Feiten en cijfers Aantal coffeeshops: In een kwart van de Nederlandse gemeenten zijn coffeeshops gevestigd. Het aantal coffeeshops is de afgelopen jaren sterk verminderd. In 21 waren er nog 56 coffeeshops. Figuur 1 Aantal coffeeshops, gemeente en coffeeshopgementen 1999-215 (Bron: Intraval, 21) 9 8 6 5 4 3 2 1 846 813 85 82 54 3 29 19 2 666 66 651 61 614 591 582 53 538 53 56 54 496 489 483 46 458 443 443 441 431 418 415 48 43 43 43 43 15 13 15 1 15 13 15 15 16 15 11 11 14 13 13 13 13 13 13 1999 2 21 22 23 24 25 26 2 28 29 21 211 212 213 214 215 216 21 coffeeshops gemeenten coffeeshopgemeenten Aantal consumenten: in 216 hadden 949. mensen recent (afgelopen jaar) cannabis gebruikt en 2.8 miljoen mensen ooit in hun leven cannabis gebruikt. Figuur 2 Gebruik van cannabis in Nederland onder mensen van 15 t/m 64 jaar (Bron: Nationale Drugsmonitor, 21) 45 4 35 3 25 2 15 1 5 25, 24,3 25,2 22,6 19,1 19,5 8 8,4 5,5 5,5 5,4 3 3,4 3,3 4,2 4,6 5,1 199 21 25 29 214 216 Ooit gebruik Recent gebruik (afgelopen jaar) Actueel gebruik (afgelopen maand) 1
Binnenlandse cannabismarkt: In Nederland wordt jaarlijks 139 ton nederwiet en 26 ton via coffeeshops verkocht. De omvang van de illegale markt wordt door verschillende experts geschat tussen de 3 en 45 %. Dat betekent dat de binnenlandse markt van nederwiet tussen de 18-21 ton ligt. (Bron: Maalsté & Blok, 214) Achtergrond informatie http://www.detransparanteketen.nl/upload/files/binnenlandse%2markt%2nederwiet%2v ersie%216%2dec%2def-3.pdf Wiet export: Het is onmogelijk vast te stellen hoeveel wiet er uit Nederland geëxporteerd wordt. Om te weten hoeveel wiet er geëxporteerd wordt moet je weten wat er geproduceerd wordt en hoeveel er in Nederlands achterblijft voor verkoop in de coffeeshop en op de zwarte markt. De berekeningen over de omvang van de productie zijn gebaseerd op zeer zwak onderbouwde aannames op basis waarvan geen betrouwbare conclusie getrokken kan worden. Achtergrond informatie http://www.detransparanteketen.nl/upload/files/14121%2persbericht%2exportcij fers.pdf Opsporing hennepkwekerijen: Vanaf 24 is het aantal hennepkwekerijen dat in Nederland werd opgerold enorm toegenomen. Sindsdien worden er tussen 5. en 6. hennepkwekerijen per jaar opgerold (figuur 3). De omvang van de opgerolde kwekerijen is in de loop der jaren juist sterk afgenomen. In 215 werden er gemiddeld 1 hennepplanten in de opgerolde kwekerijen aangetroffen (figuur 4). In vergelijking met de rest van Europa worden er in Nederland aanzienlijk meer hennepplanten in beslaggenomen(figuur 5). Figuur 3 Aantal opgerolde hennepkwekerijen (Bron: Onderzoeksraad voor Veiligheid. 218) 6 5 4 3 2 1 23 1993 1994 323 342 1996 199 52 616 1.91 1.32 1998 1999 2 2.12 1.54 1.86 3.14 5.63 21 22 23 24 25 5.21 5.242 Aantal opgerolde kwekerijen 4.31 4.9 5.62 5.435 5.3 5.962 6.6 5.856 26 2 28 29 21 211 212 213 214 215 2
Figuur 4 Gemiddeld aantal planten per kwekerij 1993-215 (Bron: Onderzoeksraad voor Veiligheid. 218) 2 1.841 18 16 1.28 14 1.453 12 1 8 6 819 98 61 86 515 515 4 2 1993 1994 1996 199 1998 1999 2 515 53 15 21 22 23 24 12 162 25 26 2 223 181 28 29 Gemiddeld aantal planten per kwekerij 285 325 238 21 211 212 23 268 1 213 214 215 Figuur 5 In beslaggenomen hennepplanten in Europa (Bron: EMCDDA, 215) 12 1 994 8 6 4 2 81 612 59242 13339 3 154621 153895 39846 39923 Luxemburg Portugal Griekenland Polen Tsjechie Duitsland Frankrijk Spanje Verenigd Koninkrijk Nederland 13813 Italie 3
4
Wat kost het huidige beleid: 2 miljoen aan handhavingskosten (Bron: CPB, rapportage Rijksbrede heroverweging, 21) Wat levert regulering op: 3 miljoen aan belasting; 16 miljoen besparing handhavingskosten; continuering van de huidige 45 miljoen aan vennootschapsbelasting en inkomsten belasting van coffeeshopondernemers en toeleveranciers (Bron: CPB rapportage Rijksbrede heroverweging, 21). Achtergrondinformatie: http://www.detransparanteketen.nl/nederlands/de-keten/ Sentiment onder de Nederlandse bevolking: % van de Nederlandse bevolking is voorstander van regulering van hennepteelt. Opvallend is dat een ruime meerderheid van de kiezers van de partijen die kritisch zijn op het toestaan van (gecontroleerde) hennepteelt daar wel voorstander van zijn: VVD %, CDA 65%, PVV 62% en CU 51%. Voor alle grote politieke partijen (> 5 zetels) geldt dat de meerderheid van de kiezers voor gecontroleerde teelt is. Belangrijke argumenten voor regulering zijn dat het de overlast van illegale kwekerijen vermindert (55%), hennepteelt dan niet langer interessant is voor criminele organisaties (54%) en dit een einde maakt aan een tegenstrijdig beleid (3%). Figuur 6 Draagvlak gecontroleerde teelt naar stemgedrag (Bron: Motivaction, 215) 9 8 8 6 61 61 68 6 5 48 4 3 2 1 2 26 9 9 8 4 18 18 3 9 9 5 5 6 1 31 13 14 1 NL TOTAAL CDA PvdA VVD D66 SP PVV Verbieden Controleren Vrijgeven Weet niet Achtergrondinformatie: http://www.detransparanteketen.nl/upload/files/onderzoek%2motivaction.pdf 5
Voorstanders regulering achterdeur: 43 gemeenten hebben het manifest Joint Regulation ondertekend. Het gaat om de gemeenten: Alkmaar, Amsterdam, Arnhem, Beek, Breda, Delfzijl, Deventer, Doetinchem, Eindhoven, Enschede, Etten-Leur, Gilze en Rijen, Groningen, Haarlem, Haarlemmermeer, Heerlen, Helmond, Hengelo, Heusden, Hilversum, Hoorn, Kerkrade, Leeuwarden, Leiden, Maastricht, Nijmegen, Oldambt, Roermond, Rotterdam, Sittard-Geleen, Smallingerland, Terneuzen, Tilburg, Utrecht, Velsen, Venlo, Venray, Waalre, Weert, Woerden, Zutphen, Zwijndrecht en Zwolle. Manifest Joint Regulation: http://www.vocnederland.org/persberichten_pdf/lr_manifest_joint_regulation_31_januari_214.pdf Nederlands coffeeshopbeleid in internationaal perspectief: http://www.druglawreform.info/en/static/item/424-de-nederlandsekabinetsplannen-in-internationaal-perspectief Gedoogcriteria: Aan de verkoop van cannabisproducten in de coffeeshop worden de volgende eisen gesteld (AHOJ-G-I criteria): A: geen affichering (geen reclame); H: geen harddrugs (de scheiding der markten); O: geen overlast veroorzaken; J: geen jongeren toelaten: voor coffeeshopbezoekers geldt een minimumleeftijd van 18 jaar; G: geen grote hoeveelheden: een coffeeshop mag maximaal vijf gram per dag per persoon verkopen en de coffeeshop mag maximaal 5 gram in voorraad hebben; I: geen verkoop aan niet-ingezetenen. Om cannabisproducten te kopen moet je woonachtig zijn in Nederland. Een groot aantal gemeenten handhaaft dit criterium niet omdat het niet relevant is en/of de handhaving leidt tot (grote) overlast en straathandel. Achtergrondinformatie: http://accesinterdit.nl/images/214-2/verplicht-nummer-def_1.pdf Wietpas: Maatregel om buitenlanders te weren uit de coffeeshop om drugtoerisme tegen te gaan. De maatregel bestond uit twee elementen: verplicht lidmaatschap van de coffeeshop (Bcriterium) en aantonen dat je woonachtig bent in Nederland (I-criterium). Op 1 mei 212 werd de wietpas ingevoerd in de provincies Limburg, Zeeland en Noord-Brabant. De maatregel was succesvol in de zin dat buitenlanders niet meer in de coffeeshop kwamen. Probleem was dat ook de Nederlandse ingezetenen de coffeeshop gingen mijden omdat zij zich niet wensten te registreren. Gevolg: lege coffeeshops en een grote toename van de straathandel. Het kabinet Rutte II heeft het B-criterium afgeschaft en voor het I-criterium de term gemeentelijk maatwerk ingevoerd. Dit betekent dat gemeenten zelf moeten bepalen of zij het I-criterium handhaven (zie ook gedoogcriteria). 6
THC: THC is een van de werkzame stoffen in cannabis. Het percentage THC wordt vaak gebruikt om de sterkte van de wiet aan te geven. Om de sterkte van wiet te bepalen moet niet alleen naar THC worden gekeken maar ook naar de relatie met CBD en andere werkzame stoffen. In 24 is het gemeten THC percentage met 2,4% het hoogste. Daarna heeft er een daling ingezet. Na 213 is het THC percentage weer iets gestegen. Er zijn plannen geweest om het percentage THC in wiet te maximeren op 15%. Wiet met een hoger percentage THC zou dan als harddrugs worden aangemerkt. In 214 werd duidelijk dat de minister van Veiligheid en Justitie dat voorstel ondanks de negatieve adviezen van de politie, het College van Procureurs Generaal, de verslavingszorg (GGZ-NL) en het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) wilde doorzetten. Het voorstel ligt sindsdien ter bespreking in de Tweede Kamer. Figuur THC-gehalte in Nederwiet en hasj (Bron: Trimbos-instituut, 21) 25 2,8 2 15 12,1 1,5 15,1 16,6 18,1 18,2 2,4 16,9 18, 1, 1,5 16,2 13,3 16 16,4 1,3 15,1 19 1,8 14,3 16,5 16,1 15,5 16,8 13,5 14,9 14,6 1,8 15,3 19,3 16,1 16,9 1 11,3 5 21 22 23 24 25 26 2 28 29 21 211 212 213 214 215 216 21 Nederwiet Geimporteerde hasj Achtergrondinformatie THC: https://coffeeshopbond.nl/blog/thc-discussie-kies-voor-de-coffeeshop https://assets.trimbos.nl/docs/95bec8d1-489-4aa5-ba59-3c4a695bb1.pdf http://www.voc-nederland.org/213/9/geheime-adviezen-over-thc-plan-kabinetopenbaar-forse-kritiek