Sectoraal Fonds Sociale Maribel voor de Vlaamse Opvoedings- en Huisvestingsinrichtingen en -diensten Jaarverslag Sociale Maribel 2016 Eolis, Sainctelettesquare 13-15 1000 BRUSSEL 02/227 59 74 02/227 69 11
I. JURIDISCH KADER Het Fonds besliste dat, alhoewel het wettelijk niet meer vereist is, elke werkgever die geniet van een toekenning sociale maribel jaarlijks een rapport indient. Tot en met 2008 werd een semestrieel evaluatieverslag opgevraagd, vanaf 2009 zijn deze vervangen door een jaarrapport. Het jaarrapport werd in twee verschillende delen begin 2017 aan de organisaties op digitale wijze bezorgd. Het eerste deel bevat een overzicht van de tewerkgestelde werknemers; het tweede deel is een online-bevraging. Beide delen worden binnen de organisaties besproken met de werknemers(-vertegenwoordigers) en terugbezorgd aan het fonds. Onderhavig verslag is een samenvatting van de individuele rapporten van de werkgevers en bevat de reacties van werkgevers en werknemersvertegenwoordigingen samen. Het geeft ook een overzicht van de beslissingen die beheerders in 2016 namen en van de financiële verrichtingen van het Sectoraal Fonds Sociale Maribel 319.01. II. VOORAFGAANDE BEMERKINGEN Dit jaarverslag is een samenvatting van alle rapporten die ons door de werkgevers werden terugbezorgd. Het gaat over alle voorzieningen die middelen voor tewerkstelling kregen toegewezen door de raad van beheer van het Sectoraal Fonds Sociale Maribel voor de Vlaamse Opvoedings- en Huisvestingsinrichtingen en diensten PC 319.01 (verder aangeduid als FSM319.01) in de loop van 2016. III. DOTATIE 2016 De dotatie sociale maribel voor het FSM319.01 bedroeg 57.367.000,74 euro. Hiervan werd 1,2% gereserveerd voor VSPF vzw voor personeels- en werkingskosten van het secretariaat. Dit stemt overeen met een bedrag van 688.404,01 euro. In 2016 ontving het fonds 9.671.858,04 euro aan fiscale Maribelmiddelen. IV. ENGAGEMENT VAN HET FSM 319.01 EN AANWERVINGSRESULTATEN 4.1 Toegekende tewerkstelling Het loonplafond dat vanaf 1 januari 2015 van toepassing was, werd niet gewijzigd. Er werden geen middelen ingezet voor het creëren van structurele tewerkstelling. In 2016 beslisten de beheerders enkel tot toekenningen voor bepaalde duur, middelen te besteden binnen het kalenderjaar. Het al dan niet beschikbaar zijn van voldoende restmiddelen middelen die voorgaande jaren niet besteed werden zorgt dat er eventueel het volgend kalenderjaar éénmalige middelen toegewezen kunnen worden. Na de afrekeningen van vorig jaar hebben de beheerders zicht op deze reserves en kunnen ze beslissen om éénmalige middelen toe te kennen die dan mogen ingevuld worden met arbeidsovereenkomsten van bepaalde duur in de periode van 1 juli tot 31 december. Alle organisaties ontvingen in de loop van juni 2016 een oproep om in te tekenen op deze bijkomende toekenning voor minstens 1 vte voor één maand. De toekenning werd groter naargelang het tewerkgestelde arbeidsvolume binnen de v.z.w. Dit is het criterium dat reeds verschillende jaren gebruikt wordt voor de verdeling van dergelijke éénmalige toekenningen. FSM 319.01 - Jaarverslag 2016-2/15
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de toegekende tewerkstellingen in 2016 en het daaraan gekoppelde budget. Verdeling toekenningen 2016 VTE Loonplafond kosten Sociale Maribel Onbepaalde duur 1.238,13 50.221.029,06 Bepaalde duur 81,50 3.305.803,00 1.319,63 40.562,00 53.526.832,06 Fiscale Maribel Onbepaalde duur 165,92 6.730.047,04 Projecten 66,00 2.677.092,00 Bepaalde duur 0 0,00 231,92 40.562,00 9.407.139,04 Totaal 1.551,55 62.933.971,10 4.2 Gerealiseerde tewerkstelling Met het beschikbare budget van het FSM319.01 werd vorig jaar de loonkost van ruim 1523 voltijds equivalenten gefinancierd. In realiteit gaat dit over meer werknemers vermits een groot aantal onder hen ofwel deeltijds actief zijn in de organisatie en/of slechts voor een deel worden gefinancierd vanuit dit fonds. De realisatiegraad, dit is de mate waarin de middelen van het fonds ook effectief besteed worden, kwam in 2016 boven de 99% uit. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de verdeling van de toegekende en de gerealiseerde middelen voor 2016 onderverdeeld per deelgebied. Dit is exclusief de loonkost voor de jongeren binnen DLDW omdat hierbij per schooljaar wordt afgerekend; de financiering voor de vervangende tewerkstelling binnen het project via vorming hogerop is wel meegeteld. Per deelgebied Dossier Toegekend Gerealiseerd % 2014 Algemeen welzijnswerk AWW 4.674.243,35 4.652.047,39 99,53% 99,08% Bijzondere jeugdbijstand BJB 9.043.957,81 8.902.173,09 98,43% 97,94% Gehandicaptenzorg GHZ 40.843.487,65 40.445.317,80 99,03% 98,22% Centra voor Integrale Gezinszorg CIG 770.555,67 770.555,66 100,00% 98,47% Centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning CKG 3.027.487,12 3.023.691,46 99,87% 99,82% Huurdersbonden HBO 170.975,14 170.175,12 99,53% 99,99% Sociale verhuurkantoren SVK 684.911,34 663.280,83 96,84% 97,20% Totaal 59.215.618,08 58.627.241,35 99,01% 98,32% Gezien de schaalvergroting binnen de sector, is het aantal dossiers binnen het fonds al verscheidene jaren na elkaar gedaald. Het aantal tewerkgestelde werknemers per v.z.w. neemt onder andere hierdoor toe en bijgevolg ook de toegekende middelen sociale Maribel per dossier. Meestal wordt de toekenning sociale Maribel na een fusie of overname van instellingen bij elkaar geteld op voorwaarde dat de werknemers ook na de herstructurering in dienst zijn gebleven. Eén v.z.w. is in de loop van 2016 in vereffening gegaan. Afrekening : dossiers sociale maribel 2012 2013 2014 2015 2016 Totaal aantal dossiers sociale maribel 469 466 432 427 418 Aantal organisaties met max. benutting van de middelen Aantal organisaties met negatief saldo absolute cijfers 245 284 258 268 271 percentage 52% 61% 60% 63% 65% absolute cijfers 78 65 53 44 35 percentage 17% 14% 12% 10% 8% FSM 319.01 - Jaarverslag 2016-3/15
Vorig jaar had 65% van de organisaties een optimale besteding van de hun toegekende middelen en dus de toegewezen middelen volledig hebben benut. Het aantal organisaties met een negatief saldo is nog steeds in dalende lijn. Dit wil zeggen dat er na afrekening minder organisaties een bedrag moeten terugstorten aan het fonds omdat de betaalde voorschotten (berekend op 94% van het toegekende bedrag) te hoog waren. Al enkele jaren worden door het fonds middelen ter beschikking gesteld voor jongeren om via het project deeltijds leren deeltijds werken werkervaring in de sector op te doen. Vanaf dit schooljaar spreken we van duaal leren en bereikten we meer dan 200 jongeren. FSM 319.01 - Jaarverslag 2016-4/15
KWALITATIEVE EVALUATIE VAN HET SYSTEEM SOCIALE MARIBEL Elk jaar vragen we aan de organisaties die socialemaribelmiddelen ontvangen om ons hun jaarrapport te bezorgen. In deel twee van dit rapport is een vragenlijst opgenomen aan de hand waarvan de werkgevers onder meer de werking van het fonds kunnen beoordelen. Voor dit onderdeel hebben we dit jaar opnieuw een beroep gedaan op een digitale tool waarbij de werkgever online de enquête kon invullen. Van 402 op een totaal van 417 dossiers, ontvingen we tijdig de bevraging terug. De resultaten van deze enquêtes werden verwerkt in onderstaande grafieken. Net zoals de vorige jaren moest de door de werkgever ingevulde vragenlijst voor akkoord voorgelegd worden aan de werknemersvertegenwoordiging. De werkgever diende ons dan het ondertekend verslag hiervan te bezorgen. Tot op heden heeft het fonds het akkoord van 330 organisaties ontvangen (= ongeveer 80% van de organisaties). VERWERKTE VRAGEN BIJ HET JAARRAPPORT 1a) Beantwoorden de sociale Maribeltewerkstellingen aan de doelstelling van arbeidsdrukvermindering? 0,73 1,21 4,84 65,13 28,09 1b) Beantwoorden de sociale Maribeltewerkstellingen aan de doelstelling van verbetering van de dienstverlening (kwalitatief)? 1,69 1,94 6,54 61,26 28,57 Conclusie: De bijkomende tewerkstellingen blijven duidelijk bijdragen tot de arbeidsdrukvermindering en tot een betere dienstverlening. De scores eerder wel/helemaal akkoord liggen iets hoger dan vorig jaar. FSM 319.01 - Jaarverslag 2016-5/15
2a) Hoe kan het Fonds nog beter tegemoet komen aan de doelstellingen van de sociale Maribel: meer toekenningen sociale Maribel? 0,97 2,18 2,18 14,29 80,38 Conclusie: De som van de scores Helemaal akkoord en Eerder wel akkoord bedraagt bijna 95% en blijft elk jaar stijgen. 2b) Hoe kan het Fonds nog beter tegemoet komen aan de doelstellingen van de sociale maribel: loonplafondverhoging? 1,69 1,94 6,05 15,26 75,06 Conclusie: De score Helemaal akkoord ligt bijna 10% hoger dan vorig jaar. 3a) Ondervond je in 2016 moeilijkheden om het toegekend tewerkstellingsvolume sociale maribel optimaal in te zetten bij de aanwerving? 7,75 11,62 16,22 47,46 16,95 FSM 319.01 - Jaarverslag 2016-6/15
3b) Ondervond je in 2016 moeilijkheden om het toegekend tewerkstellingsvolume sociale maribel optimaal in te zetten bij de vervanging van langdurig afwezige sociale maribelmedewerkers? 23,01 9,44 13,32 17,43 36,80 3c) Ondervond je in 2016 moeilijkheden om het toegekend tewerkstellingsvolume sociale maribel optimaal in te zetten bij het behoud van de toegekende functies? 12,59 10,90 12,83 47,46 16,22 3d) Ondervond je in 2016 moeilijkheden om het toegekend tewerkstellingsvolume sociale maribel optimaal in te zetten bij de optimale besteding van de subsidies? 7,02 16,71 38,98 17,68 19,61 Conclusie: Het is opvallend dat het antwoord Niet van toepassing veel minder vaak gegeven werd dan vorig jaar, en dit voor alle vier de subvragen onder vraag 3. Dat betekent dat deze vragen veel vaker to the point beantwoord werden, zowel in positieve als in negatieve zin. Bijkomend werd de open vraag gesteld voor welke functies of in welke situaties er zich moeilijkheden voordeden. Deze vraag werd door heel wat organisaties beantwoord. Een 30-tal organisaties gaven te kennen dat ze het loonplafond te laag vinden. Meerdere daarvan merkten op dat ze hierdoor vaak, vooral bij werknemers met een hoge anciënniteit, uit eigen middelen moeten bijpassen. De functie die het vaakst (een 20-tal keer) concreet genoemd werd als zijnde problematisch om in te vullen is deze van opvoeder/begeleider, gevolgd door die van logistiek medewerker (een 10-tal keer). Enkele organisaties gaven aan dat ze voor alle functies problemen kennen bij de invulling ervan. Verscheidene FSM 319.01 - Jaarverslag 2016-7/15
organisaties merkten ook op dat ze moeilijkheden ondervonden om vervanging te vinden voor zowel kortstondig als langdurig afwezigen. Een 10-tal organisaties vindt het moeilijk om de éénmalige middelen in te vullen omdat het niet evident is om geschikte kandidaten te vinden voor een dergelijke korte tewerkstelling. Voor enkele organisaties blijft het een complexe rekenoefening om alle middelen optimaal te benutten. Ten slotte vonden bepaalde organisaties het problematisch dat er geen contracten van bepaalde duur mogen ingezet worden in het kader van de structurele middelen. Een vijftigtal organisaties liet weten helemaal geen moeilijkheden te kennen. 4) Bestond er reeds een band tussen één van de in dienst genomen werknemers en de organisatie? 3,39 42,86 53,75 Ja Nee Geen antwoord Conclusie: Deze vraag werd voor het eerst gesteld. Iets meer dan de helft van de organisaties beantwoordde deze vraag affirmatief. Het betreft hier voornamelijk: - werknemers die al een vervangingscontract of contract bepaalde duur hadden en die een contract van onbepaalde duur gekregen hebben (± 60 keer) - werknemers die al deeltijds in dienst waren en die door de maribel bijkomende uren gekregen hebben (ook een 60-tal keer) - stagiairs en studenten die aangeworven werden (± 50 keer) - werknemers die al in dienst waren onder een andere subsidievorm en die overgeheveld werden naar de maribelsubsidiëring (± 20 keer) 5a) Beheer van je dossier door het Fonds. Ben je tevreden over de informatieverstrekking? Telefonische bereikbaarheid van het secretariaat? 0,73 0,73 8,72 19,85 69,97 FSM 319.01 - Jaarverslag 2016-8/15
Correspondentie per mail? 2,42 1,45 1,21 18,40 76,52 Inhoud van de informatie? 2,42 0,97 1,45 19,62 75,54 Snelheid van de informatieverstrekking? 2,42 1,21 1,94 21,79 72,64 Inhoud van de website? 4,36 1,45 2,18 30,75 61,26 FSM 319.01 - Jaarverslag 2016-9/15
Conclusie: De verhouding tussen tevredenen en ontevredenen over de informatieverstrekking is ongeveer dezelfde als vorig jaar. Opvallend is dat het percentage ontevredenen over de telefonische bereikbaarheid van het fonds gedaald is van meer dan 5% naar 1,5% en dat het aantal tevredenen over de inhoud van de website met 8% gestegen is bij vorig jaar. 5b) Beheer van je dossier door het Fonds. Ben je tevreden over het informatiebeheer? Over het bestaan van duidelijke procedures? 1,45 1,21 4,36 60,53 32,45 Over het bestaan van voldoende standaarddocumenten? 1,21 1,21 3,15 29,78 64,65 Conclusie: de appreciatie over het bestaan van duidelijke procedures en voldoende standaarddocumenten is vergeleken met vorig jaar gestegen van minder dan 85% tot bijna 95%. 5c) Beheer van je dossier door het Fonds. Ben je tevreden over de informatieverwerking? De afwerking van je dossier? 1,69 1,21 1,45 20,10 75,55 FSM 319.01 - Jaarverslag 2016-10/15
De persoonlijke aanpak van je dossier? 1,94 1,21 0,97 23,73 72,15 De betalingen van de voorschotten? 1,69 1,21 1,21 12,35 83,54 De afrekening? 2,18 0,97 1,69 15,74 79,42 Conclusie: Op elk van de 11 subvragen onder vraag vijf gaven telkens minstens 90% van de organisaties een score eerder wel akkoord of helemaal akkoord, dus een grote meerderheid is tevreden over het dossierbeheer door het Fonds. Op de open vraag naar suggesties voor verbetering van het dossierbeheer (bij vragen 5a, 5b en 5c), hebben slechts een 50-tal organisaties gereageerd. Enkele organisaties pleiten voor een administratieve vereenvoudiging met minder papierwerk en klagen onder meer over het feit dat er door ons te vaak een verslag van een werknemersvertegenwoordiging of 50%+1 van de handtekeningen van de werknemers opgevraagd wordt. Sommige organisaties vinden de aangifte van nieuwe werknemers en van wijzigingen via ons aangifteformulier te omslachtig, ze vinden het formulier zelf niet gebruiksvriendelijk en stellen voor om deze aangiftes digitaal te laten verlopen via een online applicatie. Bepaalde organisaties vinden dat het loonplafond en hun jaarlijks te besteden bedrag in het begin van het jaar zou moeten gecommuniceerd worden, opdat ze beter zouden kunnen plannen en budgetteren. Ook de toekenning van de éénmalige middelen zou volgens sommige organisaties eerder bekend gemaakt moeten worden omwille van dezelfde reden. FSM 319.01 - Jaarverslag 2016-11/15
Een aantal organisaties gaf te kennen tevreden te zijn over de service van en de samenwerking met het secretariaat, met enkele speciale vermeldingen voor de goede communicatie en de snelle respons op vragen. 6a) Heb je interesse in een persoonlijk overleg over je dossier? 15,98 7,76 34,62 12,83 28,81 6b) Heb je interesse in het volgen van een infosessie? 12,59 11,62 29,30 17,68 28,81 Conclusie: De keuzemogelijkheid Niet van toepassing werd beduidend minder vaak aangevinkt dan vorig jaar. Als gevolg hiervan is de interesse in een persoonlijk overleg en in het volgen van een infosessie licht gestegen bij vorig jaar, maar dat geldt ook voor het aantal organisaties dat te kennen gaf hier niet in geïnteresseerd te zijn. 7a) Website VSPF: je bezoekt regelmatig onze website? 2,66 10,17 11,14 39,23 36,80 FSM 319.01 - Jaarverslag 2016-12/15
7b) Website VSPF: je vindt alle informatie die je nodig hebt? 6,30 1,45 8,47 41,89 41,89 7c) Website VSPF: je vindt de website overzichtelijk? 6,54 1,94 5,80 40,44 45,28 7d) Website VSPF: je vindt snel wat je zoekt? 6,78 1,94 8,95 38,50 43,83 Conclusie: De helft van de organisaties geeft aan de website minstens af en toe te bezoeken, daar waar dat aantal vorig jaar nog geen 30% bedroeg. Ook de scores over de gebruiksvriendelijkheid van de website liggen hoger dan vorig jaar. Op de bijkomende open vraag naar suggesties voor verbetering van de website, heeft slechts een 15-tal organisaties geantwoord. De meeste daarvan gaven te kennen dat ze de website slechts zelden bezoeken en dat ze voldoende hebben aan de informatie die wij verstrekken via mail (o.a. onze nieuwsbrief Maribel Werk(t) ) en aan het telefonisch contact dat zij hebben met de dossierbeheerders. FSM 319.01 - Jaarverslag 2016-13/15
8a) Publicaties van het Fonds: de nieuwsbrief Maribel WERK(t) is nuttig? 2,66 2,91 3,39 55,45 35,59 8b) Publicaties van het Fonds: de infobrochure Wegwijs in de sociale Maribel 319.01 is nuttig? 5,08 1,69 4,36 48,18 40,69 8c) Publicaties van het Fonds: veelgestelde vragen is nuttig? 1,94 9,92 9,44 39,47 39,23 Conclusie: Ook hier zijn de scores iets beter dan deze van vorig jaar. Op onze open vraag welke info men mist of verbeterd wenst te zien, heeft opnieuw slechts een 15-tal organisaties een antwoord gegeven. Een vijftal organisaties kwam nogmaals terug op hun opmerking die ze eerder al gegeven hadden bij de open vraag naar suggesties voor verbetering van het dossierbeheer (open vraag bij vragen 5a, 5b en 5c). Ze drongen nogmaals aan op een snellere communicatie van het loonplafond, hun totaal te besteden bedrag en de éénmalige middelen in functie van hun personeelsplanning en begroting. Enkele andere organisaties lieten weten de publicaties nuttig en volledig te vinden. FSM 319.01 - Jaarverslag 2016-14/15
Beoordeling door de werknemers Hierbij een overzicht van de werknemersvertegenwoordigingen binnen onze sector. Ongeveer 20% van de organisaties dienen het verslag van hun overlegorgaan en/of de handtekeningen nog te bezorgen aan het secretariaat. Ondernemingsraad 89 Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk 53 Syndicale afvaardiging 65 50% + 1 handtekeningen van de werknemers 190 Algemeen: In totaal moesten er 29 vragen gequoteerd worden met een score van 1 tot 5. Het valt op dat het antwoord helemaal akkoord bij veel vragen aanzienlijk vaker gegeven werd dan vorig jaar, en dit dan in de plaats van het antwoord eerder wel akkoord. Los daarvan daalden ook het aantal antwoorden op zowel de vragen niet akkoord en eerder niet akkoord, zodat de scores over het algemeen positiever uitvielen. Opgemaakt door de medewerkers van het secretariaat van het Sectoraal Fonds te Brussel, juni 2017. FSM 319.01 - Jaarverslag 2016-15/15