PROCESEVALUATIE 6/11/2012 ILLUSTRATIE UIT 1874

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "PROCESEVALUATIE 6/11/2012 ILLUSTRATIE UIT 1874"

Transcriptie

1 PROCESEVALUATIE Maggy Van Hoof DPB Hasselt ILLUSTRATIE UIT 1874 Als een leerling een onjuist antwoord geeft dan moet de onderwijzer nagaan of hij den oorsprong der fout kan vinden, en hij moet er zich niet toe bepalen het antwoord af te keuren, maar hij moet de leerling laten inzien dat hij een fout heeft begaan. Daarbij moet zijn streven zijn, de verkeerde opvatting, waarvan het verkeerde antwoord een uitvloeisel is, weg te nemen. In den regel moet men den leerling er toe brengen zelf de fout te vinden. Ook is het beter dat een andere leerling het verkeerde aanwijst, dan dat de leraar het doet. Versluys, Jan (1874), Methoden bij het onderwijs in de wiskunde en bij de wetenschappelijke behandeling van dit vak, p

2 PROCESEVALUATIE Evaluatie gericht op het vaststellen van onderwijsresultaten teneinde de effectiviteit van het onderwijsleerproces te verbeteren. Voor de leerling: waar sta ik? Voor de leraar: didactische beslissingen 3 PROCESEVALUATIE Didactische beslissingen Hoe gaat de leerling te werk om tot bepaalde prestaties te komen? Wat is zijn leerstijl? Welke leeractiviteiten ontwikkelt hij? Welke methoden gebruikt hij? Hoeveel tijd heeft hij nodig? Hoe gaat hij om met zijn leermateriaal? Kan elke leerling op een efficiënte manier leren? Is er voldoende rekening gehouden met de beginsituatie? Is de keuze en ordening van de leerinhouden voldoende doordacht? Voldoen de gehanteerde werkvormen? Is er voldoende oefentijd? Zijn de leermiddelen geschikt? Krijgen sterke leerlingen voldoende uitdaging? Biedt de voorgestelde remediëring effectief de nodige bijkomende leerkansen voor elke leerling? 4 2

3 PROCESEVALUATIE - hangt samen met een vorm van interne differentiatie - doorgaans sanctievrij - geïntegreerd in lesgebeuren - belangrijk in functie van motivatie, zelfvertrouwen en zelfconcept van leerlingen 5 Wiskundevorming geven is het nastreven van kennis- en inzichtsdoelen, vaardigheidsdoelen én attitudedoelen. 6 3

4 WISKUNDEVORMING VAARDIGHEDEN rekenvaardigheden meet- en tekenvaardigheden wiskundige taalvaardigheden denk- en redeneervaardigheden probleemoplossende vaardigheden leervaardigheden VAKGEBONDEN ATTITUDES zin voor nauwkeurigheid en orde zin voor helderheid, bondigheid, volledigheid, eenvoud en doelmatigheid van de gebruikte wiskundetaal, kritische zin zelfvertrouwen, zelfstandigheid, doorzettingsvermogen en doelmatigheid bij het aanpakken van problemen en opdrachten zelfregulatie zin voor samenwerking en overleg waardering voor wiskunde 7 PROCESEVALUATIE IN WISKUNDE Als wiskundeleraar willen (moeten ) we ELKE leerling een zo ruim mogelijke wiskundevorming geven. Welke initiatieven, activiteiten, factoren, elementen kunnen ertoe bijdragen dat het leerproces van elke leerling zo goed mogelijk wordt begeleid en dat we zo ook (alle facetten van) de wiskundevorming van jongeren bevorderen en versterken? 8 4

5 3 BELANGRIJKE BASISBEHOEFTEN OM MET VOLLE GOESTING TE LEREN EN OM BETER TE PRESTEREN Leerling voelt dat hij zijn leren zelf in handen heeft, leerling mag initiatief nemen, leerling krijgt autonomie. Leerling krijgt structuur aangeboden en weet duidelijk wat hij moet doen, hoe hij een taak kan aanpakken, wat verwacht wordt. Leerling voelt oprechte interesse van de leraar. Uit Klasse november HET NIEUWE LEERPLAN IN DE EERSTE GRAAD A KRACHTLIJNEN Aandacht voor procesevaluatie Instaptoets bij het begin van een lessenreeks Diagnose na een reeks basisoefeningen of op het einde van een lessenreeks Oefenen op grote gehelen Observatie bij individuele opdrachten, bij groepsopdrachten, bij BZL Leerlingen soms gebruik laten maken van een correctie- of antwoordsleutel Aanleggen van een portfolio door de leerling Concrete feedback geven na taken of toetsen Zelfevaluatie: leerlingen een aantal reflectieve vragen laten beantwoorden over hun studiehouding en leervaardigheden

6 WAT LEREN WE UIT WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK? Het belang van goede feedback waardoor de leerling een stap verder komt; Het stimuleren van de leerling om zijn eigen leerproces vorm te geven; Het stimuleren van de leerlingen om te leren van andere leerlingen; Het expliciteren en communiceren van leerdoelen en succescriteria naar de leerling; Het organiseren van effectieve activiteiten en taken en het stellen van goede vragen waardoor het leerproces van de leerling zichtbaar wordt gemaakt. William D., Does assessment hinder learning? WAT LEREN WE UIT WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK? Voorkennis activeren met vragen, aanwijzingen en kapstokken. Doelen stellen en feedback geven. Huiswerk en oefening Samenvatten en notities maken. Coöperatief leren. Inspanningen bevestigen en erkenning geven. MARZANO R.: Didactische aanpakken met bewezen positieve invloed op leerprestaties 12 6

7 PROCESEVALUATIE IN WISKUNDE DIDACTISCHE STRATEGIEËN (MARZANO) 1 VOORKENNIS ACTIVEREN Parate kennis en vaardigheden voorbeeld 1 Te onderhouden kennis en vaardigheden voorbeeld 2 onderhouden van rekenvaardigheden zoals het vaardig rekenen met getallen, het oplossen van een vergelijking (ongelijkheid) van de eerste graad met een onbekende, het oplossen van een stelsel, eenvoudige bewerkingen met machten en vierkantswortels, hoofdrekenen, ontbinden in factoren Hierbij geldt vlotheid gaat boven complexiteit. onderhouden van meet- en tekenvaardigheden zoals het tekenen van een middelloodlijn, het schetsen van een kubus de samenhang van meetkundige eigenschappen zodat die kennis bruikbaar wordt bij toepassingen (bv. Pythagoras, gelijkvormige driehoeken, driehoeksmeting rechthoekige driehoeken, driehoeksmeting willekeurige driehoeken, gereedschapskist meetkunde). het paraat kennen van bepaalde formules, definities, eigenschappen 13 PROCESEVALUATIE IN WISKUNDE DIDACTISCHE STRATEGIEËN (MARZANO) 1 VOORKENNIS ACTIVEREN Diagnose. Voorbereidende taken. Beginsituatie verwachte voorkennis verduidelijken aan de leerlingen. Leerlingen moeten, vooraleer een nieuwe lessenreeks start, de nodige tijd krijgen om wat er wordt verwacht en om wat ze niet meer voldoende beheersen, te herhalen. 14 7

8 Voorbeeld van een diagnostische toets: wiskundetaal hanteren Uit paralleltoetsen: 15 Voorbeeld van diagnostische toets: machten Uit paralleltoetsen:

9 Voorbeeld van diagnostische toets Uit paralleltoetsen voor 2 de graad aso 17 A. 4 B is gelijk aan (geen pen, papier of zakrekenmachine gebruiken!) C. 50 D. 100 E. meer dan

10 Plaats telkens de juiste letter achter elke vraag! (-1 per fout of geen antwoord) 1. -3x-4=11 x? A 5 B C -5 D geen enkel antwoord is juist 2. 6y² - 4y (6y² + 1) = E -4+y G -4y+2 C 12y²-4y+4 D geen enkel antwoord is juist Ruimte om berekeningen te maken (klad)

11 ONDERHOUDEN VAN REKENVAARDIGHEDEN Korte oefenmomenten Regelmatig toetsen (ook zonder RM) Regelmatig gevarieerde oefeningen Aanzetten tot reflectie Oefenvormen afwisselen Spiraalsgewijs werken 21 PROCESEVALUATIE IN WISKUNDE DIDACTISCHE STRATEGIEËN (MARZANO) 2 DOELEN STELLEN EN FEEDBACK GEVEN Aanvang schooljaar : Goede communicatie over wat de leerkracht van de leerlingen verwacht. Afspraken i.v.m. notities, leermiddelen, taken, toetsen... Studietips? Motiverende taal? Parate kennis en vaardigheden? Opvolging? Eenvormigheid binnen de vakgroep? 22 11

12 PROCESEVALUATIE IN WISKUNDE DIDACTISCHE STRATEGIEËN (MARZANO) 2 DOELEN STELLEN EN FEEDBACK GEVEN Feedback: procesgericht en zo concreet mogelijk Bestudeer opnieuw de voorbeelden (boek p ) om een stelsel van twee vergelijkingen met twee onbekenden op de lossen en maak dan de oefeningen p. 128 nr. 2, 4 en 5. Je geschrift is onduidelijk en je werkt slordig waardoor je rekenfouten of vergissingen maakt. Maak de analoge oefeningen nr. 3 en 6 op p. 38 en let op de leesbaarheid. Neem telkens een nieuwe regel. Je hebt vooral problemen met de constructieopdrachten i.v.m. cirkels en raaklijnen die aan gegeven voorwaarden voldoen. Ik verwacht je voor een persoonlijk gesprek. De vergelijking van een rechte is een nodige en voldoende voorwaarde opdat een punt tot de rechte behoort. Dus vul de coördinaat van het punt in om te controleren of het punt tot de rechte behoort. Om de vergelijking van een rechte op te stellen heb je 2 verschillende punten nodig ofwel één punt en de richtingscoëfficiënt van de rechte. Verwijzing naar de aard van de fouten. 23 VOORBEELD 24 12

13 CONCREET FORMULEREN Vaststelling van de leerkracht na het verbeteren van de toets odit leerstofonderdeel is onvoldoende gekend: ostuderen is meer dan alleen maar lezen. oje maakt rekenfouten. oje hebt de opgave niet goed gelezen:. oje maakt fouten tegen de rekenregels. oje geschrift is onduidelijk waardoor je vergissingen maakt. oje kent de oplossingsmethode voor deze oefening niet:. 25 PROCESEVALUATIE IN WISKUNDE DIDACTISCHE STRATEGIEËN (MARZANO) 2 DOELEN STELLEN EN FEEDBACK GEVEN Na een taak of toets: bespreking vanuit foutenanalyse Oplossingsproces beklemtonen. Waarom-vraag niet uit het oog verliezen. Eisen stellen i.v.m. de verbeteringen. Valkuil: correctiesleutels 26 13

14 G.O. Goniometrie Naam: Klas: Datum: Opmerkingen: Werkpunten: weetfouten 0 schrijffouten (symbolen, wiskundetaal) 0 denkfouten 0 tekenfouten 0 rekenfouten 0 (vak)taalfouten 27 PROCESEVALUATIE IN WISKUNDE DIDACTISCHE STRATEGIEËN (MARZANO) 2 DOELEN STELLEN EN FEEDBACK GEVEN Wat lukt me wel? Waaraan kan ik nog werken? Wat is nu niet haalbaar voor mij? Communicatie over de aspecten waarop leerling goed/minder goed scoort bv. kennis, inzicht, toepassing 28 14

15 WERKPUNTEN FORMULEREN 1. Hoe evalueer ik mezelf? Positieve punten: Negatieve punten:. 2. Wat doe ik eraan? Welke voornemens heb ik voor het 2 de trimester? Mijn werkpunten zijn: 29 PROCESEVALUATIE IN WISKUNDE DIDACTISCHE STRATEGIEËN (MARZANO) 3 HUISWERK EN OEFENING Voldoende informatie geven over het belang van oefeningen in het leerproces: vlot aankunnen, inzichtsoefeningen (ook in functie van oriëntering) Differentiatie inbouwen: zelf kiezen, moeilijkheidsgraad Niet alle taken hoeven aan te sluiten bij de lessenreeks die wordt behandeld

16 PROCESEVALUATIE IN WISKUNDE DIDACTISCHE STRATEGIEËN (MARZANO) 3 HUISWERK EN OEFENING Oefenen op grotere gehelen schuifjes-leren doorbreken samenhang Onderhouden van leerstof Voorbereiding/opfrissen van leerstof Mogelijkheden voor andere werkvormen (coöperatief leren), vaardigheden (leervaardigheden, meet- en tekenvaardigheden (netjes, nauwkeurig), attitudevorming (doorzetting, zin voor samenwerking) 31 PROCESEVALUATIE IN WISKUNDE DIDACTISCHE STRATEGIEËN (MARZANO) 3 HUISWERK EN OEFENING Overzicht oefeningen bij een hoofdstuk 32 16

17 VOORBEELD Informatie die kan worden opgenomen: de oefeningen die klassikaal zullen behandeld worden; de oefeningen die individueel worden voorbereid en klassikaal besproken; analoge oefeningen die een leerling (individueel thuis) kan maken; oefeningen gerangschikt volgens beheersingsniveau (basis, verdieping); verdiepende oefeningen (/uitbreidingsoefeningen) en de wijze van correctie; remediërende oefeningen; verplichte oefeningen ( moet ) en keuzeoefeningen ( mag ); verwijzingen naar bijkomende oefeningen in een oefeningenmap, leerplatform, website. 33 PROCESEVALUATIE IN WISKUNDE DIDACTISCHE STRATEGIEËN (MARZANO) 3 HUISWERK EN OEFENING Digitaal leerplatform begeleiden Huiswerkbeleid graadgebonden - graadoverschrijdend Portfolio 34 17

18 PORTFOLIO Een doelgerichte verzameling van materiaal dat de inspanningen, vooruitgang en prestaties van een leerling weergeeft. gericht en gedifferentieerd ingaan op individuele noden van ll verantwoordelijkheid geven aan ll inzicht geven in eigen ontwikkeling van ll inzicht geven in eigen leerproces van ll verbeterpunten aanreiken aan ll 35 VOORBEELD DIGITAAL LEERPLATFORM Opdracht 3: zelfevaluatie voor groep 2 via smartschool Overhoring: grafisch opbouwen van de grafiek van de functie f met voorschrift f(x)=a(x-α)²+β vanuit de parabool met vergelijking y=x² en daarbij de top, de as van de grafiek bepalen en de co van de snijpunten met de x-as bepalen Maak de overhoring thuis in 50 minuten. Hulpmiddelen: grafische rekenmachine Evalueer jezelf aan de hand van de oplossingen die je kan afhalen van smartschool. Indien je minder dan 14/20 hebt, dan zal je de leerstof moeten hernemen en blijven oefenen om te kunnen slagen voor de grote toets van 15 november. Indien je meer dan 14/20 hebt, dan maak je nog extra oefeningen om te onderhouden. Oefeningen kan je afhalen van smartschool. Bespreek je toets met je groep en bij problemen met de leerkracht

19 VOORBEELD DIGITAAL LEERPLATFORM 37 PROCESEVALUATIE IN WISKUNDE DIDACTISCHE STRATEGIEËN (MARZANO) 4 SAMENVATTINGEN EN NOTITIES MAKEN Notities leerlingen een leerinstrument Dus: afspraken i.v.m. zorg, volledigheid, nauwkeurigheid, oplossingsproces Structuur van geziene leerstof laten maken. Zelf een toets laten opstellen

20 PROCESEVALUATIE IN WISKUNDE DIDACTISCHE STRATEGIEËN (MARZANO) 5 COOPERATIEF LEREN (OF SAMENWERKEND LEREN) Principes: Positieve wederzijdse afhankelijkheid Directe interactie Individuele aanspreekbaarheid Sociale vaardigheden Aandacht voor het groepsproces Bijdrage tot attitudevorming, ontwikkeling wiskundige taalvaardigheden 39 PROCESEVALUATIE IN WISKUNDE DIDACTISCHE STRATEGIEËN (MARZANO) 6 INSPANNINGEN BEVESTIGEN EN ERKENNING GEVEN stimulerende feedback versus diagnosticerende feedback 40 20

21 Motiveren betekent de juiste taal spreken. De wijze waarop taken, instructies en opdrachten worden gecommuniceerd is van fundamenteel belang of leerlingen bereid zijn medewerking te vertonen of zich eerder rebels opstellen. Gevolg voor de praktijk: probeer woorden zoals moeten, verwachten, ontgoochelen te vermijden ten voordele van woorden zoals kunnen, voorstellen en willen Waarom doet hij zijn best niet? (Klasse , M. Van Steenkiste) In elke klas zitten onderpresteerders, moet-ivatie werkt niet, goesting wel 1. Ik gebruik uitnodigende taal: Ik stel voor dat jullie eerst deze oefening maken i.p.v. het dwingende Ik verwacht dat jullie eerst deze oefening maken. 2. Ik moedig inspraak en participatie aan, laat keuzes toe. 3. Ik probeer mee te denken en te voelen vanuit het standpunt van de leerlingen. 4. Ik geef uitleg waarom ik iets van leerlingen verlang, zodat de zin en betekenis van de opdracht duidelijk is. 5. Ik presenteer het schoolwerk als groeikans en uitdaging. 6. Ik maak duidelijk wat ik precies verlang van mijn leerlingen. 7. Ik laat de leerlingen voelen dat ik hen geloof, dat ik ze vertrouw. 8. Ik bied hulp waar nodig. 9. Ik bekijk fouten als kansen om te leren en niet om af te straffen. 10.Ik moedig ze aan. Ik geef positieve feedback en schouderklopjes. 21

22 PROCESEVALUATIE IN WISKUNDE VAARDIGHEDEN EN ATTITUDES Geïntegreerd in het normale lesgebeuren Geïntegreerd in productevaluatie Bijkomende initiatieven om vaardigheden en attitudes aan bod te laten komen, te versterken en procesmatig te evalueren: Gericht evalueren, bv. notities, samenwerking Gericht evalueren bij POV Concrete invulling van het PW Aandacht voor wiskundige taalvaardigheden (denk- en redeneervaardigheden) Aandacht voor meet- en tekenvaardigheden (netjes, nauwkeurig) Zelfevaluatie door leerlingen Attitudes vertalen naar concreet gedrag 43 Zelfevaluatie Zelfreflectiekaart groepswerk Ik nam regelmatig het woord tijdens de uitvoering. Mijn inbreng heeft invloed gehad op het eindproduct. Ik motiveerde de andere leerlingen. Ik voelde me betrokken bij de activiteit. Ik voelde me goed in de groep. Ik deed wat van mij werd verwacht. Ik luisterde naar de ideeën van de anderen. 22

23 Noteer twee dingen die je geleerd hebt: Noteer één vraag waar je nog mee zit: Ik heb hier aan gewerkt met : Het leukste aan dit samenwerken was:. Naam:.. Datum:.. Naam:.. Datum: 45 EVALUATIE VAN PROBLEEMOPLOSSENDE VAARDIGHEID NAAM:. KLAS: SCHOOLJAAR:. DATUM:. beginner leerling meester expert FASE VAN VERKENNEN VAN OPDRACHT FASE VAN MATHEMATISERING FASE VAN WISKUNDIGE VERWERKING FASE VAN FORMULEREN VAN OPLOSSING (demathematiseren) FASE VAN REFLECTEREND TERUGKIJKEN 46 23

24 Voor het aanpakken van een vraagstuk, een probleem, een opdracht De fase van het verkennen van de opdracht het zich eigen maken van de opdracht, het uitzoeken van de context het gebruik van taalvaardigheid bij analyse van de tekst het representeren van het probleem (bijv. bij meetkunde) het transformeren van het probleem (als zinvol, bijv. deelprobleem, analoog probleem, beperking probleemstelling) het uitzetten van een plan (als zinvol) De fase van de mathematisering het opzoeken van gegevens, vraag het opzoeken van de relaties tussen gegeven en vraag het opzoeken van bijkomende informatie (bijv. ontbrekende gegevens) het gebruik van wiskundige kennisschema s (bijv. formularium, vademecum) het gebruik van wiskundige simulatie (ICT) om een vermoeden te verifiëren De fase van de wiskundige verwerking het opstellen van het juiste wiskundeverband het stapsgewijze oplossen het respecteren van rekenregels rekenproblemen gebruik van rekenproeven adequaat aanwenden van rekenhulpmiddelen De fase van het formuleren van een oplossing gecontroleerd terugkijken op de werkwijze (zowel de probleemstelling, als de uitvoering en de berekeningen) de waarschijnlijkheid van een resultaat de interpretatie van de wiskundige oplossing in de context (demathematiseren) het duidelijk formuleren van een antwoord De fase van het reflecterend terugkijken de evaluatie van de gehanteerde werkwijze formuleren van werkpunten ten aanzien van de verbetering van de voorgaande fasen bijv. het verbeteren van de gehanteerde kennisschema s, het remediëren van rekenproblemen. 47 Naam: Toets/opdracht: Datum: Welke toets/opdracht? Heb ik mijn doel bereikt? Hoe heb ik het proces concreet aangepakt? de voorbereiding, de planning, de uitvoering Welke concrete problemen heb ik ervaren? Hoe werd hiervoor een oplossing gevonden? Uitgewerkt? Wat leert me dit voor de aanpak van een volgende toets/opdracht? 48 24

25 VOORBEELD: REFLECTIE Ik maak rekenfouten. Ik maak tekenfouten. Ik ken de wiskundige terminologie niet. Ik ken de wiskundige symbolen niet

26

27 VOORBEELD Vaststelling Je hebt je les (goed/oppervlakkig/niet gestudeerd) gestudeerd. Je les leren, is niet gelijk aan je les vluchtig bekijken! Je maakt rekenfouten. Je geschrift is onduidelijk waardoor je rekenfouten of vergissingen maakt. 53 ZELFEVALUATIE 54 27

28 WISKUNDIGE TAALVAARDIGHEDEN Wiskundige taalvaardigheden in combinatie met denk- en redeneervaardigheden Hoe? Mondeling verslag Analyse van antwoorden door te vergelijken met antwoorden van andere lln door te vergelijken met antwoorden van leraar door te vergelijken met antwoorden in leerboek Waarom-vraag 55 Leervaardigheden: Gereedschapskist meetkunde 56 28

29 57 Leeractiviteiten door leerlingen laten evalueren Activiteit Ja Nee Voorbeeld Gebruik gemaakt van je voorkennis, van wat je al wist. Informatiebronnen geraadpleegd. Zichzelf vragen gesteld bij verkregen informatie Hoofd- en bijzaken geselecteerd. Onderstreept Geschematiseerd, samengevat Oplossingsmethode bedacht Verbanden gelegd tussen verschillende leerinhouden (onderwerpen) Gezocht naar praktische toepassingen Gezocht naar nieuwe gelijkaardige toepassingen 58 29

30 2. Mijn leervaardigheden Ja Soms Neen 2.1 Ik kan mijn schoolwerk en mijn vrije tijd niet goed plannen. 2.2 Ik kan mij moeilijk concentreren als ik studeer Ik weet niet goed hoe ik mijn huiswerk en lessen moet aanpakken. Ook als ik denk goed geleerd te hebben, behaal ik slechte resultaten. Ik vind het moeilijk om schema s of samenvattingen te maken van de leerstof. Ik vind het moeilijk om de hoofdzaken uit de les of een lesgeheel te halen. 2.7 Ik vind het moeilijk om vragen te stellen bij de leerstof. 2.8 Ik leer mijn lessen enkel door ze na te lezen. 2.9 Ik snap bij heel wat opdrachten of toetsvragen niet wat precies van mij verlangd wordt. Besluit: Meer dan 1 keer ja of meer dan 2 keer soms betekent dat mijn leervaardigheden tekort schieten! 59 Reflectiekaarten Dochy Moeilijkhedenkaart Het moeilijkste in de klas vandaag was: Herhalingskaart Noteer drie dingen die je je nog herinnert van de vorige les: Eindkaart Noteer twee dingen die je geleerd hebt: Noteer één vraag waar je nog mee zit: 30

31 OMTRENT ATTITUDES Attitude Kritische zin Attitudegedraging Resultaat controleren op fouten Reflecteren bij werkwijze Niet rechtstreeks observeerbaar Lln maken zich dit eigen; Lk begeleidt Bepaalde kennisinhouden en vaardigheden zijn nodig om tot AG te komen 61 Attitude: Kritische zin in de leerplannen wiskunde A stroom en aso/kso/tso Attitude Concreet gedrag 1 ste graad Kritische houding t.o.v. het gebruik van Bevragen, onderzoeken, verifiëren X cijfermateriaal, tabellen, berekeningen, grafische voorstellingen Kritische houding t.o.v. de eigen berekeningen, resultaat controleren op fouten verwoordingen, wiskundig correct willen beweringen, verwoorden handelingen antwoorden controleren op fouten reflecteren bij werkwijze Het besef dat in wiskunde niet enkel het Werkwijze noteren bij X eindresultaat belangrijk is, maar ook het inzicht berekeningen en controleren met in de werkwijze waarmee het antwoord de gegevens en het eindresultaat bekomen wordt. Reflectieve houding t.o.v. gemaakte keuze van Adequate oplossingstechniek representatie en oplossingstechnieken (bijv. het kiezen gebruik van ICT in 6 u. tso) Kritische houding t.o.v. de mogelijkheden en beperkingen van het gebruik van wiskunde.( I.h.b. kritisch staan t.o.v. het gebruik van statistiek in de media, 6 u. tso en 2 de graad aso) Waarderen van andere oplossingen 2 de graad X X X X X 3 de graad X X *De ervaring dat bewijsvoeringen in wiskunde belangrijk en noodzakelijk zijn De waarom-vraag spontaan stellen, spontaan argumenteren *X(aso) 62 31

32 Denk na over je eigen werkhouding en zet een kruisje in de voor jou best passende kolom. Een korte verduidelijking bij de verschillende categorieën: 1. Ik heb hier niet aan gedacht. Ik moet hier nog een extra inspanning voor leveren. 2. Ik moet hier nog meer aandacht aan besteden. 3. Dit is me goed gelukt, op enkele details na. 4. Ik ben hier zeer goed in geslaagd. aandachtspunten aanvullingen a) b) c) d) e) Ik kan de gebruikte rekenregel kort in woorden weergeven (bv. een macht van een vierkantswortel) Ik gebruik de juiste benamingen (macht, grondtal, exponent en vierkantswortel) Ik controleer of ik de oefening volledig heb uitgewerkt (ben ik geen stappen vergeten of kon ik misschien nog verder?) Ik noteer mijn oplossing mooi onder elkaar (ieder = teken op een andere regel) Ik brei de oplossingen niet aan elkaar (iedere = betekent ook werkelijk is gelijk aan ) f) Ik hermaak na iedere les een oefening. Tips en groeipunten:. Handtekening leerling Handtekening leerkracht Handtekening ouder(s)

33 Vakgebonden attitudes Zin voor orde en nauwkeurigheid 65 Kader voor overhoring Attitudebeoordeling Concreet gedrag + o Resultaat controleren op grootteorde en correctheid(ict) o Berekeningen nakijken o theorie gekend o een correcte tekening of schets maken bij een probleem o correcte wiskundige symbolen/notaties gebruiken o grondig gestudeerd Overzicht per leerling Attitudebeoordeling SO nummer(beoordelen met +/ ) 66 Concreet gedrag Totaal aantal + Resultaat controleren op grootteorde en correctheid(ict) Formules juist gebruiken Opgaven goed lezen en interpreteren Een correcte tekening of schets maken bij een probleemstelling Correcte wiskundige symbolen/notaties gebruiken 33

34 Naam: Klas: Schooljaar Evaluatie van vaardigheden en attitudes in de derde graad Rekenvaardigheden Te gebruiken tijdens de les Concreet gedrag Aanwezig + Afwezig Berekening met haakjes op correcte manier maken (letten op teken voor de haakjes) Parate kennis gebruiken (rekenen met formules, rekenen met functievoorschriften, in de statistiek) Aangeleerde rekenprocedures correct kunnen toepassen (oplossen van vergelijkingen en ongelijkheden,stelsels) Voorspellen en inschatten van de grootteorde van een resultaat Wiskundige taalvaardigheid Leervaardigheden Het mondeling correct kunnen verwoorden van wiskundige begrippen en uitdrukkingen(vb. de nde machtswortel van een getal, het functievoorschrift, de vergelijking van ) De reflex hebben om het formularium zelfstandig te gebruiken Kritische zin: een kritische Resultaat controleren op fouten houding tegenover de eigen Reflecteren bij werkwijze berekeningen, beweringen, handelingen 67 Mathematisering: Groepswerk Koffie en melk Filmpje uit Uitwiskeling wordt getoond. Evaluatie op basis van onderstaande vaardigheden en attitudes: Beoordeling en tips ter verbetering Leerplandoelen vaardigheden 1. Wiskundige taalvaardigheid a. Het verwoorden van hun gedachten en inzichten b. Lezen en interpreteren van visuele informatie 2. Denk- en redeneervaardigheden a. Het begrijpen van een redenering b. Opbouwen van een redenering (vermoeden formuleren en argumenteren) 3. Probleemoplossende vaardigheden a. Een opgave herformuleren b. Een schema maken c. Oplossingstechnieken bedenken Leerplandoelen attitudes 1. Zin voor volledigheid, eenvoud en doelmatigheid van wiskundetaal 2. Zelfvertrouwen, zelfstandigheid, doorzettingsvermogen bij het aanpakken van problemen 3. Zin voor samenwerking en overleg Attitudebeoordeling eigen aan de school 1. Taalgebruik (wiskundige taal maar ook formuleren in volzinnen) 2. Motivatie (zoek actief naar een oplossing zonder af te wachten) 3. Interactie ( luister naar elkaar, overleg, laat iedereen aan het woord) Schrijf de oplossing hieronder nauwkeurig neer: 68 34

35

36

37 BELANG VAN EEN PROFESSIONELE VAKGROEP Procesevaluatie, leerkansen van elke leerling verhogen wiskundevorming van elke leerling versterken oriëntering en advies beter onderbouwen zelfkennis (mogelijkheden, grenzen) van leerling vergroten continuïteit waarborgen een uitdaging voor de vakgroep! 73 Goed evalueren is een kunst!

WISKUNDIGE TAALVAARDIGHEDEN

WISKUNDIGE TAALVAARDIGHEDEN WISKUNDIGE TLVRDIGHEDEN Derde graad 1 Het begrijpen van wiskundige uitdrukkingen in eenvoudige situaties (zowel mondeling als 1V4 2V3 3V3 (a-b-c) schriftelijk) 2 het begrijpen van figuren, tekeningen,

Nadere informatie

VOET EN WISKUNDE. 1 Inleiding: Wiskundevorming

VOET EN WISKUNDE. 1 Inleiding: Wiskundevorming Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat, 00 Brussel VOET EN WISKUNDE Inleiding: vorming Een actuele denkwijze over wiskundevorming gaat uit van competenties. Het gaat om een

Nadere informatie

LEERPLANSTUDIE Tweede graad TSO/KSO leerplan d

LEERPLANSTUDIE Tweede graad TSO/KSO leerplan d LEERPLANSTUDIE Tweede graad TSO/KSO leerplan d 1 Leerplannen Eerste graad A-stroom (D/2009/7841/003) In voege sinds 1 september 2009 Tweede graad KSO/TSO (D/2002/0279/048) In voege sinds 1 september 2002

Nadere informatie

WISKUNDIGE TAALVAARDIGHEDEN. De leerlingen ontwikkelen (binnen het gekende wiskundig instrumentarium) Derde graad kso/tso. Tweede graad kso/tso

WISKUNDIGE TAALVAARDIGHEDEN. De leerlingen ontwikkelen (binnen het gekende wiskundig instrumentarium) Derde graad kso/tso. Tweede graad kso/tso WISKUNDIGE TLVRDIGHEDEN 1 Het begrijpen van wiskundige uitdrukkingen in eenvoudige situaties (zowel mondeling als 1V4 2V3 3V3(a-bschriftelijk) eenvoudige 2 het begrijpen (lezen) van figuren, tekeningen,

Nadere informatie

BINNENKLASDIFFERENTIATIE IN WISKUNDELESSEN

BINNENKLASDIFFERENTIATIE IN WISKUNDELESSEN BINNENKLASDIFFERENTIATIE IN WISKUNDELESSEN - Situering - Lkr over binnenklasdifferentiatie - Binnenklasdifferentiatie? - Leerplannen - Binnenklasdifferentiatie in wiskunde Hilde De Maesschalck 8 oktober

Nadere informatie

Pagina 1 van 5 EVALUEREN. 1 Procesevaluatie versus productevaluatie

Pagina 1 van 5 EVALUEREN. 1 Procesevaluatie versus productevaluatie Pagina 1 van 5 1 Procesevaluatie versus productevaluatie Procesevaluatie: richt zich op de kwaliteit van het leerproces en probeert dus het leerproces van de leerlingen en het onderwijsproces (het didactisch

Nadere informatie

Thema 1: Getallen. 1. Leerplandoelen die in dit thema aanbod komen:

Thema 1: Getallen. 1. Leerplandoelen die in dit thema aanbod komen: Naam: Klas: 1A Klas: Datum: Permanente - / Procesevaluatie bundel Vak: Wiskunde Thema 1: Getallen 1. Leerplandoelen die in dit thema aanbod komen: Opdracht: Zelfevaluatie - Kruis de gepaste smiley aan.

Nadere informatie

Actualisering leerplan eerste graad - Deel getallenleer: vraagstukken Bijlage p. 1. Bijlagen

Actualisering leerplan eerste graad - Deel getallenleer: vraagstukken Bijlage p. 1. Bijlagen Bijlage p. 1 Bijlagen Bijlage p. 2 Bijlage 1 Domeinoverschrijdende doelen - Leerplan BaO (p. 83-85) 5.2 Doelen en leerinhouden 5.2.1 Wiskundige problemen leren oplossen DO1 Een algemene strategie voor

Nadere informatie

Zinvol realiseren van competenties in de derde graad Visie en werkvormen

Zinvol realiseren van competenties in de derde graad Visie en werkvormen Zinvol realiseren van competenties in de derde graad Visie en werkvormen T 3 Symposium, Oostende Onze-Lieve-Vrouwecollege Brugge dinsdag 19 augustus 2014 Voorwoord What is teaching? http:/vimeo.com/48768091

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan

Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Opbrengstgericht werken bij andere vakken Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Doel Leerkrachten kunnen een les tekenen of geschiedenis ontwerpen volgens de uitgangspunten van OGW die ze direct

Nadere informatie

Project wiskunde: iteratie en fractalen. Naam:

Project wiskunde: iteratie en fractalen. Naam: Project wiskunde: iteratie en fractalen Naam: Klas: 6EW-6LW-6WW 1 Doelstellingen De leerlingen leren zelfstandig informatie verwerven en verwerken over een opgelegd onderwerp. De leerlingen kunnen de verwerkte

Nadere informatie

VAKOVERLEG LERAREN EERSTE GRAAD A PROCESEVALUATIE

VAKOVERLEG LERAREN EERSTE GRAAD A PROCESEVALUATIE Secundair Onderwijs WISKUNDE VAKOVERLEG LERAREN EERSTE GRAAD A PROCESEVALUATIE Samenstelling syllabus en leiding Regionale sessies L. DE WILDE 28 en 30 april 2014 G. REYNTJENS Diocesane begeleiders wiskunde

Nadere informatie

Bijlage 11 - Toetsenmateriaal

Bijlage 11 - Toetsenmateriaal Bijlage - Toetsenmateriaal Toets Module In de eerste module worden de getallen behandeld: - Natuurlijke getallen en talstelsels - Gemiddelde - mediaan - Getallenas en assenstelsel - Gehele getallen met

Nadere informatie

H u i s w e r k b e l e i d

H u i s w e r k b e l e i d H u i s w e r k b e l e i d Voor maken. sommige een Voor kinderen aantal anderen kinderen een is complexe het levert huiswerk huiswerk taak echter waarbij geen een zij problemen bron een beroep van op,

Nadere informatie

Eindverslag Academische Opleidingsschool Sophianum, juni 2011

Eindverslag Academische Opleidingsschool Sophianum, juni 2011 Eindverslag Academische Opleidingsschool Sophianum, juni 2011 Welke middelen kan een docent tijdens zijn les gebruiken / hanteren om leerlingen van havo 4 op het Sophianum meer te motiveren? Motivatie

Nadere informatie

Het practicum wiskunde: coöperatief aanleren van vaardigheden en attitudes

Het practicum wiskunde: coöperatief aanleren van vaardigheden en attitudes Het practicum wiskunde: coöperatief aanleren van vaardigheden en attitudes Centrum Nascholing Onderwijs, Wilrijk Koen De Naeghel Onze-Lieve-Vrouwecollege, Brugge woensdag 12 februari 2014 Inhoud Inleiding

Nadere informatie

HOUT EN BOUW. Activerende werkvormen? De leraar doet er toe.

HOUT EN BOUW. Activerende werkvormen? De leraar doet er toe. HOUT EN BOUW Activerende werkvormen? Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat we na 14 dagen gemiddeld slechts 10 % hebben onthouden van datgene wat we gelezen hebben en 20 % van wat we hebben gehoord.

Nadere informatie

Hoe werken met de portfolio s? In de portfolio s is een duidelijke leerlijn ingebouwd.

Hoe werken met de portfolio s? In de portfolio s is een duidelijke leerlijn ingebouwd. VRAAG 7 Hoe werken met de portfolio s? In de portfolio s is een duidelijke leerlijn ingebouwd. We beschouwen attitudes als voedingsbodem voor het leren leren. - Eerste graad: expliciteren : binnencirkel

Nadere informatie

Quickies. Meetkundeleerstof van de tweede graad kort, snel en leuk inoefenen en herhalen. 22 november 2014 Heleen Van Maldeghem Kortrijk

Quickies. Meetkundeleerstof van de tweede graad kort, snel en leuk inoefenen en herhalen. 22 november 2014 Heleen Van Maldeghem Kortrijk Quickies Meetkundeleerstof van de tweede graad kort, snel en leuk inoefenen en herhalen. Dag van de wiskunde Dominque La Grange 22 november 2014 Heleen Van Maldeghem Kortrijk Inleiding Sommige leerlingen

Nadere informatie

DAG VAN DE WISKUNDE. 20 november 2010 DE ACTUALITEIT VAN ONS WISKUNDEONDERWIJS GEVARIEERD AANBOD WISKUNDE-IMPULSDAG

DAG VAN DE WISKUNDE. 20 november 2010 DE ACTUALITEIT VAN ONS WISKUNDEONDERWIJS GEVARIEERD AANBOD WISKUNDE-IMPULSDAG DAG VAN DE WISKUNDE 20 november 2010 DE ACTUALITEIT VAN ONS WISKUNDEONDERWIJS 1 GEVARIEERD AANBOD 1. Hoogbegaafdheid: achtergronden - aanpak 2. Digitaal bord: didactisch gebruik 3. Statistiek met GeoGebra

Nadere informatie

PEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO. 1 De resultaten

PEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO. 1 De resultaten PEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO 1 De resultaten Op 9 mei 2012 werden door de overheid de resultaten meegedeeld van de peilproeven over (een deel van) de eindtermen wiskunde van de tweede graad aso

Nadere informatie

Naam:... ZELFEVALUATIE WISKUNDE A-STROOM (het 60-puntenplan) WAT KAN IK AL? / WAT MOET IK NOG HERHALEN? / WAT MOET IK NOG INOEFENEN?

Naam:... ZELFEVALUATIE WISKUNDE A-STROOM (het 60-puntenplan) WAT KAN IK AL? / WAT MOET IK NOG HERHALEN? / WAT MOET IK NOG INOEFENEN? ZELFEVALUATIE WISKUNDE A-STROOM (het 60-puntenplan) WAT KAN IK AL? / WAT MOET IK NOG HERHALEN? / WAT MOET IK NOG INOEFENEN? Voor de GETALLENLEER worden concreet volgende doelstellingen nagestreefd: Begripsvorming

Nadere informatie

Rubrics vaardigheden

Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden

Nadere informatie

Rubrics vaardigheden

Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep economie en handelsvakken

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep economie en handelsvakken Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep economie en handelsvakken In kolom 1 vind je 70 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep economie en handelsvakken. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep technologische opvoeding.

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep technologische opvoeding. Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep technologische opvoeding. In kolom 1 vind je 61 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep TO. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan

Nadere informatie

Het nieuwe leerplan wiskunde voor de eerste graad A-stroom

Het nieuwe leerplan wiskunde voor de eerste graad A-stroom Het nieuwe leerplan wiskunde voor de eerste graad A-stroom Aansluiting van de tweede graad Vakbegeleiding wiskunde DPB-Brugge 2 Wiskundevorming - rode draad Leefwereld Werkelijkheidsgebied Probleem Model

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Nederlands

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Nederlands Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Nederlands In kolom 1 vind je 66 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep Nederlands. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan met

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode In kolom 1 vind je 68 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep mode. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke items je reeds

Nadere informatie

~ 1 ~ selecteren. (LPD 1,8,27) (LPD 13,22,23,27)

~ 1 ~ selecteren. (LPD 1,8,27) (LPD 13,22,23,27) ~ 1 ~ Functionele taalvaardigheid/ tekstgeletterdheid Eindtermen (P)AV voor 2 de graad SO 3 de graad SO 3 de jaar 3 de graad SO DBSO niveau 2 de graad DBSO niveau 3 de graad DBSO niveau 3 de jaar 3 de

Nadere informatie

Taalvaardigheid Preventie en remediëring. -betrokkenheid verhogende werkvormen creëren -een maximale -herformuleren de lln het probleem

Taalvaardigheid Preventie en remediëring. -betrokkenheid verhogende werkvormen creëren -een maximale -herformuleren de lln het probleem Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET LEREN LEREN EN GOK Voet@2010 leren leren en thema s gelijke onderwijskansen Socio-emotionele ontwikkeling (1ste graad)

Nadere informatie

ICT-implementatieplan 1e graad - wiskunde

ICT-implementatieplan 1e graad - wiskunde ICT-implementatieplan 1e graad - wiskunde 1) Het gebruik van rekenmachine a) Visie correct gebruik van de rekenmachine Tijdens de lessen wiskunde willen we het gebruik van de rekenmachine correct aanleren:

Nadere informatie

LEREN LEREN. tweede graad

LEREN LEREN. tweede graad LEREN LEREN tweede graad Noteer op een blad, wat je reeds allemaal (aan)leerde in je jonge leven. Noteer (met groen) zoveel mogelijk factoren die dat leren beïnvloedden. Om iets te leren: 1. heb je een

Nadere informatie

Lambrecht Spijkerboer 12 oktober 17

Lambrecht Spijkerboer 12 oktober 17 Lambrecht Spijkerboer STA@Lambrechtspijkerboer.nl 12 oktober 17 De leerling in beeld Waarom eigenlijk toetsen? Wat wil je van de leerlingen weten? En wat willen de leerlingen van jou weten?... 4 vragen

Nadere informatie

luisteren: ET 4, 6 spreken: ET 15, 18, 23 lezen: ET 10, 12 schrijven: ET 28, 30, 31, 34 mondelinge interactie: 24, 27

luisteren: ET 4, 6 spreken: ET 15, 18, 23 lezen: ET 10, 12 schrijven: ET 28, 30, 31, 34 mondelinge interactie: 24, 27 TABASCO Oriëntatie + voorbereiden Leercoach Leerlingen Iemand voorstellen (schriftelijk en mondeling) Leerplandoelstellingen kiezen functionele kennis: - woordvelden: 35.1.1 en 35.1.2 en 35.1.3 - grammatica:

Nadere informatie

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument

Nadere informatie

Richtlijn Het Activerende Directe Instructie Model

Richtlijn Het Activerende Directe Instructie Model Richtlijn Het Activerende Directe Instructie Model Omschrijving Verwijzing naar Doelgroep Opsteller Intern document die uitleg geeft over het activerende directe instructiemodel. Vaardigheidsmeter Betrokken

Nadere informatie

PROCESEVALUATIE IN WISKUNDE

PROCESEVALUATIE IN WISKUNDE SECUNDAIR ONDERWIJS PROCESEVALUATIE IN WISKUNDE Vakoverleg met leraren tweede en derde graad so Samenstelling syllabus en leiding Hilde De Maesschalck Luc De Wilde Diocesane begeleiding wiskunde november

Nadere informatie

Kies Actief Rapportage van Femke Peeters

Kies Actief Rapportage van Femke Peeters Kies Actief Rapportage van Femke Peeters De huidige school van Femke Peeters Summa College Eindhoven Eindhoven Huidige opleiding: MBO, klas 3, richting Economie Kies Actief Geef richting aan je loopbaan!

Nadere informatie

Vakgebonden Vakoverschrijdend Over welk(e) vak(ken) gaat het?... Doel: eerder formatief eerder summatief Formuleer uw doelen:...

Vakgebonden Vakoverschrijdend Over welk(e) vak(ken) gaat het?... Doel: eerder formatief eerder summatief Formuleer uw doelen:... Vakgebonden Vakoverschrijdend Over welk(e) vak(ken) gaat het? Doel: eerder formatief eerder summatief Formuleer uw doelen:............ Belangrijkste doelen in bewoordingen voor de leerlingen:............

Nadere informatie

EEN BEETJE NEUROWETENSCHAP. 19/03/2015 UDL-inspiratiedag 1

EEN BEETJE NEUROWETENSCHAP. 19/03/2015 UDL-inspiratiedag 1 EEN BEETJE NEUROWETENSCHAP 19/03/2015 UDL-inspiratiedag 1 3 GEINTEGREERDE NETWERKEN Het affectieve netwerk Het herkenningsnetwerk Het strategisch netwerk 19/03/2015 UDL-inspiratiedag 2 DE UDL-RICHTLIJNEN:

Nadere informatie

Raad Hoger Onderwijs IDR / 12 juni 2012 RHO-RHO-ADV-010. Advies instapprofiel van de student hoger onderwijs

Raad Hoger Onderwijs IDR / 12 juni 2012 RHO-RHO-ADV-010. Advies instapprofiel van de student hoger onderwijs Raad Hoger Onderwijs IDR / 12 juni 2012 RHO-RHO-ADV-010 Advies instapprofiel van de student hoger onderwijs Raad Hoger Onderwijs IDR / 12 juni 2012 RHO-RHO-ADV-010 bijlage 1 Bijlage 1: Algemene instapcompetenties

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakgroep techniek.

Mogelijke opdrachten voor een vakgroep techniek. Mogelijke opdrachten voor een vakgroep techniek. In kolom 1 vind je 61 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep Techniek. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke items

Nadere informatie

Pedagogische begeleiding wiskunde oktober 2016 Pagina 1

Pedagogische begeleiding wiskunde oktober 2016 Pagina 1 Pedagogische begeleiding SO Vakbegeleiding wiskunde ONDERZOEKSCOMPETENTIES WISKUNDE DERDE GRAAD AS0 Specifieke eindtermen i.v.m. onderzoekscompetenties (SETOC) Wat? Leerplan a derde graad aso VVKSO De

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica In kolom 1 vind je 69 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep geschiedenis/esthetica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.

Nadere informatie

Vragen over algebraïsche vaardigheden aan het eind van klas 3 havo/vwo

Vragen over algebraïsche vaardigheden aan het eind van klas 3 havo/vwo Bijlage 7 Vragen over algebraïsche vaardigheden aan het eind van klas 3 havo/vwo Deze vragen kunnen gebruikt worden om aan het eind van klas 3 havo/vwo na te gaan in hoeverre leerlingen in staat zijn te

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep informatica

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep informatica Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep informatica In kolom 1 vind je 66 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep informatica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke

Nadere informatie

Onze schooleigenvisie op huiswerk

Onze schooleigenvisie op huiswerk Huistaken en lessen uit het schoolreglement De leerlingen zijn steeds verplicht de opgegeven lessen te leren. De leerkracht is steeds gerechtigd deze leerstof mondeling of schriftelijk op te vragen. De

Nadere informatie

HUISTAAKVOORBEREIDING:

HUISTAAKVOORBEREIDING: HUISTAAKVOORBEREIDING: Het blijkt dat vooral bij jonge kinderen de ouders dikwijls de opdracht opnieuw moeten uitleggen en toelichten. We zorgen bij het geven van huistaken voor ondubbelzinnige en concrete

Nadere informatie

EINDTERMEN Bosbiotoopstudie

EINDTERMEN Bosbiotoopstudie EINDTERMEN Bosbiotoopstudie Eerste graad A-stroom Vakgebonden eindtermen aardrijkskunde De mens en het landschap Het landelijk landschap 22 milieueffecten opnoemen die in verband kunnen gebracht worden

Nadere informatie

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 4 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie bij verwerking

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 4 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie bij verwerking Opbrengstgericht omgaan met verschillen Bijeenkomst 4 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie bij verwerking Programma Doelen en programma toelichten Terugblik op huiswerkopdracht Een

Nadere informatie

Wat Werkt in de klas. @YorickSaeijs Onderwijsadviseur OMJS yorick@onderwijsmaakjesamen.nl

Wat Werkt in de klas. @YorickSaeijs Onderwijsadviseur OMJS yorick@onderwijsmaakjesamen.nl Wat Werkt in de klas @YorickSaeijs Onderwijsadviseur OMJS yorick@onderwijsmaakjesamen.nl Doel: -Je weet wat een instructieles tot een goede les maakt. -Je hebt kennis opgedaan over de 9 didactische strategieën

Nadere informatie

Appendix A Checklist voor visible learning inside *

Appendix A Checklist voor visible learning inside * Appendix A Checklist voor visible learning inside * * Op www.bazalt.nl/lerenzichtbaarmaken kunt u dit formulier downloaden en vervolgens printen. Het is belangrijk dat de medewerkers van de school deze

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wetenschappen

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wetenschappen Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wetenschappen In kolom 1 vind je 73 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep wetenschappen. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan

Nadere informatie

Referentieniveaus uitgelegd. 1S - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1S rekenen. 1F - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1F rekenen

Referentieniveaus uitgelegd. 1S - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1S rekenen. 1F - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1F rekenen Referentieniveaus uitgelegd De beschrijvingen zijn gebaseerd op het Referentiekader taal en rekenen'. In 'Referentieniveaus uitgelegd' zijn de niveaus voor de verschillende sectoren goed zichtbaar. Door

Nadere informatie

WISKUNDE. Jef De Langhe, Hilde De Maesschalck, Luc De Wilde. voor alle leraren

WISKUNDE. Jef De Langhe, Hilde De Maesschalck, Luc De Wilde. voor alle leraren WISKUNDE Jef De Langhe, Hilde De Maesschalck, Luc De Wilde voor alle leraren Didactiek van de wiskunde Dit is de titel van een boek geschreven door G. Janssens en F. Stoffelen en dat in 1956 (!) werd uitgegeven

Nadere informatie

Kijkwijzer techniek. Kijkwijzer leerlingencompetenties, materiaal uit traject Talenten breed evalueren, dag 1 Pagina 1

Kijkwijzer techniek. Kijkwijzer leerlingencompetenties, materiaal uit traject Talenten breed evalueren, dag 1 Pagina 1 Kijkwijzer techniek Deze kijkwijzer is een instrument om na te gaan in welke mate leerlingen een aantal competenties bezitten. Door middel van deze kijkwijzer willen we verschillende doelen bereiken: Handvatten

Nadere informatie

opbrengstgericht werken in en door de sectie Met leerlingen reflecteren op de (gemaakte) toets

opbrengstgericht werken in en door de sectie Met leerlingen reflecteren op de (gemaakte) toets opbrengstgericht werken in en door de sectie Met leerlingen reflecteren op de (gemaakte) toets APS en KPC-groep Colofon Deze uitgave maakt onderdeel uit van de publicatie Opbrengstgericht werkin in en

Nadere informatie

Vandaag ALS WE KIEZEN VOOR BEWIJZEN, LATEN WE DAN NIET TOVEREN 11/10/09. Anne Schatteman Erasmushogeschool Brussel Lerarenopleiding LSO

Vandaag ALS WE KIEZEN VOOR BEWIJZEN, LATEN WE DAN NIET TOVEREN 11/10/09. Anne Schatteman Erasmushogeschool Brussel Lerarenopleiding LSO ALS WE KIEZEN VOOR BEWIJZEN, LATEN WE DAN NIET TOVEREN Erasmushogeschool Brussel Lerarenopleiding LSO anne.schatteman@ehb.be Vandaag 2 2 Erasmushogeschool Brussel 1 3 Stellingen en bewijzen zijn essentieel

Nadere informatie

De 10 e editie havo-vwo OB

De 10 e editie havo-vwo OB De 10 e editie havo-vwo OB Presentatie havo/vwo onderbouw 10 e editie 1 HAVO/VWO 1 VWO 2 HAVO 2 HAVO/VWO 2 VWO De delen 10 e editie onderbouw 3 HAVO deel 1 3 HAVO deel 2 3 VWO deel 1 3 VWO deel 2 Presentatie

Nadere informatie

Welke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken. Astrid van den Hurk 22 januari 2015

Welke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken. Astrid van den Hurk 22 januari 2015 Welke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken Astrid van den Hurk 22 januari 2015 Doelen Zicht op basisbehoeftes van leerlingen om gemotiveerd te kunnen werken; Zelfdeterminatietheorie

Nadere informatie

Differentiëren in wiskunde, niet zo moeilijk

Differentiëren in wiskunde, niet zo moeilijk Differentiëren in wiskunde, niet zo moeilijk Kleur bekennen Kahoot https://kahoot.it/#/ om deel te nemen https://getkahoot.com/ om zelf te maken Plickers https://www.plickers.com/signup Kwalitatief wiskundeonderwijs

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica In kolom 1 vind je 69 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep geschiedenis/esthetica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.

Nadere informatie

Zelfgestuurd leren met Acadin

Zelfgestuurd leren met Acadin Zelfgestuurd leren met Acadin 1. Wat is zelfgestuurd leren? Zelfgestuurd leren wordt opgevat als leren waarbij men zelfstandig en met zin voor verantwoordelijkheid de sturing voor de eigen leerprocessen

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wiskunde

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wiskunde Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wiskunde In kolom 1 vind je items waaraan je kan werken in de vakgroep wiskunde. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën: 1 Vakgroep en vakgroepwerking 2 Leerplanrealisatie

Nadere informatie

Portfolio wiskunde. zelfstandig en gedifferentieerd maken van oefeningen

Portfolio wiskunde. zelfstandig en gedifferentieerd maken van oefeningen Het portfolio wiskunde: zelfstandig en gedifferentieerd maken van oefeningen Dag van de wiskunde - Werkwinkel 8 Onze-Lieve-Vrouwecollege Brugge zaterdag 14 november 2015 Deze werkwinkel... gaat over didactiek

Nadere informatie

Differentiëren in wiskunde, niet zo moeilijk. Differentiëren als onderdeel van kwalitatief wiskundeonderwijs

Differentiëren in wiskunde, niet zo moeilijk. Differentiëren als onderdeel van kwalitatief wiskundeonderwijs Dag van de wiskunde 26 november 2016 Differentiëren als onderdeel van kwalitatief wiskundeonderwijs Differentiëren in wiskunde: Quick and Easy 26 november 2016 Dag van de wiskunde Differentiëren in wiskunde,

Nadere informatie

Wat stelt de doorlichting vast? Enkele voorbeelden:

Wat stelt de doorlichting vast? Enkele voorbeelden: Werken aan leerlijnen De nieuwe leerplannen zijn nu van kracht in het basisonderwijs, in de eerste en de tweede graad. Dit is een geschikt moment om leerlijnen opnieuw te bekijken of uit te werken. Wat

Nadere informatie

Welke soorten huistaken geven we aan onze leerlingen?

Welke soorten huistaken geven we aan onze leerlingen? Huistakenbeleid Waarom huistaken zinvol zijn! Oefenen en afwerken Door huistaken te geven willen wij ervoor zorgen dat leerstof verder kan ingeoefend en geautomatiseerd worden. Vaardigheden en attitudes

Nadere informatie

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Uitleg Start De workshop start met een echte, herkenbare en uitdagende situatie. (v.b. het is een probleem, een prestatie, het heeft

Nadere informatie

Secundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen

Secundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen Eindtermen educatief project Korstmossen, snuffelpalen van ons milieu 2 de en 3 de graad SO Secundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen I. Gemeenschappelijke

Nadere informatie

Onderwijsbehoeften: - Korte instructie - Afhankelijk van de resultaten Test jezelf toevoegen Toepassing en Verdieping

Onderwijsbehoeften: - Korte instructie - Afhankelijk van de resultaten Test jezelf toevoegen Toepassing en Verdieping Verdiepend Basisarrange ment Naam leerlingen Groep BBL 1 Wiskunde Leertijd; 5 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen. - 5 keer per week 45 minuten basisdoelen toepassen in verdiepende contexten.

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Moderne Vreemde Talen

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Moderne Vreemde Talen Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Moderne Vreemde Talen In kolom 1 vind je 49 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep MVT (Frans, Engels, Duits). Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.

Nadere informatie

SAMEN SCHOOL MAKEN. Huiswerkbeleid van VIA Basisschool Onze-Lieve-Vrouw

SAMEN SCHOOL MAKEN. Huiswerkbeleid van VIA Basisschool Onze-Lieve-Vrouw Huiswerk is SAMEN SCHOOL MAKEN Huiswerkbeleid van VIA Basisschool Onze-Lieve-Vrouw Huiswerk is het uitvoeren van opdrachten buiten klasverband. Goed huiswerk ligt in het verlengde van het leerproces dat

Nadere informatie

Eerste graad A-stroom

Eerste graad A-stroom EINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Vijverbiotoopstudie Eerste graad A-stroom Vakgebonden eindtermen aardrijkskunde Het natuurlijk milieu Reliëf 16* De leerlingen leren respect opbrengen voor de waarde van

Nadere informatie

Leerlijn leren leren. 4 Leerlijn leren leren. 1 Strategieën om kennis op te bouwen en problemen op te lossen

Leerlijn leren leren. 4 Leerlijn leren leren. 1 Strategieën om kennis op te bouwen en problemen op te lossen 4 Leerlijn leren leren Leerlijn leren leren 1 2 3 4 5 6 1 Strategieën om kennis op te bouwen en problemen op te lossen 1 De lln kunnen losse gegevens leren ze: a betekenis te geven ze te situeren in een

Nadere informatie

Begeleiding van studievaardigheden in het Mentoraat. Frans Ottenhof

Begeleiding van studievaardigheden in het Mentoraat. Frans Ottenhof Begeleiding van studievaardigheden in het Mentoraat Frans Ottenhof De rol van de mentor * Wat is motiverend voor leerlingen? * Aan welke studievaardigheden kun je werken? Welke niet? * Wat heb je nodig

Nadere informatie

Slim organiseren is samen differentiëren voor elk kind

Slim organiseren is samen differentiëren voor elk kind Dag van de slimme school Slim organiseren is samen differentiëren voor elk kind Praktijkgetuigenis Mijn School op de Hei Even afspreken Om de andere workshop niet te storen, wees stil. Wil je graag iets

Nadere informatie

Type 1: De Docent TEST LEERKRACHTSTIJL LAGER. Centrum voor Taal en Onderwijs MIJN PROFIEL

Type 1: De Docent TEST LEERKRACHTSTIJL LAGER. Centrum voor Taal en Onderwijs MIJN PROFIEL Type 1: De Docent Ik weet perfect waar ik mee bezig ben. Met mijn strakke planning zien we alle vooropgestelde leerstof, met tijd voor een herhalingsles voor elke grote toets. Er zijn duidelijke afspraken

Nadere informatie

Rekenen Wiskunde Ondersteuning

Rekenen Wiskunde Ondersteuning Schooljaar 2014-2015 Rekenen Wiskunde Ondersteuning Handvatten voor leerlingen met (ernstige) reken- en/of wiskundeproblemen Naam leerling:... Klas: 0 Inleiding In deze bundel probeer ik je wegwijs te

Nadere informatie

Leeromgeving en organisatie

Leeromgeving en organisatie Leeromgeving en organisatie Lesdoel Ik kan een les voorbereiden a.d.h.v. het lesplanformulier van Geerligs. Hoe word ik een goede leraar? Kunst of kunde? Kun je het leren: Ja/Nee Wat doe je hier dan nog?

Nadere informatie

Sessie 2: Hoe werk je aan de eindtermen Nederlands, ook in andere vakken?

Sessie 2: Hoe werk je aan de eindtermen Nederlands, ook in andere vakken? Sessie 2: Hoe werk je aan de eindtermen Nederlands, ook in andere vakken? Vorm groepjes en verdeel de volgende rollen: groepsleider, verslaggever en tijdbewaker. 1. Eindtermen Nederlands: een verkenning

Nadere informatie

Hoe kan je collega s coachen bij het universeel ontwerpen?

Hoe kan je collega s coachen bij het universeel ontwerpen? Hoe kan je collega s coachen bij het universeel ontwerpen? Hoe kan je collega s coachen bij het universeel ontwerpen? 2 Een manier van coachen die volgens ons goed aansluit bij wat er in onderwijs nodig

Nadere informatie

Huiswerkbeleid de Boomgaard

Huiswerkbeleid de Boomgaard Huiswerkbeleid de Boomgaard Visie Huiswerk is een brug tussen school en thuis: huiswerk betrekt ouders bij het schoolgebeuren. Het is een manier om interesse te tonen in het schoolleven van de kinderen.

Nadere informatie

Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4

Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4 ECTS-FICHE MODULE Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT identificatie opleiding Bouw- en houtconstructies modulenaam Wiskunde code module 1A goedkeuring door aantal lestijden 80 studiepunten datum goedkeuring structuurschema / volgtijdelijkheid link: inhoud

Nadere informatie

Aandachtspunt

Aandachtspunt FEEDBACK VOOR DE LEERLING Plannen en organiseren Planmatig werken Ik werk chaotisch en heb geen aandacht voor plan en schema. Ik kan geen prioriteiten stellen. Ik werk ordelijk, maar vergeet daarbij het

Nadere informatie

TABASCO. Oriëntatie + voorbereiden

TABASCO. Oriëntatie + voorbereiden TABASCO Oriëntatie + voorbereiden Leercoach Leerlingen Een bestelling doen in een restaurant (mondeling) Leerplandoelstellingen kiezen functionele kennis: - woordvelden: 35.1.3 en 35.1.4 - grammatica:

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 : REKENEN

Hoofdstuk 1 : REKENEN 1 / 6 H1 Rekenen Hoofdstuk 1 : REKENEN 1. Wat moet ik leren? (handboek p.3-34) 1.1 Het decimaal stelsel In verband met het decimaal stelsel: a) het grondtal van ons decimaal stelsel geven. b) benamingen

Nadere informatie

Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4

Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4 ALGEMENE INFORMATIE MODULE Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester

Nadere informatie

Beoordelingsfiche bij een open opdracht: een eenvoudig model

Beoordelingsfiche bij een open opdracht: een eenvoudig model Beoordelingsfiche bij een open opdracht: een eenvoudig model 1 Het begrijpen van het probleem: 2 Oplossingsplan: 3 Formulering antwoord: 0: Het probleem werd volledig verkeerd begrepen. 1: Een deel van

Nadere informatie

D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen

D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen DIDACTISCHE BEKWAAMHEID D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen Resultaat De leraar motiveert leerlingen om actief aan de slag te gaan. De leraar maakt doel en verwachting van de les duidelijk zorgt

Nadere informatie

POP Martin van der Kevie

POP Martin van der Kevie Naam student: Martin van der Kevie Studentnr.: s1030766 Studiefase: leerjaar 1 Datum: 18 okt 2009 Interpersoonlijk competent Overzicht wat leerlingen bezig houdt dit kun je gebruiken tijdens de les. Verder

Nadere informatie

Ons huiswerkbeleid. Wij vinden huiswerk belangrijk, omdat het:

Ons huiswerkbeleid. Wij vinden huiswerk belangrijk, omdat het: Groenveldstraat 46, 3001 Heverlee Tel. 016/ 20 80 26 Fax 016/23 60 46 basisschool@donboscoheverlee.be - www.donboscoheverlee.be Ons huiswerkbeleid De leerlingen zijn een groot deel van de dag actief op

Nadere informatie

Voor alle leraren Nederlands. 'Vergelijkend schema', eindtermen vaardigheden van de 3 graden: tekstsoorten, procedures/strategieën en attitudes.

Voor alle leraren Nederlands. 'Vergelijkend schema', eindtermen vaardigheden van de 3 graden: tekstsoorten, procedures/strategieën en attitudes. Voor alle leraren Nederlands 'Vergelijkend schema', eindtermen vaardigheden van de 3 graden:, procedures/strategieën en attitudes. 1 Luisteren 1e graad 2e graad 3e graad uiteenzetting leerstofonderdeel

Nadere informatie

Feedback. Soorten feedback Evaluatieve feedback: Goed gewerkt. Descriptieve feedback: Goed gewerkt. Je hebt alle belangrijke elementen opgenomen.

Feedback. Soorten feedback Evaluatieve feedback: Goed gewerkt. Descriptieve feedback: Goed gewerkt. Je hebt alle belangrijke elementen opgenomen. Feedback Wat is feedback? Feedback gaat over het terugkoppelen van informatie. Nicolien van Hamel 1 legt het kort en bondig uit: Feedback betekent letterlijk: terugkoppeling. Bij feedback hoor je van de

Nadere informatie

LEREN LEREN. tweede graad

LEREN LEREN. tweede graad LEREN LEREN tweede graad Noteer op een blad, wat je reeds allemaal (aan)leerde in je jonge leven. Noteer (met groen) zoveel mogelijk factoren die dat leren beïnvloedden. Om iets te leren: 1. heb je een

Nadere informatie

Huiswerkbeleid Basisschool ATHENEUM DENDERMONDE

Huiswerkbeleid Basisschool ATHENEUM DENDERMONDE Huiswerkbeleid Basisschool ATHENEUM DENDERMONDE Inleiding Huiswerk ligt in het verlengde van het leerproces wat in de klas is gestart. Het vormt de brug tussen de school en de ouders. Via ons huiswerkbeleid

Nadere informatie

ICT-LEERLIJN (met GeoGebra) Luc Gheysens WISKUNDIGE COMPETENTIES

ICT-LEERLIJN (met GeoGebra) Luc Gheysens  WISKUNDIGE COMPETENTIES ICT-LEERLIJN (met GeoGebra) Luc Gheysens www.gnomon.bloggen.be WISKUNDIGE COMPETENTIES 1 Wiskundig denken 2 Wiskundige problemen aanpakken en oplossen 3 Wiskundig modelleren 4 Wiskundig argumenteren 5

Nadere informatie