Kijk eens in de spiegel Hoofdstuk 3: Jij als leider Elke dag als je opstaat, sta je waarschijnlijk een moment voor de spiegel. Misschien let je er niet meer bewust op, maar als je voor de spiegel staat dan kijk je naar iemand heel bijzonders, ja jezelf. En af en toe eens echt kijken naar jezelf is belangrijk: wie ben ik?, wat wil ik?, ben ik goed bezig?, Dat zijn allemaal vragen die door je hoofd spelen als je eens echt kijkt naar jezelf in de spiegel. Je staat eens stil bij het leven en denkt na over het verleden, heden en de toekomst. Wie ben ik? is een heel belangrijke vraag die je je als leider kan stellen. Je leert hierdoor jezelf ook beter kennen en je kan daarna ook gemakkelijker vaststellen waar jij nog verder kan groeien, wat jij nog verder kan bijleren, Neem nu eens de tijd en stel jezelf de vraag: wie ben ik? Laat de antwoorden maar gewoon door je hoofd spelen, laat ze maar binnenkomen. Hoe meer antwoorden je krijgt, hoe beter je jezelf zal leren kennen en hoe meer je ook uit dit hoofdstuk zal halen. Ja, ok we kunnen verder in onze zoektocht naar jij als leider. Ben je er klaar voor. Spiegeltje, spiegeltje aan de wand Ok, we gaan een stap verder. Denk eens na over jouw kwaliteiten, jouw sterke punten. Ja, da s misschien niet zo eenvoudig. Ik help je verder in jouw zoektocht, aan de hand van enkele vragen: wat kan je goed?, wat doe je graag?, wat waarderen anderen bij jou?, wat vinden anderen bij jou leuk?, waar ben je fier op?, Dat zijn allemaal vragen die jou kunnen helpen bij jouw zoektocht naar jouw kwaliteiten. Als je jouw kwaliteiten helder krijgt, zal je zien dat de rest van het verhaal ook veel eenvoudiger is. Een andere vraag wat vraagt jou eigenlijk weinig energie, moeite om te doen? wanneer ben je echt in flow?, Waarschijnlijk zijn er een aantal kwaliteiten, talenten, capaciteiten die je nu al kan benoemen. Ik geef je graag een bijkomende opdracht, kijk dus niet alleen in jouw spiegel, maar vraag het ook eens aan jouw partner, of aan jouw medewerkers, of aan jouw leidinggevende. Je begrijpt het al, deze oefening naar jouw kwaliteiten, hoef je echt niet alleen te doen, je kan de hulp inroepen van anderen. En weet dat zij je graag zullen verder helpen. Vraag het hen, misschien zullen ze dit wat een eigenaardige vraag vinden, laat hen er dan ook wat over nadenken en vraag of je binnen 2 dagen eens mag terug komen. Hun antwoorden zullen jou verder helpen. Dus ga zeker aan de slag. Holle spiegel Zoals iedereen heb jij ook kwaliteiten. En net zoals iedereen, gebeurt het jou misschien ook wel eens dat je overdrijft in de kwaliteit. Dat je eigenlijk te veel van die kwaliteit vertoont, dat je doorslaat in de kwaliteit. Soms reageren anderen hier dan ook op doe eens normaal of overdrijf eens niet. Je zet als het ware jouw kwaliteit in een extreme vorm in. Je heb veel te veel van die kwaliteit. En anderen vinden dit misschien niet altijd even leuk, ze vinden het soms helemaal niet leuk en soms ook wel irritant. Dit noemt een valkuil. Graag geef ik een eigen voorbeeld om dit wat te verduidelijken. Een kwaliteit van mij is enthousiasme. En vind dit ook heel plezant om enthousiast, energiek trainingen te geven omdat ik ook zie dat dit pakt bij de deelnemers en dat ik zie dat hierdoor hun resultaten ook verbeteren. Echter als ik doorsla dan word ik drammerig. Dan is het als het ware dat ik op een sneltrein zit, richting ik-weet-niet-waar. En om eerlijk te zijn, soms vind ik dit zelf bij mezelf niet plezant. Die valkuil drammerig stoort me dus ook, sinds ik dit ontdek
heb mij mezelf. Als ik drammerig ben, dan vergeet ik mezelf en nog erger, dan vergeet ik ook mijn publiek, de deelnemers. En dat is niet echt mijn bedoeling. Bolle spiegel Het is goed om te weten wat mijn valkuilen zijn. Maar wat nu. Wel, ik ga nog een stap verder met je. En we gaan samen eens kijken naar wat zijn nu mijn uitdagingen? Of anders gezegd waar zou ik nog kunnen groeien. Startende vanuit je kwaliteit(en), ben je op zoek gegaan naar jouw valkuil(en). Da s prima en nu gaan we op zoek naar wat kan ik nog verbeteren. Wel je stelt je zelf de vraag wat is nu het positief tegenovergestelde. Dus ik draai mijn valkuil positief om en keer het nog eens 180 om. Niet zo, eenvoudig hé. Ik geef je terug mijn voorbeeld. Eén van mijn kwaliteiten is enthousiasme, en als valkuil had ik drammerig. Ok, en wat is nu mijn uitdaging, waar kan ik nog groeien en wat kan ik nog leren. Eventjes nadenken en ik kom tot het woord rust of rustig zijn. Ja, inderdaad rustig zijn is voor mij een uitdaging en hier kan ik zelf mee verder. Doe ook eens de oefening, startende vanuit jouw kwaliteit, ga je naar jouw valkuil (het doorslaan in jouw kwaliteit) en denk je na over wat kan nu die uitdaging zijn (ttz het positief tegenovergestelde van je valkuil). Niet zo eenvoudig hé, denk gerust verder na. Of vraag het ook eens aan anderen, ttz wat wensen anderen mij?. En zij kunnen jou helpen om jouw uitdaging helder te krijgen. Nu weet jij ook wat je nog kan verbeteren. Gebroken spiegel We zetten nog een laatste stap in het verhaal met de spiegel. Vanuit je uitdaging kan je immers nog een volgende stap zetten. Als ik doorsla vanuit uitdaging of als ik mijn uitdaging in een extreme vorm toepas, dan krijg ik mijn allergie. Een allergie mag je inderdaad letterlijk nemen: wat vind je niet leuk bij een ander?, waar heb jij een hekel aan?. Ik neem terug mijn eigen voorbeeld. Mijn kwaliteit enthousiasme en mijn valkuil (de extreme vorm van mijn kwaliteit) drammerig, brengt me naar mijn uitdaging rustig (ja, inderdaad ik word hier nu ook rustig van). Wat een leuke uitdaging. En mijn valkuil is passiviteit, ja, da s inderdaad iets dat ik bij deelnemers niet zo echt waardeer. Ik hou niet zo van passieve mensen. Alhoewel, in het verder verloop van dit hoofdstuk, zal je ook begrijpen waarom dit nu wel anders is: waarom ik nu eigenlijk wel hou van passieve mensen. Stel je zelf eens de vraag vanuit jouw uitdaging wat is dan mijn allergie?.lukt dit. Prima, als het niet echt lukt. Ga dan eens terug naar de vragen hierboven: wat vind je niet leuk bij een ander?, waar heb je een hekel aan bij een ander?. Ja, wat wil je eigenlijk niet echt zien bij jezelf. Wat vond je van deze 4 kwadranten: kwaliteit, valkuil, uitdaging en allergie? En je kan dit doen voor één kwaliteit, zoals we dit nu samen gedaan hebben. Je kan dit ook doen voor jouw andere kwaliteiten. Zo leer je jezelf ook echt beter kennen. En die kennis kan je verder gebruiken om jouw groei in te zetten. Ken jezelf Ken je kwaliteiten, valkuilen, uitdagingen en allergieën, zo leer je ook beter jezelf kennen en is het ook gemakkelijker om aan je betere zelf te werken. Stel je eens 2 vragen: Wat vind jij niet leuk bij een ander & waar heb jij een allergie aan bij een ander?. Of anders gezegd hoe zou je liever zelf niet zijn. Als je die allergie goed kunnen definiëren, dan kan je hier mee verder werken. Want die allergie bij jou, zou wel eens een valkuil kunnen zijn bij een ander. En zoals je reeds weet, is een valkuil een kwaliteit in extremis. Wel, inderdaad achter die valkuil zit ook een kwaliteit. Dus als we naar de ander kijken vanuit
een allergie en dit verder onderzoeken, komen we eigenlijk tot zijn kwaliteit. En was dit nu juist niet hetgeen je graag zou leren, ttz jouw uitdaging. Een klein voorbeeld, ik heb een allergie aan passiviteit. Als ik nu kijk naar iemand die passief is en ik zie dit als zijn valkuil, dan zit hier een mooie kwaliteit achter, namelijk rust. En ja, da s nu net hetgeen ik wil leren, namelijk rustiger door het leven gaan. Da s mijn uitdaging. Zo maken we de cirkel rond en leer ik van anderen. Een leider is Wat is nu een leider? Wel, dat is iemand die anderen en zichzelf kan motiveren, ttz tot de actie kan aanzetten. Iemand die motieven geeft voor actie, die werkt aan motivatie. Hij zorgt voor een klimaat waar het mogelijk is om in de actie te stappen, om dingen te realiseren. Dit heeft dus vooral te maken met de korte termijn, met het dagdagelijkse. Hij zorgt er voor dat de dingen die moeten gebeuren ook gebeuren. Daarenboven inspireert hij zijn medewerkers en zichzelf, ttz hij heeft een visie op de toekomst. Hij denkt na over de lange termijn en weet dit ook te verwoorden naar zijn medewerkers. Hij neemt hen men in dit verhaal en samen zetten ze stappen om dit te realiseren. Samen werken ze aan de toekomst. Hij zorgt er dus voor dat de goede dingen ook gebeuren, ttz de dingen die bijdragen tot het realiseren van deze toekomst. Hij gaat ook voortdurend op zoek naar hoe haal ik nu het beste uit mijn medewerkers en mezelf. Hij legt dus niet alleen de lat hoog voor zichzelf, maar ook voor zijn medewerkers. En ondersteunt hen om dit ook te halen. Jouw rol als leider Nu je weet wat ik bedoel met een leider, wil ik met jou nog een stapje verder gaan: hoe zie jij jouw rol als leider?, wie wil jij zijn als leider?. Da s eventjes een vraag waar je best wat tijd voor neemt, waarover je best eens nadenkt: wie ben je?, waar wil je naar toe?, wie wil je worden?, wie wil je zijn?, Dit zijn allemaal vragen die je verder kunnen helpen om helder te krijgen hoe jij jouw rol ziet als leider. Niet eenvoudig, en toch essentieel voor jouw succes en geluk als leidinggevende. Hoe beter jij jouw rol kunt definiëren, hoe sneller en gemakkelijker jij dit ook zult bereiken. Mag ik je nog een andere vraag stellen? Ok, dankjewel. Stel je leidinggevende functie zit er op en juist op dat moment sterf je en aan je medewerkers wordt gevraagd wat zij zouden plaatsen op jouw grafsteen. Een beetje luguber, inderdaad, het zet je echter aan tot nadenken over hoe jij jezelf ziet als leidinggevenden? Als jij jouw grafsteentekst schrijft, kan het helpen om te starten met ik help. In de volgende zinnen kan je jouw rol verder verduidelijkingen: wat doe je en wat doe je niet. Als ik eventjes een ommetje mag maken naar mezelf. Op het einde van een langlopend trainingstraject rond leiderschap sterf ik. De deelnemers krijgen de vraag om de tekst voor mijn grafsteen te schrijven. Ik hoop dat ze het volgende schrijven: Bene helpt startende leidinggevenden succesvol en gelukkig te zijn. Jij als krachtige leider Als je kan werken vanuit je eigen kracht, dan gaat alles oh zo gemakkelijk. Het is als het ware dat je in flow leeft. Alles loopt, alles klopt, alles is ok. Jij als leidinggevende kan ook leiding geven vanuit jouw eigen kracht. Wat is je eigen kracht? Wel, van binnenuit kunnen werken. Je hoort soms ook het begrip authentiek, écht. Iemand die leeft vanuit zijn eigen kracht, is ook authentiek. En hij wordt ook zo bekeken en beschreven door anderen. Denk eens aan een leidinggevende die je kent uit jouw (nabije) omgeving, iemand die écht authentiek is. Heb je zo iemand in gedachten? Prima, wel beschrijf die persoon eens: wat
doet die?, hoe reageert hij?, hoe denkt hij?, hoe voelt hij zich?, Indien je niemand kent, neem dan een inspirerende leider of een ideale leider. Door zo n volledig beeld te krijgen, krijg je ook beter inzicht in wat ik bedoel met authentiek. Kijk nu eens naar jezelf, sta eens stil hoe jij nu bent. En vergelijk dit eens met de antwoorden op de vragen die ik je in vorige alinea stelde. Maak gerust een lijst met 2 kolommen: eerste kolom de authentieke leider en de tweede kolom ik als krachtige leider. En duidt de overeenkomsten aan. Neem ook de tijd om te analyseren waar je nog kan groeien, waar kan ik me nog verbeteren, zodat ik meer vanuit mijn eigen kracht leiding geef. Leiderschap is Wat is nu leiderschap? In de literatuur vind je heel wat definities. De definitie die ik graag gebruik is het beste halen uit. En ik stop eventjes mijn zin. Omdat er twee grote types leiderschap zijn: enerzijds persoonlijk leiderschap en anderzijds organisatieleiderschap. Het eerste type, persoonlijk leiderschap, gaat over jou als leider. Persoonlijk leiderschap is het beste halen uit jezelf. Elke dag weer, zowel tijdens gemakkelijke als moeilijke dagen. Dus hier gaat het over wat doe jij met jezelf op het vlak van leiderschap: hoe haal jij het beste uit jezelf?. Wat doe je dan of wat doe dan je niet? Hoe zorg jij er voor dat je elke dag je beste ik er staat? Niet eenvoudig hé. Dit is echter oh zo belangrijk. Hierover straks nog iets meer. Organisatieleiderschap is het beste halen uit jouw mens(en)organisatie. Met mens(en)organisatie bedoel ik zowel de mensenorganisatie als de mens en de organisatie. Mensenorganisatie is een begrip om aan het belang ook aan te tonen van de mensen die voor jouw organisatie werken. Organisatie betekent de groep(en) mensen waarvoor jij verantwoordelijk bent. De mens en de organisatie geeft aan dat de mensen ook behoren tot een organisatie, een groter geheel, waar we ook rekening mee houden. Haal NU écht het beste uit jouw mens(en)organisatie Mijn visie op leiderschap Hierboven heb je al eens stil gestaan bij jouw rol als leider, als leidinggevende. Hier gaan we nog een stap verder en gaan we dieper in op jouw visie omtrent leiderschap: waar wil jij naar toe met jouw leiderschap?. Denk eens na over de lange termijn en bepaal wat er belangrijk is op het vlak van leiderschap. Welk soort leiderschap heb jij, heeft jouw mens(en)organisatie, nodig om verder te groeien naar de toekomst? Je weet waar jullie nu staan. Misschien weet je ook iets over hoe het vroeger was, namelijk het verleden. En je weet ook waar jullie naar toe willen evolueren, welke doelen jullie willen realiseren. Op basis van deze gegevens ga je op zoek naar welk soort leiderschap hebben wij nu nodig. Je kan deze oefening alleen doen. Dit kan voor een kleine groep. Het is toch aan te raden om dit met een groep mensen te doen, als de groep groter is of als je leidinggevende bent van verschillende groepen. De inbreng van de anderen zullen de visie rond leiderschap ook veel meer kleuring geven waardoor deze ook realistischer is. Het samenbrengen van ideeën van anderen zeker rond leiderschap zorgt er ook al voor dat de aanvaarding hoger zal zijn dan indien je deze visie alleen zou geschreven hebben. Leiding geven aan mezelf Vanuit je eigen kracht, je eigen talenten groeien is leiding geven aan jezelf. Je zorgt zelf voor jouw groei. Je beseft dat als je verder werkt aan jouw uitdagingen dat je hierdoor ook sterker wordt. Zo haal je het beste uit jezelf dag na dag. Steeds op zoek gaan naar wat kan ik nog verbeteren aan mezelf? zorgt er voor dat je niet blijft stilstaan, maar dat je
verder vooruit gaat. Dat je eigenlijk beter en beter wordt. Jij wordt beter en doordat jij beter wordt, zullen jouw medewerkers dat ook voelen. Zij zullen anders naar je kijken, ze zullen anders reageren. Hun motivatie zal ook verhogen en je zal ook bij hen betere resultaten zien. Je zal zelf ook voelen dat de dingen beter gaan. Vanuit je eigen kracht groeien, vraagt niet zo veel inspanning. De energie die je nodig hebt, is niet zo groot, omdat het vanuit je positieve binnenkant komt. Je kan de dingen al goed en gaat van hieruit op zoek naar beter. Je neemt je uitdagingen op en gaat er mee aan de slag. Je wordt succesvoller en gelukkiger. Je denken is gewijzigd en dit voel je ook zelf, je gedraagt je ook anders dan voorheen. Leiding geven aan anderen Naast het leiding geven aan jezelf is, ga je ook leiding geven aan anderen, ttz aan jouw medewerkers, aan de groep waarvoor jij verantwoordelijk bent. Dit betekent dat je samen ergens naar toe zal gaan. In deze zin zijn drie begrippen belangrijk: samen, ergens en naar toe gaan. Ik overloop ze even met je. Het begrip samen lijkt heel evident. Een groep is een verzameling van individuen die samen een opdracht hebben gekregen, die een bestaansreden hebben. En dan lijkt het logisch dat dit groepsdoel ook samen wordt gehaald. Je zal snel vaststellen dat samen niet altijd voor iedereen samen zal betekenen. Hoe meer jij aandacht geeft aan het samen werken, hoe beter het samenwerken zal gebeuren. Het tweede begrip ergens wil zeggen dat dit ook bepaald is. En dat dit ook duidelijk is voor iedereen van het team. Als ergens niet helder is, dan is alles wat we doen wel goed en bereik je eigenlijk nooit echt iets. Helderheid op het vlak de richting, het doel is nodig. Medewerkers verwachten ook die richting, ze verwachten een soort richtingsaanwijzers, zodat ze weten of ze wel goed bezig zijn. En het laatste begrip is naar toe gaan en hier staat een werkwoord en een werkwoord betekent actie. Het is om te werken rond samen en ergens, maar als er geen acties genomen worden, dan ga je ook niet vooruit. Dus we gaan handelen naar ons doel toe en zo zaken realiseren.we kunnen dit samenvatten als volgt: samen doelen bereiken. Eerst leiding geven aan mezelf en dan aan anderen Er is iets heel bijzonders bij topleidinggevenden. Zij zijn uiteraard toppers op het vlak van leiding geven aan hun medewerkers. En in de eerste plaats zijn zij uitstekend in het leiding geven aan zichzelf, ttz het beste halen uit zichzelf. Ja, inderdaad, je kan eigenlijk maar goed leiding geven aan anderen als je ook goed leiding geeft aan jezelf. Het ene is nauw verbonden met het andere. Vele startende leidinggevenden focussen zich vooral op hun medewerkers, hun groep en vergeten vooral in het begin zichzelf. Waardoor ze eigenlijk meer en meer afstand nemen van zichzelf. Geef eerst leiding aan jezelf en dan aan de anderen. In dit hoofdstuk heb je heel wat praktische informaties en tips om beter leiding te geven aan jezelf en hierdoor het beste uit jezelf te halen. Denk maar aan je 4 kwadranten (kwaliteiten, valkuilen, uitdagingen en allergieën), je rol als leider, je visie op leiderschap, Ga hier mee aan de slag, want hoe beter je deze oefeningen uitvoert, hoe gemakkelijker je ook leiding zult geven aan jezelf. Haal NU écht het beste uit jezelf Je staat er niet alleen voor Start bij jezelf en je medewerkers zullen volgen. Je staat er niet alleen voor. Op je werk heb je nog je medewerkers die je kunnen helpen en ondersteunen bij jouw groei. De ene zal dit beter kunnen dan de ander. Kies de medewerker uit die volgens jou goed zal doen.
Je zal zien je zal niet ontgoocheld worden. En je medewerker zal jou enorm waarderen als je zijn hulp vraagt. En je hebt nog jouw leidinggevende. Die kan jou uiteraard ook helpen. Ik weet wel hij heeft ook zijn zorgen en bekommernissen. Als je echt hulp nodig hebt, als je wilt gebruik maken van zijn kennis en ervaring, spreek hem hierover aan. Aarzel niet, doe het wanneer jij voelt dat het nodig is. Da s immers het moment waarop je best ook naar jouw baas stapt om hulp te vragen, niet morgen, niet later, maar nu. En thuis heb je nog je partner, je familie. Zij staan ook klaar om je op te vangen als het wat moeilijker gaat. Weet dat zij ook baat hebben bij een succesvolle en gelukkige leidinggevende, dus als zij kunnen helpen, dan zullen ze dit ook met veel plezier doen. Misschien heb je nog een goede vriend waar je te rade kan gaan. En als hij ook leidinggevende is of geweest is, zal hij jou graag zijn ervaringen ook geven. Je staat er niet alleen voor Ga er voor