HAVENVISIE HOORN

Transcriptie

1 HAVENVISIE HOORN

2

3 VOORWOORD Op 10 juli 2012 is de structuurvisie Hoorn vastgesteld. De visie, een uitwerking van de in 2005 vastgestelde stadsvisie, helpt ons op weg om Hoorn vitaal en toekomstvast te houden en/of te maken. Hoorn zal zich, veel meer dan weleer, moeten richten op de kwaliteit van de woon-, werk- en leefomgeving. Deze kwaliteitslag is vertaald in een aantal hoofdopgaven. Eén van deze opgaven omvat het ontwikkelen van een aantrekkelijke stad in een complete regio. De kustzone is een belangrijke kwaliteitsdrager van onze stad. De unieke ligging van Hoorn (9 km kustzone!) kan meer en beter worden benut om de complete stad aan het Blauwe Hart te worden. Hiertoe is in 2013 het programma Waterfront vastgesteld. Een kernkwaliteit die optimaal benut moet worden is de haven. De 9 kilometer waterfront die Hoorn rijk is moet beter ingezet worden als kwaliteit voor de stad. Daarvoor zijn bereikbaarheid en beleving essentieel. Een aaneengeschakeld lint langs het water, regelmatig voorzien van toeristisch-recreatieve functies, maken het waterfront van Hoorn echt onderdeel van de stadskwaliteit. De relatie met het water en met andere (historische) steden is groot. Samen vormen zij een regionale vaarbestemming voor verschillende doelgroepen. Deze steden zorgen echter ook voor groeiende concurrentie. De havens van Hoorn liggen direct nabij de binnenstad en vormen met de historische gebouwen en schepen een beeldbepalend ensemble. Hoorn heeft daarmee een belangrijke troef in handen als bestemming voor bezoekers vanaf het water en het land. De bezoekers vanaf het water kunnen met riviercruiseschepen, charterschepen of op hun eigen plezierjacht Hoorn aandoen in één van de havens die gezamenlijk een aantrekkelijk aanzicht vormen van de binnenstad. Ook voor bewoners is watersport toegankelijk, vier jachthavens bieden ligplaatsen en direct omwonenden kunnen een klein bootje afmeren aan de daarvoor beschikbare kades. Bezoekende pleziervaartuigen kunnen terecht in de gemeentelijke binnenhaven, in de Vluchthaven en in de Grashaven. Charterschepen en riviercruises krijgen een plek aangewezen in de gemeentelijke Buitenhaven. Een kleine thuisvloot vaart vanuit Hoorn haar charterprogramma en enkele bedrijven bieden activiteiten aan op en aan het water. Sterk punt van Hoorn is de zeer korte afstand naar de binnenstad, een aantrekkelijk winkelaanbod met diverse zelfstandige en onderscheidende winkeliers en natuurlijk de historie. Recentelijk is het Oostereiland met de voormalige gevangenis omgebouwd tot cultuurcluster met een cinema, een museum, hotel en het Centrum Varend Erfgoed. Stad en haven worden zo nog meer verweven. 3

4 4

5 INHOUDSOPGAVE 1 DOEL EN VISIE OP HOOFDPUNTEN 7 2 KENNIS 9 3 BESEF 11 UITWERKING VISIE 4 WATERFRONT INZETTEN 15 5 VERBREDEN 15 6 VERDEDIGEN 17 7 VERSCHUIVEN INLEIDING STREEFBEELD EXTRA CAPACITEIT RIVIERCRUISES TIJDELIJKE AANLEGPLAATSEN KORT VERBLIJF EIGEN PLEK VOOR DE (BEZOEKENDE) CHARTERVAART HISTORISCHE EN BIJZONDERE SCHEPEN OP-EN AFSTAPSTEIGERS RECREATIEVE FUNCTIES EN GEMENGD GEBRUIK WONEN EN WERKEN AAN BOORD KLEINE BOOTJES VOOR BEWONERS PASSANTENHAVEN VOOR KORT BEZOEK 27 8 VERBETEREN REDENEN VAN VERTREK CHARTERSCHEPEN SANITAIR ELEKTRAVOORZIENING INVULLEN TEKORTEN VERKEER EN PARKEREN VERGROTEN VEILIGHEID ORGANISATIE VAN EVENEMENTEN VERBLIJFSDUUR TARIEVEN 33 9 VERBINDEN VERBINDEN BINNENSTAD EN HAVEN VERSTERKEN ZORG VOOR TEVREDEN PASSANTEN SAMEN 34 MET DE WATERSPORTVERENIGINGEN 10.2 INTERNE ORGANISATIE JURIDISCHE VERANKERING DE HAVENMEESTER: WELKOM IN HOORN 37 BIJLAGEN 38 Bijlage 1 Lijst met projecten behorend bij de havenvisie 38 Bijlagen (worden apart bijgevoegd) 2 Samenvatting van de verslagen van de bijeenkomsten 3 Samenvatting van de reacties op de zes stellingen op facebook 4 Alle reacties en input die op andere wijze is binnengekomen 5 De verslagen van de vier bijeenkomsten 6 Alle reacties op facebook 5

6 6

7 1. DOEL EN VISIE OP HOOFDPUNTEN DOEL Hoorn wil haar historische karakter behouden en versterken. De havens en het varend erfgoed horen daar als belangrijke pijler bij. Hoorn wil deze kwaliteit graag tonen aan haar bezoekers over land en over water. De havens moeten optimaal ingezet worden als stadskwaliteit, samen met het aantrekkelijke winkelhart. Hierdoor kan de verblijfstijd langer worden en de uniciteit groter. Het sterker koppelen van deze twee kwaliteiten is een opgave. Hoorn wil ook het economisch rendement van de havens vergroten, waardoor ondernemers in de stad inkomsten krijgen vanuit het havenbezoek. Hoorn wil daarom inzetten op een nog sterkere positie als aanloophaven voor chartervaart, jachten en riviercruises (afhankelijk van het economisch rendement). Ambitie is het aantal bezoekende schepen te vergroten en de gemiddelde verblijfstijd te verlengen. Hoorn wil ook haar ondernemers kansen bieden aan de waterkant voor nieuwe bedrijfsconcepten voor bestaande en nieuwe doelgroepen. De haven moet ruimte bieden aan ondernemers die het water willen gebruiken. Zo kan het water een belangrijk onderdeel worden van dagbezoek en verblijf in Hoorn. Hoorn wil dat de kustlijn één geheel wordt waarin projecten ontwikkeld worden die de relatie tussen stad en Markermeer versterken. Toegankelijkheid en bruikbaarheid zijn daarin essentieel. Een lint van projecten en verbeteringen langs de kustlijn dat wordt versterkt met een aantrekkelijke en toegankelijke haven waar bezoekers elkaar treffen. Levendigheid van de waterkant is essentieel. Concentratie van watergerelateerde functies rond de havens is belangrijk. Benutting van de Buitenhaven biedt mogelijkheden voor verbreding van functies en concentratie van levendigheid. Hoorn verliest het belang van bewoners van het havengebied en de rest van de stad niet uit het oog. Toegankelijkheid en beschikbaarheid van ligplaatsen, openbaarheid van kades en beschikbaarheid van mogelijkheden om het water te gebruiken, ook zonder eigen boot, vormen de basis. Bij haveninrichting en toekenning van ligplaatsen moet de leefbaarheid in de omgeving een belangrijk aspect zijn. Onderscheid Hoorn onderscheidt zich van andere bestemmingssteden en watersportsteden door de verweven combinatie van havens, parken en historische stad. Daardoor heeft Hoorn een ruime keuze aan aanlegplaatsen voor zowel de cruiseschepen, de chartervaart als de pleziervaart. Aanleggen kan bij het Oostereiland (cinema, museum, voormalige gevangenis), bij een park (Baatland), in een typische komhaven, een moderne haven (Karperkuil, voornamelijk vaste ligplaatsen), een actieve verenigingshaven of de efficiënte en complete Grashaven. Ligplaatsen voor kleine boten zijn beschikbaar in het overige stadswater. Deze variatie is de belangrijkste onderscheidende kwaliteit die vraagt om verdere uitbouw. DE DOELEN MEER SPECIFIEK - Bezoekende passantenschepen komende 5 jaar: minimaal behoud marktaandeel 2013, beperkte groei - Bezoekende charterschepen komende 5 jaar: herstel marktaandeel naar het niveau van Charterschepen met thuishaven Hoorn komende 5 jaar: groei naar marktaandeel Cruisevaart komende 10 jaar: uitbreiding marktaandeel, groei met de markt mee, geen nee hoeven verkopen (mits voldoende economische revenuen) - Uitbreiding in Hoorn met 2-3 watersportgebonden bedrijven - Tevredenheid over het bezoek aan de haven van Hoorn - Een goede verdeling van aanlegplaatsen voor verschillende soort gebruikers - Toename van aantal bezoekers dat het havengebied via land bezoekt - Meer bestedingen bij ondernemers en een toename van de werkgelegenheid 7

8 8

9 VISIE Hoorn moet haar waterfront beter inzetten als stadskwaliteit Hoorn moet haar markt verbreden Hoorn moet haar vaarwater verdedigen Om ruimte te bieden voor de toekomst moet zij haar havenfuncties verschuiven en plaatselijk vergroten Binnen de havens moet Hoorn voorzieningen voor gasten verbeteren Hoorn moet (winkel) stad en haven nog meer met elkaar verbinden Hoorn moet de organisatie versterken om klaar te zijn voor de toekomst. 2. KENNIS Er is zicht op de aantallen bezoekers. Jaarlijks komen er steeds meer riviercruiseschepen naar Hoorn. Geen van hen heeft er zijn thuishaven. De cruiseschepen kennen een piekdrukte in april en mei. Vijf charterschepen varen hun zeilprogramma (met een historisch schip) vanuit Hoorn en andere charterschepen doen Hoorn aan voor een bezoek. Jachten bezoeken Hoorn in drie jachthavens, met een redelijke verdeling tussen die havens. Een verkenning van aantallen en bestedingen van bezoekers per boot geeft het volgende beeld: Gemeentelijke haven, WSV en Stichting Jachthaven Gebruiker, gastschepen Aantal bezoekende schepen Aantal passagiers Besteding per passagier / schip gemiddeld Geschatte bestedingen in Hoorn per jaar (bootnachten) per jaar ca Cruiseschepen * pppn * Chartervaart* Jachten pppn 80 /boot/ nacht *chartervaart: op basis van registratie van bezoekende schepen met bezoekers aan boord, niet de thuisvloot of winterovernachters * exacte cijfers over de bestedingen in Hoorn door de passagiers op cruiseschepen zijn onbekend. Het bedrag in de tabel is ter indicatie opgenomen. De organisatie Amsterdam Cruise Port heeft in de zomer van 2012 een onderzoek laten doen naar de bestedingen en ervaringen van gasten van cruiseschepen en de motorchartervaart in zeven havens in de Metropool Amsterdam en Noord-Holland (waaronder Hoorn). Er zijn in de zeven havens in totaal 141 interviews afgenomen. In het rapport wordt gesproken van een besteding per persoon van 80. Daarbij komen de bestedingen van het schip zelf, voor bevoorrading, havengeld, water, reparaties etc. Deze zouden gemiddeld zijn. Onduidelijk is in hoeverre de gemiddelde bestedingen representatief voor Hoorn zijn. De bedragen lijken voor Hoorn veel te hoog. Daarnaast zijn in de bedragen ook de bestedingen van passagiers van de motorchartervaart meegenomen. 9

10 Gemeentelijke haven, WSV en Stichting Jachthaven Gebruiker, vaste ligplaatsen Aantal vaste ligplaatsen thuishaven Gemiddelde besteding / vaste ligplaats Geschatte bestedingen in Hoorn per jaar Cruiseschepen* Chartervaart Nvt Jachten Mei 2013 * liggeld + reserveringskosten voor 390 cruiseschepen van 100 meter: (globaal, ook afhankelijk van aantal overnachtingen) Van de bezoekende cruiseschepen koopt circa 50% een programma in bij het Toeristisch Informatiepunt Hoorn. Van de daar verkochte excursies vindt circa 80% in Hoorn plaats, met name stadswandelingen. Ondernemers in Hoorn geven aan steeds vaker cruisepassagiers in de stad te bedienen. De andere rederijen hebben zelf gidsen aan boord. Zij verzorgen zelf het programma en zullen mogelijk vaker de gemeente verlaten. Steeds vaker hebben schepen een dagdeel zonder programma in Hoorn, waardoor passagiers zelfstandig de stad gaan verkennen. Exacte cijfers over deze ontwikkeling ontbreken vooralsnog. Geschat wordt dat in totaal tussen de 70% en 90% van de bezoekers Hoorn in gaat. Hoorn heeft de huidige interne organisatie van de haven in kaart gebracht in de notitie organisatie havenzaken. In 2013 is een voorstel over het opzetten van een effectievere en efficiëntere havenorganisatie gemaakt. Het is nodig een beter zicht te krijgen op de financiën en de beïnvloedbare kosten en opbrengsten. Ook moet onderscheid gemaakt worden tussen investeringen om de havens in stand te houden en investeringen en kosten om deze ook te exploiteren als haven. De haven kent een inzet en betrokkenheid van diverse afdelingen en bestuurders. Voorts is regelmatig overleg met de gebruikers nodig. Tot voor enkele jaren terug was er weinig aandacht voor de havens. Er was tot zes jaar geleden geen afdeling verantwoordelijk voor havenbeleid, inclusief coördinatie, beheer en onderhoud. Vanuit deze beginpositie is een eerste inhaalslag uitgevoerd, waarbij voornamelijk fysieke voorzieningen zijn verbeterd. Hierbij ging het o.a. om het vernieuwen van de steiger Houten Hoofd, het vernieuwen van het remmingswerk langs de Veermanskade, nieuwe ondergrondse glas- en perscontainers, het opknappen van het gebied rond de Hoofdtoren en een nieuwe steiger voor de witte vloot. Een verder inhaalslag op het gebied van o.a. voorzieningen, regelgeving en handhaving is nog nodig. De vraag is of het beschikbare budget en de capaciteit om hierop in te zetten toereikend zijn om het gewenste resultaat snel te bereiken. 10

11 3. BESEF Hoorn beseft dat de positie op de toeristische waterkaart die zij nu heeft niet zomaar gegarandeerd is. De laatste jaren hebben verschillende gemeenten (Enkhuizen, Amsterdam, Lelystad) in hun havens aanzienlijke investeringen gedaan om charterschepen en riviercruises te trekken. Ook jachthavens aan het Markermeer, in Almere, Volendam en Uitdam hebben een kwaliteitsslag gemaakt waardoor zij meer en meer een bestemming zijn geworden met een aantrekkelijk comfort en aanbod. Hoorn heeft daardoor sterkere concurrentie gekregen. Dat heeft invloed gehad op het aantal bezoekende schepen. Aan het Markermeer zijn gemeenten en ondernemers volop bezig de kwaliteit van de havens te verbeteren, tegelijkertijd staat de vaarkwaliteit op het Markermeer voortdurend onder druk. Nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen in het Markermeer leggen (compensatie)claims op beschikbaar vaarwater. Groei van onderwaterplanten (en het voorlopig verbod op maaien daarvan door Rijkswaterstaat) zorgt voor een moeilijke bevaarbaarheid van het Hoornsche Hop en een moeilijke bereikbaarheid van de Hoornse havens. Natuurdoelstellingen staan aan de basis van luwte-eilanden en windmolens. Deze ontwikkelingen kunnen tot kans worden gekeerd (luwte-eilanden als aanlegplaatsen?) maar concurreren ook met de vrij beschikbare vaarruimte. Hoorn moet de kwaliteit van haar omgeving goed bewaken. De bestaande marktomvang staat voor meerdere doelgroepen onder druk. De autonome groei van de watersport is ten einde door sterke vergrijzing van de doelgroep en onvoldoende aangroei van onder af. Versnipperde vrije tijd, steeds meer recreatiemogelijkheden op een steeds kleinere wereld maken de automatische jaarlijkse groei van de vloot twijfelachtig. Binnen de watersport vindt er een verschuiving plaats van zeilboten naar motorboten, die vaak een gevarieerd vaargebied zoeken. Het aantal grote motorboten in Nederland groeit nog wel en kan vaak in bestaande havens slecht terecht. Het aantal vaardagen daalt. Steeds vaker worden boten in de thuishaven gebruikt als vakantieverblijf. Nieuwe doelgroepen en andersoortig gebruik moeten zich aandienen om de omvang van de watersport op peil te houden. Hoorn heeft overigens door haar ligging aan de westkant van het Markermeer nog een relatief hoge bezetting in haar jachthavens ten opzichte van de oostelijke oevers van Markermeer en IJsselmeer aantal passantenovernachtingen jachten j j.2002 j.2003 j.2004 j.2005 j.2006 j.2007 j.2008 j.2009 j.2010 Gemeentelijke haven en Stichting Jachthaven (excl. WSV Hoorn) 11

12 12

13 De chartervaart staat de laatste jaren onder druk door (tijdelijk?) teruglopende belangstelling en beperkte rentabiliteit. De belangrijkste gastengroepen komen uit Duitsland, vanwege bezuinigingen op school- en jeugdreizen is dat aantal gastengroepen teruggelopen. Vanwege de herkomst van gasten uit Duitsland en vanwege de gunstige ligging dichtbij het Wad, worden startplaatsen steeds vaker aan de noordoostzijde van het gebied gekozen, in Harlingen bijvoorbeeld. De hele westkant van het IJsselmeer heeft dan ook te maken met een daling van het aantal charterschepen. Het aantal bezoekende schepen daalt daarmee ook al enige jaren, hoewel Hoorn voor de chartervaart een zeer aantrekkelijke bestemming is met ligplaatsen dichtbij de binnenstad. De riviercruisemarkt is sterk afhankelijk van een beperkt aantal rederijen, die lang van te voren hun programma s maken. De markt groeit gestaag, ondanks een korte hapering als gevolg van de crisis. Het aantal schepen in aanbouw van grote rederijen kenschetst de verwachtingen die de bedrijven zelf hebben. Een verbreding en verjonging van de doelgroep ligt naar verwachting in het verschiet, in navolging van de zeecruisevaart. Hoorn heeft, samen met de regionale partners binnen Amsterdam Cruise Port, een forse marktontwikkeling doorgemaakt. Het aantal aanlopen groeide in de laatste jaren en Hoorn investeerde in verbetering van de voorzieningen voor de riviercruisemarkt aantal nachten chartervaart j.2006 j.2007 j.2008 j.2009 j.2010 j.2011 Ontwikkeling aantal nachten dat er charterschepen in Hoorn liggen (thuisvloot, winterliggers en bezoekende vloot) Hoorn beseft dat juist in deze markten vooruitgang niet meer vanzelf gaat. Investeren in je product op basis van de kwaliteiten van de stad en de behoeftes van bezoekers moet zorgen voor behoud van marktaandeel, bezoekende schepen, bestedingen, werkgelegenheid en een aantrekkelijk stadsbeeld. Stilstand is juist in deze marktomstandigheden zeker achteruitgang. Hoorn beseft dit en is bezig met een inhaalslag. De basisvoorwaarden zijn goed en worden waar nodig uitgebreid. Bovendien moeten de havens meer gekoppeld worden aan andere vrijetijdsbesteding in de stad. Ontwikkeling aantal aanlopen riviercruises 13

14 14 Waterfront

15 UITWERKING VISIE 4. WATERFRONT INZETTEN De 9 km waterfront die Hoorn rijk is moet beter ingezet worden als kwaliteit voor de stad. Daarvoor zijn bereikbaarheid en beleving essentieel. Een aaneengeschakeld lint langs het water, regelmatig voorzien van toeristischrecreatieve functies, maken het waterfront van Hoorn echt onderdeel van de stadskwaliteit. De ontwikkeling van een (bijzondere) jachthaven in de Schelphoek, een initiatief voor een stadsstrand of een trailerhelling passen uitstekend in deze strategie. De havens vormen als het ware het epicentrum van het waterfront, waar zoveel mogelijk qua ligplaatsen en boten geconcentreerd wordt. 5. VERBREDEN De traditionele markten voor Hoorn groeien niet meer automatisch. Chartervaart en pleziervaart staan onder druk, alleen de riviercruises lijken verder te groeien op eigen kracht. Kwaliteit en ruimte voor bestaande doelgroepen moet het marktaandeel in stand houden. Om het belang van de ligging aan het water en de havens in Hoorn te behouden zijn nieuwe gebruikers nodig. Hoorn moet initiatieven die deze nieuwe gebruikers naar het water halen bevorderen. Dat betekent ruimte reserveren voor ondernemersinitiatieven gericht op rondvaarten, watertaxi en bootverhuur. Deze functies dragen bij aan de brede beleving van het water en moeten een plek krijgen. De trailerhelling die is aangelegd past uitstekend bij het voornemen om de doelgroep te verbreden en het water nog meer onderdeel te maken van de Hoornse gemeenschap. Ook bestaande ondernemersinitiatieven moeten gericht zijn op een nieuwe en onderscheidende markt. Voor jachthavenontwikkeling Marina Kaap Hoorn vormt dit de uitdaging: het trekken van gebruikers die nu nog niet bediend worden. Het enkel bieden van ligplaatsen voor jachten is weinig kansrijk. Een combinatie met een opleidingscentrum, (tweede) woningen en/of andere (verblijfs)voorzieningen, zoals watergerelateerde bedrijvigheid, evenementen, horeca en/of een hotel, is een goede optie. Ook een combinatie met versterking van de watersportservice zal een specifieke soort bedrijvigheid en marktvraag op gang brengen. Hierdoor wordt niet een jachthaven gerealiseerd maar een totaal nieuw verblijfsgebied. Het initiatief hiervoor is aan de projectontwikkelaar. De gemeente Hoorn zal de beschikbare beleidsruimte optimaal benutten om de locatie tot ontwikkeling te brengen zodat beeldkwaliteit van de gehele kustlijn versterkt wordt. De toenemende vergrijzing van de watersporter baart ook Hoorn zorgen. Kennismaking van de jeugd met het water is belangrijk voor de toekomstige markt. Evenementen en (school- of verenigings)initiatieven die daarop gericht zijn krijgen ondersteuning van de gemeente door inzet van faciliteiten en beschikbaar maken van ruimte. Voor initiatieven van ondernemers en verenigingen gericht op nieuwe watersporters (verhuur, watersportschool, waterfun ) wordt ruimte gemaakt in de havens of anders elders aan het water. Hoorn wil ook de actieve zeilsport bevorderen en wil aanbieders van lessen, wedstrijden en trainingen waar mogelijk faciliteren vanuit de eigen haven. Inrichting Waterfront Inmiddels is er een visie op het waterfront van Hoorn uitgewerkt. Essentie van deze visie is de opgaven langs het waterfront te combineren door projecten te linken en het waterfront letterlijk zichtbaar, toegankelijk en beleefbaar maken. Het project de wandelboulevard Westerdijk kan het waterfront verbinden met andere projecten en kan een gedeelte worden van de kustlijnboulevard. De al bestaande wandelroute langs het water opwaarderen zorgt voor een aantrekkelijke kwaliteit voor bewoners en bezoekers. Er zijn twee plaatsen waar oversteek nodig is al zouden overal de oevers gevolgd moeten kunnen worden, te weten tussen het Visserseiland en Oostereiland en naar het Middendijkje. Het realiseren van bruggen ter plaatse is ongewenst en zou de watersport ernstig belemmeren en daarmee een verkeerd signaal geven. Een veer op basis van zelfbediening lijkt niet haalbaar vanwege de veiligheid en de kabels onder water die nodig zijn. Een bemande veerdienst vraagt om een dure en onrendabele exploitatie. Mogelijk zijn er ondernemers in de haven die dit als nevenactiviteit willen doen. De plek om op- en af te stappen op het Oostereiland zou de bestaande op- en afstapplek aan de westkant kunnen zijn. 15

16 16

17 6. VERDEDIGEN De ontwikkelingen op het Markermeer met fonteinkruid, luwteschermen, windmolens, oprukkende stedelijke ontwikkeling en natuurbescherming baren de gemeente Hoorn zorgen. Samen met andere gemeenten zal Hoorn de beschikbare vaarkwaliteit verdedigen en waar mogelijk vergroten. Behoud van open en bevaarbaar water (diepgang!) is belangrijk. Hoorn heeft (ook) de moderne watersporter in beeld, die zoekt naar aanlegplaatsen in de natuur, op korte vaarafstand, met afwisseling in landschap en vaarervaring. Maatregelen voor natuurbehoud, waterkwaliteit en energiewinning bieden combinatiemogelijkheden met nieuwe watersportkwaliteit. Hoorn zal zich inzetten om deze combinaties te zoeken en het watersportbelang daarin te verdedigen. 7. VERSCHUIVEN 7.1 INLEIDING De havens bieden in hun huidige vorm voor de meeste huidige functies voldoende capaciteit. De groei van de riviercruisecapaciteit bereikt echter haar grenzen in Hoorn. Riviercruises en traditionele chartervaart worden in Hoorn deels door elkaar afgemeerd, maar gaan niet altijd samen. Ook is er behoefte aan een plek waar bezoekers kort kunnen aanleggen om voor een paar uur de stad in te gaan. Door extra ruimte beschikbaar te maken kunnen functies verschuiven naar een andere plek, dit moet niet ten koste gaan van de kwaliteit voor de betrokken schepen. Inzet daarbij is de variatie in soorten aanlegomstandigheden verder uit te bouwen. Vanuit het oogpunt van levendigheid en inzet van de kwaliteit van Hoorn (parken, historische stad en havens) wordt waar mogelijk gekozen voor concentratie in de havens en aanlegmogelijkheden rond de bestaande locaties. Sommige functies moeten een plek buiten de havens krijgen. Dit is meegenomen in het programma Waterfront. 7.2 STREEFBEELD In dit hoofdstuk wordt vanuit de kwaliteiten en de visie een streefbeeld geschetst van de verschuivingen. Na vaststelling van de visie is nader onderzoek nodig om investeringen en kosten van verschuivingen in beeld te brengen en om met de gebruikers te overleggen. 17

18 18

19 7.3 EXTRA CAPACITEIT RIVIERCRUISES De cruiseschepen zijn een korte periode (6 weken) van het jaar sterk beeldbepalend in de haven. Deze markt groeit echter sterk en heeft Hoorn als aantrekkelijke aanloophaven gekozen. Op de piekdagen was er tot 2012 net voldoende capaciteit, maar bij (verwachte) verdere groei is uitbreiding noodzakelijk. Voor 2013 moesten enkele reserveringsaanvragen afgewezen worden. Er zijn ligplaatsen beschikbaar aan het Oostereiland, en er wordt soms ook ligplaats ingenomen aan het Houten Hoofd. De maximaal beschikbare capaciteit is acht schepen overdag (zes s nachts). Op dagen per jaar is sprake van deze maximale bezetting. Voor wat betreft de manoeuvreerruimte (de vaarbewegingen, niet de aanleglokaties) ligt de vraag voor of er een maximum moet worden gesteld aan het aantal schepen. Dit moet onderzocht worden. Het college wil graag inspelen op de markt en mogelijkheden voor groei benutten als deze een positief effect op de bestedingen in de stad, en daarmee op de werkgelegenheid hebben. voorstel indeling haven, riviercruises Landelijk zijn hierover te weinig vergelijkbare gegevens bekend. Om goed te kunnen bepalen wat precies de economische revenuen van de bezoekers van de cruiseschepen voor Hoorn zijn is apart onderzoek nodig. De programma s van de bezoekers en de bestedingen die zij in Hoorn doen, moeten in kaart worden gebracht. Een dergelijk onderzoek kan alleen in maart-juli plaatsvinden om het juiste beeld te krijgen. In verschillende maanden komen bezoekers uit verschillende landen. De Canadezen en Amerikanen bijvoorbeeld komen vroeg in het jaar, hebben meer vaste programma s en hebben veel te besteden. De Nederlanders en Duitsers komen wat later, hebben meer vrij te besteden tijd en hebben minder te besteden. Op basis van de uitkomsten kan bepaald worden of het aantal te ontvangen schepen kan worden beperkt (bijv. de schepen waarvan de bezoekers Hoorn niet in gaan) of juist kan worden uitgebreid. Bij de keuze voor uitbreiding moet onderzocht worden welke lokatie daarvoor het meest geschikt is en wat de economische revenuen daarvan zijn. Hierbij kan ook bepaald worden of het Houten Hoofd als aanmeerlokatie kan vervallen. In het onderzoek naar een uitbreidingslokatie kunnen de volgende opties worden onderzocht: - Het uitbreiden van de capaciteit op de bestaande locatie - Aanlegplaats zuidzijde Visserseiland (deze lokatie wordt, globaal, in kaart gebracht in het kader van de Rede van Hoorn) - Aanlegplaats omgeving Hoornse Hop, tussen Schouwburg en Visserseiland - Aanlegplaats buitenkant Julianapark - Aanlegplaats bij de marina-ontwikkeling Schelphoek Een optie voor het uitbreiden van capaciteit aan het Julianapark in de Buitenhaven wordt niet verder onderzocht. Een voorstel hiertoe in de concept visie heeft veel negatieve feedback opgeleverd vanuit bewoners en organisaties. Deze optie beperkt ook de mogelijkheden voor ander gebruik van de Buitenhaven. 19

20 20

21 Een onderzoek naar een uitbreidingslokatie moet zich richten op beeldkwaliteit, technische haalbaarheid, ruimtelijke ordeningskwesties (o.a. Natura 2000), kosten, bereikbaarheid over land en water, aantrekkelijkheid voor riviercruiseschepen, economische effecten en relatie met de stad en haar bewoners. Hierbij moeten ook aspecten rond energievoorziening, manoeuvreerruimte van de schepen, interesses van rederijen, programma s aan de wal en de vervoerswensen die daarbij komen kijken bekeken worden. Bij dit onderzoek moeten de rederijen, het Toeristisch Informatiepunt Hoorn en de gemeente betrokken worden. De argumenten en suggesties uit de besprekingen met belanghebbenden en bewoners over de concept visie moeten worden meegenomen in het onderzoek. Doel is een feitelijke analyse te krijgen van mogelijkheden, beperkingen en wensen op basis van de beschikbare alternatieven. 7.4 TIJDELIJKE AANLEGPLAATSEN KORT VERBLIJF Hoorn heeft met haar buitenhaven een ruime en weinig benutte luwe ruimte beschikbaar. Aan het Julianapark, in de Buitenhaven, wordt een deel ingericht als ligplaats voor tijdelijk verblijf. Zo kunnen de havenfuncties voor verschillende doelgroepen geconcentreerd worden. Hier kunnen schepen enkele uren aanleggen, om te winkelen, de horeca te bezoeken of een wandeling te maken. Tijdelijk aanleggen gebeurt nu in de Binnenhaven maar stuit op problemen door het stapelen van schepen. De locatie aan het Julianapark is aantrekkelijk in combinatie met een eventueel horecapaviljoen. Ook de watersportvereniging heeft aangegeven mee te willen denken over deze locatie in combinatie met horeca. Om deze functies te kunnen laten functioneren is het van belang dat de overlast in het park vermindert. Het inpassen van levendige functies vergroot het gebruik van de Buitenhaven en het park en draagt daarmee bij aan levendigheid en veiligheid. De aanlegsteiger wordt eenvoudig van opzet en kan door de havenmeester ook voor andere tijdelijke gebruikers worden ingezet, passend bij de schaal van de plek (geen riviercruise). voorstel indeling haven Chartervaart passanten + thuishaven Passanten jachten P Passanten steiger kort gebruik 7.5 EIGEN PLEK VOOR DE (BEZOEKENDE) CHARTERVAART De bezoekende chartervaart kiest (in potentie) voor Hoorn vanwege de aantrekkelijke koppeling met de binnenstad. De aantallen bezoekende schepen hebben te lijden onder de werkzaamheden aan kades in Hoorn, waardoor er onzekerheid was en is over de kwaliteit van de toegewezen ligplaats. Na het vernieuwen van de kade t Hoofd kan Hoorn de ruimte tussen Houten Hoofd en de kade weer volledig beschikbaar maken voor de (bezoekende) chartervaart. Met de afronding van de kadewerkzaamheden aan het Oostereiland kunnen ook daar weer aantrekkelijke ligplaatsen worden aangeboden. De actieve charterschepen die Hoorn als thuishaven hebben liggen in de havenkom tussen t Hoofd en het Houten Hoofd en tussen het Houten Hoofd en de kade waarop het havenkantoor staat. Enkele weinig varende schepen liggen aan de Veermanskade in de Binnenhaven. Met frequent varende schepen en bewoonde schepen moet gekeken worden naar een herschikking van ligplaatsen. Daarbij is het belangrijk te kiezen voor flexibiliteit in tijd en plaats. Schepen hoeven niet in alle seizoenen op dezelfde plek te liggen. Voor de charterschepen is naast een duidelijke lokatie een verdere kwaliteitsslag nodig. Dit komt aan de orde in hoofdstuk 8. 21

22 22

23 7.6 HISTORISCHE EN BIJZONDERE SCHEPEN Hoorn ontleent haar identiteit deels aan de aanwezigheid van historische, historisch uitziende en bijzondere schepen. Het goed accommoderen van deze schepen versterkt het stadsbeeld. Bovendien kan een goede positie en presentatie van deze schepen ingezet worden als instrument om de verbinding tussen stad en haven aantrekkelijker te maken. Daarbij is niet perse historische of museale waarde van belang. Hoorn kiest voor een afwisselend kadebeeld waarbij historisch (uitziende) en bijzondere schepen samen een afwisselend ensemble vormen. Het uiterlijk van de schepen wordt bepalend bij de toekenning van vaste ligplaatsen. Het is mogelijk hiervoor verschillend om te gaan met verschillende deelgebieden. Hier zal een procedure voor uitgewerkt worden. Voor de schepen met historische waarde, van het Centrum voor Varend Erfgoed, is inmiddels plek gecreëerd aan de zuidelijke helft van de westzijde van het Oostereiland. Hier krijgt de museale vloot een plek en wordt actief uitleg gegeven over de schepen en hun geschiedenis. Door medegebruik van de werksteiger aan de zuidzijde ontstaat een aantrekkelijk cluster van nautische historie. Ten noorden van het Oostereiland, aan de kant van het Achter op t Zand, kan op langere termijn ook ruimte worden gecreëerd voor historische, historisch uitziende en bijzondere schepen. De westzijde (Veermanskade, hoek Veermanskade-Hoofd) van de Binnenhaven biedt nu ligplaats aan min of meer permanent afgemeerde historische, bijzondere schepen, de schepen van het vissersbedrijf en bezoekende charterschepen en passanten. Door de drukte in deze hoek biedt dit een rommelige aanblik. Door slechts een enkele rij ligplaatsen af te geven aan de kade komen de schepen beter tot hun recht. Samen met de schippers zal gekeken worden naar een alternatieve indeling die optimaal aansluit bij uitstraling en bruikbaarheid van de haven en de schepen. Wonen aan boord wordt hier onder voorwaarden mogelijk gemaakt. De Korenmarkt biedt eveneens ruimte voor ligplaatsen voor historische, historisch uitziende en bijzondere schepen en is in de havenatlas al aangewezen voor historische schepen. Daarbij vormt het smalle wegprofiel wel een beperking. Het verkeer rijdt hier vlak langs de kade, er is geen stoep. Het ligt voor de hand hierbij de functie te beperken tot aantrekkelijke stilliggende schepen zonder woonfunctie. Te denken valt aan kleine sleepboten en werkvaartuigen. De bediening van de brug en de diepgang leggen verdere beperkingen op aan deze locatie. Aan een klein gedeelte van de Nieuwendam kan eveneens ruimte worden gecreëerd voor enkele historische, historisch uitziende en bijzondere schepen, zodat deze zichtbaar zijn vanaf de Rode Steen via de Grote Havensteeg. De Karperkuilkade leent zich eveneens als ligplaats voor historische, historisch uitziende en bijzondere schepen, maar kent diverse beperkingen. Er mag op deze plek niet aan schepen gewerkt worden en er mag niet op olie, hout of kolen gestookt worden. Bovendien is de bediening van de Otto s brug handmatig. Deze beperkingen maken de Karperkuilkade voor de hand liggend als vaste ligplaats voor schepen die weinig varen. Wonen aan boord wordt hier onder voorwaarden mogelijk gemaakt. Charterschepen kunnen, afhankelijk van het uiterlijk (historisch/historisch uitziend), ook een plek op bovengenoemde lokaties krijgen. Met daarbij nog de charterschepen tussen t Hoofd en de steiger Houten Hoofd biedt de haven voor de bezoeker een aantrekkelijk beeld. voorstel indeling haven Historische schepen Historisch (uitziende) en bijzondere schepen Werksteiger A Historisch (uitziende) en bijzondere schepen en schepen met toeristisch-recreatieve functie Schepen met toeristisch-recreatieve functie (rondvaartboten etc.) Openbare op- en afstapsteiger Historisch en/of aantrekkelijk? Deze onmogelijke tegenstelling is sterk bepalend voor de koers die Hoorn wil varen met haar historische en bijzondere schepen. De Federatie Oud Nederlandse Vaartuigen kent een klassering van schepen naar A, B en C, afhankelijk van de mate van originaliteit en de fase van restauratie. Voor behoud van het cultureel erfgoed is dit een belangrijke indeling. In Hoorn worden historische maar ook andere bijzondere schepen ingezet voor een aantrekkelijk stadsbeeld. Uiterlijk prevaleert dan boven historische juistheid. Hierbij zijn vaarfrequentie, gewenste voorzieningen, lengte, diepgang en uitstraling van het schip en functie aan boord bepalend voor de locaties, die ieder hun eigen kenmerken en toegankelijkheid kennen. A 23

24 24

25 7.7 OP-EN AFSTAPSTEIGERS Aan de westelijke kade van het Oostereiland is een locatie gecreëerd als openbare op- en afstapplek, hier kunnen ook charterschepen of schepen van buiten Hoorn gebruik van maken. Aan de Overslagkade is ook een op- en afstapplek voor de watertaxi en kleine rondvaartboten. Grotere schepen kunnen deze plek niet gebruiken omdat zij niet onder de Kleine Oostbrug en de Otto s brug door kunnen. Deze plaatsen worden niet verhuurd maar alleen voor kort bezoek beschikbaar gesteld. 7.8 RECREATIEVE/TOERISTISCHE FUNCTIES EN GEMENGD GEBRUIK Voor toeristische functies is nu geen plek beschikbaar in de haven. Bepaalde toeristische acitiviteiten zoals verhuur van bootjes, durfsport of een statische activiteit zoals bijvoorbeeld een springkussen passen niet in het havengebied. Dit is onveilig en nautisch niet verantwoord. Dit soort functies zullen een plek elders langs de kust moeten krijgen en zijn opgenomen in het programma waterfront. Enkele toeristische functies met een actief varend toeristisch karakter zoals rondvaartboten, een watertaxi en een fietsboot, kunnen wel een plek in het havengebied krijgen. De noordzijde van het Oostereiland en het oostelijk deel van de zuidzijde komen hiervoor beschikbaar. Aan de zuidzijde moet dan nog een goede verbinding tussen het voetpad en de te realiseren steiger worden gemaakt. Aan het noordelijk deel van de westzijde (vanaf de openbare op- en afstapplek) komt een mix van toeristische en recreatieve functies (50%), en historische, historisch uitziende en bijzondere schepen (50%). In eerste instantie zal dit gedeelte alleen voor toeristische functies beschikbaar komen, totdat de noord- en zuidzijde kunnen worden gebruikt. Het gaat voor de toeristische functies om vaste ligplaatsen, de bezoekers kunnen bij deze plekken op- en afstappen. Het is een toevoeging voor de haven en de beleving van het water als bezoekers van het havengebied spontaan kunnen beslissen om een rondvaart te doen of een bootje te huren. Een mix van toeristische functies en ligplaatsen voor historisch (uitziende) schepen in het havengebied bevordert een aantrekkelijk en levendig beeld in alle seizoenen. De lengte van schepen die aan het Oostereiland een plek kan worden toegekend vraagt nadere uitwerking. Dit is afhankelijk van de benodigde manoeuvreerruimte, technische mogelijkheden van het schip en nadere afstemming met de Grashaven. De ligplaatsen zullen waarschijnlijk beperkt moeten worden tot een enkele rij. Hierdoor wordt het toeristisch profiel van het Oostereiland verder versterkt voor een bredere doelgroep. Een combinatie met aanvullende functies aan land (fietsverhuur, scooterverhuur) biedt mogelijkheden. voorstel indeling haven P O A Historisch (uitziende) en bijzondere schepen en schepen met toeristisch-recreatieve functie Chartervaart passanten + thuishaven Passantensteiger kort flexibel gebruik Vaste ligplaatsen historische schepen Op/ en afstapplek watertaxi en rondvaartboten A Historisch (uitziende) en bijzondere schepen Schepen met toeristisch-recreatieve functie (rondvaartboten etc.) Openbare op- en afstapsteiger Werksteiger Ontwikkeling Waternet Rotterdam kent een systeem van openbare aanlegsteigers die door alle rederijen gebruikt kunnen worden. De op-en afstapsteigers worden aan niemand specifiek ter beschikking gesteld, gebruik is altijd kort en op reservering. Een innovatief reserveringsysteem moet de bruikbaarheid door zoveel mogelijk bezoekende schepen garanderen. Voor Hoorn wordt ook gekeken of een dergelijk reserveringssysteem gerealiseerd kan worden. 25

26 26

27 7.9 WONEN EN WERKEN AAN BOORD Charterschepen met Hoorn als thuishaven krijgen een plaats toegewezen waar zowel de woonkwaliteit als de flexibiliteit voldoende is. De schippers wonen doorgaans ook aan boord als zij in de thuishaven liggen. Het wonen aan boord van de schepen wordt mogelijk gemaakt door een regeling waarbij een ligplaats voor langere tijd wordt toegekend die gekoppeld is aan de eigenaar én de functie én het schip. Op die wijze wordt de kwaliteit geborgd en wordt speculatie (op basis van een ligplaatsvergunning) voorkomen. Inzet van historische en bijzondere schepen voor een (kleinschalige) toeristische functie (horeca, bed & breakfast e.d.) wordt toegejuicht KLEINE BOOTJES VOOR BEWONERS De capaciteit van ligplaatsen voor kleine bootjes wordt zo goed mogelijk gehandhaafd. Inwoners uit de directe omgeving kunnen een ligplaats krijgen voor een klein bootje, direct aan de kade van de Hoornse binnenwateren. De specifieke zones zijn daarvoor aangeduid. Indeling van nieuwe functies in het kommetje tussen het Achter op t Zand en het Oostereiland kan vragen om het enigszins verschuiven van deze functie PASSANTENHAVEN VOOR KORT BEZOEK De Binnenhaven is in het vaarseizoen op een klein gedeelte voor historische en bijzondere schepen aan de Veermanskade na, voorbehouden aan passanten met jachten, die één of enkele nachten in Hoorn komen en aan boord overnachten. Passanten die langer willen blijven moeten een ligplaats nemen in één van de drie jachthavens. Wanneer er ruimte in de Binnenhaven over is, vaak buiten de piekperiode, kan daarvan tijdelijk gebruik worden gemaakt door andere schepen. De Buitenhaven is ook niet bedoeld voor langdurig verblijf. De havenverordening zal hierop aangepast worden. 8. VERBETEREN Met name de voorzieningen van de (binnen)haven van Hoorn vragen om verbetering om als passanten- en charterhaven aantrekkelijk te blijven voor een breed publiek. 8.1 REDENEN VAN VERTREK CHARTERSCHEPEN Charterschippers hebben aangegeven waarom zij (buiten wijziging van vaargebied naar het noord-oosten) minder vaak voor Hoorn kiezen. - De vele werkzaamheden waarvan zij overlast ondervonden (geluid, stuivend zand etc.) en waardoor zij iedere keer op andere plekken moesten gaan liggen. - Langparkeren is niet mogelijk in de buurt van de haven en de langparkeermogelijkheid (Nieuwe Wal) is onbewaakt. - Schippers en passagiers kunnen niet met een auto of klein busje vlak bij de schepen komen om spullen te laden en te lossen. voorstel indeling haven Kleine bootjes Passanten jachten Flexibiliteit ligplaatsen Het ligplaatsenbeleid geeft een stevige basis voor schepen die een permanente ligplaats in Hoorn gaan huren. Tegelijkertijd is flexibiliteit essentieel bij het toekennen van een ligplaats. Bouwwerkzaamheden en evenementen kunnen tijdelijk vragen om te verplaatsen, maar ook nieuwe ontwikkelingen binnen Hoorn kunnen aanleiding zijn om een plek te herzien. Hoorn zal vergunningen cq. overeenkomsten opstellen die voldoende zekerheid bieden voor de gebruikers maar tegelijkertijd voldoende flexibiliteit blijven bieden om een schip binnen of buiten Hoorn te verplaatsen. Chartervaart Uit een inventarisatie onder 44 charterhavens in Nederland door de BBZ (Vereniging voor Beroepschartervaart) in 2011, blijkt dat voor voorzieningen gemiddeld een 6,3 wordt gegeven. Hoorn krijgt een 6,6. Op de ranglijst van meest naar minst gewaardeerd staat Hoorn daarmee op de 21e plaats. 27

28 Sanitair op het Baatland Afhankelijk van de mogelijke aanpassing van het haventoiletgebouw is het gewenst een extra sanitaire voorziening aan te bieden op t Baatland of in de directe omgeving (drijvend). Beeldkwaliteit is hierbij belangrijk, maar ook toegangscontrole en beheer zijn belangrijke aandachtspunten. De Blauwe Vlag De jachthavens in Europa kennen, net als de stranden, een blauwe vlag voor een duurzaam en kwalitatief goed product. In mei 2013 is de Blauwe Vlag aan de Binnenhaven van Hoorn toegekend. Kwaliteit Hoorn wil inzetten op optimale kwaliteit voor bezoekende schepen. Goede elektravoorzieningen voor charterschepen zorgen voor verbeterde kwaliteit voor deze schepen zelf, en voor hun omgeving, door het terugdringen van het gebruik van generatoren. Het afronden van de kadewerkzaamheden en verbetering van de elektra-en watervoorzieningen leggen de basis voor het herwinnen van de bezoekende vloot. Passanten die met jachten de havens van Hoorn bezoeken krijgen een ligplaats op maat, met een toegankelijk systeem voor het afnemen van elektra en water, voor het betalen van de liggelden en het reizen van haven naar haven. Sanitair dat qua uitstraling past bij de kwaliteit van Hoorn maakt de havenkwaliteit compleet. - Er zouden goedkopere tarieven moeten gelden voor charters die Hoorn niet als thuishaven hebben. - Charterschepen die Hoorn niet als thuishaven hebben zou toegestaan moeten worden om een langere periode in de haven te verblijven. - Het haventoiletgebouw is geen plek waar zij graag hun passagiers graag naar verwijzen. - Een aantal schippers vinden het onprettig om naast cruiseschepen te liggen (hierover zijn de meningen verdeeld). Andere punten die volgens een onderzoek van de BBZ (Beroepsvereniging chartervaart) matig of onvoldoende scoren zijn: - de watertappunten, stroompunten met te weinig vermogen, het ontbreken van een innamemogelijkheid voor bilge- en vuilwater, het ontbreken van een papiercontainer. 8.2 SANITAIR Het sanitair is gecombineerd met een winkel die in het seizoen geopend is. De voorzieningen op zichzelf zijn schoon en heel en voldoen aan de basiseisen. Een modernisatie is echter hard nodig. Daarnaast is de voorziening aan de Mallegomsteeg onzichtbaar, de uitstraling is wat gesloten en bovendien zijn de openingstijden beperkt. Veel passanten zullen daarom de sanitaire voorzieningen aan boord gebruiken. Een passantenhaven zoals de binnenstad van Hoorn verdient een betere en zichtbare voorziening die permanent beschikbaar is voor passanten. Combinatie met een haven(informatie) kantoor ligt hier voor de hand en geeft de haven van Hoorn een gastvrij gezicht. Realisatie van een nachttoiletvoorziening is minimaal noodzakelijk. 8.3 ELEKTRAVOORZIENING Voor de elektravoorziening wordt gebruik gemaakt van de SEP-key. Dit systeem heeft per locatie maar een beperkte capaciteit met een beperkt aantal sleutelcodes. Hoorn loopt wat dit systeem betreft tegen de grenzen op, uitbreiding is niet meer mogelijk. Dit systeem kan omgebouwd worden naar een systeem met een Yacht Card, een systeem met pasjes waarop gasten in meerdere havens tegoeden kunnen opladen. De pasjes zijn op veel plaatsen te gebruiken waardoor terugbetaling van borg bij vertrek niet meer aan de orde is. Een dergelijk systeem biedt ook mogelijkheden om te koppelen met toegangscontrole en betaling van het liggeld / controle daarop. Een andere manier is om een all in tarief te hanteren waarbij de kosten voor stroom al zijn verrekend in het liggeld. Voor vaste ligplaatshouders (thuisvloot en bewoonde schepen) is eventueel een vaste walaansluiting nodig. Generatoren van cruiseschepen kunnen geluidsoverlast voor de aangrenzende woonbebouwing veroorzaken. Bepalen of walstroom hiervoor de oplossing is vraagt nader onderzoek. Er gelden namelijk ook beperkingen. Volgens geldende regelgeving mogen de dikke electriciteitskabels niet over schepen heen gelegd worden (in Amsterdam bijv. liggen nooit meerdere cruiseschepen naast elkaar). Verder uitgezocht zou moeten worden of en wanneer het gebruik van walstroom verplicht gesteld kan worden. Het verplicht stellen van het gebruik van walstroom vraagt ook intensieve controle. Het gebeurt bijvoorbeeld dat schepen hun kabels in de walstroomkast hangen maar ze niet aansluiten. Het realiseren van walstroom vraagt tevens een grote investering die grotendeels niet terugverdiend wordt. 28

29 Voor de cruiseschepen en de beroepschartervaart geldt dat er steeds hogere eisen worden gesteld en dat de schepen op termijn steeds stiller zullen worden. Er zijn objectieve criteria voor het bepalen van de geluidsgrenswaarden. Daarom wordt aanbevolen de geluidsgrenswaarden te testen en bij een overschrijding hiervan te onderzoeken of walstroom hiervoor een reële oplossing is. 8.4 INVULLEN TEKORTEN Naast bovenstaande zal een programma moeten worden uitgevoerd ter completering van het voorzieningen niveau van de havens: - Realiseren van Wifi voor passanten aan boord van charterschepen en jachten (met code) - Uitbreiding elektrapunten voor de passanten - Elektrapunten met groter vermogen voor de charterschepen - Verbeteren/uitbreiden watertappunten en slangen - Onderzoeken haalbaarheid/noodzaak plaatsen papiercontainer - Informatiepaneel in de haven over evenementen in de stad - Verbieden lozen van bilge- en vuilwater in de Binnen- en Buitenhaven - Een innamesysteem voor bilge- en vuilwater voor de beroepsvaart wordt onderzocht in samenwerking met de schippers van de cruiseschepen en de chartervaart - Vanaf water de mogelijkheid tot vuilwaterinname pleziervaart op het bunkerschip zichtbaar maken 8.5 VERKEER EN PARKEREN Parkeren en bereikbaarheid Bezoekers van de havens worden vanaf de Provincialeweg via de Willemsweg verwezen naar de parkeerterreinen ABC en Nieuwe Wal. Vanaf deze gratis parkeerterreinen is het 350 meter (ABC) tot 600 meter (Nieuwe Wal) lopen naar de havens. Dit is een acceptabele loopafstand voor bezoekers aan de haven. Alternatieve parkeerruimte wordt gevonden in parkeergarage Jeudje (450 meter lopen) en parkeerterrein Visserseiland (700 meter lopen). Langparkeerders (in verband met chartertochten) zullen extra op deze mogelijkheden attent worden gemaakt. Daarnaast zijn er nog ongeveer veertig betaalde parkeerplaatsen beschikbaar in het Havenkwartier. Deze parkeerplaatsen zijn met name bedoeld voor bezoekers van de voorzieningen rond de haven zoals restaurants/ cafés en havenwinkels, niet zozeer voor de bezoekers voor langere duur. Vanuit het beleid wordt nagestreefd om het bezoekersparkeren zoveel mogelijk aan de rand van de binnenstad te faciliteren. Dat kan betekenen dat de veertig parkeerplaatsen langzaam verminderen en/of verdwijnen. Voor zowel het Jeudje als het Visserseiland geldt ook betaald parkeren. Vanaf de parkeerterreinen en het station worden de voetgangers naar de havens verwezen met bewegwijzering. De Grashaven, Karperkuil en Vluchthaven kennen parkeervoorzieningen op eigen terrein die afdoende zijn qua capaciteit. Bezoekers van het havengebied voor rondvaarten en bootverhuur zullen gebruik maken van de stedelijke parkeercapaciteit. Voor hen zal een vaartocht ook vaak onderdeel zijn van een breder bezoek aan Hoorn. 29

30 30

31 Openbaar Vervoer De havens zijn goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Vanaf de bushalten Vollerswaal en Nieuwe Wal is het nog circa 350 meter lopen naar de havens. Vanaf het treinstation zijn de havens ongeveer 1 kilometer lopen. De loopafstanden vallen binnen de richtlijnen voor loopafstanden voor het openbaar vervoer. Voor mensen die slecht ter been zijn of mensen die de afstand vanaf het station te ver vinden is er een alternatief om een stukje met de bus te gaan of om met Hoorn City Tours een tripje naar de Roode Steen en haven te nemen. Touringcars Bezoekers die met touringcars aankomen (meestal i.v.m. de cruiseschepen) worden naar het Visserseiland gebracht. Bij het Achter op t Zand ligt een bushalte voor deze touringcars. Vanaf het Achter op t Zand is het nog circa 350 meter lopen naar de havens. Behoud van deze lokatie is belangrijk, een lokatie verder weg zou mogelijk het aantal bezoekers verminderen. Met een eventuele toevoeging van extra aanlegcapaciteit voor cruiseschepen op een andere lokatie kan mogelijk een tweede ontsluiting voor bussen worden gecreeërd. Daarmee zou het Visserseiland voor een deel ontlast worden. Bereikbaarheid voor fietsers Voor fietsers zijn de havens goed bereikbaar. Op het Oostereiland en op de Korenmarkt zijn fietsenrekken aanwezig waar fietsers hun rijwiel kunnen stallen. Laden en lossen bij schepen Door de toevoeging van ligplaatsen aan de Korenmarkt en de herinrichting van ligplaatsen aan de Veermanskade en de Karperkuilkade moet kritisch gekeken worden naar de mogelijkheid om bij het schip te laden en te lossen. De Korenmarkt en de Veermanskade bieden hiervoor geen mogelijkheid. Inrichting van ligplaatsen moet zo zijn dat er geen auto s stoppen en dat er geen obstakels op de weg komen die de doorstroming op deze toch al smalle wegen beperken. De mogelijkheden voor laden en lossen bij de Karperkuil zijn eveneens beperkt. In de notitie zwaar verkeer binnenstad wordt aangegeven dat er een laad- en losplek op de Italiaanse Zeedijk komt en dat de mogelijkheid voor een laad- en losplek op de Korenmarkt wordt onderzocht. 8.6 VERGROTEN VEILIGHEID De haven en het waterfront trekken ook groepen bezoekers naar zich toe die het toerisme minder goed gezind zijn. Er is sprake van hanggroepen in het Julianapark, hangjongeren rond de binnenhaven en een groep wat oudere mensen die zich meermalen onvriendelijk heeft gedragen naar charterpassagiers. Bovendien word er af en toe ingebroken of ingeslopen in afgemeerde charterschepen. Toezicht en handhaving in combinatie met goede communicatie tussen schippers, havenmeester en politie zijn essentieel voor een veilig gevoel in de haven. De havenmeester heeft daarbij de signaliseringsfunctie. Belangrijk is dat meldingen worden doorgegeven en dat er wat mee gedaan wordt. Terugkoppeling van het resultaat vergroot de samenwerkingsbereidheid. Bekeken zal worden of camera s de veiligheid verder kunnen vergroten. 31