meiden in iran 2 Inleiding A Introductie (5 min) Lesopzet Kijkvragen bij beeldmateriaal Iran

Transcriptie

1 mid i ira hadlidi schlwrkr dct 1 Dit lsmatriaal is bstmd vr klas 1, 2 3 va ht vrtzt drwijs Itrducti (5 mi) Stl jzlf vr vrtl krt its vr ht wrk va Amsty Itratial. Hira kuz uit tw ptis: ilidi A f B (10 miut) Lspzt 1 Itrducti 2 - Ilidi A f - Ilidi B 3 Kr 4 Vrwrki 5 Acti 6 Achtrrdifrmati cas 7 Achtrrdifrmati Ira 2 Ilidi A Vrt ht bldmatriaal vr Ira. Vrtl dat d lrli kijkvra mt mak m dz krt mt h dr. D kijkvra staa k p ht wrkblad va d lrli. Ht framt duurt vr acht miut. D lrli mak d kijkvra. Daara krt, klassikaal bsprk. Kijkvra bij bldmatriaal Ira (uit: E kffr va hriri, maakt dr Marjli Bstra) Waarm zij d udrs va Mytra uit Ira vlucht? Zij war plitik actif. Zij wild dmcratischr Ira. Zij strijd vr rmaal lad. Ndrladrs vra Mytra vaak waar zij vadaa kmt. Wat zt Mytra vr h Ndrladrs t buitladrs aakijk? Mytra vidt dat Ndrladrs drschid mak tuss zichzlf buitladrs dat vidt zij it luk. Ms dk vaak dat zij bijvrbld uit Turkij kmt als z da zt dat z Iraas is, z d ms Oh!. Turk, Markka f Iraiërs, wat maakt dat u uit, vidt Mytra. I Ndrlad b j als buitladr buitstaadr, waar j k vadaa kmt. Maar zijzlf is t z vrmd t z w als Ndrlads ms. Mytra zt dat Ira i d middluw lft. L uit wat zij bdlt aa d had va tw vrbld. Ms mt rmaal d, vruw mt zich vls rls kld mt bijvrbld hfddk, (stk)slaa stii zij straff. Mytra hft i wl zv vrschilld lad wd. Z vrlijkt vrhuiz va ht aar ht adr lad mt brbklimm. L uit wat zij hirm bdlt. Tlks als j j rs thuis vlt, hb j zaamd d tp brikt, maar als j dkt dat j daar v zult blijv, mt j wr w. E da mt j piuw i iuw lad hard j bst d m j wr thuis t vl. Dat vlt alsf j br mt bklimm. E ht duurt z la vr j d tp piuw brikt hbt.

2 Ilidi B Maak wrdwb mt d lrli. Schrijf rt IRAN p ht brd tk r cirkl mh. Stl d vraa aa d hl klas: waar dk j aa bij Ira? Wat wt j va Ira? Stk j vir i d lucht als j its wt. Schrijf alls p rd ht wrd Ira. Bsprk daara krt ht wrdwb. 3 Kr (10 miut) Wrkwijz: Bsprk duidlijk d msrchtschdi i Ira aa d had va d vir drstaad put. Discrimiati va vruw (= blarijkst put dz ls) Vrijhid va misuiti Hmsksualitit Ddstraf Bsprk atuurlijk k krt d stadput va Amsty i dz kwstis. Zi hirvr d achtrrdifrmati, dz is uitbridr da all d vir bsprkput. Ht wrdwb ka r vr z uit km t zi± Przisch ddstraf Midd-Ost hfdstad Thra islam krwaps? wstij prsidt Ahmadijad Ira vruw mt hfddk dictatuur rl Irak jar 80 mid i ira hadlidi schlwrkr dct

3 Waarm m vruw it r? 4 Vrwrki (15 miut, vra aa d had va ht bk Prsplis) Wrkwijz: Dat is zdlijk past it bij vruw. Ma ku tt allrli past dacht km als zij vruw z zi r. Iraas vruw m bijvrbld k it das p straat. Ovr d psiti va misjs vruw zij dri striptki uit ht bk Prsplis va Marja Satrapi pm. Bij dz strips zij vrschilld vra maakt. D lrli ku all f i twtall dz vra batwrd. Bsprk daara klassikaal d atwrd. Ifrmati Prsplis Ht bk Prsplis is schrv dr Marja Satrapi. Zij hft haar lvsvrhaal ptkd i dz strip. D hfdprs is dus Marja zlf. Zij wt u i Frakrijk hft haar vadrlad, Ira, vrlat. Ht bk vrtlt h ht is m als misj p t ri i Ira, m rliiuz rvluti m t mak (1979 mt Ayatllah Khmii d macht vr) vr d rl t Irak ( ). Z vrtlt vr h misjs vruw lv i Ira. Ovr wat zij it m, zals mt ls haar d straat p aa had i had mt j vridj lp. Maar z laat k allrli hrkbar di zi, vr all misjs vruw i d wrld. (Prsplis, Marja Satrapi, L Assciati, Parijs, Ndrlads vrtali T Dhm Uitvrij Atlas Afbld strips zij t vid p paia 306, ) Waarm is ht ilijk it slim va Marja m t schruw t di ma? Omdat zij da d plitiat (vrhidsms, k wl wachtrs va d rvluti md) bldit. E als zij dat dt ka zij wrd ppakt.

4 Op ht rst plaatj. Nm tw zi j tw vruw zi dat kut di waaraa j d zij zich vrztt t str rri. pstift, Zichtbaar haar, lip ru, zbril. Marja m st hl da p ht cm it zitt v aw ha sch. ar rd Waarm wa s dat dk j? Rd sch trkk t vl a Er zij all adacht. rli rls v r kldi. Sch m h hakk hbb j vt m it b zi zij. V lt t rdr ma m a ll dk klur dra r. mid i ira rkr hlw idi sc t hadl c d misvr s is vrijhid va stll uiti (kritisch) vra rmaal. I Ira is aa d rri hl d misjs zak als dat it z. Tch dk vrijhid va misuiti k d fd h hu f h a r f ht aat m vruw daar m t p li ti k p va vl mak-up dkt all. J d zit f z it t maar ik m t? r vr zr dat ik it ls Marja wrd pp hbb. H kmt dat v a k t. D ms Milijk wrd±± wl adk di vr hu r c h t wat h autritit = d di d baas zij i lad zij, ba allmaal tz Omdat di vruw ba d wrdt d i r wat aa vrhid. will d, ku vrwdsl = sms, vrz rd wrd p vr d zdpliti d pakt. Als it aa j ba bt, dk j cmit = burau va d vrhid Als j ba bt dk j it mr a prcis d b. Dat is dli va dictatuur = plitik systm waarbij prs f z rri. rp prs all macht i had hft f hbb rprssi = drdrukki

5 mid i ira hadl idi s chl wrkr dc t Marja stlt vast dat d situati vr vruw i Ir a z milij is dat z uit k rpt: Ik w il w u it dit lad!. Brijp jij w aarm z dit zt? L u it. Vl zull ja atwr d. Omdat idr a drs is, ma ar wl lijk Vruw i. Ira wrd z i als twdra s burrs. Z ij w rd bij w discrimi t rd wrd b a maakt, mdat zij z vl rls mt al v. Vra: Nm dri di waari vruw midr f rcht hbb di z k i d wt zij vastld. (Kijk k bij d achtrrdifrmati). Gtuiiss va vruw i rchtszak zij d hlft midr waard da di va ma, vruw m it schid va hu ma, d ma hudt ht rcht p d kidr bij chtschidi, vruw di vrmdaa ku wrd stid, vl ba bij d vrhid zij vrbd vr vruw. Gf rd waarm ms daadwrklijk hu lad vrlat. Hirvr zij divrs rd dkbaar: rl, schdi va msrcht,.. lfsvrtuii, brk aa plitik rcht, sksul ritati. War zu jij it lar i lad will w? Op vraa Milijk wrd Vrijhid va xprssi = d vrijhid di j hbt m jzlf uit t drukk Diplmaat = ambtaar di i adr lad zij rri vrtwrdit

6 5 Acti (10 miut) Wrkwijz Vrtl vr d Campa vr Glijkhid. L uit wat dz rp dt (zi achtrrdifrmati). D lrli ku d slidarititskaart tk. Thuis ku zij hu hadtki p wbsit va d Campa vr Glijkhid ztt: Achtrrdifrmati cas D Campa vr Glijkhid wil id mak aa d discrimiati va vruw i Ira. D raisati wil éé milj hadtki vrzaml m d prp m d wtvi aa t pass kracht bij t ztt. D ms achtr dz campa wrd lastivall dr d autritit wrd arrstrd. Nasim Sarabadi Fatmh Dhdashti zij tw vruw di zij ppakt vr hu activitit i dz campa. D aaklacht luidd dat zij dr hu prpaada bdrii vrmd vr d atial vilihid. D vruw zij d rst di zij vrrdld vr ht vrzaml va hadtki. N stds zitt adr vruw di btrkk zij bij dz campa vast, zdr aaklacht f prcs. D autritit blkkr ctiu d wbsit va Campa vr Glijkhid. (zi: Fit Staatshfd: Ayatllah Sayd Ali Khami Prsidt: Dr Mahmud Ahmadijad Ddstraf: burt stds Bvlki: 71,2 milj Lvsvrwachti: 70,2 jaar Strft dr d 5 jaar (m/v): 32/31 pr ,4 prct ka lz schrijv l Achtrrdifrmati Ira Discrimiati va vruw Vruw wrd p rt schaal discrimird, zwl i d wt als i d praktijk. Duizd vruw zij arrstrd, mdat zij it vldd aa d vrplicht kldivrschrift. Vruw zij amlijk vrplicht hfddk jas tt vr d ki mt la muw t dra. I huwlijk hft vruw vl midr rcht da haar ma. War r rfis vrdld mt wrd, krij vruw daar altijd maar hl kli dl va. Vl ba bij d vrhid zij vrbd vr vruw. I d rchtbak tlt vrklari va vruw half z zwaar als di va ma. E vruw ka rchtr zij. Wi misdaad plt t vruw, krijt lar straf da imad di misdaad plt t ma. War vruw vrmdaat, ka zij wrd stid, d ma it. Vrijhid va misuiti D vrijhid va misuiti wrdt dr d Iraas autritit drdrukt. Juralist, schrijvrs, lrd, vrvchtrs vr d msrcht i ht bijzdr di va d rcht va vruw, ku wrd ppakt. Zij krij da bijvrbld risvrbd. Ok ka hu (msrcht)raisati wrd vrbd. Dat vrbd ka jar ld. Dmstratis lid vaak tt massa-arrstatis rlijk prcss. T studt di pkm vr msrcht wrd str maatrl m, waardr arrstatis p va rd. Ok ku zij wrd martld. D vrhid ft Iraiërs maar bprkt ta tt itrt. Hmsksualitit Hmsksualitit is i Ira vrbd. Hm s lsbis krij vl t mak mt vrbaal (mdli) wld. Midrjari hmsksul wrd p schl pst. Vrdr vid zij midr makklijk baa huis. Ok ta tt mdisch zr is milijkr vr h. Als zij pkm vr hu rcht lp z kas m bdrid t wrd. Ma vruw lp vaw hu sksul riëtati ht vaar ppakt t wrd sms lp z zlfs ht risic m t wrd dd. Ddstraf I 2007 zij r mr ms da vrh i Ira tr dd bracht. Vls d rapprt va Amsty Itratial is bij t mist 335 ms d ddstraf tpast. Vrmd wrdt dat ht wrklijk aatal hr lit. Vaak wrd ms i ht pbaar pha. Ms ku i Ira tr dd wrd vrrdld vr bijvrbld drussmkkl, mrd, wapd vrval, spia sksul misdrijv. I 2007 wrd k ms ëxcutrd di jr da achtti jaar war t tijd

7 Mr d? va hu misdrijf. Ira hft wliswaar vrdra va d Vrid Natis drtkd waari staat dat midrjari it d ddstraf pld m krij, maar daar hudt Ira zich dus it aa. Ht is rld vrkm dat kidr vastzat tt z achtti jaar wrd, waara als ht ddvis wrd vltrkk. Dz j vlwass wrd dus tr dd bracht vr misdad di zij bi t zij midrjari war. E vrbld is Rza Hjazi. Hij bi mrd t hij vijfti jaar was. Vijf jaar latr, p 19 auustus 2008, is Rza (20) pha i d vais va Isfaha. Zij advcaat was hirva it p d ht. Wttlijk mt advcaat 48 uur va tvr p d ht wrd bracht va d phai. Sids 1990 wrd i Ira t mist 37 jr ëxcutrd. I 2007 wrd bij t mist zv jr ht ddvis vltrkk i 2008 wrd zkr zs jr ëxcutrd. Zij hadd d wt vrtrd vóór hu achttid. Er zitt zkr 130 midrjari vast i d ddcl, hwl ht wrklijk aatal vl hr ka zij. I ktbr 2008 maakt Ira bkd dat midrjari it lar d ddstraf pld ku krij dat d rchtshv was pdra ddviss vr midrjari mr t vltrkk. Amsty Itratial twijflt f Ira zich hiraa aat hud. E rdr richtlij uit 2002 di stii zu bëidi is it uitvrd. Martli mishadli Martli mishadli km stds vr i vaiss dttictra. D vrarrst zij la. Gva m da vaak it wrd bzcht dr advcaat f familild. Juist i dz prid waari z va d buitwrld zij afslt, wrd vaak va martld. Naar vrluidt zij r va di strv dr d martli. T mist 335 ms wrd ëxcutrd, dr wi zv kidmisdadirs. Vrrdli tt stii tt d dd rp vlt, amputatis afrasli wrd stds tpast zlfs uitbrid. Odrdrukki va midrhd Etisch midrhd di pkm vr hu culturl plitik rcht wrd drdrukt. Er zij i Ira vir midrhidsrpri: d Ahwazi Arabir, d Azrbidzja, d Baluchis d Krd. Z zij hdrd Azrbidzja i ht aflp jaar arrstrd vaw ht bijw va vrdzam dmstrati, di prip vr ht bruik va hu i taal i schl i hu ri. Lrli ku Amsty stu dr acti t vr. Dat ka via ratis lidmaatschap va ht Jr Actitwrk. Z ku zich daarvr pv via p d paia km i acti. Ok d maatschapplijk sta ka ivuld wrd bij Amsty! Vr mr ifrmati ku d lrli trcht p f jr@amsty.l. Amsty Itratial strft aar wrld waari idr all rcht it di zij vastld i d Uivrsl Vrklari va d Rcht va d Ms adr itratial msrchtdcumt. Amsty dt drzk vrt acti richt p ht taa stpp va rsti schdi va al dz rcht. Amsty Itratial Pstbus BZ Amstrdam T (020) E jr@amsty.l I Ht wrk va Amsty Itratial wrdt md mlijk maakt dr d bijdra va d Natial Pstcd Ltrij Kici.