Registratienummer: GF Datum collegebesluit: 3 september 2013 Agendapunt: 11

Transcriptie

1 Aan de gemeenteraad Registratienummer: GF Datum collegebesluit: 3 september 2013 Agendapunt: 11 Portefeuillehouder: De heer S. Siebenga/ Mevrouw C. van der Laan Behandelend ambtenaar: de heer R.J.B. Hofstede Onderwerp: Ontwikkelingsvisie 'Beschermd Dorpsgezicht Het Oranjewoud' Voorstel: 1. de ontwikkelingsvisie Beschermd Dorpsgezicht Het Oranjewoud met planidentificatie NL.IMRO.0074.SVoranjewoudBD-VG01 (gewijzigd), conform de artikelen tot en met Besluit ruimtelijke ordening, in elektronische vorm vastgelegd, in electronische vorm vast te stellen; 2. te bepalen dat bij deze ontwikkelingsvisie als ondergrond behoort de Grootschalige Basiskaart Nederland (GBKN) zoals bestaand ten tijde van de vaststelling, en kenbaar uit het elektronisch bestand o_nl.imro.0074.svoranjewoudbd-vg01. Overwegingen 1. Inleiding Bijgaand bieden wij u in samenhang met het bestemmingsplan ook de Ontwikkelingsvisie voor het Beschermd Dorpsgezicht Het Oranjewoud ter vaststelling aan. Beide producten zijn een uitvloeisel van de aanwijzing door de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen op 29 juni 2012 van het landgoederengebied rondom Oranjewoud tot Beschermd Dorpsgezicht op basis van de Monumentenwet Uw raad is op grond van die Monumentenwet 1988 verplicht om voor een gebied dat is aangewezen als Beschermd Dorpsgezicht, een bestemmingsplan vast te stellen. In dat bestemmingsplan moeten de onderdelen die aanleiding waren om een gebied een beschermde status toe te kennen, (planologisch) worden beschermd. De aanwijzing tot beschermd gezicht is door de gemeente van harte ondersteund, omdat dit de grote waarde van dit gebied vanuit cultuurhistorisch en landschappelijk oogpunt onderstreept en bestendigt. Tegelijkertijd is van de kant van de gemeente (en de bewoners van het gebied) altijd aangegeven dat de aanwijzing niet ten koste mocht gaan van een bij dit gebied passende dynamiek. Dit mede vanuit het gegeven dat de aanwijzing tot beschermd gezicht niet automatisch leidt tot een duurzaam toekomstig beheer dat recht doet aan de gesignaleerde waarden. Een oriëntatie op de toekomstige beheer- en exploitatiemogelijkheden van het gebied, gericht op een optimale publieke beleving van het beschermde landschap, was daarom gewenst. Die oriëntatie heeft

2 geresulteerd in de Ontwikkelingsvisie. De Ontwikkelingsvisie kan worden beschouwd als een beleidsmatige grondslag voor het bestemmingsplan. Alle voorstellen in de ontwikkelingsvisie die ruimtelijk-planologische consequenties hebben, zijn verwerkt in het bestemmingsplan, met uitzondering van de opties voor herontwikkeling van de boerderij Donglust met omliggende landerijen. Dit omdat de voorstellen op dit punt ruimtelijk veel ingrijpender zijn dan alle overige voorstellen in de Ontwikkelingsvisie. De vermelding in de Ontwikkelingsvisie geeft aan dat wij als gemeente de genoemde functies (kantoor of landgoedwonen) in beginsel en onder voorwaarden ruimtelijk en planologisch-juridisch inpasbaar achten, maar dat planologische vertaling in een afzonderlijk traject moet plaatsvinden. Op deze wijze hoeft een spoedige voortgang van het bestemmingsplan voor het beschermd dorpsgezicht niet te worden belast met de planvorming voor een Donglust-invulling die ook meer tijd vraagt. Voor dergelijke meer ingrijpende ruimtelijke voorstellen is deze volgorde van planologische besluitvorming (eerst ontwikkelingsvisie; vervolgens bestemmingsplan) bovendien de koninklijke weg. 2. Aanleiding tot en aanpak van de Ontwikkelingsvisie 2.1. Aanwijzingsbesluit beschermd gezicht. Anders dan bij de aanwijzing van (rijks- of gemeentelijke) monumenten gaat het bij de aanwijzing tot beschermd (dorps)gezicht niet in de allereerste plaats om de bescherming van individuele bouwkundige elementen, maar meer om ruimtelijk structurerende elementen. In het geval van Oranjewoud valt daarbij op dat hoewel formeel sprake is van een aanwijzing tot beschermd dorpsgezicht in werkelijkheid niet het dorp Oranjewoud tot het plangebied behoort, maar juist het omliggende bos- en landgoederengebied. We kunnen dan ook in de praktijk beter spreken van een beschermd gezicht (of: beschermd landschap, maar die term heeft al een betekenis in de natuurwetgeving die weer afwijkt van de hier bedoelde cultuurhistorische inhoud). Concreet worden in het aanwijzingsbesluit tot beschermd gezicht expliciet de volgende elementen uit het gebied cultuurhistorisch waardevol genoemd: - De landgoederen met de daarbij behorende buitenplaatsen en aanverwante zaken; - De historische ontsluitingsstructuur; - De afwisseling tussen bosgebieden en open gronden en de noord-zuid gerichte bos- en houtwallen; - De recreatie-elementen; - De doorzichten tussen de woningen naar de daarachter gelegen open gebieden. Een aantal van de landgoederen en buitenplaatsen die voor de wordingsgeschiedenis van dit gebied zo belangrijk zijn geweest zijn in het meer of minder recente verleden door de oorspronkelijke bewonersfamilies verkocht aan andere private eigenaren, waarbij de landgoederen vaak in kleinere delen zijn opgesplitst. Dat geldt voor de landgoederen/deelobjecten Oranjewoud, Overtuin, Klein Jagtlust, Prinsenhof en Veenwijk. Alleen de landgoederen Oranjestein (met de bijbehorende boerderij Donglust) en Oranjehoeve zijn nog in volle omvang in eigendom van de oorspronkelijke familieeigenaren Onderzoeksopzet en probleemstelling In de zienswijzenfase van het inspraaktraject is door enkele partijen bezwaar gemaakt tegen de wijze waarop de Ontwikkelingsvisie is tot stand gekomen. Om die reden gaan wij hier iets dieper in op die procedure. De opstelling van de Ontwikkelingsvisie is voorafgegaan door een onderzoekstraject dat ten doel had om te komen tot een visie op duurzaam beheer en exploitatie van Het Oranjewoud. Het onderzoek is, parallel aan de voorbereidingsperiode van de aanwijzing

3 tot beschermd gezicht, in twee fasen uitgevoerd door het adviesbureau Elzinga & Oterdoom Procesmanagement. In de eerste fase (uitgevoerd in 2009) is een analyse gemaakt van sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen in het onderhoud, beheer en exploitatie van de bosopstanden, agrarische kavels, agrarische bebouwing en landhuizen en overige economische dragers in het plangebied. Door middel van diepte-interviews is inzicht verkregen in probleemanalyse en onderzoeksdoelstellingen, resulterend in een set van nader te verfijnen en te verdiepen oplossingsrichtingen. In de tweede fase van het onderzoek (eerste helft 2011) is die verdiepingsslag uitgevoerd. Daarbij is gekozen voor een diepgaander oriëntatie met de vier eigenaren die een groot deel van het gebied in eigendom hebben, namelijk de gemeente Heerenveen, Staatsbosbeheer en de families De Beaufort (Oranjestein/Donglust) en Van Harinxma thoe Slooten (Oranjehoeve). Tezamen vormen deze eigendommen ca. 75% van het totale plangebied. Verbindend element tussen de 4 eigenaren is bovendien dat zij alle hun landerijen in meerdere of mindere mate openstellen voor publiek. De toekomst van deze landgoederen bepaalt daarom in belangrijke mate de houdbaarheid en de kwaliteit van het beschermd gezicht. Voor de particuliere landgoedeigenaren geldt verder, zoals hierboven aangegeven, dat zij als familie de oorspronkelijke eigenaren van de betreffende landgoederen zijn en daardoor een persoonlijke en historische binding met de omgeving kennen. Dit gegeven van oorspronkelijke familie-eigendom en bewoning kan worden beschouwd als een cultuurhistorische waarde op zichzelf die op landelijke schaal steeds zeldzamer wordt. De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed waardeert deze situatie mede vanuit het ervaringsgegeven dat traditionele eigenaren doorgaans met groot respect voor de historische situatie het beheer en onderhoud van landgoederen ter hand nemen. Naast de genoemde eigenaren maakten vertegenwoordigers van de plaatselijk belangorganisaties van Oranjewoud en Oudeschoot deel uit van de overleggroep. Op deze wijze kon de overleggroep beperkt en vertrouwelijk gehouden worden en toch permanent de invalshoek van de bredere dorpsbelangen in het oog worden gehouden. De gemaakte keus voor primaire overlegpartners laat uiteraard onverlet dat de gemeente voortdurend heeft opengestaan en nog openstaat voor overleg met andere eigenaren en belanghebbenden in het gebied om realisering van de doelstellingen te bevorderen. Hetzij in de vorm van inspraakreacties op het vast te stellen bestemmingsplan, hetzij in de vorm van ander bilateraal overleg over mogelijkheden voor samenwerking, afstemming of regulering van beheer en ontwikkeling. Probleemstelling Het behoud van het landgoederenlandschap staat onder druk doordat het klassieke verdienmodel waarop deze landgoederen konden bestaan, namelijk op basis van de pachtinkomsten van omvangrijke landbouwgronden in de wijde omgeving, in de huidige tijd niet meer opgaat. Zoals de landbouw in zijn algemeenheid in de afgelopen decennia als drager van werkgelegenheid en regionaal inkomen sterk is teruggelopen, zo is ook het agrarische draagvlak voor historische landgoederen en buitenplaatsen onder druk komen te staan. Dit leidt tot leegstaande boerderijen (zoals sinds kort ook Donglust) en tot verschuiving van traditionele veehouderij naar maïsteelt of braakliggende percelen. Zeker het relatief kleinschalig verkavelde landschap van Het Oranjewoud is in dit opzicht kwetsbaar. Er ligt dus juist voor deze klassiek beheerde landerijen een opgave voor toekomstig beheer. Wat dreigt zijn verdere bezuinigingen op onderhoud en beheer met alle gevolgen van dien voor de ruimtelijke kwaliteit. Dit kan op termijn leiden tot verdere privatisering naar exclusieve functies waarbij het openbare landgoederenkarakter verdwijnt. Dit terwijl nieuwe en aanvullende vormen van landgoedexploitatie juist zouden kunnen bijdragen aan een ruimere openstelling en beleefbaarheid van de landgoederen voor de omgeving. De ruimtelijke kaders die in een bestemmingsplan worden gesteld moeten daarom niet alleen beschermend werken, maar ook de nodige ruimte voor ontwikkeling en dynamiek bieden. De inzet van de gemeente is daarbij gericht geweest op de volgende punten:

4 a. Instandhouden van cultuurhistorische en landschappelijke waarden in het plangebied; b. Behoud en zo mogelijk versterking van de publieke beleving van deze waarden. 3. Inhoud van de Ontwikkelingsvisie: Oplossingsrichtingen. In de Ontwikkelingsvisie is een analyse gemaakt van mogelijke oplossingrichtingen die het toekomstige beheer en exploitatie van de landgoederen in Het Oranjewoud kunnen versterken. De uiteindelijk gemaakte keuzes over de haalbaarheid of wenselijkheid van deze opties (zie par. 4.2 in het rapport) zijn gebaseerd op een drietal randvoorwaarden, namelijk: - Mogelijk exploitatievoordeel; - Draagvlak bij eigenaren en plaatselijk belang - Ruimtelijk/planologische inpasbaarheid. Het gaat nadrukkelijk om oplossingrichtingen; de afzonderlijke voorstellen zijn niet in detail op financiële consequenties, organisatorische uitvoerbaarheid e.d. doorgelicht. Qua (financiële) omvang is exploitatieproblematiek van alle onderzochte objecten trouwens het grootst voor het eigendom Oranjestein/Donglust. Dit wordt veroorzaakt door het grote aantal monumentale bouwkundige objecten dat hier onderhouden moet worden en door het relatief intensieve tuinonderhoud van het Roodbaardpark. De oplossingrichtingen vallen uiteen in twee categorieën: - Voorstellen ter beperking van exploitatielasten; - Voorstellen ter verhoging van inkomsten. De voorstellen in de eerste categorie hebben geen consequenties voor het bestemmingsplan (maar in enkele gevallen wel voor het gemeentelijke onderhoudsbudget); in de tweede categorie zit er een aantal waarvoor die planologische consequenties er wel zijn. Wij bespreken hier uitsluitend de voorstellen die de gemeente raken, ófwel qua budget, ófwel qua planologische regelgeving Samenwerking bij onderhoud van parken en tuinen (i.c. museumpark Belvédère, Overtuin en Roodbaard-tuin Oranjestein Het rapport veronderstelt dat door samenwerking bij tuin- en parkonderhoud een efficiencywinst te behalen valt van 10% voor elk van de partijen. Of dit ook daadwerkelijk zo is, en of de omvang van het exploitatievoordeel opweegt tegen de mogelijke nadelen van extra overleg en coördinatie, moet blijken uit nader onderzoek Tuinonderhoud Oranjestein bij de gemeente. Deze besparingsmogelijkheid zou vooral gericht zijn op het substantieel beperken van exploitatielasten bij Oranjestein. Van de kant van de gemeente is in de werkgroep duidelijk naar voren gebracht dat aan deze optie voor de gemeente twee voorwaarden kleven: a. De publieke toegankelijkheid van de Roodbaard-tuin zal nog aanmerkelijk verder moeten gaan dan de relatief beperkte openstelling van dit moment (zij het met respect voor de particuliere bewoning van meerdere objecten in het park); b. De gemeente zal wegen moeten zoeken om de financiële consequenties op te vangen zonder extra middelenbeslag. In haar eindreactie op het rapport-elzinga geeft de stichting Oosting Oranjestein aan dat zij vanwege de actuele kostenstructuur van het tuinonderhoud (waarin het werk deels verricht wordt door een medewerker in vaste dienst die ook voor andere taken wordt ingezet) deze optie op korte termijn niet realistisch of wenselijk vindt. Wij stellen daarom voor om de optie voorlopig niet nader te onderzoeken, maar wel als mogelijkheid in de ontwikkelingsvisie te laten staan.

5 3.3. Ruimtelijk/planologische ontwikkelingen op Oranjestein: a. verbouw van 4 bestaande (huur)woningen op het terrein (niet het landhuis zelf); b. kantoorfunctie in het Koetshuis; c. horecafunctie in de Oranjerie (in combinatie met tentoonstellingen, kamermuziekconcerten, etc.). Voor Oranjestein (waarin alle afzonderlijke bouwkundige elementen én de Roodbaard tuin rijksmonument zijn) wordt geen grootscheepse functionele wijziging voorgesteld. De hoofdfunctie van particuliere bewoning blijft dominant. Op dit punt sporen de inzichten van eigenaar en Rijksdienst Cultureel Erfgoed goed met elkaar en zijn deze ook in lijn met de voorkeuren van plaatselijk belang en gemeente. Wel wordt op onderdelen gezocht naar enige ontwikkelruimte, c.q. het formaliseren van een nu reeds bestaande (lichte horeca-)praktijk. Ad. a. Verbouw huurwoningen. De huidige opbrengsten van de huurwoningen op het landgoed Oranjestein zijn beperkt vanwege het beperkte wooncomfort dat de woningen in de huidige staat bieden. Renovatie binnen de huidige casco s leidt niet tot zoveel meer woonkwaliteit dat de extra huurinkomsten kunnen opwegen tegen de renovatiekosten, laat staan dat zij per saldo tot een exploitatievoordeel zou kunnen leiden. Een uitbreiding van de woonoppervlakte van deze woningen kan dit probleem oplossen. De status van Rijksmonument, die op drie van deze vier woningen van toepassing is, staat zo n uitbreiding van bouwvlak in de weg. Waar wij dan ook voor andere percelen (niet rijksmonumenten) in het bestemmingsplan bij recht een beperkte mogelijkheid van vergroting van het bouwvlak willen opnemen, kunnen wij dat niet zondermeer doen bij deze woningen. De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed heeft aangegeven over deze mogelijkheid constructief te willen meedenken mits sprake is van een totaalvisie op het toekomstige beheer en exploitatie van het landgoed. Ad. b. kantoorruimte in het koetshuis en schuur. Alleen voor het koetshuis en de schuur, twee bijgebouwen in de nabijheid van het hoofdhuis (respectievelijk ca. 270 en 150 m2), ziet de eigenaar mogelijkheden voor verhuur als kantoorruimte. Al in een eerdere situatie (bij de herontwikkeling van het landgoed Veenwijk in Oudeschoot) heeft de raad uitgesproken dat een functiewijziging naar kantoor/dienstverlening, ook in afwijking van het algemene locatiebeleid voor kantoren, kan worden toegestaan als dit tot gevolg heeft dat een monument behouden kan worden. Wij zouden diezelfde lijn ook voor Oranjestein willen hanteren. Bijzonder aandachtspunt daarbij is dat Oranjestein anders dan Veenwijk ligt in verkeersluw gebied. Daarom willen wij het type kantoorfunctie dat hier wordt toegestaan wel binden aan een nadere toetsing op te verwachten verkeerseffecten. Ad. c. horeca in de Oranjerie. Nu reeds is de Oranjerie het zwaartepunt van openstelling van het landgoed Oranjestein. Op de regelmatige zomerse openstellingsdagen fungeerde het gebouw in de afgelopen jaren al als ontvangstruimte, theehuis en af en toe tentoonstellingsruimte. Ook is de ruimte opgenomen in het programma van de stichting Landgoedconcerten Oranjewoud en heeft het incidenteel gefungeerd als trouwlocatie. Het gebouw is in de loop van 2011 ingrijpend gerestaureerd. In het verlengde van deze restauratie heeft de eigenaar inmiddels een bouwaanvraag ingediend om het voormalige stookhok tegen het gebouw aan terug te mogen bouwen om daar een bescheiden keuken en sanitaire voorzieningen in onder te brengen, die ondersteunend kunnen zijn aan deze publieke openstellingsfunctie. Overigens is het nadrukkelijk de bedoeling dat de Oranjerie ook de klassieke functie van winterstalling voor vorstgevoelige planten behoudt, zodat openbaar gebruik in de periode tussen 15 oktober en 1 mei niet mogelijk is. Wij stellen voor om deze lichte horeca- c.q. restauratieve functie van de Oranjerie in de zomermaanden expliciet te benoemen als zijnde passend gebruik van dit deel van het landgoed. Ook voor deze functie geldt, dat extra verkeersaantrekkende werking

6 vermeden moet worden en dat daarom een ongeclausuleerde bestemming tot horecaruimte niet voor de hand ligt. In het verlengde van deze uitspraak kunnen wij na vaststelling en het van kracht worden van het bestemmingsplan de bouwaanvraag voor keuken en sanitair in behandeling nemen Landgoedwonen bij Donglust Voor de inmiddels leegstaande boerderij Donglust wordt in het rapport voorgesteld de planologsiche mogelijkheden te verruimen naar hetzij een complex van zorg- /seniorenwoningen hetzij een nieuwe vorm van landgoedwonen, hetzij een kantoorfunctie. Van de kant van de plaatselijk belangen is aangegeven wel met een dergelijke nieuwe functie voor Donglust te kunnen leven, en dat dan een voorkeur bestaat voor de optie van landgoedwonen, met name omdat van een complex voor zorgwonen of kantoren meer verkeersbewegingen worden verwacht. Van de kant van de gemeente is ook hier de opstelling geweest dat een herontwikkeling van Donglust naar landgoedwonen gepaard zou moeten gaan met onderbrenging van de omliggende landerijen onder de Natuurschoonwet, met een grote mate van publieke toegankelijkheid en beëindiging van de teelt van opgaande landbouwgewassen als maïs. Deze optie van landgoedwonen is inmiddels ook verkend met provincie en Rijksdienst Cultureel Erfgoed. Beide partijen zien wel mogelijkheden voor deze ontwikkeling. In het provinciaal beleid kan in het bijzonder worden gedacht aan de mogelijkheid van het verschuiven van de pilot-locatie voor nieuwe landgoederen van de eerdere beoogde plek in Katlijk waarvan inmiddels duidelijk is dat op die plek niet tot overeenstemming kan worden gekomen met de grondeigenaren naar de locatie-donglust. Over de precieze vorm en de omvang die het nieuwe landgoedwonen op deze plek zou krijgen, hoe daarbij wordt omgegaan met het bestaande boerderijgebouw (een gemeentelijk monument) en met de inpassing in de hier liggende ecologische hoofdstructuur, is een kwestie van nader onderzoek en overleg. Zo n nadere oriëntatie, en eventueel een daaruit voortvloeiend planologisch inpassingstraject, vraagt wel zoveel tijd en zorgvuldigheid dat wij deze optie nog niet in het nu op te stellen bestemmingsplan kunnen meenemen. Zelfs vaststelling van een wijzigingsbevoegdheid vraagt al een zodanig zicht op bouwkundige en ruimtelijke randvoorwaarden dat wij die op dit moment nog niet goed kunnen opnemen. Om de nu lopende bestemmingsplanprocedure, die bij voorkeur zo snel mogelijk na de aanwijzing tot beschermd gezicht moet zijn afgerond, niet verder te vertragen, stellen wij voor om deze herontwikkelingsoptie voor Donglust wel in de Ontwikkelingsvisie op te nemen als nader te verkennen mogelijkheid voor de nabije toekomst, maar om deze niet nu reeds in het bestemmingsplan in te kaderen. Het opnemen van deze optie in de Ontwikkelingsvisie is overigens niet vrijblijvend. Een nieuw landgoed op het perceel-donglust is een voorstel dat ruimtelijk, maatschappelijk en planologisch-juridisch substantiële implicaties heeft. Met dit advies geven wij aan dat wij van de zijde van de gemeente de functie in beginsel ruimtelijk en planologischjuridisch inpasbaar achten. Wij zijn voornemens om na vaststelling door de gemeenteraad nader met de eigenaar in overleg te treden over het proces van verdere uitwerking en van de daarbij behorende verdeling van werk en kosten Oranjehoeve: kleinschalige dagrecreatie/zorgboerderij. Het landgoed Oranjehoeve kent een ontsluiting aan de Schoterlandse weg en blijft daarmee buiten het verkeersluwe gebied. Het hoofdgebouw is nu nog in gebruik als boerderij en de exploitatieproblematiek is beperkt. Wel is de verwachting dat het agrarische gebruik op middellange termijn ten einde komt en dan ontstaat hier eveneens de vraag hoe het landgoed rendabel intact gehouden kan worden. Ook hier gaan de gedachten van de eigenaresse uit naar zo veel mogelijk handhaven van bestaande functies bewoning, agrarisch gebruik en bescheiden bosexploitatie (hakhout). Zowel voor de opheffing van het actuele, beperkte exploitatietekort als voor de oplossing op langere termijn gaan de gedachten uit naar de ontwikkeling van kleinschalige dagrecreatie of agritoeristische voorziening dan wel een zorgboerderij met mogelijk een

7 overnachtingsfunctie. Bij beide opties wordt ook gedacht aan een landgoedwinkel waar regiogebonden producten verkocht kunnen worden. Het gaat bij deze functies op dit moment nog uitsluitend om voorlopige ideeën die nog niet zijn uitgewerkt Staatsbosbeheer: evenementen. Voor de terreinen van Staatsbosbeheer worden in het rapport vooral suggesties gedaan die liggen op het vlak van besparingen door samenwerking en efficiënter terreinbeheer. Die suggesties kunnen door SBB worden opgepakt. Overigens zullen deze besparingopties geenszins opwegen tegen de mogelijke consequenties van rijksbezuinigingen waar SBB mee te maken krijgt. Met enige regelmaat krijgt SBB verzoeken om op haar terreinen evenementen toe te staan als kunstexposities en plattelandsfairs. SBB verzoekt om hiervoor één of twee terreinen aan te wijzen. Wij kunnen ons de toegevoegde waarde van dergelijke naar aard en schaal passende evenementen voorstellen, maar vinden het niet nodig en wenselijk om deze functie planologisch vast te leggen. De evenementenfunctie zal altijd een aan de hoofdfunctie (groen) ondergeschikte functie zijn en kan als zodanig ad hoc worden vergund in het kader van het evenementenbeleid, te toetsen aan de daarvoor in de APV geldende normen. Opneming in het bestemmingsplan is niet nodig. De suggestie van betaald parkeren op parkeerterreinen van Staatsbosbeheer (deels in erfpacht bij de gemeente) heeft niet tot veel enthousiaste reacties geleid. Noch vanuit de optiek van beperking van gemotoriseerd verkeer noch vanuit financiële optiek wordt van deze optie veel winst verwacht. Mede omdat tamelijk zwaar zal moeten worden ingezet op handhavingsbeleid om uitwijkend parkeergedrag (zowel naar openbaar gebied als naar particuliere terreinen als de parkeerplaatsen van Tjaarda) te voorkomen. Wij hebben dan ook deze suggestie niet in het eindscenario opgenomen. 4. Overige ontwikkelingen: Museum Belvédère en hotel-restaurant Tjaarda Enkele belangrijke ontwikkelingen die de toekomstige beheer- en exploitatiesituatie van het plangebied raken zijn buiten het bestek van dit onderzoek gebleven. Voor wat betreft de uitbreidingsplannen van het Museum Belvédère geldt dat hiervoor in een afzonderlijk traject, in samenwerking met de provinciale organisatie Culturele Hoofdstad 2018, een haalbaarheidsverkenning loopt en ook een analyse op de planologische inpasbaarheid wordt uitgevoerd. Deze planvorming strekt zich deels ook uit buiten het bestemmingsplan voor het beschermd gezicht. Voor zover de plannen zich bínnen dit plangebied afspelen is vooral de toetsing bij de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed relevant, en die heeft langs een separaat traject plaatsgevonden. Qua landschapsbeheer en inpassing van landschapskunst verwachten wij geen bijzondere voorzieningen of planologische maatregelen te hoeven treffen. In financiële en exploitatietechnische zin heeft de uitbreiding van het museum zodanig omvangrijke consequenties dat die ook beslist als separate opgave beschouwd moet worden. Met Golden Tulip Tjaarda Oranjewoud is door de gemeente in het kader van de voorbereiding van het bestemmingsplan enkele keren overleg geweest. Door de directie van het hotel is daarbij gevraagd om in het bestemmingsplan rekening te houden met een uitbreiding van het hotel. Het staat voor ons buiten kijf dat een goed functionerend Tjaarda een belangrijke schakel is in het toeristisch-recreatieve palet van Oranjewoud en van de gemeente Heerenveen en daarom staan wij positief tegenover een uitbreiding van hotel Tjaarda. 5. Procedure Inspraak en participatie In het kader van de toepassing van artikel van het Besluit ruimtelijke ordening (participatie) hebben wij een voorontwerp van bestemmingsplan en Ontwikkelingsvisie ter inzage gelegd in de periode tussen tussen 20 juni en 31 juli Op 4 juli 2012 heeft er in hotel Tjaarda een informatie- en inspraakavond plaatsgevonden. Een en ander is door ons aangekondigd in de Heerenveense Courant van 20 juni Ook is vanaf die

8 datum een mededeling geplaatst op de website van de gemeente. Bovendien is huis-aanhuis in het plangebied een nieuwsbrief verspreid en hebben alle zakelijk gerechtigden een persoonlijke brief ontvangen. Naar aanleiding daarvan hebben wij tien schriftelijke inspraakreacties ontvangen. Voor de inhoud daarvan en ons antwoord daarop verwijzen wij kortheidshalve naar de opgestelde reactienota. Deze ligt voor u bij de stukken ter inzage. Ontwerp-bestemmingsplan en ontwikkelingsvisie. Vervolgens hebben wij de stukken Beschermd Dorpsgezicht Het Oranjewoud met ingang van 18 april digitaal beschikbaar gesteld op de website Daarnaast heeft een papieren (analoge) versie van de stukken gedurende dezelfde periode voor een ieder ter inzage gelegen op zowel het gemeentehuis als in de Openbare Bibliotheek aan het burgemeester Kuperusplein. Tijdens deze periode bestond de mogelijkheid om mondeling of schriftelijk zienswijzen op het bestemmingsplan bij de gemeenteraad naar voren worden te brengen. Een en ander is op de voorgeschreven wijze bekend gemaakt op 17 april Zienswijzen Naar aanleiding van de bekendmaking zijn er van de hieronder genoemde personen en instellingen zienswijzen binnengekomen: a. Langhout&Wiarda Juristen, Heidelaan 15b te Oranjewoud (8453 XG); namens De Stichting FB Oranjewoud te Oranjewoud (gedateerd en ontvangen op 1 mei 2013) b. Van Eysinga&Oostra, rentmeesters en juristen, Postbus 254 te Sneek (8600 AG); namens de heer J.M. Kingma, Bieruma Oostingweg 6 te Oranjewoud (gedateerd 8 mei 2013 en ontvangen op 13 mei 2013) c. Gedeputeerde Staten van Fryslan, Postbus 20120, te Leeuwarden (8900 HM); (gedateerd 7 mei en ontvangen 15 mei) d. Plaatselijk Belang Oranjewoud; (gedateerd 15 mei 2013 en ontvangen op 17 mei 2013) e. J.W. van der Zee en O.T.M. Hiemstra, Prins Bernhardweg 41 (gedateerd en per ontvangen op 1 juni 2013) Genoemde zienswijzen hebben alle betrekking op zaken die in het bestemmingsplan worden geregeld, en daarom worden behandeld in het debetreffende raadsvoorstel. kortheidshalve verwijzen wij voor de inhoud naar dat voorstel. 7. Vervolgproces De Ontwikkelingsvisie is als richtinggevend beleidsdocument van kracht vanaf het moment dat uw rad deze vaststelt. Het document zal daarmee voor ons richtsnoer zijn bij het in behandeling nemen van initiatieven van derden. De gemeentelijke financiële positie is op dit moment zodanig dat wij zelf geen projecten in het kader van deze Ontwikkelingsvisie op gang zullen brengen. Ter inzage liggende stukken: - Ontwikkelingsvisie - Reactienota Het college van burgemeester en wethouders van Heerenveen, de secretaris, de burgemeester, de heer F.H. Perdok de heer T.J. van der Zwan

9 Gemeenteraad Onderwerp: Ontwikkelingsvisie 'Beschermd Dorpsgezicht Het Oranjewoud' Registratienummer: GF De raad van de gemeente Heerenveen; gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 3 september 2013; gelet op de aanwijzing door de Minister van OC&W op 26 juni 2012 van het landgoederengebied rondom Oranjewoud tot Beschermd Dorpsgezicht in de zin van de Monumentenwet 1988, overwegende dat - de aanwijzing tot beschermd gezicht door de gemeente van harte is ondersteund, omdat dit de grote waarde van dit gebied vanuit cultuurhistorisch en landschappelijk oogpunt onderstreept en bestendigt. - tegelijkertijd van de kant van de gemeente (en de bewoners van het gebied) altijd is aangegeven dat de aanwijzing niet ten koste mocht gaan van een bij dit gebied passende dynamiek. Dit mede vanuit het gegeven dat de aanwijzing tot beschermd gezicht niet automatisch leidt tot een duurzaam toekomstig beheer dat recht doet aan de gesignaleerde waarden. - een oriëntatie op de toekomstige beheer- en exploitatiemogelijkheden van het gebied, gericht op een optimale publieke beleving van het beschermde landschap is neergelegd in de ontwerp-ontwikkelingsvisie Het Oranjewoud. BESLUIT: 1. de ontwikkelingsvisie Beschermd Dorpsgezicht Het Oranjewoud met planidentificatie NL.IMRO.0074.SVoranjewoudBD-VG01 (gewijzigd), conform de artikelen tot en met Besluit ruimtelijke ordening, in elektronische vorm vastgelegd, in electronische vorm vast te stellen. 2. te bepalen dat bij deze ontwikkelingsvisie als ondergrond behoort de Grootschalige Basiskaart Nederland (GBKN) zoals bestaand ten tijde van de vaststelling, en kenbaar uit het electronisch bestand o_nl.imro.0074.svoranjewoudbd-vg01. Aldus vastgesteld in de openbare raadsvergadering van 14 oktober De griffier, De voorzitter, mevrouw W.J.M.A. Jansen de heer T.J. van der Zwan