Pedagogisch Werkplan flexibele opvang 0-4 Westerbreedte

Pedagogisch Werkplan flexibele opvang 0-4 Westerbreedte

INHOUDSOPGAVE Voorwoord Hoofdstuk 1: Praktische informatie Hoofdstuk 2: Doorgaande ontwikkelingslijn Hoofdstuk 3: Visie op kind en ontwikkeling Hoofdstuk 4: Pedagogische doelen Hoofdstuk 5: Hoe pedagogisch medewerkers vorm geven aan deze doelen Hoofdstuk 6: Wat maakt onze pedagogisch medewerkers hiervoor zo geschikt? Hoofdstuk 7: Volgen en observeren Hoofdstuk 8: Ouders Hoofdstuk 9: Beleidsafspraken Bijlagen 2

Voorwoord Beste ouder(s) of verzorger(s), Als eerste willen wij uw kind en u welkom heten bij de flexibele opvang 0-4 Westerbreedte van Kanteel Kinderopvang. Wij werken nauw samen met de peuterarrangementen en het basisonderwijs en waar mogelijk met kinderopvanggroepen in de omgeving. Het doel is om te komen tot de vorming van kind centrum 0-13 waarin alle partners gezamenlijk werken aan educatie, ontwikkeling en welbevinden van de kinderen. ( In dit pedagogisch werkplan staan de uitgangspunten van de dagelijkse omgang met de kinderen binnen flexibele opvang Westerbreedte. We vertellen u wat we doen en waarom we het zo doen. Trefwoorden in deze visie: Kinderen zijn de onderzoekers van de eigen leefomgeving. Elk kind mag zijn wie hij is en heeft recht op een eigen plekje binnen de groep. Fysieke en emotionele veiligheid vinden we heel belangrijk. We bieden een uitdagende leer- en leefomgeving voor iedere ontwikkelingsfase. We gaan uit van een doorgaande ontwikkelingslijn van 0-13 jaar in onze kindercentra. Het kind is de motor van zijn eigen ontwikkeling. Kinderen leren door imiteren en leren vooral ook door handelend bezig te zijn. We respecteren de autonomie van elk kind. Het pedagogisch werkplan geeft onze medewerker(s) richting en houvast in de dagelijkse praktijk en in de verdere ontwikkeling van hun werk. Het pedagogische werkplan wordt jaarlijks door alle betrokken partijen geëvalueerd. Wij nodigen u uit om met ons in gesprek te blijven over de inhoud van ons pedagogisch werkplan, zodat we dit, waar nodig, bij kunnen stellen. Veel leesplezier! 3

1. Praktische informatie Flexibele opvang 0-4 Westerbreedte Jan Olieslagerstraat 51 5224 BD s-hertogenbosch T: 073-8225184 073-8225180 M: KDVWesterbreedte@kanteel.nl Clustermanager Angela Snoeren T: 06-36513981 M: asnoeren@kanteel.nl Team flexibele opvang Westerbreedte Pedagogisch medewerker Annette Tukker Adresgegevens Kanteel Kinderopvang Postbus 334 5240 AH Rosmalen T: 073-8507850 M: info@kanteel.nl www.kanteel.nl Relatiebeheer T: 073-8519999 M: relatiebeheer@kanteel.nl Noodnummer T: 010-2403729 Kanteel heeft een noodtelefoonnummer dat 24 uur per dag en 365 dagen per jaar gebeld kan worden door ouders/verzorgers in geval van nood. Op het moment dat er buiten de opvanglocatie een calamiteit ontstaat bij een kind dat is opgevangen bij Kanteel waarbij ouders en/of een arts informatie nodig hebben over het verblijf bij de opvanglocatie, dan kan het nummer buiten kantoor uren gebeld worden. Call Care neemt de telefoon op met: Kanteel service centrum. Zij nemen de melding aan en beslissen of het daadwerkelijk een geval van nood is. Geval van nood is als er een situatie heerst waarin (de gezondheid van) het kind in gevaar is. Wat moet er door de ouder aangegeven worden aan informatie bij Call Care: Welke locatie betreft het? Wat is er aan de hand? Wat voor informatie hebben ze nodig en wie kan de informatie geven? Telefoonnummer waarop de ouders te bereiken zijn. 4

Openingstijden flexibele opvang 0-4 Westerbreedte Flexibele opvang is geopend van: Maandag t/m vrijdag van 07.00 19.00 uur Wat houdt flexibele opvang Westerbreedte in? Flexibele opvang is opvang op wisselende dagen/dagdelen en tijden in de week en is bedoeld voor ouders die onregelmatig kinderopvang nodig hebben. De voorwaarden bij flexibele opvang - De openingstijden zijn maandag t/m vrijdag van 07.00 19.00 uur. - De reservering van de opvang dient uiterlijk 2 weken voor de daadwerkelijke opvang aangevraagd te worden. - Reservering vindt plaats door middel van het daarvoor bestemde aanvraagformulier wat te vinden is op de website. - De opvang kan in blokken van vier uur afgenomen worden met een verlengde van één uur. Dit blok van vier uur gaat in zodra u uw kind heeft gebracht. - U kunt tot vijf kantoordagen voor de daadwerkelijke opvang kosteloos ruilen of annuleren. - Wijzigingen in opvangdagen op korte termijn kunnen alleen toegekend worden als het aantal kinderen en de groepssamenstelling dat toelaat. - Wijzigt of annuleert u de aangevraagde opvang binnen vijf hele kantoordagen dan brengen wij de aangevraagde opvang-uren in rekening. - Wij hanteren geen minimaal af te nemen uren. - U ontvangt maandelijks een factuur van de afgenomen uren. - De flexibele opvang wordt afgerond en aan u doorbelast afgerond op halve uren. - Creditering van de niet afgenomen uren is niet mogelijk. De groep Flexibele opvang 0-4 is gehuisvest in een prachtige locatie met veel ruimte en heeft een capaciteit van maximaal 12 kinderen per dag. De kinderen worden geplaatst op één verticale stamgroep in de leeftijd van 0-4 jaar. Om de kinderen de zorg en aandacht te geven die zij nodig hebben en verdienen, werken wij dagelijks met één vaste gediplomeerde pedagogisch medewerker op de groep. Wanneer de vraag naar flexibele opvang structureel groter wordt, zal er een pedagogisch medewerk(st)er worden toegevoegd aan de groep. Op onze locatie besteden we veel aandacht aan de inrichting van de verschillende ruimtes binnen het kindcentrum. Door goed ingerichte binnen- en buitenruimtes scheppen wij de voorwaarden voor veiligheid, welzijn en leren de kinderen. Naast dat de ruimtes veilig moeten zijn, willen we dat de kinderen zich er vertrouwd voelen d.m.v. bijvoorbeeld eigen gemaakte kunstwerken/producten en persoonlijke foto s. Tevens wordt er bij de inrichting van de ruimtes gelet op de aantrekkelijkheid en uitdaging; denk hierbij bijvoorbeeld aan het creëren van (speel) hoeken. Hierbij stemmen wij af op de leeftijd en de behoeften van de kinderen en het thema waarmee we op dat moment werken. Dit alles maakt dat een kind zich veilig en vertrouwd voelt om op onderzoek uit te gaan, te ontdekken, te spelen en te leren. 5

Het buitenterrein is ingericht voor de verschillende leeftijdsgroepen. Zo kan ieder kind naar hartenlust en veilig spelen. Stamgroep Zo noemen we de groep waar uw kind in geplaatst wordt. Doordat de opvang flexibel is kan uw kind in verschillende samenstellingen opgevangen worden. Voor de veiligheid, continuïteit en herkenbaarheid worden alle kinderen die gebruik maken van flexibele opvang op één vaste groep opgevangen. Aan deze groep is één vaste groepsleiding gekoppeld. Wanneer u uw kind brengt, zal hij/zij altijd op deze groep geplaatst worden. Uw kind heeft hierdoor altijd een vast, herkenbaar gezicht. De medewerker kent uw kind dus goed. Door de overheid is vastgesteld wat de maximale bezetting van kinderen op een groep mag zijn in combinatie met het aantal pedagogisch medewerkers. Daar wijken wij ook niet van af en dat kan soms tot gevolg hebben dat het niet mogelijk is om een extra dagdeel af te nemen omdat er dan teveel kinderen in de groep zitten ten opzichte van het aantal pedagogisch medewerkers. Vierogen principe Wij werken op al onze KDV en PA locaties volgens het vierogen principe. Dit houdt in dat gedurende de dag er altijd een pedagogisch medewerker mee kan kijken of mee kan luisteren met de pedagogische medewerker die voor een korte periode alleen met een groep kinderen is. Daar waar een pedagogisch medewerker alleen zou zijn vanwege het aantal kinderen, moet er altijd een volwassene in het gebouw aanwezig zijn die mee kan kijken of luisteren. Dat is bij ons altijd het geval, in de vorm van de beheerder, de assistent-manager, het personeel van de peuterarrangementen, de BSO en van school. Bij de flexibele opvang staat een babyfoon op de groep die tijdens de opening van de groep continue aanstaat. De andere babyfoon staat bij De Vuurtoren, waardoor er altijd een andere pedagogische medewerker mee kan luisteren. In het gebouw waarin flexibele opvang 0-4 gevestigd is, zijn veel ramen verwerkt. Daardoor wordt er op de groepen transparant gewerkt en kun je goed en gemakkelijk bij elkaar naar binnen kijken. Er zijn altijd minimaal 2 mensen bij opening en minimaal 2 mensen bij sluiting in het gebouw aanwezig. Hierdoor is het niet noodzakelijk om verdere afspraken te maken om het vierogen principe verder te waarborgen. Bij calamiteiten kan er een beroep gedaan worden op de beheerder. De beheerders, Thieu van Son, Wally Vos en Martie Haarmann weten dat zij hiervoor worden benaderd wanneer nodig. 6

Dagprogramma Kinderen hebben behoefte aan structuur en duidelijkheid. Daarom verlopen de dagen in de groep volgens een vast patroon. Hieronder staat de dagindeling zoals die in grote lijnen gehanteerd wordt. Vanaf 07.00 Rond 09.00 Rond 11.00/10.30 Kinderen worden door hun ouder/verzorgers(s) gebracht. Zij doen de overdracht van hun kind(eren) aan de leidsters. De kinderen mogen puzzelen of vrij spelen. De baby s krijgen een fruithap en sap of flesvoeding en gaan dan naar bed. De oudere kinderen gaan aan tafel om fruit of een cracker te eten en een beker met sap te drinken. Als we daarmee klaar zijn, gaan we knutselen, vrij spelen of buiten spelen. Ook kan er gekozen worden om een groepsactiviteit te doen, zoals het benoemen van kleuren/vormen of samen tellen. Vast verschoonmoment. Mocht het nodig zijn, dan wordt een kind ook tussendoor verschoond. 11.30 De lunch. De kinderen gaan aan tafel en er wordt brood gegeten en melk gedronken. De baby s krijgen volgens hun eigen schema de fles of een fruit-/groentehap. 12.30-13.00 De kinderen die gaan slapen gaan naar bed. De kinderen hebben hun eigen bedje in de slaapkamer. Met de kinderen die wakker blijven wordt een activiteit ondernomen. Zo kunnen we een spelletje spelen, buiten spelen of de kinderen mogen vrij spelen. 15.15 De kinderen die hebben geslapen worden uit bed gehaald. Alle kinderen worden verschoond. Daarna gaan we aan tafel voor een beker yoghurt, cracker/soepstengel of fruit. Ruimte voor spelmoment, activiteit. 17.00 De jongere kinderen, tot 1 jaar, krijgen een groentehap. 19.00 Alle kinderen zijn opgehaald. 7

2. Doorgaande ontwikkelingslijn 0-13 De visie van Kanteel Kinderopvang is om in 2017 dé partner van onderwijs en ouders te zijn, waarbij de ontwikkeling en het welbevinden van kinderen centraal staat. Sinds mei 2013 verblijven wij samen in dit gebouw met de basisschool van Kind centrum Westerbreedte en andere partners zoals Divers. In de komende jaren werken wij met de basisschool aan één visie en gaan wij steeds meer samen werken. Dit wordt onder andere beschreven in het VVE locatie plan. 8

3. Visie op uw kind en ontwikkeling bij Kanteel Wij werken binnen het kind centrum met bovenstaande visie. Als u hier meer over wilt weten dan vertellen wij het u graag. 9

4. Pedagogische doelen Deze visie sluit aan op de pedagogische doelen: Ik mag er zijn Uw kind leert zichzelf te zijn en op zichzelf en anderen te vertrouwen. We doen het samen Uw kind leert sociale vaardigheden en leert relaties aan te gaan. Ik kan het zelf Uw kind leert dingen zelf doen. Ik voel, denk en ontdek Uw kind leert de wereld om zich heen te begrijpen. Ik kan het zelf zeggen Uw kind leert communiceren, eerst door middel van geluidjes, gebaren, kijken en oogcontact. Later wordt dit uitgebreid met taal. Ik ben een lief, goed kind Uw kind leert normen en waarden kennen en weet zijn gedrag hierop aan te passen. Ik kan dansen, zingen, iets maken Uw kind leert de wereld om zich heen te begrijpen. 10

5. Hoe geven wij vorm aan onze doelen? Wennen op de groep Wanneer u voor het eerst gebruik gaat maken van de flexibele opvang, wordt er met u een intakegesprek gepland. In dit gesprek zullen er ook afspraken gemaakt worden over het wennen op de groep. Kinderen mogen niet op de groep komen wennen, voordat het contract is ingegaan. Uw kind zal zeker de eerste tijd heel veel nieuwe indrukken opdoen tijdens zijn/haar bezoek aan ons; dit is vaak merkbaar bij de nieuwe kinderen. Ieder kind beleeft dit op zijn/haar eigen manier. Bij sommige kinderen is het voldoende om ouders de ruimte te geven om de eerste paar keer met de pedagogisch medewerksters te bellen hoe het gaat. Bij een ander worden de uren op een ochtend/middag langzaam opgebouwd/uitgebreid. Indien nodig, afhankelijk van de behoefte van het kind, kan de ouder de eerste paar keer nog wat langer op de groep blijven. U kunt ook altijd bellen om te vragen hoe het met uw kind gaat. Als er een aanleiding toe is, bellen wij u. Belangrijk is dat er een basis van wederzijds vertrouwen groeit. Hierbij is eerlijkheid altijd belangrijk. Dus ook als uw kind het moeilijk heeft, vertellen we dit. Eten en drinken Kinderen eten en drinken om gezond te blijven en om ervan te genieten. Ze leren hun eigen behoeftes en smaak kennen, en keuzes maken. Eten en drinken zijn ook een bij uitstek plezierig en sociaal gebeuren. Peuters eten samen aan tafel en hebben samen plezier. Ze kunnen steeds zelfstandiger eten en drinken. In de kern gaat het om gezond, lekker en gezellig. Maar ook om het leren van emotionele en sociale competenties: Kijk, ik mag er zijn. en Kijk, we doen het samen. Daarnaast zijn motorische competenties heel belangrijk. Kinderen leren zelf eten en smeren zelf hun boterhammen: Kijk, ik kan het zelf. Grotere kinderen gaan zelf aan tafel zitten en blijven gemakkelijk enige tijd aan tafel zitten. Samengevat maken de kinderen de volgende ontwikkeling door: Baby s Afhankelijkheid en intiem contact met de pedagogisch medewerkers tijdens het voeden, waarbij de pedagogisch medewerkers het bioritme van de kinderen volgen. Wanneer de baby s ouder worden en vast voedsel gaan krijgen, komen ze steeds meer in het dagelijkse ritme terecht van het eten en leren ze samen aan tafel te eten. Peuters Toenemende zelfredzaamheid door zelf hun boterham te smeren en te kiezen wat ze erop willen. Daarnaast is het tafelmoment gericht op gezelligheid met andere kinderen. Kinderen worden bij ons positief gestimuleerd om te eten en drinken, maar nooit gedwongen! Wij hanteren hygiënische codes voor het bewaren en gebruiken van voedsel. De pedagogisch medewerkers volgen de adviezen op zoals die beschreven zijn in brochures en op de website van het Voedingscentrum. Verschonen, zindelijk worden en slapen Wij zullen uw kind positief stimuleren rond de tijd dat de interesse ontstaat voor het potje en/of het toilet. Hierin vinden wij het belangrijk dat een kind eraan toe is om naar het toilet 11

te gaan. Het doel is immers dat een kind vrijwillig naar het toilet gaat bij het voelen van aandrang en dat het in bijzijn van de pedagogische medewerker en andere kinderen die naar het toilet gaan, ervaart dat het heel gewoon is om een plasje te doen op het potje of de wc. Bij een gemiddelde ontwikkeling zijn de sluitspieren van een kind van 2 jaar voldoende ontwikkeld om zindelijk te kunnen worden. Natuurlijk overleggen we hierover altijd eerst met de ouders. Jonge kinderen worden per dag regelmatig op vaste momenten verschoond of begeleid bij het naar de wc gaan. Uiteraard wordt elk kind zo snel mogelijk verschoond zodra hij/zij gepoept heeft. Baby s gaan slapen wanneer we signaleren dat het kind moe is. Ieder kind heeft een eigen bedje, zodat het slapen bij ons vertrouwd wordt. De peuters gaan rond 12:30 uur slapen. Kinderen mogen gaan slapen in hun eigen pyjama of slaapzak en ook hun speen en vertrouwde knuffels mogen mee. Voor de kinderen moet het slapen gaan gebeuren in een ontspannen en veilige sfeer. Daarbij zijn rituelen belangrijk, bijvoorbeeld met de pyjama aan nog 5 minuten spelen of een boekje lezen. Samen omkleden om naar bed te gaan en even fijn ingestopt worden door de vertrouwde pedagogisch medewerker. Natuurlijk mag het kind eerder slapen als het moe is. Indien nodig helpen we kinderen bij het in slaap komen, bijvoorbeeld door in de slaapkamer te zitten of een verhaaltje te lezen. Kinderen tot minstens 2 jaar slapen onder een katoenen deken of in een slaapzak. Pas als het kind 2 jaar geweest is, krijgt het een dekbedje. Deze maatregel houdt verband met het protocol veilig slapen. Zieke kinderen Ieder kind voelt zich wel eens niet lekker of wordt ziek. Het kan gebeuren dat uw kind tijdens het verblijf op de flexibele groep ziek wordt of een temperatuur van 38º Celsius of hoger heeft. Echter niet ieder kind wat 38º Celsius of hoger meet, gedraagt zich ziek. Ook een kind dat geen koorts heeft kan zich toch ziek voelen (hangerig, lusteloos, niet willen drinken, geen plasluiers, etc.). Daarom nemen wij vanaf 38º Celsius of als een kind aangeeft dat het zich niet lekker voelt, altijd contact met u op om te overleggen of uw kind eerder opgehaald moet of kan worden. Elk kind maakt naar alle waarschijnlijkheid diverse infectieziekten door. Doordat de groepssamenstelling wisselt is, kunnen deze (infectie)ziekten verschillende keren terugkeren. Wanneer er een (infectie)ziekte heerst, informeren wij u volgens vastgelegde afspraken. Wij gebruiken hiervoor informatiekaarten die op de locatie aanwezig zijn. De normen en maatregelen die wij hierin hanteren zijn conform de richtlijnen van de RIV. Op basis van onze ervaringen achten wij het noodzakelijk dat ouders een ziek kind ophalen, omdat een kind dat zich niet lekker voelt in een groep niet de rust vindt die het op dat moment nodig heeft. Zieke kinderen hebben behoefte aan extra zorg en voelen zich doorgaans het meest op hun gemak bij de ouder. Buiten ziekte kan er helaas ook een ongelukje gebeuren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een valpartij of een schaafwond. Op de groep is een EHBO-doos aanwezig en er is altijd iemand aanwezig die een EHBO en/of BHV-diploma heeft. De clustermanager ziet erop toe dat deze kennis op peil blijft. Mocht er zich een wat ernstiger ongeluk voordoen, dan nemen wij contact op met de huisarts of een pedagogisch medewerkster gaat met het kind naar het ziekenhuis. Er blijft 12

altijd een pedagogisch medewerkster bij de overige kinderen. Natuurlijk worden ouders zo snel mogelijk op de hoogte gebracht. Medische handelingen die vallen onder de Wet BIG (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg) worden niet door het personeel van Kanteel Kinderopvang uitgevoerd. Indien deze handelingen wel van toepassing zijn op kinderen die binnen onze opvangvoorzieningen worden opgevangen, zal een op de situatie afgestemde en aangepaste plaatsingsovereenkomst worden vastgesteld. Wanneer er door het personeel, op verzoek van ouders, aan kinderen medicijnen worden gegeven op de dag dat zij gebruik maken van het kindercentrum, gebeurt dit alleen als er door de ouders een verklaring medicijnverstrekking is ondertekend. Deze is echter alleen geldig op de dag van ondertekening tenzij overeengekomen is dat er voor langere periode (bijvoorbeeld een kuurtje) eenzelfde medicijn verstrekt moet worden. Deze verklaring medicijnverstrekking is bij de pedagogisch medewerkers verkrijgbaar. Infectieziekten Wanneer er infectieziektes worden geconstateerd doen wij melding bij de GGD. Het is ook voor ouders/verzorgers van belang dat als er bij hun kind een infectieziekte is geconstateerd dit door wordt gegeven aan het kind centrum. Weren zieke kinderen Zolang kinderen geen koorts hebben en zich niet ziek voelen zijn zij welkom op het kind centrum. Wanneer onschuldige infectieziekten zich openbaren heeft de besmetting vaak al plaatsgevonden. Het is de taak van de pedagogische medewerker om voorzorgsmaatregelen te treffen zoals extra zorg voor hygiëne. Uitstapjes Voor kinderen is er veel te beleven in de nabije omgeving van het kind centrum. Denk hierbij aan wandelen naar de winkel, eendjes voeren of naar het bos om de natuurbeleving te bevorderen. Wanneer de leidster-kind-ratio het toelaat, zullen wij van deze gelegenheid gebruikmaken. Hierbij is de begeleiding 1 pedagogisch medewerker op 3 kinderen. Ouders kunnen te allen tijde aangeven of zij toestemming geven aan het kind centrum om hun kind al dan niet mee buiten het kind centrum te nemen. Seksualiteit en intimiteit Het is belangrijk dat kinderen zich lekker voelen in hun lijf. Hierbij is het van belang in te kunnen schatten op welke leeftijd een kind behoefte heeft aan bepaalde intimiteiten zoals knuffelen en op schoot zitten. Hierbij is acceptatie en respect voor elk kind erg belangrijk. Wij vinden het van groot belang dat kinderen leren wat vriendschap en liefde is. Dit proberen wij kinderen te leren door kinderen de ruimte te geven om zelf hun grenzen aan te geven, te laten ervaren wat respect geven en nemen is, ze leren dingen samen te doen en anderen laten helpen. Wij willen kinderen op een natuurlijke manier leren omgaan met seksueel gedrag. Door het bespreekbaar te maken, willen we bepaalde grenzen aangeven. Als kinderen van 0-4 jaar hun geslachtsorganen betasten is dit niet direct aanstootgevend voor anderen en in een gepaste situatie vinden wij dit geen probleem. Kinderen in deze leeftijdsfase hebben hier nog geen enkele bedoeling bij en het is volkomen onschuldig gedrag. Maar er zijn ook 13

grenzen: Wij vinden het niet gepast als kinderen bij elkaar aan de geslachtorganen komen. Dit gedrag zullen we bespreekbaar maken en uitleggen dat het niet kan. Dit doen we op een manier dat een kind er geen vervelend gevoel aan overhoudt. Kinderen mogen doktertje spelen, maar ze moeten hun kleren aanhouden. Wij laten kinderen niet bloot rondlopen om hygiënische redenen, maar zeker omdat het buitenterrein aan de openbare weg ligt. Wij vragen dus altijd aan de ouders om in de zomer zwemkleding of zwemluiers mee te nemen. Verjaardagen en andere feesten Wanneer uw kind jarig is, willen wij hier graag aandacht aan besteden. Verjaardagen en feesten vieren is een steeds terugkerend ritueel die sfeer geven aan de groep en wat voor de kinderen een belangrijke herkenning is. Bij het vieren van verjaardagen geven ouders vaak een fotocamera of videocamera mee om het feestje vast te leggen. Er worden van tevoren al slingers opgehangen zodat het kind op een feestelijke groep welkom wordt geheten ( Kijk, ik mag er zijn ). Ze krijgen dan een feestmuts van de pedagogische medewerker, die ze naar eigen keuze op kunnen zetten of juist niet. De muts mag altijd mee naar huis genomen worden. Op de deur wordt een foto van het kind geplaatst met daarbij een plaat waaraan andere kinderen kunnen zien dat het kind jarig is. Het feest wordt ingeleid met muziek. De jarige mag de kaarsjes van de verjaardagstaart uitblazen en natuurlijk ook een cadeautje grabbelen. Trakteren hoort erbij als kinderen jarig zijn. Deze gelegenheid is er dan ook. Ouders mogen erbij blijven als hun kind de verjaardag op de groep viert. We vragen de ouders geen snoep te trakteren, maar zoveel mogelijk een gezonde traktatie aan te bieden. Binnen alle kindcentra van Kanteel hanteren we de regel dat kinderen zo min mogelijk traktaties krijgen met toegevoegde suikers. Ook aan andere feesten wordt aandacht besteed. Dit zijn steeds terugkerende rituelen die sfeer geven aan de groep. Samen een feest vieren geeft een gevoel van verbondenheid. Enkele voorbeelden van feesten die we vieren zijn: Carnaval, Sinterklaas en Kerstmis. 14

6. Wat maakt onze pedagogisch medewerkers hiervoor zo geschikt? Onze medewerkers zijn geschikt, omdat zij: Oprechte aandacht voor ieder kind hebben Het kind centraal stellen Momenten van uitdaging en rust in balans brengen De communicatie over en weer tussen kinderen op gang brengen Oog hebben voor de ontwikkelingsbehoefte van ieder kind Zich leerbaar opstellen door VIB (Video Interactie Begeleiding) als feedbackmiddel in te zetten Zich bij blijven scholen en verbeteren Deelnemen aan team- en groepsoverleggen Gebruikmaken van elkaars kwaliteiten De werkinstructies en protocollen die Kanteel voor haar processen heeft ingericht gebruiken Pedagogisch medewerker(s) gebruiken de volgende interactievaardigheden die beschreven staan in het pedagogisch kader: Sensitieve responsiviteit Respect voor de autonomie van het kind Structureren en grenzen stellen Praten en uitleggen Ontwikkelingsstimulering Begeleiden van interacties tussen kinderen Afspraken rondom omgang met elkaar De pedagogisch medewerkers binnen kind centrum Westerbreedte tonen het juiste voorbeeldgedrag om zo de kinderen te leren om vanuit een gelijkwaardige positie respectvol met elkaar om te gaan. Daarbij wordt er, net zoals op de basisschool, ook gewerkt met het programma De Vreedzame School. De Vreedzame School streeft er naar om kinderen te leren: - op een positieve en zorgzame manier met elkaar om te gaan. - op een democratische manier met elkaar beslissingen te nemen. - constructieve conflicten op te lossen. - verantwoordelijkheid te nemen voor elkaar en voor de gemeenschap. - open te staan voor verschillen tussen mensen. Het programma wil niet alleen kinderen bovenstaande sociale competenties leren, maar vooral ook een positief sociaal en moreel klimaat in de school creëren, waar een opvoedende en gedrag regulerende werking van uitgaat. Vorming van waarden en normen De pedagogische medewerker: geeft het goede voorbeeld door te letten op haar taalgebruik, haar gedrag en (sociaal affectieve) houding. toont respect door het kind bij de naam te noemen en aan te kijken als ze tegen het kind praat. 15

leert kinderen respect te hebben voor elkaar door kinderen, collega s en ouders met respect te behandelen. accepteert kinderen zoals zij zijn. Ieder kind is een individu en alle kinderen zijn verschillend (gesloten, druk, verlegen). stelt kinderen op hun gemak. Dit geeft kinderen een gevoel van veiligheid, vertrouwen en geborgenheid wat van belang is voor hun ontwikkeling. Taak pedagogisch medewerker De pedagogische medewerker is de spil van de flexibele opvang 0-4. Zij is verantwoordelijk voor de pedagogisch didactische kwaliteit. De medewerker probeert ervoor te zorgen dat kinderen zich veilig voelen en dat ze fijn kunnen spelen en zich kunnen blijven ontwikkelen. Ze organiseert activiteiten, richt de ruimte in, ondersteunt ouders en werkt samen met externe organisaties. Dit is een veelomvattende, maar boeiende taak die veel vaardigheden van een medewerker vereist. Enkele belangrijke vaardigheden zijn: De pedagogische medewerker zorgt voor een positieve uitstraling Met een positieve uitstraling bedoelen we: een open, eerlijke en vriendelijke houding. Met deze houding worden kinderen, ouder(s) en collega s benaderd. Vooral voor de kinderen is dit belangrijk. Een positieve benadering van kinderen versterkt hun zelfvertrouwen, bevordert de saamhorigheid en zorgt voor een gezellige sfeer. De pedagogische medewerker biedt de kinderen geborgenheid en veiligheid Eigenlijk is de persoonlijke relatie die de medewerker met ieder kind aangaat de basis van de peuterarrangementen. Kinderen komen tot ontdekken en kunnen zich ontwikkelen als ze zich veilig en geborgen voelen. Ieder kind wordt bij zijn bezoek aan de peuterarrangementen welkom geheten door de medewerker. Het kind voelt zich gezien. De emoties van ieder kind moeten (h)erkend worden zodat het kind zich gesteund voelt. De pedagogische medewerker heeft respect voor ieder kind De medewerker behandelt de kinderen met respect. Respect voor hun mogelijkheden, emoties en wensen. Dit betekent niet dat de pedagogisch medewerker alles moet accepteren van de kinderen. De kinderen moeten zich houden aan de afspraken en regels die gemaakt zijn bij de peuterarrangementen. Ook moet een kind gestimuleerd worden om dingen te ontdekken die het in eerste instantie niet opzoekt. De pedagogische medewerker toont ook begrip door in de communicatie met het kind af te stemmen op zijn belevingswereld. De pedagogische medewerker en de kinderen delen een stuk van hun leven Er wordt door de medewerker gepraat over belangrijke gebeurtenissen in het leven van een kind. Het is belangrijk dat een pedagogisch medewerker hiervoor aandacht heeft en eventueel hierover praat met alle kinderen. Ook het vieren van verjaardagen en belangrijke feesten zijn belangrijke gezamenlijke belevenissen. De pedagogische medewerker is in staat spel uit te lokken en te begeleiden Spel is essentieel in de ontwikkeling van kinderen. Het is belangrijk dat kinderen zelf het verloop van hun spel bepalen, maar toch speelt de medewerker een belangrijke 16

rol. Zij schept de condities voor spel door materialen en activiteiten aan te bieden die aansluiten bij het ontwikkelingsniveau en de interesse van het kind. Hiervoor moet de medewerker in staat zijn de kinderen te observeren en weten waar de kinderen in hun ontwikkeling aan toe zijn en waar hun interesses liggen. De pedagogische medewerker begeleidt de kinderen De medewerker laat kinderen ontdekken waar hun eigen mogelijkheden liggen, maar ook wat ze nog niet zo goed kunnen. Kinderen ontdekken hun eigen mogelijkheden pas wanneer zij de ruimte krijgen om zelf dingen uit te proberen en te ontdekken. Het bieden van vrijheid bevordert de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van kinderen. Eerst zelf proberen en dan hulp leren vragen. De pedagogische medewerker is in staat om met alle ouders goed te communiceren De medewerker heeft de taak om d.m.v. informatie-uitwisseling, overleg en afstemming met de ouders, te komen tot een aanpak van het individuele kind. Ook kan ze waar nodig ondersteuning, adviezen of tips geven t.a.v. de opvoeding. Door op een open manier met elkaar over opvoeding te praten, ontstaat er vertrouwen over en weer. Dit vertrouwen is belangrijk vooral waar het gaat over ontwikkelingsproblemen/achterstand en het eventuele doorverwijzen naar een andere instantie/instelling. De pedagogische medewerker signaleert kinderen met spraak, taal, lichamelijke, emotionele of psychische problematiek en zal indien nodig actie ondernemen Werken bij kind centrum Westerbreedte is mensenwerk en ieder mens is anders. Iedere pedagogisch medewerk(st)er heeft haar eigen manier van werken en haar eigen kwaliteiten en leerpunten. Het werk is sterk gekoppeld aan de persoonlijkheid van de medewerker en het denken over kinderen en opvoeding. Het is belangrijk voor de persoonlijke ontwikkeling van de pedagogische medewerker en voor de verdere professionalisering van het werk dat hier regelmatig bij stil wordt gestaan. Reflectie op het werk is van essentieel belang, niet alleen voor elke individuele medewerker, maar ook voor het werken in teamverband. Binnen de organisatie wordt de reflecterende visie op het werk als pedagogisch medewerker besproken. Hierdoor werkt de medewerker vanuit een professionele houding. 17

7. Volgen en observeren Welke methode, welke vorm? De pedagogisch medewerker(s) observeren dagelijks de kinderen en de groep. Dit is een bron van plezier, inzicht en verwondering. Bij het observeren van de individuele ontwikkeling en het welbevinden van de kinderen wordt gebruik gemaakt van observatie-instrumenten. Afhankelijk van de locatie is er een verschillend observatie instrument. Wij gebruiken hiervoor de methode KIJK. Aan de hand van het kind volgsysteem worden de oudergesprekken gevoerd. Daarnaast worden de resultaten besproken in het groepsoverleg van pedagogisch medewerker(s) en assistent-manager. Aan de hand hiervan wordt de werkwijze op de groep besproken en waar nodig aangepast. Als pedagogisch medewerkers vermoeden dat er iets aan de hand is, observeren zij eerst gericht het kind om vervolgens het probleem met de ouders en de assistent-manager te bespreken. Er wordt met de ouders besproken of ze de problemen herkennen. Als het probleem blijft bestaan, wordt tijdens het groepsoverleg een plan van aanpak opgesteld. In samenwerking met ouders en eventuele andere instanties kan de opvang meewerken aan een oplossing van het probleem. Het kinderdagverblijf is echter beperkt in de mogelijkheid tot speciale behandeling van of ondersteuning aan individuele kinderen. Het stappenplan basiszorg op KDV (bijlage) is de werkinstructie voor medewerkers in het geval zij problemen signaleren bij een kind. Dit stappenplan wordt in de gemeente s- Hertogenbosch gemeente breed gehanteerd. Bij vermoeden van mishandeling of misbruik geldt een ander plan van aanpak. Wanneer er een vermoeden van kindermishandeling of seksueel misbruik is, hanteren we binnen Kanteel het stappenplan meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling KDV (bijlage). Ook dit stappenplan is onderdeel van de sluitende zorgstructuur s-hertogenbosch. Alle communicatie en handelingen met betrekking tot de bovengenoemde stappenplannen, moeten door de betrokken pedagogisch medewerkers schriftelijk dan wel digitaal worden vastgelegd zodat te allen tijde inzichtelijk is welke stappen er zijn ondernomen in het traject. Wanneer een gespreksverslag is gemaakt, dienen ouders dit te tekenen voor gezien. Ouders hebben recht op inzage in het dossier van hun kind. Interne communicatie Om onze kwaliteit te kunnen waarborgen is het belangrijk dat er een goede overdracht en werkbegeleiding plaatsvindt. Hieronder wordt beschreven hoe we dit geregeld hebben: a. Werkoverleg De pedagogisch medewerkers hebben wekelijks een werkoverleg met elkaar. Ze bepreken dan allerlei algemene zaken, gebeurtenissen en afspraken. Ze bereiden dan ook het zorgoverleg en het kind bespreking voor. b. Groepsbespreking Iedere zes weken hebben de medewerkers een overleg met de assistent-manager. Hierin staat de kind bespreking op de agenda en allerlei algemene organisatorische zaken. 18

Externe communicatie a. Zorgoverleg De pedagogisch medewerkers hebben zo nodig periodiek overleg met de IB-er en de jeugdverpleegkundigen van het zorgteam. Hierin worden kinderen besproken die mogelijke problemen hebben met spraak-, taal-, lichamelijke-, emotionele of de psychische ontwikkeling. Uiteraard met vooraf gekregen toestemming van ouders. b. Overleg school Periodiek hebben de pedagogisch medewerkers overleg met de Interne Begeleider van de basisschool. Hierin worden kinderen besproken die op korte termijn overgaan naar de basisschool. Op maat gesneden zorgstructuur Het zorgteam heeft als taak vroegtijdige signalering van kinderen met problemen rondom spraak en taal en/of rondom lichamelijke-, emotionele- of psychische problematiek. Het zorgteam kan zelfstandig ouders adviseren om contact op te nemen met instanties waar hulp op maat aangeboden wordt. Zij kunnen ook na toestemming van ouders instanties om advies vragen. Het is dus van groot belang dat pedagogisch medewerkers een goed contact hebben en onderhouden met ouders. Vooral als er sprake is van extra zorg, hulp of aandacht. Bovendien werkt de flexibele opvang nauw samen met de basisschool. Wanneer uw kind 4 jaar wordt, vindt er een overdracht plaats naar de basisschool waar uw kind naartoe gaat. Observatie en registratie De peuters worden gevolgd in hun ontwikkeling. Gedurende de hele dag wordt er geobserveerd. Er wordt gekeken naar behoeftes en interesses van de kinderen, juist om de kinderen gericht in de ontwikkeling te kunnen volgen. Belangrijke zaken die opvallen worden opgeschreven om hier op in te spelen. Er vindt minstens 1 keer per jaar een verwerking in het observatiesysteem plaats en vastgelegd in het Kijk! Kind-volgsysteem. Indien nodig wordt er vaker geregistreerd. De resultaten van de observaties worden met de ouders besproken. Privacy Binnen Kanteel wordt er gewerkt conform Wet Persoonsregistratie en met protocol Werkinstructie Privacy. Dit betekent dat binnen het team open gepraat wordt. Alles wat verteld wordt blijft binnen het team. Iedereen heeft een beroepsgeheim. Ouders geven op het intakeformulier schriftelijk toestemming voor het maken van foto s en films tijdens de opvang op de flexibele opvang. Ook wordt akkoord gevraagd voor het niet plaatsen van eigen gemaakte foto s (tijdens het bezoeken van de opvang) op internet. Tijdens het intake gesprek geven ouders toestemming voor overdracht van gegevens aan basisschool en zorgteam. Ouders kunnen de observatiegegevens ter inzage inzien. Andere afspraken zijn: - Er wordt niet met ouders gepraat over andere peuters (namen) - Er worden geen adressen/telefoonnummers uitgewisseld 19

SNEL In de gemeente s-hertogenbosch wordt bij alle kinderen in de kinderopvang of het peuterarrangement op de leeftijd van 2,8 jaar de SNEL 30-33 maanden afgenomen. Hierover wordt u, als uw kind deze leeftijd bereikt, nader geïnformeerd door de locatie. U moet toestemming geven om uw kind hieraan deel te laten nemen. Het doel van deze test is om zo snel mogelijk in te kunnen springen als uw kind kans loopt om een taalachterstand te ontwikkelen. We werken hierbij nauw samen met de jeugdverpleegkundige. Overdrachtsformulier Als uw kind vanuit kinderopvang doorstroomt naar een bijbehorende basisschool, vindt er een overdracht plaats met de Intern Begeleider of leerkracht van de basisschool. In het overdrachtsformulier staat de ontwikkeling van het kind omschreven. De leerkracht is op deze manier op de hoogte van de vaardigheden. Ook weet hij wie het kind heeft begeleid op het kinderdagverblijf en kan er eventueel een terugkoppeling plaatsvinden. Voordat wij dit formulier aan de basisschool geven, krijgt u het uiteraard eerst zelf te lezen. Gaat uw kind naar een andere basisschool, dan sturen wij het overdrachtsformulier, met uw toestemming, op naar de basisschool waar uw kind naar toe gaat. Indien gewenst kan er aan de leerkracht nog een mondelinge toelichting gegeven worden. 20

8. Ouders Wij hebben op verschillende momenten en verschillende manieren contact met ouders. Dit hebben we al eerder beschreven in dit pedagogisch werkplan. Hierbij kunt u denken aan bijvoorbeeld de breng- en haalmomenten en de 10-minutengesprekken. Ook krijgt u bij ieder nieuw thema een nieuwsbrief van ons. Hieronder nogmaals de contactmomenten op een rijtje: Tijdens de intake Dagelijkse overdrachtsgesprekjes aan einde van ochtend of middag Voortgangsgesprekken (10 minuten gesprekken). Dit is één tot tweemaal per jaar. Bij de 3e verjaardag, een moment tussen de 3e en 4e verjaardag en wanneer kinderen 4 jaar zijn, vindt er het zogenaamde overdrachtsgesprek voor de basisschool plaats. Ouders worden dan op de hoogte gebracht van de ontwikkeling van hun kind. Ouderavond 10-minuten gesprekken Wij vinden het erg belangrijk dat kinderen zich prettig voelen bij ons op de groep. Om hier zicht op te hebben, observeren wij de kinderen a.d.h.v. het observatiesysteem Kijk. Deze observaties vinden op vast gestelde leeftijdsmomenten plaats. U wordt ingelicht wanneer de observatie ingevuld is. Aan de hand van deze observatie wordt u uitgenodigd om deze bevindingen samen met de pedagogisch medewerk(st)er te bespreken. Uiteraard kunt u, wanneer u daar behoefte aan heeft, tussendoor vragen stellen over de observatie en eventueel deze resultaten met de pedagogisch medewerk(st)er bespreken. 3-maandengesprek Wanneer uw kind ongeveer drie maanden op de groep is, vragen wij u een evaluatieformulier in te vullen en wordt u uitgenodigd voor een gesprek. In dit gesprek bespreken we hoe het met uw kind gaat op de groep en hoe u de opvang ervaart. Naar aanleiding van dit gesprek kunnen er, indien nodig, aanpassing gemaakt worden. De Centrale Cliëntenraad De Centrale Cliëntenraad van Kanteel Kinderopvang vertegenwoordigt de verschillende oudercommissies van de kind centra. Kanteel Kinderopvang is verplicht om over bepaalde onderwerpen de Centrale Cliëntenraad te informeren en advies te vragen. De Centrale Cliëntenraad is te bereiken op het e-mailadres: info@ccrkanteel.nl We zijn regelmatig op zoek naar nieuwe leden voor de Centrale Cliëntenraad. 21

9. Beleidsafspraken Het gaat te ver om hier uitgebreid de verschillende beleidsgebieden aan bod te laten komen. Daarvoor verwijzen we naar de betreffende beleidstukken. Toch willen we hier de zaken die belangrijk zijn voor het pedagogisch beleid in het kort toelichten. Als u vragen heeft over onze werkwijze kunt u altijd contact opnemen met de clustermanager of de assistentmanager. Klachtenregeling Kanteel Kinderopvang beschikt over een klachtenprocedure. Indien een ouder of medewerker een klacht heeft, dient Kanteel Kinderopvang te handelen volgens deze procedure. Het spreekt voor zich dat, bij een klacht, onze voorkeur er naar uitgaat om in goed onderling overleg (met groepsleiding, assistent-manager en/of clustermanager), samen tot een oplossing te komen. Om nog beter aan te sluiten bij de wensen van onze klant is er ook een registratie van de klantgeluiden. Dit is wat er door de pedagogisch medewerkers gehoord en gezien wordt op de groep en zowel de negatieve als de positieve geluiden worden verzameld om ons beleid te verbeteren. De klachtenregeling ligt ter inzage op alle vestigingen van Kanteel Kinderopvang. Hierbij willen wij u ook wijzen op het bestaan van onze klantenkaart waarmee u hetzij positieve, hetzij negatieve ervaringen en/of suggesties met ons kunt delen. Mocht dit niet voldoende zijn of wilt u uw klacht door een extern bureau laten behandelen dan kunt u zich wenden tot de externe Stichting Klachtencommissie Kinderopvang: 0900-0400034 of info@klachtkinderopvang.nl. Hygiëne en veiligheid in het kindcentrum Veiligheid Jaarlijks wordt een risico-inventarisatie gedaan aan de hand van wettelijke vragenlijsten. Het daaruit volgende actieplan wordt in stappen uitgevoerd binnen het kindcentrum en er worden eventuele verbeteracties op het gebied van veiligheid uitgevoerd. Het is belangrijk dat de ruimtes waarin kinderen verblijven, en het materiaal zowel voor binnen als buiten, veilig zijn. Deze moeten dus aan bepaalde voorwaarden voldoen: - Kinderen moeten niet zomaar naar buiten kunnen lopen. - Kinderen moet zichzelf niet kunnen opsluiten. - Vingers moeten niet tussen de deur kunnen komen. - Spelmateriaal mag geen gevaar opleveren voor jonge kinderen. - Elektriciteit moet veilig afgedekt zijn (gebruik stopcontactbeveiligers, geen losse draden, enz.) - Het kindercentrum moet voldoen aan de verordening van de gemeente. De GGD inspecteert jaarlijks elke vestiging en geeft richtlijnen op het gebied van veiligheid, hygiëne en pedagogische kwaliteit. - Er is altijd voldoende toezicht op de kinderen. - Was- en schoonmaakmiddelen staan buiten het bereik van kinderen. - Buitenspeelgoed wordt jaarlijks gecontroleerd. - Het buitenspeelterrein is veilig ingericht en het materiaal wordt periodiek gecontroleerd. We hebben voldoende toezicht op het terrein. 22

- De inrichting van de ruimtes proberen we zo veilig mogelijk te houden. In principe mogen kinderen alles zelf pakken, behalve materiaal dat gevaarlijk is in gebruik. Natuurlijk gebeurt er wel eens wat, een valpartij, een schaafwond. Op iedere groep is een EHBO-doos aanwezig en er is altijd iemand aanwezig die een EHBO en/of BHV-diploma heeft. De clustermanager ziet erop toe dat deze kennis op peil blijft. Mocht er zich een wat ernstiger ongeluk voordoen, dan nemen wij contact op met de huisarts of iemand van ons team gaat met het kind naar het ziekenhuis. Natuurlijk stellen we de ouders zo snel mogelijk op de hoogte. Bij brand of andere calamiteiten bestaat er een noodgevallenplan. Dit hangt op het mededelingenbord en iedere pedagogisch medewerker is hiervan op de hoogte. Minstens 2x per jaar oefenen we met het hele team en de kinderen dit calamiteitenplan. Op de locatie is een brandblusser en branddeken aanwezig die jaarlijks gecontroleerd worden, evenals ontruimingsbedjes. De BHV-er is op de hoogte van de gebruiksaanwijzing. Voor een gezonde ontwikkeling van een kind is het van belang verstandig om te gaan met hygiëne en veiligheid. Om ziektes en allergieën bij kinderen te voorkomen, is het schoonhouden van leef-, activiteiten- en buitenruimtes van belang. Op het gebied van gezondheid, veiligheid en hygiëne worden de richtlijnen van de GGD van de gemeente gevolgd. Hygiëne en verzorging Het schoonhouden is een zaak die alle medewerkers van het kindercentrum aangaat: de pedagogisch medewerkers en het schoonmaakbedrijf hebben hierin allen een eigen taak. Zo dragen de pedagogisch medewerkers zorg voor hun eigen groep en het materiaal daarin, het schoonmaakbedrijf is vooral verantwoordelijk voor de hygiëne buiten de groepen. Bij de inrichting van de ruimtes is al rekening gehouden met hygiëne: marmoleum op de vloeren zodat deze goed en makkelijk te reinigen zijn (hoewel we beseffen dat tapijt meer "warmte" biedt). Op het kind centrum zijn afspraken gemaakt wat betreft de volgende hygiëneaspecten: Kleding Handhygiëne Haardracht Omgaan met wondjes Schoonmaken van speelgoed Bereiding van voeding Schoonhouden van de toiletten Schoonhouden van de groepsruimten Voor een optimale hygiëne is het gebruik van schoonmaakmiddelen onvermijdelijk. Op het kind centrum probeert men middelen te gebruiken die zo min mogelijk schade opleveren voor mens en milieu. Het aantal middelen wordt tot een minimum beperkt om vergissingen tegen te gaan; de schoonmaakmiddelen zijn opgeborgen in een afgesloten kast. 23

Bijlagen - Zorgroute 0-4 - Meldcode kindermishandeling 24

25

26

27