Optimale aansluiting arbeidsmarkt - onderwijs noodzakelijk, ook in de toekomst!

Transcriptie

1 Optimale aansluiting arbeidsmarkt - onderwijs noodzakelijk, ook in de toekomst!

2 Programma uur Opening uur Presentatie Nieuwe economische Agenda Zuidvleugel uur Presentatie Effecten convenant A&O uur Paneldiscussie uur Uitreiking subsidies A&O uur Speeddate A&O uur Afronding bijeenkomst en slotwoord uur Gelegenheid tot nabespreking en netwerken met een hapje en een drankje

3 De nieuwe Economische Agenda Zuidvleugel De positie van de arbeidsmarkt 'A&O netwerkbijeenkomst' 20 januari 2011 Hans Goossensen

4 WORK IN PROGRESS Om de Zuidvleugel positie te verbeteren wil het BPZ een breed gedragen economische agenda ontwikkelen voor Economische Agenda POSITIE ZUIDVLEUGEL 2007 Londen Parijs Kopenhagen TOP- REGIO S Hamburg Stockholm München e.o. Parijs Zürich SUB- TOP MIDDEN- MOOT Stuttgart Noord-Holland Antwerpen Zuidvleugel Barcelona. EU27 Economische Agenda Herijking van de strategische agenda na de economische crisis en in het licht van maatschappelijke opgaven Invulling, afstemming en stroomlijning van de uitvoeringsagenda's Breed gedragen door overheden, kennis- en onderwijs instellingen en bedrijfsleven AMBITIE ZUIDVLEUGEL 2020 TOP- REGIO S SUB- TOP MIDDEN- MOOT Londen Parijs Kopenhagen Hamburg Stockholm München e.o. Parijs Zürich Zuidvleugel Stuttgart Noord-Holland Antwerpen Barcelona. EU27 Bron: Eurostat 4

5 5 WORK IN PROGRESS Het verhaal van de regio Vernieuwing Economische Agenda Zuidvleugel GISTEREN VANDAAG MORGEN TRANSPORT & LOGISTIEK CHEMIE & ENERGIE GREEN- PORTS MARITIEM VREDE, RECHT & VEILIGHEID Onder invloed van technologisch ontwikkeling en globalisering zijn sterke historische sectoren en competenties succesvol geëvolueerd tot huidige Zuidvleugel economie De komende jaren vergt vergrijzing, technologisch e versnelling, klimaat problematiek, energie schaarste, etc. een revolutie van de Zuidvleugel om internationaal concurrerend te blijven

6 WORK IN PROGRESS Regio kent een breed economisch fundament met groot potentieel Selectie aantrekkelijkste ZV sectoren incl. extra maximale bijdrage [EUR mld] Economische bijdrage [EUR mld] CONCURRENTIE POSITIE Sterk Redelijk Beperkt Life Sciences & health Recht, vrede en veiligheid Creatieve industrie < 1 Greenports Maritiem Cleantech ICT en Telecom Pens. & verz. Toerisme Voeding 1-3 Transport & logistiek Chemie & energie > 3 EXTRA POTENTIËLE BIJDRAGE BRP 2020 [EUR mld] Transport & logistiek Chemie & Energie Pens. & verz. Maritiem ICT & Telecom Greenports Cleantech Recht, Vrede & Veiligheid Life Sciences & Health EUR 21 mld +BRP 2020 bij extra ambit +BRP bij gelijk aande BRP 2008 Bron: RB analyse 6

7 WORK IN PROGRESS Vier hindernissen hebben de hoogste prioriteit in de perceptie van het bedrijfsleven is vooral de Aansluiting van opleidingen belangrijk Prioritering hindernissen in het fundament BEOORDELING HINDERNISSEN BENODIGDE ADRESSERING GEPERCIPIEERD ISSUE Hoog Beperkt ICT infrastructuur Fiscale afhandeling Beperkt Beleid en regels Bereikbaarheid Publieke betrokkenheid Regionale Samenwerking Kwaliteit van de leefomgeving Weinig hoger opgeleiden FEITELIJK ISSUE Aansluiting opleidingen Toegang tot innovatiepotentiee l Profilering en imago Ruimtelijke ordening PRIMAIRE PRIORITEIT Hoog Aansluiting opleidingen op arbeidsmarkt opleiding schoolverlaters in de ZV sluit onvoldoende aan op behoeften ZV sectoren om kwantitatieve en kwalitatieve arbeidsmarkt tekorten op te lossen Toegang tot innovatiepotentieel geringe samenwerking tussen bedrijfsleven en kennisinstellingen leidt tot beperkte ontwikkeling en toepassing van kennis bij bedrijven in de regio Profilering en imago onvoldoende samenwerking binnen Zuidvleugel op profilering en het aantrekken van hoofdkantoren van internationale bedrijven Ruimtelijke ordening Concurrentie om en beschikbaarheid van (natte) ruimte van de juiste kwaliteit en milieucategorieën van vooral Greenports en Transport & Logistiek belemmert "traditionele" groei sectoren Bron: Desk research, interviews, RB analyse 7

8 8 WORK IN PROGRESS Beoordeling arbeidsmarktknelpunten per sector Sector Chemie & energie arbeidsmarktknelpunt Gebrek aan personeel door vergrijzing en gepercipieerde onaantrekkelijk industrie (3) Maritiem Vergrijzing vergroot de tekorten aan goed opgeleid personeel (1) Transport & logistiek Greenports Life &health science Door vergrijzing en gepercipieerd lage aantrekkelijkheid van sector dreigt tekort aan lager, middelbaar en hoger opgeleid personeel (2) Beperkte animo van laag en hoog opgeleid personeel voor werken in de tuinbouwsector (4) Instroom laboranten neemt af kwaliteit is wel goed ICT & Telecom Tekorten op de arbeidsmarkt belemmeren groei van sector

9 In de aanpak van de verschillende Europese topregio s valt een best practice strategie in 3 onderdelen te onderkennen 'Best practice'strategie van Europese topregio's Kopenhagen: met een actie plan voor groen IT stimuleert Denemarken de IT industrie gericht op energie efficiëntie o.a. als launching customer Zürich: zette rond 2000 gezamenlijk met nationale overheid succesvol in op ICT toepassingen in banking en finance München: middels het goed gefinancierde Bayern Innovativ zet Beieren sectoroverschrijdende netwerken op tussen bedrijven en kennisinstellingen Øresund/Kopenhagen: sterke samenwerking tussen bedrijven, kennisinstellingen en overheid via afstemming centrale organisatie Zürich: Middels KTI/CTI en ETH Transfers zijn veel nieuwe bedrijven opgestart en R&D samenwerkingen in life sciences gestart Hamburg: onderdeel van een conjunctuurprogramma zijn investeringen in gezamenlijke onderzoeksfaciliteiten voor industrie en universiteiten Stockholm: grote investeringen hebben geleid tot één van de beste ICT infrastructuren ter wereld München: heeft decennialang een consistent beleid (CSU stronghold) gevoerd met hoge investeringen in onderwijs Zürich: langdurig hoge investeringen in onderwijs op alle niveaus VERSTERKEN INTERACTIE KANSRIJKE NIEUWE EN SLEUTELSECTOREN VERSTERKEN BEWEZEN SLEUTELSECTORE N VERSTERKEN ECONOMISCH FUNDAMENT VAN DE REGIO Bron: 9

10 1) NL Best Practices nog prematuur. Nog geen definitieve conclusies 10 Verbeter de aansluiting tussen beroepsonderwijs en arbeidsmarkt door opleidingen met en fysiek dicht bij bedrijven te ontwikkelen Aanbeveling I: Verbeteren aansluiting beroepsonderwijs en arbeidsmarkt Krapte index beroepen Agrar W&W 1.4 bouw 0.4 Techn, 1.3 comm. adm 0.8 T&L Werktuigbouw Zuidvleugel Procestech. 0.3 Nederland 0.2 Beroepsbegeleidende leerweg Best practices 1) RDM campus Leerpark Dordrecht HLO op Bioscience Park in Leiden Berufsschule Berufsschule Betere kwalitatieve en kwantitatieve aansluiting opleiding op behoeften AM Minder schooluitval doordat relevantie opleiding duidelijk is 1 ONTWIKKEL MEER SECTORGERICHTE 'LEERPARKEN' STEL VRAAG BEDRIJFSLEVEN CENTRAAL Laat regionaal bedrijfsleven meer leidend zijn bij de inhoud van de opleiding zodat kwalificaties van leerlingen beter aansluiten bij de vraag uit het bedrijfsleven 2 ZET BEDRIJFSLEVEN IN BIJ OPLEIDING Betrek bedrijfsleven sterker in dagelijkse begeleiding (praktijklessen) en breid beroeps begeleid leren (werken en leren) uit voor direct bruikbare praktijkervaring 3 4 BIEDT DIRECT BAAN PERSPECTIEF Begeleid studenten vanaf dag 1 met het vinden stages en bij-banen bij relevante bedrijven zodat 'opbrengst' van opleiding direct zichtbaar is voor studenten FOCUS OP SECTOREN MET ARBEIDSKRAPTE Opleidingen in tuinbouw rondom veilinglocatie ICT en Telecom technici op grens Voorburg/Den Haag Opleidingen in multimodale logistiek in Ridderkerk Chemie en proces-operators in Botlek

11 11 Vervolg acties op Zuidvleugelniveau 1. Aanbevelingen uitgewerkt in een uitvoeringsagenda. 2. De opgave m.b.t. aansluiting arbeidsmarkt en onderwijs wordt regionaal opgepakt en vervolgens sectoraal, met bedrijfsleven en onderwijsinstellingen, uitgewerkt. 3. Op Zuidvleugelniveau worden de 3 regionale lijnen verbonden en wordt gewaarborgd dat de problematiek m.b.t. de mismatch tussen arbeidsmarkt en onderwijs effectief wordt aangepakt.

12 De draai gemaakt Evaluatie Arbeidsmarkt- en Onderwijsbeleid provincie Zuid-Holland Auteur: Douwe Grijpstra Datum: 20 januari 2011

13 Inhoud Politieke context Doelstelling en uitvoering van het A&O-beleid Resultaten van het convenant Te verwachten impact Lessen

14 Waarom stilstaan bij het arbeidsmarktbeleid? Politieke context Binnenkort een nieuw college van GS Economisch beleid vanuit regeerakkoord kernterrein van provincie Hoort arbeidsmarkt/onderwijsbeleid daarbij?

15 Doelstelling van het huidige A&Obeleid: Provincie wil regionale economie stimuleren Goed onderwijs en aansluiting met arbeidsmarkt absolute randvoorwaarde voor de economie Provincie heeft De Draai Gemaakt : van aanbodgericht naar vraaggericht A&O-beleid Aanbodgericht arbeidsmarktbeleid (participatiebeleid) = taak gemeenten

16 Criteria voor A&O-projecten Vraaggerichte projecten Initiatief bij bedrijfsleven Gelieerd aan personeelsvoorziening Opbrengst ten goede aan werkgevers Projecten gericht op de 3 D s Doorstroom Duale trajecten Delen van kennis SMARTe projectdoelen

17 Resultaten : kenmerken projecten 39 projecten: Totale projectomvang: 21 miljoen Bijdrage PZH 5,5 miljoen (26%, multiplier 3,8) Regionaal en qua speerpuntclusters redelijke verdeling

18 Projecten: resultaten Bijna alle projecten: Halen concrete doelen gaan arbeidsmarktknelpunten oplossen Projecten stimulans voor (vervolg) samenwerking => verkleining afstand Arbeidsmarkt & Onderwijs Meer instroom in opleidingen

19 Resultaten op programmaniveau Effecten: brede netwerken tot stand gekomen (afstand tussen Arbeidsmarkt en Onderwijs verkleind) Programma kent hoge efficiency, (kosten)effectiviteit lijkt aanwezig Proces: positieve rol RPA s, Kennisalliantie en provincie

20 Verwachte impact van A&O-Beleid Kwantitatieve doelstellingen (output) lijken te worden gerealiseerd Projecten bevatten werkzame mechanismen w.o.: Vergroting praktijkcomponent onderwijs Vroege beïnvloeding keuze voor opleidingen Betere doorstroom mbo naar hbo Scholing van werkenden (in combinatie met VWNW) Betere samenwerking 3 O s Inzet van professionele intermediairs Projecten hebben betrekking op knelpunten clusters

21 Lessen Convenantaanpak werkt, maar blijf alert op belangentegenstellingen Projectaanvragers moeten outcome en verankering verhelderen Conclusie? Laat de provincie zich blijven richten op het vraaggericht arbeidsmarktbeleid