Verkorte studiegids Bacheloropleiding ACADEMISCHE LERARENOPLEIDING PRIMAIR ONDERWIJS (ALPO) 2013-2014 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013
Inhoudsopgave 1 Voorwoord 3 2 Inrichting van de opleiding 5 2.1 Opleidingsprofiel... 5 2.1.1 Beroep... 5 2.1.2 Uitwerking van beroepsprofiel... 5 3 Opleidingsstructuur 6 3.1 Studieadvies... 6 3.2 Inschrijving en deelname (her)tentamens... 7 3.3 Communicatie en faciliteiten... 7 4 Stages en stagewaardigheid 8 4.1 Schematische weergave van de praktijk binnnen de ALPO... 8 4.2 Organisatie van de praktijk... 8 Waar in deze studiegids gesproken wordt over de opleiding wordt bedoeld de Bacheloropleiding Academische Lerarenopleiding Primair Onderwijs (ALPO) van Hogeschool Utrecht geregistreerd in het crohoregister onder nummer 34808. 2/9
1 Voorwoord Beste student, Voor je ligt de studiegids 2013-2014 van de Academische Lerarenopleiding Primair Onderwijs (ALPO). De ALPO is een geïntegreerde vierjarige voltijdse opleiding die zowel leidt tot een bachelordiploma leraar primair onderwijs (PABO) van de Hogeschool Utrecht als een bachelordiploma Onderwijskunde van de Universiteit Utrecht. Deze studiegids is een aanvulling op de studiegids van de ALPO welke op de UU site is gepubliceerd (http://www.uu.nl/faculty/socialsciences/nl/studenten/opleidingen/alpo/alpocursusoverzicht/paginas/defa ult.aspx ). Invloed van de student Het onderwijs is de afgelopen jaren ontwikkeld of verbeterd, mede op initiatief van je medestudenten. De ALPO beschouwt je als partner, je maakt deel uit van onze kennisgemeenschap. Wij hechten daarom veel waarde aan jouw mening en ideeën. Dat begint al bij de evaluaties van alle cursussen, waar je als student je oordeel en verbetertips kunt geven. De ALPO kent een opleidingscommissie. Deze is door de samenwerking met de Universiteit Utrecht gekoppeld aan beide opleidingen. ALPO-studenten die deelnemen aan de Onderwijs Advies Commissie (OAC) van de UU hebben binnen hun takenpakket ook taken voor de Opleidingscommissie (G)OC van de HU. Dit aanvullende pakket betreft met name advies op studiegidsteksten, OER en evaluaties en op uitnodiging aansluiten bij advisering op onderwijsverbetertrajecten en leveren van een bijdrage t.b.v. bezoeken van externe partijen, zoals een auditcommissie. De HU organiseert op opleidingen of faculteiten onderwijsdialogen, waarin we samen in gesprek gaan over je opleiding en alles eromheen. Ook ondersteunt de HU actief deelname van studenten in opleidingscommissies en medezeggenschapsorganen. We vragen je elk jaar de NSE (Nationale Studenten Enquête) in te vullen. En ben je bijzonder tevreden over het onderwijs van de ene docent(e); nomineer hem/haar als docent(e) van het jaar! Excelleren De ALPO is een excellente opleiding en levert je mogelijk naast het PABO-diploma ook het predicaat Excellente student op. Hiervoor moet je de studie binnen 4½ jaar hebben afgerond. Daarnaast kun je bij het behalen van uitstekende resultaten de aantekening cum laude of met genoegen ontvangen. Verbreden en verdiepen Binnen de ALPO is geen profilieringsruimte beschikbaar. Verbreding en verdieping op het PABOprogramma is in de opleiding opgenomen door het geïntegreerde programma met de bachelor Onderwijskunde. Heb je interesse in een specifiek aspect van het basisonderwijs dan is het binnen meerdere cursussen waarschijnlijk mogelijk je hier wat meer op te richten. Natuurlijk binnen de richtlijnen die voor de betreffende cursus gelden. Wat anders? Je kunt je studietijd natuurlijk ook willen benutten om je zo breed mogelijk te ontwikkelen, en juist ervaring buiten je reguliere studie op te doen. Wil je een tijdje studeren in het buitenland? Of dacht je erover bestuurlijk actief te worden in bijvoorbeeld Universiteit Utrecht, je studievereniging, je gezelligheidsvereniging of je studentensportclub? Er is van alles denkbaar dat door de HU en UU actief ondersteund wordt. Belangrijk is dat je deelname aan een of meerdere activiteiten overlegt met je SLB er (studieloopbaanbegeleider). De SLB-er zal meedenken in de mogelijkheden en je helpen de ALPO gelijkmatig te doorlopen, dat betekent HU en UU vakken in de juiste combinatie naast elkaar doorlopen. 3/9
Studievertraging Het kan ook dat je studie door allerlei oorzaken niet verloopt zoals je dat graag zou willen, bijvoorbeeld ziekte of problemen van andere aard. Er zijn verschillende regelingen waarop je een beroep kunt doen. Als je door jouw persoonlijke situatie een of meerdere tentamens mist, kun je een verzoek voor een extra herkansing indienen bij de examencommissie. En had je een studiebeurs, maar studeer je door deze omstandigheden zo lang dat je geen er recht meer op hebt? Dan is er een mogelijkheid tot financiële ondersteuning. In al deze gevallen geldt: meld het zo spoedig mogelijk aan je SLB er of je studentendecaan! En heb je een functiebeperking? Dan kan je mogelijk langer over je studie doen, maar dat hoeft lang niet altijd. De HU kent een breed scala aan voorzieningen die jou in je studie kunnen ondersteunen. Problemen en klachten Heb je problemen die je studie negatief beïnvloeden? Of vragen omdat je niet precies weet waar je terecht kunt? Bij je SLB er of een studentendecaan ben je aan het juiste adres, zij kunnen je adviseren of doorverwijzen. Als je klachten hebt over de bejegening door studenten of medewerkers, kun je ook een vertrouwenspersoon inschakelen. En ben je het niet eens met een besluit of vermoed je dat er binnen ITT of de HU een verwijtbare fout is gemaakt? Dan kun je terecht bij het klachtenloket, meer informatie vind je op: https://intranet.sharepoint.hu.nl/hud/info/klachtenwegwijzer/pages/default.aspx Wat verwacht de HU van jou? Wij streven ernaar je een opleiding en studieklimaat te bieden waarin je je optimaal kunt ontplooien. We willen niet dat dit door andere studenten wordt verpest door ongewenst gedrag (bijvoorbeeld intimidatie, hatemails, verbaal of fysiek geweld), en verwachten dan ook dat je je aan onze interne regels houdt. Als je een diploma haalt, moet je dat ook verdiend hebben. Fraude wordt niet getolereerd. Zeker als het gevolgen heeft voor onschuldige medestudenten doordat tentamenresultaten ongeldig worden verklaard, zijn de straffen zwaar. Zowel ongewenst gedrag als fraude kan leiden tot verwijdering van de opleiding. Je ziet, er zijn heel veel mogelijkheden bij de HU om een prettige studietijd te hebben. Lees deze gids en de gids op de UU site goed door, voordat je aan je studie begint. Maar is het niet duidelijk of kun je het niet vinden: kijk op Blackboard, vraag het je SLB er, STIP of de coördinatie van de ALPO. We wensen je een prettige studietijd en veel succes in dit studiejaar. Mede namens alle collega s die aan jouw opleiding bijdragen, Drs. Wichert Duyvendak Directeur Instituut Theo Thijssen 4/9
2 Inrichting van de opleiding 2.1 Opleidingsprofiel Het doel van de opleiding is dat je als afgestudeerde in staat bent in de volle omvang van de dagelijkse praktijk te functioneren als leerkracht (met kinderen in de klas, met collega s in de school, met ouders in de wijk enz.) en daarbij een wetenschappelijk verantwoorde bijdrage te leveren aan de ontwikkeling en verbetering van het primair onderwijs. En dat je op basis van wetenschappelijke kennis systematisch, kritisch en gefundeerd kunt reflecteren op je eigen professionele handelen en ethische en normatieve vragen daarbij betrekt. Als afgestudeerde vervul je een voortrekkersrol bij de schoolontwikkeling door de in de opleiding verworven kennis en vaardigheden te delen met collega-leerkrachten en in te zetten voor de verbetering van het onderwijs, onder meer door het entameren en uitvoeren van onderzoek in de school, het initiëren en evalueren van innovaties en het coachen van collega s. De focus van dit geïntegreerde onderwijs richt zich op de vier rollen die wij onderscheiden voor een academisch gevormde leerkracht: leraar, onderzoeker, adviseur en ontwerper. ALPO: een samenwerking tussen HU en UU De ALPO is in september 2008 gestart. Het onderwijs wordt door Instituut Theo Thijssen (HU) en Onderwijskunde (UU) verzorgd, in nauwe samenwerking. Dit betekent dat je als student les krijgt binnen beide opleidingen, in verschillende gebouwen op de Uithof in Utrecht. De hoofdlocaties zijn: Instituut Theo Thijssen, Faculteit Educatie (HU), Padualaan 97 Martinus Langeveldgebouw, Faculteit Sociale Wetenschappen (UU), Heidelberglaan 1 In de komende jaren zal het onderwijs van de ALPO een verdere integratie ondergaan. Daarnaast zal de samenwerking met het werkveld worden uitgebreid en verstevigd. Dit gebeurt onder andere door een research community en contacten met alumni. 2.1.1 Beroep Als afgestudeerde aan de ALPO ben je bevoegd om te werken in het basisonderwijs, dat wil zeggen het basisonderwijs en het speciaal basisonderwijs. Ook mag je in Nederland lesgeven in het hele praktijkonderwijs en de vakken Nederlands en Maatschappijleer geven in de onderbouw van het VMBO. Tevens ben je Onderwijskundige en kun je als zodanig binnen of buiten het basisonderwijs aan het werk. 2.1.2 Uitwerking van beroepsprofiel Binnen de ALPO word je opgeleid aan de hand van een beroepsprofiel. Binnen dit profiel zijn kerntaken en deeltaken gedefinieerd en voorzien van indicatoren die de opbouw over vier studiejaren aangeven. 5/9
3 Opleidingsstructuur De opleiding bestaat uit twee studiefases de propedeutische fase en de hoofdfase. De opleiding begint met een propedeutische fase van een jaar. Deze fase sluit je af met het behalen van een propedeutisch diploma PABO. Na de propedeuse volgt de hoofdfase van drie jaar. Deze fase sluit je af met het behalen van het bachelordiploma leraar primair onderwijs (PABO) van de Hogeschool Utrecht en het bachelordiploma Onderwijskunde van de Universiteit Utrecht. De reguliere bacheloropleiding duurt vier jaar. Bij de opbouw van de opleiding is een studielast van 60 EC per studiejaar als uitgangspunt genomen, oftewel 1680 uur. De totale studielast van de opleiding (onderwijs, zelfstudie en praktijktijd/stages) bedraagt dus 240 EC. De verdeling van de studielast voor de ALPO wordt duidelijk in onderstaand schema: Opleiding Duur Totaal EC (Studielast) ALPO Propedeuse (60 EC) Hoofdfase (180 EC) 4 jaar 240 EC EC s worden pas toegekend nadat de desbetreffende cursus is afgerond met het bijbehorende tentamen. Als er deeltentamens worden afgenomen, krijg je de bijbehorende EC s pas als je alle deeltentamens van een cursus hebt afgelegd en deze gezamenlijk tot een voldoende resultaat leiden. 3.1 Studieadvies Let op: Onderstaande tekst geldt alleen voor het bindend studie advies (BSA) voor de PABO! De tekst m.b.t. het BSA bij onderwijskunde is te vinden via deze link: http://www.uu.nl/faculty/socialsciences/nl/studenten/opleidingen/alpo/alpocursusoverzicht/paginas/defau lt.aspx Om in de hoofdfase van de ALPO te mogen starten is het nodig zowel een positief BSA PABO als Onderwijskunde te behalen. Zoals aangegeven, wordt in de propedeuse de balans opgemaakt met een studieadvies. Je krijgt tijdens het eerste jaar van inschrijving twee maal een schriftelijk advies over de voortzetting van je studie. Uiterlijk aan het einde van het eerste jaar van inschrijving ontvang je een definitief studieadvies. Hieronder staan de regels die daarover zijn vastgesteld. De peildatum voor afgifte van het bindend studieadvies (BSA) PABO is 1 mei. Sta je op deze datum ingeschreven, dan krijg je uiterlijk aan het einde van het eerste studiejaar een bindend studieadvies. Stop je met de opleiding en ben je voor 1 mei uitgeschreven, dan krijg je dat studiejaar geen bindend studieadvies. Zie ook tussentijdse uitschrijving. Tussentijds studieadvies Uiterlijk halverwege het eerste studiejaar ontvang je van de examencommissie een schriftelijk tussentijds studieadvies over de voortzetting van je studie. Dit tussentijds advies bevat naast een advies een toelichting op de behaalde studieresultaten en de studievoortgang. Het betreft een: positief tussentijds advies indien 20 of meer EC zijn behaald waarschuwend tussentijds advies indien 19 of minder EC zijn behaald Boek je niet voldoende studievoortgang, dan krijg je een waarschuwend advies van de examencommissie. Neem in dat geval contact op met je studieloopbaanbegeleider om een studieplan te maken. Met een studieplan kun je ervoor zorgen dat je weer op schema komt. Als bijzondere omstandigheden de oorzaak zijn van je studieachterstand, neem dan onmiddellijk contact op met de studentendecaan. Positief of negatief studieadvies Aan het einde van het eerste studiejaar krijg je in de regel een definitief advies van de examencommissie. Dit studieadvies kan positief of negatief zijn. Aan een negatief studieadvies zit een afwijzing verbonden. Als je een bindend negatief studieadvies ontvangt, word je niet langer toegelaten tot dezelfde opleiding aan de HU en kun je niet verder met de ALPO opleiding. Een positief studieadvies krijg je als je aan het eind van het eerste studiejaar 6/9
de propedeuse hebt gehaald, of minimaal 45 EC van het propedeuseprogramma hebt behaald, waaronder de volgende geoormerkte cursussen: o een positieve beoordeling van Praktijk 2 (Werkplekleren) o voldoendes voor de landelijke toetsen voor taal, rekenen en mens & wereld. Een negatief studieadvies (afwijzing) krijg je als je niet aan de norm voor het positief advies hebt voldaan. Dat betekent dat je: aan het einde van het eerste studiejaar in de propedeuse 44 EC of minder hebt behaald (in dit studiejaar) of meer dan 44 EC hebt behaald, maar niet alle geoormerkte cursussen of Bij een bindend negatief studieadvies ontvang je altijd een motivatie van de afwijzing. Daarnaast moeten de mogelijkheden van bezwaar en beroep voor jou als student zijn opgenomen. Het studieadvies wordt ondertekend door of namens de examencommissie en wordt binnen een week na ondertekening aangetekend aan jou verzonden of persoonlijk uitgereikt. De examencommissie stelt je in de gelegenheid te worden gehoord voordat wordt besloten om een bindend negatief studieadvies af te geven. Ga je al vakken uit de hoofdfase volgen terwijl je nog in aanmerking komt voor een studieadvies, let dan goed op. De norm voor het verkrijgen van een positief studieadvies heeft alleen betrekking op in de propedeuse behaalde vakken. Het aantal in de hoofdfase behaalde EC voor deze beoordeling telt niet mee. Geef daarom altijd prioriteit aan het behalen van de vakken uit de propedeuse. 3.2 Inschrijving en deelname (her)tentamens Om deel te kunnen nemen aan tentamens van HU-curussen, dien je je in te schrijven in Osiris volgens de richtlijnen van de Studiegids ITT Utrecht. Zie tabel, kolom 2. Herkansingen vinden plaats in week 5 van elke periode. In de week voorafgaand en tijdens deze herkansingsweken is het niet mogelijk om je via Osiris in te schrijven voor deze herkansingen. Zie tabel, kolom 3. De toetsen landelijke kennisbasis (jaar 3) worden afgenomen buiten de toetsweken omdat deze gekoppeld zijn aan landelijke toetsvensters. In de week voorafgaand en tijdens deze toetsen landelijke kennisbasis is het niet mogelijk om je via Osiris in te schrijven voor deze toetsen. Zie tabel, kolom 4. Om te kunnen inschrijven voor de kennisbasis toetsen, moet je de propedeutische fase hebben behaald. Tabel inschrijfdata voor (her)tentamens: Onderwijsperiode Data inschrijven (her)tentamens einde elke periode Data inschrijven herkansingen week 5 elke periode Data inschrijven tentamens landelijke kennisbasis Periode A (blok 1) 2-9-2013 t/m 15-10-2013 Gesloten vanaf 23-09-2013 Gesloten vanaf 23-09-2013 Periode B (blok 2) 11-11-2013 t/m 7-1-2014 Gesloten vanaf 09-12-2013 Gesloten vanaf 09-12-2013 Periode C (blok 3) 3-2-2014 t/m 18-3-2014 Gesloten vanaf 24-02-2014 Gesloten vanaf 03-03-2014 Periode D (blok 4) 14-4-2014 t/m 3-6-2014 Gesloten vanaf 19-05-2014 Gesloten vanaf 26-05-2014 Periode E (blok 5) 23-6-2014 t/m 29-6-2014 én 14-7-2014 t/m 12-8-2014 Continu 2-9-2013 t/m 12-8-2014 3.3 Communicatie en faciliteiten Je maakt gebruik van de faciliteiten die voor HU-studenten beschikbaar zijn (zie studiegids ITT Utrecht). De electronische leeromgeving voor ALPO studenten is BlackBoard. Hiervoor gebruik je de inlogcode van de UU. Op deze omgeving vind je ook belangrijke berichten voor jou als student. 7/9
4 Stages en stagewaardigheid De praktijk neemt binnen de studie een belangrijke plaats in. Dit is immers de plek waar je het vak van leraar pas echt in de vingers krijgt. Je werkt hier actief, systematisch en bewust aan je professionele ontwikkeling aan de hand van bekwaamheidseisen die zijn afgeleid van het opleidingsprofiel. Deze omvatten een geïntegreerd geheel van kennis, inzicht, vaardigheden, motivatie en academische vorming. Om je hierin te ontwikkelen werk je opdrachten uit binnen de vier rollen waarin een ALPO student opgeleid wordt: leraar, onderzoeker, ontwerper en adviseur. De academische vorming is daarbij een belangrijk uitgangspunt. 4.1 Schematische weergave van de praktijk binnnen de ALPO Jaar Sem Groep Start praktijk periode Eind praktijkperiode Tussenevaluatie Minimu m aantal Praktijkdag Praktijkweken (Scorion) dagen 1 1 Groep 5/8 Week 40 Week 3 Week 42 Week 50 19 Dinsdag Week 41 Week 49 1 2 Groep 1-2 Week 6 Week 24 Week 11 23 Dinsdag Week 11 2 1 Groep 3 Week 36 Week 3 Week 42 Week 50 20 Donderdag Week 41 of Week 49 2 2 Groep 4-8 Multiculturele school 3 1 Speciaal (basis)praktijk 3 2 Specialisatie keuze 4 1 Specialisatie keuze 4 2 Specialisatie keuze 4.2 Organisatie van de praktijk Week 6 Week 24 Week 11 19 Donderdag en evt. woensdag Week 36 Week 3 Week 42 24 Donderdag Week 50 en evt. woensdag Week 6 Week 24 Week 11 18 Donderdag en evt. woensdag Week 11 of Week 41 Week 49 Week 36 Week 3 Week 50 20 Dinsdag Week 49 In overleg met In overleg school met school In overleg 36 In overleg met In overleg school met school Werving en plaatsing De opleiding werkt al jaren samen met veel scholen in de regio Utrecht/ Amersfoort/ Gooi. Je wordt in principe op deze scholen geplaatst door medewerkers van het Centrum voor Werkplekleren. Hierbij wordt rekening gehouden met de soort school en groep of bouw die aansluit bij jouw opleidingsprogramma. Plaatsingsbeleid Instituut Theo Thijssen Instituut Theo Thijssen heeft met 15 schoolbesturen in de regio Utrecht- Amersfoort samenwerkingsovereenkomsten afgesloten. ITT werkt met de (aspirant-) opleidingsscholen die onder deze besturen vallen intensief samen om begeleiders zodanig toe te rusten dat zij studenten van Instituut Theo Thijssen optimaal kunnen begeleiden en een hoogwaardige leeromgeving voor hen kunnen realiseren, die is afgestemd op het ITT-curriculum. De kwaliteit van het samen opleiden wordt zichtbaar in het gezamenlijk ontwikkelde keurmerk Opleiden in school. Als onderdeel van deze samenwerking is binnen het BOIS (Bovenschools Opleiden In School) de notitie Plaatsingsbeleid besproken. Dit heeft geleid tot de volgende uitgangspunten en afspraken rond het werkplekleren van studenten van Instituut Theo Thijssen in de praktijk: 8/9
1. Je wordt in principe geplaatst op opleidingscholen van Instituut Theo Thijssen. 2. Je wordt geplaatst door het Centrum voor Werkplekleren (CWPL); je zoekt dus niet zelf, met uitzondering van de afstudeerfase. In de afstudeerfase ben je wel gebonden aan de lijst van (aspirant-) opleidingsscholen waarmee Instituut Theo Thijssen samenwerkt. Alleen voor reeds bij ITT studerende deeltijdstudenten die gestart zijn vóór 2012 worden zo nodig op individuele basis uitzonderingen gemaakt. 3. Voor de plaatsing van studenten gelden geen regels voor maximale reistijd. 4. Op de opleidingsschool mag geen directe familie (eerste- en tweedegraads) werkzaam zijn of ingeschreven zijn als leerling. 5. Je mag niet meer dan drie semesters op dezelfde opleidingsschool stage lopen. Voor de versnelde deeltijdopleiding (VO/VDT) geldt een maximum van twee semesters (dus minimaal drie verschillende scholen binnen de VO opleiding). 6. Als je als onderwijsassistent of klassenassistent werkzaam bent op een reguliere school die tot de samenwerkingspartners van ITT behoort, kun je hier maximaal 3 semesters stage lopen (waarvan altijd één semester in de afstudeerfase). Als dit een school voor speciaal (basis)onderwijs betreft, geldt een maximum van twee semesters (waarvan altijd één semester in de afstudeerfase). 7. In de eerste twee jaar wissel je per semester van school en van groep en loop je in principe stage in vier verschillende groepen. Voor VO-studenten geldt dat zij in overleg maximaal twee semesters op eenzelfde school stage mogen lopen, maar wel in verschillende groepen. We onderscheiden de volgende verdeling van groepen die aan bod moeten komen tijdens de studie: 1/2, 3/4, 5/6, 7/8. Bij de VO lopen studenten in de eerste drie semesters stage in de volgende groepen: groep 6/7/8, groep 1/2 en groep 3/4/5. 8. Je kiest vanaf jaar 3 voor een leeftijdspecialisatie: jongere kind (groep 1-4) of oudere kind (groep 5-8). Voor de VO geldt dit voor de afstudeerfase. 9. In het derde studiejaar van de vierjarige opleidingen (exclusief ALPO) loop je in principe het gehele jaar stage op dezelfde opleidingsschool. Echter, in twee verschillende groepen binnen de gekozen leeftijdsspecialisatie. 10. Je kiest in dit derde studiejaar tevens voor een inhoudelijke profilering waar de praktijkplaats op wordt afgestemd: Montessori-onderwijs, Daltononderwijs, Urban Education, Leraar Plus, Special Educational Needs (SEN).Binnen de profilering SEN kunnen geselecteerde studenten maximaal één semester stage lopen in het speciaal (basis)onderwijs. Aan het werkplekleren zijn verder geen kosten verbonden, behalve eventuele reiskosten die voor rekening van de student zijn. 9/9