Verslag van marktverkenning alliantie WMO 24 september 2018 Uitgenodigd: belanghebbende marktpartijen Datum: 24 september 2018 Namens de gemeente: Herwil van Gelder, Ynze Haitsma, Monique Coenen, Johan Hartmann, Jacob Jongejan, Agneta Flameling, Greet Seinen, Corine Cornelisse Greet Seinen is vandaag vanuit de gemeente Groningen de onafhankelijke voorzitter. Wethouder Van Gelder heet iedereen van harte welkom. De visie voor de komende jaren is vastgelegd in het koersdocument Sociaal Domein. De veranderingen gaan over de drie grote thema s: WMO, Jeugd en Werk. Elk thema heeft een ontwikkelrichting: WMO-activiteiten anders organiseren; Doen wat écht nodig is voor jeugd; Meer mensen aan het werk. Voor de nadere uitwerking van het koersdocument wordt input van mensen uit het veld gevraagd. Belangrijk is dat eerst wordt opgehaald over welke thema s het veld in gesprek wil met de gemeente. Vanavond wordt dit geïnventariseerd. De schriftelijke consultatie start deze week. De inhoudelijke discussie vindt via dialoogtafels in oktober plaats. Inhoudelijk is er nog veel te verbeteren in de samenwerking tussen alle actoren die zijn verbonden aan het zorglandschap. De verbinding tussen de sociale basis, de aanbieders van aanvullende ondersteuning en de faciliterende gemeente heeft een impuls nodig om intensief met elkaar op te trekken en samen te werken. Samenwerking is ook van cruciaal belang om een optimaal resultaat te halen voor mensen die ondersteuning nodig hebben. De verworven ervaring en kennis van de afgelopen jaren zijn de basis om de komende jaren door te bouwen. Dit gaan we doen met de alliantie. Dit is de enige manier om de WMO beter en goedkoper te maken. Alliantie: Kern is de sociale basis; Alliantie wordt dé vorm; Van aanbodgestuurd naar vraaggestuurd; Versterken eigen kracht; Normaliseren hulpvraag, inclusiviteit kwetsbaren; Gebiedsgericht/Inclusieve Stad. De rol van de aanbieders die momenteel binnen de WMO ondersteuning bieden verandert door de alliantie. Ondersteuning gaat fundamenteel kantelen naar een gebiedsgerichte insteek. Ondersteuning wordt zo licht en efficiënt mogelijk ingezet, waarbij optimaal gebruik wordt gemaakt van de netwerken van burgers, de aanwezigheid van vrijwillige hulp en activiteiten en ontmoetingsplekken in de buurt. De zorg kan goedkoper door maximale inzet van de sociale basis. De nieuwe aanpak gaat er ook voor zorgen dat er minder administratief verantwoord hoeft te worden. Dit kost nu vaak zo n 20% van de beschikbare tijd. Ook een betere samenwerking tussen partijen leveren kostenbesparingen op.
Blad 2 Vraag: Het is nog niet helder hoe de alliantie eruit komt te zien. De gemeente geeft aan dat er in de ontwikkeling meer winst valt te halen door bezuinigingen. De marktpartijen schreeuwen al langer om lastenvermindering maar er komen steeds meer administratieve lasten bij. Antwoord: Veel opmerkingen zijn terecht. De gemeente probeert nu om de administratieve lasten zoveel mogelijk weg te halen en goede verbindingen te leggen tussen de 2 e,1 e en 0 e lijn. Vanavond is een start om ook dit soort kritische geluiden in de ontwikkeling van de alliantie mee te nemen. Ynze Haitsma, projectleider alliantie WMO, bespreekt de inhoud en planning van het proces. Er is een bezuiniging van 3,6 miljoen nodig om kosten en baten in evenwicht te krijgen. Er komt een alliantie maar de vorm van de alliantie moet met elkaar besproken worden. Gezamenlijk moet voorbereid worden dat de politiek - alles overziende - een goede verantwoorde keuze kan maken. Het koersdocument is op hoofdlijnen gemaakt en onderdelen moeten nog worden uitgewerkt. De bezuiniging moet per 1 januari 2020 ingaan. Er moet een juridisch aanbestedingstraject doorlopen worden met vastgestelde termijnen. Dit is een vrij formeel traject. Voordeel van het proces is dat iedereen een goed afgewogen en eerlijke kans krijgt. Proces: Het koersdocument bepaalt de kaders; Er gaan dingen veranderen! Er komt een alliantie; Nadere uitwerking op onderdelen; Meedenken; Ruimte per onderdeel verschillend; Komende tijd met elkaar in gesprek; Aanbestedingstraject zorgvuldig en transparant. Proces: Fase 1: beleidskeuzes maken; Fase 2: uitwerking in aanbestedingsdocumenten; Fase 3: aanbesteding; Fase 4: voorbereiding implementatie. De voorstellen worden door de gemeente gemaakt. Transparantie is hierin essentieel. Het betreft een kort proces en er is niet veel tijd. Aan de mensen in het veld wordt gevraagd om met het proces te helpen en om met voorstellen voor thema s te komen, reflectie te geven en ideeën aan te dragen hoe zaken ingepast kunnen worden.
Blad 3 Planning: Tot half november worden de grote keuzes voorbereid. Het monitoringsplan wordt voor eind november opgesteld. Kostprijsonderzoek. Een extern bureau zal onderzoeken wat een reële lumpsum is waarvoor de alliantie de taken moet kunnen uitvoeren. Halverwege december neemt de raad een besluit over de te maken keuzes. Parallel aan het proces wordt de aanbestedingsleidraad opgesteld. Het bestek wordt gepubliceerd in januari. Halverwege 2019 is de gunning. De alliantie gaat in januari 2020 van start. Vanavond is via de marktconsultatie een eerste stap in dit proces gezet. De gemeente heeft aangegeven over welke thema s zij in ieder geval in gesprek wil met het veld. Aan de marktpartijen wordt gevraagd om aan te geven over welke vraagstukken zij nog meer met de gemeente in gesprek willen. Deze week start de schriftelijke marktconsultatie waarin het veld inhoudelijk input kan geven op de genoemde vraagstukken. De input van vanavond en de schriftelijke reacties worden meegenomen in de dialoogronde die binnenkort volgt. Uiteindelijk leidt dit tot een advies dat wordt voorgelegd aan de raad. Niet alle input zal 1 op 1 worden meegenomen maar de raad wordt hier wel over geïnformeerd zodat zij een weloverwogen keuze kunnen maken. Vanavond: Deze week: Oktober: inventarisatie thema s waarop input wordt gevraagd of waarop zelf input geleverd kan worden; schriftelijke marktconsultatie: open vragen over thema s en vraagstukken en terugkoppeling; verdieping op onderwerp: verduidelijking input schriftelijke vragen en verdieping op onderwerpen aan dialoogtafels. Dit alles leidt tot een advies op inhoudelijke keuzes en inkoopofferte. Vraag: De betrokken partijen zijn verbaasd dat zij niet in het voorgaande traject zijn benaderd. Een aantal grote aanbieders zijn hierin gekend maar de input van de kleine en middelgrote aanbieders mist. De punten in het koersdocument worden op inhoud niet herkend. Het was prettig geweest om ook in het voortraject betrokken te zijn geweest. Antwoord: Het is een feit dat niet iedereen in het voortraject betrokken is geweest. Maar het traject is nog niet klaar en gezamenlijk moet tot een goede vorm van de alliantie worden gekomen. V-O-L is al een gebundelde partij voor de vrijwilligers en heeft ook aangegeven mee te willen denken over het onderwerp. Vraag: Als het zo belangrijk is en ook dat onderkend wordt dat het voor vrijwilligers lastig is om in dit traject mee te doen, waarom wordt er dan zo n strakke planning gehanteerd. Het is belangrijk om de tijd te nemen zodat de basis goed is. Antwoord: Het is een politieke opgave die een financiële oorzaak heeft om een bezuiniging in 2020 te realiseren. Er wordt zorgvuldigheid in acht genomen en als blijkt dat de tijd te kort is dan wordt met elkaar in gesprek gegaan hoe hiermee omgegaan kan worden. Vraag: Gaat het om een Europese aanbesteding. Antwoord: Het bedrag is dusdanig dat het om een Europese aanbesteding gaat.
Blad 4 Vraag: Vertrouwen in elkaar hebben is een vertrekpunt. De implementatie in 2015 is zo gegaan dat marktpartijen fors moesten investeren. Nu zijn er ernstige zorgen over de implementatie van dit traject en hoe de bezuiniging kan worden gerealiseerd. De bezuinigingen komen vaak bij de zorgaanbieder terecht. Antwoord: De gemeente moet de ervaringen van de vorige implementatie benutten om deze implementatie zo zorgvuldig mogelijk uit te voeren. Vraag: Wat is het verschil met de situatie in Groningen en Emmen? Antwoord: Het is nog niet bekend wat het verschil is omdat de vorm van de alliantie hier nog niet gemaakt is. In Groningen en Emmen zijn verschillende keuzes gemaakt. Vraag: De alliantie is een vrijblijvend begrip. Er is een enorme link met de sociale basis en vrijwilligers en niet-professionele organisaties die intensief met elkaar gaan werken. Antwoord: Alliantie lijkt een modewoord. Het woord staat voor een zoektocht naar verantwoordelijkheid zoeken over schotten heen. Hoe het woord alliantie hier ingevuld gaat worden moet nog blijken. Ook zijn we na 2020 nog niet klaar. Omslag is fundamenteel In de zaal staan op flip-overs thema s vermeld. De aanwezige marktpartijen wordt gevraagd om input op de thema s te leveren en om de thema s zo compleet mogelijk te krijgen. Het betreft de volgende thema s: 1. Alliantievorming en samenwerking partijen: Wat is nodig om tot een goede alliantie te komen? Op welke wijze wordt samenwerking tussen sociale basis en professionals vormgegeven? Hoe wordt daadwerkelijke transformatie bereikt? Wat is een ideaal gebied voor een alliantie: grootte, populatie, sociale structuur etc.? 2. Lumpsum: Waarmee dient bij berekening van reële lumpsum rekening te worden gehouden? Wat gebeurt er bij (dreigende) over- of onderbesteding? Hoe vindt reële financiële verrekening plaats binnen de alliantie bij inschakeling van andere partijen? 3. Ondersteuning aanbod en kwaliteit: Hoe wordt bepaald wat passende ondersteuning is? Welke ondersteuning valt binnen en welke buiten de alliantie? Hoe wordt zorg gedragen voor inzet van passend gekwalificeerd personeel? Hoe wordt vorm gegeven aan keuze vrijheid en PGB. Hoe wordt regie gevoerd om complexe casuïstiek. 4. Monitoring en evaluatie: Op welke wijze kan de kwaliteit van de ondersteuning gemeten en verantwoord worden? Vraag: Is het Fries sociaal planbureau gezien de vraagstukken ook uitgenodigd. Antwoord: Deze zijn niet uitgenodigd.
Blad 5 Terugkoppeling 1. alliantie: Hoe kan de gemeente ervoor zorgen dat kleine organisaties hun positie binnen de alliantie krijgen. Hoe komen we op basis van gelijkwaardigheid op een goede manier tot een goede verdeling van de middelen. De gemeente moet hier een leidende rol in hebben. Er moet voor gezorgd worden dat er na een aantal jaren een wisseling van de wacht kan zijn zodat de rollen gewisseld kunnen worden. Opmerking: Een kleine organisatie is niet minder professioneel dan een grote organisatie. De gemeente stelt kleinere organisaties in staat om een gelijkwaardige partner ten opzichte van de professionele organisatie te zijn. Terugkoppeling 2. Lumpsum: Stop met dure zzp er. Marktwerking uit de zorg halen. Hoe rekening houden met kwaliteit en kwaliteitseisen. Rol hoofdaanbieders hoe die zich tegenover elkaar verhouden. Terugkoppeling 3. aanbod en kwaliteit: Keuzevrijheid. Diversiteit. Kleine aanbieders plek in alliantie. Keuzevrijheid inwoner. Wie gaat indicaties doen. Hoe juiste hoogte van zorg ontvangen. Welke rol vrijwilligersorganisaties hebben in alliantie. Financiering scholing, meten kwaliteit goede vrijwilliger. Netwerk bij betrekken. Hoe gaat sturing plaatsvinden binnen de alliantie en hoe wordt deze vorm gegeven. Terugkoppeling 4. monitoring en evaluatie: Op uitkomsten meten of van voor naar achteren. Beperkt aantal indicatoren: hou het overzichtelijk. Betrek andere onderzoeksorganisaties erbij. Onafhankelijk onderzoek houden. Mooie voorbeelden, graag aanleveren om mee te nemen. Terugkoppeling overig: Grote versus kleine organisaties. Is er een hoofdaannemer, hoe is de verhouding t.o.v. elkaar. Wat worden de afspraken over social return. Hoe t.o.v. andere Friese gemeentes. Kennismakingsdagen organiseren. Pragmatisch denken kan helpen.
Blad 6 Alle marktpartijen kunnen deze week een brief met schriftelijke consultatie verwachten. Iedereen wordt uitgenodigd voor twee dialoogtafels om inhoudelijk in gesprek te gaan. Wethouder Van Gelder geeft aan dat deze avond een eerste ronde van gesprekken is. Het is mooi dat er veel aandacht voor kleinere aanbieders wordt gevraagd. Wat in de 0 e lijn in de wijken gebeurt moet worden verbonden naar de 1 e en 2 e lijn. Vertrouwen is in dit proces een sleutelwoord. Er moet lef zijn om zaken anders te doen. Wethouder Van Gelder kijkt ernaar uit om het gesprek verder te gaan voeren. Greet Seinen sluit de bijeenkomst en bedankt een ieder voor zijn/haar aanwezigheid en inbreng.