statistieken met mondiaal energieproductie en gebruik per land en per energiedrager voor de periode 1965/70/80 tot en met 2008 is te vinden op in de BP Statistical Review of World Energy [8], die ook op internet beschikbaar is (als PDF- en Excel-files) Informatie over de officieel door landen gerapporteerde broeikasgasemissies is te vinden op de website van het VN-Klimaatsecretariaat [9]. Informatie over de toekomstige mondiale ontwikkelingen zijn te vinden in de Global Environmental Outlook 4 [10], waaraan het MNP ook heeft meegewerkt. Referentie van deze webpagina CBS, PBL, RIVM, WUR (2009). Mondiale CO2-emissies door gebruik van fossiele brandstoffen en cementproductie per regio, [11] (indicator 0533, versie 04, 25 juni 2009 ). Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen. Bron-URL: Links [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] Pagina 6 van 6
Mondiale CO2-emissies door gebruik van fossiele brandstoffen en cementproductie per regio,
Mondiale CO2-emissies door gebruik van fossiele brandstoffen en cementproductie per regio, 1990-2011 Indicator 18 juli 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie
Nadere informatieMondiale CO2-emissies door gebruik van fossiele brandstoffen en cementproductie per regio,
Mondiale CO2-emissies door gebruik van fossiele brandstoffen en cementproductie per regio, 1990-2007 Indicator 13 juni 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie
Nadere informatieMondiale CO2-emissies door gebruik van fossiele brandstoffen en cementproductie per regio,
Mondiale CO2-emissies door gebruik van fossiele brandstoffen en cementproductie per regio, 1990-2010 Indicator 27 juli 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie
Nadere informatieEmissie broeikasgassen in Europa,
Indicator 11 januari 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2009 nam de Europese uitstoot
Nadere informatieEmissie broeikasgassen in Europa (EU-15),
Indicator 14 januari 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissie van broeikasgassen
Nadere informatieBroeikasgasemissies in Nederland,
Indicator 8 september 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De totale uitstoot van broeikasgassen
Nadere informatieBroeikasgasemissies in Nederland,
Indicator 19 mei 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De totale uitstoot van broeikasgassen
Nadere informatieBroeikasgasemissies in Nederland per sector,
Indicator 8 september 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissie van koolstofdioxide
Nadere informatieEmissies naar lucht door de energievoorziening,
Indicator 1 mei 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissies van vrijwel alle belangrijke
Nadere informatieEmissies van broeikasgassen door de land- en tuinbouw,
Emissies van broeikasgassen door de land- en tuinbouw, 1990-2009 Indicator 19 oktober 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieVerbruik van hernieuwbare energie,
Indicator 20 december 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel hernieuwbare energie
Nadere informatieEmissies naar lucht door de energievoorziening,
Indicator 29 april 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissies van een aantal belangrijke
Nadere informatieBroeikasgasemissies in Nederland per sector,
Indicator 19 mei 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissie van koolstofdioxide (CO2)
Nadere informatieVerbruik van duurzame energie,
Indicator 21 mei 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel duurzaam in het binnenlandse
Nadere informatieBroeikasgasemissies in Nederland,
Indicator 4 juni 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De totale uitstoot van broeikasgassen
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 10 januari 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2009 is de productie van
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 9 april 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2014 (voorlopige cijfers) bedroeg
Nadere informatieVerbruik van hernieuwbare energie
Indicator 11 juli 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel hernieuwbare energie
Nadere informatieBruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers,
Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, 1998-2017 Indicator 29 januari 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieEmissies naar lucht door de industrie,
Indicator 25 maart 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De industrie levert voor alle
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 3 september 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2009 is de productie van
Nadere informatieBruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers,
Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, 1998-2016 Indicator 6 juli 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt
Nadere informatieVerbruik van duurzame energie,
Indicator 28 april 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel duurzaam in het binnenlandse
Nadere informatieEmissies naar lucht door huishoudens,
Indicator 1 mei 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissies van kooldioxide, stikstofoxiden
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 15 maart 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2010 is de productie van hernieuwbare
Nadere informatieEnergie: inleiding en beleid Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (
Indicator 11 augustus 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Energiedragers De economie
Nadere informatieEmissies naar lucht door huishoudens,
Indicator 25 maart 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissies van kooldioxide (CO
Nadere informatieVerbruik van hernieuwbare energie
Indicator 14 mei 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel hernieuwbare energie
Nadere informatieEmissies door de zeescheepvaart,
Indicator 26 maart 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het betreft hier de feitelijke
Nadere informatieKlimaatverandering: beleid Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (
Indicator 14 november 2006 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In het Kyoto-protocol en het
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 20 december 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2010 is de productie van
Nadere informatieVerbruik van duurzame energie,
Indicator 15 december 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel duurzaam in het
Nadere informatieBiologische voedingsmiddelen,
Indicator 4 februari 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het marktaandeel van biologische
Nadere informatieAantal auto's per provincie,
Indicator 23 september 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aantal personenauto's
Nadere informatieEnergieprijzen voor enkele energiedragers,
Indicator 19 november 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Met name door de sterk toegenomen
Nadere informatieDuurzame elektriciteit,
Indicator 2 maart 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2009 is de productie van duurzame
Nadere informatieEnergiebesparing in Nederland,
Indicator 29 juni 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het energiebesparingtempo in Nederland
Nadere informatieEnergieprijzen voor enkele energiedragers,
Indicator 29 april 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Met name door de sterk toegenomen
Nadere informatieRol energiedragers binnen de Nederlandse energievoorziening
Indicator 12 februari 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Energie speelt een cruciale
Nadere informatieBruto toegevoegde waarde en werkgelegenheid,
Indicator 26 februari 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Uit voorlopige cijfers over
Nadere informatieBevolkingsomvang en aantal huishoudens,
Indicator 2 mei 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Per 1 januari 2018 telde Nederlandse
Nadere informatieAanbod en verbruik van elektriciteit,
Indicator 27 augustus 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het totale elektriciteitsverbruik
Nadere informatieAanbod en verbruik van elektriciteit,
Indicator 14 november 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2016 bedroeg het totale
Nadere informatieBevolkingsomvang en aantal huishoudens,
Indicator 4 juli 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Per 1 januari 2017 bedraagt de Nederlandse
Nadere informatieEnergieverbruik door verkeer en vervoer,
Indicator 25 maart 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het toegenomen wegverkeer is de
Nadere informatieEnergieverbruik door verkeer en vervoer,
Indicator 29 maart 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het toegenomen wegverkeer is de
Nadere informatieEnergieverbruik door verkeer en vervoer,
Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het toegenomen wegverkeer is
Nadere informatieBruto toegevoegde waarde en werkgelegenheid,
Indicator 2 november 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Uit voorlopige cijfers blijkt
Nadere informatieVerbruik van hernieuwbare energie voor vervoer,
Indicator 22 augustus 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het verbruik van hernieuwbare
Nadere informatieEnergieprijzen voor enkele energiedragers,
Indicator 13 april 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Met name door de sterk toegenomen
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 17 juli 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De productie van hernieuwbare elektriciteit
Nadere informatieEnergieprijzen voor enkele energiedragers,
Indicator 28 mei 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Met name door de sterk toegenomen
Nadere informatieVerzurende stoffen: emissies per beleidssector (NEC),
Verzurende stoffen: emissies per beleidssector (NEC), 1990-2009 Indicator 26 mei 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt
Nadere informatieWindvermogen in Nederland,
Indicator 15 juli 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2007 is het windvermogen toegenomen
Nadere informatieWoningvoorraad, investeringen en nieuwbouwwoningen,
Woningvoorraad, investeringen en nieuwbouwwoningen, 1995-2016 Indicator 10 oktober 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt
Nadere informatieVerbruik van hernieuwbare energie voor vervoer,
Indicator 9 april 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het verbruik van hernieuwbare energie
Nadere informatieHuishoudens,
Indicator 24 januari 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De relatief sterkste groei van
Nadere informatieEnergielabels van woningen,
Indicator 30 april 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Per 1 april 2014 waren bijna 2,5
Nadere informatieVerbruik van duurzame energie,
Indicator 29 april 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken Het aandeel duurzaam in het binnenlands
Nadere informatieEmissies naar lucht door verkeer en vervoer,
Indicator 12 april 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Met uitzondering van kooldioxide,
Nadere informatieGft-afval verwerkers,
Indicator 10 januari 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De hoeveelheid groente-, fruit-
Nadere informatieVerbruik van duurzame energie,
Indicator 4 juli 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel duurzaam in het binnenlands
Nadere informatieEnergielabels voor personenauto's,
Indicator 28 november 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het marktaandeel van relatief
Nadere informatieEnergieverbruik per sector,
Indicator 29 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2013 is het energieverbruik
Nadere informatieBiologische voedingsmiddelen,
Indicator 19 januari 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het marktaandeel van biologische
Nadere informatieEmissies naar lucht door verkeer en vervoer,
Indicator 24 oktober 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Met uitzondering van kooldioxide,
Nadere informatieEmissies naar lucht door verkeer en vervoer,
Indicator 5 april 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Met uitzondering van kooldioxide,
Nadere informatieGescheiden ingezameld afval van huishoudens,
Indicator 22 augustus 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Na 2000 is de fractie gescheiden
Nadere informatieVliegbewegingen en handelsverkeer op Nederlandse luchthavens,
Vliegbewegingen en handelsverkeer op Nederlandse luchthavens, 1997-2014 Indicator 19 oktober 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere
Nadere informatieBundeling wonen in nationale bundelingsgebieden,
Indicator 20 september 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel woningen en inwoners
Nadere informatieAantal motorvoertuigen,
Indicator 16 oktober 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aantal motorvoertuigen is
Nadere informatieEnergielabels voor huishoudelijke apparaten,
Indicator 28 oktober 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Bij witgoed en CV-ketels is
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 14 maart 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2011 is 12 miljard kwh elektriciteit
Nadere informatieBalans van tropisch hout en houtproducten voor Nederland,
Balans van tropisch hout en houtproducten voor Nederland, 1988-2011 Indicator 6 februari 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieWerkgelegenheid en verhouding wonen en werken per gemeente, 2013
Werkgelegenheid en verhouding wonen en werken per gemeente, 2013 Indicator 10 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieVoor sloop vrijgekomen motorvoertuigen,
Indicator 30 augustus 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aantal auto's dat jaarlijks
Nadere informatieWoningen en nieuwbouwwoningen per gemeente en provincie,
Woningen en nieuwbouwwoningen per gemeente en provincie, 2000-2008 Indicator 20 mei 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieVoetafdruk van de Nederlandse consumptie, 2005
Indicator 14 juni 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De hoeveelheid land die nodig is
Nadere informatieEnergie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 2030
IP/3/661 Brussel, 12 mei 23 Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 23 In 23 zal het wereldenergieverbruik verdubbeld zijn; fossiele brandstoffen, voornamelijk
Nadere informatieEnergieverbruik per bedrijfstak,
Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2015 (voorlopig cijfer)
Nadere informatieRijksuitgaven aanleg, beheer en onderhoud hoofdinfrastructuur,
Rijksuitgaven aanleg, beheer en onderhoud hoofdinfrastructuur, 2000-2012 Indicator 10 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere
Nadere informatieMilieu-investeringen in de industrie en energiesector,
Milieu-investeringen in de industrie en energiesector, 1975-2017 Indicator 10 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieWindturbines in de groene ruimte
Indicator 20 september 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aantal windturbines is
Nadere informatieGlastuinbouw,
Indicator 25 juni 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aantal glastuinbouwbedrijven
Nadere informatieEnergielabels voor personenauto's,
Indicator 17 februari 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Onder nieuw verkochte auto's
Nadere informatieVliegbewegingen en handelsverkeer op Nederlandse luchthavens,
Vliegbewegingen en handelsverkeer op Nederlandse luchthavens, 1997-2017 Indicator 24 oktober 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere
Nadere informatieSloop en export van motorvoertuigen,
Indicator 15 april 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het jaarlijks aantal motorvoertuigen
Nadere informatieBundeling wonen in nationale bundelingsgebieden,
Indicator 10 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel woningen en inwoners
Nadere informatieBelangstelling voor maatschappelijke problemen,
Indicator 3 december 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De belangstelling van stemgerechtigden
Nadere informatieAantal motorvoertuigen,
Indicator 4 september 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aantal motorvoertuigen
Nadere informatieOnze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen. Heleen de Coninck, 13 september 2011
Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen Heleen de Coninck, 13 september 2011 Energieonderzoek Centrum Nederland Grootste energieonderzoekcentrum van Nederland Missing link tussen
Nadere informatieCO2-emissies verklaard,
Indicator 14 mei 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In de publicaties van onder meer
Nadere informatieBelasting van het oppervlaktewater door verkeer en vervoer,
Belasting van het oppervlaktewater door verkeer en vervoer, 1990-2013 Indicator 7 oktober 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieAfval uit de delfstoffenwinning en elektriciteitscentrales,
Afval uit de delfstoffenwinning en elektriciteitscentrales, 1994-2016 Indicator 9 juli 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieBundeling werken in nationale bundelingsgebieden,
Bundeling werken in nationale bundelingsgebieden, 2000 2008 Indicator 20 mei 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u
Nadere informatieEnergielabels voor personenauto's,
Indicator 19 december 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De verkopen van nieuwe auto's
Nadere informatieFiscale faciliteiten op milieugebied,
Indicator 14 november 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Er bestaan verschillende fiscale
Nadere informatieFiscale faciliteiten op milieugebied,
Indicator 16 mei 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Er bestaan verschillende fiscale
Nadere informatieSamenstelling van huishoudelijk restafval,
Indicator 6 april 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Plastics hebben een steeds groter
Nadere informatieVliegbewegingen en handelsverkeer op Nederlandse luchthavens,
Vliegbewegingen en handelsverkeer op Nederlandse luchthavens, 1997-2016 Indicator 17 mei 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatie