WERKINGSVERSLAG 2013

Transcriptie

1 WERKINGSVERSLAG 2013 HSP VLAANDEREN Erkend en gesubsidieerd door de Stad Gent en de Provincie Oost-Vlaanderen 1

2 INHOUD Voorstelling HSP Vlaanderen 3 Problematiek en maatschappelijke relevantie 3 Doelstellingen 4 Team vrijwillige medewerkers 7 Wat doen wij 8 Activiteiten en ondersteuningsvormen 9 Reputatie, kwaliteitsbewaking en evaluaties 17 HSP Vlaanderen in de media 17 Realisaties Werkjaar Te verwachten in Planning werkjaar Conclusie 21 Bijlagen 22 2

3 Voorstelling HSP Vlaanderen Wie zijn wij HSP Vlaanderen werd als feitelijke vereniging opgericht in 2004 en groeide in oktober 2006 door naar VZW. Missie HSP Vlaanderen is in Vlaanderen het platform waar ervaring en wetenschappelijk onderbouwde informatie over hooggevoeligheid gedeeld wordt. Wij willen een zo groot mogelijk publiek informeren over en sensibiliseren voor hooggevoeligheid als persoonskenmerk teneinde: - signalen van hooggevoeligheid te detecteren; - steun te bieden aan individuen die HSP-gerelateerde klachten melden; - talenten van hooggevoeligen te valoriseren. Om ons doel te bewerkstelligen richten wij ons zowel tot particulieren als tot professionelen in het onderwijs, de hulp- en zorgverlening en de medische sector. Wij zijn ervan overtuigd dat deze samenwerking ertoe zal bijdragen hooggevoeligen in de maatschappij te laten thuiskomen. Visie Wij willen tegen eind 2016 volledig klaar staan om onze missie, op basis van vrijwilligerswerking, met behulp van 2 VTE s en de nodige middelen ten volle uit te kunnen voeren. Problematiek en Maatschappelijke relevantie Wat is HSP? Hooggevoeligheid, kortweg HSP genoemd, komt voor bij 15-20% van de bevolking. Een Highly Sensitive Person (hooggevoelig persoon) is iemand die meer dan gemiddeld gevoelig is voor indrukken en prikkels van de buitenwereld. Bovendien kunnen zij deze indrukken moeilijker verwerken of verdragen, raken zij sneller overprikkeld en geïrriteerd, en hebben daarom de behoefte zich eerder af te schermen of terug te trekken uit een situatie die hen overweldigt. Het gaat tevens gepaard met een sterker ontwikkeld centraal zenuwstelsel. Hooggevoeligheid is niet iets dat je kunt afleren, het is een persoonlijkheidskenmerk dat heel wat positieve elementen bevat die meer tot uiting kunnen komen eens de persoon beter met zijn eigen gevoeligheid leert om te gaan. Wie niet of moeilijk met zijn hoogsensitiviteit kan omgaan, raakt vaak snel geïrriteerd en/of oververmoeid. 3

4 Risicofactor voor stressgerelateerde aandoeningen In onze maatschappij wordt hooggevoeligheid niet altijd begrepen, laat staan gewaardeerd. Van kleins af aan leren deze mensen immers dat het verstand moet primeren op het gevoel. Daardoor leren ze als het ware hun gevoelige kant te negeren en niet te luisteren naar de signalen van hun lichaam. Dit kan op lange duur leiden tot grote innerlijke conflicten. Dat roept onzekerheden en angsten bij hen op, gezien zij perfectionisten zijn en dus hun uiterste best doen om aan de eisen van hun omgeving en de drukke maatschappij te voldoen. Daarom proberen ze zich vaak te handhaven in dat hectische leven, ten koste van zichzelf. Ze gaan over hun grenzen, kunnen de vele prikkels en indrukken niet langer verdragen, raken geïrriteerd en tenslotte uitgeput. Zij vergen het uiterste van hun lichaam en hun zenuwstelsel en komen op die manier in een vicieuze cirkel terecht. Indien dit jarenlang blijft doorgaan, zijn zij veel meer, dan minder gevoelige personen, vatbaar voor (uitputtings)depressies, CVS, burn-out en andere stressgerelateerde aandoeningen. Bij kinderen uit zich dit vaak in gedrags- leer- of sociale problemen. Het is dus belangrijk zich zo vlug mogelijk bewust te worden van het feit een HSP te zijn om op een gezonde, evenwichtige manier te leren omgaan met de eigen behoeften en noden, en wat op het eerste zicht een probleem lijkt om te buigen naar een meerwaarde voor zichzelf. Door de bewustwording van het concept HSP en het besef dat men er niet alleen voor staat, komt de HSP uiteindelijk tot een beter zelfbeeld en een groter zelfvertrouwen. Deze bewustwording is de poort naar verdere zelfacceptatie en meer evenwicht tussen gezonde zelfzorg en een bevredigend contact met de omgeving. Doelstellingen - Informeren en sensibiliseren - Advies verlenen - Zelfhulp stimuleren - Opvoedingsondersteuning bieden - Preventie van stressgerelateerde aandoeningen - Zelfmoordpreventie - Reïntegratie van hooggevoelige personen in de maatschappij - Stimuleren van wetenschappelijk onderzoek Toelichting doelstellingen - Informeren De kennis en informatie over het HSP gebeuren zoveel mogelijk verspreiden en de bekendheid ervan bevorderen. O.a. o via het magazine De Cocon, 2-maandelijks informatief tijdschrift waarin we op een integere manier zowel wetenschappelijke onderbouwde, als ervaringsgerichte informatie brengen over hsp-gerelateerde thema s. Tevens staat De Cocon voor een sfeervol blad waar kwaliteit centraal staat. 4

5 o o o o o via eigen uitgaves zoals de informatiebrochure Hooggevoelige kinderen in het onderwijs, Groeien als hsp, je gids in het groeiproces en het boek Mijn kind is hooggevoelig, wegwijzer voor ouders, leerkrachten en hulpverleners door auteurs Ilse Van den Daele en Linda T Kindt, ism Lannoo. samenkomsten organiseren zoals bv HSP-Praatkaffees in 9 vershillende Vlaamse steden (Brugge, Oostende, St-Niklaas, Hasselt, Gent, Leuven, Antwerpen, Mechelen en Kortrijk). Daarnaast organiseren wij ook lezingen, thema-avonden, cursussen, vakantiekampen voor hooggevoelige kinderen, via Psycho-educatie : verspreiding folders en uitgebreid boekenaanbod. via de informatieve website via aanwezigheid in media en pers. - Sensibiliseren De kwaliteiten en de voordelen van HSP leren herkennen, erkennen en benutten. Het maatschappelijk debat op gang brengen en houden, omtrent de nood aan meer ruimte voor gevoeligheid binnen alle lagen van onze maatschappij : onderwijs, arbeidsmarkt, hulpverlening, enzovoort. - Advies verlenen Daartoe heeft de vereniging het Informatie- en consultatiecentrum opgericht te 9000 Gent, Prudens Van Duyseplein 12a, waar individuele gesprekken en/of therapieën en cursussen voor kleinere groepen doorgaan. Daarnaast beschikken we over een dienstverlening die hulpvragen beantwoordt. - Zelfhulp stimuleren via samenkomsten, HSP-Praatkaffees, doorverwijzingen naar diverse centra die technieken aanreiken die kunnen helpen in het leren omgaan met hooggevoeligheid, via het beantwoorden van hulpvragen dienstverlening via het adviseren binnen een uitgebreid boekenaanbod via het aanbod van hulpverleners op onze website. - Opvoedingsondersteuning Kinderen : Wij richten ons ook tot ouders en leerkrachten van hooggevoelige kinderen. Het tijdig onderkennen van hooggevoeligheid bij kinderen zorgt ervoor dat zij deze gave van jongs af aan (h)erkennen als een kwaliteit zodat ze zich ten volle kunnen ontplooien en niet het risico lopen om eindeloos in de hulpverlening terecht te komen. Onze kinderkampen gaan door en zijn een vaste waarde geworden, waar vele kinderen herhaaldelijk naartoe komen. Elke zomervakantie gaan 2 à 3 kampen door met telkens 16 kinderen en 4 begeleiders. Een ware succesformule voor de deelnemers en hun ouders. Het boek Mijn kind is hooggevoelig, auteurs Ilse Van den Daele en Linda T Kindt (beide HSP Vlaanderen), in de opvoedingsreeks van Lannoo is intussen in 5 e druk. 5

6 Jongeren : De deelnemers van onze eerste kinderkampen zijn intussen pubers en jongeren. Op hun uitdrukkelijke vraag en smeekbedes richtten wij in 2012 de HSP-Gespreksplek op voor hooggevoelige jongeren van 15 tot 20j. Deze ging voor het eerst door in de krokusvakantie van Gemiddeld wordt dit initiatief 4 x per jaar georganiseerd. - Preventie van stressgerelateerde aandoeningen Wanneer hooggevoeligheid niet tijdig onderkend wordt of de persoon er niet goed weet mee om te gaan, kunnen er zich problemen voordoen als overprikkelbaarheid, geïrriteerdheid, stemmingswisselingen, slapeloosheid, gebrek aan concentratievermogen, Hooggevoeligheid is dan ook een risicofactor voor stressgerelateerde aandoeningen zoals depressie, burn-out, CVS, fibromyalgie,. - Zelfmoordpreventie Meer dan 50% van de hooggevoelige personen die contact met ons opnemen, geven aan dat zij het leven op een of andere manier op dat moment niet meer zien zitten. Dit geeft aan dat er een grote malaise heerst onder de hooggevoeligen, dat de druk van onze rat-race-maatschappij te zwaar wordt en het taboe op gevoeligheid -dat vaak geassocieerd wordt met zwakheid moeilijk te dragen valt. Intussen spreken de zelfdodingscijfers in Vlaanderen voor zich. Door steun en begeleiding te bieden aan die personen zijn wij ervan overtuigd dat wij een grote rol spelen in de preventie en het bespreekbaar maken van zelfdoding. - Reïntegratie van hooggevoelige personen in de maatschappij Hooggevoelige personen komen vaak in een negatieve spiraal terecht op het vlak van werksituatie en gezondheid. We haalden het verhoogde risico op stressgerelateerde aandoeningen reeds aan, die de economische rendabiliteit zwaar beïnvloedt. Vaak zijn deze mensen voor lange duur, niet meer in staat te gaan werken. Zij vallen terug op mutualiteit of invaliditeit. Daardoor hebben zij een sterk verlaagd inkomen, die hen meer dan eens op de armoedegrens brengt. Hun medische kosten zijn hoger en hun inkomen lager. Ze worden niet begrepen door hun omgeving en raken sociaal geïsoleerd door hun fysieke en emotionele beperkingen. Dikwijls gaat dit ook gepaard met depressie en angsten waardoor ze in een (sociaal) isolement raken. Wat de werksituatie betreft: velen slagen er niet in aan de eisen van werkgever en maatschappij te blijven voldoen. Ze geven zich onbegrensd voor hun job, hebben de neiging zich op de achtergrond te houden en worden aldus maar al te vaak niet opgemerkt in hun inspanningen. Dat zorgt voor de nodige frustraties en leidt makkelijk naar burn-out. Maar ook zonder die burn-out zijn er velen die het niet uithouden en die afhaken, die met of zonder uitkering trachten te overleven, ze voelen zich mislukt en verliezen de moed. Sociaal isolement is ook hier een gevaar. 6

7 - Stimuleren van onderzoek / zelf onderzoeken opstarten: Onderzoek naar het zenuwstelsel, de hersenen e.d. bij hooggevoelige personen gebeurde reeds in de VS onder leiding van Elaine Aron en haar echtgenoot. Hier werd in 2012 een aanzet gegeven om meer contacten te leggen binnen de academische wereld, wetenschappers, deskundigen in het werkveld en dit onder impuls van voorzitter Ilse Van den Daele. HSP Vlaanderen kiest resoluut voor een degelijke wetenschappelijk onderbouwde aanpak, gezien de noodzaak hieraan binnen de reguliere hulpverlening, medische en zorgsector en het onderwijs. In 2013 werd een enquête gehouden met wetenschappelijk onderbouwde vragenlijsten, tijdens de Dag van het Gevoel olv Michaël Portzky (neuropsycholoog) en Prof. dr. Elke Van Hoof, professor in de gezondheidspsychologie (VUB, onderzoeksgroep Exto). 400 formulieren werden ingevuld. De resultaten van dit onderzoek worden verwacht in de loop van Team vrijwillige medewerkers HSP Vlaanderen werkt hoofdzakelijk met vrijwilligers, zowel voor de administratieve werking in Gent, als voor de begeleiding van de HSP-Praatkaffees in de verschillende provincies. In het kader van de zorgzame samenleving die wij mee willen ontwikkelen en bewaken, heeft het werken met vrijwilligers ook een belangrijke functie. De grafiek hieronder is een weergave van de vrijwilligers die structureel vrijwilligerswerk uitvoeren. Daarnaast beschikken wij nog over een team occasionele vrijwilligers die schrijven voor De Cocon, assisteren bij lezingen, folders verspreiden, Aantal vrijwilligers : Evolutie vrijwilligers Op locatie Op kantoor

8 Wat doen wij? Cursussen opstellen, geven, aanbieden Lezingen voor groot publiek coördineren, (beperkt) geven Dag van het Gevoel en ontmoetingsdagen organiseren dienstverlening voor particulieren Netwerken met professionele hulpverleners en instanties in de hulpverlening Samenwerking met professionele hulpverleners Eigen publicaties opstellen, aanbieden ter psycho-educatie Externe publicaties, aanbieden ter psychopublicatie Magazine Cocon publiceren Online informatie verstrekken HSP Praatkaffees: concept, charter, opleiding van begeleiders HSP Jeugdkampen: charter, opleiding van begeleiders 8

9 Activiteiten en ondersteuningsvormen Al onze activiteiten zijn dermate opgebouwd dat zij zorgen voor empowering zodat hooggevoelige personen telkens een stap verder in hun persoonlijke ontwikkeling kunnen zetten. Met deze aanpak sluiten wij perfect aan bij de nood in onze samenleving tot de vermaatschappelijking van de zorg. 1. LIDMAATSCHAP EN MAGAZINE DE COCON Het magazine de Cocon verschijnt tweemaandelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap. Geregeld krijgen wij zeer positieve feed-back over dit magazine (zie getuigenissen en reacties in bijlage). Het vormt tevens een handvat om met hooggevoeligheid beter te leren omgaan, vanwege het gevoel van herkenning en erkenning dat het bij de lezer teweegbrengt. (gevoel van thuiskomen ). In 2013 startten we met een heus redactieteam, wat de kwaliteit van het magazine zeker ten goede komt. Evolutie aantal leden tot 2013: Evolutie leden van 2007 tot mrt/14 9

10 Spreiding leden over Vlaanderen in 2013, volgens postcode 10

11 2. INFORMATIEAVONDEN / LEZINGEN / CURSUSSEN De informatieavonden en lezingen dienen tot het informeren en sensibiliseren van iedereen die op een of andere manier te maken heeft met hooggevoeligheid: particuliere volwassenen, ouders, grootouders, partners, familieleden van hooggevoelige personen, maar ook professionele hulp- en zorgverleners, leerkrachten, De cursussen zorgen voor het empoweren van de hooggevoeligen en bezorgen hen handvatten om er beter mee te leren omgaan. - Infodagen/avonden voor hooggevoelige personen en geïnteresseerden : Omgaan met je hooggevoeligheid - Infodagen/avonden voor ouders, leerkrachten, hulpverleners en pedagogen : Omgaan met hooggevoelige kinderen - Infodagen/avonden voor hooggevoelige personen, partners en HR-afdelingen : Hooggevoeligheid op het werk - Infodagen/avonden voor hooggevoelige personen met stressgerelateerde aandoeningen, hulpverleners, en artsen : Hooggevoeligheid, vermoeidheid en zelfzorg - 3 delige cursus : Hooggevoeligheid, vermoeidheid en zelfzorg - 3 delige cursus : Ouderbegeleiding, omgaan met hooggevoelige kinderen - 5 delige cursus : Zelfcoaching voor hooggevoelige personen Regionale en locale spreiding van het aantal lezingen/cursussen in

12 3. HSP-PRAATKAFFEES De HSP-Praatkaffees werden in 2006 opgestart in Mechelen. Er was immers een grote vraag naar ontmoeting van de leden. De eerdere ervaringen met een forum op internet, vergde meer energie met het bedaren van de gemoederen dan ooit voor mogelijk werd gehouden. Het geschreven woord laat immers teveel ruimte voor interpretatie. Het vluchtige medium was duidelijk niet de goede aanpak. Vandaar dat HSP Vlaanderen is overgestapt op persoonlijke ontmoetingsmomenten waar lichaamstaal, stem en intonatie, en vlottere mogelijkheid tot het aftoetsen van interpretaties hun plaats hadden. De HSP-Praatkaffees worden telkens begeleid door een team van 2 tot 4 begeleiders. Sinds 2011 werken wij met een HSP-Praatkaffee-coördinator die dit geheel in goede banen leidt. Intussen gaan deze door in 9 Vlaamse steden: Oostende, Brugge, Kortrijk, Gent, St-Niklaas, Antwerpen, Mechelen, Leuven en Hasselt. In 2013 gingen zo n 90 HSP-Praatkaffees door, met een gemiddelde van 14 deelnemers per Praatkaffee. Spreiding van de HSP-Praatkaffees in Vlaanderen in

13 4. -DIENSTVERLENING Sinds het oprichten van de vereniging werden heel wat vragen gesteld door particulieren en hulpverleners. Deze worden voornamelijk behandeld via mail, gezien onze werking telefonische diensten hulpverlening quasi niet toelaat (door het gebrek aan middelen). In 2013 werd de volledige werking van de dienstverlening in een handleiding gegoten met specifieke aanpak en te volgen deontologie. Er werd tevens een trainershandleiding opgesteld. De dienstverlening spitst zich toe op het verlenen van advies, het aanbevelen van literatuur, het doorverwijzen naar gepaste hulpverlenings-vormen en therapeuten/psychologen, begrip tonen en emotionele ondersteuning bieden. Sinds 2012 houden we ook het aantal hulpvragen bij (zie grafiek) dienstverlening: beantwoorden hulpvragen via mail

14 5. EVENEMENTEN HSP Vlaanderen organiseert op regelmatige basis evenementen voor de leden en geïnteresseerden. De Dag van het Gevoel wordt georganiseerd voor het grote publiek én voor professionele hulpverleners. We stellen vast dat deze laatste 20% van de aanwezigen vertegenwoordigen. De Ontmoetingsdagen worden georganiseerd voor het grote publiek, maar worden iets kleinschaliger gehouden. Dat er nood is aan dergelijke initiatieven blijkt uit de vele positieve getuigenissen en reacties. Deze zijn op eenvoudige aanvraag te verkrijgen. Aantal deelnemers Ontmoetingsdagen (OD) en Dag van het Gevoel (DVHG)

15 6. KINDERKAMPEN GROEIKRACHT De Kinderkampen van HSP Vlaanderen zijn een succesformule. Zowel ouders als kinderen zijn opgetogen over het geheel, en helpen de kinderen groeien in hun zelfvertrouwen, veerkracht, assertiviteit en communicatievaardigheden. We werken met groepen van max. 16 kinderen met 4 begeleiders (die elke een eigen specifiek profiel hebben). De kleine groepen maken een intensieve en persoonlijke begeleiding mogelijk zonder daarom therapeutisch te werken. De kinderen krijgen een veilige omgeving waar elke uiting van gevoel of emotie kan plaatsvinden in respect en vertrouwen. Speciale aandacht wordt besteed aan pesten en gepest worden. De 2 à 3 kinderkampen per jaar zijn steeds vroeger in het voorjaar reeds volzet. We werken dan ook met wachtlijsten maar kunnen de nood niet voldoende opvangen. Extra kinderkampen zijn enkel mogelijk mits bijkomende financiële middelen voor de organisatie, coördinatie en begeleiding. Hieronder een weergave van de bevindingen van de deelnemers: Hoe vonden jullie het kamp? ( ) 71% Pecentage deelnemers 19% 8% 1% 1% super tof leuk niet leuk saai Hebben jullie bijgeleerd? ( ) Percentage deelnemers helemaal niets niets een beetje veel heel veel 15

16 Waar leerde je het meest van? ( ) Pecentage deelnemers 30% 34% 18% 17% gesprekken met de begeleiding kringgesprekken met de groep gesprekken met kampgenoten de inhoud van de spellen/activiteiten 7. Gespreksplek (adolescenten van 14 17j) De gespreksplek is een gelijkaardig concept als de HSP-Praatkaffees, aangepast aan de jongere doelgroep. 8. Jongerentweedaagse (adolescenten van 14 17j) - Werd niet georganiseerd in Overzicht van het bereik van onze activiteiten in Aantal activiteiten in Aantal

17 Totaal aantal personen op de activiteiten in Aantal Reputatie, kwaliteitsbewaking en evaluaties Het optimaliseren van de kwaliteit van onze activiteiten en dienstverlening behoort tot de dagdagelijkse taken. De evaluaties van de deelnemers van onze activiteiten zijn daarin een belangrijk werkinstrument. Ook het bewaken van onze reputatie maakt deel uit van de dagelijkse werking. De wetenschappelijke onderbouwing en aanpak die we hierin volgen is een belangrijke richtlijn. Om dit alles te realiseren doen we hiervoor tevens beroep op de denktank (in het leven geroepen in 2013) en de vrijwilligersvergaderingen (idem) (zie verder). HSP Vlaanderen in de media HSP Vlaanderen hecht veel belang aan goede contacten met de media en communicatiepartners en een regelmatige samenwerking. Zo maken Lannoo en Psychologies Magazine deel uit van beide branches en werden afspraken gemaakt voor verdere toekomstige artikels en/of projecten. Regelmatig worden wij gevraagd door Regionale Televisiekanalen als TV-Oost, Stories TV, ATV, AVS. En voor Radio 2, bij De Madammen Artikels : Vitaya - maart 2013 Wanneer wordt gevoelig hoogsensitief? Psychologies Magazine - april 2013 Jong en zo gevoelig. Agenda Plus april 2013 Dikke ambiance is niet aan mij besteed. Zorg Magazine april 2013 Gevoeligheid in de zorg. De Bond - Mei 2015 Kinderen zijn de kanariepietjes van onze samenleving. Psyche - juni 2013 Hooggevoeligheid in de consultatie. Wat is hooggevoeligheid precies? 17

18 Realisaties werkjaar 2013 Dag van het Gevoel op 20 april 2013 (zie bijlage) De vorige editie had plaats in Na 4 jaar was de tijd meer dan rijp om dit initiatief te herhalen. Wij mochten zo n 600 bezoekers verwelkomen. Het evenement werd ondersteund door een eigen website Partners : 1. Lannoo 2. Gezinsbond 3. ZorgAnders 4. Stad Gent 5. Psychologies Magazine 6. Dazzle Events 7. Acco Teneinde te kunnen starten met wetenschappelijk onderzoek werden op de Dag van het Gevoel 2013, 400 vragenlijsten ingevuld. Vragenlijsten opgesteld door Prof. Dr. Elke Van Hoof (VUB) en Neuropsycholoog Michaël Portzky. Resultaten zullen in bekend gemaakt worden. Opstart wetenschappelijk onderzoek over hooggevoeligheid Opstart wetenschappelijk onderzoek olv Prof. Dr. Elke Van Hoof (VUB, onderzoeksgroep Exto) en Prof. Dr. Patricia Bijttebier (KUL) Grote groei - Ondersteuning en sponsoring door SCV Onder impuls van Senior Consultants Vlaanderen, wordt bekeken welke acties nodig zijn om op een meer professionele wijze te kunnen omgaan met de sterke groei van de vereniging. Een reorganisatie dringt zich op. Opstart Denktank 30 november 2013 De noodzaak aan een adviesorgaan drong zich op. We riepen een denktank in het leven voor advies, feedback en netwerking. Vrijwilligersvergadering 19/10/2013 De vrijwilligersvergadering ging door op 19/10/2013. Het doel hiervan is de vrijwilligers meer te betrekken bij de werking van de vzw, hun feedback en input te vragen en de neuzen in dezelfde richting te zetten. Team jonge vrijwilligers kinderwerking De uitbreiding van het team van Kinderkampbegeleiders en het team van Gespreksplekbegeleiders van occasionele medewerkers naar een vast team werd gerealiseerd. Aandacht voor sociale media Sociale media zijn een belangrijk communicatiemiddel. Er werd een facebookpagina gelanceerd alsook LinkedIn profielen. 18

19 Boek : Mijn kind is hooggevoelig auteurs: Ilse Van den Daele en Linda T Kindt - (Lannoo) In 2013 is de publicatie in 5 e druk gegaan. Er worden gemiddeld zo n 200 boeken per maand verkocht in België en Nederland. De verkoop en interesse blijft stabiel. Opname in nascholingsaanbod Pedic (Nascholing leerkrachten) Pedic, Pedagogisch Didactisch Centrum te Gent, gaat in zee met HSP Vlaanderen voor het nascholingsaanbod. De financiële crisis treft ook HSP Vlaanderen Meer en meer komen reacties binnen van leden en deelnemers van de activiteiten dat zij moeite hebben met de te betalen bijdrage. Het aantrekken van nieuwe leden en deelnemers vergt vandaag de dag dan ook een dubbele inspanning. Subsidie van stad Gent en Provincie Oost-Vlaanderen HSP Vlaanderen wordt als VZW nog maar weinig gesubsidieerd door overheden. Sinds enkele jaren ontvangen wij een aanmoedigingssubsidie van de stad Gent en de provincie Oost-Vlaanderen. 19

20 Te verwachten in Opzet vorming HSP voor Professionals ism VUB Reeds meer dan 5 jaar bekijken wij de mogelijkheden voor het opzetten van een vorming voor professionele hulpverleners, zodat de kennis, herkenning en erkenning van hooggevoeligheid meer doordringt in hun aanpak van hooggevoelige personen. Wij zochten hiervoor naar een waardevolle, wetenschappelijk onderbouwde aanpak. Deze plannen krijgen nu stilaan meer vorm door de nauwe samenwerking met Prof. dr. Elke Van Hoof. Zij staat al jarenlang achter onze werking en ziet nu mogelijkheden om gezamenlijk een degelijke vorming op te zetten, in samenwerking met VUB. Meer media-aandacht ontwikkelen Er is de laatste 3 jaar een grotere openheid merkbaar voor het thema hooggevoeligheid. De nood aan duiding en persaandacht wordt hiermee ook groter. HSP Vlaanderen zet daarop in in Planning werkjaar 2014 Voortzetting van de activiteiten zoals in 2013 Uit de vele en positieve respons op onze cursussen en activiteiten is gebleken dat er een hoge nood en behoefte bestaat aan onze grensoverschijdende aanpak. Wij wensen de kwaliteit van onze dienstverlening en activiteiten te behouden en te verbeteren. De afgelopen jaren is gebleken dat wij steeds voor volle zalen spreken en dat er lange wachttijden zijn voor het bijwonen van onze lezingen en cursussen. Voortzetting van de zomerkampen voor kinderen Verdere professionalisering van IT park en automatisering van administratieve ICT-systemen Uitbreiding ledenbestand Professionalisering van de aanwerving van vrijwilligers Professionalisering van huisstijl, folders en website Fondsenwerving De noodzaak voor fondsenwerving dringt zich opnieuw op, dringender als ooit tevoren vanwege 1) de financiële crisis, 2) de verhoogde nood aan informatie en hulp, 3) de sterke groei van de vereniging en 4) de nood aan een meer gestructureerde aanpak om een stevigere basis te vormen voor de vrijwilligerswerking 20

21 Deze fondsenwerving zal worden gerealiseerd door onder meer het opstellen van een brochure rond fondsenwerving en duolegaten, het uitbreiden van ons netwerk, advies vragen aan de denktank, en het aanwerven van een vrijwillig medewerker Fondsenwerving. Conclusie De snelle groei van HSP Vlaanderen geeft aan dat de grensoverschrijdende aanpak efficiënt is en mooie resultaten boekt. Dit is uiteraard te danken aan de inspanningen van het hele vrijwilligersteam. De reorganisatie en professionalisering van de werking beoogt enerzijds een vlottere administratieve opvolging en anderzijds het leggen van een stevige fundering voor de toekomstige aanpak van fondsenwerving en opzetten van nieuwe samenwerkingsverbanden. HSP Vlaanderen is afhankelijk van vrijwilligerswerk. Vrijwilligerswerk zelf wordt in onze samenleving geconfronteerd met een toenemende complexiteit. Het is duidelijk dat onze organisatie te groot wordt voor een werking louter en alleen gebaseerd op het werken met vrijwilligers, hoe waardevol deze ook zijn. En waardevol zijn ze uiteraard. De continuïteit van de werking komt hierdoor echter in het gedrang. De uitdaging voor de komende jaren is dan ook hier structureel aan tegemoet te komen. Tot slot willen wij iedereen danken die de voorbije jaren heeft geholpen om HSP Vlaanderen uit te bouwen tot de vereniging zoals deze nu bestaat. Dank aan u lezer, voor uw interesse in HSP Vlaanderen. Dank aan de vele vrijwilligers, stagiairs, bestuurders, denktankleden, adviesorganen, sponsors, organisatoren van lezingen, SCV,. Dank aan de - intussen meer dan leden, voor hun steun. Dank aan de 5203 deelnemers aan onze activiteiten in En last but zeker not least, dank je wel aan ons team vrijwilligers te Gent, die elke dag opnieuw gedreven en enthousiast hun steentje bijdragen. Ilse Van den Daele Voorzitter HSP Vlaanderen Samenstelling werkingsverslag : Ilse Van den Daele, Linda T Kindt, Geneviève Teirlynck, Lien Broché, Anaïs De Moor, Joyce Van Haver Bijlagen : - Bijlage 1: Getuigenissen en reacties van de deelnemers van onze activiteiten 21

22 Bijlage 1. Getuigenissen en reacties van leden/deelnemers Cursus Hooggevoeligheid, vermoeidheid en zelfzorg Op 3 avonden leerde ik mezelf beter te aanvaarden dan door 24 boeken te lezen in een hoekje. Ik leerde er hoe ik op een positieve manier kan omgaan met mijn hooggevoeligheid. Het is een goede voedingsbodem voor verdere ontwikkeling. Door deze cursus heb ik ingezien dat ik niet abnormaal ben. Ik kan nu alles beter plaatsen en ik heb meer inzicht in mezelf gekregen. Zo heb ik mezelf leren aanvaarden. Een verheldering van wat ik al vermoedde Dankzij de cursus zijn er heel veel puzzelstukjes op hun plaats gevallen. Ik weet nu dat ik niet alleen ben. De cursus heeft ervoor gezorgd dat ik stil heb gestaan bij mezelf. Door afstand en tijd te nemen voor mezelf ervaar ik dat ik rustiger word, wat zowel voor mij als voor mijn omgeving een positieve ervaring is. Ik heb het gevoel dat ik thuisgekomen ben. Ik ben telkens heel tevreden, met heel veel gevoelens van (h)erkenning en met veel tips weer huiswaarts gekeerd. Dit was een fijne uitwisseling van ervaringen met gelijkgestemden op een veilige, zorgzame en vertrouw volle manier. Cursus Zelfcoa Zelfcoaching ching voor hooggevoelige personen Dankzij deze cursus heb ik mijn HSP-zijn beter leren begrijpen en de daaruit volgende reacties beter kunnen plaatsen. De cursus heeft mij de steun en erkenning gegeven waarnaar ik al zo lang op zoek was. Deze cursus heeft een fundament gelegd om als HSP-er sterker in het leven te staan. Het is de beste cursus die ik tot nu toe gevolgd heb, op maat van een HSP er. Ik voel mij sterker. Veel tips om te ontspannen en voor jezelf te zorgen, er worden handige tools aangereikt waar je in het dagelijks leven iets me kan doen. Het opende mijn ogen, ik ga bewuster om met het leven. Een unieke ervaring. (zen-meditatie en interactie met andere deelnemers) De cursus schonk mij de nodige achtergrond voor verdere persoonlijke groei en ontplooiing. Ik heb mezelf meer leren te waarderen en de dingen te zien die ik wél goed doe. Ik heb gevonden wat ik zocht: erkenning en herkenning. De uitwisseling met mede-cursisten was heel waardevol. De coach gaf voldoende ruimte en aandacht voor ieder onder ons. Dankzij de cursus ben ik zelf bewuster en meer zelfzeker, waardoor mensen in mijn omgeving respectvoller met mij omgaan. 22

23 Ik laat de zaken nu minder escaleren. Door afstand te nemen en mezelf tijd te gunnen kan ik bepaalde situaties beter overzien en er bijgevolg beter op reageren. De cursus was voor mij een steun en houvast in mijn groeiproces. Ik heb het gevoel dat mensen nu ook naar mij luisteren. Ik krijg meer erkenning en waardering in werksituaties. Een goede afwisseling van theoretische achtergronden en toepassingen in de praktijk. Ik ga nu beter om met kritiek. Deze cursus vormt een start om mezelf meer krediet te geven en eens aan mezelf te durven denken in plaats van voor iedereen klaar te staan en mezelf weg te cijferen. Het was voor mij echt een bevestiging dat ik niet alleen ben met mijn negatieve gedachten. Dankzij de cursus ben ik in contact gekomen met mensen die mij begrijpen en die ik begrijp. Er worden tools aangereikt zodat je in het dagelijks leven ook aan zelfzorg kan doen. Ik heb nog nooit zo n goede begeleidster gehad. Ik voel me beter en rustiger en ik kan beter relativeren. Deze cursus heeft me geholpen om het hooggevoelig zijn een stuk meer te aanvaarden. Deze geaardheid voelde voordien uitsluitend negatief aan. Nu probeer ik ook de positieve aspecten ervan te benutten. Er is een bewustwordingsproces in gang gezet waardoor ik meer voor mezelf ben gaan zorgen. De cursus heeft me de steun gegeven en de erkenning waarnaar ik al zo lang op zoek was. Binnenkort vindt mijn functioneringsgesprek plaats; ik ben van plan om dan uit te komen voor mijn mening, wat de eerste keer zal zijn in mijn 11 jaar van werkervaring. De cursus heeft een fundament gelegd om als HSP-er sterker in het leven te staan. Het was een verrijking, ik heb enorm veel bijgeleerd. Ik heb HSP omarmd en ervaar de zaken nu bewuster. Ik heb leren luisteren naar mezelf en geleerd mijzelf meer serieus te nemen. Ik ben heel erg dankbaar dat ik deze cursus heb kunnen volgen. Het was emotioneel zwaar, maar het heeft mij als mens erg gesterkt en op weg geholpen. Ik ontdekte dat er technieken zijn die je in bepaalde situaties kan toepassen en die ook echt werken. Ik heb mezelf de rust leren geven die ik nodig heb. Ik heb absoluut evolutie gemerkt, vooral in mijn omgang naar anderen toe. Ik ben mij dan ook meer bewust van mij acties. Het leukste vond ik de collage die we op het einde hebben gemaakt, om onze toekomt te visualiseren. Dat heeft me echt geholpen. Er was een zeer fijne dynamiek van de groep en van de lesgeefster. 23

24 Andere Praktische lezing: eindelijk herkenning gevonden, super, bedankt! Een ervaringsdeskundige die spreekt vanuit het hart, dit maakt het een aangename en menselijke sessie. De inhoud geldt voor alle mensen, ook voor de meerderheid niet-hooggevoeligen. Ik ben gisteren voor de eerste keer naar het Praatkaffee geweest en heb daar een leuke tijd gehad. Het was een toffe, rustige groep zonder dominerende persoonlijkheden, waardoor ik mij op mijn gemak voelde en gepraat heb. Het is niet van mijn gewoonte om te praten in groep, dus ga ik meteen kijken op de website van HSP Vlaanderen wanneer het volgende Praatkaffee plaatsvindt. Indrukwekkend hoe goed de dag van het gevoel georganiseerd was. Bedankt voor jullie interessante en overzichtelijke website. De informatie die jullie aanbieden geeft me een gevoel van herkenning en opluchting. Als HSP-er heb ik veel aan mijn lidmaatschap bij HSP Vlaanderen en het lezen van hun magazine De Cocon. Ik ben blij dat ik eindelijk Vlaamse lotgenoten vond. Dankjewel HSP Vlaanderen! Een hoognodig en mooi initiatief! De lezing was een regelrechte verlossing en bevestiging van mijn persoonlijkheid. Met tranen van geluk zeg ik u tot volgende keer, want ik wil dit niet meer loslaten. Het kan deugd doen om met andere HSP-ers te praten. Ik heb al enkele keren deelgenomen aan de praatkaffees en vond het steeds een toffe ervaring en voor herhaling vatbaar! Met de gespreksplek heb ik dag van mijn leven beleefd. Ik voelde me meteen opgenomen in de groep en had heel veel deugd aan de gesprekken met andere jongeren. Ik ben vastbesloten om in contact te blijven met de andere jongeren! Alles dik in orde in een prettig gevoelvolle dag! Bedankt voor jullie prachtig opgemaakte magazine De Cocon. Hoewel ik al wat afwist van hooggevoeligheid was het bij de eerste bladzijden van jullie magazine al direct raak Zo veel herkenbaarheid, zo veel begrip. Dit lijkt op thuiskomen. Bij het vaststellen van zo veel getuigenissen kon ik het na jaren van opgekropte gevoelens niet meer drooghouden. Heel regelmatig blik ik nog eens terug op de ervaringen die we gedeeld hebben tijdens de cursus over hooggevoeligheid, en telkens opnieuw prijs ik mezelf gelukkig dat ik dit heb kunnen meemaken. Bedankt voor jullie oprechtheid en steun en om gewoon jezelf geweest te zijn. Ik voel mij helemaal niet meer begrepen, zelfs niet door mijn dokter. Getuigenissen mails Ik wil je enkel via deze weg danken voor jullie inzet. Ik kijk telkens uit naar de nieuwe cocon. De herkenning van mezelf in de verhalen helpt me steeds weer op weg. Ik leer mezelf beter begrijpen. Maar het allerbelangrijkste is dat ik mezelf meer leer waarderen. Het vertelt me de positieve dingen van het hooggevoelig zijn. Het vertelt me dat ik zo mag en kan zijn, dat daar niets mis mee is!! 24

25 Hartelijk dank voor jouw uitgebreid antwoord! Dit is zeker een opsteker om te weten dat ik niet alleen ben en dat er ook dokters zijn die openstaan voor hooggevoeligheid. Op het einde van vorig schooljaar heeft de zorgcoördinator op school ons een boek meegegeven in functie van onze oudste dochter. Het boek heet Mijn kind is hooggevoelig. Onze oudste dochter kan zich moeilijk concentreren en heeft lat van faalangst. Het begrip hooggevoelig was me niet onbekend. Maar jullie boek is tot nu toe het meest verhelderend geweest voor ons. Door het boek valt een puzzel in elkaar, ook wel voor mezelf;-). Wij zullen in ieder geval met interesse Cocon en andere literatuur lezen en wie weet ook lezingen, vorming, volgen. Dankjewel voor de extra info en nog bedankt voor de vorming die voor mij toch een trigger was. Het blijft in m n hoofd spoken en ben nu heel veel beginnen lezen over het onderwerp. Hoop dus binnenkort voor mezelf te kunnen uitmaken hoe ik met m n HSP kan omgaan. Met dit mailtje wil ik jullie danken voor jullie interessante en overzichtelijke website. Deze zomer kreeg ik van een neuroloog te horen dat ik wellicht hoogsensitief ben. De vele informatie die jullie aanbieden geeft me een gevoel van herkenning en opluchting. Waarvoor dank. Ik ben een leerkracht en heb dit jaar minstens een HSK in de klas. Tevens ben ik ouder van twee (vermoedelijk) hoogsensitieve kinderen en ben ik zelf (vermoedelijk) HSP. Dit vermoeden kwam er na enkele consultaties bij onze vaste osteopaat zowel voor mij als voor mijn kinderen. Na gesprekken met andere HSP ers en na het lezen van de info op de website, boeken en het volgen van enkele lezingen van HSP Vlaanderen ingericht door het CM. Ik heb veel aan mijn lidmaatschap en het lezen van De Cocon. Op jullie site las ik dat jullie vormingen rond vermoeidheid geven, super! En het lijkt me sowieso een goed plan om me te omringen met andere HSP ers, die mekaar begrijpen en dus positieve vibes geven. Super dat er een vzw is opgericht! Ik ben blij dat ik eindelijk Vlaamse lotgenoten vond, al is het nu nog maar enkel in een virtuele omgeving. Dankjewel! Ben zeer blij te lezen dat er een opleiding komt i.v.m. HSP. Zeker nodig om de vele misverstanden uit de wereld te helpen en ongetwijfeld een zeer interessante opleiding. Ik wens jullie nog veel succes en hoop dat jullie veel mensen bereiken. (VUB) Dit is zeker een hoognodig en mooi initiatief! Dankjewel voor je betrekkersrol hierin! (VUB) De voordracht van Ilse Van den Daele was een regelrechte verlossing en bevestiging voor mijn persoonlijkheid. Deze week kwam ik voor de eerste keer naar een info-avond over HSP (op het werk), het was voor mij allemaal zeer herkenbaar en misschien had ik een dergelijke avond al veel eerder moeten bijwonen. Ik voelde mij op slag al minder alleen!! Naar de buitenwereld toe ben ik een vrij sterke, zelfstandige vrouw. Maar ik ben zo bang dat ik als een kaartenhuisje in mekaar ga storten als mijn ouders gestorven zijn. HARTELIJK BEDANKT voor uw respons. Dit zal me zeker een gezond duwtje in de rug geven om verder te gaan. Met tranen van geluk zeg ik u tot de volgende keer, want ik wil dit niet meer loslaten. Het kan inderdaad deugd doen om met andere HSP ers te kunnen praten. Ik heb al enkele keren deelgenomen aan de praatkaffee s en vond het telkens een toffe ervaring. Voor herhaling vatbaar! 25

26 Graag wil ik je laten weten dat Sophie afgelopen woensdag met de gespreksplek De dag van haar leven heeft beleefd (zoals ze het zelf uitdrukt). Ze heeft zich meteen opgenomen gevoeld in de groep en ze heeft veel deugd gehad aan de gesprekken die ze met de andere jongeren heeft kunnen voeren. De uitleg over de kernkwadraten vond ze ook heel boeiend. Kortom ze kijkt al uit naar de volgende gespreksplek. En ondertussen is ze vastbesloten om in contact te blijven met de andere jongeren. Nogmaals hartelijk dank voor je hulp! Proficiat voor de puike organisatie & boeiende sprekers tijdens De dag van het gevoel!. Ik had wat drempelvrees om er alleen naar toe te gaan, maar dit was voor niets nodig. In de aula zette ik mij toevallig(?) naast twee warme West-Vlaamse dames, zodat ik in goed gezelschap vertoefde en veel kans dat we elkaar nog opnieuw ontmoeten in een of ander praatkaffee! Alles dik in orde tijdens een prettige gevoelvolle dag. Bedankt voor jullie prachtige opgemaakte magazine: de Cocon. Bij het lezen van de eerste bladzijde van de cocon was het al direct raak. Zo veel herkenbaarheid, zo veel begrip. Dit lijkt op thuiskomen. Het lijkt wel alsof de tijd rijp was om dit eerste directe antwoord van zielsverwanten te mogen lezen, buiten alle overige academische informatie van voordien. Bij het vaststellen van zovele getuigenissen van Peter Pol Gossen, kon ik het na jaren van opgekropte gevoelens niet meer drooghouden. Om maar te zeggen, hoe blij ik ben toe te treden als nieuw lid van deze club, waar ik spoedig hoop een van jullie te mogen zijn en jullie mogelijk in de toekomst te ontmoeten op activiteiten en om te beginnen in het praatkaffee. Ik wou gewoon nog even laten weten hoe super ik het vond om met jullie samen in de groep HSP te hebben gezeten. Heel regelmatig blik ik nog eens terug op ervaringen die we gedeeld hebben en telkens opnieuw prijs ik me gelukkig dat ik dit heb kunnen meemaken. Bedankt voor jullie oprechtheid, steun en om gewoon jullie zelf geweest te zijn. Jullie verdienen een dikke pluim. Een van de studenten heb ik aangesproken omdat het zo duidelijk was dat zij ook hooggevoelig was en die begon bijna te huilen! Ze zegt Het is ongelofelijk wat ik hier hoor vanavond, dat is nu al heel mijn leven dat ik anders ben, dat ik niet kan uitgaan met mijn vriendinnen omdat ik gewoon op ben, ik nooit wil meegaan naar drukke dingen en nu?! Nu horen zij (ze had twee van haar vriendinnen mee) en ik wat het is en wordt het allemaal duidelijk! Nu zullen ze eindelijk weten dat ik geen seut ben of asociaal! (op een meeting van petit mouton) het is zoeken naar een nieuw ritme sinds ik terug ben beginnen werken, om voldoende tijd allen door te brengen, te rusten en me daar niet schuldig over te voelen. Ja ik ervaar dagelijks hoe belangrijk zelfzorg is en kijk uit naar de volgende sessie. (HVZ) Elke avond als ik mijn peuter afhaalde kreeg ik te horen hoe stout ze weer was geweest. Ze was een storend element in de groep: maakte steeds ruzie voor speelgoed en deed andere kindjes pijn. Soms waren haar ogen rood doorlopen van het vele schreien. Ik vond mijn tweejarige vastegeklikt in een baby-ligstoel, gezet midden in een kinderpark. Ze werd duidelijk meer en meer gestraft. We zochten naar een andere onthaalmoeder. Deze had maar vijf kindjes. Sindsdien ging alles veel beter. we kregen te horen hoe lief ons meisje wel kon zijn. (kinderopvang- onthaalouders) 26

27 Ten eerste, wat een leuke verrassing dat jullie mijn artikel gepubliceerd hebben! Ten tweede, ik ben gisteren voor de eerste keer naar het praatkaffee geweest en heb daar een leuke tijd gehad. Toffe, rustige groep zonder dominerende persoonlijkheden, waardoor ik mij op mijn gemak voelde en gepraat heb in een groep! Dat is niet mijn gewoonte, normaal gezien kan ik het niet. dus ga ik meteen op jullie site kijken wanneer het volgende praatkaffee plaatsvindt. Hartelijk dank voor uw antwoord. Ik weet al dat mijn zoontje hooggevoelig is sinds hij pas geboren is. Door mijn HSP voel ik andere mensen aan en herken ik onmiddellijk mede HSP ers. Nu hij drie jaar is komt zijn HSP zijn meer naar voren. Hij kan niet tegen lawaaierige omgevingen, dan drukt hij zijn handjes op zijn oren. Hij houdt van rustige spelletjes, kleine groepjes, kan niet tegen vuile handjes, als er een ander kindje huilt is hij ook van slag. Kortom hij heeft de meest typische kenmerken van HSP. Ik wil jullie eventjes bedanken dat jullie zoveel doen voor mensen met HSP. Ik vind dit knap van jullie. Zelf heb ik het ook wat moeilijk gehad in het begin om het te aanvaarden voor mezelf. Ik kom 13november naar het praatkaffe voor de eerste keer. Ik kijk er naar uit. Eerst en vooral: proficiat met de dag van het gevoel. Indrukwekkend hoe goed alles georganiseerd was. Veel indrukken om te laten bezinken en kiemen. Dankjewel. Quotes Kinderkampen Het kamp vorig jaar was dan ook een geweldige ervaring voor haar, heel positief tussen de vele negatieve ervaringen in haar omgang met anderen. Jullie weten echt iemand te appreciëren voor wat hij/zij is. Ik was al vaker op HSP kamp en ik wist ongeveer wie er zou zijn en wat we zouden doen. HSP kamp voelt als thuis. Je zult nooit meer zo n fijne HSP groep vinden als hier. Ik ben tot rust gekomen en vind het super leuk. Het was keitof. Ik heb al mijn problemen kunnen vertellen aan de begeleidsters. Ik heb veel vriendinnen en vrienden gemaakt. Dat het super, tof, leuk, cool kamp was en dat ik volgend jaar terug wil komen. Het zijn hier de leukste en beste mensen ooit, met begrijpende en behulpzame begeleiding en keigoede vrienden die er altijd voor je zijn en waar je altijd bij terecht kan en die net als een tweede familie voor je is. veel socialer geworden, mensen waar je een goede band mee hebt gekregen. Langer willen blijven, de gezelligheid missen. Dat ze een petitie moeten opstellen zodat we volgend jaar kunnen terugkomen. Ze geeft ons de indruk van zelfzekerder te zijn en ook rustiger. Er zijn nog wel eens drama - momenten, maar het wordt precies toch beter verwerkt door haarzelf. De manier waarop iedereen anders is, op zijn eigen manier en toch iedereen met elkaar kan opschieten. Alles eigenlijk, de sfeer, de mensen, de activiteiten, de diepgaande bedoeling achter de gesprekken, het respect, de hoeveelheid liefde en het begrip 27

28 Toen ik met Sarah over het kamp sprak naar aanleiding van deze evaluatie vertelde ze mij dat ze nu beter zelf kan bepalen in welke mate ze zich iets bij haar binnenkomt, in welke mate ze zich iets aantrekt. En inderdaad dat merk ik ook bij haar. Als ouder was ik heel blij om vrijdag al die gelukkige gezichten te zien. Dit weerspiegelde dat alle doelen bereikt zijn. Omdat HSP awesome is en iedere keer als ik kom het voelt alsof ik thuis kom, nog meer als bij m n echte thuis, en op een veel positievere manier. 28