Hoofdstuk 4: HOE KIEST U EEN STUK?
|
|
- Hugo Jacobs
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 fo to 2 Hoofdstuk 4: HOE KIEST U EEN STUK? Nu w e d e v e r s c h ille n d e g e n r e s k e n n e n, is h e t h e e l b e la n g r ijk o m v o o r uw v e r e n ig in g o f s c h o o l h e t m e e s t g e s c h ik te s tuk te k ie z e n. T o c h z ulle n e r z ic h o n g e tw ijfe ld n o g v r a g e n o p d r in g e n. H e t is g o e d d ie e e r s t e v e n o p e e n r ijtje te z e tte n : V OOR W EL KE G EL EG ENHEID Z OEKT U EEN TEKST? Z o e k t u b ijv o o r b e e ld e e n s tuk d a t in d e k e r s ts fe e r p a s t o f w ilt u e e n s w in - g e n d e s c h o o lv o o r s te llin g? In h e t tw e e d e g e v a l b e n t u w a a r s c h ijn lijk n ie t g e b o n d e n a a n th e m a o f g e n r e e n z ult u uit e e n v e e l g r o te r a a n b o d k un n e n k ie z e n. V OOR W EL K P UB L IEK IS D E V OOR STEL L ING B ED OEL D? S c h o le n r ic h te n z ic h m e e s ta l to t o ud e r s, g r o o to ud e r s, fa m ilie le d e n e n v r ie n - d e n v a n d e s p e le r s z o d a t u a llic h t o p h e e l w a t g o o d w ill v a n h e t p ub lie k m a g r e k e n e n. A n d e r z ijd s z ulle n s o m m ig e fo ute n u n o o it v e r g e v e n w o r d e n. A lle k in d e r e n m o e te n a a n b o d k o m e n e n z e m o e te n s tuk v o o r s tuk s p e lp le z ie r uits tr a le n. O ud e r s v in d e n h e t n ie t le uk w a n n e e r z e m e r k e n d a t h un k in d te g e n z ijn /h a a r z in e e n v e r p lic h t n um m e r tje s ta a t o p te v o e r e n. M is s c h ie n m o e te n w e d a t m o e ilijk e s tuk w a a r k in d e r e n e e n z w a r e r o l s p e le n d us m a a r 37
2 beter afvoeren? Het omgekeerde geldt natuurlijk ook. Bent u op zoek naar een stuk voor een toneelgezelschap dat op het gebied van kinderproducties al een zekere naam heeft opgebouwd, dan moet u de lat wellicht wat hoger durven te leggen. Sterke acteurs komen trouwens het best tot hun recht als u hen een rol geeft waarvan men in vaktermen beweert dat er wat vlees aan zit. WAT IS DE LEEF TIJ D VAN DE SPELERS? E r is natuurlijk een hemelsbreed verschil tussen een kinder- en jeugdstuk. Wees gerust, in beide genres is er heel wat aanbod, maar het is wel belangrijk om op voorhand te weten hoe oud de acteurs zijn. D at zal niet alleen het onderwerp van het stuk bepalen, maar ook de moeilijkheidsgraad. Zo is het nogal evident dat men voor jonge spelers beter geen teksten met te lange replieken kiest. VOOR WELKE PERIODE IS DE OPVOERING VOORZIEN? Wilt u eind juni in een overvolle zaal en onder gloeiend hete spots een stuk opvoeren, dan kunt u misschien beter voor een fleurige en luchtige kledij kiezen. D at stuk waarbij de kleutertjes, vermomd als schattige ijsbeertjes, in hun wollen pakjes over de ijsvlakte zwerven, kunt u misschien beter voor een ander seizoen bewaren... HOEVEEL SPELERS ZULLEN ER M EEDOEN? Ook een belangrijke vraag. E en massaspektakel met twaalf mensen moet de mist ingaan. Omgekeerd kunt u zich afvragen of u wel over die vijf of zes steengoede acteurs beschikt die een zwaardere tekst aankunnen. Misschien vindt u het moeilijk om een stuk te pakken te krijgen dat precies voor het aantal acteurs geschreven is dat u in gedachten had. G een paniek. Met wat creativiteit kunt u zelf allicht een hoop figuranten inschakelen of kunnen bepaalde rollen ontdubbeld worden, zodat de acteurs het ook niet té zwaar krijgen. WAT ZIJ N DE KWALITEITEN VAN UW AC TEURS? Zijn er kinderen bij die heel goed kunnen zingen of dansen? Is er misschien iemand lid van een turnkring en kan die met zijn/haar capriolen de hele zaal met verstomming slaan? P robeer kinderen altijd op hun kwaliteiten uit te spelen en kijk uit naar een stuk dat u zo kunt plooien dat ieders kwaliteiten het best aan bod komen. V ergeet trouwens ook niet dat kinderen heel gemotiveerd zullen zijn wanneer ze hun favoriete sport of hobby aan het publiek kunnen tonen. 38
3 OVER WELKE MEDEWERKERS KAN IK BESCHIKKEN? Het eindresultaat hangt niet alleen af van uw inzet en die van de acteurs, maar ook van de groep mensen waarmee u zich omringt. Musical is in, maar kan uw school of gezelschap dat al aan? Er moeten immers mensen gevonden worden die ook wat weten van zang en dans. Misschien zijn die er niet en kunt u in dat geval die toffe musical nog maar beter een jaartje in de lade laten en voor iets gemakkelijkers kiezen. Zoals we in het vorige hoofdstuk al zagen, is het van veel belang zich op voorhand af te vragen hoe groot het team van medewerkers is. Zijn er mensen die kunnen helpen met kleding en decor? Met belichting, met geluid... Het zijn allemaal vragen die de uiteindelijke keuze van het stuk mee bepalen. Als u voor uzelf een idee hebt over het genre van stuk, stelt u zich de vraag: Waar kan ik toneelteksten ter lezing aanvragen? Misschien vindt u toevallig in uw plaatselijke bibliotheek enkele toneelteksten, maar de kans dat u daar meteen dat pareltje vindt waarnaar u op zoek bent, is vrij klein. Daarom is het interessanter om bij gespecialiseerde instellingen op zoek te gaan. Toneelteksten kunt u in Vlaanderen vinden bij enkele grote bibliotheken die zich al gedurende jaren in het genre specialiseren. Zo beschikken de Provinciale Bibliotheek van L imburg en de Provinciale Bibliotheek van West-Vlaanderen over duizenden teksten. Verder kunt u aankloppen bij toneelfondsen die als tussenpersonen optreden tussen de toneelspelers en hun publiek. Zo vertegenwoordigen Almo en Janssens ( alle twee in Antwerpen gevestigd) het gros van de toneelauteurs in Vlaanderen. Jaarlijks geven ze een overzichtelijke catalogus uit, waarin alle stukken uit hun fonds per genre gerangschikt staan. Maar er zijn nog andere mogelijkheden. Ook Opendoek vzw te Antwerpen en het Vlaams Theater Instituut in Brussel hebben een hele voorraad teksten. Voor Nederland verwijzen we naar de NVA ( De Nederlandse Vereniging voor Amateurtoneel) die een eigen bibliotheek heeft. Ook het TIN ( het Theater Instituut Nederland) heeft een omvangrijke theaterbibliotheek, net als de Toneelcentrale die ook over een groot gevarieerd fonds van toneelwerken voor kinder-, jeugd-, volwassentoneel en musicals beschikt. En dan zijn er nog Toneeluitgeverij Vink B.V. en Toneeluitgeverij Grosfeld B.V. die samen duizenden teksten kunnen leveren. Wie op zoek wil gaan bij de auteurs zelf kan dat ook. Zo beschikken de auteursverenigingen VTA ( Vlaamse Toneelauteurs) en VVTS ( Vereniging van Vlaamse Toneel- en Scenarioschrijvers) zelf niet over een bibliotheek, 39
4 maar via hun website kunt u wel heel wat informatie verkrijgen. Daarnaast zijn er nogal wat (toneel)auteurs die over een eigen website beschikken. In Nederland krijgen leden van de NVA niet alleen hun zichtzendingen uit de bibliotheek gratis, maar kunnen ze ook een repertoireadvies van een dramaturg krijgen. Verder gaf diezelfde vereniging ook de catalogus cd-rom ELISE uit, die te koop wordt aangeboden. Daarmee is het mogelijk om de volledige bibliotheekcollectie in te zien en op basis van diverse zoekcriteria naar teksten op zoek te gaan. Tal van mogelijkheden dus, want ook in Vlaanderen kunt u bij de toneelfondsen en -bibliotheken een zichtzending laten samenstellen. De ervaring leert dat een gesprekje met een medewerker van de bibliotheek of toneeluitgeverij vaak verhelderend werkt. Als u uiteindelijk via (een van) deze kanalen enkele geschikte teksten hebt gevonden, is het heel belangrijk die door meerdere mensen te laten lezen. Wellicht merken anderen bepaalde kwaliteiten of gebreken die u bij een eerste lezing niet hebt gezien. Probeer in elk geval meerdere teksten te selecteren en leg die eens voor aan de verantwoordelijke van een of andere toneelkring. Die heeft vast al zoveel ervaring dat hij/zij u op voorhand op de eventuele valkuilen kan wijzen. Maar u kunt de teksten natuurlijk ook laten lezen aan de mensen die deel uitmaken van uw leescomité. De geselecteerde stukken worden in dat geval door de verantwoordelijke van het comité aan de andere lezers gegeven. Dat zou bij een eerste samenkomst kunnen gebeuren. De persoon die de voorselectie maakte (de regisseur, de directie, de initiatiefnemer...) kan daarbij verduidelijken waarom juist deze stukken ter lezing worden aangeboden. Hij/zij zal zich baseren op de vragen die eerder in dit hoofdstuk al aan bod kwamen. In functie van die uitgestippelde krijtlijnen zullen de lectoren dan de teksten lezen. Het is aan te raden dat ze bij elk gelezen stuk een fiche invullen. Daarop worden allerlei vragen beantwoord. - Is dit stuk geschikt voor onze school of vereniging en waarom of waarom niet? - Hoeveel spelers kunnen er ingeschakeld worden? - Hoe zit het met de verhaalstructuur, met de plot, met de technische moeilijkheidsgraad... Het is de bedoeling om interessante stukken die bij een eerste lezing, om welke reden dan ook, toch niet geschikt blijken in reserve te houden. In de loop der jaren kunnen omstandigheden immers veranderen. Misschien 40
5 beschikt u over twee jaar over een sterkere technische ploeg of zijn er meer spelers beschikbaar. Hoeveel stukken er gelezen worden, beslist u uiteraard zelf. Veel bestaande toneelgezelschappen proberen per lector twee stukken per week te lezen, maar misschien hoeft dit systeem voor uw school/vereniging niet zo rigoureus toegepast te worden. Wat de afspraken ook zijn, zorg steeds voor een goed roulatiesysteem zodat iedereen de stukken tijdig in handen krijgt en houd u aan afspraken. Wie geen tijd heeft om te lezen moet dit op voorhand melden, zodat de goede werking niet verstoord wordt. Zodra alle stukken gelezen zijn en iedere lector zijn/haar fiches heeft ingevuld en aan de verantwoordelijke heeft afgegeven, kan er een korte evaluatievergadering belegd worden. Daarop kunnen de lectoren hun standpunt verduidelijken. Welke stukken geschikt blijken en waarom, blijft uiteraard de hamvraag. Indien men twijfelt tussen bepaalde stukken, is het aan te raden om de regisseur de eindbeslissing te laten nemen. Hij/zij moet immers met het stuk aan de slag en moet er volledig achter staan. Neem rustig de tijd om een stuk te kiezen en ga niet halsoverkop te werk. Ten slotte is die eerste keuze de basis van alles en is het heel belangrijk dat iedereen nog voor de hele productie start op één lijn staat en enthousiast is over wat de toekomst zal brengen. Misschien nog een laatste tip. Hoewel u ook voor een grote buitenlandse naam kunt kiezen, leert de praktijk dat het met toneel in Vlaanderen en Nederland vaak al net hetzelfde is als met televisiewerk. Werk van eigen bodem scoort meestal beter. Het is herkenbaarder en speelt beter in op de typische leefwereld van de kinderen. Die herkenbaarheid is zeer belangrijk en verhoogt niet zelden het engagement van de spelers en medewerkers. Alle contactgegevens van bibliotheken en uitgeverijen vindt u in hoofdstuk 1 6 : Nuttige adressen en informatie. 41
Uitgeverij Schoolsupport www.schoolsupport.nl
foto 2 Hoofdstuk 4: HOE KIEST U EEN STUK? Nu we de verschillende genres kennen, is het heel belangrijk om voor uw vereniging of school het meest geschikte stuk te kiezen. Toch zullen er zich ongetwijfeld
Nadere informatie'Help! Ik zoek een stuk!
'Help! Ik zoek een stuk! Hans Brans Voor vrijwel alle toneelverenigingen is het elk jaar opnieuw een groot probleem: wat spelen we volgend jaar? Meestal begint het zo tegen de zomer te kriebelen. Na de
Nadere informatieIdeeën van bewoners herstel groenstrook Opaalweg. Bewoners Opaalweg en omgeving, 3 november 2009
Ideeën van bewoners herstel groenstrook Opaalweg Bewoners Opaalweg en omgeving, 3 november 2009 a wen s ertrou Met v e menw rken! Gerrit Rietveld Gerrit Rietveld (1888-1964) was betrokken bij het ontwerp
Nadere informatieStudiedag Remediaal. 25 maart 2011 Sui Lin Goei (s.l.goei@vu.nl)
Studiedag Remediaal 25 maart 2011 Sui Lin Goei (s.l.goei@vu.nl) 1 Dyscalculie - een nieuw verschijnsel? Rekenexperimentje (TTR en ABC-toets) Ernstige reken/wiskundeproblemen en dyscalculie: zomaar twee
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt
Nadere informatieinteresse Hofpoortteater Sponsorbundel In Ons Hofpoort 6, 2300 Turnhout Tel. 014-42.42.10 hofp.elckerlijc@skynet.be www.elckerlijc.
interesse In Ons Hofpoortteater Hofpoort 6, 2300 Turnhout Tel. 014-42.42.10 hofp.elckerlijc@skynet.be www.elckerlijc.com Sponsorbundel Welkom bij het Hofpoortteater Elckerlijc Bedankt voor uw interesse
Nadere informatieTitel Wat is de titel van het boek? Geeft de titel aan waar het verhaal over gaat? Kun je uitleggen waarom er voor die titel is gekozen?
Het maken van een boekbespreking in Powerpoint De voorbereiding: het kiezen van een boek Bedenk eerst heel goed over welk boek je een boekbespreking wilt gaan houden. Je kunt het beste een boek uitkiezen
Nadere informatieDE VELDHOVENSE REVUE 2016
DE VELDHOVENSE REVUE 2016 auditie informatiepakket in het theater willen mensen verrast worden, met iets dat ze verwachten Tristan Bernard WELKOM Voor je ligt het auditie informatiepakket van De Veldhovense
Nadere informatieToneelstuk Harde noten : nabespreking
Toneelstuk Harde noten : nabespreking Ondanks alle campagnes en initiatieven blijft pesten een moeilijk uit te roeien probleem dat ook de dertienjarige Kaat, hoofdpersonage uit de boeken Harde noten en
Nadere informatieToneel! voor kinderen
kom op Toneel! voor kinderen Is hofplein iets voor jou? Schrijf je in voor 1 mei www.jeugdtheaterschoolhofplein.nl DE JeugdTHEATERSCHOOL Thuis spelen zingen en dansen is natuurlijk leuk maar nog leuker
Nadere informatieOp cursus met KEI-JONG vzw zeker iets voor jou...!?
Op cursus met KEI-JONG vzw zeker iets voor jou...!? Op cursus met KEI-JONG vzw is... op stap gaan bijleren nieuwe mensen Bijleren op een plezante manier. Nieuwe dingen uitproberen. Nieuwe mensen leren
Nadere informatieScriptie over Personal Branding en Netwerking
Scriptie over Personal Branding en Netwerking 1e versie - 16 november 2012 Jana Vandromme Promotor: Hannelore Van Den Abeele 1. Inhoudstafel 1. Inhoudstafel 2. Onderzoeksvragen 2.1 Onderzoeksvraag 1 2.2
Nadere informatieWord LEERMEESTER in de horecasector
Word LEERMEESTER in de horecasector Waarom? Wat kan je verwachten? Word LEERMEESTER in de horeca Wil je iemand met een stage- of opleidingscontract opleiden in je bedrijf? Of misschien heb je hier al ervaring
Nadere informatieHand-out Methodiek Lookalike
Hand-out Methodiek Lookalike Methodiek Lookalike www.lookalike-traject.nl Amsterdam 2011 INHOUDSOPGAVE INTRODUCTIE LOOKALIKE... 3 FILOSOFIE EN WERKWIJZE... 3 INTRODUCTIE VOOR HET ONDERWIJS... 3 KUNSTZINNEGE
Nadere informatieBelbin Teamrollen Vragenlijst
Belbin Teamrollen Vragenlijst Lindecollege 2009 1/ 5 Bepaal uw eigen teamrol. Wat zijn uw eigen teamrollen, en die van uw collega s? Deze vragenlijst kan u daarbij behulpzaam zijn. Zeven halve zinnen dienen
Nadere informatieOns theaterwoordenboek
Ons theaterwoordenboek Soorten theater 1. een soort theater dat uitgevonden is door de Romeinen i 2. woorden zeggen of noten spelen die niet van tevoren zijn bedacht of opgeschreven i i i 3. gebarenspel
Nadere informatieHet koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap.
Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap. EET PALEO 3 Inhoudsopgave Inleiding 6 Mijn Paleo verhaal 8 De 7 stappen in het kort 12 Stap 1 Richt je op de praktijk 14
Nadere informatieLesbrief bij Ik weet je te vinden van Netty van Kaathoven voor groep 6, 7 en 8
Lesbrief bij Ik weet je te vinden van Netty van Kaathoven voor groep 6, 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema s
Nadere informatieInhoudstafel Leermeermoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doelstelling van de activiteit... 2 Overzicht...
Inhoudstafel Leermeermoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doelstelling van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... 2 Tijd (duur)... 2 Locatie... 2 Materiaal...
Nadere informatieThuis films kijken. Acteurs spelen het verhaal na. de acteur = iemand die voor zijn beroep toneelspeelt of in een film speelt
Speciale les over auteursrecht tekst niveau AA Thuis films kijken 1 Jij kijkt vast wel eens naar een film. 2 Dat kan in de bioscoop. 3 Maar je kunt films ook thuis bekijken. Op internet. 4 Dat is lekker
Nadere informatie> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013
> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013 Leerlingen uit het secundair onderwijs mogen vertegenwoordigd zijn als partner op de schoolraad.
Nadere informatieFeedback Project Ergonomisch Ontwerpen
Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7
Nadere informatieVoorstelling Onafhankelijk leven
Voorstelling Onafhankelijk leven Inhoudsopgave 1. Wat is Onafhankelijk leven?... 3 2. Waarom is Onafhankelijk Leven belangrijk?... 4 3.1. Met een persoonlijk assistentie budget (PAB) kan je onafhankelijk
Nadere informatieInformatie voor ouders
Weerbaarheid Informatie voor ouders Het Centrum voor Jeugd en Gezin ondersteunt met deskundig advies, tips en begeleiding. Een centraal punt voor al je vragen over opvoeden en opgroeien, dat is handig!
Nadere informatiedoorheen de metaal welkom!
doorheen de metaal welkom! Welkom bij de metallo s Welkom op je nieuwe job in de metaalsector. Spannend? Allicht wel en misschien ben je ook een beetje onwennig tijdens de eerste dagen. Dat is normaal.
Nadere informatieAuditieve oefeningen thema: theater
Auditieve oefeningen thema: theater Boek van de week: 1; Angelina Ballerina; muziektheater en pop-up boek 2; De verkleedkist; Dick Bruna 3; Hoe word ik een ballerina 4; Nijntje danst; Dick Bruna 5; Poppentheater;
Nadere informatieUitleg boekverslag en boekbespreking
Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave
Nadere informatieDraaiboek vorming oudercontact
Draaiboek vorming oudercontact Doel van de avond: - De juiste informatie over uw kind uit het oudercontact kunnen halen en zelf de juiste informatie aan de leerkracht tijdens het oudercontact kunnen geven
Nadere informatieChiro-solidariteitsfonds aanvraagformulier
Chiro-solidariteitsfonds aanvraagformulier Wat kunnen wij nu al zeggen? een beslissing over jullie aanvraag moet eerst besproken worden, maar er zijn wel enkele zaken die wij op voorhand kunnen vertellen:
Nadere informatieImporteren Je foto s Lightroom binnenkrijgen
Hoofdstuk 1 Je foto s Lightroom binnenkrijgen Importeren Je foto s Lightroom binnenkrijgen Goed, omdat je deze inleiding leest, neem ik aan dat je mijn korte waarschuwing hiervoor hebt gelezen. Je weet
Nadere informatieDE BIBLIOTHEEK VAN JE DROMEN? groep A
DE BIBLIOTHEEK VAN JE DROMEN? groep A 4 opdrachten! 60 minuten! Bij iedere opdracht zet iemand zijn wekker/ chronometer (op gsm of uurwerk), zodat je zeker niet veel langer dan een kwartier bezig bent.
Nadere informatieHoe maak ik... Naam: Groep:
Hoe maak ik... Naam: Groep: Inleiding Een spreekbeurt houden is niet niets! Je moet daar heel wat voor kunnen. Wat dacht je van: Goed kunnen lezen Goed kunnen begrijpen wat je leest Goed dingen kunnen
Nadere informatieREGISSEREN. Voor amateurtoneel
REGISSEREN Voor amateurtoneel 5 6 REGISSEREN Voor amateurtoneel Hugo Renaerts Met dank aan alle regisseurs die me gebruik hebben laten maken van hun ervaring 7 8 Hugo Renaerts Coverontwerp: de auteur ISBN:
Nadere informatieWord LEERMEESTER in de horecasector
Word LEERMEESTER in de horecasector Word leermeester Wil je iemand met een stage- of opleidingscontract opleiden in je bedrijf? Of misschien heb je hier al ervaring mee maar zoek je een inspirerende manier
Nadere informatieNatura 2000 Waddengebied. Natuur in een dynamis ch lands chap
Natura 2000 Waddengebied O n d e rd e le n : W a d d e n z e e e n N o o rd z e e k u s tz o n e Natuur in een dynamis ch lands chap Opzet pres entatie 2 Natura 2000 Aanwijzing s bes luiten Natuurdoelen
Nadere informatieThema. Kernelementen. Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips
Thema Kernelementen Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips Tips voor de trainer: Doseer je informatie: less is more. Beoordeel wat je gymnasten doen, niet wie ze
Nadere informatieInleiding. En uw parochie kan daaraan meedoen!
MaS In de Parochie Inleiding De maatschappelijke stage (MaS) is definitief begonnen en in volle gang. In Nederland zijn middelbare scholieren verplicht gedurende hun middelbare school carrière een maatschappelijke
Nadere informatieNationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Plezier beleven aan leren en lezen WWW.CPS.NL
Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Plezier beleven aan leren en lezen WWW.CPS.NL Lezen is heerlijk Het kan heerlijk wezen om een boek te lezen: boom-roos-vis-vuur en een boek is heus niet
Nadere informatieNovember 2010. Beste sportieveling,
FALOS VZW, Urbain Britsierslaan 5, 1030 Brussel, 02/246.52.55, wim.verstraete@falos.be, jonathan.goetvinck@falos.be, frank.lenders@falos.be www.falos.be Beste sportieveling, November 2010 De regen raast
Nadere informatieZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd 0 tot 4 jaar
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND Leeftijd 0 tot 4 jaar Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Toch is er heel wat voor nodig voordat uw kind goed praat. Soms gaat het niet zo vlot met
Nadere informatieQ u i c k -s c a n W M O i n L i m b u r g De e e r s t e e r v a r i n g e n v a n g e m e e n t e n e n c l i ë n t e n
Q u i c k -s c a n W M O i n L i m b u r g De e e r s t e e r v a r i n g e n v a n g e m e e n t e n e n c l i ë n t e n M w. d r s. E. L. J. E n g e l s ( P r o v i n c i e L i m b u r g ) M w. d r s.
Nadere informatie> VERSLAG MAATSCHAPPELIJKE STAGES II Inspraakdag Vlaams Parlement Vrijdag 18 maart 2011 (namiddag)
> VERSLAG MAATSCHAPPELIJKE STAGES II Inspraakdag Vlaams Parlement Vrijdag 18 maart 2011 (namiddag) Aanwezig: 18 leerlingen Vertegenwoordiging: Vrij Technisch Instituut Leuven, Sint-Theresia-instituut Kortrijk,
Nadere informatieDoet u ook mee? Dan maakt u ieder kwartaal kans op een VVV-bon van 25!
1 Informatiebrief CONNECT-IN studie (De effecten van CenteringPregnancy in Nederland) NL44319.058.13 Doet u ook mee? Dan maakt u ieder kwartaal kans op een VVV-bon van 25! Geachte mevrouw, Wij vragen u
Nadere informatieONDERZOEK NAAR KEUZE VAN LEERLINGEN! VMBO-BASIS/KADER VOOR DE RICHTING BWI/BOUW!
ONDERZOEK NAAR KEUZE VAN LEERLINGEN VMBO-BASIS/KADER VOOR DE RICHTING BWI/BOUW 2 november 2015 Inleiding De instroom in de bouwopleidingen is de afgelopen jaren sterk afgenomen. De moeilijke tijden waarmee
Nadere informatieTEKENLIJST SPIJKERSCHRIFT
TEKENLIJST SPIJKERSCHRIFT Dit is een vereenvoudigde lijst met spijkerschrifttekens uit Mesopotamië. Deze lijst maakt het mogelijk de tijdens de workshop Graven om te Weten bestudeerde tablet te vertalen.
Nadere informatieD R U P P E L S G E W I J S
B a s i s s c h o o l D e R e g e n b o o g s e p t e m b e r 1 5 D R U P P E L S G E W I J S 1 5 m e i 2 0 1 1 KALENDER 07-09 hoofdluiscontrole 07-09 informatieavond groep 7 08-09 informatieavond groep
Nadere informatieBijstand voor deelname aan het cultureel en sociaal leven en aan sportactiviteiten
Bijstand voor deelname aan het cultureel en sociaal leven en aan sportactiviteiten Versie n : 1 Laatste update: 17-03-2010 1) Waartoe dient deze fiche? 2) Vanwaar komt de steun voor de deelname aan sociale,
Nadere informatieJongDOEK wil de passie voor theater uitdragen en jong talent en experiment ondersteunen op verschillende vlakken.
RESULTATEN ENQUÊTE 218 JONGEREN THEATER FESTIVAL Voor en door JongDOEK, jongerenwerking van OPENDOEK JongDOEK wil de passie voor theater uitdragen en jong talent en experiment ondersteunen op verschillende
Nadere informatieWij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.
Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat
Nadere informatieL i mb u r g s e L a n d m a r k s
L i mb u r g s e L a n d m a r k s P r o g r a m m a I n v e s t e r e n i n S t ed e n e n D o r p e n, l i j n 2 ; D e L i m b u r g s e I d e n t i t e i t v e r s i e 1. 0 D o c u m e n t h i s t o
Nadere informatieb e s p r e k in g op teneinde plannen Sanderse F t. a.v. R e d i c h e m s e Waard voortgang te kunnen doen [vinden
b e s p r e k in g op 23-4-1971 teneinde plannen Sanderse F t. a.v. R e d i c h e m s e Waard voortgang te kunnen doen [vinden r a p p o r t v o o r b u r g e m e e s t e r en" w e t h o u d e r s I /
Nadere informatieEven uw aandacht. Veel leesplezier!
Even uw aandacht Deze smaakmaker laat u toe kennis te maken met dit werk. Dit tekstfragment mag niet gebruikt worden voor opvoering. Het mag niet worden gedownload, afgedrukt of verder verspreid. Indien
Nadere informatieInhoudstafel Luistermoment La J Kinderen Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding...
Inhoudstafel Luistermoment La J Kinderen Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... 2 Voorbereiding... 2 Locatie... 2 Materiaal... 2 Veel
Nadere informatieInhoudstafel Luistermoment Centrum-West Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding...
Inhoudstafel Luistermoment Centrum-West Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... 2 Voorbereiding... 2 Locatie... 2 Materiaal... 2 Veel voorkomende
Nadere informatieMINISTERIE VAN LANDBOUW. Bestuur voor Landbouwkundig Onderzoek. Rijkscentrum voor Landbouwkundig Onderzoek - Gent
MINISTERIE VAN LANDBOUW Bestuur voor Landbouwkundig Onderzoek Rijkscentrum voor Landbouwkundig Onderzoek - Gent RIJKSSTATION VOOR ZEEVISSERIJ Oostende Directeur : P. HOVART OZONATED WASHING WATER : NO
Nadere informatieNoord-Zuid voor lokale besturen. Geldtransfers naar het buitenland
Noord-Zuid voor lokale besturen Geldtransfers naar het buitenland Geldtransfers naar het buitenland Hoewel het concept van de stedenband zich richt op het uitwisselen van kennis en ervaring tussen collega
Nadere informatieTest: Je ouders als studie oriëntatiecoach
Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Je ouders kunnen perfecte last minute studie oriëntatiecoaches zijn, maar weten ze eigenlijk wel wat je dromen en ambities zijn? En omgekeerd: weet jij hoe jouw
Nadere informatienieuw Als je meer dan enkel thuisverpleging nodig hebt WGK_folder148,5x210_plus.indd 1 9/10/13 09:53
nieuw Als je meer dan enkel thuisverpleging nodig hebt WGK_folder148,5x210_plus.indd 1 9/10/13 09:53 Mensen zo lang mogelijk op een verantwoorde manier in hun vertrouwde thuisomgeving verzorgen. Dat is
Nadere informatiePROJECT 2014 FLL WORLD CLASS SM
PROJECT 2014 FLL WORLD CLASS SM In het FLL World Class SM Project zal jullie team: Een onderwerp kiezen waar jullie enthousiast over zijn of altijd al meer over hebben willen weten. Een innovatieve oplossing
Nadere informatieSPEELWIJZE LEIDERSCHAPSSPEL
SPEELWIJZE LEIDERSCHAPSSPEL Bij werken, zowel betaald als vrijwillig, hoort leiding krijgen of leiding geven. De vraag wat effectief leiderschap is houdt dan ook veel mensen bezig. De meningen hierover
Nadere informatieAfasie. Logopedie. Beter voor elkaar
Afasie Logopedie Beter voor elkaar Afasie In deze folder leest u wat afasie is en krijgt u adviezen hoe u de communicatie met iemand met afasie kan verbeteren. Ook staat beschreven wat de logopedist kan
Nadere informatieHandleiding maatschappelijke stage
Handleiding maatschappelijke stage Christiaan Huygens College Broodberglaan Voorwoord Het 3e jaar ga je een maatschappelijke stage lopen. Dat is een andere stage dan de arbeidsoriëntatie stage, waar je
Nadere informatieHand-out voor het opzetten van Portretshoot (BASIS)
Hand-out voor het opzetten van Portretshoot (BASIS) Begrippen: Projectteam: Een groep personen bestaande uit minimaal 1 fotograaf, 1 model, 1 MUA(H)/(Hair)stylist. Mogelijk kan er ook, afhankelijk van
Nadere informatiecase: use-case-diagram
Hoofdstuk 9 case: use-case-diagram Dit hoofdstuk beschrijft de totstandkoming van de use-cases voor EasyShop, het maaltijdsysteem van Hans en Jacqueline. Het zijn de functionele systeemeisen die hier worden
Nadere informatie1 Inleiding 11. 2 Wat is er met me aan de hand? 15. Typerend beeld 16 Kenmerken 18 Diagnostiek 30 Hoe vaak komt het voor? 35 Samenvatting 37
Leven met een antisoc stoornis.qxd 07-03-06 09:27 Pagina 7 Inhoud Voorwoord 1 Inleiding 11 2 Wat is er met me aan de hand? 15 Typerend beeld 16 Kenmerken 18 Diagnostiek 30 Hoe vaak komt het voor? 35 Samenvatting
Nadere informatieDe blijft je hele leven een rol spelen
Laat je zien. In de Theaterklas. Stilletjes zijn we er heel trots op: onze Theaterklas. Omdat we ernstig vermoeden dat geen enkele andere middelbare onderwijsinstelling op dit hoge niveau programma s aanbiedt
Nadere informatieDocument vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4. Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2:
Document vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4 Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2: Leerlingen raken vertrouwd met het presenteren voor een groep Leerlingen raken vertrouwd
Nadere informatieCREATIEF CONCEPTEN OP BASIS VAN CREATIVITEIT HOE? ZO!
CREATIEF CONCEPTEN OP BASIS VAN CREATIVITEIT HOE? ZO! INHOUDSOPGAVE STARTFASE VOORAF - IS HET EEN ONDERWERP VOOR CREATIVITEIT? - ANALYSEVRAGEN - BRIEFING MET PROBLEEMEIGENAAR DE CREATIEVE SESSIE - SPELREGELS
Nadere informatieHANDLEIDING DIGITAAL COLLECTE SYSTEEM (DCS)
HANDLEIDING DIGITAAL COLLECTE SYSTEEM (DCS) Fonds verstandelijk gehandicapten Mei 2015 Inhoudsopgave HOE KOM IK IN HET SYSTEEM?... - 3 - UITLEG PER FUNCTIE... - 4 - Algemeen - 4 - Home - 4 - Plaatselijke
Nadere informatieTeksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.
Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl
Nadere informatieBepaling toezichtvorm gemeente Stein
Bepaling toezichtvorm 2008-2011 gemeente Stein F i n a n c i e e l v e r d i e p i n g s o n d e r z o e k P r o v i n c i e L i m b u r g, juni 2 0 0 8 V e r d i e p i n g s o n d e r z o e k S t e i
Nadere informatieGewoon zo! WONEN: HOE ONTMOET JE BUURTBEWONERS?
Gewoon zo! WONEN: HOE ONTMOET JE BUURTBEWONERS? Inhoud WELKE INFORMATIE VIND JE IN DIT BOEKJE? Bladzijde 3 - Waarom een boekje over je buurt? Bladzijde 4 - Ontdek je buurt Bladzijde 6 - Een buurtkaart
Nadere informatieAfasie Informatie voor familieleden. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Afasie Informatie voor familieleden Ziekenhuis Gelderse Vallei Een van uw naasten is in de afgelopen periode opgenomen in Ziekenhuis Gelderse Vallei. Er is door de logopedist een afasie geconstateerd.
Nadere informatieJUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.
JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen
Nadere informatieBeroep beslissing OCMW. Wat kan je doen als je niet akkoord gaat met een OCMW-beslissing?
Beroep beslissing OCMW Wat kan je doen als je niet akkoord gaat met een OCMW-beslissing? Inhoud 1. Beroep aantekenen... 3 2. Wat gebeurt er na het indienen van het verzoekschrift?... 4 3. Waar heeft de
Nadere informatieFlyer Hihahuttenbouwers.indd 1 10-09-14 16:01
Flyer Hihahuttenbouwers.indd 1 10-09-14 16:01 Midden op een veld omzoomd door kleine boompjes staat een, ja wat staat er eigenlijk? Omdat niemand weet wat het is, noemen we het een bed, een berg, een flat
Nadere informatiesportadministratie Hoe werken met lidgelden
sportadministratie Hoe werken met lidgelden sportadministratie 2 Inhoud 1 Hoe worden de lidgelden berekend... 3 1.1 Clublid gekoppeld aan actieve groep, geen lidgeld laten betalen... 4 1.2 Ander tarief
Nadere informatieEvaluatie Nieuwsbrief Duurzame Mobiliteit
Evaluatie Nieuwsbrief Duurzame Mobiliteit De Nieuwsbrief Duurzame Mobiliteit bestaat 1 jaar. In dat jaar verschenen 20 edities van onze nieuwsbrief. Tijd om eens te zien wat we kunnen verbeteren aan het
Nadere informatieSPEELWIJZE WERKPLEZIER SPEL - Bladzijde 1 / 11
SPEELWIJZE WERKPLEZIER SPEL - Bladzijde 1 / 11 SPEELWIJZE Werkplezier Spel Heb je plezier in je werk? Dat is een vraag die regelmatig wordt gesteld. Is je antwoord ja, dan is de kunst dit zo te houden.
Nadere informatieNotitie Projectgroepen
Notitie Projectgroepen Stichting Pleegoudersupport Zeeland Willem-Alexanderstraat 9 4388 HZ Oost-Souburg N o titie P ro je c tg ro e p e n I n le id in g In deze notitie wordt de organisatie en werkwijze
Nadere informatiezo maak je een prachtige Femma-stand
zo maak je een prachtige Femma-stand 1 zo maak je een prachtige femma-stand Elke groep krijgt regelmatig de vraag om op een activiteit in de gemeente een standje te zetten: op de avondmarkt, kermis, boekenbeurs,
Nadere informatieHOE U DE SAMENWERKING MET THUISZORGMEDEWERKERS VERBETERT
HOE U DE SAMENWERKING MET THUISZORGMEDEWERKERS VERBETERT Tips voor mantelzorgers die voor thuiswonende ouderen zorgen ZORGNETWERK VAN EEN KWETSBARE OUDERE Team van verpleegkundigen en verzorgenden Partner
Nadere informatieDe bruistablet. Creatief zoeken naar
De bruistablet Creatief zoeken naar sprankelende oplossingen Op de jeugddienst word je dagdagelijks geconfronteerd met kleine en/of grote problemen, vraagstukken, uitdagingen die een antwoord van je vragen.
Nadere informatieScenografie voor Ultra: witter dan wit van toneelgezelschap Leo XIII
Scenografie voor Ultra: witter dan wit van toneelgezelschap Leo XIII Scenografie voor Ultra: witter dan wit van toneelgezelschap Leo XIII De voorstelling Ultra van Leo XIII was voor mij een bijzonder project.
Nadere informatieWerkboek Maatschappelijke stage. Stichting Oude Groninger Kerken
Werkboek Maatschappelijke stage Stichting Oude Groninger Kerken 2011 Inhoud: Inleiding Wat is de SOGK? Wat ga je doen? Voorbereiding Uitvoering Verwerking Evaluatie Bijlagen p3 p X p X p X p X p X p x
Nadere informatieVanuit de directie. Beste ouders/verzorgers,
CBO Het Kompas Jol 38 8446 EZ Heerenveen www.hetkompas-meilan.nl S C H O O L J A A R 2 0 1 5-2 0 1 6 1 0 D E C E M B E R 2 0 1 5 Directeur: Bartele van der Veer Directeur.hetkompas@ cbo-meilan.nl TREFWOORD
Nadere informatieKLEINE MENSEN GROTE WENSEN
KLEINE MENSEN GROTE WENSEN Voor de betere kinderopvang DOOR DE OGEN VAN KINDEREN Dit boekje laat je kinderopvang zien door de ogen van kinderen. Een praktische gids voor iedereen die nadenkt over de opvang
Nadere informatieBreek taboe omtrent kansarme
ITINERA INSTITUTE FLASH Breek taboe omtrent kansarme versus kansrijke diploma s 03 07 2013 MENSEN WELVAART BESCHERMING De Europese leiders hebben een actieplan tegen jeugdwerkloosheid aangekondigd. Uiteraard
Nadere informatieM IJN W E R K STU K O V E R K A R A TE. G em aakt door Rob van den E yssel 11-2008 G roep 6 Johanna huiskam pschool E erbeek
M IJN W E R K STU K O V E R K A R A TE G em aakt door Rob van den E yssel 26-11 11-2008 G roep 6 Johanna huiskam pschool E erbeek Bronverm elding Ik heb de inform atie van dit w erkstuk uit m ijn hoofd
Nadere informatieSamenwerking TTC Schulen & Dasfun. Herk-de-Stad
Samenwerking TTC Schulen & Dasfun Herk-de-Stad De achtergrond De tafeltennisclub TTC Schulen zag met het Multimoveproject een mooie kans om jonge spelers warm te maken voor sport in het algemeen zonder
Nadere informatiewww.desocialekaart.be Fiches claimen en beheren als fichebeheerder
Fiche claimen www.desocialekaart.be Fiches claimen en beheren als fichebeheerder Ben je nog geen fiche-eigenaar en wil je dit worden? Neem eerst een kijkje in het Dashboard van je profiel bij Mijn fiches
Nadere informatiegeweldig efficiënte tips voor werk en thuis! Marieke Anthonisse 2011 www.efficiencyfactor.nl https://twitter.com/trainencoachen
27 geweldig efficiënte tips voor werk en thuis! Inhoudsopgave Time Management 3 Email Management 3 Werkplekorganisatie 3 Gewoontevorming 4 Teambuilding 4 Gezinnen met kinderen 5 Administratie en Financiën
Nadere informatieTheatergroep Locals. www.tgthelocals.com. Lesbrief
Theatergroep Locals www.tgthelocals.com Lesbrief 1. Over de voorstelling De vader van Polle is ooit met de noorderzon vertrokken. Daarom denkt ze dat haar vader ontdekkingsreiziger is en dat zijn schip
Nadere informatieStimuleringsplan Robuuste verbinding Schinveld-Mook
Stimuleringsplan Robuuste verbinding Schinveld-Mook Natuur, Bos en Landschap Tevens Natuurgebieds-, Landschaps- en Beheersgebiedsplan Ontwerp Vastgesteld door Gedeputeerde Staten Maastricht, 1 mei 2007
Nadere informatieDoel A bestaat uit vier inhoudelijke elementen waar we bij stil zullen staan in deze studie:
Doel A: Geboren in het Koninkrijk : studenten zowel kerkelijk als niet-kerkelijk komen tot persoonlijke geloofsovergave aan Jezus en leren dit proces voor zichzelf verwoorden. Doel A bestaat uit vier inhoudelijke
Nadere informatie150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!
150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.
Nadere informatieDo s and Don ts of Bilingual Education
Do s and Don ts of Bilingual Education Een korte handleiding Tweetalig Onderwijs voor Leerlingen Leraren Ouders Het tweetalig HAVO op Philips van Horne en tweetalig VWO op Het College komt mede tot stand
Nadere informatie5. Excel als database
133 5. Excel als database Tabellen in Excel kunnen ook goed gebruikt worden om lijsten met gegevens bij te houden. Denkt u maar aan artikellijsten, personeelslijsten of ledenlijsten. Maar ook de gegevens
Nadere informatieSPOT EEN JOB! Vacatures zoeken. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS
SPOT EEN JOB! Wie zoekt die vindt! Er zijn veel manieren om vacatures te vinden. In dit lespakket worden de jongeren aan het werk gezet om via verschillende kanalen vacatures te vinden: kranten, internet,
Nadere informatie