Leseenheid 5: Investeren bij onzekerheid
|
|
- Franciscus van der Ven
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Leseenheid 5: Investeren bij onzekerheid Onderwerpen: Investeringen onder onzekerheid Strategie in relatie tot investeringen Vereiste informatie t.b.v. investeringsbeslissingen Koppelingen van investeringen aan de doelstelling van de onderneming De vermogensmarkt Vermogenskostenvoet Voorbereidende studie "Vlottend Financieel Management hoofdstuk 5 Vermogensstructuur en vermogensmarkt 6.4 t.m. 6.7
2 Investeren bij zekerheid en onzekerheid Bij zekerheid één project: wel of niet? Bij onzekerheid Verschillende economische scenario s leiden tot verschillende uitkomsten Management wil risicoreductie
3 Partiële en totale analyse Partiële analyse - afzonderlijke beoordeling projecten - variatie en standaarddeviatie maatstaven voor spreiding uitkomsten kasstromen rond gemiddelde Totale analyse - bezien projecten in combinatie met bestaand bedrijf
4 De partiële analyse Conjunctuur Kans Project I II III Hoog 0, Normaal 0, Laag 0, Verwachte kasstroom Variatiebreedte Standaarddeviatie (σ)
5 Standaarddeviatie Neem voor elke meetwaarde de afstand tot het gemiddelde. Tel deze bij elkaar op en deel ze door het aantal meetwaarden. De kwadraat en wortel zijn nodig om ook de negatieve afstanden correct mee te tellen.
6 De totale analyse Conjunctuur Kans Combinatie van projecten I+II I + III Hoog 0, Normaal 0, Laag 0, Verwachte kasstroom Variatiebreedte Standaarddeviatie (σ)
7 Enkele hierbij behorende begrippen Volkomen negatieve correlatie als uitkomst project 1 hoog, dan is uitkomst van project 3 laag en omgekeerd Correlatie coëfficiënt tussen -1 (volkomen negatief) en +1 (volkomen positief) Volkomen positieve correlatie Accumulatie van risico
8 Selectiecriteria bij kwantificeerbaar risico Verhogen van de disconteringsvoet met een risico opslag Risicovrije rentevoet Beslissen op basis van NCW en standaarddeviatie Risico apart berekenen
9 Beslissingsboom met betrekking tot het tijdschrift TvBWW t = 0 t = 2 0 Alleen in Nederland Direct in Nederland en in Vlaanderen 2 I II II III III IV IV IV
10 Selectiecriteria bij beslissingsboom - Maximax - methode - Maximin - methode - Methode van Laplace
11 Terugverdienperiode en agency problematiek Gebaseerd op scheiding van eigendom en bestuur
12 Gevoeligheidsanalyse Geeft inzicht in de gevoeligheid van de verwachte waarde van het project van de onderliggende variabelen: - exogene variabelen (niet beïnvloedbaar) - endogene variabelen (beïnvloedbaar)
13 Vermogensmarkt V&V hoofdstuk 6 (6.4. t.m 6.7.) Analyse van rendement en risico Marktmodel Capital Asset Pricing Model Relevante begrippen
14 Rendement versus risico Soort Sparen (potentieel) rendement 2-3 procent Risico Geen tot bij een Nederlandse bank Deposito Obligaties Aandelen 2,5-3,5 procent 3-7 procent 4-8 procent Geen mits je het geld niet plots nodig hebt Afhankelijk van kredietwaardigheid Kans op verlies waarde, dividend onzeker Opties & derivaten procent Geheel afhankelijk van de vorm, vaak heel hoog
15 Vermogensmarkt Markowitz: Rendement variantie c.q. standaarddeviatie van rendement vormen maatstaf voor risico bestaat uit koersbeweging en dividend
16 Rendement van een aandeel Onderscheidt een koersrendement en een dividendrendement
17 De kostenvoet van het eigen vermogen MPA = Div1 / (k e g) Waarbij: MPA = koers van een aandeel einde periode Div1 = Dividend in jaar 1 k e g = kostenvoet eigen vermogen = groeifactor dividend
18 Dividend in relatie tot groei (dividend discount model) Koers ex dividend = dividend (k e dividendgroei)
19 Markowitz efficiënte portefeuille Geen andere portefeuille, waarvoor geldt dat: Gegeven het risico het rendement hoger is, Gegeven het verwachte rendement, het risico lager is
20 Rentestructuur Onderscheidt een normale, vlakke en omgekeerde rentestructuur; Begrippen: spot rate en forward rate
21 Marktmodel Legt lineaire relatie tussen rendement van een fonds en rendement marktportefeuille Middels fondsbeta meten individueel fonds in relatie tot totale markt Agressieve fondsen en defensieve fondsen Fondsbeta > 1: agressief fonds Fondsbeta < 1: defensief fonds
22 Capital asset pricing model Lineaire relatie tussen rendement en risico middels: Capital market line Security market line
23 Capital asset pricing model (2) Een der meest bekende modellen voor prijsvorming van aandelen Aanvullende veronderstellingen t.o.v. marktmodel: Geld lenen en uitzetten tegen risicovrije rentevoet Homogene verwachtingen t.a.v. waarschijnlijkheid rendementen Perfecte vermogensmarkt
24 De capital market line E(Rp) ER M M ER p P R f 0 σ(r p ) σ(r m ) Risico (σ)
25 E(Rj) De security market line E(R M) M R f 0 β m =1 β
26 Vergelijking van de security market line ERi = Rf +βi (ERm Rf) ERi = marktverwachting mbt rendement fonds Rf = risicovrije rente Βi = fondsbeta ERm = rendement totale marktportefeuille
27 Vermogenskostenvoet K o Relatie met CAPM formule K o = (EV/TV) x K e + (VV/TV) x (1-f) x K v Waarbij: EV VV K e K v f = eigen vermogen = vreemd vermogen = kostenvoet eigen vermogen = kostenvoet vreemd vermogen = belastingpercentage 1-27
28 Overige begrippen Efficiënte markt hypothese: Zwakke variant Semi-stringente variant Stringente variant Technische en fundamentele analyse
29 Uit de markt: AEX zakt op korte termijn door 350 pnt - ING 19 september 2008, 10:11 uur FD.nl/DJ AMSTERDAM (FD.nl/DJ)--De AEX zal in de komende weken de bodem van 350 punten breken, in lijn met het laagste punt van gisteren van 349,67, aldus technisch analist Roelof-Jan van den Akker van ING Wholesale Banking. De AEX verkleint met de opwaartse beweging van vrijdag de zeer sterke zogeheten 'oversold positie', waar de AEX voor de korte termijn in verbleef, maar de dalende trend voor de korte en lange termijn blijft intact en zal ook worden hervat nadat de AEX een lagere top heeft gevormd, zegt Van den Akker. De AEX raakte deze week in korte tijd 50 punten kwijt. "Wat we nu zien is een herstel in een dalende trend. Voor de lange termijn is de AEX echter niet oversold. Het opwaarts potentieel is zeer beperkt, waarbij voor de AEX op 390 punten een zeer sterke weerstand ligt. Daarbij ondervindt de AEX veel weerstand in de zone punten. Ik verwacht dat de AEX in dit gebied een lagere top zal neerzetten, waarna de dalende trend zal worden hervat", aldus de technisch analist. 374 Punten is het laagste niveau van de AEX die dateert van 16 juli van dit jaar. Van den Akker verwacht dat de opleving van de AEX volgende week zal worden beëindigd en dat de daling zal worden hervat. De AEX bleef met de beweging van deze week boven de steunzone van 348 tot 345 punten. De AEX noteert vrijdag rond uur 5,4% hoger op 370,50 punten. (ANS)
30 Leseenheid 6: risicomanagement Onderwerpen: - rente- en valutamanagement - Financiële instrumenten Voorbereidende studie: - Vlottend Financieel Management : hoofdstuk 8 en
31 Derivaten Financiële derivaten zijn beleggingsinstrumenten die hun waarde ontlenen aan de waarde van een ander goed, zoals aandelen en olie. Het andere goed wordt in het jargon de onderliggende waarde genoemd. De voornaamste soorten derivaten zijn opties, futures, swaps en forwards. Men gebruikt financiële derivaten om risico's te verkleinen of juist te speculeren
32 Risicomanagement Typen risico: Renterisico Valutarisico Commodity price risk (prijsrisico fungibele goederen uit landbouw en mijnbouw: olie, koper, etc.) 3-32
33 Risicomanagement Instrumenten t.b.v. risicomanagement: Opties, Termijncontracten (futures, forwards) Swaps (ruilcontracten) 3-33
34 Rente management Rente risico Drie lening typen: Aflossing en interest betaling ineens op het eind van de looptijd (maturity) (A) Aflossing ineens op het eind van de looptijd, interest betalingen gespreid in de tijd (B) Aflossing en interest betalingen gespreid in de tijd (C) 3-34
35 De renteswap Een overeenkomst tussen twee partijen waarbij: - Over een bepaalde looptijd - Gebaseerd op een van tevoren overeengekomen hoofdsom - Renteverplichtingen met elkaar worden uitgewisseld (kort tegen lang of andersom) Met als doel: - beheersing van renterisico - Minimaliseren van rentekosten/ maximaliseren van rente opbrengsten
36 Renteswap EURIBOR + 1,5% Variabele rentebetaling Bedrijf Vaste rentebetaling 5% EURIBOR + 0,5% Variabele rentebetaling Vaste renteontvangst 4% Bank 3-36
37 Future Rate Agreement (FRA) Een overeenkomst tussen twee partijen, waarbij afgesproken wordt, een verschil tussen een op dit moment overeen gekomen rente (future rate) en de in de toekomst geldende rente te verrekenen de koper profiteert van stijging van de rente in de toekomst en heeft nadeel bij daling vastgelegd worden: afrekendatum (fixing) periode waarover renteberekening contractrente als referentiepunt
38 Swapvarianten Deferred swap: later ingaan ruiltransactie Amortizing swap: geleidelijke daling nominale waarde Accreting swap: waarde neemt geleidelijk toe 38
39 Voorbeeld van een FRA
40 Het valuta termijncontract Op het moment van afsluiten van de overeenkomst worden valuta gekocht of verkocht tegen een nu afgesproken prijs met levering of afname op een moment in de toekomst. Onderscheidt forwards (maatwerk) en futures (gestandaardiseerd)
41 Exchange rate risk: forward exchange rate F S. (1 r (1 r $ D ) ) Waarbij: F S r D r $ = forward exchange rate (termijnkoers) = spot market exchange rate (huidige koers) = domestic interest rate (rente in de Eurozone) = foreign interest rate (rente bv. van de US Dollar) 3-41
42 Forward versus optie Forward (plicht): Risico is afgedekt (+) Goedkoop (+) Star (-) Je profiteert niet van een gunstige koersbeweging(-) Opties (in dit geval een recht): Risico is afgedekt (+) Duur (-) Flexibel (+) Je profiteert van een gunstige koersbeweging (+) 3-42
43 Definitie optie Een recht of een plicht om iets op een afgesproken moment in de toekomst (expiratiemoment) te kopen of te verkopen tegen een prijs (uitoefenprijs) die we nu afspreken.
44 Optie definitie Kopen Verkopen Rechten (premie te betalen) Kopen call Kopen put Plichten (premie te ontvangen) Schrijven put Schrijven call
45 Enkele relevante begrippen bij opties Expiratiedatum Onderliggende waarde Uitoefenprijs American style en European style Premie
46 Enkele koersen 18/03/2013 Onderliggende waarde PHILIPS, KONINKLIJKE (PHI) 22,87 C mei 13 23,00 0,75 P mei 13 23,00 1,20 expiratiedatum uitoefenprijs premie
47 Het kopen van een call optie Speculatief: Bij een verwachte koersstijging Defensief: Afdekken tegen een stijging van koersen (valutaopties!)
48 Resultaat gekochte call optie Resultaat Call optie premie 0 Aandelenkoers op expiratiedatum
49 Het kopen van een put optie Speculatief: Bij een verwachte koersdaling Defensief: Afdekken tegen een daling van koersen ( valutaopties, put opties op aandelen): bijvoorbeeld een exporteur kan putopties kopen om zich af te dekken tegen koersdaling
50 Resultaat gekochte put optie Resultaat put optie premie 0 Aandelenkoers op expiratiedatum
51 Het schrijven van een put optie Speculatief: Bij het niet verwachten van een koersdaling Defensief: Wanneer men zeker iets wil kopen (valuta!) en een prijsvoordeel wil behalen
52 Resultaat geschreven put optie Resultaat premie 0 Aandelenkoers op expiratiedatum
53 Het schrijven van een call optie Speculatief: Bij het niet verwachten van een koersstijging (ongedekt schrijven) Defensief: Schrijven op een bestaande portefeuille, wanneer reeds sprake is van koerswinst op de aandelen (gedekt schrijven)
54 Resultaat geschreven call optie Resultaat premie 0 Aandelenkoers op expiratiedatum
55 Terminologie Call opties OW > UP OW = UP OW < UP in the money at the money out of the money Put opties OW > UP OW = UP OW < UP out of the money at the money in the money 3-55
56 Spreads: combinaties van meerdere basisopties Long straddle: Kopen van een call optie en een put optie, speculerende op een uitslag ( snelle daling of snelle stijging) van de koers
57 Het resultaat op een gekochte long straddle, waarbij de gekochte put en gekochte call dezelfde uitoefenprijs hebben Resultaat premies Aandelenkoers op expiratiedatum
58 Toepassingen met (of zonder) opties Importeren Exporteren Inschrijven buitenlandse opdracht Uitbrengen overnamebod Investeren / beleggen in het buitenland
59 Varianten gewone financiële instrumenten Swaption Cap Floor 59
Beleggen en financiële markten Hoofdstuk 5 Derivaten
Beleggen en financiële markten Hoofdstuk 5 Derivaten 5.1 Opties, termijncontracten en andere titels Opties en warrants Termijncontracten Swaps en gestructureerde producten 5.2 De markt voor derivaten Handelsplaatsen
Nadere informatieBeleggen en financiële markten Hoofdstuk 5 Derivaten
Beleggen en financiële markten Hoofdstuk 5 Derivaten 5.1 Opties, termijncontracten en andere titels Opties en warrants Termijncontracten Swaps en gestructureerde producten 5.2 De markt voor derivaten Handelsplaatsen
Nadere informatieDeze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn.
SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave TREASURY MANAGEMENT MAANDAG 22 JUNI 2015 12.15-14.45 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle
Nadere informatieInhoud 5. Voorwoord Inleiding 13
Inhoud 5 Inhoud Voorwoord 11 1 Inleiding 13 1.1 Inleiding 15 1.2 Tijdsvoorkeur financiële rekenkunde 20 1.2.1 Renteberekeningen 20 1.2.2 Annuïteiten 24 1.3 Risico 29 1.4 Samenvatting 34 Appendix 1 A: Samenvattende
Nadere informatieProductwijzer. Rentederivaten ( )
Productwijzer Rentederivaten 6.0012.96 (08-01-2009) 1 Rentederivaten Afhankelijk van uw situatie, de marktsituatie en marktverwachtingen kan het voor u bijzonder interessant zijn (of wellicht zelfs noodzakelijk)
Nadere informatieOptie strategieën. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Een onderneming van de KBC-groep. Gepubliceerd door KBC Securities
Optie strategieën Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities p. 2 Index 1. Grafische voorstelling 4 2. Bull strategieën 5 Call spread 5 Gedekt geschreven call 7 3. Bear
Nadere informatieOptie strategieën. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Member of the KBC group
Optie strategieën Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE Gepubliceerd door KBC Securities in samen werking met Euronext. p. 2 Index 1. Grafische voorstelling 4 2. Bull strategieën 5
Nadere informatieStrategieën met Opties
Strategieën met Opties Euronext, de nieuwe pan-europese beurs, komt voort uit de fusie tussen de beurzen van Amsterdam, Brussel en Parijs. Handelen op Euronext is snel en goedkoop. Bovendien heeft u binnenkort
Nadere informatieProductinformatie rentemanagement
Productinformatie rentemanagement 2 Inhoud Uw onderneming en mogelijke renterisico s 3 Renteswap 5 Rentecap 9 Meer informatie De producten in deze brochure zijn rentederivaten. Rentederivaten zijn complexe
Nadere informatieDeutsche Bank. www.deutschebank.nl. Uw rentederivaat bij. Deutsche Bank
Deutsche Bank www.deutschebank.nl Uw rentederivaat bij Deutsche Bank Uw derivaat bij Deutsche Bank 1. Waarom is deze brochure belangrijk? U heeft op dit moment een rentederivaat. In deze brochure geven
Nadere informatieDeutsche Bank. Valutamanagement bij. Deutsche Bank
Deutsche Bank www.deutschebank.nl Valutamanagement bij Deutsche Bank Valutamanagement bij Deutsche Bank 1. Waarom is deze brochure belangrijk? In deze brochure geven wij u algemene informatie over valutaproducten.
Nadere informatieVan Stuiver tot Miljardair
Van Stuiver tot Miljardair Ondernemend Beleggen pt 2 Rob Stuiver & Tycho Schaaf 26 november 2015 Sprekers Rob Stuiver RBA Tycho Schaaf Ondernemend belegger Beleggingsspecialist bij LYNX Masterclass Archief
Nadere informatieDeze examenopgave bestaat uit 7 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 4 opgaven en omvat 19 vragen.
SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave TREASURY MANAGEMENT VRIJDAG 16 DECEMBER 2016 12.15-14.45 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 7 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat
Nadere informatieOpties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers BASIC. Een onderneming van de KBC-groep. Gepubliceerd door KBC Securities
Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities p. 2 Index 1. Call en put opties 3 2. Koper en schrijver 4 3. Standaardisatie 5 Onderliggende waarde 5 Uitoefenprijs 5 Looptijd
Nadere informatieTentamen Corporate Finance 2008 II
Vraag 1. Welk type marktefficiëntie betreft het als ook alle publieke informatie in een prijs verwerkt is? a. Zwakke vorm efficiëntie. b. Semi-sterke vorm efficiëntie. c. Sterke vorm efficiëntie. d. Supersterke
Nadere informatieOpties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers BASIC. Member of the KBC group. Gepubliceerd door KBC Securities in samen werking met Euronext.
Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities in samen werking met Euronext. p. 2 Index 1. Call en put opties 3 2. Koper en schrijver 4 3. Standaardisatie 5 Onderliggende
Nadere informatieAG8! Derivatentheorie Les3! Swaps & options. 23 september 2010
AG8! Derivatentheorie Les3! Swaps & options 23 september 2010 1 Agenda Huiswerk vorige keer Swaps (H7 1 t/m 4) Optie markt (H8) 2 Interest Rate Swaps Een interest rate swap (IRS) is een financieel contract
Nadere informatieKenmerken financiële instrumenten en risico s
Kenmerken financiële instrumenten en risico s Inleiding Aan alle vormen van beleggen zijn risico s verbonden. De risico s zijn afhankelijk van de belegging. Een belegging kan in meer of mindere mate speculatief
Nadere informatieAntwoorden Renterisico 1
Antwoorden Renterisico 1 a. 2,35% + 1,20% = 3,55% b. 5.000.000 x 0,0355 x 92/360= 45.361 euro c. Renterisico; in dit geval het risico dat de rente stijgt waardoor de rentekosten voor de onderneming stijgen
Nadere informatieDe aanpak van Second Stage samengevat
De aanpak van Second Stage samengevat De aanpak van Second Stage samengevat... 1 Het conventionele deel... 1 Het meer geavanceerde deel... 1 Wat is een optie?... 2 Hoe ziet zo n optie eruit?... 2 In de
Nadere informatieHedgen van FX risico met FX opties waarom niet? Joris Vermeulen Corporate Sales 14/11/2017
Hedgen van FX risico met FX opties waarom niet? Joris Vermeulen Corporate Sales 14/11/2017 Agenda Mifid complexiteit opdeling producten : Fx 1 : termijncontract Fx 2 : plain vanilla optie Fx 3 : barrier
Nadere informatie1. De optie theorie een korte kennismaking
1. De optie theorie een korte kennismaking 1.1 Terminologie Een optie is een recht. Een recht om iets te kopen of verkopen. Dit recht kan worden verkregen tegen betaling van een bedrag in geld: de optiepremie.
Nadere informatieBeleggings- en Portefeuilletheorie Tentamen 14 januari 2004 Met oplossingen
Beleggings- en Portefeuilletheorie 14 januari 2004 1 Beleggings- en Portefeuilletheorie Tentamen 14 januari 2004 Met oplossingen 1. Een markt heeft uitsluitend risicoaverse beleggers met mean/variance
Nadere informatieKenmerken financiële instrumenten en risico s
Kenmerken financiële instrumenten en risico s Aan alle vormen van beleggen zijn risico s verbonden. De risico s zijn afhankelijk van de belegging. Een belegging kan in meer of mindere mate speculatief
Nadere informatieEuronext.liffe. Inleiding Optiestrategieën
Euronext.liffe Inleiding Optiestrategieën Vooraf De inhoud van dit document is uitsluitend educatief van karakter. Voor advies dient u contact op te nemen met uw bank of broker. Het is verstandig alvorens
Nadere informatieInhoud. Voorwoord. Handboek Corporate Finance & Treasury Een verantwoording 15
Inhoud Voorwoord Handboek Corporate Finance & Treasury Een verantwoording 15 deel a De interne en externe omgeving van Corporate Finance en Treasury 17 deel b Vermogenskosten 18 deel c Selectie van bedrijfsactiviteiten
Nadere informatieMANAGEMENT MAANDAG 22 JUNI UUR
SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel TREASURY MANAGEMENT MAANDAG 22 JUNI 2015 12.15-14.45 UUR SPD Bedrijfsadministratie Treasury management B / 7 2015 Nederlandse Associatie voor voor Praktijkexamens
Nadere informatie"Opties in een vogelvlucht"
"Opties in een vogelvlucht" Presentatie voor het NCD November 2010 Ton Ruitenburg Senior Officer Retail Relations Amsterdam Opties en hun gebruikers Doel van deze presentatie is u een eerste indruk te
Nadere informatieFinanciële Markten & Instrumenten
Financiële Markten & Instrumenten Experience knowledge 15 oktober 2009 Dr. ir. T.P.G. (Fedor) van Mullem Inhoud Financiële markten Financiële instrumenten Aandelen Obligaties Derivaten Het no-arbitrage
Nadere informatieDeze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn.
SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave FINANCE & RISKMANAGEMENT VRIJDAG 19 JUNI 2015 11.30-14.00 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer
Nadere informatieMaatschappelijke risico s
Maatschappelijke risico s bedrijfseconomie, ondernemerschap en financiële zelfredzaamheid Arjen Siegmann Vrije Universiteit A dam 28 juni 2018 Derivatives are financial weapons of mass destruction Warren
Nadere informatieHedging strategies. Opties ADVANCED. Member of the KBC group
Hedging strategies Opties p. 2 Index 1. Hedging met opties 3 2. Hedging met put opties 4 3. Hedgen met valutaopties 6 Twee valutaoptiecontracten 6 p. 3 Hedging met opties Hedging komt van het Engelse to
Nadere informatieNotitie Rente-instrumenten
Notitie Rente-instrumenten Referentienummer BCS/Beverwijk Inhoud 1 Inleiding... 1 2 Traditionele Methoden... 2 3 Rente-instrumenten... 3 3.1 Rentetermijncontracten... 3 3.2 Rente-opties... 4 3.3 Renteswaps...
Nadere informatieKenmerken van effecten en daaraan verbonden specifieke risico s
Kenmerken van effecten en daaraan verbonden specifieke risico s Hieronder worden de kenmerken van diverse vormen van effecten besproken en de daaraan verbonden specifieke risico s. Bij alle vormen van
Nadere informatieAandelenopties in woord en beeld
Aandelenopties in woord en beeld 2 Aandelenopties in woord en beeld 1 In deze brochure gaan we het hebben over aandelenopties zoals die worden verhandeld op de optiebeurs van Euronext. Maar wat zijn dat
Nadere informatieOefenopgaven Hoofdstuk 7
Oefenopgaven Hoofdstuk 7 Opgave 1 Rendement Een beleggingsadviseur heeft de keuze uit de volgende twee beleggingsportefeuilles: Portefeuille a Portefeuille b Verwacht rendement 12% 12% Variantie 8% 10%
Nadere informatieAG8! Derivatentheorie Les4! Aandelen options. 30 september 2010
AG8! Derivatentheorie Les4! Aandelen options 30 september 2010 1 Agenda Huiswerk vorige keer Aandelen opties (H9) Optiestrategieën (H10) Vuistregels Volatility (H16) Binomiale boom (H11) 2 Optieprijs Welke
Nadere informatieBeleggingsadvies - Afgeleide producten - Opties - Marginvereisten. Algemene principes, berekeningswijze pandwaarde en afkortingen (versie 31/08/2014)
Beleggingsadvies - Afgeleide producten - Opties - Marginvereisten Algemene principes, berekeningswijze pandwaarde en afkortingen (versie 31/08/2014) Dit overzicht bevat informatie over de minimum marginvereisten
Nadere informatieOpties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Member of the KBC group
Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities in samen werking met Euronext. p. 2 Index 1. Inleiding 3 2. Valutaopties 4 Twee valutaoptiecontracten 4 Waarom valutaopties
Nadere informatieBeleggingsadvies - Afgeleide producten - Opties - Combinaties
Beleggingsadvies - Afgeleide producten - Opties - Combinaties Op deze pagina vindt u voorbeelden van mogelijkheden met opties. U kan te weten komen hoe u met opties kan inspelen op een verwachte stijging
Nadere informatieHedging strategies: Turbo
Hedging strategies: Turbo Hedging van aandelenposities met een Turbo short p. 2 Index 1. Inleiding 3 Principes 3 2. Voordeel van een Turbo tegenover een optie 4 Risico 4 Hefboom 4 3. Scenario s voor een
Nadere informatieHoofdstuk 20: Financiële opties
Hoofdstuk 20: Financiële opties Hoofdstuk 20 introduceert financiële opties, die beleggers het recht geven om een aandeel te kopen of te verkopen in de toekomst. Financiële opties zijn een belangrijk instrument
Nadere informatieWaardering van derivaten
Hoofdstuk 5 Waardering van derivaten Inleiding Van tijd tot tijd moeten financiële instrumenten en dus ook derivaten gewaardeerd worden. Ondernemingen die volgens de IFRS verslaggevingregels rapporteren,
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 11. Hoofdstuk 1 Treasury 13
Inhoud Voorwoord 11 Hoofdstuk 1 Treasury 13 1.1 Treasurytaken 13 1.1.1 Cash & liquidity management / Financiering 14 1.1.2 Renterisicobeheer 14 1.1.3 Valutarisicobeheer 15 1.1.4 Beheer van prijsrisico
Nadere informatieUitwerkingen. Aandelen, obligaties en derivaten. drs. H.J.Ots. Hellevoetsluis
Uitwerkingen Aandelen, obligaties en derivaten drs. H.J.Ots Hellevoetsluis Opgaven H1 Opgave 2 Antwoord C. Opgave 3 Antwoord A. Opgave 4 Antwoord B. Opgave 5 Antwoord C. Opgave 6 Opgave 7 Antwoord A.
Nadere informatieHoe speelt u met opties in op nieuwe beleggingskansen?
De informatie in deze uitzending is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als een aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De beloning van de spreker(s) staat niet direct of indirect
Nadere informatieOPTIES IN VOGELVLUCHT
OPTIES IN VOGELVLUCHT Inleiding Deze brochure biedt een snelle, beknopte inleiding in de beginselen van opties. U leert wat een optie is, wat de kenmerken zijn van een optie en wat een belegger kan doen
Nadere informatieOpties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Een onderneming van de KBC-groep
Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities in samen werking met Euronext. p. 2 Index 1. Inleiding 3 2. Valutaopties 4 Drie valutaoptiecontracten 4 Waarom valutaopties
Nadere informatieProductinformatie commoditymanagement
Productinformatie commoditymanagement 2 Inhoud Uw onderneming en mogelijke prijsrisico s 3 Commodity Swap 4 Commodity Optie 7 Commodity Collar 10 Meer informatie De producten in deze brochure zijn commodityderivaten.
Nadere informatieMEERKEUZEVRAGEN DEEL 3
MEERKEUZEVRAGEN DEEL 3 Noot: Op elke vraag is slechts één antwoord het (meest) juiste. U vindt de juiste antwoorden in de pdf met antwoorden op https://www.hguitgeverij.nl/financieel-management-downloads.html
Nadere informatieOpties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Een onderneming van de KBC-groep. Gepubliceerd door KBC Securities
Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities p. 2 Index 1. Inleiding 3 2. Valutaopties 4 Drie valutaoptiecontracten 4 Waarom valutaopties gebruiken 4 3. Indexopties 5 Kenmerken
Nadere informatieExposure vanuit optieposities
Exposure vanuit optieposities ABN AMRO is continue bezig haar dienstverlening op het gebied van beleggen te verbeteren. Eén van die verbeteringen betreft de vaststelling van de zogenaamde exposure (blootstelling)
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 36912 29 december 2014 Regeling van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 18 december 2014, CZW/S&B
Nadere informatieFondsen van De Goudse
Fondsen van De Goudse Informatie voor de klant In deze brochure vindt u de verkorte jaarverslagen van de beleggingsfondsen binnen Aktief Sparen en het Flexx Vermogensplan. Als u het volledige jaarverslag
Nadere informatieOEFENINGEN HOOFDSTUK 6
OEFENINGEN HOOFDSTUK 6 1 OEFENING 1 EEN INDIVIDU NEEMT EEN BELEGGING IN OVERWEGING MET VOLGENDE MOGELIJKE RENDEMENTEN EN HUN WAARSCHIJNLIJKHEDEN VAN VOORKOMEN: RENDEMENTEN -0,10 0,00 0,10 0,0 0,30 WAARSCHIJNLIJKHEID
Nadere informatieHOOFDSTUK 7 Gestructureerde producten
HOOFDSTUK 7 Gestructureerde producten Gestructureerde financiële producten ( structured products of special products ), zijn de afgelopen jaren snel populair geworden. Deze beleggingsproducten worden uitgegeven
Nadere informatieStrategie 2013. André Brouwers
André Brouwers Strategie 2013 André Brouwers Training en coaching Online abonnement VIP coaching Trading Week Strategie Weekend Disclaimer Disclaimer De disclaimer van onze website is van toepassing. Beleggen
Nadere informatieHandleiding Optiewijzer
Handleiding Optiewijzer 2 De Optiewijzer helpt u een optimale optiestrategie bij uw koersverwachting te vinden. In deze handleiding wordt de werking van de Optiewijzer uitgelegd. Allereerst geven wij u
Nadere informatieOefenopgaven Hoofdstuk 8
Oefenopgaven Hoofdstuk 8 Opgave 1 Hazelkoning Onderneming Hazelkoning NV heeft 7 jaar geleden een obligatielening uitgegeven met een oorspronkelijke looptijd van 30 jaar. De couponrente van de lening bedraagt
Nadere informatieHedging strategies. Opties ADVANCED. Een onderneming van de KBC-groep
Hedging strategies Opties p. 2 Index 1. Hedging met opties 3 2. Hedging met put opties 4 3. Hedgen met valutaopties 6 Drie valutaoptiecontracten 6 p. 3 Hedging met opties Hedging komt van het Engelse to
Nadere informatieDe gemiddelde vermogenskosten en optimale vermogensstructuur
Hoofdstuk 5 De gemiddelde vermogenskosten en optimale vermogensstructuur 5.1 Inleiding In de vorige hoofdstukken hebben we het vreemd vermogen en het eigen vermogen van een onderneming besproken. De partijen
Nadere informatieLYNX Masterclass. SPECIAL: de 5 optietips die u niet mag missen. Tycho Schaaf & André Brouwers. 17 november 2015
LYNX Masterclass SPECIAL: de 5 optietips die u niet mag missen Tycho Schaaf & André Brouwers 17 november 2015 Sprekers Tycho Schaaf André Brouwers Beleggingsspecialist bij LYNX Beleggingstrainer bij Beleggingsinstituut
Nadere informatieMarktwaarde per aandeel. Winst per aandeel (WPA)
Wat betekent k/boekwaarde (koers/boekwaarde)- of K/B-ratio? Een ratio die de marktwaarde van een aandeel vergelijkt met zijn boekwaarde. De ratio wordt berekend door de actuele slotkoers van het aandeel
Nadere informatieTentamen Corporate Finance 2007 I
Vraag 1. Welke factoren, volgens Fama en French, beïnvloeden het verwachte rendement op een belegging? a. De grootte van een onderneming, de P/E ratio en de B/M ratio. b. De beta van een onderneming. c.
Nadere informatie7,3. Opdracht door een scholier 2133 woorden 14 januari keer beoordeeld. Inleiding
Opdracht door een scholier 2133 woorden 14 januari 2002 7,3 73 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding De afgelopen periode is er regelmatig in het nieuws gesproken over het dalen van de aandelenkoersen
Nadere informatieMarkt voor onderhandse derivaten in korte tijd sterk gekrompen
Markt voor onderhandse derivaten in korte tijd sterk gekrompen De mondiale markt voor onderhandse derivaten - niet gestandaardiseerd verhandeld op de beurs maar in maatwerk tussen grote partijen - is sinds
Nadere informatieAppendices. Beleggen en financiële markten
Appendices bij Beleggen en financiële markten 4 e druk 2013 Hans Buunk 2014 Sdu Uitgevers, Den Haag Academic Service is een imprint van BIM Media bv. Deze publicatie behoort bij Titel: Beleggen en financiële
Nadere informatieLYNX BELEGGERSDEBAT 2015
LYNX BELEGGERSDEBAT 2015 Lynx Beleggersdebat 2015 BELEGGERSDEBAT 2015 V.l.n.r.: Lukas Daalder, Jim Tehupuring, Janneke Willemse, André Brouwers en Karel Mercx -86,44% Resultaten tips beleggersdebat 2014
Nadere informatieReken maar! t.b.v. training CFP-examen (FPSB-Nederland) Donald van As
Reken maar! t.b.v. training CFP-examen (FPSB-Nederland) Donald van As 10-12-2009 Geld (uit)lenen Typen leningen / hypotheken Annuïteitenlening: afl. + rente = constant Lineaire lening: afl. = constant
Nadere informatieCF Examen II 2009 1. Stel een belegger met voorkennis van een overname blijkt eenmalig winst te hebben behaald op een transactie gebaseerd op deze informatie. Doordat de markt daarna lucht krijgt van zijn
Nadere informatieAntwoorden Valuarisico 1
Antwoorden Valuarisico 1 a. EUR/USD spotkoers 1,3450 EUR/USD termijnkoers 1 maand (30 dagen) 1,3450 x ( 1 + 30/360 x 0,011) / 1 + 30/360 x 0,0080) = 1,3453 2 maanden (61 dagen) 1,3450 x ( 1 + 61/360 x
Nadere informatieKenmerken en risico s financiële instrumenten
Kenmerken en risico s financiële instrumenten Kenmerken en risico s financiële instrumenten Aan alle vormen van beleggen zijn risico s verbonden. Deze Bijlage geeft een niet-limitatieve, algemene beschrijving
Nadere informatiea. Geef een indicate van de termijnkoers EUR/USD voor 1, 2 en 3 maanden. b. Waarom is de 1 maands termijnkoers EUR/USD hoger dan de spotkoers?
Valutarisico 1 Op een bepaald moment zijn de volgende marktgegevens bekend: EUR/USD spotkoers 1,3450 Rente eurogeldmarkt 1 maand (30 dagen) 0,80% 2 maanden (61 dagen) 0,90% 3 maanden (92 (dagen) 1,00%
Nadere informatieBROCHURE RENTEDERIVATEN
BROCHURE RENTEDERIVATEN In deze brochure legt de AFM de belangrijkste eigenschappen van een rentederivaat uit en zijn vragen opgenomen die u kunt stellen aan uw bank. Deze brochure kunt u gebruiken als
Nadere informatieProductinformatie valutamanagement
Productinformatie valutamanagement Inhoud Uw onderneming en mogelijke valutarisico s 3 Uw valutarisico afdekken: beschermd tegen ongunstige koersontwikkelingen 7 Valutatermijntransactie Valutaoptie Cylinder
Nadere informatieWij willen u graag helpen bij het vergroten van uw kennis over de beurs en haar producten!
Lesbrief opties Inleiding Door uw investering in het bestuderen van deze lesbrief vergroot u uw kennis over de mogelijkheden die opties bieden. Het rendement daarvan kan zijn dat u mogelijk een rol ziet
Nadere informatieTentamen Corporate Finance 2008 I
Vraag 1 Over welk type marktefficiëntie spreken wij wanneer alle, behalve de private (inside), informatie in de aandelenkoersen is verwerkt? a. de zwakke vorm van marktefficiëntie b. de semi-sterke vorm
Nadere informatieLYNX Masterclass Opties handelen: de basis deel 1
LYNX Masterclass Opties handelen: de basis deel 1 Mede mogelijk gemaakt door TOM Tycho Schaaf 22 oktober 2015 Introductie Tycho Schaaf, beleggingsspecialist bij online broker LYNX Werkzaam bij LYNX vanaf
Nadere informatieEssentiële Beleggersinformatie
Essentiële Beleggersinformatie Dit document verschaft u essentiële beleggersinformatie aangaande dit fonds. Het is geen marketingmateriaal. De verstrekte informatie is bij wet voorgeschreven en is bedoeld
Nadere informatieOptiestrategieën André Brouwers.
Optiestrategieën André Brouwers Disclaimer Het Beleggingsinstituut staat niet onder toezicht van de AFM. Het Beleggingsinstituut staat niet onder toezicht van De Nederlandsche Bank. Het Beleggingsinstituut
Nadere informatieEXAMENVRAGEN OPTIES. 1. Een short put is:
EXAMENVRAGEN OPTIES 1. Een short put is: A. een verplichting om een onderliggende waarde tegen een specifieke prijs in een bepaalde B. een verplichting om een onderliggende waarde tegen een specifieke
Nadere informatieOptie-Grieken 21 juni 2013. Vragen? Mail naar
Optie-Grieken 21 juni 2013 Vragen? Mail naar training@cashflowopties.com Optie-Grieken Waarom zijn de grieken belangrijk? Mijn allereerste doel is steeds kapitaalbehoud. Het is even belangrijk om afscheid
Nadere informatieVan Stuiver tot Miljardair
Van Stuiver tot Miljardair Slim beleggen met een hefboom Rob Stuiver 29 september Programma Het ver-1000 voudigen van uw vermogen in 20 jaar Bouwen van de portefeuille Bouwstenen: Aandelen, Alternatives,
Nadere informatieHandelsalgoritmen voor (dag) opties
Handelsalgoritmen voor (dag) opties Verrassende conclusies over keuze van opties bij systematisch handelen Onverwacht krachtige patronen voor handelsstrategieën met opties Aat Schornagel aat.schornagel@ziggo.nl
Nadere informatieAG8 Derivatentheorie Les6 Hedging. 14 oktober 2010
AG8 Derivatentheorie Les6 Hedging 14 oktober 2010 1 Agenda Huiswerk Casus Hedgen 2 Dag 1 Structured Products 3 Payoff structures Je baas wil nieuwe producten ontwikkelen die het makkelijker maken voor
Nadere informatieHandleiding. Opties. werkwijze en procedures 6.0015.58 (12-12-2013)
Handleiding Opties werkwijze en procedures 6.0015.58 (12-12-2013) 1 Inhoud 1 Inleiding 2 2 Handelen in opties 2 2.1 Wat is een optie 2 2.2 Het kopen of schrijven (verkopen) van opties 2 2.3 Marginverplichting
Nadere informatieVerklaring van beleggingsbeginselen
Verklaring van beleggingsbeginselen Inleiding Stichting Pensioenfonds APF (APF) voert de pensioenregeling uit voor de (voormalige) werknemers van AkzoNobel. Om de pensioenen te kunnen uitkeren, ontvangt
Nadere informatieOptie strategieën. Brochure bestemd voor particuliere beleggers BASIC. Member of the KBC group
Optie strategieën Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities in samen werking met Euronext. p. 2 Index 1. Basisstrategieën 2 2. Voorbeelden van toepassingen 2 3. Grafische
Nadere informatie(Voor de EER relevante tekst)
20.5.2014 L 148/29 GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. 528/2014 VAN DE COMMISSIE van 12 maart 2014 tot aanvulling van Verordening (EU) nr. 575/2013 van het Europees Parlement en de Raad met betrekking tot
Nadere informatieTentamen Corporate Finance BKB0023 13 augustus 2004 9:30 uur - 12:30 uur
Tentamen Corporate Finance BKB0023 13 augustus 2004 9:30 uur - 12:30 uur Beste student, Voor U ligt het tentamen corporate finance. Het tentamen is gesloten boek en bestaat uit 40 meerkeuze vragen; vier
Nadere informatieBeleggings- en Portefeuilletheorie Oplossing herkansing 24 maart 2004
Beleggings- en Portefeuilletheorie 24 maart 2004 1 Beleggings- en Portefeuilletheorie Oplossing herkansing 24 maart 2004 Opgelet: er waren verscheidene versies van dit tentamen. 1. Een portefeuille P heeft
Nadere informatieLYNX Beleggersdebat 2016
LYNX Beleggersdebat 2016 BELEGGERSDEBAT 2016 V.l.n.r.: Jim Tehupuring, Willem Middelkoop, Janneke Willemse, André Brouwers en Corné van Zeijl BELEGGERSDEBAT 2016 Tip 1 Jim Tehupuring BELEGGERSDEBAT 2016
Nadere informatieSPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel FINANCE & RISK MANAGEMENT DINSDAG 15 DECEMBER UUR
SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel FINANCE & RISK MANAGEMENT DINSDAG 15 DECEMBER 2015 11.30-14.00 UUR SPD Bedrijfsadministratie Finance & Risk management Dinsdag 15 december 2015 B / 7 2015 NGO-ENS
Nadere informatieBinaire opties termen
Binaire opties termen Bij het handelen in binaire opties zijn er termen die bekend of onbekend in de oren klinken. Als voorbereiding is het dan ook handig om op de hoogte te zijn van de verschillende termen
Nadere informatieuitgedrukt in de referentiemunt anders kan zijn dan de rente die afgesproken is in de vreemde valuta.
Aard en risico s financiële instrumenten In deze brochure wordt een algemene beschrijving gegeven van de aard en risico s van verschillende financiële instrumenten waarin via de beleggingsdienstverlening
Nadere informatieWoningcorporaties & Renterisicomanagement
Aedes Corporatiedag 2012 Woningcorporaties & Renterisicomanagement Rotterdam, World Trade Center 31 mei 2012 Arjan van der Linden Tim Monten Agenda Introductie 5 minuten Renterisico en derivaten 15 minuten
Nadere informatieTechnische Universiteit Delft Mekelweg 4 Faculteit Electrotechniek, Wiskunde en Informatica
Technische Universiteit Delft Mekelweg 4 Faculteit Electrotechniek, Wiskunde en Informatica 2628 CD Delft Tentamen Risicomanagement wi3421tu 26 januari 2011, 9.00 12.00 uur Bij dit examen is het gebruik
Nadere informatie(Utrechtse) derivaten
(Utrechtse) derivaten Hier komt tekst 10 maart 2016 Hier Robert komt de Geus ook tekst QT, BCS Programma (ca. 30 min) Introductie Wat zijn derivaten en welke soorten onderscheiden we? Wettelijk en eigen
Nadere informatieEXAMENPROGRAMMA. Vakopleiding Bedrijfsadministratie & Accountancy (VBA ) Examen Financiering niveau 6 Niveau
EXAMENPROGRAMMA Diplomalijn(en) Financieel-Administratief Diploma('s) Vakopleiding Bedrijfsadministratie & Accountancy (VBA ) Eamen Financiering niveau 6 Niveau Vergelijkbaar met hbo Versie 1-0 Geldig
Nadere informatie