Prometheus stole fire, the symbol of knowledge, from Mount Olympus and gave it to mankind Meerlaagse Veiligheid Inleiding (B. Jonkman, TU Delft) Preventie (W. Kanning, TU Delft) Governance en RO (G.J. Ellen, Deltares) Rampenbeheersing (K. van Dongen TNO) MLV tool en afweging (B. Kolen, HKV) Internationaal perspectief (B. van der Pas, Deltares) Externe veiligheid (P. Uijt de Haag, RIVM) Casus Dordrecht (E. Kelder, Dordrecht)
Meerlaagsveiligheid Kennisconferentie deltaprogramma 2012 Dr. ir. Bas Jonkman
Achtergrond Doel van deze sessie: Beeld geven van kennis en onderzoek op het gebied van MLV In beeld brengen opgaven en kennisvragen Context: Nationaal Waterplan Recent advies van de ACW (=> lagen separaat benaderen)
Agenda flitspresentaties 15.30 16.30 Inleiding (B. Jonkman) Preventie (W. Kanning) Governance en RO (G.J. Ellen) Rampenbeheersing (K. van Dongen) MLV tool en afweging (B. Kolen) Internationaal perspectief (B. van der Pas) Externe veiligheid (P. Uijt de Haag) Casus Dordrecht (E. Kelder)
Agenda 16.30 16.45 Werksessie op de kaart 16.45 17.00 Discussie (evt. stellingen)
Meerlaagsveiligheidsconcept New Orleans Multiple lines of defence (Lopez et al.)
Ruimtelijke ingrepen Californie, Bethel Island Gevolgbeperkende maatregelen?
Thailand (2011)
Preventie in meerlaagse veiligheid Wim Kanning, TU Delft, sectie Waterbouwkunde Kennisconferentie Deltaprogramma 3 april 2012 Delft University of Technology Challenge the future
Optimale veiligheid Deltacommissie na 1953: kostenoptimalisatie faalkans optimale dijkhoogte (voldoende veilig ontworpen) Huidige benadering nog steeds voornamelijk op hoogte en dijkvak gebaseerd Dijksterkte blijkt steeds vaker maatgevend Preventie in MLV 3 april 2012 2
Dijksterkte verdient meer aandacht Toetsing: VNK bevestigd grote faalkansen door sterkte Risicobenadering rationeel en transparant kader voor investeringsbeslissingen Preventie in MLV 3 april 2012 3
Uitkomsten VNK Faalkans 1/500 Norm frequentie 1/1250 Dijkring 48 1/640 1/180.000 1/8.100 1/1.700 Piping een onderschat mechanisme ENW: orde 1,5 miljard euro opgave Preventie in MLV 3 april 2012 4
Piping een onderschat faalmechanisme Grote onzekerheden Lengte-effecten Preventie in MLV 3 april 2012 5
Piping komt voor in werkelijkheid Niet alleen in Nederland Ook in New Orleans, Californië, Duitsland etc Onverwacht Heel snel => Zeer risicovol en slecht te managen Preventie in MLV 3 april 2012 6
Afsluiting Dijksterkte onderschat en van groot belang voor de waterveiligheid Overstromingskansbenadering nodig incorporatie dijksterkte Stelling Risico wordt zeer sterk bepaald door dijksterkte; preventie verdient veel (de meeste?) aandacht Preventie in MLV 3 april 2012 7
Governance van Meerlaagsveiligheid (hoe) is meerlaagsveiligheid te realiseren? Gerald Jan Ellen (Deltares) Arwin van Buuren (Erasmus Universiteit Rotterdam) 24 april 2012
Beleidsdiscussie sinds 2012 Brief Deltacommissaris, d.d. 30-01-2012 het is de bedoeling om in de gebiedsgerichte deelprogramma s de komende twee jaar in kaart te brengen welke slimme combinaties van deze drie lagen mogelijk zijn om de veiligheid in de toekomst te waarborgen en risico s te minimaliseren. Adviescommissie Water, advies d.d. 9 maart 2012 De bescherming tegen overstroming is niet uitwisselbaar met maatregelen die pas werkzaam zijn als de overstroming een feit is De Commissie is van mening dat voor de inzet op preventie, voor ruimtelijke inrichting (laag 2) en voor rampenbeheersing (laag 3) afzonderlijke eisen moeten gelden, met een eigen toetsings- en handhavinginstrument. Reactie Staatssecretaris Atsma d.d. 16 maart 2012 Uw advies om een aantal aspecten (zoals het stellen van eisen aan maatregelen in de laag 2 en laag 3) te betrekken bij de verdere uitwerking van meerlaagsveiligheid is van belang voor de implementatie van de risicobenadering. Ik zal dat meegeven voor de verdere aanpak in de gebiedsgerichte strategieën.
Governance: MLV in context Er is sprake van een aantal trends (van Government naar Governance ): > Democratisering & netwerkvorming (emancipatie burger en middenveld). > Decentralisatie & zelfregulering (terugtredende overheid, opkomst markt). > Versnippering en afname van hulpbronnen en geen vanzelfsprekendheid ten aanzien van legitimiteit van overheden. > Trend naar horizontale verantwoording, inspectie nieuwe stijl. Bovenstaande ontwikkelingen veronderstellen slimme combinaties van verschillende sturingsvormen / arrangementen 24 april 2012
Governance van meerlaagsveiligheid Hoe realiseer ik meerlaagsveiligheid? Overstromingsrisico als overheidstaak wordt complexer: steeds meer partijen. Welk beleidsinstrumentarium is er reeds om MLV te kunnen implementeren? Moet er nog beleidsinstrumentarium worden ontwikkeld om MLV te implementeren? Zo ja wat is nodig? Welke veranderingen ten aanzien van verdeling van verantwoordelijkheden, bevoegdheden en middelen zijn nodig om te komen tot effectieve implementatie van MLV? Ter illustratie: twee uitersten voor sturing: Sturing door normstelling Sturing door samenwerking 24 april 2012
Sturing door normstelling: voor- en nadelen Sturing door normstelling: Eerste laag al lange tijd vertrouwd met normen. Tweede laag: gedomineerd door (commerciële) belangen. Derde laag: men zal doeltreffend optreden (achteraf!). Voordelen: Verantwoordelijkheden zijn helder belegd. Er is sprake van regionale gelijkheid. Nadelen: Normen kunnen leiden tot ingewikkeld nalevingsvraagstuk. Normen kunnen leiden tot minimaliserende strategieën. Normen per laag leiden tot eilandvorming. Normen stimuleren en belonen slimme combinaties niet. 24 april 2012
Sturing door samenwerking: voor- en nadelen Zoeken naar meerwaarde voor alle partijen: meerlaagsveiligheid als gezamenlijke ontwerpopgave Voordelen: Meeliften met / voortborduren op ingrepen die vanuit ander domein worden geïnitieerd (maatwerk) Slim bundelen van beschikbare middelen en hulpbronnen Uitruilen van vermeden (indirecte) kosten Nadelen/nieuwe vragen: (grotere) afhankelijkheid van anderen Hoe borg ik commitment op de langere termijn? Hoe leg ik uit dat ik meewerk aan zaken waar ik niet primair verantwoordelijk voor ben? Bereidheid om verantwoordelijkheden en kosten te delen in plaats van te verdelen 24 april 2012
Governance vragen ten aanzien van MLV? Welk beleidsinstrumentarium is er reeds om MLV te kunnen implementeren? Voldoet dit? Watertoets, MER, MKBA Bestemmingsplan, keur/legger, convenanten? Moet er nog beleidsinstrumentarium worden ontwikkeld om MLV te implementeren? Zo ja, wat is er nodig? Normen voor de verschillende lagen, Wro, Bouwbesluit,? Welke veranderingen ten aanzien van verdeling van verantwoordelijkheden, bevoegdheden en middelen zijn nodig om te komen tot effectieve implementatie van MLV? Principes om te komen tot kostentoerekening,? Aanpassingen in wet-/regelgeving? 24 april 2012
Crisismanagement Wie, wat, waarom en wanneer Kees van Dongen Kees.vandongen@tno.nl
1 24-4-2012 Als het dan toch gebeurd
2 24-4-2012 Waarom praten over crisismanagement? Reduceren overstromingsrisico s (kans * impact) Rationeel bepalen hoe Verantwoordelijkheid Risico niet doen Geen tijdsdruk, wel informatie Ook onzekerheid Crisismanagement in beschouwingset Waterveiligheid: kostenefficiënt, robuust en goed uit te leggen Waarom crisismanagement Relatief snel te implementeren Relatief goedkoop Men verwacht dat het op orde is
3 24-4-2012 Crisismanagement: derde laag pas, als eerste faalt Crisismanagemen t Risico reductie strategieën
4 24-4-2012 Zitten er gaten in de kaas? We weten niet of crisismanagement op orde is! Zijn panden en vitale infrastructuur waterproof? Zijn er vlucht routes? Etc. ¼ waterkeringen voldoen niet aan norm. Overstromingskans groter dan overschreidingskans. Onbekendheden (extreem weer)
5 24-4-2012 Crisismanagement: Kans en impact reductie Crisismanagemen t Fysiek Informatie Organisatie en mensen Risico reductie strategieën
6 24-4-2012 Wie doen er mee? Overheden Regionaal Nationaal Reduceren kans Reduceren impact
7 24-4-2012 Wie doen er mee? Regionale overheden Reduceren kans overstroming Reduceren impact overstroming 9 RD s RWS 26 Waterschappen 95 Dijkringen 25 Veiligheid regio s 415 Gemeenten
8 24-4-2012 Wie doen er mee? Ad hoc crisisteams Informatie verzameling en uitwisseling, Op locatie Op afstand Besluitvorming, Coördinatie, Crisiscommunicatie Zelfredzaamheid Tijdigheid Onzekerheid Acceptatie
Wie doen er mee? Iedereen eigenlijk Bedrijven en vitale infrastructuur Media Hulpdiensten Sociaal netwerk burgers Whole community approach Crisis management teams Burgers Experts
10 24-4-2012 Genetwerkt samenwerken Benutten van elkaars informatie, kennis en ervaring Bekendheid met elkaar en de situatie Bereidheid tot samenwerken Elkaar informeren, adviseren, inschakelen, coördineren Wederzijds begrip van elkaars rollen, mogelijkheden en afhankelijkheden Tijd en capaciteit om samen te werken Bekendheid met gedeelde terminologie
11 24-4-2012 Crisismanagement: wanneer en waarom? Risico en kosten-baten benadering Waarde achter dijk investering in dijk Investering in dijk kans op overstroming Kans op overstroming bijdrage crisismanagement Bijdrage crisismanagement Derde laag pas nuttig, als eerste faalt Geen laag is 100% betrouwbaar, dus ook eerste niet Bewust of onbewust laag Achterstallig onderhoud Economisch argument Crisismanagement omdat baten hoger dan kosten
12 24-4-2012 Crisismanagement: wat en waarom? Crisismanagement Koude, lauwe en warme fase Kans reductie & Impact reductie Response Recovery Damage and needs assessment Recovery planning Taken van de overheid Burgers willen het (5% alleen dijken) Dijkgraven en burgermeesters zijn verantwoordelijk Maatschappelijk argument Crisismanagement omdat maatschappelijk belang
13 24-4-2012 Crisismanagement: zijn we veilig? Geen laag is 100% betrouwbaar, dus ook derde laag niet We weten niet of crisismanagement op orde is Weten is meten, als je weet wat je meet Reduceren overstromingsrisico s Kostenefficiënt, Robuust Goed uit te leggen Nodig Norm per laag Toetsings- en handhavinginstrument Oplossingen
14 24-4-2012 Crisismanagement op orde: de vragen Wat is de norm voor crisismanagement? Prestatie norm Proces norm Conditie norm Hoe effectief en betrouwbaar is crisismanagement? Lauwe en warme fase Kans reductie & impact reductie Response & recovery Is de norm gehaald? Waar wel, waar niet? Welke oplossingen zijn nodig? Fysiek Informatie Organisatie en mensen
15 24-4-2012
16 24-4-2012
6 regional pilots 17 24-4-2012
WWW.FLOODCONTROL2015.COM Climate change: more extreme events hit the most valuable delta cities
19 24-4-2012 Safety Risk = Likelihood * impact Both are uncertain estimates Objective impacts Economic loss Cultural loss Ecological loss Subjective impact Psychological impact image Regional, national, International consequences
Risico profiel (VR ZHZ) 20 24-4-2012
21 24-4-2012 Cascade effects critical infrastructure
22 24-4-2012 Reducing risks in cold and hot phases Pro-action Risk analysis recovery prevention Hazardous event response preparation Physical solutions Information solutions Human solutions
Generalizable solutions Experience centre Integral risk management Pro-action Prevention Preparation Response Recovery Flood risk reduction Fire risk reduction Traffic accident risk reduction Resource scarcity solutions Pandemic risk reduction Blackout risks reduction Cyber risk reduction Terrorist risk reduction
24 24-4-2012 Stakeholders Min VenJ Min I&M VR s municipalities provinces Water boards RD s RWS 25 safety regions 431 municipalities 12 provinces 27 waterboards 10 RD s RWS
25 24-4-2012 Managing the response to floods (NUWCReN) Whole community approach Focusing the efforts of a number of entities and resources, including information, toward the achievement of some task, objective, or goal (Alberts and Hayes, 2006). Establishing objectives, Determining roles, responsibilities, and relationships, Establishing rules and constraints on decisions and interactions, Inspiring, motivating, and engendering trust, Monitoring and assessing the situation, Training
WWW.FLOODCONTROL2015.COM Flood Control 2015 Information and training systems supporting flood management
27 Hoge maatschappelijke opbrengsten Overheid Innovatieve oplossingen Elkaar de bal toespelen in de keten van G2G, K2K en B2B. Maatschappelijk rendement kennis Innovatieve thuismarkt Onderzoek met meer impact Kennis instellingen Bedrijven Betere exportpositie Commercieel rendement kennis Innovatieve oplossingen
4 topics all of importance WWW.FLOODCONTROL2015.COM
WWW.FLOODCONTROL2015.COM Can sensors warn for dike failure?
WWW.FLOODCONTROL2015.COM
Flood Control Dashboard WWW.FLOODCONTROL2015.COM
WWW.FLOODCONTROL2015.COM
WWW.FLOODCONTROL2015.COM 1995 Mass evacuation High water levels Rhine, Meuse and Mosel Melted snow from the Alps, rainfall from Ardennes Dykes around River Waal were crumbling Doubt about stability Water level 5 meters ( > two levels) Largest evacuation in recent history 250.000 people, 200.000 livestock Five days - two weeks No dike breach in evacuated area s Damage : 400 million euro Psychosocial impact of evacuation
Serious games for multi-teams Many teams and many interfaces Professionals and citizens Netherlands and Germany Water boards and safety regions Operational and strategic levels National en regional levels 34
Seriousgaming FC 2015 Training and innovation centre Education, training and exercising Innovations Lessons learned elsewhere Serious games 2012 Development 1* Water board, 1* safety region, 1* national level N * Water boards, N * safety region, N * national level National and international Other hazards (e.g. CBRNE, Black-outs, Pandemics, etc). 35
Serious gaming for serious training WWW.FLOODCONTROL2015.COM
Waterboards WOT (waterboard) FLIWAS LCO LCO (national water) Safety ROT regions (safety region) verkeersbeeld mailbox Information GIS-kaart manager laptop and liaisons News WOT netwerk LCO cliënt laptop Information manager and liaisons News LCO netwerk mailbox Information GIS-kaart manager and laptop liaisons ROT netwerk News NCMS printer printer printer nieuws klok SG netwerk logger score spelleiding Server Serious Gaming facilitation Facilitator scenario
WWW.FLOODCONTROL2015.COM social media monitor: information needs citizens Crisis communication Situation awareness: Water levels, dike stability, flood scenario s, impacts Message components for crisis communication Serious game coordinated crisis communication Interorganizational interactions Timely, consistent, actionable information from trusted sources
39 24-4-2012 Innovations TNO 2012 training crisis management of strategic teams training crisis management of operational teams training crisis communication evacuation support software social media monitoring software exercise scenario software multi-party crisis management training environment
Meerlaagsveiligheid Fijn samenwerken of nuchter omgaan met risico s; naar een afwegingskader en instrumentarium 3 April Bas Kolen HKV lijn in water www.hkv.nl
www.hkv.nl www.hkv.nl Debat over Meerlaagsveiligheid Hype, missie of nuchter risicobeleid? Discussie / beslisprobleem In welke mate dragen lagen bij acceptabel risico (andersom, wat is nog zinvol)? Waarop gaan we beoordelen? Alle lagen falen bij een overstroming Meerlaagsveiligheid: we doen het al! Staatssecretaris (november 20110) Maximale kosteneffectiviteit Deltacommissaris / DPNH (30 jan 2011) Optimale mix van maatregelen over de lagen in aandachtsgebieden mits aantoonbaar en handhaafbaar Kosteneffectieve maatregelen voor laag 2 en 3 gegeven preventieniveau voor alle gebieden Adviescommissie Water Normen per laag Budgetten per laag
Instrumentarium (HKV/Deltares) beschrijving methode en software Overstromingskans : 1. Huidig (VNK) bijvoorbeeld: 1/75 pj 2. Beleidsvarianten (WV21) bijvoorbeeld: 1/1250 pj (norm) Evacuatiefractie Overstromingsscenario s, schade en slachtoffers (verschillende terugkeertijden) 1. Schade 2. Slachtoffers Combineren kans en gevolg www.hkv.nl www.hkv.nl
Risico maten en ambities Risicomaten: Manieren om risico uit te drukken 1.Risico s in Euro s per jaar (2, 5 of 10 x veiliger?) 1. Alleen schade 2. Schade plus economische waarde mensen 2.Aantallen slachtoffers in mensen per jaar 3.Basisveiligheid (kans van 10-5) in minimale kans op overlijden op een bepaalde locatie rekening houdend met evacuatie (LIR) 4.FN curve, groepsrisico (bijdrage aan groepsrisico) (afspreken met veiligheidsregio) www.hkv.nl www.hkv.nl Risicomaten te bepalen met Instrumentarium MLV
Afwegingskader Bron: STOWA/HKV Afweging: Minimaal 3 alternatieven 1.Referentie 2.Watervriendelijk alternatief 3. Beoordelen op: 1.Kosten (risico + investeringen) 2.Andere belangen Weging in de regio op basis van gestelde eisen (per laag of overall) www.hkv.nl www.hkv.nl
www.hkv.nl www.hkv.nl Voorbeelden Voorbeeld 1: Risiconeutraal bouwen Schade-Risico daalt met 5,6 Meuro per jaar (van 26 Meuro per jaar) Investeringsruimte (eenmalig) is 148 Meuro 50.000 huizen => 3000 euro per huis Voorbeeld 2: Verbeteren organisatie rampenbeheersing rampenplannen, OTO, research, geen extra mensen, middelen, asfalt Slachtoffer-Risico van 0,7 naar 0,35 p pj LIR kan dalen, bijv. van 10-5 naar 10-6 Investeringsruimte (eenmalig) 60 Meuro, per jaar is deze orde 2 Meuro. Voorbeeld 3: Optimale mix Uitbreiding model deltacommissie Laag 2: 25% schadereductie met laag 2 leidt 6 cm lagere dijk, investering maximaal 2,5 Meuro Laag 3: Enige investeringen (plannen en oefeningen) leiden tot optimale mix 1cm lage dijk + 150 slachtoffers extra die worden voorkomen Haalbaar (uitvoering, ontwerp, toezicht, handhaving)? Of: 1,3 x veiliger of voor zelfde budget 10 x veiliger door dijkversterking (100 km a 1500 euro per m) Dryproof en wetproof is framing, suggereert 100% veilig Kosten rampenplan en oefeningen geschat op 0,2-2 Meuro per jaar Tegen: Betrouwbaarheid plannen gegarandeerd? Voor: Accountability bestuurders, verwachtingen burger dat overheid ook verstandig handelt bij een crisis
Stellingen Meerlaagsveiligheid biedt met het toepassen van kwantitatieve risicoanalyse een kans op nuchter om te gaan met risico s. Het meepraten van allerlei deelbelangen die nauwelijks bijdragen aan kosteneffectieve reductie van het risico maakt de discussie complexer en leidt af van het werkelijke beslisprobleem. (voorbeeld het maken van een inrichtingsplan, eisen van rampenbestrijders, ontbreken verticale evacuatie) We hebben te weinig kennis van effectiviteit van investeringen en handhaafbaarheid (invloed van menselijk falen) in laag 2 en 3 en verkopen de noodzaak om hierin allerlei dingen te doen door te wijzen op de grote gevolgen en statistiek? Wat levert een rampenplan van 1 miljoen meer op dan een van een ton? Draagt iedere oefening bij aan de veiligheid of kun je ook verkeerde dingen leren (als preventieve evacuatie van dijkring 14) Zijn we in staat 100 jaar ruimtelijk beleid consistent uit te voeren (risicozonering)? www.hkv.nl www.hkv.nl
o10 Vragen? Nalezen: Ruimtelijke Veiligheid Vol. 2 www.hkv.nl www.hkv.nl
Dia 8 o10 vraag mne af of je artikel zou noemen. Misschien leuker om dit uit te draaien en op het einde nog mee te geven (in lijn met onze eerdere boekjes). obaas3; 6-4-2011
Meerlaagsveiligheid we doen het al in de praktijk 123 Toetsing van waterkeringen (resultaatseis) Overstromingsrisico s als basis normen & nieuwe normering (Deltacommissie, WV21, VNK etc) Watertoets (proces, geen resultaat) Waterparagrafen RO plannen Bevinding aan de hand van laag 2 & 3: Allerlei processen maar geen heldere bijdrage aan acceptabel risico of relatie met andere maatregelen Voorbeelden: Zuidplaspolder, Dordrecht (buitendijks) Rampenplannen & oefeningen Proceseisen in Waterwet: doeltreffend optreden en in elk MKBA, geval ter SLA commentaar etc: aan veiligheidsregio Veronderstellingen over functioneren rampenbeheersing Toetsingskader (evacuatiefractie) inspecties IVW & IOOV en inrichting Deltacommissie / Deltacommissaris: op orde (inrichting 2050/2100) zijn al opgenomen www.hkv.nl www.hkv.nl
Meerlaagse veiligheid Bespiegelingen vanuit internationaal perspectief Bas van de Pas
EU richtlijn vs Meerlaagse veiligheid 2007: vaststellen van EU richtlijn voor beoordelen en beheer overstromingsrisico s Development of flood risk management programmes incorporating the following elements: Prevention Protection Preparedness Emergency response Recovery and lessons learned
Voorbeelden Thames Gateway Engeland Zwitserland Voorkomen van bebouwing in risicogebieden handhaven veiligheid én meer urbanisatie oostelijk metropool met 120.000 huizen extra Geen wettelijke Veiligheidsnormen; worden voor gebied opnieuw vastgelegd door Risico-analyse Oplossingsrichtingen een zoektocht tussen verbetering waterkeringen en (max.) gebruik ruimtelijke maatregelen Engelse richtlijn - Risicozonering ROOD: groot gevaar. Nieuwe ontwikkelingen zijn verboden. BLAUW: matig gevaar. Grondgebruik is aan beperkingen onderhevig. GEEL: laag gevaar. Bewoners moeten op de hoogte zijn van mogelijk gevaar. GEARCEERD: restgevaar. Waarschuwingsgebied Planning Policy Statement 25 Development and Flood Risk (PPS 25).
Voorbeelden Australie Floodplain Management Manual (After queensland Floods 2010 /2011) mix of four different kinds of floodplain management measures: 1. land use planning controls (zoning requirements to ensure compatibility between land use and flood risk) 2. building controls 3. structural measures (construction of levees) 4. flood emergency measures (flood warning, evacuation and recovery plans). Sacramento San Joaquin Delta California 24 april 2012
Buitenlandse Voorbeelden Nationaal Adaptatie-documentstrategie document 2008 Japan Upper Citarum Basin Flood Management Project Indonesie A. Inzoomen op kwetsbaarheid 1. mitigatie en adaptatie combineren gericht op een Sustainable and Water Disaster Adaptable Society ; 2. Hanteren van "zero casualty voor maatregelen; zero damage is onmogelijk. 3. Bescherming nat. Zenuwcentrum: de Tokyo Metropolitan B Een geschikte combinatie van praktische maatregelen te maken 1. Waar preventie onmogelijk is veranderingen in landgebruik of het toestaan van inundatie als tegenmaatregel te hanteren; 2. risico management: - het bouwen van een grootschalig preventie netwerk dat embankments, wegen op droge rivierbeddingen bedoeld voor hulpverlening, en hoger gelegen wegen met voorgrootschalige rampenpreventie ingerichte bases verbindt. - -Het bekrachtigen van acties in de beginfasen van een ramp om schade te minimaliseren en infrastructuur vroegtijdig te herstellen, en een organisatorische verbetering om dit te bewerkstelligen.. 3. het vroegtijdig delen van informatie met betrekking tot overstromingsrisico s; 4. het efficiënt delen van real-time informatie Historic approach: flood control flood prevention Bandung Basin Current approach: From unmanaged floods to managed floods Preparation before, during and after floods Prevention - flood protection level. Lessons learned: Floods will always occur Be prepared, non-structural measures Questions: Do we still maintain protection against Q5 or do we need to increase to Q20-Q25 (still 4-5 times flooding per human life) Do we sometimes tolerate areas to be flooded? Where and how often?how to control and manage accepted floods? Should resettlement of industry or people be part of flood management strategy?
Resume Voorbeelden Hoog beschermingsnivo Japan, Denemarken, Engeland Verleden focus op preventie, nu op restrisico verzekeraars betrekken bij klimaatadaptatie (Zwitserland, Engeland) Mitigatie Kans benadering Laag beschermingsnivo Indonesie, Australie, Californie Focus op lichte preventie-verbeteringen (is duur), maar vooral verder met restrisico 3e wereld: kwetsbaar, adaptatie krijgt daar al relatief meer aandacht Adaptatie veerkracht Risico benadering Meer aandacht voor resilience en recovery voor systeem als maatschappij (capacity building) ER GEBEURT STEEDS MEER IN BUITENLAND WAT OP MLV LIJKT
Je ziet ook verschillen: begrippen(kader) Hazard Vulnerability = + + Probability Exposure Vulnerability = Risk Probability X Consequences = UNISDR (UN secretariat of the International Strategy for Disaster Reduction) definities Exposure: People, property, systems, or other elements present in hazard zones that are thereby subject to potential losses. Vulnerability: The characteristics and circumstances of a community, system or asset that make it susceptible to the damaging effects of a hazard. 24 april 2012
Zomaar wat openstaande kennisvragen rondom MLV Hazard Vulnerability Probability + Exposure + Vulnerability Probability X Consequences = = = Risk Overstromingsrisico kan worden verkleind door: 1. de kans op een overstroming kleiner te maken (1e laag), 2. door de blootstelling te beperken (1e en 2e laag) 3. door de kwetsbaarheid te beperken (2e en 3e laag). Zijn type maatregelen eenduidig te koppelen aan reductie kans, blootstelling en kwetsbaarheid? B.v. Is compartimeren verlagen van de kans of de blootstelling (definitiekwestie?) In onderscheid in laag 1, 2 en 3 zinnig? Wat valt er er onder en zijn er wel separate normen voor vast te stellen? (bijv. zijn retentiemaatregelen Laag 1 of Laag 2 maatregelen?) Gevolgen indirecte kosten / rol van vitale en kwetsbare objecten infrastructuur Hoe omgaan met tijd in MLV (Onzekerheden klimaat/socio-econ, kosten, technieken en effecten) Uitwerken en kwantificeren van begrippen als resilience en recovery (verschillende?) uitwerking op schaalnivo, nationaal, protected-areas en lokaal maatwerk nivo BLIJF KIJKEN NAAR BUITENLAND 24 april 2012
Risico's van bedrijven met gevaarlijke stoffen bij overstromingen Paul Uijt de Haag (RIVM) Durk Riedstra (RWS) 1 03 april 2012
Externe veiligheid en overstroming 2 Meerlaagse Veiligheid - 03 april 2012
Externe veiligheid en overstroming 3 Meerlaagse Veiligheid - 03 april 2012
Externe veiligheid en overstroming 4 Meerlaagse Veiligheid - 03 april 2012
Externe veiligheid en overstroming Wat kan er fout gaan Wat zijn de effecten 5 Meerlaagse Veiligheid - 03 april 2012
Externe veiligheid en overstroming Verkennende berekeningen Plasbrand toxische verontreiniging (LC50) Effectgebied mens tot max. 30 km2 Effectgebied verontreiniging max. 2000 km2 6 Meerlaagse Veiligheid - 03 april 2012
Externe veiligheid en overstroming Preventie Mogelijk, maar vraagt aandacht Conclusies Kans overstroming groter dan standaard faalkans effecten gevaarlijke stoffen aanzienlijk (maar relatief beperkt) preventie 7 Meerlaagse Veiligheid - 03 april 2012
MARE demo / gebiedspilot MLV Dordrecht Berry Gersonius (FRG, UNESCO-IHE/TUDelft) Ellen Kelder (Gemeente Dordrecht)
Knikpunten van de huidige strategie
Kansen MLV: waar? HW bestendige inrichting (incl. kritische infra) en verzekeren Deltadijk Voorstraat en Meestromen in openbare ruimte Opvang in smart shelters Ruimtelijke Ordening
Deltadijk Voorstraat en MiOR Voorstraat voldoet niet aan wettelijke norm: met MLV kan een goedkope en beheersbare situatie worden gecreëerd
Deltadijk Kop van t Land Deltadijk kan het schaderisico met 30% en slachtofferrisico met 65% reduceren
Compartimentering Zeedijk Bouwen met natuur: natuurontwikkeling gebruiken als versterking voor Zeedijk
Historisch havengebied
Meerlaagsveiligheid Kennisconferentie deltaprogramma 2012 Stellingen en vragen
Uitwisseling van risicoreductie tussen de drie lagen leidt tot meer bestuurlijke drukte. OF De waterveiligheid is er bij gebaat als zoveel mogelijk partijen zich er mede verantwoordelijk voor gaan voelen.
Meerlaagsveiligheid gaat alleen lukken als dit leidt tot slimmere investeringen, niet als dit leidt tot extra investeringen.
In welke situatie is inzet op meerdere lagen te preferen boven inzet op alleen preventie?
Door te kiezen voor normen voor de afzonderlijke lagen worden (gebiedsspecifieke) kansen voor kostenefficiënte waterveiligheid met het badwater weggegooid. (G.J. Ellen)