LOKALE ONDERSTEUNING op maat van jouw speelplein
LOKALE ONDERSTEUNING op maat van jouw speelplein COLOFON Deze brochure is een uitgave van: Vlaamse Dienst Speelpleinwerk (VDS) vzw Lange Ridderstraat 22 2800 Mechelen 015 28 73 90 vds@staf.speelplein.net www.speelplein.net
INLEIDING & LEESWIJZER - 1 -
Beste verantwoordelijke, stuurgroeplid, hoofdanimator, jeugddienstmedewerker of schepen voor jeugd, De Vlaamse Dienst Speelpleinwerk (VDS) vzw wil lokale speelpleinwerkingen helpen om een kwalitatieve werking uit te bouwen. Het belang van het kind is daarbij ons uitgangspunt. Om deze doelstelling te realiseren, bieden we permanent een brede waaier van diensten en producten aan, op maat van jouw speelpleinwerking. Een onderdeel daarvan is speelpleinondersteuning ter plaatse. Deze folder bundelt alle producten waarbij de VDS bij jou ter plaatse - langskomt. Aangezien het niet altijd evident is om te bepalen welk product en onderwerp het best past bij de vraag of doelstelling van jouw speelpleinwerking, hebben we de inhoud, doelstellingen en verwachtingen van alle producten samengevat in een handig overzicht. De categorieën (S, M, L en XL) waarin de producten zijn verdeeld, zijn enerzijds een indicatie voor de tijdsinvestering die wordt verwacht van jouw speelpleinwerking en anderzijds geven ze de impact weer op je werking. Daarnaast geeft het speelpleinbasisschema alle onderwerpen weer waarvoor je op de VDS een beroep kan doen. Beide schema s zorgen er voor dat je exact kiest wat jouw speelpleinwerking nodig heeft en dat je je aanvraag bij je regionaal steunpunt helder en scherp kan formuleren. In het tweede deel van deze folder geven we wat uitgebreidere informatie over onze producten ter plaatse en geven we concrete voorbeelden over onderwerpen die doorheen de jaren frequent werden aangevraagd. We plaatsen enkele adviesonderwerpen in de kijker en we zoomen in op een aantal verhalen uit de praktijk omtrent audit en procesbegeleiding. Concrete voorbeelden dus, al dan niet gekoppeld aan specifieke doelgroepen op je werking. Zo weet je vooraf perfect wat je mag verwachten! We nodigen je uit om deze folder door te nemen en horen het graag als we iets voor jouw werking kunnen betekenen. Veel leesplezier! - 2 -
DEEL 1 Kies de juiste lokale ondersteuning, op maat van jouw speelplein STAP 1 kies een onderwerp uit het speelpleinbasisschema [5] STAP 2 welke ondersteuning heb je nodig? kies een product [7] STAP 3 neem contact op met ons voor een intake [11] DEEL 2 Producten ter plaatse uitgelegd 1 Kennismakingsgesprek en voorstelling VDS [13] 2 Vorming ter plaatse [15] 3 Advies ter plaatse [27] 4 Shake ter plaatse [31] 5 Audit van je werking [35] 6 Procesbegeleiding [39] DEEL 3 Overzicht prijzen & procedures Prijzen [43] Voorwaarden en aanvraagprocedures [45] - 3 -
WERP KIES EEN ONDBEAR SISSCHEMA EIN L P L E E P S T E H IT U STAP 1/3 Op de volgende pagina vind je ons gekende speelpleinbasisschema. Het bestaat uit 5 grote pijlers, waar we alle onderwerpen met betrekking tot het speelpleinwerk in verwerkt hebben. Gebruik het als leidraad om te bepalen rond welk onderwerp je een behoefte ervaart en je ondersteuning ter plaatse kan gebruiken. - 5 -
Vind je je weg niet goed in dit schema? Neem dan zeker contact met ons op, dan denken we samen mee met jou! - 6 -
EUNING T S R E D N O E K L E HOEVEEL EN WIG? KIES EEN PRODUCT. HEB JE NOD STAP 2/3 Op de volgende pagina vind je een handig overzicht van onze producten waarmee we graag ter plaatse komen om jouw werking te ondersteunen. Meer uitleg over deze producten vind je ook in het tweede deel van deze folder. - 7 -
Wat? S(mall) - kennismakingsgesprek - voorstelling diensten en producten [13] M(edium) - vorming ter plaatse [15] - advies ter plaatse [27] Wat kan dit product voor jouw werking betekenen? - Je leert de werking, diensten en producten van de VDS kennen. - Je krijgt zicht op de ondersteuning die het best past voor jouw werking. Over een specifiek thema: - verwerft je ploeg extra kennis en vaardigheden. - krijgt je verantwoordelijke, je ploeg of schepen een pak tips, voorbeelden en een onderbouwde aanbeveling. Tijdsinvestering 1 dagdeel 1 dagdeel Kostprijs voor vds-leden Wat is het zeker niet? gratis 130/ 160 S M - verkoopspraatje. - brede vorming of advies - advies over je werking. over verschillende - vorming over gebruik onderwerpen. van producten. - een uitgebreide procesondersteuning. - we nemen geen trekkende of coachende rol op. - 8 -
Kan je zelf moeilijk inschatten welke ondersteuning het beste is voor jouw werking? Neem dan contact met ons op. Wij denken er samen met jou graag over na. L(arge) - shake ter plaatse [31] XL(arge) - audit [35] - procesbegeleiding [39] Je krijgt een combinatie van een vorming ter plaatse en een advies ter plaatse, beiden over hetzelfde thema. - audit: je krijgt een uitgebreide analyse en advies van je werking. - procesbegeleiding: je krijgt uitgebreide begeleiding en ondersteuning, over een specifiek thema, op maat van jouw werking. 2 dagdelen minimum 8 dagdelen 260/ 320 start vanaf 950/ 1200 L - een intensieve begeleiding of procesondersteuning. - we nemen geen trekkende of coachende rol op. XL - overnemen en uitvoeren van activiteiten of taken, tenzij ze als voorbeeld kunnen dienen. - we nemen een coachende, maar geen trekkende rol op. - we nemen geen beslissingen over jouw werking. - 9 -
ONS T E M P O T C A T NEEM CON EN INTAKE VOOR E STAP 3/3 Heb je een duidelijk onderwerp en/of een product gevonden waarmee we jouw speelpleinwerking kunnen ondersteunen? Dan is het tijd om met ons contact op te nemen en jouw ondersteuningsvraag van naderbij te bekijken. Aan de telefoon verfijnen we graag samen jouw ondersteuningsvraag, denken we samen verder na, plannen we een ondersteuning in en maken we nog enkele praktische afspraken. Tot aan de telefoon! - 11 -
CONTACTGEGEVENS VDS-STEUNPUNTEN Steunpunt West-Vlaanderen Frans Spaestraat 15 9000 Gent 09 264 29 31 vds.westvlaanderen@staf.speelplein.net Steunpunt Oost-Vlaanderen Frans Spaestraat 15 9000 Gent 09 233 93 20 vds.oostvlaanderen@staf.speelplein.net Steunpunt Brussel John Waterloo Wilsonstraat 19 1000 Brussel 02 201 70 55 vds.brussel@staf.speelplein.net Steunpunt Limburg Vaartstraat 14 A 3500 Hasselt 011 21 12 61 vds.limburg@staf.speelplein.net Steunpunt Antwerpen Lange Ridderstraat 22 2800 Mechelen 015 28 74 50 vds.antwerpen@staf.speelplein.net Steunpunt Vlaams-Brabant Lange Ridderstraat 22 2800 Mechelen 015 28 73 99 vds.vlaamsbrabant@staf.speelplein.net voor de meest recente en persoonlijke contactgevens, kijk op www.speelplein.net - 12 -
1 KENNISMAKINGSGESPREK EN VOORSTELLING VDS - 13 -
Als koepelorganisatie van de speelpleinen willen we dicht bij elke werking staan. Ken je onze dienstverlening nog niet of ben je de nieuwe verantwoordelijke van je speelpleinwerking? Dan kan je altijd vrijblijvend een kennismakingsgesprek of voorstelling van de VDS aanvragen. Wat houdt een kennismakingsgesprek in? Een stafmedewerker komt langs. Hij of zij leert graag jullie werking kennen en stelt het aanbod van de VDS voor. Julie kunnen dan samen meteen nadenken over welke ondersteuning het beste kan zijn voor jouw speelplein. Voor prijzen en procedures: zie deel 3. - 14 -
2 VORMING TER PLAATSE - 15 -
Een antwoord op jouw vormingsvraag? Met de vormingen ter plaatse wil de VDS, snel en op maat, inspelen op concrete vormingsvragen en -behoeften. Het is een aanvullend aanbod op ons bestaande cursusaanbod voor animatoren en hoofdanimatoren. Beschouw deze vorming dus niet als een alternatief voor deze cursussen, maar als een extra pakket vorming voor jouw speelpleinploeg. Wat houdt vorming in? Een vorming brengt kennis en vaardigheden bij over een gekozen onderwerp op je speelplein. We brengen de vormingen op een dynamische en speelse manier, om al doende de individuele competenties van (hoofd)animatoren te verhogen. Tijdens de vorming leggen we de focus op het coachen van (hoofd) animatoren en het in vraag stellen van tradities. Het is echter niet de bedoeling om het veranderingsproces van start te laten gaan. Het is eerder een prikkel om in een later stadium de nodige achtergrond te hebben over het onderwerp. Wat houdt een vorming ter plaatse concreet in? Eén sessie duurt 2,5 uur. De sessies worden begeleid door onze VDS-vrijwilligers, jongeren tussen de 18 en 26 jaar, die mee instaan voor het invullen van ons gehele kadervormingsaanbod. Ze staan met beide voeten in de speelpleinrealiteit en hebben de nodige opleiding en achtergrond meegekregen om als vormingswerker aan de slag te gaan. Je mag van hen een dynamische en speelse sessie verwachten, aangevuld met praktijkvoorbeelden en eigen ervaringen. De vormingen worden gebracht op maat van de doelgroep. Denk daarom goed na op welke doelgroep jij je vorming wil afstemmen. Een sessie kan zich ook richten op een mix van deze doelgroepen en dus geschikt zijn voor de ganse ploeg. voor prijzen en procedures: zie deel 3. voorbeelden van vorming ter plaatse vind je op pagina 17-25. - 16 -
STARTERS - Wat is de meerwaarde van animatie op het speelplein? - Welke basistechnieken voor animatie bestaan er? - Hoe bouw je een personage op? ERVAREN ANIMATOREN - Hoe kan je met speciale technieken werken? - Hoe zit een animatie van A tot Z in elkaar? - Op welke manier kan je animatie op je speelplein introduceren? HOOFDANIMATOREN - Hoe zet je animatoren op weg in de wondere wereld van animatie? - Welke drempels zijn er en hoe werk je die weg? - Hoe ziet een verhaallijn voor een week of een hele zomer er uit? - Hoe breng je jouw enthousiasme rond animatie? VOOR DE HELE PLOEG - Wat zijn de basisprincipes? - Hoe kan je met de ploeg oefenen op animaties? - Hoe ontwikkel je een personage? THEMA SPEELKANSEN VOORBEREIDEN EN GEVEN VAN ANIMATIES - 17 -
STARTERS - Hoe ziet de leefwereld van kleuters er uit? - Hoe kan je spelen met kleuters leuker maken via impulsen? - Hoe steek je een kleuteractiviteit in elkaar met behulp van een speelfiche? - Welke mogelijkheden zijn er om een aanbod voor kleuters te organiseren? ERVAREN ANIMATOREN - Hoe breng je een kleuterlokaal én kleuteractiviteiten naar the next level? - Welke concepten van Expeditie Kleuterson kan je toepassen op je werking? - Hoe gebruik je een kleuterspeelfiche en hoe neem je hier nieuwe animatoren in mee? - Hoe kan je fantasiespel en receptief spel met kleuters organiseren? HOOFDANIMATOREN - Hoe motiveer je animatoren om fijne, straffe kleuteractiviteiten te ontwikkelen? - Wat is je visie op kleuterwerking en hoe link je die met de visie van Expeditie Kleuterson? - Hoe kan je je rol als coach bij de kleuterwerking vervullen? VOOR DE HELE PLOEG - Welke kleuteractiviteiten bestaan er? - Hoe pas je die toe op je werking? THEMA SPEELKANSEN KLEUTERS - 18 -
THEMA SPEELKANSEN SPEELIMPULSEN STARTERS - Wat zijn impulsen en waarom is dat zo tof? - Hoe bereid je impulsen voor? - Welke tips zijn er om concreet met impulsen aan de slag te gaan? ERVAREN ANIMATOREN - Hoe kan je nog meer impulsen toepassen in je speelsysteem? - Hoe bouw je een speelhoek? HOOFDANIMATOREN - Hoe ondersteun je nieuwe animatoren in het geven en voorbereiden van impulsen? - Wat kan je zelf doen om het goede voorbeeld te zijn op vlak van impulsen? VOOR DE HELE PLOEG - Hoe werk je met impulsen op het speelplein? - Welke impulsen zijn er op je werking mogelijk en hoe ga je er mee aan de slag? - 19 -
STARTERS - Wat is de meerwaarde van bouwen op het speelplein? - Welke basistechnieken voor bouwen bestaan er? - Wat is je rol als animator in het bouwdorp? - Hoe kan je de veiligheid en het plezier in het bouwdorp garanderen? ERVAREN ANIMATOREN - Hoe kan je met speciale technieken werken? - Op welke manier kan je bouwen op je speelplein introduceren? - Waar op je speelplein kan je bouwen? HOOFDANIMATOREN - Hoe zet je animatoren op weg in de wondere wereld van bouwen? - Welke drempels zijn er en hoe werk je die weg? - Hoe breng je jouw enthousiasme rond bouwen? - Waar vind je het nodige materiaal? THEMA SPEELKANSEN BOUWEN OP HET SPEELPLEIN VOOR DE HELE PLOEG - Welke afspraken hanteer je om een bouwdorp speels en veilig te houden? - Hoe werk je met de ganse ploeg een fijne bouwplaats uit? - 20 -
STARTERS - Welke vernieuwende brainstormtechnieken kan je gebruiken om tot leuke en originele activiteiten te komen? - Hoe kan je met inkleding een activiteit pimpen? - Wat is game en play en hoe kan je als startende animator dit in je activiteiten verwerken? THEMA SPEELKANSEN VOORBEREIDEN VAN ACTIVITEITEN ERVAREN ANIMATOREN - Op welke manier kan je in een uitstap of een speciale activiteit meer playelementen verwerken? - Hoe kan je een bestaande activiteit naar een volgend niveau tillen? - Wat is jouw rol als ervaren animator tijdens de voorbereiding? HOOFDANIMATOREN - Hoe kan je startende animatoren verder helpen tijdens hun voorbereiding? - Welke drempels zijn er en hoe werk je die weg? - Met welke technieken kan je animatoren verder helpen in hun voorbereidingsproces? Hoe installeer je een ideaal voorbereidingsklimaat? VOOR DE HELE PLOEG - Hoe wordt er voorbereid op het speelplein? - Welke dooddoeners komen iedere voorbereiding opnieuw aan bod en hoe werk je die weg? - 21 -
THEMA SPEELKANSEN SPEELBAGAGE OPDOEN VOOR DE HELE PLOEG Gedurende de sessie gaan we aan de slag met: - vernieuwende spelletjes (verdeelspelletjes, kleuterspelletjes, energizers, internationale spelen ) - leuke play-activiteiten en hoe je deze kan combineren met games. - nuttige documenten en achtergrond die jullie activiteiten een boost geven. - 22 -
STARTERS - Wat is een groot spel, wat maakt het zo leuk en hoe kan je dit zelf doen? - Welke spelstructuren kan je gebruiken? - Hoe krijg je bekende structuren, zoals een cluedo, één-tegen-allen, laddercompetitie, smokkelspel naar een hoger niveau? THEMA SPEELSYSTEEM GROTE SPELEN ERVAREN ANIMATOREN - Hoe kan je gloednieuwe spelen ontwikkelen vanuit de basistechnieken? - Welke extra elementen kan je toevoegen om grote spelen nog straffer te maken? HOOFDANIMATOREN - Hoe kan je nieuwe animatoren prikkelen en helpen tijdens de voorbereiding? - Kan jij als weekverantwoordelijke een flexibele rol opnemen tijdens een spel, en hoe werkt dit dan? - Hoe kan je een groot spel evalueren en zo tot nieuwe inzichten en speelplezier komen? VOOR DE HELE PLOEG - Wat zijn de elementen van een groot spel? Hoe ga je om met animatie, verhaallijn? - Hoe ontwikkel je een nieuw spel met de hele ploeg? - 23 -
STARTERS - De rollen dame, zot en heer, wat houdt dat in? - Hoe kan je een spel begeleiden en inspelen op kinderen? - Wat is verantwoordelijkheid en hoe neem je dat op? - Wat is je rol als animator in een team? ERVAREN ANIMATOREN - Wat is je eigen begeleiderhouding? Sta je daar bij stil? - Waar heb je het moeilijker mee, wat kan je oefenen? - Hoe geef je feedback rond houding aan nieuwe animatoren? - Hoe ga je om met een conflict binnen de ploeg? HOOFDANIMATOREN - Wat is het profiel van een hoofdanimator? Wat zijn de rollen? - Welke evolutie maakte je door van animator naar hoofdanimator? - Wat is groepsdynamica? Hoe kan je dat op je werking toepassen? - Hoe bewaak je de sfeer binnen de animatorenploeg? VOOR DE HELE PLOEG - Hoe sta je als ploeg naar ouders, kinderen en elkaar toe? - Hoe bouw je als begeleider een band op met kinderen? - Hoe bouw je met alle medewerkers aan de ideale animatorenploeg? - 24 - THEMA SPEELPLEINPLOEG BEGELEIDERHOUDING
THEMA TOEGANKELIJKHEID OMGAAN MET STOREND GEDRAG STARTERS - Wat is storend gedrag? - Is storend gedrag voor jou hetzelfde als voor je medebegeleiders? - Hoe reageer je tijdens conflicten? - Welke tools kan je gebruiken om conflicten te vermijden of op te lossen? ERVAREN ANIMATOREN - Wat is hardnekkig pestgedrag? - Hoe ga je om met pestgedrag? - Welke tools, systemen kan je gebruiken om conflicten op te lossen? - Welke personen betrek je als een conflict escaleert? HOOFDANIMATOREN - Welke rol spelen afspraken en regels van je werking bij het storend gedrag van kinderen? - Welke rol neem je aan ten opzichte van kinderen en animatoren? - Wanneer grijp je in als hoofdanimator? VOOR DE HELE PLOEG - Hoe ga je als ploeg om met storend gedrag? - Hoe zit het met je reglement? Zijn alle regels even noodzakelijk en eenduidig? - 25 -
3 ADVIES TER PLAATSE - 27 -
Een antwoord op jouw adviesvraag? Met het aanbod van adviezen wil de VDS snel en op maat inspelen op allerlei concrete vragen en behoeften die er leven bij de speelpleinen en hun gehele werking. Wat houdt advies in? Vanuit onze expertise en deskundigheid rond zowel technische als inhoudelijke aspecten van speelpleinwerk geven we een onderbouwde aanbeveling aan de speelpleinploeg. Op maat van jouw speelplein geven we tips, voorbeelden, goede raad en stimuleren we nieuwe onderwerpen. We nemen geen trekkende of coachende rol op. Onze rol blijft beperkt tot die van extern deskundige. Het is aan jullie zelf om met het advies aan de slag te gaan. Wat houdt een advies ter plaatse in? Bij een advies ter plaatse komen we het advies ook letterlijk ter plaatse geven. Afhankelijk van het onderwerp duurt dit tussen 1u en 2,5 uur. De adviezen ter plaatse worden begeleid door een stafmedewerker of ervaren VDS-vrijwilliger die bij de VDS meewerkt aan ons ondersteuningsaanbod voor speelpleinen. Ze staan met beide voeten in de speelpleinrealiteit en hebben de nodige opleiding en achtergrond meegekregen om als vrijwilliger of stafmedewerker aan de slag te gaan. Je mag van hen een onderbouwd advies verwachten, aangevuld met praktijkvoorbeelden en eigen ervaringen. Dit advies kan individueel gegeven worden (aan een jeugddienstmedewerker, hoofdanimator, stuurgroeplid, schepen voor jeugd ) of aan (een deel van) de speelpleinploeg. TIP Bezoek zeker onze website: www.speelplein.net Je zal hier nog meer waardevolle en nuttige informatie vinden voor jouw speelpleinwerking. Zo vind je er visieteksten, een bibliotheek met praktijkvoorbeelden, foto s, infofiches voor prijzen en procedures: zie deel 3. voorbeelden van advies ter plaatse vind je op pagina 29. - 28 -
VOORBEELDVRAGEN WAAROP WE JE EEN ANTWOORD KUNNEN BIEDEN visie en beleid ontwikkelen - Waar moet je rekening mee houden om een speelpleinwerking op te starten? - Wat is de plaats van het speelplein binnen het ruimer gemeentelijk (jeugdwerk)plaatje? - Als schepen van jeugd het speelplein ondersteunen, hoe kan je dat doen? speelkansen - Waar blijven speelkansen liggen en hoe kan je ze verhogen? - Hoe een kleuterwerking of een tienerwerking opstarten? - Op welke manier kan je je speelplein avontuurlijker maken? speelpleinploeg - Hoe een stuurgroep opstarten? - Waar en hoe kan je animatoren werven? - Op welke manier kan je je animatoren langer houden op het speelplein? organisatorische onderbouw - Welke wettelijke verplichtingen heb je als werking? - Hoe kan je de inschrijvingen op het speelplein vlot laten verlopen? externe relaties - Hoe zorg je voor een goede samenwerking met de ouders van je kinderen én je animatoren? - Hoe communiceer je aan schepen, buren, pers waar je werking écht voor staat? toegankelijkheid - Je speelplein inclusief maken, hoe begin je er aan? - Animatoren met een beperking op mijn speelplein, kan dat? - 29 -
4 SHAKES TER PLAATSE - 31 -
Lijkt één vorming of advies ter plaatse jou niet voldoende? Dan hebben we ook de mogelijkheid om er een shake van te maken en de beide te combineren. VORMING TER PLAATSE + ADVIES TER PLAATSE Wat is een shake? Een shake is een combinatie van een vorming én een advies ter plaatse over hetzelfde thema. Je zet in op vorming van je animatoren, maar werkt tegelijk aan een aantal structurele voorwaarden op organisatieniveau binnen hetzelfde onderwerp. Je mag jongeren nog zo goed vormen als je wil, als het speelplein er zelf niet in slaagt om een degelijk fundament te leggen, dan zal vorming weinig meerwaarde in de praktijk hebben. Hiernaast geven we 2 voorbeelden omtrent thema s waarbij we een duidelijke meerwaarde zien om zowel in te zetten op vorming, als op advies ter plaatse. Heb je nood aan een shake omtrent een ander onderwerp, neem dan contact op met je regionale steunpunt. voor prijzen en procedures: zie deel 3. - 32 -
OMGAAN MET STOREND GEDRAG EN CONFLICTEN De animatoren hebben het voortdurend over lastige kinderen. Er zitten inderdaad een paar kleppers tussen, maar een veelvoud aan lastige kinderen zegt vaak ook iets over de manier waarop je werking georganiseerd is. Een speelpleinwerking is soms, zonder het te beseffen, zelf verantwoordelijk voor het lastig gedrag en voor alledaagse en/of hardnekkige conflicten. Tegelijkertijd kan een werking er zelf voor zorgen dat dit lastig gedrag vermeden wordt. Om te kunnen werken aan de houding van de animatoren wordt er een vorming ter plaatse uitgewerkt rond omgaan met storend gedrag. Bij het advies ter plaatse trachten we samen met jou te analyseren wat de oorzaak is van lastig gedrag op jouw werking (regels en afspraken, het speelsysteem, de communicatie naar ouders ). vorming ter plaatse + advies ter plaatse Omgaan met storend gedrag op maat van jouw animatorenploeg. Analyse van oorzaken van lastig gedrag op jouw werking. SPEELIMPULSEN UIT HET MATERIAALKOT Ontdek je op het einde van de zomer, bij de opkuis, nog nieuw materiaal? Of zelfs materiaal dat nog ongeopend in de verpakking zit? Een gemiste speelkans? t Zal wel zijn! Je kan animatoren een goede vorming aanbieden omtrent speelimpulsen met materiaal uit je materiaalkot, maar het is verstandig om dat kot zelf ook eens grondig onder de loep te nemen, zodat datgene wat je ploeg heeft opgestoken werkelijk rendeert in de praktijk. We besteden in het advies aandacht aan de inhoud en/of vorm van het materiaalkot. Welke soorten speelmateriaal zijn aanwezig en ontbreken? Op welke manier is het beschikbaar? Is er voldoende voor alle kinderen? Op welke manier weet iedereen wat er is, hoe is het uitgestald? vorming ter plaatse + advies ter plaatse Speelimpulsen geven vanuit materiaal. -- 33 -- Systemen voor organisatie en gebruik van je materiaalkot.
5 AUDIT G N I K R E W E J VAN - 35 -
Wil je jouw speelpleinwerking kritisch in vraag stellen? Wil je een externe en deskundige mening over het geheel van je werking? Dan kan je ons inhuren voor een externe audit. Wat is een audit? Een externe audit is een onderzoek naar de kwaliteit van je speelpleinwerking, uitgevoerd door de VDS. Wij stappen kortstondig mee en analyseren je speelpleinwerking op basis van objectieve kwaliteitscriteria. Je kan voor je audit kiezen uit 2 verschillende uitgangspunten: 1 ] Kinderen: de VDS bekijkt de kwaliteit van je speelpleinwerking vanuit de kinderen zelf. We stellen dat een speelpleinwerking kwaliteit levert als ze haar voornaamste doelstelling nastreeft: een rijke speelomgeving creëren om alle kinderen een leuke vakantie te bezorgen. 2 ] Begeleiders: het spelen van kinderen wordt op het speelplein begeleid door jongeren, met de nadruk op engagement, betrokkenheid en fun. We bekijken de kwaliteit van je animatorenwerking. Hun enthousiasme, dynamiek, participatie... is onlosmakelijk verbonden met de kwaliteit van spelen. Stappen in een audit? [STAP 1] INTAKEGESPREK Een eerste gesprek om kennis te maken met je speelpleinwerking. In dit intakegesprek stemmen we de bedoeling en de objectieven van de externe audit af. [STAP 2] OBSERVATIE EN BEVRAGING Eén of meerdere VDS-medewerkers (vrijwilliger en stafmedewerkers) proeven samen 8 dagdelen van je speelpleinwerking. Zij observeren de dagelijkse gang van zaken en peilen naar de beleving van kinderen of begeleiders via een vaste methodiek. Onze auditeurs zijn ervaren speelpleinmensen en bekijken je werking kritisch vanuit objectieve criteria. - 36 -
[STAP 3] OPMAAK VERSLAG Op basis van de analyse schrijft een VDS-stafmedewerker een verslag. In dit verslag wordt de beleving van kinderen of begeleiders getoetst aan de objectieven en de praktijk van je speelpleinwerking. [STAP 4] VOORSTELLING VAN HET VERSLAG Wij komen de analyse en het verslag ter plaatse voorstellen (stuurgroep, ploeg, jeugddienst ) voor prijzen en procedures: zie deel 3. Ik coördineerde al 2 jaar de speelpleinwerking in Harelbeke en vond dat het tijd was voor een grondige evaluatie. Als verantwoordelijke zie je wel zaken die voor verbetering vatbaar zijn, maar als dit door externen kon, dan was ik er zeker van dat dit objectief en degelijk zou gebeuren. Ik koos voor een audit door VDS, omdat ze volgens mij nog altijd over de meeste speelpleinexpertise beschikken. Ik sta achter hun visie en daardoor vond ik het een vanzelfsprekende keuze. Het leuke is dat het uiteindelijke verslag van de audit zowel een werk- als evaluatiedocument is. In de stuurgroepen die daarop volgden, hebben we veel aandacht besteed aan het zoeken naar gepaste acties om die doelstellingen te bereiken. De audit was redelijk uitgebreid, waardoor we voor een aantal jaar aan de slag kunnen om de kwaliteit van de speelpleinwerking te verbeteren. Andries, jeugddienst Harelbeke GETUIGENIS - 37 -
6 G N I D I E L E G E PROCESB - 39 -
Je kan de VDS ook vragen om actief mee te stappen in je zoektocht naar een kwalitatieve speelpleinwerking. We vertrekken daarbij altijd van een concrete vraag naar kwaliteitsverbetering en zoeken samen een passend antwoord. Zo worden we voor even je co-piloot. Wat is een procesbegeleiding? Binnen een procesbegeleiding reikt onze rol verder dan enkel het geven van input, zoals bij een vorming of advies ter plaatse. In een proces worden we begeleider van het proces en dus inhoudelijke coach rond een bepaald thema. We bereiden alle stappen samen met jou voor vanuit onze ervaring en deskundigheid, documenteren met goede voorbeelden en ondersteunen je ploeg in het nemen van beslissingen. Uiteraard neemt de VDS zelf geen eindbeslissingen voor het speelplein. Uiteindelijke beslissingen liggen bij de beslissers van het speelplein zelf. Een procesbegeleiding is een traject waarbij we samen met je ploeg dieper ingaan op één of meerdere aspecten van het speelpleinwerk. Wat houdt een procesbegeleiding in? Voor een traject rond een eenduidig probleem voorzien we 8 dagdelen ter plaatse. Binnen deze tijdspanne kunnen we met je ploeg het probleem herkennen, een stappenplan maken en enkele verkennende acties ondernemen. Indien nodig of indien het gaat om meervoudige problemen, kunnen we samen met jou een uitgebreider traject uitwerken. Een procesbegeleiding wordt uitgevoerd door een stafmedewerker of een zeer ervaren VDS-vrijwilliger. Is je vraag wat gecompliceerder en hebben we meer dan 8 dagdelen ter plaatse nodig? Dan werken we voor jouw werking een aangepast traject uit. Afhankelijk van de vraag worden vergadermomenten aangevuld met denk- en brainstormmomenten, vorming, bezoek, analyse, een gesprek met de schepen, praktische werkmomenten en uiteraard experimenten in de praktijk van je eigen werking. voor prijzen en procedures: zie deel 3-40 -
Thema s waar we reeds processen rond begeleidden: - speelpleinploeg - speelpleinkansen - inclusief speelpleinwerk voor kinderen met een beperking - omgaan met meertaligheid op het speelplein - je kleuterwerking avontuurlijker maken ( Expeditie Kleuterson ) - opstarten van een tienerwerking - oprichten van een stuurgroep -... GETUIGENIS Toen ik net begon wist ik weinig over een speelpleinwerking, toch zeker niet over het coördineren ervan. Het bestuur vroeg me de werking uit te breiden naar volle dagen werking. Via de animatoren kwam ik meer te weten over VDS en hun regionale stafmedewerker. Iets later ontving ik een folder met info over het ondersteuningsaanbod van VDS en had ik een intro-gesprek met de VDS-stafmedewerker. Nadien heb ik aan mijn schepen gevraagd of ik de speelpleinwerking mocht inschrijven voor een procesbegeleiding en zo gebeurde. We zijn heel erg tevreden over de procesbegeleiding. Het heeft een positief effect gehad op de gehele animatorenploeg. Ze zijn een sterkere ploeg geworden die open staat voor vernieuwing. Ik pluk er nog steeds de vruchten van als verantwoordelijke en zie ze nu zichzelf verder vormen en uit te dagen om het speelplein elk jaar nog beter te maken. Lisa Geens Speelplein Olen - 41 -
1 PRIJZEN - 43 -
LID VDS GEEN LID gemeentelijk particulier gemeentelijk particulier Kennismakingsgesprek gratis gratis gratis gratis Vorming ter plaatse 160 130 200 180 Advies ter plaatse 160 130 200 180 Shake ter plaatse 320 260 400 360 Audit van je werking 1.200 950 1.320 1.045 Procesbegeleiding 1.200 950 1.320 1.045 Extra dagdeel 160 130 200 180 Vorming ter plaatse kan ook aangevraagd worden door ander jeugdwerk. De prijs per sessie bedraagt dan 260. Alle prijzen zijn inclusief voorbereidings en verwerkingstijd, maar exclusief vervoersonkosten. Bijkomende vervoersonkosten bedragen 0,30 per kilometer, met een maximumbedrag van 60 per opdracht. - 44 -
2 WIE, WAT, HOE? VOORWAARDEN EN AANVRAAGPROCEDURES - 45 -
[1] PER PRODUCT 1.1 Kennismakingsgesprek Hoe vraag je een kennismakingsgesprek aan? - Stel je vraag aan VDS via je regionaal steunpunt (telefonisch, via mail, website of face to face). - We maken meteen een afspraak met jou om op bezoek te komen. - We houden voortdurend het speelpleinlandschap in de gaten. Het kan zijn dat wij jou ook contacteren voor een kennismakingsgesprek of tijdens de vakanties op speelpleinbezoek komen. Wat kost een kennismakingsgesprek? Dit gesprek is volledig gratis en vrijblijvend. We maken er zelf ook een goede gewoonte van om nieuwe speelpleinen en nieuwe leden proactief te bezoeken voor een kennismakingsgesprek en voorstelling. - 46 -
1.2 Vorming ter plaatse Hoe vraag je een vorming ter plaatse aan? - Stel je vraag aan VDS via je regionaal steunpunt (telefonisch, via mail of de website). - Any place, any time? Je kan een vorming boeken voor de voormiddag, de namiddag of s avonds en dit tijdens de week of tijdens het weekend, in een schoolperiode of de vakanties. - We bekijken je vraag, en zoeken intern naar de geschikte sessiegevers. - Indien we de geschikte sessiegever hebben gevonden en het contract is ondertekend, krijg je een bevestiging van jouw vorming ter plaatse. Als aanvrager zorg je zelf voor: Plaats Een ruime zaal, aangepast aan het aantal deelnemers of een overdekte buitenruimte als de temperatuur het toelaat. Dit kan op het speelplein zelf zijn, maar even goed ergens anders (bijvoorbeeld op de locatie waar je vergadert of op weekend bent). Materiaal Je zorgt zoveel mogelijk zelf voor het nodige materiaal. In de meeste gevallen gaat dit over basismateriaal zoals knutselgerief, schrijfgerief of speelmateriaal. In sommige gevallen is er specifiek materiaal nodig en kan je dit overleggen met de sessie-gevers.een goede communicatie naar je speelpleinploeg: zorg dat je alle deelnemers goed op de hoogte brengt en dat ze tijdig aanwezig zijn. Aantal deelnemers Voor een vorming ter plaatse verwachten we minimaal 8 deelnemers en maximaal 25 deelnemers. Bij minder dan 8 deelnemers behouden wij ons het recht voor om de sessie niet te laten doorgaan, bij meer dan 25 deelnemers wordt de vorming ontdubbeld. Je betaalt dan ook voor 2 vormingen ter plaatse. - 47 -
1.3 Advies Hoe vraag je een advies aan? - Stel je vraag aan VDS via je regionaal steunpunt (telefonisch, via mail, de website of face tot face.) - We bekijken je vraag, en zoeken intern naar de juiste expertise en een passend antwoord. - Wil je een advies ter plaatse dan maak je ook een afspraak met je regionaal steunpunt en spreken we af wanneer en hoe (individueel, in kleine of grote groep) we dit advies komen voorstellen. 1.4 Shake Hoe vraag je een shake aan? - Stel je vraag aan VDS via je regionaal steunpunt (telefonisch, via mail, de website of face tot face.) - We bekijken je vraag, en bakenen het thema af. We zoeken een geschikte vorming met sessiegevers en de juiste expertise voor een bijhorend advies ter plaatse. - Wanneer we de geschikte sessiegevers hebben gevonden en je de shake hebt betaald, krijg je een bevestiging van de vorming ter plaatse en wordt er een afspraak gemaakt voor het advies ter plaatse. 1.5 Audit Hoe vraag je een audit aan? - Stel je vraag aan VDS via je regionaal steunpunt (telefonisch, via mail of face to face). - Doe dit vóór 31 oktober, zodat we tijdig alle vragen kunnen inplannen. - We maken een afspraak voor het intakegesprek. Tijdens dit gesprek plannen we wanneer en hoe de externe audit zal uitgevoerd worden. - Onmiddellijk na de zomervakantie stellen we het verslag voor aan een brede groep betrokkenen. - Heb je een specifieke auditvraag die dit aanbod overstijgt, neem dan contact op met je regionale stafmedewerker. - 48 -
1.6 Procesbegeleiding Voorwaarden voor een procesbegeleiding - Een procesbegeleiding vertrekt vanuit een concrete vraag om de kwaliteit van je werking te verbeteren. Deze vraag kan komen van een ploeg, een stuurgroep of de verantwoordelijke(n). - Cruciaal voor de slaagkansen van de procesbegeleiding is de bereidheid van de speelpleinwerking en (indien van toepassing) het lokale gemeentebestuur om dit proces mee te ondersteunen en hierin te investeren. - Minimale duur van een procesbegeleiding is 8 dagdelen ter plaatse (1 dagdeel duurt ongeveer 3 uur). Deze dagdelen worden uitgevoerd binnen 4 werkbare maanden (dus buiten de examenperiodes), aangevuld met de zomervakantie en de maand september. - Er wordt een actieve inbreng verwacht van de verantwoordelijken, hoofdanimatoren en animatoren van je werking. Een procesbegeleiding wordt gestuurd door een groep jongeren die met hun twee voeten in de praktijk van het speelpleinwerk staan. Zij nemen ook beslissingen. - Een procesbegeleiding wordt in onderlinge overeenkomst vastgelegd in een contract. - Voor sommige processen zijn meer dan 8 dagdelen nodig. Voor elk extra dagdeel betaal je bij. Hoe vraag je een procesbegeleiding aan? - Denk je dat een procesbegeleiding een antwoord op je vraag is? Toets dit eerst intern aan een brede groep betrokkenen. - Stel je kandidatuur vóór 31 oktober. Neem contact op met je regionaal steunpunt (telefonisch, via mail of face to face). - Wij bekijken alle binnengekomen vragen en maken een planning op. - We stellen in onderlinge overeenkomst een contract op. - Wij voeren de procesbegeleiding uit, met als eindpunt de evaluatie na de eerstvolgende zomervakantie. - 49 -
[2] ALGEMEEN Het contract en de factuur Als je voor de betaling werkt met een gemeentelijke bestelbon, vermeld dit dan bij de aanvraag, en stuur ons zo snel mogelijk de bestelbon op. Voor de aanvang van de lokale ondersteuning ontvang je een contract. Pas bij het ondertekenen van het contract is de ondersteuning definitief vastgelegd. Bij een audit en een procesbegeleiding krijg je een voorschotfactuur bij de aanvang en de resterende eindfactuur na afloop. Vraag je ondersteuning tijdig aan We kunnen niet garanderen dat we altijd geschikte sessiegevers of beschikbare stafmedewerkers zullen vinden om alle vormingen, adviezen, shakes, audits en procesbegeleidingen te kunnen verwerken. Vraag daarom tijdig jouw lokale ondersteuning aan. Een audit of een procesbegeleiding dien je vóór 31 oktober aan te vragen. Vragen die ons daarna bereiken kunnen niet meer in het huidige werkjaar worden ingepland. De ondersteuning annuleren - VDS behoudt zich het recht om 2 weken op voorhand de lokale ondersteuning alsnog te annuleren. We rekenen in dat geval geen kosten aan voor de aanvrager. - Annulering door de aanvrager, na ondertekening van het contract tot de dag vóór de lokale ondersteuning ter plaatse: we rekenen 25 administratiekosten aan. - Annulering de dag zelf/ter plaatse: we rekenen de helft van het factuurbedrag aan + verplaatsingskosten van de sessiegever(s) wanneer die reeds ter plaatse is/zijn. - Voor een audit en procesbegeleiding verwijzen we naar de uitgebreidere annuleringsvoorwaarden in het contract. - 50 -
Steunpunt West-Vlaanderen Frans Spaestraat 15 9000 Gent 09 264 29 31 vds.westvlaanderen@staf.speelplein.net Steunpunt Oost-Vlaanderen Frans Spaestraat 15 9000 Gent 09 233 93 20 vds.oostvlaanderen@staf.speelplein.net Steunpunt Brussel John Waterloo Wilsonstraat 19 1000 Brussel 02 201 70 55 vds.brussel@staf.speelplein.net Steunpunt Limburg Vaartstraat 14 A 3500 Hasselt 011 21 12 61 vds.limburg@staf.speelplein.net Steunpunt Antwerpen Lange Ridderstraat 22 2800 Mechelen 015 28 74 50 vds.antwerpen@staf.speelplein.net Steunpunt Vlaams-Brabant Lange Ridderstraat 22 2800 Mechelen 015 28 73 99 vds.vlaamsbrabant@staf.speelplein.net Vlaamse Dienst Speelpleinwerk vzw Lange Ridderstraat 22 2800 Mechelen 015 28 73 90 vds@staf.speelplein.net