proloog openbaar basisonderwijs leeuwarden

proloog openbaar basisonderwijs leeuwarden JAARSTUKKEN 2013 Bestuursverslag Jaarrekening 0 Leeuwarden, 27 mei 2014 Deoitte. Delojtte Accountants B.V. Voor identificatiedoeleinden Behorend bij controleverkiaring d.d /

- Toelichting - Model proloog L bi openbaar basisonderwijs leeuwardei Inhoudsopgave Jaarstukken 2013 Pagina Bestuursverslag A1 Proloog in 2013 3 A.i1 Protoog: missie en doelen 3 A.1.2 Bestuur en medezeggenschap 5 A.1.3 Onderwijs 7 A.l.4 Leerlingen 9 A.1.5 Personeel 10 A.1.6 Begroting 12 A.1.7 Huisvesting 12 A.1.8 Materiële exploitatie leerlinggebonden 13 A.1.9 Projecten 14 A.1.10 Klachtenprocedures 14 A.L11 Overige onderwerpen 14 A.2 Financieel beleid 16 A.2.1 Kengetallen 16 A.2.2 Analyse resultaat 17 A.2.3 Financiering 22 A.2.4 Begroting 2014 (huidige Proloog organisatie) 24 B Jaarrekening B.1 Grondslagen 26 B.1.1 Balans per 31 december 2013 30 B.1.2 Staat van baten en lasten 2013 32 B.1.3 Kasstroomoverzicht 2013 33 B.1.4 Toelichting jaarrekening op de onderscheiden posten van de balans 34 G: Geoormerkte doelsubsidies OCW 47 - Niet ult de balans blijkende verplichtingen 48 - Overzicht verbonden partijen 49 - Toelichting op de onderscheiden posten van de staat van baten en lasten 50 C Overigegegevens C.1 Controleverklaring 68 C.2 Bestemming exploitatiesaldo 71 C.3 Gebeurtenissen na balansdatum 72 D Bijiagen 0.1 Gegevens over de rechtspersoon 74 0.2 WNT 75 Deoitte. DeIotte Accountants B.V. Voor identificatedoeleinden. Behorend bj controleverkiaring d.d 3iUN216

pro(oog/ openbar hassonderwijs eeuward,n 1. PROLOOG IN 2013 1.1 PROLOOG: MISSIE EN DOELEN Missie elke leerling telt Proloog respecteert edereen en stimuleert de voile ontwikkeling van elk kind vanuit de mogelijkheden van elk kind. Elke leerling is er één. In kindereri die van huis uit minder mogelijkheden hebben, wordt extra geinvesteerd. Vorm en inhoud gaan samen. Het onderwijs op alle scholen van Proloog ademt een plezierige, ontspannen sfeer. De houding van directies en het personeel is open en transparant en betrokken bij kind, ouders en omgeving. De scholen zijn modern en het onderwijsprogramma is toekomstgericht. Kinderen leren als ze plezier hebben en het onderwijs aansluit op hun elgen mogelijkheden en ervaring. Kinderen leren actief, gaan respectvol met elkaar om, werken samen en leren de basisvaardigheden en de cultuur en samenleving kennen. De basisscholen van Proloog zijn onderwijskundig herkenbare scholen. Ze zijn goed bereikbaar voor edereen in elke wijk of dorp in de gemeente Leeuwarden. Proloog is een menselijke werkgever voor zich actief inzettend, betrokken personeel. Alle Proloogscholen (moeten) voldoen aan de criteria van de onderwijsinspectie en hebben daarnaast eigen doelen gesteld. Proloog kiest voor de besturingsfilosofie decentraal, tenzij. Scholen mogen met elkaar concurreren vanuit de principiele gedachte dat kwaliteit gehonoreerd wordt door ouders die een vrije schoolkeuze hebben aangaande richting en onderwijskwaliteit. De scholen hebben een grote mate van onderwijskundige vrijheid binnen de gemeenschappelijke algemene onderwijskundige en bedrijfsmatige kaders. Proloog is één onderwijsorganisatie van samenwerkende, onderwijskundig relatief zelfstandige scholen. ContinuIteit Toevoeging scholen Stichting Bobob: In de provincie Fryslân is per 1 januari 2014 een herindeling doorgevoerd waarbij de gemeente Boarnsterhim is opgeheven en het grondgebied is herverdeeld over de gemeenten De Friese Meren, Heerenveen, Leeuwarden en Sàdwest Fryslân. Dit heeft tot gevolg, dat de openbare basisscholen van de Stichting Bobob vanaf genoemde datum gesitueerd zijn in deze 4 gemeenten. De betrokken gemeenten hebben in het herindelingsoverleg kenbaar gemaakt de verzorging van het openbaar primair onderwijs binnen hun gemeentegrenzen te willen beperken tot één stichting voor openbaar primair onderwijs. Aan Proloog zullen 5 scholen (De Twa Fisken in Grou, De Finne in Warten, De Twamester in Wergea-Warstiens Eagum, It Tredde Ste in Jirnsum en de Trije Doarpenskoalle in Reduzum-Fries Idaerd) worden toegevoegd. Op 1 oktober 2013 was het totaal aantal leerlingen van deze scholen 844. De overdracht zal plaatsvinden op 31 juli 2014. Bij het samenstellen van deze jaarstukken luidt de stand van zaken in het transitieproces: a. Het bestuur van de stichting Proloog heeft in de vergadering van 3 maart 2014 een voorgenomen besluit genomen tot goedkeuring van de fusie met Bobob. Het bestuur ziet een aantal risico s in de toekomst: 1. In de verdeling van het eigen vermogen is géén rekening gehouden met de krimp in leerlingenaantallen. Voor de middeilange termijn (2 jaar) zijn de middelen voldoende en is de flexibele schil van voldoende omvang, maar daarna ligt er een bezuinigingsopdracht. 2. Bij Bobob zijn geen middelen meer beschikbaar voor meerjarenonderhoud. In de lopende exploitatie 2014 e.v. wordt géén rekening gehouden met een reservering voor groot onderhoud. Gezien het saldo van de begroting 2014, zit daar een bezuinigingsopdracht. 3. Door het bestuur van Bobob zijn met name in 2013 grote extra investeringen gedaan op het gebied van meubilair en ICT (totaal ruim 1.1 miljoen). De extra afschrijvingslasten komen ten laste van komende exploitaties en leveren dan per saldo een negatief resultaat op. Een door het bestuur van Bobob van het eigen vermogen afgezonderde bestemmingsreserve dient ter dekking van die jaarlijkse extra lasten. In de toekomst zijn er geen middelen in de lumpsum beschikbaar om tot vervanging over te kunnen gaan. Daarin schuilt derhalve een bezuinigingsopdracht. De effecten van bovengenoemde risico s zullen in de toekomst merkbaar zijn, maar zijn in het verleden opgebouwd. Het beleid van de Stichting Bobob zal du,_qqn I aren merkbaar zijn en daarna geleidelijk gelijkgeschakeld zijn met Proloog. L 7 Deloitte Accountants B.V. / L1O Voor identificatiedoe!eindeagina 3 Behorend bj contr!eyrkiaring d.d

- de - de - inrichting - beschrijving - professionalisering - kwaliteitszorg/intensivering proloog/ openhaar basisanderwtjs eeuwarden b. de besluitvorming door besturen/raden van toezicht, de GMR-en van de ontvangende partijen en MR-en van de Stichting Bobob is afgerond. c. elke bestuurlijke fusie waar meer dan 10 basisscholen betrokken zijn moet worden voorge{egd aan de Commissie Fusietoets middels een fusie-effectrapportage. Deze commissie beslist vervolgens of de fusie doorgang kan vinden. De rapportage is inmiddels ingediend bij de commissie. Het bestuur van Proloog heeft op 26 november 2013 de begroting 2014 vastgestetd. In de loop van 2014 zal een begrotingswijziging worden gemaakt. In deze wijziging zullen de exploitatiecijfers van de 5 scholen worden opgenomen. Mede als gevoig van de decentralisatie huisvesting, de doorrekening van de uitkomsten van het vlekkenplan en de hiervoor genoemde ontwikketingen (Bobob-scholen) is er nog geen meerjarenbegroting 2015 tot en met 2017 opgesteld. De vaststelling van deze begroting zal gelijktijdig plaatsvinden met de begrotingswijziging van 2014. Interne organisatie Proloog: Na de volledige verzelfstandiging van Proloog in 2008 is er bij het financleel management veel mis gegaan. De ontwikkeling van de resultaten vanaf 2008 waren als volgt: 2008 voordelig 1,342.799 2009 negatief 1.426.915 2010 negatief 3.067.030 2011 negatief 910.358 2012 voordelig 318.471 2013 voordelig 1.056.095 NB: De voordelig saldi van 2012 en 2013 zijn beinvloed door incidentele baten, In de jaren 2011 en 2012 was het beleid voornamelijk gericht op het terugdringen van de tekorten. De financiële positie blijft zorgelijk en een verbetering naar een gezond niveau is op korte termijn niet realistisch. Een omsiag heeft wet plaats gevonden en de focus wordt nu volledig gericht op het in control zijn en blijven van de organisatie. In 2013 zijn een aantal acties in gang gezet om inhoud te geven te geven aan deze focus: a. opstellen van een plan van aanpak voor de duurzame verbetering van de financiële positie van Proloog b. deelname aan een benchmarkonderzoek kwantitatieve analyse bestuurs- en servicebureau c. onderzoek met als aandachtspunten: noodzakelijke kwalitatieve en kwantitatieve bezetting van het bestuurs- en servicebureau in relatie tot de geformuleerde beleidsvisie. (beleidsagenda 2014-20 15) informatiestromen en informatievoorziening teneinde de meerjarenplanning op bestuurlijk niveau te ondersteunen. en beschrijving van de planning en control cyclus als onderdeel van de administratieve organ isati e administratieve organisatie, inclusief risicobeheersing d. het werven van een controller Naar verwachting zullen de te treffen maatregelen ter versterking van de interne organisatie operationeel zijn met ingang van 1 augustus 2014. Financiële positie: In de creditzijde van de balans per eind 2013 zijn onder meer de volgende posten opgenomen: Algemene reserve 908.000 Bestemmingsreserves: - le waardering meubilair en otp 131.000 schoolleiders 41.000 personeelsbeleid 351.000 523.000 Totaal elgen vermogen per eind 2013 DeOtte. 1.431.000 Delojtte Accountants B.V. Voor identjfjcatjedoefejnden bntrpivrin Pagina 4

- Herman - Adrine - Ate pro(oog openbaar basisonderwijs Ieuwarden Algemene reserve: Op het saldo per end 2013 Tigt een beslag van 557.000 (verwezen wordt naar 2.3. van dit versiag), d.w.z. er is een bedrag van 35 1.000 beschikbaar voor het opvangen van eventuele financiële tegenvallers/calamiteiten. Bestemmingsreserves: De bestemmingsreserves professionalisering schoolleiders en kwaliteitszorg/intensivering personeelsbeleid zijn gevormd in 2013. De in te zetten maatregelen voor kwaliteitszorg en intensivering personeelsbeleid zullen naar alle waarschijnlijkheid ook personele gevolgen hebben. Daartoe is de personele voorziening (onderdeel voorzieningen in de balans) per eind 2013 vastgesteld op 300.000. Liquiditeiten: Het tegoed per eincl 2013 (exclusief schoolbankrekeningen) in rekening courant bij de huisbankier bedraagt 942.000. Naar verwachting zal (op basis van de huidige Proloog exploitatie; dus exciusief invloed na toevoeging Stichting Bobob scholen) het saldo per eind 2014 negatief 203.000 bedragen. Er is bij de bank een krediet beschikbaar van 750.000. De schuld per eind 2013 in rekening-courant bij de gemeente Leeuwarden bedraagt 1.500.000. Met de gemeente Leeuwarden is overleg gaande over het vaststellen van een aflossingsschema, Financiële commissie: In de financiële commissie hebben 3 bestuursleden zitting. Over alle financiële beleidsstukken (begroting, tussentijdse kwartaalrapportages, jaarrekening, reserves en voorzieningen) wordt voor de behandeling in het bestuur overleg gevoerd door de commissie met de algemeen directeur en de controller. In dit overleg wordt veel aandacht besteed aan risicovolle onderwerpen als prognoses leerling daling, (buiten)onderhoud gebouwen, ontwikkelingen toevoeging 5 Stichting Bobob scholen etc. Toezicht derden Gemeente Leeuwarden: De gemeente Leeuwarden past vanaf 2011 een verscherpt toezicht toe op Proloog. De maatregelen omvatten onder meer: verplichting van Proloog om naast de statutaire verplichtingen (goedkeuring begroting en jaarrekening door de Raad) tussentijds informatie te verstrekken over de financiële stand van zaken en de ontwikkelingen. In 2013 zijn per kwartaal tussentijdse rapportages aan de gemeente verstrekt. Inspectie van het onderwijs: De inspectie van het onderwijs heeft in mel 2011 aangegeven de ontwikkelingen binnen Proloog te willen volgen op basis van (periodiek) te verstrekken informatie. Proloog is toen geplaatst op een lijst met namen van scholen/instellingen, die een financieel toezicht arrangement hebben dan wel een hoog risico daarop hebben. In december 2012 heeft de inspectie de beslissing genomen om Proloog met ingang van 2013 in de categorie verhoogd risico te plaatsen. (was: hoog risico ) Dit is een verbetering ten opzichte van 2012. De verplichtingen over de informatieverstrekking aan de inspectie blijven gehandhaafd. 1.2 BESTUUR EN MEDEZEGGENSCHAP Samenstelling bestuur Op 31 december 2013 bestaat het Stichtingsbestuur uit de volgende eden: - Joke Hoftijser, voorzitter de Zeeuw, penningmeester van Weelden, lid Frans Sikkes, lid - Egon van der Veer, lid - Elma Hafkamp, id De!oitte. Deloitte Accountants B.V. Voor identificatiedo&eifldefl. /

- Danny - Gerard - Rémon - Petra - Francien proloo/ openbaar hasisonderwijs Ieeuwarden Naar een College van Bestuur en een Raad van Toezicht Verwezen wordt naar 1.11. Stafbureau Het stafbureau is gehuisvest in het panci (in eigendom) Fonteinland 11 Het bureau verzorgt de beleidsvoorbereiding en de administratieve ondersteuning voor onderwijskundige, personele, financiële en huisvestingszaken. Daarnaast vormen de coordinator interne begeleiding, de orthopedagoge/psychologe en de logopediste onderdeel van het bureau. (zorgteam) Een extern controller is toegevoegd aan het bureau. De salaris- en financiële administratie is (grotendeels) uitbesteed aan een administratiekantoor. Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad De samenstelling van de GMR per eind 2013 was als volgt: Oudergeleding Beetsma, voorzitter Visser - Rinse van Gans - Berber de Kreij Kortman Personeel Torenga, secretaris - José Eshuis - Anky Keizer - Marriëtte Gros van der Veen Er is negen keer vergaderd over onderwerpen die ieder jaar aan de orde komen (begroting, meerjarenbeleidsplan, bestuursformatieplan en de opzet van de communicatie met de scholen en de eigen organisatie). 0 rga nog ram GMR L I I PerU opgedr. )oritw stovrnscn, vrd,i,jk OrtIijpcc1ar.oog hpsarhpsohe r&atte -eit,e Dit betreft de organisatiestructuur zoals in het ingezette reorganisatieproces is geschetst. De financieel controller en de onderwijskundige zijn in de lijnorganisatie geplaatst, maar hebben ook rechtstreeks toegang tot de commissies van bet bestuur, vanuit de eigenstandige inhoudelijke Deoitte. /1 Deloitte Accountants B.V. Voor identicatiedoeieinden. 1 Behorend bj controleverklaring Pagina 6 d.d

wordt proloog/ openaar bastsondetwjs eeuwarden Samenwerking met andere besturen Proloog is lid van het Spectrum (Weer Samen Naar School) en regisseert het deelverband Leeuwarden samen met het r.k.-onderwijs. Binnen het BDOF (Bovenschoois Directie Overleg Friesland), de coöperatie van schoolbesturen in Friesland draait Proloog volledig mee. Daarnaast wordt samengewerkt met Piter Jelles in het 8+ project voor wat betreft de afstemming van o.a. de leerlingenzorg en de overgang primair onderwijs voortgezet onderwijs. Voor de advisering naar het vervolgonderwijs wordt de Friese Plaatsingwijzer gehanteerd. Met de andere besturen voor primair onderwijs in de gemeente Leeuwarden vooral bij brede scholen - samengewerkt in het kader van de LEJA (Leeuwarder Educatieve en Jeugdagenda). Met partners vanuit peuterzaalwerk, kinderopvang en jeugdwerk wordt gewerkt aan de realisatie van kindcentra. 1.3 ONDERWUS Kwaliteit en onderwijsinspectie Proloog meet de kwaliteit van de scholen af aan o.a. de kwaliteitsaspecten en aandachtsvelden van de inspectie. Van de 18 scholen/locaties hebben 16 scholen het basisarrangement van de onderwijsinspectie. Toch kost het enkele scholen moeite om de eindopbrengsten op niveau te houden. Twee scholen lukt dat niet en hebben de beoordeling zwak en zeer zwak. Dit risico was al in het voorjaar van 2013 erkend en vooruitlopend op het toezichtplan van de onderwijsinspectie was al gestart met een verbetertraject voor deze twee scholen. De onderwijskundige volgt dit verbetertraject en heeft regelmatig voortgangsgesprekken met de schooldirecteuren. Zowel op de Potmarge en de Weide is de kwaliteit van de individuele Ieerkracht in kaart gebracht en zo nodig zijn individuele verbetertrajecten opgesteld. Ook de schooldirectie krijgt ondersteuning. De directeur van de Weide krijgt begeleiding van een persoonlijke coach en op de Potmarge is een interim-directeur benoemd en de interne begeleider wordt wegens ziekte tijdelijk vervangen. 16 scholen vatlen onder het basisarrangement. Op de scholen met een verhoogd risico wordt op grond van de eindopbrengsten door een extern bureau een onderzoek uitgevoerd. Op basis van de uitkomsten van dit onderzoek stelt de schooldirecteur een actieplan op. De onderwijskundige volgt dit traject en heeft regelmatig voortgangsgesprekken met de schooldirecteur. In december 2012 heeft de inspectie de beslissing genomen om Proloog met ingang van 2013 in de categorie verhoogd risico te plaatsen. In het bestuurlijk overleg met de contactinspecteur is afgesproken, dat de Afdeling Rekenschap een onderzoek zal uitvoeren of Proloog voldoende financiële draagkracht heeft om de onderwijskwatiteit te kunnen waarborgen. Monitoringsmodel De onderwijskundige van Proloog hanteert een monitoringsmodel. De resultaten van de leerlingen worden via een bovenschoolse module direct ingelezen. De resultaten worden geanalyseerd volgens het waarderingskader van de onderwijsinspectie. Om benchmarking van de resultaten van de scholen van Proloog uit te kunnen voeren, is beleid ten aanzien van de toets afname vastgesteld. De toets resultaten worden door de scholen ingevoerd in het Cito-leerlingvolgsysteem en volgens via een zogenoemde DULT-koppeling in het schooladministratiepakket DOTCOM geimporteerd. Deze systemen zijn in de scholen geimplementeerd. De schooldirecteur analyseert de toets resultaten en er vindt vervolgens bijstelling van het onderwijsaanbod op leerlingen-, groeps- of schoolniveau p!aats. De onderwijskundige van Proloog brengt elk half jaar op systematische wijze de kwaliteit van het onderwijs op elke Proloogschool in kaart. Dit doet hij door het laten uitvoeren van collegiale visitaties en schoolonderzoeken door een extern bureau (onderzoek volgens het inspectiekader), het volgen en analyseren van de resultaten en het analyseren van de risicofactoren en trends van de tussen- en eindopbrengsten. De leraren zijn op de hoogte van de gestelde minimumnormeri en formuleren op basis van de behaalde resultaten streefdoeid.otte Deloitte AccountantS By. Voor identificatiedoelelfldefl./ Behorend bij çontroiey..ç.arifl9 d.d 1...J.UN..LU.I4 Pagina 7

- Brede - Schakelkiassen - De - Voor - Weekendschool: - Summerskool: pro(oog openbaar basiscnderwijs eeuwaiden Maatschappelijk werk In het kader van de Transitie Jeugdzorg participeert Proloog in het opzetten van een dekkend netwerk in Leeuwarden voor huip aan leerlingen en zo nodig aan hun opvoeders op het gebied van sociaaf maatschappelijk werk. Leeuwarder Educatieve )eugdagenda (LEJA) en gemeente Leeuwarden Proloog doet mee aan activiteiten die direct ten goede komen aan onderwijs en opvoeding van (achterstands)ieerlingen; de opvoeding ook in relatie tot de thuissituatie en de relaties tussen onderwijs en jeugdzorg. De wettelijke kerntaak van het basisonderwijs en de reguliere procedures binnen het primair onderwijs (met name de onderwijsinspectie) zijn voor Proloog leidend. De gemeente Leeuwarden wil graag één geintegreerd Jeugd- en Educatief beleid opzetten. Proloog heeft zich bereid verklaard hieraan mee te doen. Er komt afstemming tussen het LEJA en de onderwijshuisvesting. Voor de huisvesting blijft afzonderlijk OOGO (Op Overeenstemming Gericht Overleg) wettelijk noodzakelijk. Het LEJA-team komt regelmatig bijeen. Projecten met de gemeente Proloog heeft in 2013 de lopende projecten onderwijsachterstanden uitgevoerd in samenwerking met de gemeente. De projecten zijn: school en Integraal kind centrum. Schooldirecteuren van Proloog hebben de regie over dit proces. met extra aandacht voor taalonderwijs aan leerlingen die van huis uit niet of onvoldoende Nederlandstalig zijn. Door een andere didactische aanpak (gericht op pre teaching, het vergroten van de woordenschat en taalstimulering), krijgen leerlingen in de schakelklas meer kans om te functioneren in de reguliere groep. Proloog kent vier schakelklassen (Potmarge, Plataanschool en Eestroom-Brandemeer en Oud-Oost). De werkwijze van de schakelkiassen sluit op enkele scholen aan op het programma van de verlengde schooldag. - Playing for Succes biedt leerlingen een andere mogelijkheid om talenten te herkennen en verder te benutten. Twee scholen van Proloog (Het Palet en de Wiardaskoalle) hebben hieraan deelgenomen. - Huiswerkbegeleiding op de Potmarge is zeer succesvol en geven deze kinderen een goede basis voor de start in het vervolgonderwijs. leerlingen van de Potmarge vormen een kwetsbare groep, De Gemeente heeft voor het uitvoeren van extra zorg en begeleiding een budget ter beschikking gesteld. onderwijsondersteuning (logopedie en psychologisch onderzoek) heeft Proloog ook in 2013 in het kader van het GOA-beleid gelden van de gemeente ontvangen. - VVE-trajecten. enkele leerlingen van de scholen van Proloog maken gebruik van de Weekendschool. Een van de Ieerkrachten is ook werkzaam bij Proloog. Leerlingen van de Weide en de Wester hebben deze zomer voor het eerst deelgenomen van de Summerskool. 8+project Samen met Piter Jelles is het 8+-project geevalueerd, inhoudelijk aangepast en gecontinueerd (verbetering overgang leerlingen groep 8 naar voortgezet onderwijs). Dit project groeit in belangstelling, vooral bij de denkersgroepen. Er is in St. Annaparochie samen met Fier een extra denkersgroep gestart. De groep doeners had in 2013 voldoende aanmeldingen. In verband met de profilering van de scholen van Proloog en de invoering van Passend Onderwijs is in 2014 is een herbezinning op het onderwijs aan meer- en hoogbegaafde leerlingen noodzakelijk. Op weg naar Passend Onderwijs Proloog heeft op elke school een intern begeleider voor de coördinatie van de zorg en begeleiding en onderwijsondersteuning op school. Bovenschools is een coördinerend intern begeleider beschikbaar. Daarnaast heeft Proloog een orthopedagoog en preventief logopediste in dienst. Zo nodig wordt een psycholoog ingehuurd. Uitgangspunt is preventief werken, waardoor schoolteams sneller en gerichter huip kunnen vragen en krijgen. Er wordt nauw samengewerkt met de ambulant begeleiders van het Spectrum en Renn-4. Dewtte. Deloitte AccountantS By. / Voor identificatiedoeleindenl Behorend bij ontroieverklarin 8 d.d 13 JUN 2fl

b proloog openbaar basisonderwjs teeuwarden Ter voorbereiding op de invoering van Passend Onderwijs hebben de scholen het niveau van de basisondersteuning, de lichte ondersteuning, de deskundigheid, de samenwerking met de ketenpartners en de fysieke voorzieningen in het schoolgebouw geinventariseerd. Hiervoor is het Q3 model van het nieuwe samenwerkingsverband gebruikt. 1-liermee beschikt Proloog over een goed instrument per 1 augustus 2014 voor elke leerling een passend onderwijs arrangement te bieden. Voor de scholen vormt dit model het uitgangspunt om bet Schoolondersteuningsprofiel te kunnen samenstellen. Proloog werkt samen met bet schoolbestuur Fier, Radius en Harlingen aan de opzet en invulling van bet Expertisecentrum. Verantwoording van de kwaliteit Naast de verantwoording die Proloog aflegt aan de onderwijsinspectie, becbt Proloog veel waarde aan transparantie. Voor bet uitvoeren en borgen van bet kwaliteitsbeleid maken de scholen gebruik van kwaliteitskaarten (Duco Creemers) De implementatie hiervan heeft plaatsgevonden in 2013. In 2013 heeft de PO-Raad de Vensters PC opengesteld. Dit is een onhine-systeem waarop de scholen naast opbrengstgegevens en de onderwijskwahiteit ook de onderwijsvisie, het ondersteuningsaanbod, de schoolgrootte, bet marktaandeel en tevredenheid van ouders en leerhingen kunnen plaatsen. Deze informatie is vrij toegankelijk. In 2013 zijn tevredenheidsonderzoeken voor leerlingen, ouders en personeel afgenomen. Dit betreft de digitale versie van Scholen.nl. De meeste scholen hebben in 2013 hun veihigheidsbeleid geactualiseerd en sinds 1 juli 2013 hanteert Proloog de Friese Meldcode(meldingen voor mishandehingen en seksueel geweld) 1.4 LEERLINGEN Scholen en leerlingenaantallen op teldatum 1 oktober 2013 In 2013 is sprake van een leerhingendaling in bet reguhiere basisonderwijs van 96 leerhingen en in bet speciaal basisonderwijs van 9 leerhingen. In totaal een dahing met 105 leerhingen. School 01-10- 01-10- 01-10- 2011 2012 2013 Mutatie Oldenije 220 226 227 1 de Wester 190 208 206-2 Plataanschool 124 119 110-9 de Weide 317 294 287-7 Potmarge 95 104 92-12 Cud Oost 193 174 166-8 de Uniaskoalle 95 99 83-16 Wiardaskoaale 276 264 237 De Pionier 75 98 115 Totaal Wiardaskoahle 351 362 352-10 Prof. Wassenberghskoahle 118 144 157 13 Palet 181 170 175 5 Eestroom Droppingstraat 145 143 142 Eestroom Brandemeer 103 100 81 Totaal Eestroom 248 243 223-20 devosseburcht 221 225 218-7 de Wielen Galama 152 144 147 Trianova 218 215 207 Totaal de Wielen 370 359 354-5 Wynwizer 503 491 472-19 Totaal basisonderwijs 3.226 3.218 3.122-96 S.b.o. De Trilker 131 125 116-9 Totaal Proloog 3.357 3.343 3.238-105 Per 1 oktober 2013 was bet marktaandeeh (totaal aantal un en) van Proloog 41,2 % (loktober2ol2 42,3%). Deloitte Accountants B.V. Voor dentificatiedoeleinden Benorend bii controleverklari ng Pagina 9 d.d

In de volgende tabel is de ontwikkeling van het betangstellingspercentage vermeld. proloog openbaar basisonderwjs eeuwarden Primair onderwijs gemeenteleeuwarden 2008 2009 2010 2011 2012 2013 un Proloog 46,9% 46,2% 44,7% 43,4% 42,3 % 41,2 % 1222 PCBO 31,7% 32,1% 32,7% 33,5% 33,1 % 33,7 % 2.555 RK 14,2% 14,2% 14,5 k 15,2 h 16,1 h 16,4 % 1.245 LSV 3,5% 3,6% 4,1% 3,8% 4,1 % 3,9 % 296 Gereformeerd 1,7% l,9 h 1,9% 2,0% 2,2 % 2,4 % 182 Vrije School 2,0 h 2,1% 2,1% 2,1% 2,2 % 2,3 % 175 100,0% 100,0% 100% 100% 100 % 100 % Totaal In bao Leeuwarden 7.466 7.423 7.461 7.433 7.613 7575 7.575 bron: gemeente Leeuwarden Leerlingenaantallen en achterstanden en kansen Her Rijk verstrekt onderwijsachterstandsgelden op basis van het opleidingsniveau van de ouclers. De ontwikkeling van het feitelijk aantal en percentage gewichtenleerlingen heeft gevolgen voor de nkomsten van het Rijk voor onderwijsachterstanden. Totaal Aantal leerlingen Jaar (teldatum 1 oktober) gewichten II bao % 2009 421 3.427 12 % 2010 423 3.335 13 % 2011 337 3.226 10 % 2012 308 3.218 10 % 2013 252 3.222 8 % Noot: In 2011 is de regelgeving van het Rijk voor gewichtsleerlingen gewijzigd. Deze aanpassing (opleidingsniveau ouders) heeft geleid tot een forse claling van deze categorie leerlingen. In 2013 heeft het Rijk een controle aangekondigd gericht op de juistheid van de registratie van gewichtenleerlingen in het leerlingenadministratiesysteem. Het Rijk heeft in zijn algemeenheid geconstateerd, dat de beschikbare kennis van de regelgeving bij schoolbesturen van de ontoereikend is. Daarnaast wordt de controle op de juiste invoer van telgegevens en verwerking in het leerlingenadministratiesysteem als onvoldoende gekwalificeerd. De controle wordt uitgevoerd in de periode augustus 2013 tot en met juni 2014. Proloog heeft de keuze gemaakt vrijwillig deel te nemen aan het onderzoek. De eventueel geconstateerde fouten mogen worden hersteld zonder dat sprake is van directe sancties. 15 PERSONEEL Omvang en Ieeftijd personeel Het aantal personeelsieden (in fte) per 1 oktober luidt: Personeel 1-10-2011 1-10-2012 1-10-2013 Aantal personeelsleden. 0-24 jaar. 25-34. 35-44jaar. 45-S4jaar. 55-65 jaar. 65 jaar en ouder Gew.gem. Ieeftijd (basisonderwijs) Verhouding man vrouw:. totaal personeel 300 0 53 60 96 91 0 44,42 0 % 17 % 20 % 32 % 31 % 0 % 272 5 44 58 86 79 0 44,46 2% 16 % 21 % 32% 29 % 0 % 256 4 37 59 70 86 0 45,0 1 2 % 14 % 23 % 27 % 34 % 0 % Man Vrouw Man Vrouw Man Vrouw 23% 77 % 20 % 80 % 20 % 80 % In dit overzicht zijn de payrolimedewerkers niet opgenor Otte. Deloitte AccoUntants B.V. I / Voor identifcatied0eiemnden: Pagina 10 Behorend bij controleverklaflng d.d

- Orthopedagoog - Beleidsmedewerker - Werkveldcontactpersoon proloog openhaar basscnderwijs teeuwaden Gemiddelde gewogen Ieeftijd Op 1 oktober 2013 is de gewogen gemiddelde leeftijd van Proloog voor het basisonderwijs 45,0 1. jaar (1 oktober 2012: 44,46 jaar) In Nederland is de GGL in 2012 voor het basisonderwijs: 40,43 (peildatum 1 oktober 2012). Noot: de GGL is bepalend voor de omvang van de rijksvergoeding. Functiemix Volgens de Iandelijke cao moet per school worden voldaan aan de zogenaamde functiemix. Dit betekent, dat een deel van het personeel moet worden benoemd in LB (basisonderwijs) en LC (speciaal basisonderwijs). Voor het basisonderwijs is de einddoelstelling 46 % en voor het speciaal basisonderwijs 14 % in 2014. Het streven van Proloog is gericht op het aanstellen van een gewenst aantal met als richtlijn de genoemde percentages. In samenwerking met de GMR is hiervoor een afzonderlijke beleidsnotitie (stafleraren) opgesteld. Ziekteverzuim Verzuimtabel Proloog voortschrijdend: Jaar Ziekte % Landelijk % * 2011 8,48 6,46 2012 5,82 6,44 2013 8,32 niet bekend *De landelijke cijfers zijn de door het vervangingsfonds gepubliceerde cijfers voor het onderwijzend personeel op basisscholen. Formatiebeleid In 2013 is de organisatie in staat gebleken om een flexibele schil in de formatie in te voegen. Daardoor is Proloog in staat snel te reageren op gewijzigde marktomstandigheden. (bijvoorbeeld bij krimp in leerlingen aantallen) Het streven is gericht op het handhaven van een flexibele schil van rond 16 medewerkers. Het bestuursformatieplan voor het schooljaar 2013/2014, waarbij nagenoeg geen sprake was van een substantiële toename van de groepsomvang op scholen, is door awe geledingen in de organisatie vastgesteld. De uitvoering vindt overeenkomstig de inhoud van het plan plaats. Onderwijsondersteunend personeel (OOP) Elke school heeft formatie voor onderwijsondersteunend personeel. (OOP) De toegekende formatie is gebaseerd op formatiesleutels, zoals opgenomen in het bestuursformatieplan. De kosten worden betaald uit de rijksvergoeding personeel en arbeidsmarktvraagstukken. (BPA) Scholen bepalen in overleg met de algemene directie en MR op welke wijze de ondersteuning wordt ingezet. Een enkele school heeft onderwijsondersteunend personeel benoemd op formatie voor kinderen die een rugzakje hebben of op reguliere formatie voor onderwijsachterstanden. OOP op bestuursniveau Proloog gebruikt het budget voor personeel en arbeidsmarkt en het schoolbegeleidingsgeld ook voor het gezamenlijke personeel ten dienste van de scholen. Dit personeel valt hiërarchisch onder de algemeen directeur. Proloog heeft in 2013 voor de scholen samen de volgende ondersteunende functies in stand gehouden: - Zorg: coördinerend interne begeleider en preventief logopediste. onderwijs: belast met kwaliteitsbeleid. - Ict-ondersteuning voor de scholen. voor stagebegeleiding. In totaal betreft het ongeveer 3 fte. Deloitte. Delotte Accountants B.V. Voor identificatied0e0. BehO1efl bi cc erkia d.d.1

- Secretariaat, proloo/ openbaar bassanderwjs eeuwarden Op het stafbureau was in 2013 onder leiding van de algemeen directeur het volgende personeel werkzaa m: - Financiële controller (extern ingehuurd) - Stafmedewerker huisvesting - Twee stafmedewerkers personeel. inclusief ondersteuning financiële administratie In totaal betreft het ongeveer 5 fte. Di rectiebenoem i ngen Proloog gaat uit van het profiel van onderwijskundige schoolleiders. Scholen en locaties met groepen 1 tot en met 8 worden waar mogelijk gezien als onderwijskundige eenheden met een eigen leiding. In 2013 zijn bij Het Palet en De Pionier nieuwe directies aangesteld, Verder hebben er interne wisselingen plaats gevonden als gevoig van vertrek en ziekte van zittende directeuren en als dit niet mogelijk bleek is gekozen voor een tijdelijke interim oplossing. Inhuren van externen De inhuur van de algemeen directeur is op 1 juni 2013 beeindigd. (per 1 juni 2013 is een nieuwe algemeen directeur aangesteld) De inhuur van de financieel controller is in 2013 gecontinueerd. Daarnaast is onder meer sprake van inhuur voor: vertrouwenspersonen voor ouders en personeel, schoolmaatschappelijk werk, bedrijfsmaatschappelijk werk en de bedrijfsarts. De financiële en salarisadministratie zijn grotendeels uitbesteed aan een administratiekantoor. 1.6 BEGROTXNG/TUSSENTIJDSE INFORMATIE De begroting 2013 is door het bestuur vastgesteld op 27 november 2012. De Raad van de gemeente Leeuwarden heeft de begroting goedgekeurd in de vergadering van 25 maart 2013. De begroting sluit met een voordelig exploitatieresultaat van 54.000. In 2013 is per kwartaal aan het bestuur en belanghebbende partijen ( gemeente Leeuwarden, inspectie van het onderwijs en huisbankier) een tussentijdse rapportage verstrekt met onder meer de financiële stand van zaken ten opzichte van de begroting, een prognose van het exploitatieresultaat en de ontwikkeling van de liquide middelen. 1.7 HUISVESTING Nieuwbouw/aanpassingen In december 2012 heeft de gemeente Leeuwarden de nota Cnderwijshuisvesting in nieuwe tijden vastgesteld. In deze nota heeft de gemeente de ambitie uitgesproken om tot en met 2025 in totaal 10 Integrale Kindcentra (IKC) te realiseren in Leeuwarden. Aan de schoolbesturen is gevraagd om voor medio 2013 in gezamenlijkheid een toekomstplan/ realisatievoorstel te maken. Alle schoolbesturen hebben overleg gevoerd. In een gezamenlijke brief (d.d. 17 juni 2013) zijn alle wensen en ambities aan de gemeente Leeuwarden kenbaar gemaakt. Mede naar aanleiding van deze brief heeft de gemeente in het najaar van 2013 besloten om voor de verdere totstandkoming en uitvoering van de IKC-ontwikkeling (het vlekkenplan) zelf (weer) de regie te nemen. De planning is dat in mei 2014 een 1e concept van het vlekkenplan gereed is. Voor Proloog hebben de schoollocaties van Cud Cost en De Wester de hoogste prioriteit voor het realiseren van een 1KG. Huisvestingsvoorzieningen Via het Huisvestingsprogramma 2013 is in totaal een bedrag van 38.438 aan Proloog toegekend voor het uitvoeren van een aantal onderhoudswerkzaamheden. (onder meer 18.612 voor het vervangen van een deel van de dakbedekking van De Triller). De betreffende werkzaamheden zijn in 2013 uitgevoerd en afgerekend met de gemeente Leeuwarden. Naast het huisvestingsprogramma zijn voor het verwijderen van asbest bij de dislocatie van De Oldenije (De Joodse school) en voor het vervangen van een deep van de dakbedekking van het schoolgebouw van de Eestroom Bilgaard respectievelijk nog bedragen van 42.446 en 26.511 door de gemeente beschikbaar gesteld. Deze werkzaamheden zijn eveneens in 2013 uitgevoerd en afgerekend met de gemeente. Debitte. Deoitte Accountants By. Voor identificatiedoeleinden., Behorend bij controleverklarg d.d

protoogr openbaar basisonderwjs eeuwarden Meerja re no nderho ud In 2012 is door de Grontmij een nieuwe meerjarenonderhoudsplanning opgestelcl voor zowel de binnenkant (kosten voor rekening van het schoolbestuur) als de buitenkant (kosten voor rekening van de gemeente tot en met 2014) van de schoolgebouwen. De totale kosten in de periode 2014 tot en met 2023 voor het onderhoud dat tot de binnenkant moeten worden gerekend bedragen 3482.000. Per eind 2013 was het saldo van de onderhoudsvoorziening 236.000. Jaarlijkse kosten onderhoud Voor een aantal jaarlijkse onderhoudswerkzaamheden zijn op bovenschools niveau mantelcontracten en overeenkomsten afgesloten. Het betreft: -klein dagelijks onderhoud (via aannemer) -onderhoud/inspectie brandblusmiddelen/noodverlichting/armaturen -onderhoud alarm-, brandmeld- en ontruimingsinstallaties -abonnement meldkamer en alarmopvolging -tuinonderhoud -onderhoud diverse overige installaties (o.a. cv en ventilatie) -energie (gas en elektrisch) -schoonmaak Voor een aantal diensten ten behoeve van scholen zijn op bovenschools niveau (prijs)afspraken gemaakt met één partij. Het gaat hierbij om: -verplichte inspectie speellokaal (toestellen en materialen) -verplichte inspectie speeltoestellen schoolpleinen -verversen/vervangen zand zandbakken Ontwikkelingen Per 1 januari 2014 is voor het onderhoud aan de diverse beveiligingsinstallaties (alarm, brandmeld en ontruimingsinstallaties) een 3-jarig contract afgesloten met één leverancier. Qok de alarm opvolging (inschakeling beveiligingsbedrijf en aansluiting meldkamer) is in dit contract geregeld. In 2014 zal het tuinonderhoud opnieuw worden aanbesteed. Het ligt in de planning om dit samen met Onderwijsgroep Fier te doen. Per 1 januari 2014 is een 3 jarig-contract afgesloten met de huidige energieleverancier. In principe worden alleen jaarlijkse contracten afgesloten voor de levering van energie. Uit financiële overwegingen is de keuze gemaakt een 3-lang contract af te sluiten. Voor de schoonmaak van de gebouwen hebben Proloog samen met Onderwijsgroep Fier na een Europees aanbestedingstraject per 1 mei 2013 een overeenkomst afgesloten met een schoonmaakbedrijf. Er bestaat ontevredenheid over de geleverde kwaliteit en de inzet van het aantal contractueel overeengekomen uren. Met het schoonmaakbedrijf zijn gesprekken gaande. 1.8 MATERIELE EXPLOITATIE LEERLINGGEBONDEN Jaarlijkse exploitatie De jaarlijkse leerlinggebonden materiële middelen (o.a. onderwijsleerpakket, kopleerkosten, verbruiksmateriaal ict) zijn in zelfbeheer aan de scholen verstrekt. De schooldirecteuren zijn budgetverantwoordelijk voor deze uitgaven. Overschotten c.q. tekorten worden jaarlijks toegevoegd dan wel onttrokken aan de algemene reserve van de betreffende school. Meerjaaiiijkse exploitatie en investeringen Onderwijsleerpakket (OLP) Scholen kunnen jaarlijks gelijktijdig met het indienen van de schoolbegroting- een aanvraag bij de algemeen directeur indienen voor investeringen in het OLP (methodes ed.). In 2013 hebben de scholen voor een bedrag 59.220 (begroting: 131.000) geinvesteerd in nieuwe OLP s. ICT De aanschaf (computers, laptops, printers en servers) wordt centraal door het bestuurs en servicebureau geregeld. In 2013 is voor 174.000 (begroting: 305.000) aan nieuwe ICT-hardware aangeschaft. De!oitte. Deloitte Accountants 8.V. Voor identificat10e nde ma 13 BhO1fld b d.d

pro(oo/ openbaar bassondetwiis leeuwardn Meubilair en inventaris De aanschaf wordt eveneens geregeld door het bestuurs- en servicebureau. In 2013 is er voo r 72.000 (begroting: 92.000) geinvesteerd in nieuw schoolmeubilair. Het betreft hier zowel vervanging als eerste aanschaf. 1.9 PROJECTEN Projecten zijn voor Proloog activiteiten die afzonderlijk moeten worden verantwoord (plicht tot afrekening) In de meeste gevallen betreffen bet subsidieprojecten van de gemeente en de provincie. Proloog heeft in 2013 de volgende projecten aangevraagd en/of uitgevoerd: Gemeente Huisvestingsprojecten. Bij het onderdeel huisvesting zijn deze projecten verder toegelicht, GOA-projecten: o Schakelklas. Voor de Potmarge, Plataanschool en Eestroom Bilgaard ontvangt Proloog middelen voor het uitvoeren van de schakelkias. De subsidie 2013 bedraagt 60.000. o Versterking zorg. De subsidie 2013 bedraagt 72.000. De subsidie wordt besteed aan preventieve ogopedie, orthopedagogische huip en psychologische onderzoeken. o Overige. Voor 6 scholen heeft Proloog heeft Proloog in totaal een subsidie ontvangen van 60.000 voor het realiseren van een verlengde schooldag en taalstimulering. ( 10.000. per school). Voor CBS Potmarge is subsidie ontvangen voor huiswerkbegeleiding ( 15.000) en voor extra zorg ( 25.000). Provincie Er zijn nog 6 scholen van Proloog die meedoen aan het project Boppeslach. Het doel van dit project is om een kwaliteitsverbetering van het basisonderwijs in Fryslân te realiseren. Voor de schooljaren 2012-2013 en 2013-2014 is door de Provincie respectievelijk 98.000 en 53.500 subsidie beschikbaar gesteld. De Provincie heeft bet project verlengd tot en met het schooljaar 2014-2015 (wel wordt een afbouwregeling toegepast) 1.10 KLACHTENPROCEDURE Proloog hanteert een klachtenregeling voor ouders/leerlingen en personeel. Deze klachtenregeling sluit aan bij de landelijke klachtenregeling. De klachtenregeling wordtjaarlijks gepubliceerd op de website van Proloog en de websites van de scholen. In de informatiegids voor ouders/verzorgers wordt de procedure kort beschreven en verwezen naar de websites. In 2013 is er geen klacht aangemeld bij de landelijke klachtencommissie. De vertrouwenspersonen voor ouders en personeel publiceren jaarlijks een overzicht van contacten die er zijn geweest met ouders betreffende geschilpunten met scholen dan wel bestuur. 1.11 OVERIGE ONDERWERPEN Code Goed bestuur Het scheiden van de functies van bestuur en intern toezicht is een belangrijk governancebeginsel. Per 1 augustus 2010 is de wet Goed onderwijs, goed bestuur van kracht geworden. De wet geeft aan dat de bestuurder verantwoordelijk is voor goed bestuurde scholen en dat de toezichthouder toezicht moet houden op de wijze van besturen. De Code Goeci Bestuur van de PO-Raad zegt hierover: Het intern toezichtsorgaan houdt toezicht op het functioneren van de organisatie in het algemeen en het schoolbestuur in bet bijzonder. Er worden voorbereidingen getroffen bet Raad van Toezicht model in te voeren. Bij Proloog is de verantwoordelijkheid voor goed bestuurde scholen aan de algemeen directeur gemandateerd. In de wet is opgenomen dat de toezichthouder ten minste belast is met de volgende taken: Goedkeuren van de begroting, bet jaarverslag hestrch meerjarenplan. Toezien op de naleving door het bestuur van d van de code van goed bestuur en van de mogelijke afijcioena tnts B.V. Voor 14 Behorend bij controleverk,[riflg d.d 13 JUN

. proloog> openbaar bassonderwijs (euwarde, Toezien op de rechtmatige verwerking en de doelmatige en rechtmatige bestemming en aanwending van middelen verkregen op basis van de WPO. Aanwijzen van de accountant die versiag uitbrengt aan de intern toezichthouder. Jaarlijks afleggen van verantwoording over de uitvoering van taken en bevoegdheden zoals die hiervoor zijn beschreven. In de vergaderingen van de het Bestuur zijn onder andere de volgende onderwerpen behandeld: Financiële kwartaalrapportages Begroting 2014 Meerjarenperspectief 2015 tot en met 2017 (niet vastgesteld) Jaarrekening 2012 Stichting Proloog is lid van de PO-raad en Proloog onderschrijft en voldoet aan de op 21 januari 2010 door de eden van de PO-raad vastgestelde code Code Goed Bestuur in het primair o nd e rwij s. Hoilzontale verantwoording Met dit jaarverslag wil het bevoegd gezag van Stichting Protoog verticaal verantwoording afleggen naar het Ministerie van OCW en horizontaat naar de ouders, werknemers en GMR en MRen. De Stichting is aangesloten bij het samenwerkingsverband Spectrum. Op iedere aangesloten school is een MR. Via dit overlegorgaan wordt nauw contact gehouden met de ouders. Bij problemen/knelpunten kan het personeel een beroep doen op een extern vertrouwenspersoon van de Stichting. Nadat de controleverkiaring van de accountant is ontvangen zullen de jaarstukken beschikbaar zijn voor onder meer schooldirecteuren (en teams), bureaumedewerkers en GMR/MR en. In het kader van het toezicht zullen de jaarstukken naar de inspectie van het onderwijs worden gezonden. De jaarstukken worden váór 1 juli 2014 ter goedkeuring aan de gemeenteraad van de gemeente Leeuwarden aangeboden. Na deze goedkeuring zal naar de belanghebbende partijen (onder meer bankier, verzekeringsinstelling) een exemplaar worden verzonden. Maatschappelijk verantwoord ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen betekent, dat rekening wordt gehouden met activiteiten op het gebied van milieu en dat er oog is voor menselijke aspecten binnen en buiten het bedrijf. Het bestuur is zich bewust van de rot die het heeft in het maatschappelijk speelveld. D&oitte. Deloitte Accountants B.V. Voor dentificatedoeleifldefl. B Hornd b, cont oleverkiari(g dci 13 JUN LJ

- egen - resultaat/baten 4,07 proloo, openbaar bsisanderwjs eeuwarden 2. Financleel beleid 2.1 Kengetallen In onderstaande tabel zijn de kengetallen van 2011 tot en met 2013 opgenomen: 2011 2012 2013 Baten gewone bedrijfsvoering 22.381.924 19.392.962 19.408.776 Weersta ndsvermogen vermogen/totaal lasten 0,24 % 1,97 % 7,83 % Solvabiliteit - elgen vermogen/totaal vermogen 1,02 0,07 0,23 Liq u iditeit viottende activa/kortlopende schulden 0,33 0,30 0,61 Rentabiliteit - k 1,64 % 5,44 % Kapita lisatiefactor - totaal activa minus gebouwen en terreinen/totaal baten 24,58 % 17,65 % 23,21 k Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen geeft een indicatie van de financiële veerkracht van de organisatie. Is de organisatie voldoende in staat eventuele financiële tegenvallers op te vangen. Het weerstandsvermogen vormt daarmee een buffer voor eventuele calamiteiten. Een weerstandsvermogen beneden de lo% is te Iaag en brengt de weerbaarheid van de organisatie om risico s op te kunnen vangen in gevaar. Het weerstandsvermogen van Proloog is ten opzichte van het voorgaande verslagjaar verbeterd, maar nog als zwak te kwalificeren. Als streefwaarde wordt door Proloog de minimale els van 10 k gesteld. Het streven om dit bereiken is gericht op (verdere) toekomstige positieve exploitatieresultaten. Solvabiliteit De ratio solvabiliteit geeft de mate aan waarin Proloog in staat is om op de lange termijn aan at haar financiële verplichtingen te voldoen. In 2009 heeft de commissie Don echter gesteld dat voor alle onderwijssectoren een solvabiliteit van 20% als ondergrens kan worden gehanteerd. De solvabiliteit van Protoog is toegenomen en ligt lets boven de ondergrens. Liquiditeit Deze ratio berust op de gedachte dat voor de viottende activa (voor zover niet in liquide vorm aanwezig) op korte termijn geld wordt ontvangen (debiteuren worden geind), terwiji daar tegenover voor het kort vreemd vermogen op korte termijn geld moet worden uitgegeven. Als tegenover de schulden maar voldoende viottende activa aanwezig zijn, is de liquiditeit in orde. In beginsel dient dit verhoudingsgetal minimaal 1 te bedragen onvoldoende. De liquiditeit is nog niet op orde. Rentabiliteit Veelal wordt bij dit kengetal gesproken over een maat voor het begrotingsoverschot. Als norm voor dit kengetal kan worden genoemd een percentage van 0 h tot 3%. Bij een negatief jaarrekeningresultaat ontstaat er dus een negatief percentage. Bij een percentage van 0% is er daarbij bovendien nog geen sprake van koopkrachthandhaving. De rentabiliteit is ten opzichte van 2012 verbeterd. Deze verbetering wordt voornamelijk veroorzaakt door de positieve invloed van de incidentele baten op het resultaat in 2013. KaptaIisatiefactor De kapitalisatiefactor betreft een kengetal om te signaleren opndrwi deel van hun kapitaal niet of inefficient benutten voor de ver jingen misschien een Jt.en. Deloitte Accountants 8.V. Voor identificatiedoeleinden. Behorend bii controleverklari9ina 16 d.d -

proloo a openbaar b3ssonderwj5 Ieeuwarden Als instellingen meer kapitaal hebben dan past bij de jaarlijkse baten, wordt een deel van dat kapitaal kennelijk niet efficient benut: men zou immers dezelfde diensten moeten kunnen leveren met minder kapitaal. Voor schoolbesturen in PC die geen gebouwen en terreinen op hun balans hebben, wordt een bovengrens aan de kapitalisatiefactor van 60% voor kielne instellingen acceptabel geacht. Proloog overschrijdt deze grenswaarde niet. 2.2 Analyse resultaat Algemeen In onderstaand overzicht zijn de cijfers opgenomen van de jaarrekening 2013 en 2012 en de begroting 2013. Tevens zijn de verschillen weergegeven van de beide jaarrekeningen en de jaarrekening 2013 ten opzichte van de begroting 2013. * 1.000 Rekening Begroting Rekening Rek. 2013 Rek, 2013 2013 2013 2012 versus versus Baten rek. 2012 begr. 2013 Rijksbijdragen OCW 17.141 16.246 16.632 509 895 Overige overheidsbijdragen 586 449 687 -I- 101 137 Overige baten 1.681 865 2.073 -I- 392 816 Totaal baten 19.408 17.561 19.396 12 1.848 La ste n Personele lasten 14.610 13.619 14.698 88 -I- 991 Afschrijvingen 453 564 601 148 111 Huisvestingslasten 1.506 1.447 1.648 142 -I- 59 Overige lasten 1.713 1.782 2.077 364 69 Financiële lasten/baten 70 94 54 -I- 16 24 Totaal lasten 18.352 17.507 19.078 Z2 -I- 846 Exploitatiesaldo 1.056 Afwijking Z3 1002 Rekening 2013 versus rekening 2012 Het exploitatiesaldo 2012 is 738.000 gunstiger dan het exploitatiesaldo van 2012 Algemeen: De baten van 2013 stemmen nagenoeg overeen met de baten van 2012. De lasten zijn rond 4 % lager dan in 2012. De exploitatie van het jaar 2013 is voornamelijk beinvloed door diverse incidentele baten. Verwezen wordt naar de hierop volgende toelichtingen bij Rekening 2013 versus begroting 2013 De belangrijkste afwijkingen betreffen: Baten Rijksbijdragen OCW: De rijksbijdragen OCW zijn in 2013 rond 509.000 hoger dan in 2012. In 2013 is 728.000 meer ontvangen dan in 2012 als gevoig van de bijzondere aanvullende bekostiging, extra lumpsum en professionalisering schoolleiders. Het aantal leerlingen per 1 oktober heeft de afgelopen jaren een daling laten zien. (2011: 3.357; 2012: 3.343; 2013: 3.238 De daling van het aantal leerlingen heeft geleid tot een agere reguliere rijksvergoeding personeel, materieel, SPA etc. in 2013. Overige baten: In 2012 is bij deze baten een vrijval van de onderhoudsvoop I4vor.tttrd van 322.000. DeIotte Accountants B.V. Voor identificatiedoeeinder. Behorerid d.d j 17

- vertrek pro(oo/ 4 openbaar basisonderwijs le uwarden Lasten Overige lasten: In 2012 is voor deskundigenadvies een last verantwoord van 588.000 en in 2013 een last van 277.000. De lagere last in 2013 is voornamelijk het gevolg van: interim directeur per 1 juni 2013; in 2012 volledig werkzaam - hoge advieskosten in 2012 in het kader van de afwikkeling van het sociaal plan Rekening 2013 versus begroting 2013 Het exploitatiesaldo is 1.002.000 gunstiger dan was begroot. Toelichting voornaamste verschillen: Baten Riiksbiidragen OCW (voordeel 895.000) Betreft: Algemeen 122.000 Materiële instandhouding 30.000 Bijzondere aanvullende bekostiging en extra lumpsum 688.000 Professionalisering schoolleiders 40.000 Diversen per saldo 15.000 Totaal 895.000 De financiële omvang van de componenten van de rijksvergoeding is grotendeels afhankelijk van het aantal leerlingen. Het aantal leerlingen voor de berekeningen/vaststelling van de rijksvergoeding in de begroting 2013 en jaarrekening 2013 stemmen nagenoeg overeen. Tijdens een kalenderjaar worden regelmatig de normen voor de vergoedingen aangepast, bijvoorbeeld bij aanpassing premies verzekeringswetten, pensloen en dergelijke. Daarnaast zijn er nog de volgende specifiek aanwijsbare afwijkingen te verklaren. Algemeen: In 2013 is voor het schooljaar 2012/2013 een onvoorziene rijksvergoeding voor de personele bekostiging groei ontvangen van 105.000. Materiële instandhouding: In 2013 is een extra bedrag ontvangen van 27.000 voor groei. (was niet begroot) Bijzondere aanvullende bekostiging en extra lumpsum: Betreffen de niet geraamde inkomsten van: a. Regeling en aanvullende bekostiging jonge leerkrachten. De toegekende vergoeding voor het schooljaar 2013/2014 bedraagt 52,85 per leerling (teldatum 1 oktober 2012). De vergoeding over de periode augustus tot en met december 2013 ad. 74.000 is als bate verantwoord in 2013. b. Extra lumpsum: Vanuit het Herfstakkoord 2013 is 183,90 per leerling (teldatum 1 oktober 2012) toegevoegd aan de lumpsum 2013. Het volledige bedrag ad. 614.000 is als bate verantwoord in 2013. Professionalisering schoolleiders: In maart 2013 heeft OCW aan de regeling bekostiging personeel de bijzondere bekostiging ten behoeve van de professionalisering schoolleiding toegevoegd. De ingangsdatum van de bekostiging is 1 januari 2013 en is bestemd voor de professionele ontwikkeling van directieleden (budget van 2.000 per jaar per directielid). De inkomst over de periode 1 januari tot 1 augustus 2013 ad. 40.000 is als bate verantwoord in 2013. Met ingang van het schooljaar 2013/2014 is de vergoeding opgenomen in de personele lumpsum, in het onderdeel directietoeslag. Overige overheidsbijdragen (voordeel 137.000) Betreft: Gemeente Leeuwarden, onderwijsachterstandenbeleid 37.000 Huisvestingsprojecten gemeente 76.000 Overige (per saldo) 24.000 Totaal Deloitte Accountants B.V. 137.000 Voor identificatiedoeleinden. Behorerd bij controleverklarng Pagina 18 d.d /

probog openbaar basisonderwijs ieeuwarden Gemeente Leeuwarden, onderwijsachterstandenbeleid: De werkelijke inkomsten GOA, schakelkiassen, zorg en taalstimulering ad. 192000 stemmen overeen met de ramingen. In 2013 zijn extra middelen ontvangen voor de volgende opgestarte projecten (niet begroot): Extra Zorg Potmarge 20.000 Huiswerkbegeleiding Potmarge 15.000 Summerskool 2.000 Totaal 37.000 Huisvestingsprojecten gemeente: De werkelijke inkomsten bedragen 159.000 Beg root was 83.000 Per saldo meer inkomsten 76.000 De inkomsten hebben voornamelijk betrekking op groot onderhoud aan scholen en vergoedingen voor vandalisme. De werkelijke nkomsten stemmen overeen met de lasten, zoals vermeld bij de toelichting bij de huisvestingslasten. (budgettair neutraal) Overige baten (voordeel 816.000 Betreft: Inkomsten Vervangingsfonds 685.000 Project Raak 34.000 Samenwerkingsverband Spectrum 32.000 Premie WAO/WIA 52.000 Diversen (per saldo) 13.000 Totaal 816.000 Vervangingsfonds: In de overige baten zijn de uitkeringen van het vervangingsfonds voor vervangingen bij ziekte ad. 671.000 verantwoord. Deze inkomsten waren niet geraamd. Bij de personele asten zijn de corresponderende uitgaven verantwoord. (zie toelichting bij personele lasten). Daarnaast is nog 5.000 ontvangen voor correctie-declaraties 2012 en 9.000 voor trede-indeling 2012/2013. Project Raak: Betreffen de (niet geraamde) inkomsten voor de personele lasten en materiële kosten van het project Raak bij de Professor Wassenberghskoalle. Het project wordt in samenwerking uitgevoerd met de NHL te Leeuwarden, Rijksuniversiteit Groningen en Timpaan Onderwijs en is gericht op een proces om in real time (continu) de resultaten van kinderen te bepalen. Samenwerkingsverband Spectrum: In 2013 is onder meer een extra bedrag ontvangen van 23.000 uit het voordelig saldo (reserve) van het Spectrum. De reguliere inkomsten waren rond 9.000 hoger dan geraamd. Premie WAO/WIA: In het belastingplan 2014 is geregeld, dat werkgevers een eenmalige teruggaaf krijgen van de basispremie WAO/WIA (premie Arbeidsongeschiktheidsfonds) over de periode 1 januari tot en met 30 juni 2013. Voor Proloog resulteert deze regeling in een incidentele bate van 52.000, Deloitte. Deoitte Accountants B.V. / Voir dentificatiedoeleinden/ Behoend bij controleverkjahngpg Ci 1 19

proloog4 openbar bassonderws teeuwaden Lasten Personele lasten (nadeel 991.000) Betreft: Begroot Werkeliik Salariskosten personeel en kosten payroll 13.314.000 13.546.000 Salariskosten vervanging 671.000 Dotatie jubileumvoorziening 27.000 Dotatie voorziening personeel 126.000 Overige personele lasten 305.000 240.000 Totaal 13.619.0D 14.610.000 Sala riskosten en kosten payroll: De afwijking van de werkelijke kosten ten opzichte van de begroting bedraagt 232.000. (is 1,3 h van het bedrag van de begroting) Onder meer voor in 2013 opgestarte projecten (zie bij inkomsten)en afwezig personeel als gevoig van zwangerschap c.a. (zie onder bij overige personele lasten) is extra personeel ingezet. Salariskosten vervanging: In de personele lasten is een bedrag van 671000 verantwoord voor salariskosten van vervanging bij ziekte. De corresponderende inkomst is verantwoord bij de overige baten. (zie toelichting bij avenge baten) Dotatie jubileumvoorziening: In 2013 is 27.000 toegevoegd. In de begroting was hiermee geen rekening gehouden. De dotaties worden aan het einde van een jaar vastgesteld op basis van een bij het basisonderwijs algemeen erkend rekenmodel. Dotatie voorziening personeel: De dotatie betreft een aanvullende starting in de voorziening personeel. Het saldo van de voorziening personeel bedraagt per eind 2013 (na de aanvullende dotatie) 300.000. De voorziening is bestemd voor mogelijke financiële verplichtingen voor en na ontslag van medewerkers. Ovenige personele astern De voordelige afwijking wordt voornamelijk veroorzaakt door de hogere uitkeningen van het UWV voor personeelsleden, die afwezig zijn wegens zwangerschap of die vallen onder de Ziektewet c.a. In 2013 is rond 50.000 meer ontvangen dan was geraamd. Afschriivingen (voordeel 111.000) Bij Proloog wordt het systeem gehanteerd, dat de eerste afschrijving op investeringen start in het jaar volgend op de investering. In de begroting 2013 is abusievelijk de afschrijvingslast van de investeringen 2013 reeds opgenomen. Daarnaast zijn de afschrijvingen lager dan begroot als gevoig van de extra desinvesteringen in 2012 naar aanleiding van het onderzoek van de werkelijk aanwezige activa in relatie tot de geregistreerde activa in de financiële administratie Huisvestingslasten (nadeel 59.000) Betreft: Begroot Werkeliik Huisvestingsprojecten gemeente 83.000 159.000 Dotatie onderhoudsfonds 255.000 284.000 Onderhoud gebouwen 138.000 98.000 Energie en water 432.000 434.000 Schoonmaakkosten 403,000 410.000 Ovenige huisvestingslasten 136.000 121.000 Totaal 1.447.000 1.506.000 Huisvestingsprojecten gemeente: De lasten van de projecten 2013 worden vergoed dq%de&enre. De projecten zijn inmiddels afgerekend. De corresponderende baten van deze bij de avenge overheidsbijdragen. (zie toelichting bij de betreffende baten) Deoitte Accountants B.V. Voor identifcatiedoeleinden. Behorend hj controleverklaring o.d 3JUN Ragina 20