Aanvullende pensioenen en echtscheiding
|
|
- Gustaaf de Lange
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Werkdocument Aanvullende pensioenen en echtscheiding Aanzet voor een wetgevend initiatief ter omkadering van een mogelijke verdeling van aanvullende pensioenreserves bij echtscheiding Deze nota wil een aanzet zijn voor een wetgevend initiatief om de verdeling van aanvullende pensioenreserves bij echtscheiding te faciliteren. De tekst is mede het resultaat van besprekingen in een gemengde werkgroep van de Belgian Pension Lawyers Association (BePLA) en het Instituut van Actuarissen in België (IA BE). De auteur dankt de andere leden van de werkgroep (Philippe Demol, Caroline De Ridder, Irene Dijkmans, Aline Lamoureux, Corinne Merla, Anne Thiry, Bart Vandermeiren, Ludo Vermeulen en Arwen Werniers) en de gastsprekers in de werkgroep (prof. Yves Stevens en Claude Devoet) voor hun verrijkende inzichten. De tekst engageert echter enkel de auteur. 1 Uitgangspunten In deze materie werden reeds door anderen interessante voorstellen gedaan die huidig voorstel mee hebben geïnspireerd. Zo waren er met name het voorstel van Prof. Renchon van en het voorstel van een werkgroep in het kader van de bijzondere leergang pensioenrecht van de Katholieke Universiteit Leuven van , dat hierna gemakshalve het 'KUL-voorstel' wordt genoemd 3. De teneur van een voorstel in deze materie wordt steeds bepaald door de invalshoek die men heeft op de materie en de uitgangspunten die men hanteert. De uitgangspunten van het voorstel worden daarom vooraf geschetst (zie hierna). De invalshoek van huidige tekst is die van een rechtspracticus in het domein van de aanvullende pensioenen. Het zou echter een illusie zijn om te beweren dat een voorstel ingegeven door deze praktijkervaring ideologisch volkomen neutraal kan zijn. In een materie die zich situeert op de rand van twee zo'n fundamentele 1 J.-L. RENCHON, 'La Cour d'arbitrage et le statut des assurances sur la vie dans le droit des régimes matrimoniaux - proposition pour une réforme législative globale', Revue trimestrielle de droit familial, 1/ Y. STEVENS en K. DE WITTE, K., De verdeling van de pensioenrechten bij echtscheiding, Instituut Sociaal Recht, Leuven, 82 p. 3 Ook al is dit geen formeel standpunt van de KUL zelf en bestonden er ook binnen de werkgroep van de KUL over een aantal punten verschillende visies, zie o.c. p. 9 1 van 11
2 aspecten van de maatschappelijke organisatie (gezin en sociale zekerheid) is een volkomen ideologisch neutrale oplossing onmogelijk. Bij het uitwerken van deze aanzet tot een oplossing hadden praktische overwegingen echter de overhand. Gemakshalve worden de aanstaande ex-echtgenoten hierna respectievelijk de 'aangeslotene' (de aangeslotene bij de aanvullende pensioentoezegging) en de 'ex-' (de (aanstaande) ex-echtgeno(o)t(e) aan wie in het kader van een echtscheiding een deel van de pensioenreserves van de aangesloten worden overgedragen) genoemd. 1.1 Arrest van het Grondwettelijk Hof In haar arrest van 27 juli heeft het Grondwettelijk Hof beslist dat een kapitaal van een verplichte groepsverzekering die de werkgever van één van de echtgenoten ten voordeel van zijn werknemer aangaat ter financiering van een aanvullend pensioen in het wettelijk stelsel tot de huwelijksgemeenschap behoort. Ongetwijfeld vallen er een aantal juridische bezwaren te uiten tegen deze uitspraak van het Grondwettelijk Hof 5. Nu het aanvullend pensioen in de huidige stand van het recht na het arrest van 27 juli 2011 echter in vele gevallen gemeenschappelijk is en gezien het toenemend financieel belang van aanvullende pensioenen, dringt de mogelijkheid van een ordentelijke splitsing van aanvullende pensioenreserves zich op. 1.2 Geen wijziging van het huwelijksvermogensrecht In ons voorstel wordt niet geraakt aan het huwelijksvermogensrecht als dusdanig. Indien de aanstaande ex-echtgenoten en de rechtbank mogelijkheid krijgen om in het kader van een echtscheiding de pensioenreserves te verdelen, wordt een praktische oplossing geboden aan deze problematiek, zonder dat een verdere wijziging van het huwelijksvermogensrecht strikt noodzakelijk is. Men zou stellig de lege ferenda kunnen pleiten dat (aanvullende) pensioenrechten huwelijksvermogensrechtelijk steeds eigen zouden moeten zijn. Dan zou de vraag van verdeling bij echtscheiding zich in beginsel niet meer moeten stellen. Trouwens, ook indien men de stelling van het eigen recht aanhangt, en die stelling door ons Grondwettelijk Hof en/of onze wetgever in de toekomst zou worden gevolgd, lijkt het ons moeilijk uit te sluiten dat (aanstaande) echtgenoten ervoor zouden opteren om aanvullende pensioenrechten in de huwelijksgemeenschap in te Zie o.m. de zeer interessante beschouwingen over de oorsprong van ons huwelijksvermogensrecht van C. DEVOET, 'La Cour Constitutionnelle, l'assurance groupe et les régimes matrimoniaux", De Verzekering, 2011, nr. 377, pp van 11
3 brengen. Onder ons huwelijksvermogensrecht staat het de echtgenoten immers vrij eigen vermogensbestanddelen in de huwelijksgemeenschap in te brengen (Art B.W. "de echtgenoten regelen hun huwelijksovereenkomsten naar goeddunken [ ] en art e.v.). Een dergelijke inbreng ligt voor de hand wanneer echtgenoten opteren voor de algehele gemeenschap van goederen (art B.W.). Ook onder een stelsel van gemeenschap van aanwinsten, zoals het wettelijk stelsel, lijkt het ons mogelijk om een aanvullend pensioen dat in beginsel eigen zou zijn in een huwelijkscontract toch (deels) in de huwelijksgemeenschap in te brengen (art B.W. e.v.). Indien de beroepsinkomsten gemeenschappelijk zijn, zoals het geval is in het wettelijk stelsel, zou het niet onlogisch zijn om ook pensioenen die een vorm van uitgestelde beroepsinkomsten zijn in de gemeenschap in te brengen. Dit kan in de praktijk het geval zijn voor bv. bonuspensioenplannen. In deze hypotheses zal er dus een blijvende nood zijn aan een regeling voor de verdeling van aanvullende pensioenreserves bij echtscheiding, ook indien het huwelijksvermogensrecht zou worden gewijzigd. 1.3 Filosofie van het echtscheidingsrecht De filosofie van de recente wijzigingen van ons echtscheidingsrecht lijkt erin te bestaan om aanstaande ex-echtgenoten aan te moedigen om over alle aspecten van de scheiding een vergelijk te sluiten in het kader van een echtscheiding met onderlinge toestemming (art en 1288 Ger. Wb). Indien men zich in deze filosofie inschrijft, lijkt het logisch om aan de aanstaande ex-echtgenoten ook de mogelijkheid, eventueel zelfs de verplichting, te geven om in hun overeenkomst tot echtscheiding te bepalen wat het lot zal zijn van de aanvullende pensioenreserves van elk van hen. Op dit uitgangspunt wijkt huidig voorstel grondig af van het KUL-voorstel dat de bevordering van de gelijkheid tussen partners nastreeft en stelt dat het uitgangspunt van de echtscheidingswet, de economische zelfredzaamheid van de echtgenoten, fout is Aanvullende pensioenreserves moeten hun aard behouden Artikel 27 van de Wet Aanvullende Pensioenen van 28 april 2003 (hierna de 'WAP') bepaalt dat de aangesloten de uitbetaling van de prestaties slechts kan krijgen op het ogenblik van pensionering of vanaf de leeftijd van 60 jaar. Als enige uitzondering op dit beginsel geldt dat een pensioenplan voorschotten op prestaties en inpandgeving van pensioenrechten mogelijk kan maken enkel en alleen om de aangeslotene in staat te stellen binnen de EU onroerende goederen te verwerven of te (ver)bouwen (art. 27, 2 WAP). 6 O.c., p.52 3 van 11
4 Het lijkt ons niet aangewezen om als bijkomende uitzondering op dit beginsel in het kader van een echtscheiding een (gedeeltelijke) uitbetaling van reserves of prestaties te voorzien. Het zou niet logisch zijn dat de (para)fiscaal gestimuleerde opbouw van pensioenreserves door echtscheiding haar aard zou verliezen. Dit zou in het slechtste geval zelfs kunnen leiden tot 'schijnechtscheidingen' om pensioenreserves liquide te maken. Dat betekent o.i. echter niet dat er geen inwisselbaarheid zou mogen zijn tussen pensioenreserves en andere activa in de huwelijksgemeenschap. Ook op dit punt wijkt het voorstel af van het KUL-voorstel. Dat laatste gaat er immers van uit dat een gemeenschappelijk aanvullend pensioen ook voor beide ex-echtgenoten het karakter van aanvullend pensioen moet behouden, en niet inwisselbaar mag zijn tegen andere activa. Dit resulteert in het KUL-voorstel in een (noodzakelijkerwijze) dwingende regeling, die o.i. strijdig is met de filosofie van het echtscheidingsrecht (zie 1.3 hierboven). Ook voor andere belangrijke activa, die evenzeer (deels) parafiscaal gestimuleerd worden (bv. het onroerend goed!), wordt immers een zelfbeschikkingsrecht in het kader van een echtscheiding aanvaard. 1.5 (Para)fiscale neutraliteit van de echtscheiding De verdeling van pensioenrechten in het kader van de echtscheiding zou (para)fiscaal neutraal moeten kunnen gebeuren. Wat betreft de 80%-grens voor de aftrekbaarheid van bijdragen, zou kunnen worden voorzien dat voor de verdere pensioenopbouw van de aangeslotene na de splitsing geen rekening wordt gehouden met de afgesplitste reserves, zodat voor de aangeslotene na de verdeling evt. een inhaalbeweging kan worden uitgevoerd. Omgekeerd zou voor de ex- dan rekening moeten worden gehouden met de hem/haar toebedeelde reserves. 1.6 Voorstel los van het lot van wettelijke pensioenen bij echtscheiding In België bestaat een wettelijk echtscheidingspensioen bij leven voor werknemers, niet voor ambtenaren 7. Men kan deze discrepantie in de wetgeving betreuren. Men zou ook kunnen opperen dat indien de mogelijkheid wordt gecreëerd om aanvullende pensioenrechten te verdelen, een gelijkaardige mogelijkheid zou moeten worden geboden wat betreft het wettelijk pensioen, en dan zeker het wettelijk pensioen voor ambtenaren 8. Het voorstel hierna zou daarbij als inspiratiebron kunnen gelden, doch het beoogt enkel de aanvullende pensioenen onder de WAP en de WAPZ. Een verdeling van 7 Zie bij Y. STEVENS en K. DE WITTE, o.c., pp Het relatief hogere pensioen voor ambtenaren wordt immers vaak uitgelegd als een vorm van uitgesteld beroepsinkomen. 4 van 11
5 het wettelijk pensioen zou technisch trouwens volledig anders moeten worden gestructureerd 9. Ook voor de derde pensioenpijler zou aan gelijkaardige oplossingen kunnen worden gedacht. 1.7 Neutraliteit van de pensioeninstelling en rechtszekerheid voor alle betrokkenen Elke regeling tot verdeling van pensioenrechten in het kader van echtscheidingen zal bijkomende complexiteit creëren in het beheer van pensioenplannen. Aanvullende pensioenplannen dienen in België in beginsel geëxternaliseeerd te worden bij een pensioensinstelling, dat zijn verzekeraars of pensioenfondsen (de instellingen voor bedrijfspensioenvoorziening). Deze externalisatieverplichting, die de solvabiliteit van het pensioensysteem beoogt, leidt in deze materie tot complexe meerpartijenrelaties (aangeslotene, echtgeno(o)t(e), werkgever, pensioeninstelling). De pensioeninstelling kent echter enkel de aangeslotene zelf als rechthebbende op het pensioen (bij leven). Enkel voor de overlijdensdekking wordt voorzien in een begunstigingsregeling, waarin de echtgeno(o)t(e) kan, maar niet noodzakelijk hoeft, begunstigd te worden. In het beheer van de meeste pensioenplannen is een echtscheiding thans neutraal, en vaak zelfs niet gekend bij de pensioeninstelling 10. Wanneer een regeling wordt uitgewerkt voor de verdeling van pensioenrechten, moet die ons inziens eenvoudig toe te passen zijn en de nodige rechtszekerheid bieden aan de diverse betrokkenen. Zo moet het bijvoorbeeld voor de pensioeninstelling 11 glashelder zijn wat de regeling is die de ex-echtgenoten hebben uitgewerkt. Zoniet bestaat het risico dat de pensioeninstelling tussen de exechtgenoten komt te staan in een debat -- of zelfs een gerechtelijke procedure-- waarin zij als loutere uitvoerder neutraal dient te blijven. Om die neutraliteit en transparantie te garanderen zal een zeker formalisme noodzakelijk zijn. 9 Al was het maar omdat het wettelijk pensioen in een repartitiesysteem werkt in plaats van kapitalisatie en er dus geen reserves te verdelen vallen. 10 Sommige pensioenplannen maken (nog) een onderscheid in de overlijdensdekking of in de bepaling van een pensioenrente naar gelang de aangeslotene al dan niet gehuwd (of wettelijk samenwonend) is. In vele pensioenplannen wordt de echtgeno(o)t(e) genoemd als begunstigde van het overlijdenskapitaal, evt. "by default" wanneer er geen begunstigde nominatim werd aangeduid door de aangeslotene. 11 Vanzelfsprekend zou ook de aard van de pensioeninstelling, groepsverzekering of pensioenfonds, neutraal moeten zijn. In dat opzicht lijkt het ons meer aangewezen om de regeling in te schrijven in de WAP dan in de Wet op de Landverzekeringsovereenkomsten. 5 van 11
6 1.8 Geen bijkomende voordelen voor de ex- in het kader van de scheiding De mogelijkheid van een verdeling van pensioenreserves zou er o.i. niet mogen toe leiden dat de ex- meer beschikkingsrecht verkrijgt over die pensioenreserves dan de aangeslotene zelf. Dit heeft voor ons voorstel tot gevolg dat (1) de pensioenreserves hun aard behouden (zie ook 1.4 hierboven), (2) dat de ex- pas het recht krijgt om die reserves over te dragen op het ogenblik waarop de aangeslotene zelf dat recht krijgt, t.t.z. op het ogenblik van of na uittreding, (3) dat de ex- pas recht krijgt op betaling van prestaties wanneer de aangeslotene zelf dat recht krijgt, t.t.z. ten vroegste op de 60 ste verjaardag van de aangeslotene. Men kan hier tegen inbrengen dat een dergelijke blijvende "koppeling" van de rechten van de ex- aan die van de aangeslotene strijdig is met het principe van de splitsing, en zelfs met de privacy. Zo zal de ex- hierdoor kunnen vernemen dat de arbeidsovereenkomst van de aangeslotene wordt beëindigd, waardoor er uittreding is. Anderzijds respecteert men hierdoor het best de bestaande verwachtingen van alle betrokken partijen ten aanzien van de pensioenreserves. Dat geldt niet alleen voor de ex- -- die bv. ook indien het huwelijk was voortgezet niet op betaling van prestaties kon hopen vóór de 60 ste verjaardag van de aangeslotene, ook al was de ex- zelf dan al veel ouder -- maar ook voor de werkgevers en pensioeninstellingen die bij de financiering en het beheer rekening houden met de turnovergraad van werknemers, maar niet met echtscheidingsstatistieken. 2 Waarom is huidig systeem onvoldoende en een grondige ingreep noodzakelijk? Al deze uitgangspunten in acht genomen, zou men kunnen opwerpen dat het de aanstaande ex-echtgenoten naar huidig recht reeds vrijstaat om in hun echtscheidingsovereenkomst te bepalen dat een deel van de pensioenreserves / prestaties van de ene zal toekomen aan de andere. De pensioeninstelling kan thans in een echtscheiding echter enkel medewerking verlenen op vraag van de aangeslotene zelf. Zo zou bijvoorbeeld de mededeling van gegevens omtrent de pensioenrechten van een aangeslotene aan een derde (het weze de (ex-)echtgenoot, diens raadsman of notaris 12 ) zonder instemming van de aangeslotene een inbreuk vormen op de privacy van de aangeslotene. Om de echtscheidingsovereenkomst uit te voeren dient de ex- op het ogenblik van pensionering van de aangeslotene dus niet bij de pensioeninstelling aan te kloppen, maar bij de aangeslotene. 12 Tenzij de notaris optreedt als notaris-vereffenaar in het kader van een gerechtelijk mandaat (art Ger. Wb.) 6 van 11
7 Een uitzondering daarop zou kunnen bestaan indien men zou aanvaarden dat de schuldeiser (de aangeslotene) zijn schuldvordering op de schuldenaar (de pensioeninstelling) kan overdragen aan een derde (de ex-). Een dergelijk overdracht van schuldvordering wordt beheerst door art e.v. B.W. De overdracht kan tegenstelbaar worden gemaakt aan de schuldenaar door een eenvoudige kennisgeving. De overdracht heeft tot gevolg dat de schuldenaar bevrijdend betaalt in handen van de overnemer. Een schuldoverdracht is echter niet mogelijk wanneer de schulvordering niet voor overdracht vatbaar is of intuitu personae is. In een pensioenreglement kan rechtsgeldig worden bepaald dat de pensioenvordering die in het reglement vervat is niet kan worden overgedragen aan derden. Zelfs indien geen dergelijke uitdrukkelijke bepaling in het pensioenreglement staat, komt het ons voor dat de pensioenvordering sowieso intuitu personae en dus onoverdraagbaar is 13. Een minimale ingreep in de wetgeving zou er kunnen in bestaan om de overdracht van de schuldvordering op grond van het pensioenreglement aan de ex- steeds mogelijk te maken (ongeacht andersluidende clausules in het reglement). Dit zou ons inziens echter rechtsonzekerheid met zich meebrengen omdat de overdracht van schuldvordering sinds de wijziging van art B.W. in 1994 niet meer aan formalisme onderhevig is, wat in deze materie problematisch is (zie 1.7 hiervoor). 3 Voorstel Op basis van bovenstaande uitgangspunten zou een regeling er als volgt kunnen uitzien: 3.1 Mogelijke verdeling van pensioenreserves De mogelijkheid om aanvullende pensioenreserves te verdelen zou worden ingeschreven in de WAP en de WAPZ. De verdeling zou enkel mogelijk zijn in geval van echtscheiding waarbij een huwelijksgemeenschap moet worden verdeeld, maar ook bij echtscheiding van echtgenoten gehuwd met scheiding van goederen of bij beëindiging van wettige samenwoning (in de zin van art e.v. B.W.). In die laatste gevallen is er geen huwelijksgemeenschap waarvan de aanvullende pensioenrechten deel kunnen uitmaken, doch het lijkt ons billijk om de mogelijkheid (geen verplichting) tot verdeling ook hier te voorzien. 13 Dit staat niet met zoveel woorden in de WAP, maar de WAP bevat wel tal van bepalingen die de stelling van een persoonlijk recht van de aangeslotene lijken te ondersteunen (cf. bv. art. 27 en art. 32 WAP). 7 van 11
8 De mogelijkheid nog verder uitbreiden zou een schenking van pensioenreserves mogelijk maken, wat ons een stap te ver lijkt en aanleiding kan geven tot misbruiken. De verdeling is optioneel, op initiatief van de aanstaande ex-echtgenoten (zie 1.3 hierboven). Wanneer de rechtbank dient te oordelen over een verdeling van de huwelijksgemeenschap in een echtscheiding op grond van ernstige ontwrichting beschikt de rechtbank over dezelfde mogelijkheid. De verdeling van de pensioenreserves zou ingaan op het ogenblik van: - indien actief aangeslotene op ogenblik van echtscheiding: ten vroegste bij uittreding (naar analogie met art WAP) (zie 1.8 hierboven); - indien passief aangeslotene op ogenblik van scheiding: op elk ogenblik, op initiatief van de ex-, onmiddellijk (naar analogie met art. 32 3, derde lid WAP); - zowel voor actief als passief aangeslotene op ogenblik van scheiding: indien partijen of de rechtbank hieraan de voorkeur geven (wat bv aangewezen kan zijn in vaste prestatieplannen (DB)) : wanneer de aangeslotene de vroegst mogelijke leeftijd bereikt waarop de pensioenprestatie betaalbaar kan zijn (thans 60 jaar) (Het lijkt immers niet billijk om de betaalbaarheid aan de ex- uit te stellen indien de aangeslotene zelf nog zou verder werken na deze leeftijd.) Op het ogenblik van de verdeling van de pensioenreserves verkrijgt de ex- alle opties van art 32 1 WAP, die de aangeslotene zelf heeft bij uittreding. Eventueel kan worden overwogen om de optie om de reserves in het plan te laten (art. 32 1, 3 ) uit te sluiten voor de ex-, dan wel te voorzien dat die enkel geldt wanneer het gaat om een vaste prestatieplan (DB). De uitbetaling van de pensioenprestaties zou pas mogelijk zijn vanaf het ogenblik waarop de aangeslotene zelf 60 jaar wordt (cf. art 27 1 WAP) (zie 1.8 hierboven). De overdracht van de pensioenreserves aan de ex- zou (para)fiscaal neutraal moeten zijn. De pensioenprestaties (kapitaal/rente) die aan de ex- zouden worden uitbetaald zouden onderworpen zijn aan hetzelfde (para)fiscaal regime als dat van het pensioen van de aangeslotene. Men dient er zich wel van bewust te zijn dat dit voorstel bijkomende beheerskosten met zich meebrengt voor de pensioeninstellingen, die deze wellicht zullen doorschuiven naar de werkgevers. Eventueel zou kunnen worden voorzien dat de kosten van beheer in verband met deze splitsing enkel kunnen worden aangerekend aan een aangeslotene en hun ex-, die hier gebruik van maken, hetzij 8 van 11
9 op eigen initiatief, hetzij op bevel van de rechtbank -- alhoewel dit op zich weer extra beheer met zich meebrengt. 3.2 Procedurele garanties De splitsing van pensioenreserves zou moeten gebeuren bij notariële akte (zie 1.7 hierboven) of bij vonnis in kracht van gewijsde getreden. De notariële akte of het vonnis moet bepalen: - De identiteit van de aangeslotene en de ex-; - De betrokken pensioeninstelling(en) (verzekeraar of pensioenfonds); - De betrokken pensioenplan(nen) (naam en polisnrs of andere duidelijke identificatie); - In bijlage bij de akte dienen de meest recent beschikbare pensioenfiche(s) worden gevoegd over de pensioenreserves die worden verdeeld, dit teneinde te waarborgen dat de overeenkomst tussen partijen tot stand komt met kennis van zaken; - De wijze van de verdeling van de pensioenreserves; De verdeling zou moeten worden bepaald, hetzij op basis van een absoluut bedrag, eventueel verhoogd met interest vanaf de overeenkomst voor de ene, het saldo voor de andere; hetzij op basis van percentages toe te passen op de reserves op het ogenblik van splitsing. Om de bepaling van deze bedragen/percentages te vereenvoudigen kunnen een aantal richtlijnen worden opgesteld, telkens rekening houdend met de specifiek aard van het betrokken pensioenplan (cf de andere presentaties op het BePLA / IA BE seminarie van 19 maart 2012). - Het ogenblik van verdeling (dus niet betaling!): (1) uittreding; of (2) onmiddellijk (voor passieve aangeslotenen); of (3) de 60 ste verjaardag van de aangeslotene (indien partijen of de rechtbank daar zouden voor opteren); - De wijze van verdeling van de overlijdensdekking, indien de aangeslotene zou komen te overlijden vóór de inwerkingtreding van de verdeling (bij uittreding of pensionering); Dit aspect verdient bijzondere aandacht. Zonder al te veel in technische details te treden, is het zo dat de overlijdensdekking in een pensioenplan niet noodzakelijk gelijk is aan de 9 van 11
10 pensioenreserves. De overlijdensdekking kan, afhankelijk van de aangewende verzekeringstechniek, hoger of lager zijn. Indien de splitsing van de pensioenreserves pas plaatsvindt bij uittreding, bestaat de mogelijkheid dat de aangeslotene overlijdt tussen de echtscheiding en de uittreding. Indien de splitsing van de pensioenreserves wordt uitgesteld naar de pensioenleeftijd is dit a fortiori zo. Bovendien kan de begunstigde van dit overlijdenskapitaal tijdens het huwelijk de echtgeno(o)t(e) zijn, maar dit is niet noodzakelijk zo. Het pensioenplan zou bv. kunnen voorzien in een vrije keuze door de aangeslotene van de begunstigde, of in een begunstigingsvolgorde waar al dan niet kan worden van afgeweken. Ongeacht de stand van de begunstiging op het ogenblik van de scheiding (al dan niet in het voordeel van de echtgeno(o)t(e)) moet bij scheiding worden bepaald hoe die begunstigingsregeling al dan niet wordt gewijzigd. Immers, in geval van overlijden zal de (evt. hogere of lagere) overlijdensdekking in de plaats komen van de geplande verdeling van pensioenreserves bij leven. - Voor zover er een voorschot of inpandgeving van de reserves zou geweest zijn voorafgaand aan de scheiding (art WAP), de wijze waarop dit voorschot of inpandgeving wordt aangerekend op de te verdelen pensioenreserves. Alhoewel dit minder evident is, komt het ons voor dat de mogelijkheid tot splitsing ook zou moeten worden geboden voor niet-geëxternaliseerde individuele pensioentoezeggingen (IPT) (voor werknemers van vóór de inwerkingtreding van de WAP; of voor zelfstandige bedrijfsleiders, in afwachting van de in het Vlinderakkoord aangekondigde externaliseringsverplichting). Vraag is dan of er naar aanleiding van de scheiding en de vrijwillige (of door de rechtbank opgelegde) verdeling er een externaliseringmogelijkheid of zelfs verplichting van de IPT moet zijn, dan wel of de IPT intern kan blijven tot op het ogenblik van pensionering? Dat laatste zou in lijn zijn met bovenstaand uitgangspunt 1.8 dat er geen bijkomend voordeel wordt gecreëerd voor de ex-, maar het zou anderzijds voor de ex- wel een kredietrisico met zich meebrengen op de werkgever van de aangeslotene, of bij zelfstandige bedrijfsleiders, op de vennootschap waarin de aangesloten zelfstandige bedrijfsleider actief is (en evt. ook eigenaar van is). De pensioenverdelingsovereenkomst zou na verlijden van de notariële akte kunnen worden opgenomen in een nieuw te creëren Centraal Register van Pensioenverdelingsovereenkomsten, dat een aanvulling zou zijn op het Centraal Register van Huwelijksovereenkomsten van 11
11 Minstens zou moeten worden voorzien in een mechanisme waarbij de notaris de betrokken pensioeninstelling(en) rechtstreeks van de pensioenverdeling op de hoogte brengt. Er zal ook moeten worden voorzien in publicatie bij DB2P (SIGEDIS). De pensioenverdeling zou naderhand nog met onderlinge toestemming kunnen worden gewijzigd, opnieuw bij notariële akte. 3.3 Erfrecht Tenslotte bestaat de mogelijkheid dat de ex- komt te overlijden voor de splitsing bij uittreding of pensionering. Logischerwijze ontstaat vanaf de notariële pensioenverdelingsovereenkomst een (uitgesteld) recht in hoofde van de ex- dat in diens eigen vermogen / nalatenschap valt. De problematiek van de toepasselijke successierechten behoeft in ieder geval nog verdere aandacht 15. Brussel, 19 maart 2012 Jan Van Gysegem Advocaat Vennoot, Claeys & Engels Voorzitter, BePLA 02/ jan.vangysegem@claeysengels.be 15 Zie L. VEREYCKEN, 'Veel fiscale vragen bij scheiding of overlijden', Life & Benefits, nr. 9, november 2011, p.8 11 van 11
21/03/2012. Echtscheiding en Aanvullend Pensioen. Verdeling op het ogenblik van de echtscheiding. Verdeling bij echtscheiding Pensioentoezegging
Echtscheiding en Aanvullend Pensioen Verdeling op het ogenblik van de echtscheiding Philippe Demol Actuaris 19/03/2012 Aangeslotene(n)? Echtgeno(o)t(en)? Ex-echtgeno(o)t(en) Pensioentoezegging Werkgever
Echtscheiding en aanvullend pensioen. Verdeling van de aanvullende pensioenrechten. * Wanneer? Verdeling op het ogenblik van de echtscheiding
3//0 9:9:0 AM Verdeling op het ogenblik van de echtscheiding Verdeling van de verworven rechten gebeurt op het ogenblik van de echtscheiding Verschillende opties voor de vereffeningvan de verworven rechten
HERVORMING VAN DE WET OP DE AANVULLENDE PENSIOENEN: WAT IS NIEUW?
HERVORMING VAN DE WET OP DE AANVULLENDE PENSIOENEN: WAT IS NIEUW? De hervorming van de aanvullende pensioenen die werd aangekondigd in aansluiting op de hervorming van de 1 ste pijler van de pensioenen
(Aanvullend) pensioen en huwelijksvermogensrecht
(Aanvullend) pensioen en huwelijksvermogensrecht mr. Ludo Vermeulen Inleiding Wettelijk pensioen werknemers zelfstandigen ambtenaren en huwelijksvermogensrecht Aanvullend pensioen Arbitragehof 26 mei 1999
Pensioen & Partners de zoektocht naar een nieuw wettelijk kader
ACTUALITEITSCOLLEGE 16 MAART 2010 Pensioen & Partners de zoektocht naar een nieuw wettelijk kader verdeling van de aanvullende pensioenrechten bij echtscheiding Aanleiding» Hervorming echtscheidingswet
GROEPSVERZEKERINGEN EN HET HUWELIJKSVERMOGENSRECHT
GROEPSVERZEKERINGEN EN HET HUWELIJKSVERMOGENSRECHT 1. De artikelen 127 en 128 van de Wet van 25 juni 1992 op de Landverzekeringsovereenkomst (WLVO) stelden eertijds het volgende: Artikel 127 WLVO: De aanspraken,
Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid»
1 Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid» SCSZG/17/044 BERAADSLAGING NR. 17/021 VAN 7 MAART 2017 OVER DE MEDEDELING VAN PERSOONSGEGEVENS UIT DE DATABANK
Instelling voor bedrijfspensioenvoorziening (IBP)
CLAEYS & ENGELS Advocaten Vorstlaan 280 1160 Brussel Tel +32 2 761 46 00 Fax +32 2 761 47 00 Pensioenfonds info@claeysengels.be www.claeysengels.be Instelling voor bedrijfspensioenvoorziening (IBP) www.iuslaboris.com
Andere aandachtspunten
Andere aandachtspunten Anne Thiry Saskia Lommelen IABE BEPLA 19 maart 2012 1. Successierechten Indien de groepsverzekering een deel is van de gemeenschap. Hoe moet de successie dan behandeld worden? Voorbeeld:
COMMISSIE VOOR AANVULLENDE PENSIOENEN ADVIES nr. 20 de dato 3 mei 2007. Verklarend lexicon van de gehanteerde begrippen in de jaarlijkse pensioenfiche
COMMISSIE VOOR AANVULLENDE PENSIOENEN ADVIES nr. 20 de dato 3 mei 2007 Gelet dat de Commissie voor aanvullende pensioenen, samengesteld krachtens art. 53 van de Wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende
Pensioenplan voor de arbeiders van de baksteensector
Pensioenplan voor de arbeiders van de baksteensector www.federale.be www.baksteen.be Voorwoord Eind 2011 werd een sectoraal pensioenplan ingevoerd voor de arbeiders van de baksteensector. Met dit sectorpensioenplan
Verklarend lexicon van de gehanteerde begrippen in de jaarlijkse pensioenfiche
BV07083 24.05.2007 Verklarend lexicon van de gehanteerde begrippen in de jaarlijkse pensioenfiche Alle werknemers die aangesloten zijn bij een aanvullende pensioentoezegging ontvangen jaarlijks een pensioenfiche
gemeenschap van aanwinsten) liggen de zaken moeilijker. Voor het Groeps- en levensverzekering bij echtscheiding
Groeps- en levensverzekering bij echtscheiding Heel wat gehuwden sluiten een levensverzekering af of hebben via hun werk een groepsverzekering. Maar wat gebeurt daarmee als het tot een echtscheiding komt?
ADDENDUM (dd. 07/2017) aan de algemene en bijzondere voorwaarden van de pensioentoezegging voor bedrijfsleiders met ref. 6112
ADDENDUM (dd. 07/2017) aan de algemene en bijzondere voorwaarden van de pensioentoezegging voor bedrijfsleiders met ref. 6112 Dit addendum bevat een aantal wijzigingen aan de bovengenoemde algemene en
BIJVOEGSEL AAN HET GROEPSVERZEKERINGSREGLEMENT
BIJVOEGSEL AAN HET GROEPSVERZEKERINGSREGLEMENT Baloise Belgium nv Verzekeringsonderneming toegelaten onder codenr. 0096 met FSMA-nr. 24.941 A Maatschappelijke zetel: City Link, Posthofbrug 16, 2600 Antwerpen,
INDIVIDUELE RESERVE-OVERDRACHT VOOR AANVULLENDE PENSIOENEN TUSSEN VERZEKERINGSONDERNEMINGEN EN INSTELLINGEN VOOR BEDRIJFSPENSIOENVOORZIENING
LEVEN 2015-14 / BIJLAGE 2 LEVEN/ TECHN. COMM. COLLECTIEF 2015-88/B INDIVIDUELE RESERVE-OVERDRACHT VOOR AANVULLENDE PENSIOENEN TUSSEN VERZEKERINGSONDERNEMINGEN EN INSTELLINGEN VOOR BEDRIJFSPENSIOENVOORZIENING
Mandaat vennootschap onbezoldigd sociale kas verplicht?
Mandaat vennootschap onbezoldigd sociale kas verplicht? Een veel voorkomende vraag: Mijn mandaat in de vennootschap wordt onbezoldigd. Moet ik dan nog sociale bijdragen betalen? Op de website van Acerta
Bijvoegsel aan de pensioenovereenkomst 0096-B4445L
Bijvoegsel aan de pensioenovereenkomst 2 Bijvoegsel aan de pensioenovereenkomst Inhoud Reden bijvoegsel en invoegetreding... 3 Pensioenleeftijd... 3 Verdaging van de pensioenleeftijd... 3 Gevolgen van
De individuele pensioentoezegging
CLAEYS & ENGELS Advocaten Vorstlaan 280 1160 Brussel Tel +32 2 761 46 00 Fax +32 2 761 47 00 De individuele pensioentoezegging info@claeysengels.be www.claeysengels.be www.iuslaboris.com I WAT IS EEN INDIVIDUELE
hoofdstuk 12 Conclusie
hoofdstuk 12 249 Tot slot vindt u een samenvattend overzicht met de belangrijkste verschilpunten tussen huwen, wettelijk samenwonen en feitelijk samenwonen binnen de verschillende domeinen die doorheen
BIJLAGE: CIJFERS OVER AANVULLENDE PENSIOENEN
BIJLAGE: CIJFERS OVER AANVULLENDE PENSIOENEN Deze bijlage bevat enkele steekkaarten met kerncijfers over aanvullende pensioenen. Het gaat telkens om de situatie op 1 januari 2016, zoals die gekend was
CIJFERS OVER AANVULLENDE PENSIOENEN
CIJFERS OVER AANVULLENDE PENSIOENEN Dit document bevat enkele steekkaarten met kerncijfers over aanvullende pensioenen. Het gaat telkens om de situatie op 1 januari 2017, zoals die gekend was in DB2P (databank
SECTORAAL PENSIOENPLAN ZEEVISSERIJ PAKHUIZEN PC143-086
SECTORAAL PENSIOENPLAN ZEEVISSERIJ PAKHUIZEN PC143-086 1 Aanvullend pensioen? 3 PIJLERS VAN HET PENSIOEN 1 e pijler Wettelijk pensioen Overheid (arbeiders, bedienden,.) 2 e pijler Aanvullend pensioen Bedrijf
Pensioenplan voor de arbeiders van de baksteensector
Pensioenplan voor de arbeiders van de baksteensector Update 2018-2019 www.federale.be www.baksteen.be Voorwoord Eind 2011 werd een sectoraal pensioenplan ingevoerd voor de arbeiders van de baksteensector.
Nieuwe regels voor de aanvullende pensioenen vanaf 2016
Nieuwe regels voor de aanvullende pensioenen vanaf 2016 De nouvelles règles pour les pensions complémentaires à partir de 2016 De wet van 18 december 2015 ter waarborging van de duurzaamheid en het sociale
INDIVIDUELE RESERVE-OVERDRACHT VOOR AANVULLENDE PENSIOENEN TUSSEN VERZEKERINGSONDERNEMINGEN
LEVEN 2015-14 / BIJLAGE 1 LEVEN/ TECHN. COMM. COLLECTIEF 2015-88/A INDIVIDUELE RESERVE-OVERDRACHT VOOR AANVULLENDE PENSIOENEN TUSSEN VERZEKERINGSONDERNEMINGEN 22 september 2015 Inleiding Definities Voor
1160/K PERSOONLIJK en VERTROUWELIJK
1160/K040242 PERSOONLIJK en VERTROUWELIJK AANVULLEND SECTORAAL PENSIOENSTELSEL VAN HET PARITAIR COMITE VOOR DE BEDIENDEN UIT DE INTERNATIONALE HANDEL, HET VERVOER EN DE LOGISTIEK exemplaar aangeslotene
ONTHAALSTRUCTUUR REGLEMENT. P&V VERZEKERINGEN c.v.b.a.
ONTHAALSTRUCTUUR REGLEMENT P&V VERZEKERINGEN c.v.b.a. Koningsstraat, 151 B-1210 Brussel Tel. 02-250 91 11 Fax 02-250 92 30 www.pv.be Bank 877-7939404-64 R.P.R./B.T.W. BE 0402.236.531 Verzekeringsonderneming
Hoe beveilig ik mijn partner?
Hoe beveilig ik mijn partner? Brussel, 22 oktober 2011 2 Agenda Planning tussen partners Samenwonenden Echtgenoten Civiel- en fiscaal statuut Instrumenten Van testament tot contract 3 Wettelijke bescherming
Pensioentoezegging. Bijzondere voorwaarden
Pensioenreglement Maatschappelijke zetel Postadres Zetel Antwerpen ING 320-0002736-90 Koningsstraat 153, 1210 Brussel Desguinlei 92, 2018 Antwerpen IBAN BE34 3200 0027 3690 TEL. +32 (0)2 406 38 97 - FAX
Vragenlijst effectief verdelen huwelijkse voorwaarden
Vragenlijst effectief verdelen huwelijkse voorwaarden Rechtbank s-gravenhage Vragenlijst 1. Wanr is het huwelijk gesloten? Inleiding Deze vragenlijsten zijn gericht aan de advocaten van partijen. Vandaar
Samenvatting van de belangrijkste wijzigingen aan de algemene voorwaarden
Samenvatting van de belangrijkste wijzigingen aan de algemene voorwaarden 1. Vereffening van de uitkering bij leven Sinds 1 januari 2016 kan in het stelsel van de loontrekkende werknemers het aanvullend
Erfrecht. Wie erft wat?
Erfrecht. Wie erft wat? Alle vragen rond erfenis en testament, kort en begrijpelijk uitgelegd. Iven De Hoon Wie erft wat? Alle vragen rond erfenis en testament, kort en begrijpelijk uitgelegd. Lees nu
NIEUWSFLASH SUCCESSIERECHTEN OP AFKOOPWAARDE LEVENSVERZEKERINGEN
NIEUWSFLASH SUCCESSIERECHTEN OP AFKOOPWAARDE LEVENSVERZEKERINGEN Dit nieuwsbericht is enkel voor informatie doeleinden bestemd. Ondanks het feit dat aan dit nieuwsbericht de gebruikelijke zorg is besteed,
Tak 21 spaarverzekering met vrije stortingen en fiscale voordelen
Life@Ease Type levensverzekering Tak 21 spaarverzekering met vrije stortingen en fiscale voordelen Waarborgen Hoofdwaarborg Bij leven Er wordt een pensioenkapitaal opgebouwd door kapitalisatie van de betaalde
Rekening houdend met de financieringsmethode, kan er een onderscheid worden gemaakt tussen verschillende types van pensioenplannen.
CLAEYS & ENGELS Advocaten Vorstlaan 280 1160 Brussel Tel +32 2 761 46 00 Fax +32 2 761 47 00 De groepsverzekering info@claeysengels.be www.claeysengels.be www.iuslaboris.com I WAT IS EEN GROEPSVERZEKERING?
Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen (POZ) Financiële Infofiche
Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen (POZ) Financiële Infofiche Wat? De POZ is een formule voor aanvullende pensioenopbouw, optioneel met een aanvullende waarborg bij overlijden. Het is een tak 21-levensverzekering
VAPZ - Sociaal VAP - RIZIV
VAPZ - Sociaal VAP - RIZIV 2 VAPZ - Sociaal VAP - RIZIV Inhoud Reden bijvoegsel en invoegetreding...3 Pensioenleeftijd...3 Verdaging van de pensioenleeftijd...3 Gevolgen van de verdaging van de pensioenleeftijd...3
Uw groepsverzekering op naam van «GROEPNAAM» met groepsdossiernummer «CONTRACTREF»
Persoonlijk en Vertrouwelijk «GROEPNAAM» T.a.v. Directie HR «GROEPADRES» «GROEPPOST» «GROEPPLAATS» uw kenmerk Antwerpen 24/07/2018 ons kenmerk «CONTRACTREF» bemiddelaar «AGENTNR» behandeld door Beheer
Inhoudstafel. Deel I - Groepsverzekering of IPT. Voorwoord... 1. Inhoudstafel. 1. Schema... 5. 2. Algemeen... 6
Inhoudstafel Voorwoord.... 1 Deel I - Groepsverzekering of IPT 1. Schema.................................................... 5 2. Algemeen.................................................. 6 2.1. Waarom
INHOUD. Deel I. Privaatrechtelijke aspecten... 1
Deel I. Privaatrechtelijke aspecten..... 1 Hoofdstuk 1. Wettelijk kader van het samenwonen.... 3 1. Wet inwerkingtreding......... 5 2. Civielrechtelijk begrip wettelijke samenwoning..... 5 3. Verklaring
Hoe kan men het huwelijkscontract wijzigen tijdens het huwelijk?
Hoe kan men het huwelijkscontract wijzigen tijdens het huwelijk? Al naargelang van de aard van de wijziging, gaat de wijzigingsprocedure gepaard met één, twee, drie of vier notariële akten. De kleine wijziging:
Een pleidooi voor aanpassing van het Besluit Huwelijksgoederenregister 1969 1
Een pleidooi voor aanpassing van het Besluit Huwelijksgoederenregister 1969 1 Prof. mr. A.J.M. Nuytinck, hoogleraar privaatrecht, in het bijzonder personen-, familie- en erfrecht, aan de Erasmus Universiteit
Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ) Financiële Infofiche
Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ) Financiële Infofiche Wat? Het VAPZ is een formule voor aanvullende pensioenopbouw. Het is een tak 21-levensverzekering op naam met gewaarborgd rendement.
Verklaring persoonlijke levenssfeer
Verklaring persoonlijke levenssfeer 1 van 6 VERKLARING PERSOONLIJKE LEVENSSFEER 1 Bent u betrokken? Indien u aangesloten bent aan een van de pensioenplannen beheerd door de Organismes voor de Financiering
DE GROEPSVERZEKERING ALS AANVULLEND PENSIOEN
DE GROEPSVERZEKERING ALS AANVULLEND PENSIOEN DE GROEPSVERZEKERING ALS AANVULLEND PENSIOEN Renate Barbaix Britt Weyts Daily Wuyts (editors) Antwerpen Cambridge De groepsverzekering als aanvullend pensioen
Update@Work September 2010 - Nummer 5 - Jaargang 6
Employee Benefits Update@Work September 2010 - Nummer 5 - Jaargang 6 Databank Aanvullende Pensioenen of DB2P: aangifte-instructies De Gegevensbank Opbouw Aanvullende Pensioenen die in het leven werd geroepen
COMMISSIE VOOR HET VRIJ AANVULLEND PENSIOEN VOOR ZELFSTANDIGEN ADVIES NR. 2 VAN 15 SEPTEMBER 2003
COMMISSIE VOOR HET VRIJ AANVULLEND PENSIOEN VOOR ZELFSTANDIGEN ADVIES NR. 2 VAN 15 SEPTEMBER 2003 INVENTARIS VAN DE VRAGEN BETREFFENDE TITEL II, HOOFDSTUK I, AFDELING 4 VAN DE PROGRAMMAWET (I) VAN 24 DECEMBER
VERGELIJKING HUWELIJK WETTELIJK SAMENWONEN FEITELIJK SAMEWONEN
VERGELIJKING HUWELIJK WETTELIJK SAMENWONEN FEITELIJK SAMEWONEN HUWELIJK WETTELIJK SAMENWONEN FEITELIJK SAMENWONEN = verbintenis tussen 2 ongehuwde personen van verschillend of hetzelfde geslacht die een
Welcome plan Werkingsreglement onthaalstructuur
Reglement Versie 001 Datum 1 april 2018 Inhoud 1. Definities...3 2. Mogelijke prestaties...3 2.1. Welke prestaties kan de aangeslotene kiezen? 3 2.1.1. Kapitaal leven en kapitaal overlijden 3 2.1.2. Kapitaal
Instelling. Onderwerp. Datum
Instelling M&D Seminars Onderwerp Studiedag beleggingsverzekeringen - meerkeuzevragenlijst Datum 18 september 2001 Copyright and disclaimer Gelieve er nota van te nemen dat de inhoud van dit document onderworpen
Waarop moet u letten als u een groepsverzekering wilt aangaan?
Inhoudstafel Deel 1. Waarop moet u letten als u een groepsverzekering wilt aangaan? 1. Waarom is een groepsverzekering interessant voor uzelf en voor uw vennootschap?... 1 1.1. Opbouw van een aanvullend
inhoudstafel Hoofdstuk 1 Samenwonen 9 Hoofdstuk 2 Huwen 29 Hoofdstuk 3 Het samenlevingscontract 53 Voorwoord 3
voorwoord Samenleven met een partner, een broer, een beste vriend, de ouders... kan verschillende vormen aannemen. Het huwelijk is enkel mogelijk binnen een partnerrelatie, maar men kan ook opteren om
Vragen & Antwoorden I. PENSIOENLEEFTIJD - AFLOOP VAN DE PENSIOENTOEZEGGING
Newsletter 07/2016 Vragen & Antwoorden Evolutie van de reglementering van de tweede pijler Versterking van het aanvullende karakter van de tweede pijler (EBI flash Evolutie van de tweede pijler deel 3
Uitkeringsdatum aanvullend pensioen
Uitkeringsdatum aanvullend pensioen wet 18/12/2015, vanaf 1/1/2016 Kempische Verzekeringskring Luc.Vereycken@Vereycken.be Inhoud workshop 2 Overzicht van het pensioenlandschap Nieuwe wet: uitkeren op pensioneringsdatum
Welcome Plan Werkingsreglement
Werkingsreglement Onthaalstructuur Inhoud 1. Definities 3 2. Mogelijke prestaties 3 2.1. Welke prestaties kan de aangeslotene kiezen? 3 2.1.1. Kapitaal leven en kapitaal overlijden 3 2.1.2. Kapitaal leven
WIE KRIJGT HET KAPITAAL NA UW OVERLIJDEN? DE BEGUNSTIGINGSCLAUSULE VAN HET GROEPSVERZEKERINGSREGLEMENT
CONTASSUR Société Naamloze Anonyme Vennootschap WIE KRIJGT HET KAPITAAL NA UW OVERLIJDEN? DE BEGUNSTIGINGSCLAUSULE VAN HET GROEPSVERZEKERINGSREGLEMENT 1 WAT IS EEN BEGUNSTIGDE? De begunstigde bij overlijden
SPRONG RECHT MORGEN. De naar het voor. Hervorming Huwelijksvermogensrecht. De sprong naar het recht voor morgen Hercodificatie van de basiswetgeving
De naar het voor SPRONG RECHT MORGEN Hervorming Huwelijksvermogensrecht De sprong naar het recht voor morgen Hercodificatie van de basiswetgeving 1 december 2017 2 Drie mogelijke huwelijksstelsels 1. Wettelijk
Grafiek 1: inschrijvingen in Centraal Register van Huwelijksovereenkomsten
NOTARISBAROMETER FAMILIE WWW.NOTARIS.BE 2018 14 februari 2019 In deze familiebarometer leggen we ons toe op de in 2018 afgesloten huwelijkscontracten, wijzigingen van huwelijkscontracten alsook op de wijzigingen
Deel 2 Op weg naar een gelijkschakeling, maar toch nog belangrijke verschilpunten
Samenwonen of huwen? Deel 2 Op weg naar een gelijkschakeling, maar toch nog belangrijke verschilpunten In onze vorige nieuwsbrief hebben we de verschillende samenwoningsvormen onder de loep genomen: Wat
Enkele belangrijke begrippen en afkortingen
35 Enkele belangrijke begrippen en afkortingen De volgende lijst geeft een beknopte omschrijving 3 van enkele juridische termen die in dit boek aan bod komen, en dient enkel om die begrippen beter te kunnen
Site wettige erfgenamen
Site wettige erfgenamen Begunstigingsclausule Wie een levensverzekering afsluit, moet in het contract één of meer begunstigden aanduiden. Met deze aanduiding geeft de verzekeringsnemer aan wie het kapitaal
Update@Work. Aanvullende pensioenen in de wet van 15.5.2014 houdende diverse bepalingen. Nieuwsbrief over personeelsbeleid.
Aon Hewitt Update@Work Augustus 2014 Nummer 5 Jaargang 10 Nieuwsbrief over personeelsbeleid Inhoudsopgave 01 Uittreding 03 Multi-inrichterspensioenstelsel 03 Databank opbouw aanvullende pensioenen (DB2P)
SECTORAAL PENSIOENSTELSEL. Collectieve arbeidsovereenkomst van 4 april 2006 tot invoering van een sectoraal aanvullend pensioenstelsel
SECTORAAL PENSIOENSTELSEL Collectieve arbeidsovereenkomst van 4 april 2006 tot invoering van een sectoraal aanvullend pensioenstelsel Artikel 1 - Toepassingsgebied Deze collectieve arbeidsovereenkomst
Vandaag bouwen aan morgen. Een aanvullend sectoraal pensioen voor de arbeiders van de grafische industrie Paritair Comité 130 labeur
Vandaag bouwen aan morgen. Een aanvullend sectoraal pensioen voor de arbeiders van de grafische industrie Paritair Comité 130 labeur document bijgewerkt op datum van 17/07/2014 INHOUDSTAFEL: 1. Wat verstaan
Instelling. Onderwerp. Datum
Instelling Federale Overheidsdienst Financiën Onderwerp Circulaire nr. 16/2006. Levensverzekeringen - Echtgenoten gehuwd onder een stelsel van gemeenschap van goederen. Datum 31 juli 2006 Copyright and
Aangifte EAS nieuwe definitie uittreding (Wet houdende diverse bepalingen) Datum 2014-09-10
Betreft Aangifte EAS nieuwe definitie uittreding (Wet houdende diverse bepalingen) Datum 2014-09-10 5.12 Aangifte Tussentijdse stand van de rekening Via deze aangifte wordt informatie meegedeeld over de
PENSIOENLEEFTIJD EN ANTICIPATIE
Aanvullende pensioenen Hervorming 2020-2040 Serge Tubeeckx 30/09/2014 Extract uit het verslag van de experten: Serge TUBEECKX - 30/09/2014-115067 - CONTASSUR 2 I. De aanvullende pensioenprestaties mogen
Individuele levensverzekeringen van de derde pensioenpijler. Financiële Infofiche
Individuele levensverzekeringen van de derde pensioenpijler Financiële Infofiche Type verzekering De individuele levensverzekeringen van de derde pensioenpijler van Xerius OVV zijn pensioenverzekeringen
Waarborg en Sociaal Fonds Voedingsindustrie Aanvullend pensioen. Wat?
Waarborg en Sociaal Fonds Voedingsindustrie Aanvullend pensioen Wat? Sinds 1 april 2004 genieten alle arbeiders van de voedingsnijverheid een aanvullend pensioen, ofwel op basis van het sectoraal sociaal
De eenvoudigste manier voor een mooi aanvullend pensioen!
RIZIV-contract Arts en tandarts De eenvoudigste manier voor een mooi aanvullend pensioen! 2 RIZIV-contract voor artsen en tandartsen De eenvoudigste manier voor een mooi aanvullend pensioen! Als geconventioneerde
samenlevingsvormen Voor en nadelen van uw keuze
samenlevingsvormen Voor en nadelen van uw keuze Samenlevingsvormen : inhoud Enkele cijfers Inleiding : welke vormen van samenleven zijn er Feitelijk samenwonen Wettelijk samenwonen Huwen Enkele beschouwingen
BEGINSELEN VAN EUROPEES FAMILIERECHT BETREFFENDE VERMOGENSRECHTELIJKE RELATIES TUSSEN ECHTGENOTEN
BEGINSELEN VAN EUROPEES FAMILIERECHT BETREFFENDE VERMOGENSRECHTELIJKE RELATIES TUSSEN ECHTGENOTEN PREAMBULE Erkennende dat ondanks de bestaande verschillen in de nationale familierechten er evenwel een
Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ) Financiële Infofiche
Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ) Financiële Infofiche Wat? Het VAPZ is een formule voor aanvullende pensioenopbouw. Het is een tak 21-levensverzekering op naam met gewaarborgd rendement.
COMMISSIE VOOR AANVULLENDE PENSIOENEN ADVIES. nr. 15. de dato. 7 december 2006
COMMISSIE VOOR AANVULLENDE PENSIOENEN ADVIES nr. 15 de dato 7 december 2006 Gelet dat de commissie voor aanvullende pensioenen, samengesteld krachtens art. 53 van de Wet van 28 april 2003 betreffende de
HUWELIJK MET INTERNATIONALE ASPECTEN HUWELIJK OVER DE GRENZEN
HUWELIJK MET INTERNATIONALE ASPECTEN HUWELIJK OVER DE GRENZEN Dit gedeelte van de site gaat over het huwelijksvermogensrecht in internationaal verband. De belangrijkste regels van het hiermee samenhangende
Raf De Grote (INSZ: ) Fonsnylaan Brussel Status aansluiting op 01/01/2016: actief
Pensioenfiche als werknemer Afgedrukt op 20/12/2016 Mijn pensioenplan Pensioenplan van de werkgever Referentie : 1234-123456 Ingericht door mijn werkgever ondernemingsnummer 0807.790.161 Beheerd door Delta
Onder voorbehoud van wat volgt onder 2.8. geldt ook hier wat staat in hoofdstuk 2 van de aangifteinstructies
Betreft Aangifte-instructies DB2P Datum 14/01/2013 Versie ZS 01.00 1. Inleiding 1.1. Algemeen Dit document beschrijft de aan de Databank Aanvullende Pensioenen (hierna DB2P) aan te geven gegevens zoals
Hof van Cassatie van België
30 NOVEMBER 2012 C.11.0332.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.11.0332.N L.C., eiser, vertegenwoordigd door mr. Huguette Geinger, advocaat bij het Hof van Cassatie, met kantoor te 1000 Brussel,
SOLIDARITEITSREGLEMENT VOOR DE WERKNEMERS TEWERKGESTELD IN HET PARITAIR COMITÉ 302. Inhoudstafel... 1. 1 Voorwerp... 2. 2 Werking in de tijd...
SOLIDARITEITSREGLEMENT VOOR DE WERKNEMERS TEWERKGESTELD IN HET PARITAIR COMITÉ 302 Inhoudstafel Inhoudstafel... 1 1 Voorwerp... 2 2 Werking in de tijd... 2 3 Aansluiting... 2 4 De solidariteitsinstelling
Een aanvullend sectoraal pensioen voor de arbeiders van de grafische industrie
PC 130 LABEUR Een aanvullend sectoraal pensioen voor de arbeiders van de grafische industrie Het sectoraal akkoord van 1 juli 2010: een aanvullend pensioen Met ingang van 1 juli 2010 werd, ingevolge het
Afdeling 6. Aftrekbaarheid van de uitkeringen in hoofde van de werkgever. Afdeling 7. Belastbaarheid van de uitkeringen in hoofde van de begunstigden
gen dan 1.990 EUR per jaar (2.080 EUR voor aanslagjaar 2010). Dat jaarbedrag wordt verminderd in verhouding tot de dagen van aansluiting tijdens hetzelfde jaar bij een pensioenstelsel 922. Afdeling 6.
RIZIV-contract. Kinesitherapeut, apotheker, logopedist en zelfstandige verpleegkundige. De eenvoudigste manier voor een mooi aanvullend pensioen!
RIZIV-contract Kinesitherapeut, apotheker, logopedist en zelfstandige verpleegkundige De eenvoudigste manier voor een mooi aanvullend pensioen! 2 RIZIV-contract voor apothekers, kinesitherapeuten, logopedisten
SECTORPENSIOENPLAN VOOR DE ARBEIDERS VAN DE BETONINDUSTRIE
SECTORPENSIOENPLAN VOOR DE ARBEIDERS VAN DE BETONINDUSTRIE Paritair Subcomité 106.02 cao van 9 oktober 2006 VOORWOORD Met de ondertekening van de cao van 9 oktober 2006 werd de invoering van een sectoraal
Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling Sociale Zekerheid
Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling Sociale Zekerheid SCSZ/10/090 BERAADSLAGING NR 10/053 VAN 6 JULI 2010 MET BETREKKING TOT DE MEDEDELING VAN PERSOONSGEGEVENS DOOR
Bijlage bij de collectieve arbeidsovereenkomst van 15 februari 2011 tot invoering van een sectoraal aanvullend pensioenstelsel
Paritair Subcomité voor de beschutte werkplaatsen gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap of door de Vlaamse Gemeenschapscommissie en de sociale werkplaatsen erkend en/of gesubsidieerd door de Vlaamse
Je rechten bij erfenis
Je rechten bij erfenis Wie zijn je erfgenamen? De principes Bloedverwanten + echtgenoot + WSW partner + geadopteerden Volgorde? Eerst de ORDEN : de eerste orde sluit alle volgende uit Eerste orde : afstammelingen
Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ) Financiële Infofiche
Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ) Financiële Infofiche Wat? Het VAPZ is een formule voor aanvullende pensioenopbouw. Het is een tak 21-levensverzekering op naam met gewaarborgd rendement.
Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling Sociale Zekerheid
1 Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling Sociale Zekerheid SCSZ/12/317 BERAADSLAGING NR. 12/095 VAN 6 NOVEMBER 2012 MET BETREKKING TOT DE MEDEDELING VAN PERSOONSGEGEVENS
Successieplanning via levensverzekering en huwelijkscontract. Brussel, 23 oktober 2010
Successieplanning via levensverzekering en huwelijkscontract Brussel, 23 oktober 2010 Inhoud Agenda 1. Successieplanning via levensverzekering 2. Belang huwelijkscontract Instrumenten Instrumenten tot
Pensioenplan voor de arbeiders van de grind- en zandgroeven
Pensioenplan voor de arbeiders van de grind- en zandgroeven Voorwoord Midden 2014 werd voor de arbeiders van de grind- en zandgroeven een sectoraal pensioenplan ingevoerd. Met dit sectorpensioenplan bouwt
Auteur. Elfri De Neve. Onderwerp. Geregistreerde schenkingen om successierechten te vermijden. Copyright and disclaimer
Auteur Elfri De Neve www.elfri.be Onderwerp Geregistreerde schenkingen om successierechten te vermijden Copyright and disclaimer Gelieve er nota van te nemen dat de inhoud van dit document onderworpen
VIP-PLAN VOOR BEDRIJFSLEIDERS EN WERKNEMERS
VIP-PLAN VOOR BEDRIJFSLEIDERS EN WERKNEMERS INDIVIDUELE PENSIOENTOEZEGGING 30.30.014/10 09/08 U bent bedrijfsleider en u wil een extra-legaal pensioenvoordeel - gefinancierd do of aan bepaalde personeelsleden.
SOCIAAL FONDS VAN DE BETONINDUSTRIE. in samenwerking met. Sectorpensioenplan. voor de arbeiders van de betonindustrie. SFBI Sectorpensioenplan 1
SOCIAAL FONDS VAN DE BETONINDUSTRIE in samenwerking met voor de arbeiders van de betonindustrie SFBI 1 2 SFBI Voorwoord Sophie Bulcke Voorzitter Sociaal Fonds van de Betonindustrie In 2005 werd binnen
PENSIOENOVEREENKOMST VOOR ZELFSTANDIGEN
PENSIOENOVEREENKOMST VOOR ZELFSTANDIGEN Uw extralegaal pensioen, een onmisbare troef voor zelfstandige natuurlijke personen Bent u een zelfstandige zonder vennootschap en wilt u er zeker van zijn dat u
Opgelet voor de "WAP-rendementsgarantie" in uw groepsverzekering!
Opgelet voor de "WAP-rendementsgarantie" in uw groepsverzekering! Mrs. Alexia Hoste alexia.hoste@marlex.be Heel wat grote bedrijven maar ook KMO s in Vlaanderen, hebben intussen wel één of meerdere aanvullende
21/03/2012. Echtscheiding en aanvullend pensioen: Verdeling bij uittreding. Praktische gevallen. Verdeling bij uittreding. Verdeling bij uittreding
21/3/212 Echtscheiding en aanvullend pensioen: Verdeling bij uittreding Praktische gevallen 1 Verdeling bij uittreding huwelijk Concrete situatie echtscheiding 25 3 4 5 65 Aansluiting A Uittreding A 15
Hof van Cassatie van België
10 DECEMBER 2010 F.08.0102.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. F.08.0102.N BELGISCHE STAAT, vertegenwoordigd door de minister van Financiën, met kantoor te 1000 Brussel, Wetstraat 12, voor wie optreedt