RAADSIN. BeterBuiten Deurne Datum: 3 mei 2017 M.H. Biemans Michiels RIB-MB-171. Steller: in Deurne. - Stop de stank. - ZLTO Deurne.

Transcriptie

1 RAADSIN NFORMATIEBRIEF Onderwerp: Registratienummer: Datum: Portefeuillehouder: Steller: Nummer: BeterBuiten ngebied Feiten en cijfers ontwikkeling veehouderij Deurne mei 2017 M.H. Biemans M. van der Heijden, A. Michiels RIB-MB Geachtee heer, mevrouw, In dezee BeterBuitenGebied vindt u de gegevens over de ontwikkeling van de veehouderij in Deurne. Deze RIB wordt ook toegestuurd aan: - Dorps- en wijkraden - Stop de stank - Werkgroep behoud de peel - ZLTO Deurne - Bewonersgroep Walsberg Wethouder Marinus Biemans. 1

2 Raadsinformatiebrief DeurneBeterBuitengebied Feiten en cijfers ontwikkeling veehouderij Deurne mei 2017 Wethouder: Marinus Biemanss Stellers: Anita Michiels, Marcel van der Heijden 2

3 Inleiding Op 22 april 2016 bent u met feiten en cijfers via de DeurneBeterBuitengebied geïnformeerd over de stand van de afwaartse beweging tot en e met juli In deze raadsinformatiebrief (RIB) wordt u opnieuw geïnformeerd, waarbij voorr de algemene informatie wordt verwezen naar raadsinformatiebrief Boerenn met Burenn 3. Deze is als bijlage toegevoegd (IZIS-nummer ). Vorig jaar is de RIB in een presentatie door de heer Stouthart van de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabantt (ODZOB) toegelicht in de commissie Ruimte en Economie (R&E). Ook deze RIB wordt toegelicht t in de commissie R&E van 27 juni De peildatum voor de nieuwe gegevens is 1 april Deze datum wordt in deze nieuwsbrief verderr aangeduidd als april In de paragraaf 'Samenvatting' vindt u een verkort overzicht van dee resultaten. In de bijlagen vindt u de cijfermatige onderbouwing hiervan. Onderstaande cijfers zijn gebaseerd op de verleende vergunningen en geaccepteerde meldingen (vergunde rechten). In werkelijkheid kan het zijnn dat er minder dieren worden gehouden,, stallen nog niet zijn gebouwd of emissiearme systemen nog niet in werking zijn. Hierdoor is het mogelijk dat de feitelijke emissies (ammoniak, geur en fijnstof) afwijken van de emissies zoals weergegeven in deze brief. 3

4 Samenvatting en conclusies In dezee samenvatting staan per deelonderwerp gegevens die in de bijlagen zijn opgenomen. de conclusies die voortvloeien uit de 1. Veehouderijen (bijlage 1, pagina 7) Het aantal veehouderijen is afgenomen met 27% ten opzichte van 2006 Het aantal extensievee bedrijven is afgenomen met 222 stuks sinds Het aantal intensieve bedrijven is in deze periode afgenomen met 125 stuks. Het aantal bedrijven is ten opzichte van 2015 afgenomen met 7 stuks, allen intensieve veehouderijen. Steeds van de meer intensieve veehouderijenn zullen tussen nu enn 2020 stoppen in het kader zogenaamde Stoppersregeling. 2. Ammoniak (bijlage 2, pagina 10) De ammoniakemissie blijft in vrijwel alle gebieden eenn dalende lijn vertonen. De ammoniakemissie is met 36% afgenomen ten opzichte van peildatum In alle gebieden is de uitstoot lagerr dan in Ten opzichte van 2015 is in alle gebieden sprake van een afname. De reductie van ammoniak sinds 2006 is vooral toe te schrijven aan de geldende wetgeving zoals het Besluit ammoniakemissie huisvesting en veehouderij en de Wet Natuurbescherming (voorheen de Natuurbeschermingswet). Ook dee afname van het aantal veehouderijen veroorzaakt eenn daling in de ammoniakemissie. Dit omdat de ammoniakemissie van de gestopte veehouderijen meestal niet n voor uitbreidingen elders zijn gebruikt. Uitbreidende veehouderij ijen doen dit veelal binnen b hun ammoniakplafond door gebruik emissiearme huisvestingssystemen. 3. Geur (bijlage 3, pagina 12) De geuremissie is gemiddeld binnen gemeente Deurne met 7% afgenomenn ten opzichte van de peildatum in Alleen in het LOG is de emissie hoger dan op peildatum 2006, maar is de laatste jaren een dalende lijn zichtbaar. De geuremissie blijft vrijwel in alle gebieden een dalende lijn vertonen: hett sterkst in het extensiveringsgebied en kernen, het minst in het LOG. Het aantal overbelaste geurgevoelige objecten is afgenomen met 35% ten opzichte van peildatum Ten opzichte van 2015 is de geurbelasting in de gebieden afgenomen of gelijk gebleven. De totale gemiddelde afname bedraagt 1%. 4

5 Per 17 november 2015 is een nieuwe geurverordeningg vastgesteld waarin onder andere de toetswaarde voor geurgevoelige objecten in het landbouwontwikkelingsgebied is verlaagd van 32 ou E /m/ 3 naar 200 ou E /m 3. Het aantal overbelaste geurgevoelige objecten is toegenomen ten opzichte van de vorige peildatum (juli 2015) mett 33 stuks. Dit is grotendeels te wijten aan de verlaagde toetswaarde (nieuwe geurverordening) voor het het LOG. Als we de oude geurverordening hadden gehanteerd komen er 7 overbelaste geurgevoelige objecten bij ten opzichte van Hiervan zijn 4 objecten gelegen in het LOG. Zie de gearceerde kanttekening hieronder. Bij een aanvraag om omgevingsvergunning worden ook berekeningen van de achtergrondgeurbelasting bijgevoegd door de aanvrager. Als A hieruit blijkt dat er extra overbelaste objecten ontstaan, wordt de aanvraag geweigerd. De berekeningen die zijn uitgevoerd tenn opzichte van onderhavige monitoring zijn niet zo nauwkeurig als de berekeningen uit de vergunningverlening. Hierdoor kan het aantal overbelaste objecten volgens de monitoring toenemen terwijl dat bij de vergunningverlening (exactere berekening) niet het geval is. 4. Fijnstof (bijlage 4, pagina 16) De totale uitstoot van fijnstof is op 1 april % lager dan in Ten opzichte van 2015 is de totale uitstoot aan fijnstof ongewijzigd gebleven. De fijnstofemissie blijft met uitzondering van het secundaire landbouwontwikkelingsgebied een dalende lijn vertonen: het sterkst in het extensiveringsgebied en kernen,, het minst in het LOGG primair enn verwevingsgebied. De normen voor maximale fijnstofconcf centraties zijn vastgelegd in de Wet luchtkwaliteit en komen voort uit Europese regelgeving. Bij de vergunningverlening wordtt iedere aanvraag getoetstt aan deze normen. 5. Dieraantallen (bijlage 5, pagina 18) De opfokhennen en vleeskuikenss en gespeende biggen zijn toegenomen ten opzichte van Het aantal legkippen, vleeskuikens in opfok en grootouderdierenn van vleeskuikens zijn afgenomen ten opzichte vann Het vleesrundvee is toegenomen. Ten opzichte van 2015 is sprakee van een afname van het aantal melkkoeien, kraamzeugen, guste en dragende zeugen en vleesvarkens. Het aantal stuks vrouwelijk jongvee, vleeskalveren, vleesstieren, overig vleesvee, gespeende biggen, legkippen, (groot-) ouderdieren vleeskuikenss (opfok), opfokhennen en vleeskuikens is toegenomen ten opzichte van

6 De afname van het aantal melkkoeien is slechts 2% ten opzichte van Dit kan nog niet worden toegeschreven aan het nieuwe fosfaatbeleid. Naar verwachting zal het effect van dit gewijzigde beleid vanwege Europese wetgeving wel tot uiting komen in de komende monitoringsronden. 6. Intrekking Milieuvergunningen (bijlage 6, pagina 20) Van 2011 tot 1 april 2017 zijn err 106 milieurechten (vergunningen en meldingen) vervallen of ingetrokken. Het aantal intrekkingen is in 2016 toegenomen ten opzichte van Bij milieucontroles wordt extra aandacht besteed aan zogenaamde lege vergunningen. Bij de constatering dat er al drie jaar geen dieren meerr zijn gehouden, wordt een intrekkingsprocedure opgestart. Als wordt geconstateerd dat er weliswaar minder dieren worden gehouden maar dit nog niet gedurende drie opeenvolgende jaren het geval is,, worden jaarlijkse controles gepland zodat de ntrekking op termijn kan wordenn uitgevoerd. 7. Bouwen en slopen (bijlage 7, pagina 21) De dalende lijn van agrarische bebouwing zet zich in 2016 voort. 6

7 Bijlage 1: Veehouderijen Historisch overzicht veehouderijen april 2017 In tabel 1 en de bijbehorende grafiek iss weergegeven hoeveel veehouderijen er waren in 2006 en in april In de tabel is eenn onderscheid gemaakt tussen de intensieve en extensieve bedrijven. Op intensieve bedrijven worden bijvoorbeeld varkens en / of pluimvee gehouden. Bij bedrijven waar varkens en pluimvee worden gehouden, is sprake van geuremissie die kan worden uitgedrukt in odourunits (ou). Ook bij vleesrunderen, schapen en geiten wordt de geur uitgedrukt in odourunits. Voorbeeldenn van extensieve bedrijven, ook wel grondgebonden bedrijven genoemd, zijn melkvee- en paardenhouderijen. De geur hiervan wordt niet uitgedrukt in odourunits. Bij grote intensieve bedrijven is de geuruitstoot (het aantal odourunits) o ) groter dan bij kleine bedrijven. Om ervoor te zorgen dat de kleine bedrijven met een paar intensieve dieren (bijvoorbeeld een melkveehouderij met een paar stuks vleesrunderen) niett als intensief bedrijf worden aangemerkt, iss in onderstaande tabel een onderscheid gemaakt. Bedrijven met minder dan odourunits worden beschouwd als extensief en bedrijven met meer dan odourunits worden beoordeeldd als intensief. Tabel 1: aantal bedrijven april Extensieve bedrijven (minder 198 dan ou) 2017 Juli 2015 (vorige BBG) 176 Verschil juli 2015 tovv (-11%) April Verschil April 2017 tov (-11%)( Intensieve bedrijven (meer dan ou) (-34%) (-36%) Totaal (-26%) (-27%) Grafiek 1: aantal bedrijven 2006-april

8 Overzicht veehouderijen april Behalvee een historisch overzicht zijn ook de huidige bedrijven nader in Dit is weergegeven in tabel 1a. beeld gebracht. Hierbij is een uitsplitsing gemaakt naar de ligging van de bedrijven binnen de te onderscheiden gebieden uit het reconstructieplan. Dit zijn: extensiveringsgebied natuur (En), extensiveringsgebied overig (Eo), landbouwontwikkelingsgebied primair (Log- prim.), landbouwontwikkelingsgebied secundair (Log-sec.), stedelijk s gebied (sted.) en het verwevingsgebied (V). Tabel 1a: overzicht veehouderijen april 2017 Peildatum 1 april 2017 En Eo Lp Status Extensief Intensief IPPC Totaal april 2017 Totaal juli (46) (31) (117) Ls (19) Sted. S V Totaal Totaal April juli (176) (162) (66) (404) (3) (188) (404) Onder de term extensieve bedrijven zijnn nu ook alle bedrijven gevoegd die voorheen werden geclassificeerd als AMvB bedrijven. Dit zijn bedrijvenn die ook voor 1 januari 2013 niet vergunningplichting waren maar onder algemene regels vallen (de zogenaamde Algemene Maatregel van Bestuur). In de AMvB (bijvoorbeeld het voormalige Besluit landbouw milieubeheer) is geregeld datt bedrijven die onder een e bepaalde omvang blijven, geen vergunning hoeven aan tee vragen maar kunnenn volstaan met een melding. De bedrijven zijn veelal melkveehouderijen, paardenhouderijen en kleinschalige veehouderijen (varkens/pluimvee). Sinds 1 januari 2013 zijn alle veehouderijen onder een bepaalde omvang meldingsplichtig in het kaderr van het activiteitenbesluit. Hierdoor is de term AMvb-bedrijf achterhaald. Dezee bedrijven hoeven geen vergunning meer aan a te vragen maar kunnen bij wijziging van het bedrijf volstaan met een melding. De bedrijven die nog wel vergunningplichtig zijn, zijn de IPPC-bedrijvenn (zie uitleg hieronder) en ook overige niet-ippc bedrijven vanaf een bepaalde omvang. De grote bedrijven zijn dus nog steedss vergunningplichtig. Tevens is het h mogelijkk dat een bedrijf met een omvang onder de drempelwaarde van het activiteitenbesluit toch vergunningplichtigg is vanwege het uitoefenen van een anderee activiteit (bijvoorbeeld de opslag van een grote hoeveelheid vastee mest). 8

9 Een veehouderij is een IPPC-bedrijf worden gehouden. Voor deze bedrijven gelden de meest strenge milieuregels. In grafiek 1a is een overzichtt gegeven van de veehouderijen per gebiedd in als er meer dan vleesvarkenss of 750 zeugen of stuks pluimvee Grafiek 1a: overzicht veehouderijen april

10 Bijlage 2: Ammoniak Ammoniakemissie In onderstaande grafiek, diagram en tabel is de ontwikkelingg van de ammoniakuitstoot (NH 3 ) weergegeven vanaf 2006 tot en met 1 april Ookk hier is eenn uitsplitsing gemaakt naar de ligging van de bedrijven binnen de te onderscheiden gebieden uit het reconstructieplan. Grafiek 2: ontwikkeling ammoniakemissie 2006-april 2017 Diagram 2: verdeling ammoniakemissiee % van

11 Tabel 2: ontwikkeling ammoniakemissiee 2006-april 2017 Peildatum En Eo Log-prim. Log-sec kg kg kg kg % t.o..v. % t.o. v. % t.o.v. % t.o.v % 93% 93% 89% 79% 77% 77% 69% 68% 68% 68% 68% 39% 103% 103% 102% 90% 84% 65% 65% 62% 62% 57% 49% 50% 48% 31% 103% 102% 98% 96% 91% 90% 89% 87% 85% 83% 82% 81% 72% 104% 109% 97% 78% 78% 76% 76% 104% 96% 96% 96% 96% Sted. Verw. Totaal kg kg kg % t. o.v. % t.o.v. % t.o.v % 103% 102% 96% 98% 92% 97% 98% 21% 91% 92% 21% 87% 89% 20% 84% 83% 13% 82% 82% 20% 81% 81% 20% 80% 81% 13% 77% 78% 13% 75% 76% 13% 75% 75% 16% 75% 75% 13% 66% 64% Uit de grafiek, tabel en diagram blijkt duidelijk de afname van de totalee ammoniakemissie. In alle gebieden is de ammoniakemissie afgenomen a maar met name in de gebieden waar de ontwikkeling van de veehouderijen het meest beperkt wordt (gebieden extensivering natuur en overig en stedelijk gebied). 11

12 Bijlage 3: Geur Geuremissie In onderstaande grafiek, diagram en tabel is de ontwikkelingg van de geuremissie (ou) weergegeven vanaf 2006 tott en met 1 april Grafiek 3: ontwikkeling geuremissie 2006-april 2017 Diagram 3: verdeling geuremissie april % van

13 Tabel 3: ontwikkeling geuremissie april 2017 Peildatum En Eo Log-prim. Log-sec.) Sted. Verw. Totaal ou ou 9 ou ou ou ou ou % t.o..v. % t.o.v. % t.o..v. % t.o.v. % t. o.v. % t.o.v. % t.o.v % 87% 101% 104% 79% 77% 77% 55% 45% 45% 45% 47% 47% 103% 105% 87% 80% 68% 69% 66% 66% 62% 55% 58% 54% 54% 115% 124% 122% 119% 120% 117% 116% 117% 115% 113% 110% 109% 107% 107% 105% 127% 142% 132% 139% 132% 134% 133% 133% 177% 165% 165% 165% 150% 94% 94% 89% 24% 24% 24% 15% 15% 15% 2% 2% 2% 6% 2% 110% 116% 113% 107% 103% 99% 98% 97% 96% 93% 89% 88% 90% 89% 111% 117% 116% 110% 109% 104% 103% 102% 99% 96% 95% 94% 93% Uit de grafiek, tabel en diagram blijkt duidelijk de afname van de geuremissie in de gebieden waar de ontwikkeling van de veehouderijen het meest beperkt wordt (gebieden extensivering natuur en overig en stedelijk gebied). Na een toename t van de geuremissie in het landbouwontwikkelingsgebied en verwevingsgebied in de eerste jaren is ook in deze gebieden een dalende lijn zichtbaar. 13

14 Overbelaste situaties geur op basis s van achtergrondbelasting In onderstaande tabel en grafiek is een overzicht gegeven van het aantal geurgevoelige objecten, zoals woningen waar sprake is van een zogenaamd de overbelaste situatie. Er is sprake van een overbelaste situatie als de maximaal gestelde waarden voor de achtergrondbelasting uit de gebiedsvisie e Wet geurhinder en veehouderiv j worden overschreden. Op het moment van de laatste peildatum (april 2017) geldenn de onderstaande maximale waarden (achtergrondbelasting) voor geurgevoelige objectenn (gebiedsvisie 2015) : in de bebouwde kom 10 ou E /m 3 in het buitengebied 20 ou E /m 3 Tabel 3a: aantal overbelaste geurgevoelige objecten 2007-april Mrt Okt. Jan. Juli April En Eo Verw. Log Sted.* Totaal % t.o.v (100) (115) (100) (79) (70)) (63) (60) (48) (40) (40) (40) (65) * Hiermee worden geen afzonderlijke woningen bedoeld, maar ijkpunten opp de rand van de kernen. ** Dikke lijn geeft overgang naar Verordening geurhinder 2015 aan. 14

15 NB: de waarden zijn per 17 november 2015 gewijzigd met de vaststelling van de geurgebiedsvisie gemeente Deurne Voorheen gold in het h landbouwontwikkelingsgebied de maximale norm van 32 ou E /m/ 3. In hett overzicht is per april 2017 in het landbouwontwikkelingsgebied getoetst aan de nieuwe maximale waarde van 20 ou E /m 3. De overbelaste situatiess van de vorige peildata zijn nogg gebaseerd op de hogere maximale waarde voor de achtergrondbelasting in het ontwikkelingsgebied. In de tabel geeft de dikke zwarte lijn de grens tussen het oude enn het nieuwe beleid aan. Dit verklaart de toename van het aantal overbelaste situaties in het landbouwontwikkelingsgebied. Als de oude toetswaarde vann 32 ou E /m 3 voor dit gebied nog zou gelden, dan is sprake van 7 overbelaste situaties. Grafiek 3a: : aantal overbelaste geurgevoelige objecten 2007-april 2017 Individuele vergunningverlening opp basis van voorgrondbelasting Bij individuele vergunningverlening is de Wet geurhinder en veehouderij bepalend, hetgeen betekent dat individuele toetsing plaatsvindt op voorgrondbelasting. De overbelaste geurgevoelige objecten uit bovenstaande tabel zijn z vastgesteld op basis van de achtergrondbelasting (geur van alle veehouderijen in de omgeving) o en niet op basis van de voorgrondbelasting. 15

16 Bijlage 4: Fijnstof Fijnstof emissie In onderstaande grafiek, diagram en tabel is de ontwikkelingg van de fijnstof emissie (kg) weergegeven vanaf 2006 tott en met april Grafiek 4: ontwikkeling fijnstof emissie april 2017 Diagram 4: verdeling fijnstoff % van

17 Tabel 4: ontwikkeling fijnstoff emissie april 2017 Peildatum En Eo Log-prim. Log-sec. Sted. Verw. Totaal kg % t.o.v kg % t.o.v kg % t.o.v kg % t.o.v kg % t.o. v kg % t.o.v kg % t.o.v % 99% 55% 66% 71% 63% 63% 63% 56% 53% 53% 53% 54% 54% 101% 102% 87% 85% 79% 78% 75% 75% 72% 68% 70% 68% 67% 110% 113% 119% 116% 120% 118% 117% 111% 107% 105% 103% 103% 101% 102% 101% 121% 137% 128% 133% 124% 124% 122% 122% 162% 151% 151% 151% 139% 97% 97% 85% 39% 39% 38% 33% 33% 33% 25% 25% 25% 27% 25% 105% 110% 113% 113% 117% 109% 107% 106% 105% 104% 101% 101% 101% 99% 106% 110% 109% 108% 112% 106% 105% 102% 98% 98% 96% 95% 95% Uit de grafiek, tabel en diagram blijkt duidelijk de afname van de fijnstofemissie in de gebieden waar de ontwikkeling van de veehouderijen het meest beperkt wordt (gebieden extensivering natuur en overig en stedelijk gebied). Na een toename t van de fijnstofemissie in het landbouwontwikkelingsgebied en verwevingsgebied in de eerste jaren is ook in deze gebieden een dalende lijn zichtbaar. De fijnstofemissie in dezee gebieden is terug op het niveau van Fijnstofoverschrijders Binnen gemeente Deurne is geen sprake van overschrijding van de fijnstofnormen ter hoogte van een gevoelig object. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheidd en Milieu (RIVM) heeft in december van 2016 de meest recente Monitoringsrapportagee NSL 2016 gepubliceerd. Opp basis van deze monitoring zou er binnen de gemeente Deurne één veehouderij (kalkoenenhouderij) zijn, die als potentiële overschrijder wordt beschouwd. Voor dezee kalkoenenhouderij is echter een nieuwe vergunning verleend voorr omschakeling naar een vleeskuikenhouderij. Op basis van de fijnstof rapporten die onderdeel uitmaken van deze vergunning, is geen sprake meer van een overschrijding van de normen voorr fijnstof. Bij de betreffende berekeningen is tevens rekening gehouden met een piekbelasting aan fijnstof uitstoot aan het einde van de productieperiode. Ook als hier rekening meee wordt gehouden worden de fijnstoff normen niet overschreden. 17

18 Bijlage 5: Dieraantallen Dieraantallen In tabel 5 (losse bijlage) en onderstaan nde grafieken is de ontwikkeling van het aantal dieren per diercategorie weergegeven vanaf 2006 tot en mett april De gegevens zijn afkomstig uit het provinciale web-bvb. Grafiek 5a: Ontwikkeling rundvee april 2017 Grafiek 5b: Ontwikkeling varkens april

19 Grafiek 5c: Ontwikkeling kippen april

20 Bijlage 6: Intrekkingen milieurechten Intrekkingen milieurechten In onderstaande tabel en grafiek zijn overzichten gegeven van het aantal vervallen of ingetrokken milieurechten (vergunningen en meldingen) vanaf Tabel 6: overzicht intrekkingen Categorie 2011 aantal ntrekkingen milieurechten Grafiek 6: overzicht intrekkingen 20

21 Bijlage 7: bouwen en slopen Toe- en afname agrarische bebouwing Tabel 7: Overzicht toe- en afname agrarische bebouwing 2012 t/m 2016 categorie toename agrarische bebouwing (m2) afname agrarische bebouwing (m2) Totale toe- of afname Toelichting toevoeging 2016: - De toename agrarische bebouwing betreft met name de bouw van stallen en loodsen. - Bij de afname zit de sloop van kassen (9.136 m2). NB: Bovenstaandee gegevens geven de bouw- en sloop vierkante meters weer, waarvoor vergunning is afgegeven. Dit wijkt af van de praktijk, omdat er na vergunningverlening niet altijd (direct) wordt gesloopt of gebouwd. Grafiek 7: Overzicht toe- en afname agrarische bebouwing 2012 t/m

22 Tabel 5: overzicht ontwikkeling dieraantallen Maart 2014 Oktober 2014 Januari 2015 Juli 2015 April 2017 Melkkoeien % % % % % % % % % % % % Vrouwelijk jongvee % % % % % % % % % % % % Vleeskalveren tot 8 maanden Vleesstieren en overig vleesvee van 6 tot 24 maanden % % % % % % % % % % % % Gespeende biggen % % % % % % % % % % % % Kraamzeugen Guste en dragende zeugen % % % % % % % % % % % % Vleesvarkens % % % % % % % % % % % % Legkippen (Groot)ouder- dieren vleeskuikens (opfok) (Groot)ouderdieren vleeskuikens % % % % % % % % % % % % Opfokhennen Vleeskuikens % % % % % % % % % % % %

23 Raadsinformatiebrief Van: Aan: N.G.J. Lemlijn de leden van de Gemeenteraad Onderwerp: Boeren met Buren nr. 003 Steller: A. Michels / M. van der Heijden Datum: 9 februari 2012 Nr.: RIB-NL

24 Tijdens het overleg van Cork is door partijen (provincie, gemeenten, ZLTO en milieuorganisaties) afgesproken dat de gemeenten werk maken van het intrekken van lege vergunningen en actief aan de slag gaan met de afwaartse beweging. In deze raadsinformatiebrief wordt uiteengezet wat de stand van zaken is in de gemeente Deurne. Wat is afwaartse beweging? De afwaartse beweging houdt in dat de intensieve veehouderij (bedrijven met varkens en/of pluimvee) wordt afgebouwd binnen de extensiveringsgebieden. Er zijn twee soorten extensiveringsgebieden: extensiveringsgebied natuur (En) en extensiveringsgebied overig (Eo). Het extensiveringgebied natuur is gelegen rondom de natuurgebieden, het extensiveringsgebied overig is gelegen rondom woonkernen. De exacte begrenzing van deze gebieden zijn vastgesteld in het reconstructieplan. De natuurgebieden hebben er baat bij dat de ammoniakemissie veroorzaakt door de intensieve veehouderij in de directe omgeving afneemt en voor de woonkernen is het van belang dat de geur- en fijn stof emissie afneemt in verband met het leefklimaat. Regelmatig wordt de stand van zaken met betrekking tot ammoniak, geur en fijn stof in beeld gebracht (monitoring), waardoor inzicht ontstaat in het verloop van de afwaartse ontwikkeling. Historisch overzicht veehouderijen In tabel 1 is weergegeven hoeveel veehouderijen er waren in Deurne in 2006 in vergelijking met Tabel 1: aantal bedrijven Verschil Extensieve bedrijven (minder dan ou) (-9%) Intensieve bedrijven (meer dan ou) (-25%) Totaal (-19%) In de tabel is een onderscheid gemaakt tussen de intensieve en extensieve bedrijven. Uit deze tabel blijkt dat er sprake is van met name een sterke afname van het aantal intensieve veehouderijen sinds Op de kaart in bijlage 1 is een overzicht opgenomen van de situatie in Definitie intensieve bedrijven: Op intensieve bedrijven worden meestal varkens en / of pluimvee gehouden. Bij bedrijven waar varkens e/o pluimvee worden gehouden, is sprake van geuremissie die wordt uitgedrukt in odourunits (ou). Behalve varkens en pluimvee kunnen ook bij andere diersoorten de geur worden uitgedrukt in odourunits. Dit zijn vleesrunderen, schapen en geiten. Bedrijven met meer dan odourunits worden beoordeeld als intensief. Definitie extensieve bedrijven: Voorbeelden van extensieve bedrijven, ook wel grondgebonden bedrijven genoemd, zijn melkvee- en paardenhouderijen. De geur van melkvee en paarden kan niet worden uitgedrukt in odourunits. Om ervoor te zorgen dat de kleine bedrijven met een paar intensieve dieren (bijvoorbeeld een melkveehouderij met een paar stuks vleesrunderen) niet als intensief bedrijf worden aangemerkt is in on- 2

25 derstaande tabel een onderscheid gemaakt op basis van het aantal odourunits. Bedrijven met minder dan odourunits worden beschouwd als extensief. Overzicht veehouderijen in 2011 Hieronder, in tabel 2, zijn de huidige bedrijven nader in beeld gebracht. Hierbij is een uitsplitsing gemaakt naar de ligging van de bedrijven binnen de gebieden uit het reconstructieplan. Dit zijn: extensiveringsgebied natuur (En), extensiveringsgebied overig (Eo), landbouwontwikkelingsgebied primair (Log-prim.), landbouwontwikkelingsgebied secundair (Log-sec.), stedelijk gebied (sted.) en het verwevingsgebied (V). Tabel 2: overzicht veehouderijen 2011 Peildatum 4 oktober 2011 Status En Eo Lp Ls Sted V Totaal AMvB Extensief Intensief IPPC Totaal De intensieve- en IPPC bedrijven vormen samen de categorie Intensief uit tabel 1. De AMVB- en de extensieve bedrijven vormen samen de categorie extensief uit tabel 1 AMVB bedrijven: Dit zijn bedrijven die niet vergunningplichtig zijn maar onder algemene regels vallen (de zogenaamde Algemene Maatregel van Bestuur). In de AMvB (bijvoorbeeld het Besluit landbouw milieubeheer) is geregeld dat bedrijven die onder een bepaalde omvang blijven, geen vergunning hoeven aan te vragen maar kunnen volstaan met een melding. De bedrijven in deze categorie zijn veelal melkveehouderijen en paardenhouderijen maar ook andere kleinschalige veehouderijen. IPPC bedrijven: Dit zijn grote intensieve veehouderijen. Een veehouderij is een IPPC-bedrijf als er meer dan vleesvarkens of 750 zeugen of stuks pluimvee worden gehouden. Voor deze bedrijven gelden de meest strenge milieuregels. Volgens de tabel zijn er in 2011 in Deurne 64 IPPC-bedrijven. Dit aantal is tot stand is gekomen op basis van verleende vergunningen. In de praktijk blijkt dat veel bedrijven wel een IPPC-vergunning hebben, maar dat de stal nog niet is gebouwd. Hierdoor is het werkelijke (alle stallen gebouwd) aantal IPPC-bedrijven een stuk lager (40 stuks). Doorkijk naar 2020 Bedrijven boven 250 vleesvarkens, 100 zeugen, vleeskuikens of leghennen: In de toekomst moeten alle intensieve bedrijven met een kleinere omvang dan de IPPC-grens, ook gaan voldoen aan strengere ammoniakemissie regels als gevolg van het Besluit ammoniakemissie huisvesting veehouderij. Dit betekent voor veel bedrijven dat ze emissiearme technieken moeten toepassen. De bedrijven met dieraantallen boven 250 vleesvarkens, 100 zeugen, vleeskuikens of leghennen hebben allen aan kunnen geven welke maatregelen ze gaan toepassen om te voldoen aan de nieuwe eisen bedrijven hebben aangegeven het bedrijf voor 1 januari 2013 te beëindigen; - 44 bedrijven hebben aangegeven het bedrijf voor 1 januari 2020 te beëindigen; 3

26 - 94 bedrijven hebben aangegeven het bedrijf voor 1 juli 2013 aan te passen aan het Besluit. Op basis van de inventarisatie kan dus voorlopig worden geconcludeerd dat 60 bedrijven voor 2020 zullen worden beëindigd. Dit zijn dus de bedrijven die in tabel 2 genoemd zijn onder de intensieve bedrijven. Bedrijven minder dan 250 vleesvarkens, 100 zeugen, vleeskuikens of leghennen. De verwachting is dat van de 197 en 114 bedrijven die in tabel 2 onder intensief en extensief zijn genoemd, veel bedrijven zullen beëindigen met dieraantallen minder dan 250 vleesvarkens, 100 zeugen, vleeskuikens of leghennen. Deze bedrijven moeten namelijk vanaf 1 januari 2013 emissiearme technieken toepassen. Voor deze kleinere veehouderijen komt in 2012 een beëindigingregeling, waarbij ze kunnen aangeven dat ze voor 1 januari 2020 willen beëindigen. Begin 2013 zal meer duidelijkheid gegeven kunnen worden ten aanzien van de te verwachten stoppers. Op basis van het bovenstaande is het de verwachting dat het aantal (intensieve) veehouderijen in de toekomst nog verder zal afnemen. Vanwege de afname van het aantal bedrijven en vanwege het feit dat er strengere emissieregels gaan gelden voor deze grote groep extensieve en intensieve veehouderijen zal ook de ammoniak, geur en fijn stof emissie in de nabije toekomst verder afnemen. Ammoniakemissie In onderstaande tabel is de ontwikkeling van de ammoniakuitstoot (NH3) weergegeven vanaf 2006 tot en met Tabel 3: ontwikkeling ammoniakemissie Peildatum En Eo Log-prim. Log-sec.) Sted. Verw. Totaal kg kg kg kg kg kg kg % t.o.v % t.o.v % t.o.v % t.o.v % t.o.v % t.o.v % t.o.v % 103% 97% 103% 102% % 103% 102% 104% 96% 98% % 102% 109% 92% 97% 98% % 90% 98% 21% 91% 92% % 84% 96% 97% 21% 87% 89% % 65% 91% 78% 20% 84% 83% Uit de tabel blijkt dat de ammoniakuitstoot in 2011 ten opzichte van 2006 in alle gebieden is afgenomen. Ook blijkt dat in de gebieden die belangrijk zijn in het kader van de afwaartse beweging (extensiveringsgebieden) de afname groter is dan gemiddeld. Geuremissie In onderstaande tabel is de ontwikkeling van de geuremissie (ou) weergegeven vanaf 2006 tot en met Tabel 4: ontwikkeling geuremissie Peildatum En Eo Log-prim. Log-sec.) Sted. Verw. Totaal ou ou ou ou ou ou ou % t.o.v % t.o.v % t.o.v % t.o.v % t.o.v % t.o.v % t.o.v % 105% 94% 110% 111% % 103% 124% 127% 94% 116% 117% % 105% 122% 142% 89% 113% 116% % 87% 119% 132% 24% 107% 110% % 80% 120% 139% 24% 103% 109% % 68% 117% 132% 24% 99% 104% 4

27 Uit deze tabel blijkt dat: ten opzichte van de situatie in 2006 sprake is van een aanzienlijke afname in het extensiveringsgebied natuur, extensiveringsgebied overig en het stedelijk gebied. In het landbouwontwikkelingsgebied is sprake van een toename. De afname van geur in de extensiveringsgebieden en het stedelijk gebied en de toename in het landbouwontwikkelingsgebied past binnen de afspraken die zijn gemaakt in het reconstructieplan en de afwaartse beweging. De toename van de geuremissie in het landbouwontwikkelingsgebied veroorzaakt géén toename van de geurbelasting en het aantal geurgehinderden in totaliteit. Dit komt door de afname van de geuremissie in het extensiveringsgebied rondom de kernen in combinatie met de ligging van de veehouderijen in het landbouwontwikkelingsgebied die op grotere afstand van de kernen liggen. In bijgevoegde kaart 2 zijn de achtergrondgeurbelasting van 2007 en 2011 naast elkaar gezet. De forsere afname van de geuremissie vanaf 2009 wordt veroorzaakt door de toepassing van nieuwere technieken, met name de gecombineerde luchtwassystemen die de emissie van geur als ook ammoniak en fijnstof, aanzienlijk reduceren. Daarnaast is de geuremissie afgenomen door het aktief intrekken van vergunningen. Fijnstof emissie Onderstaande tabel geeft de ontwikkeling van de fijn stof emissie (kg) weer van 2006 t/m Tabel 5: ontwikkeling fijn stof emissie Peildatum En Eo Log-prim. Log-sec.) Sted. Verw. Totaal kg kg kg kg kg kg kg % t.o.v. % t.o.v % t.o.v % t.o.v % t.o.v % t.o.v % t.o.v % 110% 101% 97% 105% 106% % 101% 113% 121% 97% 110% 110% % 102% 119% 137% 85% 113% 109% % 87% 116% 128% 39% 113% 108% % 85% 120% 133% 39% 117% 112% % 79% 118% 124% 38% 109% 106% Ook in deze tabel is te zien dat in de extensiveringsgebieden en in het stedelijk gebied sprake is van een afname van de fijn stof emissie en er toename optreedt in het landbouwontwikkelingsgebied en het verwevingsgebied. De fijnstofemissie wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door pluimveebedrijven. Op de bijgevoegde kaart 3 is duidelijk waarneembaar dat de gebieden met een hogere concentratie, gebieden zijn waar pluimveebedrijven zijn gevestigd. Op de kaart is het jaargemiddelde concentratie fijn stof weergegeven. Indien de concentratie ter hoogte van een gevoelig object hoger is dan 40 µg/m3 is sprake van een overschrijding van de fijnstofnorm Overigens wordt binnen gemeente Deurne de norm voor fijnstof ten opzichte van twee gevoelige objecten overschreden. Beide objecten betreft woningen die behoren tot een veehouderij. Momenteel wordt onderzocht op welke manier deze overschrijdingen opgelost kunnen worden. 5