DOPERWT vergelijking efficiëntie fungiciden tegen valse meeldauw Vergelijking van de efficiëntie van fungiciden tegen valse meeldauw in groene erwt - eigen onderzoek 1 Efficiëntie van middelen tegen valse meeldauw 1.1 Doel Valse meeldauw (Peronospora viciae) kan bij een zware aantasting ook de peulen aantasten; dit kan leiden tot grote economische schade in de erwtenteelt. Diverse cultivars zijn duidelijk minder gevoelig en bepaalde zelfs helemaal resistent. Tegen de primaire infectie via de bodem kan men gebruik maken van behandeld zaaizaad, maar dit biedt slechts korte tijd bescherming. Ondertussen zijn er ook al enkele middelen erkend ter bestrijding van de secundaire infecties, maar er is nu vooral een vraag vanuit de markt naar erkenning van middelen zonder mancozeb. In deze proef werden enkele middelen getest, al dan niet met toevoeging van een hulpstof (uitvloeier of olie). Proefbedrijf: Johny Haghedooren, 8908 Vlamertinge 1.2 Bodemkarakteristieken Bouwvoor Voorvrucht Scheikundige analyse Inagro zandleem knolselder ph (KCl) 6,9 koolstof (%) 1,2 fosfor (*) 34 kalium (*) 28 magnesium (*) 20 calcium (*) 246 natrium (*) 2,0 hoog normaal zeer hoog tamelijk hoog tamelijk hoog normaal laag (*) In mg per 100 gram luchtdroge grond. Tabel 1: Evolutie van de nitraatstikstof in de bodem (kg/ha) Stikstofanalyse Diepte (cm) 0-30 30-60 60-90 0-90 Voor proefaanleg 26/03/13 28 8 5 41 Bij de oogst 31/07/13 33 10 5 48 Inagro, Ieperseweg 87, 8800 Rumbeke - 051 27 33 02 1/4
1.3 Proefopzet Volgende 5 objecten werden vergeleken. Tabel 2: Overzicht van de aangelegde objecten Nr. Object Werkzame stof + concentratie productnaam dosis/ha formulering 1 onbehandeld - - - 2 Acrobat Extra 2 kg WG dimethomorf 7,5%+mancozeb 66,7% Trend 90 0,4 l SL 900g/l isodecyl-alcohol ethoxylaat 4 Proefmiddel 2 1,6 l 5 Curzate M 2,2 kg WG 4,5% cymoxanil+68% mancozeb De oppervlakte per veldje bedroeg 24 m² bruto (netto 12 m²); er waren 3 parallellen. 1.4 Teeltverloop Zaaien: datum: 23 april zaaidichtheid: 100 zaden/m² rijafstand: 20 cm toestand grond: grof en oppervlakkig zeer droog Ras: Design (Agro Seed), niet ontsmet zaad van 2011 Bemesting: 18 april: 14 ton/ha varkensdrijfmest Ploegen: 21 april Oogst: 16 juli Tabel 3: Gewasbescherming (werkzame stof + handelsproduct) Datum Werkzame stof Handelsproduct per ha pendimethalin + linuron + 1 l Stomp Aqua + 0,5 l Linuron 500 SC + Onkruidbestrijding 1/5/2013 clomazon 0,1 l Centium 36 CS Insectenbestrijding Ziektebestrijding geen geen Deze proef werd preventief behandeld op 27 mei, dit was drie weken na opkomst. Nadien werd nog tweemaal behandeld op 11 en 17 juni omdat de aantasting van valse meeldauw snel uitbreidde op dit perceel. Er werd telkens behandeld met een spuitoplossing van 500 l water/ha. Het % geïnfecteerd bladoppervlak per plant werd geschat en dit voor minstens 10 planten per plot op 18, 28 & 31 mei en op 5 juni. Bij de oogst, op 16 juli, werden de peulen ingedeeld in twee klassen; aangetast door valse meeldauw en niet aangetast. De aangetaste peulen werden nadien nog onderverdeeld in twee klassen, enkel uitwendige aantasting (peul is nog dik en de erwten zijn niet aangetast) en inwendig aangetaste peulen (platte peulen, peulen met ontbrekende, beschimmelde of verschrompelde erwten). De peulen die inwendig zijn aangetast zorgen voor een opbrengstverlies (niet bepaald in deze proeven). Inagro, Ieperseweg 87, 8800 Rumbeke - 051 27 33 02 2/4
Gemiddelde temperatuur ( C) Neerslag (mm) 1.5 Het klimatologisch kader Neerslag (mm) Gemiddelde temperatuur ( C) 25 20 15 10 5 0 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Figuur 1. Gemiddelde temperatuur en neerslag in Poperinge (Mety). Door het koude en natte voorjaar werd pas laat gezaaid (in termen van vroege zaai). Het gewas kende aanvankelijk een trage groei wegens de koude weersomstandigheden. De eerder koele en vochtige weersomstandigheden bleven aanhouden tot aan de oogst wat positief was naar opbrengst toe (niet bepaald in deze proef). Tabel 4: Overzicht van de klimatologische omstandigheden voor, tijdens en na de behandeling Data 27/05/2013 11/06/2013 17/06/2013 behandeling A behandeling B behandeling C Start - eind tijdstip 13:30-15:00 9:45-11:00 8:45-10:30 Omschrijving voor - na voor - na voor - na Luchttemperatuur ( C) 18 18 17 Temperatuur op de bodem ( C) 17 17 17 Temperatuur 5 cm in de bodem ( C) 16 15 16 Relatieve vochtigheid (%) / 66 62-63 Bewolkingsgraad (%) 0 90 85-90 Windsnelheid (m/s) 0 0-3 1-0 Windrichting nvt W Z Droogte gewas droog droog droog Droogte bodem droog droog droog Beoordeling gunstig gunstig gunstig Aantal uren droog voor de behandeling >10 >10 >10 Aantal uren droog na de behandeling >10 >10 >10 1.6 Resultaten Zie tabellen. Inagro, Ieperseweg 87, 8800 Rumbeke - 051 27 33 02 3/4
Tabel 5: Effectiviteit Nr. Behandeling Dosis/ha % aangetast bladoppervlak/plant % aangetaste planten 18 mei 28 mei 31 mei 5/jun 5/jun 1 onbehandeld - 0 0 0 5,2 ab 91 b 2 Acrobat extra + Trend 90 2 kg + 0,4 l 0 0 0 1,7 c 43 c 4 Proefmiddel 2 5 Curzate M WG 2,2 kg 0 0 0 6,5 a 89 b Gemiddelde 0 0 0 4,1 75 K.W.V. P 0,05 (1) (1) V.C. (%) 14,2 11 P-waarde 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. (1) Duncantoets na transformatie arcsin x Tabel 6: Effectiviteit Nr. Behandeling Dosis/ha niet aangetast % peulen (bij oogst) enkel uitwendig aangetast uit- en inwendig oogstbaar (2) 1 onbehandeld - 41 ab 30 a 28 a 72 a 2 Acrobat extra + Trend 90 2 kg + 0,4 l 51 a 28 a 21 a 79 a 4 Proefmiddel 2 5 Curzate M WG 2,2 kg 43 ab 35 a 22 a 78 a Gemiddelde 42 32 25 75 K.W.V. P 0,05 (1) (1) (1) (1) V.C. (%) 8 7 10 5 P-waarde 0,173 N.S. 0,233 N.S. 0,247 N.S. 0,247 N.S. (1) Duncantoets na transformatie arcsin (2) Gezonde peulen + peulen die enkel aan de buitenkant aangetast zijn 1.7 Voornaamste bevindingen 1.7.1 Effectiviteit De koele en vochtige omstandigheden zorgden ervoor dat er veel aantasting was van valse meeldauw, dit was ook het geval in het praktijkveld en in de nabijgelegen rassenproef. Er werd de eerste maal behandeld drie weken na opkomst, op 27 mei. Aangezien het zaaizaad niet behandeld was met Wakil, was het misschien beter om al iets sneller na opkomst te behandelen. Tot 31 mei werden geen valsemeeldauwsymptomen waargenomen in dit perceel, de infectie is pas nadien opgetreden en heeft zich zeer snel verspreid in het veld. Bij de volgende beoordeling, op 5 juni, waren er duidelijke significante verschillen tussen de objecten. Het % geïnfecteerd bladoppervlak per plant was het hoogst in de onbehandelde en na behandeling met Curzate M WG. Curzate M WG werd in deze proef wel aan een verlaagde dosis van 2,2 i.p.v. aan de erkende dosis van 2,5 kg/ha toegepast. In deze proef gaf Acrobat Extra 2 kg + Trend 90 0,4 l een zeer goede bestrijding, de meerwaarde van het toevoegen van een uitvloeier bij de bestrijding van valse meeldauw in erwt is duidelijk (in vergelijking met vorige proefresultaten). Ook bij het % geïnfecteerde planten zien we hetzelfde patroon. Bij de oogst werd het % aangetaste peulen door valse meeldauw beoordeeld, zowel uit- als inwendig. Een zware aantasting van de plant leidt niet noodzakelijk tot zwaar aangetaste erwten. Dit wordt o.a. sterk bepaald door de weersomstandigheden (infectie die zich minder snel uitbreidt Inagro, Ieperseweg 87, 8800 Rumbeke - 051 27 33 02 4/4
of zelfs stopt bij droger en warmer weer) en door de cultivar. Gemiddeld 25% van de peulen was inwendig aangetast bij oogst. Er waren geen significante verschillen tussen de objecten, maar de onbehandelde scoorde het slechts. Curzate M WG dat op het blad wat minder scoorde had nu wel een gelijkaardige werking als Acrobat Extra + Trend 90; deze objecten hadden het laagste % inwendig aangetaste peulen. 1.7.2 Opbrengst Gezien het kwalitatieve karakter van de proef werden geen opbrengstbepalingen uitgevoerd. 1.8 Besluit De weersomstandigheden waren in 2013 gunstig voor valse meeldauw infectie (vochtig en eerder koel tot bij de oogst). In deze proef werd pas behandeld drie weken na opkomst van de erwten (zonder Wakil zaaizaad ontsmetting), dit was iets te laat om een goede werking te bekomen van Curzate M WG. Dit middel scoorde op het blad wat minder, maar had bij de oogst wel een goede werking. Acrobat Extra dat werd gecombineerd met een uitvloeier was zeer efficiënt omdat ze beter konden indringen in de plant. Inagro, Ieperseweg 87, 8800 Rumbeke - 051 27 33 02 5/4