Bankraad 11 maart 2016

Transcriptie

1 13-Mar-16 1 Het Verdwijnende Midden (is overal?) Feiten, Analyse, Oplossingen Harry Garretsen (BuZa, 5 november 2015) Bankraad 11 maart

2 Het Verdwijnende Midden (HVM) 13-Mar Feiten: 8 x HVM (..and counting) 2. Analyse: samenhang in 8x HVM? 3. Oplossingen/Discussie : NL als stad?

3 13-Mar-16 3 HVM 1: wereldwijde verdeling inkomensgroei Onze middenklasse de klos???

4 HVM 2: fragmentatie productieproces

5 HVM 2 vervolg : The Smile Curve Share of value added new value chain old value chain Design, R&D Manufacturing stages Sales, marketing Wegwezen uit het midden?

6 13-Mar-16 6 HVM 3: Middensegment exit? Uberisering?

7 HVM 4: middensegment op arbeidsmarkt de klos? Arbeidsmarktontwikkelingen in 16 Europese landen Verandering in procentpunten, (bron: Goos et al.2013) Laaggeschoold Gemiddeld geschooldhoog geschoold

8 HVM 5: Het verdwijnende middenkader? 13-Mar-16 8

9 1 On t wik kelin g a an dee l b ane n vo or la ger op ge leid en ( ) 8% Figuur 4 (Ontwikkeling van) de verdeling van banen naar opleidingsniveau HVM 6: verdeling werkgelegenheid 57 NLse steden 6% Helmond Emmeloord Goes Hoorn Middelburg 4% Enschede Hoogeveen Delft Tiel 2% Den Haag Breda Roermond Hengelo Heerlen Maastricht Haarlem Tilburg Bergen op Zoom Emmen Doetinchem Oss Leiden Groningen 0% Amersfoort Nijmegen Rotterdam Lelystad Sneek Eindhoven Dordrecht Alkmaar phen Almelo aan Den den Terneuzen Helder 15% 20% 25% 30% 35% Rijn 40% 45% 50% Roosendaal Utrecht Arnhem Zwole -2% Leeuwarden Zutphen Ede Venlo -4% Amsterdam Gorinchem Deventer Gouda Drachten s-hertogenbosch Hilversum Apeldoorn Assen Meppel -6% Heerenveen -8% -10% -12% Sittard-Geleen Winterswijk Aandeel banen voor lager opgeleiden (1999) Wert Ont w ikk eling aandeel banen v o or m iddelbaar opgeleiden 10% 8% 6% 4% 2% Weert Roermond Winterswijk Roosendaal Sittard-Geleen Ti el 0% Asen 30% 35% 40% Alkmaar 45% 50% 55% Zutphen Emmen Lelystad Ede -2% Oss Gouda s-hertogenbosch Terneuzen Venl o Drachten Arnhem Enschede Alphen Apeldoorn aan den Ri jn Hilversum Heerlen Rotterdam Almelo Hengelo -4% Nijmegen Hoogeveen Dordrecht Leeuwarden Eindhoven Amsterdam Breda Delft Tilburg Haarlem Den Haag Amersfoort Goes Maastricht Zwolle Deventer Gorinchem -6% Utrecht Bergen Den Helder op Zoom Groningen Meppel Hoorn Leiden Sneek Doetinchem Helmond Middelburg Emmeloord -8% -10% Heerenveen Aandeel banen voor middelbaar opgeleiden (1999) On tw ikk elin g a and ee l ba nen voo r ho ge r o pg eled ei den 15% Heerenveen Meppel 10% Gorinchem Deventer Hilversum Doeti Den Helder nchem s-hertogenbosch Amsterdam Utrecht Sittard-Geleen Apeldoorn Leeuwarden Zwole Groningen Leiden Sneek Drachten Alphen an den Rijn Eindhoven Arnhem Venlo Hengelo Dordrecht Asen Ni jmegen Almelo Ede Tilburg Zutphen Maastricht Haarlem Bergen op Zoom Rotterdam Amersfoort 5% Winterswijk Terneuzen Middelburg Herlen Breda Delft Oss Den Haag Emmeloord Alkmaar Weert Helmond Gouda Lelystad 0% -5% -10% Hoorn Hoogeveen Goes Emmen Roosendaal Enschede 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% Tiel Roermond Aandeel banen voor hoger opgeleiden (1999) Bron: Atlas voor gemeenten obv data CBS Laaggeschoold Gemiddeld geschoold Hooggeschoold

10 Dia 9 1 Laag:Afname het grootst in perifere gebieden Maar ook grote verschillen Midden; grosso modo afname, geen enkel type stad kan zich onttrekken hooggeschoold: toename Vooral steden met relatief groot aandeel diensten groeien in hooggeschoolde categorie ;

11 13-Mar HVM 7: De nationale (midden)macht uitgehold?

12 13-Mar HVM 8: Het gat in het politieke midden : PvdA en CDA 103 zetels Peilingen maart 2016: PvdA en CDA 30 zetels Kiezers uit het midden, naar de flanken?!

13 13-Mar Analyse 1. Toeval/blijvend? 2. Dwingt de economie de politiek of andersom? Ad 1) geen toeval, niet gegeven (denk aan globaliseringsdip in midden 20 e eeuw.) Ad 2) allebei,maar zie

14 13-Mar Economische Structuren Dwingen Politieke Structuren PM Karl Marx geprojecteerd in directiezaal DNB

15 13-Mar Analyse Met Marx in het achterhoofd: structurele economische verandering (ihb Globalisering + ICT)...forceert HVM op alle fronten MAAR 1. Politiek ook aan zet (zie bijv. HVM7); endogeniteit 2. Kapitaal (?!) aan winnende hand, zie volgende slide

16 13-Mar-16 15

17 13-Mar Oplossingen?/Discussie Deels is HVM dus een gegeven Maar nog steeds lot in eigen hand? 1. Human capital agenda (ipv topsectoren; in wereld van HVM focus op input en minder op output) 2. Wat bindt footloose inputs aan de stad NL? 3. Activerende en sterke overheid en welvaartsstaat 4. Kwaliteit bestuur en management als succesfactor

18 13-Mar Eigen Beleidsruimte? (vrij naar werk Dani Rodrik)

19 Framing belangrijk: wat is het verhaal? 13-Mar Stel dit ging over de stad Londen (ipv NL)

20 Gezocht: de burgemeester van NL stad Het HVM treedt alom op maar i.p.v. alleen maar aanpassen of transactioneel leidinggeven, het maakbare van de stad op niveau NL....is oproep tot politiek leiderschap 13-Mar-16 19

21 Meer weten?. Thank you for your attention 20 Harry Garretsen/Janka I. Stoker