rotterdam.nl/onderzoek Gescheiden gft inzameling Nesselande Onderzoek en Business Intelligence
Gescheiden gft inzameling Nesselande Een evaluatie M. van Rhee Onderzoek en Business Intelligence (OBI) 13 oktober 2014 In opdracht van Stadsbeheer, Schone stad, Inzameling
Onderzoek en Business Intelligence (OBI) Project: 4179 Prijs: Postadres: Postbus 21323 3001 AH Rotterdam Telefoon: (010) 267 15 00 E-mail: onderzoek@rotterdam.nl Website: www.rotterdam.nl/onderzoek 2 GFT Nesselande
INHOUD Samenvatting en conclusies 5 1 Inleiding 7 2 De resultaten 7 2.1 Respons 7 2.2 Mate van GFT-inzameling 8 2.3 Oordeel over gescheiden inzamelen 11 2.4 Mogelijkheden voor meer scheiding 15 2.5 Schoonhouden container 16 GFT Nesselande 3
Samenvatting en conclusies In mei 2014 hebben alle bewoners van Nesselande - die in een laagbouwwoning wonen - een minicontainer gekregen voor GFT-afval. Vanaf dat moment werd één maal per twee weken het GFT-afval in deze wijk opgehaald. Consequentie hiervan is dat in een deel van de wijk het restafval ook nog maar eens per twee weken wordt opgehaald. In het andere deel van de wijk staan ondergrondse containers voor restafval. In september is er naar iedereen met een GFT-minicontainer een brief gestuurd met het verzoek een vragenlijst via internet in te vullen. Na circa twee weken is naar iedereen die de vragenlijst nog niet had ingevuld een rappel verstuurd. In het gebied waar de bewoners drie minicontainers hebben (voor papier, GFT- en restafval) heeft 36 procent van de huishoudens aan het onderzoek meegewerkt. In het gebied waar het overige afval via ondergrondse containers wordt verzameld heeft (slechts) 19 procent aan het onderzoek meegewerkt. Dit duidt op een geringere betrokkenheid bij het onderwerp in het betreffende gebied. Er is duidelijk sprake van verschil in het scheiden van tuinafval en het scheiden van groenteen fruitafval en etensresten. Tuinafval wordt beter gescheiden. Milieuoverwegingen zijn de belangrijkste reden om GFT-afval te scheiden. Stank en viezigheid zijn de belangrijkste reden om (een deel van) het GFT-afval niet te scheiden. Een grote groep heeft last van stank en ongedierte. Informatie over hoe dit voorkomen kan worden is zeer welkom. Bewoners met drie minicontainers zijn zeer ontevreden over de ophaalfrequentie van het GFTafval, maar meer nog van het restafval. Zij zijn echter niet bereid meer te betalen voor het frequenter ophalen van het afval. Wel is bijna twee derde voorstander van het plaatsten van ondergrondse restafvalcontainers. Hierdoor kunnen ze hun (rest)afval altijd kwijt en hoeven ze nog maar twee containers in de tuin te hebben staan. Een groot deel geeft aan dat ze vaak te weinig ruimte in de restafval-container hebben. Van de huishoudens met uitsluitend een minicontainer voor GFT-afval is slechts een kleine groep (een vijfde) voorstander om ook een eigen minicontainer voor papier te ontvangen. GFT Nesselande 5
1 Inleiding In mei 2014 hebben alle bewoners van Nesselande - die in een laagbouw woning wonen - een minicontainer gekregen voor het scheiden van GFT-afval. In september 2014 is onder deze inwoners een enquête uitgezet om deze wijze van GFT-afval inzameling te evalueren. Via een brief hebben de bewoners een uitnodiging gekregen om via internet een vragenlijst in te vullen. In Nesselande wordt het afval op twee verschillende manier ingezameld. Een deel van de wijk heeft aparte minicontainers voor GFT, papier en restafval. Het andere deel van de wijk heeft ondergrondse papier- en restafvalcontainers en minicontainers voor GFT. Beiden gebieden zijn ongeveer even groot. Overal in de wijk staan ondergrondse glascontainers. Voor de twee verschillende gebieden zijn twee verschillende vragenlijsten opgesteld, die in sterke mate hetzelfde zijn, maar op enkele onderdelen afwijken. In de rapportage wordt steeds onderscheid gemaakt tussen deze twee gebieden. 2 De resultaten 2.1 Respons Responsoverzicht ÉÉN MINICONTAINER DRIE MINICONTAINERS aantal adressen 1441 1611 aantal ingevulde vragenlijsten 278 572 respons 19% 36% De respons is in het gebied met drie minicontainers beduidend hoger. Grosso modo bestaat er een vrij sterk verband tussen respons en betrokkenheid bij het onderwerp van een onderzoek. Het lijkt dus dat het onderwerp afvalscheiding meer leeft in het gebied waar de bewoners drie minicontainers hebben. GFT Nesselande 7
2.2 Mate van GFT-inzameling Hoe belangrijk men het vindt om huishoudelijk afval te kunnen scheiden staat weergegeven in de volgende grafiek. Belang scheiden huishoudelijk afval Heel belangrijk 1 container Belangrijk Een beetje belangrijk 3 containers Onbelangrijk Weet niet 0% 20% 40% 60% 80% 100% Bewoners met één container lijken meer belang te hechten aan het scheiden van huishoudelijk afval. De respons in dit gebied was echter lager. Dus dit verschil zal grotendeels het gevolg zijn van verschil in respons. Per afvalsoort is gevraagd hoe vaak men dit gescheiden inzamelt. Mate van afvalscheiding in huishoudens met één minicontainer Tuinafval Altijd Groente fruit etensresten Vaak Papier Soms Glas Bijna nooit Plastic Nooit 0% 20% 40% 60% 80% 100% 8 GFT Nesselande
Mate van afvalscheiding in huishoudens met drie minicontainers Tuinafval Altijd Groente fruit etensresten Vaak Papier Soms Glas Bijna nooit Plastic Nooit 0% 20% 40% 60% 80% 100% Er is zeer weinig verschil wat betreft het gescheiden inzamelen tussen de twee gebieden. De enige uitzondering hierbij is papier. Van degene die daar een aparte minicontainer voor hebben, is het aandeel dat papier altijd apart inzamelt hoger dan bij de bewoners die daar geen aparte minicontainer voor hebben. Daarnaast is het opvallend dat er een relatief grote groep is die groente- en fruitafval en etensresten nooit apart inzamelt. Tuinafval wordt daarentegen wel door bijna twee derde altijd apart ingezameld. Tevens is gevraagd voor tuinafval en groente- en fruitafval en etensresten welk aandeel men daarvan apart inzamelt. Deze vragen zijn gecombineerd met de vraag hoe vaak men deze afvalsoorten apart inzamelt. Hieruit blijkt: Van de respondenten zamelt ongeveer 85 procent altijd of vaak, alles of meer dan de helft van het tuinafval apart in. Bijna twee derde zegt zelfs altijd al het tuinafval apart in te zamelen. Dit geldt voor beide gebieden. Ruim een derde zamelt altijd of vaak, alles of meer dan de helft van het groente- en fruitafval en etensresten apart in. De helft daarvan zegt zelfs altijd al het groente- en fruitafval en etensresten apart in te zamelen. Ook dit geld voor beide gebieden. Kortom etensresten en groente- en fruitafval worden aanmerkelijk minder apart ingezameld dan tuinafval. Er is nagenoeg niemand die etensresten en groente- en fruitafval beter apart houdt dan zijn tuinafval. Zes á zeven procent van de respondenten houdt zowel het tuinafval, als etensresten en groente- en fruitafval nooit apart. GFT Nesselande 9
Er is gevraagd naar de belangrijkste redenen voor het scheiden van GFT-afval. belangrijkste redenen voor scheiden GFT-afval minder lopen met restafval (1C) Ruimtegebrek in restafval container (3C) Ruimtegebrek in restafval container (1C) besparing afvalstoffenheffing (3C) besparing afvalstoffenheffing (1C) voorbeeld voor kinderen (3C) voorbeeld voor kinderen (1C) goed voor milieu (3C) goed voor milieu (1C) 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Het overgrote deel doet aan GFT-afval scheiding vanwege het milieu. Voor mensen met een eigen restafvalcontainer speelt het ruimtegebrek in de restafvalcontainer ook een rol van betekenis. Aan iedereen, behalve degene die altijd al het GFT-afval apart (zeggen te) houden, is gevraagd wat de belangrijkste reden is om (een deel van) het GFT-afval niet te scheiden. Reden om GFT-afval niet te scheiden vind het vies is te weinig groene container vaak vol 3 containers komt weer bijelkaar geen ruimte voor gaat stinken 1 container te veel tijd en moeite 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Stank is voor de meeste bewoners de reden om niet (een deel van) het GFT-afval niet te scheiden. 10 GFT Nesselande
2.3 Oordeel over gescheiden inzamelen Alle respondenten zijn een aantal stellingen voorgelegd over het inzamelen van huisvuil. Stellingen over inzamelen huisvuil (3 containers) buurtbewoners scheiden GFT-afval goed buurtbewoners scheiden overig afval goed kosten worden lager door afval te scheiden voldoende info tegen stank en ongedierte ik weet wat met GFT-afval gebeurt GFT-afval scheiden is goed voor milieu ik wanneer men GFT-afval opgehaalt ik weet wat wel of geen GFT-afval is normaal dat bewoners afval scheiden helemaal mee eens mee eens niet eens, niet oneens mee oneens helemaal mee oneens weet niet 0% 20% 40% 60% 80% 100% Meest opvallend is de grote groep die het (helemaal) oneens is met de stelling Ik heb voldoende informatie om ongedierte en stankoverlast te voorkomen. Goede voorlichting hierover lijkt gewenst. Stellingen over inzamelen huisvuil (1 container) buurtbewoners scheiden GFT-afval goed buurtbewoners scheiden overig afval goed kosten worden lager door afval te scheiden voldoende info tegen stank en ongedierte ik weet wat met GFT-afval gebeurt GFT-afval scheiden is goed voor milieu ik wanneer men GFT-afval opgehaalt ik weet wat wel of geen GFT-afval is normaal dat bewoners afval scheiden helemaal mee eens mee eens niet eens, niet oneens mee oneens helemaal mee oneens weet niet 0% 20% 40% 60% 80% 100% Er is weinig verschil met de bewoners met drie containers. GFT Nesselande 11
Aan de respondenten is gevraagd in welke mate ze tevreden zijn over een aantal zaken die te maken hebben met de (GFT) container. Tevredenheid (GFT) container (3 containers) plek GFT-container bij huis mogelijkheden GFT-container uit zicht te plaatsen groene container voor GFT-afval Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden ophaalfrequentie restafval Zeer ontevreden ophaal frequentie GFT-afval Weet niet/geen mening 0% 20% 40% 60% 80% 100% Het meest ontevreden is men over de ophaalfrequentie voor het restafval. Ook over de andere aspecten is men niet erg tevreden. Tevredenheid (GFT) container (1 container) plek GFT-container bij huis mogelijkheden GFT-container uit zicht te plaatsen groene container voor GFT-afval ophaal frequentie GFT-afval 0% 20% 40% 60% 80% 100% Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet/geen mening Bewoners met één minicontainer zijn minder ontevreden. 12 GFT Nesselande
Er is expliciet gevraagd in welke mate men overlast heeft van stank, insecten en ander ongedierte. Overlast stank en ongedierte ongedierte (1 container) stank (1 container) ongedierte (3 containers) nee gebruik container niet alleen bij warm weer soms stank (3 containers) altijd 0% 20% 40% 60% 80% 100% Veel mensen hebben last van stank en ongedierte. Bewoners die hun ongewenste afval altijd naar een ondergrondse restafvalcontainer kunnen brengen hebben beduidend minder last van stank en ongedierte dat de bewoners die drie minicontainers hebben. Van hen heeft de helft heeft altijd last van stank en twee vijfde altijd last van ongedierte. Gevraagd naar wat voor ongedierte het betreft wordt het meest genoemd: (fruit)vliegjes, maden en mieren. Aan iedereen met drie minicontainers is gevraagd of men wel eens te weinig ruimte in de restafval-container. Heeft u wel eens te weinig ruimte in restafval-container? 55% 15% Nooit Soms 30% (bijna) Altijd Ruim de helft geeft aan (bijna) altijd te weinig ruimte in de restafval-container te hebben. GFT Nesselande 13
De oorzaak hiervan staat weergegeven in onderstaande grafiek. Oorzaak restafval-container vol meer dan 6 personen scheid niet altijd al het afval op bijzondere dagen ondanks goed scheiden toch vol (mede) vanwege luiers overig (heeft te veel afval) 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Bovenstaande percentages zijn gebaseerd op alle respondenten met drie minicontainers, dus ook degene die zeggen nooit te weinig ruimte in de restafval-container te hebben. De categorie (mede) vanwege luiers stond niet als antwoordmogelijkheid in de vragenlijst opgenomen, maar werd relatief vaak genoemd bij anders, namelijk. Voor bijna de helft van de respondenten is de restafval-container te klein op bijzondere dagen. Dat kan zowel betrekking hebben op feesten, maar ook op opruimacties in huis of aankopen van spullen met veel verpakkingsmateriaal. 14 GFT Nesselande
2.4 Mogelijkheden voor meer scheiding Aan iedereen, behalve degenen die altijd al het GFT-afval scheiden, is gevraagd wat er nodig is om hen meer, vaker of beter GFT-afval te laten scheiden. Voor een aantal aspecten is tevens gevraagd of men bereid is daar extra voor te betalen. Wat is er nodig om meer, vaker, beter GFT-afval te scheiden Ik scheid al alles Niks, ik ga GFT-afval niet vaker scheiden 3 containers Tips tegen stankoverlast betere info wat wel en geen GFT is info over nut en noodzaak GFT-afvalscheiding 3 containers bereid (misschien) betalen Een handig inzamelmandje/-bakje Speciale zakken voor de GFT-container 1 container GFT-containers 1/maand reinigen centrale plek in de buurt voor GFT container mogelijkheid container(s) uit zicht GFT-container vaker ophalen 1 container bereid (misschien) betalen 0% 5% 10 % 15 % 20 % 25 % 30 % 35 % 40 % 45 % Tips tegen stankoverlast zou voor veel mensen al kunnen helpen. Daarnaast is er nog een grote groep die positief staat tegenover speciale zakken en het laten reinigen van de container. Men zegt hier zelfs (misschien) voor te willen betalen. De verhouding zeker willen betalen en misschien willen betalen is overal circa 1 op 2. De bereidheid om extra te betalen voor het vaker ophalen van de GFT-container is gering. Aan de bewoners met één minicontainer is gevraagd of ze een eigen minicontainer voor papier zouden willen hebben,zodat men daar niet meer voor naar de ondergrondse container hoeft te lopen. Iets meer dan een kwart van de respondenten heeft daar belangstelling voor. Aan de bewoners met drie minicontainers is gevraagd of men graag een ondergrondse container voor restafval in de buurt wil hebben. Dan hoeft men nog maar twee minicontainers rondom het huis te hebben en men kan dat afval wat men meteen kwijt wil altijd weggooien. Zestig procent zou dit een verbetering vinden en voor tien procent maakt het geen verschil. Iets meer dan een kwart zou dat een verslechtering vinden. GFT Nesselande 15
2.5 Schoonhouden container Bij bijna twee derde van de respondenten met drie containers wordt de GFT-container wel eens schoongemaakt. Bij degene met uitsluitend een GFT-minicontainer is dat ongeveer de helft. In het merendeel van de gevallen gebeurt dat door iemand uit het eigen huishouden. Ongeveer tien procent van de huishoudens laat de container reinigen door een commercieel bedrijf. Bij één derde van de huishoudens met 3 containers wordt de container een of twee maal per maand schoongemaakt. Bij ruim een kwart een enkele keer. Bij de huishoudens met uitsluitend een GFT-minicontainer wordt deze bij een kwart een of twee maal per maand schoongemaakt. Bij ruim een kwart een enkele keer. De groep die overweegt om de container structureel te laten reinigen door en gespecialiseerd bedrijf is klein. Het merendeel vindt het te duur en doet het daarom zelf of helemaal niet. 16 GFT Nesselande