Naar een begeleidingsnetwerk voor risicojongeren in het Antwerps secundair onderwijs

Transcriptie

1 Naar een begeleidingsnetwerk voor risicojongeren in het Antwerps secundair onderwijs

2 Inleiding Bestuursakkoord stad Antwerpen ( ) - veiligheid in en rond de school - werken aan een aangename en veilige schoolomgeving in samenwerking met leerlingen, ouders, politie, buurtwerk en jeugdorganisaties - aandacht voor verkeersveiligheid in schoolomgeving - Beleidsnota VISIEr en AOBA

3 VISIEr Werk/ onderzoeksgroep vertegenwoordigers uit 7 sectoren: - algemeen welzijnswerk, - bijzondere jeugdbijstand, - integratiesector - jeugdsector - justitie (jeugdparket) - onderwijssector - politie - beleidsplan integrale aanpak risicojongeren - net- en sectoroverschrijdend overleg

4 Het VISIEr-model

5 VISIEr - 3 programma s ( - Antwerpse straatkinderen ( Roma-muziekproject) - programma MOF-jongeren ( Begeleiding (exinstellingsjongeren via coaching en centraal meldpunt - programma problematische schoolloopbaan - onderzoek jeugdrechtbank goede voorspeller (spijbelen, grensoverschrijdend gedrag, vroegtijdige en ongekwalificeerde schooluitval) - grote recidive - PREVENTIE!!!

6 Algemeen onderwijsbeleid - Raakvlak: terugdringen van ongekwalificeerde uitstroom en schooluitval: specifieke preventie, curatie en repressie - Methodiek - netoverschrijdende werking - vertegenwoordigers uit alle netten CLB, school, pedagogische begeleiding - geïntegreerde aanpak - projectmatige aanpak - doelgroepspecifiek

7 Algemeen onderwijsbeleid - Doel - specifieke preventie, curatie en repressie - Uitdagingen - goede, vroege detectie risicojongeren - geïntegreerde aanpak (netwerk en proces) - registratie / onderzoek i.f.v. bijsturing en invulling van hiaten - coachings- en opvangnetwerk - afstemmen - uitbouwen

8 Algemeen onderwijsbeleid - Programma problematische schoolloopbaan - centraal meldpunt - uitbouw jongerencoaching - versterken / afstemmen van het netwerk / forum uitvalpreventie - OverStagg - spijbelpreventie en opvolging - uitbouw opvangstructuren (SWAT)

9 Algemeen onderwijsbeleid/ VISIEr-projecten - Roma-project - muziekproject ( januari juni 2005) toeleiden ROMA-kinderen naar onderwijs - Veilige school(omgeving) - pakket mikpunt ( schooljaar ) - preventiepakket - project tram 12 ( schooljaar ) - protocolovereenkomsten

10 School, politie en parket Protocolovereenkomsten scholen - door de politiezone + 2de lijnsdiensten jongerencriminaliteit en jeugdbrigade - pedagogisch handelen van scholen wordt wanneer nodig en wenselijk aangevuld en ondersteund door jeugdparket en lokale politie

11 Centraal meldpunt Structuur - netoverschrijdende werking (7 CLB) - aanspreek- en registratiepunt - registratie/ consult / dossier Doelstellingen - aansturen, ondersteunen en bewaken van begeleidingsprocessen / procesbegeleiding

12 Actiedomeinen - Procesbegeleiding: consulten, dossiers, registraties - Registratie - Onderzoek

13 Procesbegeleiding - Netwerkondersteuning. - Jongerencoaches. - Ronde tafels.

14 Verloop van een aanmelding Stap 1: Jongere stelt problematisch gedrag. Leerlingbegeleidingsysteem binnen de school en CLB, zoeken naar een oplossing. Stap 2: Indien de problematiek niet kan opgelost worden kan het CMP via CLB gecontacteerd worden. CMP doet samen met CLB- medewerker aan verkenning van de probleemsituatie en aan vraagverheldering. Stap 3: Na intensieve intake zal ideaal hulpverleningstraject uitgewerkt worden. Acties: Netwerkondersteuning, Ronde tafel, Jongerencoaching.

15 Vervolg aanmelding Stap 4: Opvolging door CMP. Regelmatig tussentijdse evaluatie Stap 5: CMP volgt jongeren op tot schoolloopbaan ten einde is. Opmerking: Ook andere hulpverleners kunnen aanmelden. Er wordt steeds uitgegaan van het ideale hulpverleningsaanbod voor de jongere.

16 Netwerkondersteuning Samenwerkingscontracten met rechtstreeks toegankelijke hulpverleningsorganisaties. Nazorg voor alle projectjongeren: Time- out, Gotta, Jos-project Intensief traject voor jongeren uit de gemeenschapsinstelling. Follow- up van alle lopende dossiers.

17 Jongerencoaching. Tweeledige werking Territoriaal Werking van Joco s in aandachtswijken, gekoppeld aan verschillende scholen CDO en enkele voltijdse beroepsscholen. Vraaggestuurd Koppeling van Joco s enkel via CMP aan jongeren met probleemgedrag. CMP en Joco s Zeer laagdrempelige manier van werken Belangrijk middel om netwerk van de jongeren te ondersteunen.

18 Ronde tafels Methodiek waarbij alle relevante partners, betrokken bij jongeren worden samengebracht. Doel: Hulpverleningsaanbod op elkaar afstemmen. Samen gericht denken ifv een ideaal hulpverleningaanbod. Afspraken maken. Taak CMP: Procesbegeleiding: netwerk blijven aansturen en opvolgen.

19 Centraal meldpunt Registratie: Data jongeren met dreigende schooluitval. Data spijbelgedrag op alle antwerpse scholen. Drie rapporten: - Algemeen spijbelrapport - Spijbelrapport per CLB - Spijbelcijfers op schoolniveau.

20 Conclusies verwerking cijfers CMP: In totaal werden 619 leerlingen aangemeld: : 274 aanmeldingen : 345 aanmeldingen De grootste aanmelders blijven de CLB. Aanmeldingen : 30 % registraties, 34% consulten, 36% dossierjongeren door betere samenwerkingsafspraken. De belangrijkste aanmeldingsvragen zijn: gedrag, spijbelen, geen school

21 Conclusies + 40 jongeren zonder school bij aanmelding; een twintigtal jongeren blijven op het einde van het schooljaar zonder school. Het grootste deel van de dossierjongeren zit in het BSO, DBSO of BUSO. Voor het schooljaar werden voor 226 jongeren 376 hulpverleningsvoorstellen gedaan. In 76 % van al deze hulpverleningsvoorstellen werd de vooropgestelde doelstelling bereikt (vorig jaar 60%)

22 Onderzoek en ontwikkeling WAT? Extra dataverzameling en onderzoek naar: - Succesvolle / - niet succesvolle spijbelbegeleidingen Steekproeven: - Laattijdige inschrijvingen Vaststellen van hiaten in het bestaande hulpverleningsnetwerk - Vanuit dit onderzoek met partners uitvalspreventie werd de opvangschool SWAT geconcipieerd en opgestart

23 Onderzoek en ontwikkeling Hoe? Extra dataverzameling / steekproeven en onderzoek vooral via de CLB Vaststellen van hiaten in het bestaande hulpverleningsnetwerk samen met de partners van het forum uitvalspreventie - Overstagg: stappenplan anders omgaan met grensoverschrijdend gedrag Meer en meer in samenwerking met Universiteiten en Hogeschool

24 Schoolinterne begeleiding Signaal Medelln Leerkracht Tewerkstelling en/ of tewerkstellingsbegeleidingsprojecten Klassenraad CLB Leerlingenbegeleiding JOCO s Centraal meldpunt Empowerment ( enkel voor het Stedelijk Onderwijs) Aanmelding bij de niet rechtstreeks toegankelijke hulpverlening P.E.C Bureau CBJ Jeugdbrigade / cel jongerencriminaliteit Jongerencoaches de 8 Traject 2 PINA -18 Aanspreekpunt Jeugdparket Bemiddelingscommissie A.D.A.M / Elegast Time-Out project Vordering GOTA-project JOS-project S.W.A.T Drop-outs project Elegast vzw Ondersteuningsteam Bijzondere Jeugdbijstand Schoolexterne begeleiding

25 De partners uitvalpreventie/ coaching Jongerencoaches ( De acht vzw/ Baobab vzw) 8,5 coaches Territoriaal en vraaggestuurde werking voor secundair onderwijs Traject 2 ( Algemeen welzijnswerk) 7 coaches Vrijwillige intensieve trajectbegeleiding voor 12- tot 18-jarigen PINA 18 Minderjarigenwerking van het Stedelijk Onthaalbureau voor Nieuwkomers

26 De partners uitvalpreventie/ opvang Time-out (Arktos) (3 x 8 = 24 per jaar) jongeren van 14 tot 17 jaar oud herinstroom in secundair onderwijs Groepswerking: ateliers, vorming en sport Individuele begeleiding GOTA /Girls on track again (Arktos, CLB, Keerpunt) (6) Spijbelende (niet meer ingeschreven) meisjes tussen 15 en 18 jaar. 15 uur per week in projecten die voeling hebben met regulier onderwijsaanbod. Inschrijving in DBSO

27 De partners uitvalpreventie/ opvang JOS (Ex-trotter) / (Arktos, CLB, Keerpunt) (8) Spijbelende (niet meer ingeschreven) jongeren van 15 en16 jaar die zelf wegbleven van school. 15 uur per week / restauratie van een ponton (lassen, houtbewerking) Inschrijving in DBSO Drop-outsproject (Elegastvzw) (12) Niet meer ingeschreven minderjarige jongeren met ernstige problemen op school of ernstig spijbelgedrag. Volledige weekopvang: theorie, atelierwerking en sport

28 SWAT (samen werken aan toekomst) opvangstructuur voor tijdelijk nietschoolbare jongeren Opvang = samenwerkingsverband alle netten + departement onderwijs + stad. Opvang en begeleiding op maat - multidisciplinair team onderwijs / welzijn (11,5 VTE) - sociale vaardigheden + schoolse inhouden - zo lang als nodig, zo kort als mogelijk Gemotiveerd verslag niet-schoolbaarheid: - school, CLB, CMP

29 Swat Algemene voorwaarden: - secundair onderwijs groot Antwerpen; - definitieve uitsluiting; - aangemeld via het Centraal Meldpunt; - gemotiveerd verslag tijdelijk niet schoolbaar.

30 Swat Traject op maat: - Netwerken - Individuele begeleiding - Mogelijk groepswerking - Werk/leerervaring - Schooltraject Tussentijdse- en eindevaluatie Gemotiveerd verslag terug schoolbaar

31 Data spijbelgedrag op alle secundaire scholen. Drie meetmomenten: December, maart, juni. In alle Antwerpse secundaire scholen: Voltijds vanaf 10 halve dagen. Deeltijds vanaf 8 halve dagen.

32 Conclusies spijbelcijfers - 10% van de leerlingen in het Antwerps secundair onderwijs spijbelt meer dan 8 of 10 ½ dagen. - 68% van alle spijbelaars komen uit de leeftijdscategorie 16- tot 19- jarigen. Met als grootste groep de 18-jarigen. - 53% van de spijbelaars zijn jongens, 39% meisjes. - De meeste spijbelaars (62%) spijbelen tot 20 ½ dagen. 2,5% van alle spijbelaars spijbelt meer dan 100 ½ dagen. - De gemiddelde leeftijd van de spijbelaars is 18 jaar. De jongste spijbelaar is 13 jaar en de oudste 29 jaar. - Spijbelaars hebben beduidend meer leerachterstand dan de totale groep leerlingen.

33 Conclusies In DBSO, OKAN, BUSO en BSO wordt in verhouding het meest gespijbeld. In alle onderwijsvormen buiten ASO enkso wordt er meer gespijbeld door jongens dan door meisjes. De spijbelaars die het hoogste gemiddelde aantal ½ spijbeldagen verzamelden vinden we in BUSO en OKAN.

34 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Centraal meldpunt Dataverzameling in samenwerking met de 7 CLB Percentage spijbelaars per onderwijsvorm 47% 40% 22% 23% 9% 6% 7% 4% 4% 4% 1% 2% 21% 18% 22% 19% Eerste graad onthaalklas anderstalige nieuwkomers algemeen onderwijs (ASO) kunstonderwijs (KSO) technisch onderwijs (TSO) voltijds beroepsonderwijs (BSO) deeltijds beroepsonderwijs (DBSO) buitengewoon onderwijs (BUSO)

35 Centraal meldpunt Dataverzameling in samenwerking met de 7 CLB percentage jongeren en spijbelaars met een leerachterstand per onderwijsvorm 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 81% 77% 77% 79% 70% 62% 54% 54% 38% 23% Eerst e graad algemeen onderwijs (ASO) kunst onderwijs (KSO) t echnisch onderwijs (TSO) volt ijds beroepsonderwijs (BSO) leerachterstand spijbelaars leerachterstand van het totaal aantal leerlingen

36 Centraal meldpunt Dataverzameling in samenwerking met de 7 CLB We splitsen verder op in vier categorieën: 1 van 8 tot en met 20 ½ dagen per schooljaar (ongeveer 2350) = 61,5 % 2. van 21 tot en met 30 ½ dagen (Iets meer dan 700) = 18,5 % 80 % tot en met 100 ½ dagen (674 jongeren) = 17,5 % 4. meer dan 100 ½ dagen (96 jongeren) = 2,5 % 20 %

37 Overstagg Overstagg sluit aan bij wenselijke preventie. - In een zo vroeg mogelijk stadium anticiperen op wat fout kan gaan. - Maximaal offensief gericht - Situering binnen integrale aanpak. - Meervoudige verantwoordelijkheid (participatie) Reactieve en proactieve aanpak: beiden noodzakelijk Expliciteren van het waartoe is wenselijk.

38 Besluit. Belangrijke beleidslijnen: - Maximale netwerkvorming blijven stimuleren, uitbouwen. - Gericht blijven anticiperen op noden vanuit werkveld. - Versterken van bestaande netwerken. - Alle actoren maximaal aanspreken op hun bekwaamheid en verantwoordelijkheid.