In Vlaanderen is sinds enkele jaren een Netwerk Duurzame Wijken actief. Dit netwerk, tot voor kort vooral gekend als de Werkgroep Duurzame Wijken, is een initiatief van de Vlaamse Overheid in het kader van het transitieproces duurzaam wonen en bouwen. Sinds januari 2013 wordt de coördinatie van dit lerend netwerk uitgevoerd in samenwerking met het Vlaams Instituut voor Bio-Ecologisch bouwen en wonen. VIBE vzw heeft specifiek voor deze overheidsopdracht diverse experts met betrekking tot duurzame wijken rond zich verzameld en heeft zelf ruime ervaring met het thema via de Ecopolis-trajectbegeleiding (www.ecopolisvlaanderen.be). Het komende anderhalf jaar zullen we vier klankbordgroepen organiseren, die de kernactiviteit zullen vormen van dit netwerk. In die klankbordgroepen komen experts, betrokkenen bij wijkontwikkeling en actief geïnteresseerden samen om concrete projecten te bespreken, om te leren van goede voorbeelden, projecten te bezoeken en samen werkbare oplossingen te formuleren voor knelpunten. Deze klankbordgroepen worden een ontmoetingsplek voor iedereen die probeert grenzen te verleggen in de richting van een duurzame wijk-, stads- of dorpsontwikkeling. In diezelfde periode krijgen vooruitstrevende wijkprojecten een begeleiding op maat. Een aantal experts nemen de projecten onder de loep en lopen een tijd mee in het proces. Zij hebben een ruime ervaring met duurzame wijkontwikkeling, en een grondige kennis van diverse deelthema s van Ecopolis en duurzaamheid. Zij zullen advies verstrekken en tips geven om deze projecten naar een hoger niveau van integrale duurzaamheid te tillen. Het Netwerk Duurzame Wijken is daarom op zoek naar projecten die willen instappen in dit begeleidingstraject. We zullen vijf projecten selecteren voor gratis begeleiding. We streven naar een project per provincie, op voorwaarde dat elk van de ingediende projecten ook sterk kwalitatief is en voldoende hoge ambities stelt. Voor het begeleidingstraject wordt nauw samengewerkt met de vijf provinciale steunpunten duurzaam wonen en bouwen.
De ingediende projecten moeten voldoen aan volgende criteria: wijkontwikkeling en wijkvernieuwing met groot potentieel voor duurzame aanpak aantoonbaar engagement om een integraal concept te verwezenlijken met aandacht voor een participatieve procesaanpak Zowel publieke als private spelers kunnen een voorstel indienen. Het begeleidingstraject voor de vijf geselecteerde projecten wordt gefinancierd door de Vlaams Overheid en is volledig gratis voor publieke ontwikkelaars. Voor private ontwikkelaars wordt een instapbedrag van 2000 euro gevraagd. U wordt over 1,5 jaar begeleid door een pool van experts. Op basis van de noden van uw project wordt de juiste expertise ingeschakeld om u op verschillende momenten doorheen het project advies te geven volgens de Ecopolis-principes. De experts komen twee maal bij u langs op terrein, voor een verdieping in uw project. In lokale werksessies met uw projectpartners en andere betrokken partijen komen de struikelblokken aan bod, uw behoefte aan informatie, strategie en aanpak, bijzondere expertise, enz. U krijgt nuttige suggesties vanuit (wetenschappelijke) kennis en praktijkervaring. De experts begeleiden in het bijsturen en gaan met u of derden actief op zoek naar oplossingen, overlopen de diverse mogelijkheden om duurzaamheid ook concreet te maken en trekken lessen uit de ervaringen. Uw project wordt bovendien besproken op de klankbordgroepen van experts en koplopers rond duurzame wijken, waar we met elkaar willen leren en oplossingen zoeken voor problemen en knelpunten in ieders project. U gaat er in discussie en kan uw eigen ervaringen inbrengen. Uw project wordt als testcase getoetst aan een nieuw Vlaams meetinstrument voor duurzame wijken, dat o.a. gebaseerd wordt op de duurzaamheidsmeter van de stad Gent.
De oproep tot kandidaatstelling is open tot maandag 18 februari 2013 om 12u. U kan enkel digitaal inschrijven via bijgevoegd formulier. De definitieve selectie gebeurt vóór 1 maart 2013 door een jury bestaande uit VIBE vzw, de Vlaamse overheid en experts die het begeleidingstraject zullen uitvoeren. De provinciale steunpunten duurzaam wonen en bouwen verstrekken een advies aan de jury over de projecten in hun respectievelijke provincie. De indiener van de geselecteerde wijkprojecten zal in maart 2013 een engagementsverklaring tekenen met VIBE vzw en de Vlaamse overheid. Heeft u nog vragen over deze oproep of wil u zich aansluiten bij het Netwerk Duurzame Wijken, dan kan u mailen naar duurzamewijken@vibe.be We gaan van start in het voorjaar van 2013. De eerste klankbordgroep vindt plaats op 21 maart 2013 in Leuven, met een terreinbezoek aan de Vaartkom en projecten in de omgeving. Op die dag lichten we het verloop en de inhoud van dit initiatief verder toe en stellen we de Vlaamse duurzaamheidsmeter op wijkniveau voor, die momenteel in ontwikkeling is. U krijgt tijdens deze sessie de gelegenheid om opmerkingen, aanvullingen, suggesties en noden te formuleren. Die inbreng delen we in de klankbordgroepen met de ervaringen van collega s en experts en nemen we mee in het vervolgtraject. De volgende klankbordgroepen en het bezoek aan praktijkvoorbeelden zijn gepland op 21 juni 2013, 1 oktober 2013 en 21 januari 2014. Gelieve deze data alvast in uw agenda te blokkeren. Het precieze aanvangsuur en de plaats worden later bekend gemaakt. Deelname aan het DuWoBo Netwerk Duurzame Wijken is gratis. De bijeenkomsten staan open voor iedereen met een actieve interesse in duurzame wijkprojecten. De focus ligt op kennisuitwisseling. Als deelnemer kan u specifieke thema s en knelpunten aanbrengen; we willen de pijnpunten duiden en aanpakken. De vijf projecten die geselecteerd worden voor begeleiding dienen als voorbeeldcase en werkmateriaal. De klankbordsessies zijn niet alleen informatief, maar interactief: we verwachten uw actieve deelname aan de discussie in werkgroepen.
Trui Maes (VIBE vzw): trui.maes@vibe.be Ilse Dries (Team Duurzame ontwikkeling Vlaamse overheid): ilse.dries@dar.vlaanderen.be Marjolijn Gijsel (Team Duurzame ontwikkeling Vlaamse overheid): marjolijn.gijsel@dar.vlaanderen.be Erik Rombaut, expert Ecopolis-Vlaanderen (KAHO St-Lieven, St-Lucas Gent & Brussel) Erik Grietens (BBLv) Eva Heuts (Stramien, voorheen VIBE: Ecopolis-Vlaanderen) Els Huigens (Fris in het Landschap; expert Ecopolis-Vlaanderen) Luc Eeckhout (EVR Architecten; expert Ecopolis-Vlaanderen) Guido Stegen (Arsis, expert Ecopolis-Vlaanderen) Dr. Han Vandevyvere (KULeuven ASRO; expert Ecopolis-Vlaanderen) Dirk Knapen (Rescoop; voorheen Steunpunt Duurzaam Bouwen Limburg: wijkproject SUN) Kristof Gielen (Stad Gent; expert lokaal sociaal woonbeleid, Bouwblokrenovatie Dampoort) Jeroen Poppe (PHP, project LESS/Lage Energie op Stedelijke Schaal) Jan Christiaens (Mobiel21) Geert De Pauw (Samenlevingsopbouw Brussel; projectbegeleider L Espoir, import CLT-concept, wijkcontracten) Deze expertenlijst kan aangevuld worden met experts uit het netwerk DuWoBo en PADDS (Projectadvies Duurzame Dorps- en Stadsvernieuwing), sociale economie, toegankelijkheid, mobiliteit, ecologisch tuinieren, communicatie en participatie, duurzaam bouwen Deze opdracht loopt van januari 2013 tot juni 2014.
VIBE vzw begeleidt, samen met experts, projecten op het vlak van duurzaamheid: ruimtelijke planning, mobiliteit, energie, water, grondstoffen, biodiversiteit en groenvoorziening, welzijn en sociale cohesie, veiligheid en lokale economie, openbaar domein, omgevingsaanleg en gebouwen. Het kan gaan over de opmaak of herziening van een structuurplan, de herwaardering van een wijk, oude kernen of herstructurering van een bedrijventerrein tot en met de invulling van onbenutte gronden of sites (brownfield, reconversie, transformatie) en de optimale ontwikkeling van nieuwe wijken. Het begeleidingsproces van VIBE vzw loopt parallel met de begeleiding van 5 wijkprojecten in het netwerk duurzame wijken van DUWOBO. Het project dat buiten die selectie valt kan instappen in de Ecopolis trajectbegeleiding. Info: www.ecopolis-vlaanderen.be; info@vibe.be Lokale overheden en private opdrachtgevers kunnen bij het Passiefhuis-Platform terecht voor het uitwerken van energiebewuste gebouwen en wijken. PHP stelt daarbij duidelijke checkpoints voor van projectdefinitie tot oplevering. Hoe definieer je het energieconcept in het programma van eisen? Welke zijn de sterktes en zwaktes van de ingediende wedstrijddossiers? Welke oplossingen bestaan er voor de technische knelpunten? Welke berekeningen zijn er nodig voor de certificatie? Als opdrachtgever stel je zelf het gewenste ondersteuningstraject samen. Info: www.passiefhuisplatform.be/advies
Begin 2011 ondertekenden Minister-President Kris Peeters en de bevoegde gedeputeerde in elke provincie een samenwerkingsovereenkomst om ondersteuning te geven aan een steunpunt duurzaam bouwen. De provinciale steunpunten zijn de partner voor een zo breed mogelijke doelgroep van bouwheren, professionelen in de bouwsector, private en publieke projectregisseurs en -ontwikkelaars. In samenwerking met kennispartners uit de sector, NGO s en andere experts nemen zij een actieve rol op als gesprekspartner over goede praktijken en ervaringen, in initiatieven en kennisuitwisseling en als begeleider van gemeenten in concrete projecten. Zij geven advies op maat in particuliere projecten en voor (ver)bouwplannen met concrete tips voor betere energie- en waterprestaties, duurzame energiebronnen, toegankelijkheid, enz. Zij promoten duurzaam wonen en bouwen via verschillende activiteiten zoals informatie en vorming op maat, samenwerking met de sector, sensibilisatiecampagnes. Zij werken samen als netwerk in een platform voor de afstemming met initiatieven op Vlaams niveau, kennisuitwisseling en kwaliteitsbewaking. Info: Raadpleeg de provinciale steunpunten via http://do.vlaanderen.be/wonenenbouwen