Richtlijn Dynamisch Verkeersregelen

Transcriptie

1 -57019,3 Rijkswaterstaat Ministerie van Verkeer en Waterstaat Richtlijn Dynamisch Verkeersregelen Water. Wegen. Werken. Rijkswaterstaat..,'

2

3 Rijkswaterstaat Ministerie van Verkeer en Waterstaat Richtlij*n Dynamisch Verkeersregelen

4

5 Colofon De regiehouder en eigenaar van deze richtlijn is het Programmabureau Incident Management, Verkeerscentrum Nederland, Rijkswaterstaat. Deze richtlijn is onder coördinatie van O&i opgesteld. Uitgegeven door Programmabureau Incident Management Informatie Verkeercentrum Nederland Telefoon Website Datum Oktober 2009 Status Definitief Versienummer &i P,rrer,r BFM agement

6

7 Inhoud 1 Inleiding Wat is dynamisch verkeerregelen? Dynamische Verkeersstop Blokrijden Bevoegdheden Weginspecteur Wettelijke kadering Juridische Kader Gebruikmaken bevoegdheden Verantwoordelijkheden Aansprakelijkheid Dynamische verkeersstop bij werkzaamheden Positionering Procesbeschrijving Taken Per Processtap Dynamische verkeersstop bij incidenten Positionering Procesbeschrijving Taken per processtap Blokrijden Positionering Procesbeschrijving Taken per processtap Uitvoeringsscenario's Geraadpieegde bronnen - 29 Bijlagen Gebruik auto-drip - 31

8

9 RchtIijn Dynamisch Verkeersregelen 1 Inleiding Aanleiding Dynamische verkeersstops bij werkzaamheden is historisch gezien een taak welke bij de Nederlandse politie was belegd. Door ontwikkelingen binnen de Nederlandse politie en Rijkswaterstaat (RWS) is in 2007 besloten dat RWS de uitvoering van dynamische verkeersstops bij werkzaamheden gaat overnemen. Het project verkeersstops is opgestart om deze overdracht te begeleiden en tot een structurele inbedding in de organisatie te komen. In de afgelopen jaren is het belang van verkeersstops voor RWS toegenomen. Naast de groei van het aantal stops is de tijdsdruk op de werkzaamheden vergroot, waardoor er minder ruimte is voor vertragingen door het niet uitvoeren van verkeersstops. Voor RWS is het van belang dat verkeersstops tijdig en correct gehouden kunnen worden. Vanuit de visie "Geel op de Weg" is besloten dat het houden van verkeersstops tot een kerntaak van RWS gerekend moet worden. In samenwerking tussen VCNL en de KLPD zijn de mogelijkheden onderzocht naar een (gefaseerde) overdracht van de taken van de politie naar RWS. Om hier invulling aan te geven is de opleidingsmodule "Verkeersstops" opgesteld om de RWS Wegirispecteur (WIS) op te leiden en te certificeren voor de uitvoering van deze verkeersstops. De WIS is van de benodigde middelen voorzien om zelfstandig de benodigde verkeersstops uit te voeren. Het uitvoeren van een verkeersstop is omgeven van veiligheidsrisico's voor zowel de WIS, de weggebruikers als de wegwerkers. Met het oog op deze veiligheidsrisico's is het van belang dat de verkeersstops landelijk uniform (herkenbaarheid voor de weggebruiker) worden uitgevoerd. Deze richtlijn voor dynamische verkeerregelen voorziet hierin door de landelijk afgestemde uniforme procesbeschrijvingen. Scopebepaling Deze richtlijn voor dynamische verkeerregelen gaat in op de toepassing van een tweetal verkeersmaatregelen; dynamische verkeersstops bij werkzaamheden en incident management en blokrijden. Beide maatregelen maken deel uit van deze richtlijn. De procesbeschrijvingen per maatregel brengen in kaart wat de taakstelling is voor de betrokken partijen. De wettelijke bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de WIS zijn ook in kaart gebracht omdat dit van belang is voor de aansprakel ij kh eid. Pagina 7 van 32

10

11 2 Wat is dynamisch verkeerregelen? Dit zijn twee verkeersmaatregelen die door RWS kunnen worden toegepast ter bevordering van doorstroming op het hoofdwegennet, namelijk een dynamische verkeersstop en blokrijden. 2.1 Dynamische verkeersstop Een verkeersstop is een maatregel bedoeld om een of meerdere rijbanen vrij te maken van verkeer. Dit kan bij ondersteuning van werk in uitvoering of als hulp bij incidenten. Het verkeer kan op twee manieren worden stilgezet: De WIS staat op de weg en geeft een handmatige aanwijzing aan de weggebruiker. Dit wordt ook wel een statische verkeersstop genoemd. De WIS rijdt in zijn auto in het verkeer en geeft een stopteken aan het overige wegverkeer via zijn auto-drip. Dit wordt ook wel een dynamische verkeersstop genoemd. De richtlijn dynamisch verkeerregelen beperkt zich tot deze dynamische verkeersstop. Locatie Verkeersstops kunnen op hoofdlijnen in drie situaties voorkomen: Verkeerspleinen. Knooppunten. Enkelvoudige rijbanen. Bij meerdere hoofdbanen en/of parallelbanen met een fysieke scheiding (gras/vangrail, etc) wordt voor iedere hoofdbaan en/of parallelbaan een aparte verkeersstop uitgevoerd. Wanneer er geen fysieke scheiding (bijvoorbeeld alleen een doorgetrokken streep) aanwezig is, worden de hoofdbaan/ parallelbaan onderdeel van de verkeersstop en tellen deze mee als rijstroken. Tijdsduur & middelen Maximaal 15 minuten. Een verkeersstop wordt door minimaal 2 WIS uitgevoerd. Het voertuig van de WIS dient te zijn uitgerust met een auto-drip. Kritische situaties Er zijn een aantal kritische situaties waarin bepaald moet worden of de verkeersstop door kan gaan. In de bijlage zijn deze criteria verder uitgewerkt inclusief hoe er in deze situaties gehandeld moet worden en wie hierover zeggenschap heeft. (te) Weinig verkeer. Onoverzichtelijke locaties (bochten, verkeersplein, etc.). De aanwijzingen worden genegeerd door de weggebruiker. Weersomstandigheden (mist, wind, etc.). Verkeersmaatregelen die door de aannemer getroffen zijn voldoen niet. 2.2 Blokrijden Blokrijden is een maatregel die wordt ingezet op een snelwegtraject waarop zich één of meerdere knelpunten bevinden met dagelijkse files. Door de kleinere snelheidsverschillen tussen de voertuigen verbetert de doorstroming, ontstaat meer "rust" in de stroom en minder schokgolven en zijn er minder incidenten/ kop-staartongevallen. Met blokrijden rijdt een auto van de WIS voor een "blok" met auto's op de snelweg met een iets lagere snelheid. Op deze wijze wordt een hoeveelheid auto's achter het voertuig gebufferd en volgen deze met een gelijkmatige snelheid. Pagina 9 van 32

12 Middelen De maatregel wordt uitgevoerd door een team van minimaal 3 voertuigen die een carrousel vormen over het traject en ondersteund met een bijpassende snelheidsdeken op de signalering (70 of 90). Het voertuig van de WIS dient te zijn uitgerust met een auto-drip. Communicatiesysteem om met WIS onderling af te stemmen over de verkeerssituatie. Pagina 10 van 32

13 3 Bevoegdheden Weginspecteur 3.1 Wettelijke kadering Binnen de bestaande wet- en regelgeving zijn WIS van RWS bevoegd voor het gebruik van de auto-drip voor het geven van aanwijzingen voor een dynamische verkeersstop en zijn WIS aangesteld als verkeersregelaar in het kader van de uitoefening van hun beroep. Hiermee wordt de benodigde wettelijke grondslag gelegd voor een WIS om een dynamisch verkeerstop uit te mogen voeren. Gebruik van auto-drip voor geven van aanwijzingen: Aan de hand van artikel 41a lid 1 van het Reglement verkeersregels en verkeerstekens (RVV 1990) mag een WIS de auto-drip gebruiken voor een dynamische verkeersstop. Waar over transparant gesproken wordt, is dit binnen RWS bekend als een auto-drip. Artikel 41a. lid 1 verlichte transparanten die informatie bieden over de bestemming of het gebruik van het voertuig mogen worden gevoerd door: a. personenauto's, bedrijfsauto's en motorfietsen: 10. in gebruik bij de politie; 21. in gebruik bij de brandweer; 30. in gebruik bij pechhulpdiensten; 41. in gebruik bij Rijkswaterstaat; 51. die worden gebruikt door artsen; 61. die worden gebruikt voor het geven van rijonderricht of het afleggen van een rijproef; 71. die worden gebruikt door ambulancediensten waaraan krachtens de Wet ambulancevervoer een vergunning is verleend voor het verrichten van ambulancevervoer; 81. van huipverleningsdiensten die zich in opdracht van 6f een centrale post als bedoeld in artikel 1 van de Wet ambulancevervoer 6f een centrale post voor het ambulancevervoer als bedoeld in artikel 4, eerste lid, onder a, van de Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen, bezighouden met het verlenen van eerstelijns spoedeisende hulpverlening; autobussen van openbaar vervoerdiensten; bedrijfsauto's van transportbegeleiders; personen- en bedrijfsauto's ingericht als dierenambulance; taxi's. Volgens artikel 82a van de RVV 1990 moeten weggebruikers de aanwijzingen opvolgen die door de WIS gegeven worden door middel van de auto-drip. Artikel 82a Weggebruikers zijn voorts verplicht de aanwijzingen op te volgen die worden gegeven door middel van de verlichte transparanten op personenauto's, bedrijfsauto's en motorfietsen in gebruik bij de in artikel 41a, eerste lid, onderdeel a, onder 10 en 40, genoemde diensten en op bedrijfsauto's van transportbegeleiders. In artikel 83 van het RVV 1990 is bepaald dat weggebruikers verplicht zijn te stoppen indien hen een stopteken getoond wordt van een WIS. Logischerwijs zal dit bij een RWS voertuig een auto-drip zijn met daarop de tekst "STOP" (zie bijlage 1). Artikel 83 Weggebruikers zijn voorts verplicht te stoppen indien hen een stopteken wordt getoond dat bestaat uit een rode lamp dan wel uit een aan een voertuig van de politie of van weginspecteurs in dienst van Rijkswaterstaat aangebracht verlicht transparant, waarin de woorden "stop" of "stop politie" in rode letters tegen donkere achtergrond worden verlicht. L Pagina 11 van 32

14 Aanstelling tot verkeersregelaar: In artikel 2 van Regeling verkeersregelaars 2009 wordt aangegeven welke personen voor een aanstelling als verkeersregelaar in aanmerking komen. Naast transportbegeleiders en evenementenverkeersregelaars komen personen in aanmerking (artikel 2b) die in het kader van de uitoefening van hun beroep zelfstandig waar nodig verkeersregelende taken moeten kunnen verrichten, waaronder de WIS in dienst van RWS. Artikel 2. Voor een aanstelling als verkeersregelaar komen uitsluitend in aanmerking: personen, die het beroep van transportbegeleider wensen uit te oefenen; personen, niet zijnde personen als bedoeld onder a, die in het kader van de uitoefening van hun beroep waar nodig verkeersregelende taken gaan verrichten, indien het verrichten van die taken naar het oordeel van het tot aanstelling bevoegde gezag als hun hoofdwerkzaamheden moet worden beschouwd of moet worden geacht nauw verband te houden met de uitoefening van hun hoofdwerkzaamheden; personen, die ten behoeve van één evenement of ten behoeve van meerdere evenementen in een aaneengesloten periode van maximaal twaalf maanden, eenvoudige verkeersregelende taken gaan verrichten. Volgens artikel 82 lid 1 van de RVV 1990 moeten weggebruikers mondelinge of handmatige aanwijzingen van de WIS opvolgen ook wanneer de WIS uit zijn voertuig is. Dit geldt alleen indien de WIS een aanstelling tot verkeersregelaar heeft. Artikel 82. lid 1 Weggebruikers zijn verplicht de aanwijzingen op te volgen die mondeling of door middel van gebaren worden gegeven door: de daartoe bevoegde en als zodanig kenbare ambtenaren, de militairen van de Koninklijke Marechaussee voor zover niet behorend tot de in onderdeel a bedoelde ambtenaren, de daartoe bevoegde en als zodanig kenbare verkeersregelaars, en de personen die optreden tijdens de praktijklessen of het praktijkexamen in het kader van een opleiding tot verkeersregelaar of een cursus voor verkeersregelaars, voor de duur van deze praktijklessen of dit praktijkexamen en voor zover gebruik wordt gemaakt van de bij ministeriële regeling voor verkeersregelaars voorgeschreven kleding. In artikel 58a lid 4 van het Besluit administratieve bepalingen inzake het wegverkeer (BABW, 26 juli 1990) is bepaald dat de WIS vanuit zijn voertuig of vanaf een motorrijtuig handmatige aanwijzingen mag geven. Artikel 58a. lid 4 Aanwijzingen als bedoeld in artikel 82, eerste lid, van het RVV 1990, worden voor zover het betreft verkeersregelaars niet zijnde weginspecteurs in dienst van Rijkswaterstaat, niet gegeven vanaf een motorrijtuig of, voorzover het betreft verkeersregelaars niet zijnde transportbegeleiders of weginspecteurs in dienst van Rijkswaterstaat, vanuit een motorrijtuig. In artikel 58a lid 5 van het BABW is bepaald dat de WIS geen handmatige aanwijzingen mag geven vanuit een motorrijtuig op het hoofdwegennet of op kruispunten op het onderliggend wegennet. Momenteel is de juridische afdeling van RWS bezig om deze tekst aan te passen zodat WIS wel op wegen onder beheer van het Rijk handmatige aanwijzingen mag geven. Pagina 12 van 32

15 Artikel 58a. lid 5 Onverminderd het vierde lid, geven transportbegeleiders of weginspecteurs in dienst van Rijkswaterstaat vanuit een motorrijtuig geen aanwijzingen als bedoeld in artikel 82, eerste lid, van het RVV 1990, op wegen onder beheer van het Rijk of op kruispunten gelegen op andere wegen. Samenvattend, mag een WIS tijdens het uitvoeren van een dynamisch verkeerstop vanuit zijn voertuig gebruikmaken van handmatige aanwijzingen. Deze aanwijzingen zijn wel ondersteunend aan de aanwijzingen die op de auto-drip staan en zijn daardoor toegestaan. Pagina 13 van 32

16

17 4 Juridische kader 4.1 Gebruikmaken bevoegdheden In de volgende gevallen mag een WIS voor het uitvoeren van dynamisch verkeerstops van zijn bevoegdheden gebruikmaken: tijdens geplande werkzaamheden en bij incident management; bij het tot stilstand brengen van het verkeer (niet om bv. weggebruikers aan de kant te zetten); bij de toepassing van de gestandaardiseerde uitvoeringsscenario's uit hoofdstuk Verantwoordelijkheden 1. De WIS moet zich houden aan de kaders van de Wegenverkeerswet anders kan hij op persoonlijke titel aansprakelijk zijn: De WIS dient zich zodanig te gedragen dat er geen gevaar op de weg wordt veroorzaakt of kan worden veroorzaakt of dat het verkeer op de weg wordt gehinderd of kan worden gehinderd (Art.5 Wvw 1994). De WIS dient zich zodanig te gedragen dat er geen verkeersongeval plaatsvindt dat aan zijn schuld te wijten is waardoor een ander wordt gedood of waardoor een ander zwaar lichamelijk letsel wordt toegebracht of zodanig lichamelijk letsel dat daaruit tijdelijke ziekte of verhindering in uitoefening van normale bezigheden ontstaat (Art.6 Wvw 1994). 2. De WIS altijd mag beslissen om de uitvoering van een verkeersstop te staken indien hierdoor onaanvaardbaar gevaar en hinder voor dan wel de WIS, weggebruiker of wegwerker ontstaat. 3. Alleen WIS in dienst van RWS die de opleidingsmodule Verkeersstops hebben doorlopen en hiervoor gecertificeerd zijn, mogen een dynamische verkeersstop uitvoeren. 4. De WIS dient de beschikking te hebben over een voertuig met een auto-drip. De bediening van deze DRIP dient aangepast te zijn voor de uitvoering van verkeersstops (zie bijlage 10.2). 5. De WIS dient een jas voor verkeersregelaars te dragen tijdens de uitvoering van een verkeersstop. Alleen een hesje van een verkeersregelaar volstaat niet. Dit houdt verband met een verminderde zichtbaarheid van handsignalen door het ontbreken van reflectie op de armen. 6. De WIS moet zorgen dat hij tijdens de uitvoering van verkeersstops gebruikmaakt van het voorgeschreven materiaal (bijv. het controleren van de werking van de auto-drip voor gebruik, staat van het voertuig etc.). 7. De WIS controleert vôéraf aan de uitvoering van een verkeersstop of de afzettingen geplaatst zijn conform CROW 96a. 8. Voor de uitvoering van een verkeersstop verkent de WIS de route die hij ten behoeve van de verkeersstop dient te rijden en zorgt hij dat hij op de hoogte is van eventuele bijzonderheden op deze route. 4.3 Aansprakelijkheid Houdt de WIS zich aan deze richtlijn voor dynamische verkeersstops dan zal hij tijdens het uitvoeren van zijn werk in beginsel niet op persoonlijke titel aansprakelijk zijn. Pagina 15 van 32

18

19 5 Dynamische verkeersstop bij werkzaamheden 5.1 Positionering De richtlijn dynamisch verkeersregelen heeft tot doel de taken van de WIS inzichtelijk te maken. Een dynamische verkeersstop kan uitgevoerd worden bij werkzaamheden. Binnen RWS zijn alle primaire processen vastgelegd in UPP (Uniforme Primaire Processen). UPP vormt de kapstok voor deze processen. Dynamische verkeersstops bij werkzaamheden valt onder het proces "Ondersteuning bij werk in uitvoering" (gepland onderhoud). Het proces "Ondersteuning bij werk in uitvoering" heeft tot doel het beveiligen van geplande wegwerkzaamheden conform afspraken aangaande doorstroming en werktijden. Bijzondere omstandigheden Sturen/ geleiden bij evenementen Sturen! geleiden Bij slecht weer Hulp bij incidenten Ondersteuning bij werk in uitvoering Figuur 1: Positionering dynamische verkeersstops bij werkzaamheden 5.2 Procesbeschrijving Dit is de procesbeschrijving van het uitvoeren van een dynamische verkeersstop. De processen zijn gebaseerd op de opleidingsmodule Verkeersstop en geactualiseerd en gevalideerd door de begeleidingsgroep opleiding WIS van de KLPD. Het proces beschrijft stapsgewijs waar de WIS mee te maken krijgt, oftewel de processtappen. Iedere processtap is uitgeschreven in taken. Doel De uitvoering van een dynamische verkeersstop bij werkzaamheden heeft tot doel het verkeer tijdelijk op de hoofdrijbaan stil te zetten zodat de aannemer onder veilige omstandigheden de nodige werkzaamheden kan uitvoeren. Omschrijving proces Een verkeersstop is een maatregel bedoeld om een of meerdere rijbanen vrij te maken van verkeer. Een dynamische verkeersstop omvat het stilzetten van het verkeer terwijl de WIS in de voertuig rijdt. Een uitgangspunt van een verkeersstop is dat het om een tijdelijke situatie gaat waarbij het verkeer stil wordt gezet op de hoofdrijbaan. Pagina 17 van 32

20 Doelgroep De regie van alle processtappen zit bij de WIS en de wegverkeersleider is eindverantwoordelijke. Daarnaast kent elke processtap en uitvoeringsverantwoordelijke; WIS, uitvoerder/ aannemer of wegverkeersleider. Start De start van het proces is wanneer een dynamische verkeersstop door het Verkeersloket is aangevraagd en bevestigd. Zie de volgende paragraaf voor de procesbeschrijving voor het aanvragen van een verkeersstop. 5.3 Taken per processtap Voorbereiden verkeersstop Planning wegwerkzaamheden raadplegen. Telefonisch contact met uitvoerder,'aannemer (welke wijzigingen,'tijdstippen). Bespreken verkeersstop met 2e WIS. Bepalen scenario Scenario bepalen (zie hoofdstuk uitvoeringsscenario's). Controleren afzetting en vooraanduiding (Tekstkar). Neem kritische situaties in overweging. Afstemmen op locatie Controle voertuig specifiek t.b.v. verkeersstop. Controleren werking auto-drip voor vertrek. Controleren onderlinge verbindingen, portofoon. Op de werklocatie uitvoering verkeersstop afstemmen met vaste aanspreekpunt bij uitvoerder,/aannemer. Uitwisseling bereikbaarheidsnummers (06-nummers) en portofoon. Communiceren met VC: "Starten verkeersstop" Voertuig 1 contact onderhouden met VC. Contact onderhouden met Voertuig 2. Start verkeersstop Voertuig 1: Ga circa 2000 meter voor de stoplocatie in het verkeer rijden (rechterstrook), exacte aantal meters is afhankelijk van scenario (verkeersaanbod, aantal rijstroken, signalering, bebording, afzetting) Nb. probeer echter binnen de signalering! bebording te werken. Schakel de zwaailichten en knipperlichtinstallatie van het voertuig in. De auto-drip omhoog!aanzetten. Ga op de as-streep rijden en schakel tegelijkertijd de auto-drip aan met de tekst: "Volgen". Schakel hierna de zwaailichten weer uit. Houdt het verkeer achter het voertuig. Verminder geleidelijk uw snelheid. Schakel de rode lampen aan met de tekst op autodrip "STOP". Breng het voertuig tot stilstand. Verlaat het voertuig en zoek een veilige en overzichtlijke positie. Blijf het verkeer achter je monitoren en spreek de bestuurder van het eerste voertuig aan. Communiceren met Voertuig 2. Pagina 18 van 32

21 Verkeersloket Verkeersoentrate WIS Uitvoerder/ aannemer Aanvragen verkeersstop '1- Aanvraag verkeersstop bevestigd > Voorbereiden verkeersstop LJitvveringS uitnoenngprntcoi VC Bepalen scenario vconario's 4-4- Aanvraag verkeersstop Treden bevestigd ) Afstemmen op locatie > inleidende maatregelen Verkeerscentrale proces 4- Cnmmuviceren met VC, "Stones verkeersstop 4- Starten verkeersstop 4- Commaniceren naar uitvoerder! aannemer: Weg is vrij' 4- Uitvoerder/ aannemer meldt ounde rondzaak verkeersstop 1- Verkeer op gang brenrgen! hovdec 1- Autn-DRIP inschakelen tekst "Volgen' 4- Communiceren voor Verkeerscentrale proces ) VC er 2e voertuig: Einde verkeersstop' 1 Verkeersstop uitvoering atgeoneld Uitvoerder/ aannemer proces Figuur 2: Het proces dynamische verkeersstop bij werkzaamheden Voertuig 2: Assisteert voor/achteraan de verkeersstop, afhankelijk van scenario en plaatselijke omstandigheden (zie hoofdstuk 6 met de uitvoeringsscenario's). Bewaakt de staart van de eventuele file die kan ontstaan. Communiceren naar uitvoerder/ aannemer: 'weg is vrij" Contact opnemen met uitvoerder/aannemer. Uitvoerder/ aannemer meldt einde noodzaak verkeersstop Contact opnemen met WIS. Verkeer op gang brengen/ houden Geef handmatig attentieteken. Auto-DRIP inschakelen tekst 'Volgen" Ga op de as rijden naar de werkzaamheden toe. Rij met aangepastte snelheid (max. 50 km/u) langs de locatie waarvoor de verkeersstop is uitgevoerd. Schakel de auto-drip uit/omlaag. Pagina 19 van 32

22 Communiceren naar VC en 2e voertuig: Einde verkeersstop" Contact opnemen met VC. Contact opnemen met 2e voertuig. Pagina 20 van 32

23 6 Dynamische verkeersstop bij incidenten 6.1 Positionering Een dynamische verkeersstop kan ook in het kader van Incident Management uitgevoerd worden. Binnen de kapstok van UPP (Uniforme Primaire Processen) valt dit binnen "Bijzondere omstandigheden" onder het proces "Hulp bij incidenten". Het proces "Hulp bij incidenten" heeft tot doel een tijdige en juiste instelling van verkeersmaatregelen, omleidingsroutes te realiseren en een adequate ondersteuning van IM-partners bij incidenten te bieden. Bijzondere omstandigheden Sturen/ geleiden bij evenementen Sturen! geleiden Bij slecht weer Hulp bij incidenten Ondersteuning bij werk in uitvoering Figuur 3: Positionering dynamische verkeersstops bij incidenten 6.2 Procesbeschrijving Deze maatregel zal toegepast worden bij kort durende incidenten die door de WIS opgelost kunnen worden zonder IM-partners erbij te betrekken. Als de toepassing van een statische verkeersstop te gevaarlijk is biedt een dynamische verkeersstop uitkomst. Hierbij valt te denken aan een situatie op een rijbaan zonder DRIP's boven de rijstroken waar bijvoorbeeld een obstakel van de weg verwijderd moet worden. Doel De toepassing van een dynamische verkeersstop bij kort durende incidenten heeft tot doel het verkeer tijdelijk op de hoofdrijbaan stil te zetten zodat het incident opgelost kan worden t.b.v. een veilige doorstroming van het verkeer. Omschrijving proces Indien een WIS een situatie heeft ontdekt waarbij deze maatregel toegepast moet worden, zal hij eerst de situatie beveiligen. Daarna heeft hij contact met de WVL. Dc regie voor de aanvraag van een dynamische verkeersstop bij incidenten ligt bij de WVL. Nadat de behoefte bepaald is door de WVL voor een verkeerstop verloopt de uitvoering op eenzelfde wijze als bij werkzaamheden waarbij een 2e WIS ondersteuning verleent. De WVL kan besluiten om een 3e WIS te laten assisteren. Pagina 21 van 32

24 Doelgroep De regie van alle processtappen zit bij de WIS en de wegverkeersleider is eindverantwoordelijk. Start Het proces start wanneer de WVL heeft bepaald dat er behoefte is voor het toepassen van een dynamische verkeersstop. 6.3 Taken per processtap Nadat de behoefte bepaald is door de WVL zijn de processtappen en de daaronder vallende taken hetzelfde als bij de uitvoering van een dynamische verkeersstop bij werkzaamheden. WVL - WIS Verkeersstop benodigd Communiceren met WVL en 2e voertuig: "Start verkeersstop" 4, Starten verkeersstop 1' Communiceren naar WVL: "Weg is vrij" 4, Melden einde noodzaak verkeersstop aan WVL 4, Verkeer op gang brengen 4, Communiceren naar WVL en 2e voertuig: "Einde verkeersstop" 4, Verkeersstop uitvoering afgemeld Figuur 4: Het proces dynamische verkeersstop bij incidenten Pagina 22 van 32

25 7 Blokrijden 7.1 Positionering De verkeersmaatregel blokrijden kan worden toegepast in dagelijkse verkeersmanagementtaken van RWS. Binnen de kapstok van UPP (Uniforme Primaire Processen) valt dit binnen "Normale omstandigheden" onder het proces "Sturen/geleiden in normale omstandigheden". 7.2 Procesbeschrijving Deze maatregel wordt toegepast wanneer de WVL bepaald heeft dat blokrijden op een snelwegtraject de doorstroming verbetert en het risico op incidenten beperkt. Doel Het voorkomen of uitstellen van files door het creëren van een rustiger verkeersbeeld door de snelheden van de voertuigen op een snelwegtraject gelijkmatiger te verdelen. Doelgroep De WVL houdt regie over de inzet van de maatregel en WIS voeren het uit. Start De start van blokrijden begint met een melding van de WVL of WIS dat de maatregel uitgevoerd moet worden. De VC zal dit doorgaans 2 weken van te voren opnemen in het inzetplan. 7.3 Taken per processtap Oppakken blok De snelheid van het verkeer wordt kunstmatig verlaagd door de inzet van voertuigen van RWS midden op de rijbaan te laten rijden en zo een peloton voertuigen achter zich te laten volgen (vergelijkbaar met een pacecar bij autoracen). Doorrijden met lagere snelheid Door de constante lagere snelheid van het blok (peloton) wordt het verkeer getemperd en ontstaat ruimte tussen de blokken. Aanpassen snelheid Indien nodig, verhoogt of vermindert de WIS de snelheid van het blok. Aansluiten op wegrijdende file Hiermee wordt ervoor gezorgd dat wanneer het peloton aan het einde van het traject is, de eerste voertuigen van het blok rijdend aansluiten op de laatste (rijdende) voertuigen van het voorliggende peloton (dat eventueel gevormd is door een ander blokvoertuig) en kan blijven rijden. Het verkeer rijdt dan niet in de staart van de file. Deelnemen aan het verkeer De maatregel is toegepast en de weggebruikers kunnen weer normaal aan het verkeer deelnemen, kortom de normalisatiefase. Pagina 23 van 32

26 WVL WIS Blokrijden benodigd Oppakken blok Doorrijden met lage snelheid 1' Aanpassen snelheid 111 Aansluiten op wegrijdende file Maatregel uitgevoerd en afgemeld Normaal deelnemen aan het verkeer Figuur 5: Het proces blokrilden Pagina 24 van 32

27 8 Uitvoeringsscenario's Het proces voor een dynamische verkeersstop bij geplande werkzaamheden is beschreven in een eerder hoofdstuk. Het proces kent de processtap "Bepalen scenario". Wanneer een verkeersstop door de aannemer is aangevraagd, bereidt de WIS de verkeersstop voor. Hij bepaalt welk uitvoeringsscenario gebruikt moet worden afhankelijk van de situatie. Voor het realiseren van landelijke uniformiteit in de uitvoering van de verkeersstops zijn gestandaardiseerde uitvoeringsscenario's ontwikkeld voor de onderstaande situaties A t/m H. Scenario Aantal Rijbanen Aantal Rijstroken Beschikbaarheid_Signalering L A Nee B. 1 1 Ja C. 1 2 Nee D. 1 2 Ja E. 1 3 Ja F. 1 4 Ja G. 1 5 Ja H. 1 6 Ja Figuur 7: Mogelijke uitvoeringsscenario's Welke uitvoering wordt gekozen? Uitvoering verkeersstop op één rijstrook. Uitvoering verkeersstop op één rijstrook zonder gebruik te maken van signalering. Uitvoering verkeersstop op twee rijstroken. Uitvoering verkeersstop op twee rijstroken, eventueel gebruik van signalering. Uitvoering verkeersstop op twee rijstroken, er is één rijstrook afgekruist t.b.v. de werkzaamheden. Uitvoering verkeersstop op vier rijstroken. F. 1. Uitvoering verkeersstop op twee rijstroken, er zijn twee rijstroken afgekruist t.b.v. de werkzaamheden. F.2. Uitvoering verkeersstop op twee rijstroken, er is één rijstrook afgekruist t.b.v. de werkzaamheden en er wordt één rijstrook afgekruist op aanvraag van de WIS t.b.v. de verkeersstop. F.3 Uitvoering verkeersstop op twee rijstroken, er is geen rijstrook afgekruist t.b.v. de werkzaamheden en er worden twee rijstroken afgekruist op aanvraag van de WIS t.b.v. de verkeersstop. Uitvoering verkeersstop op vijf rijstroken*, idem vier rijstroken. Uitvoering verkeersstop op zes rijstroken*, idem vier rijstroken. *) Deze situaties zijn vooralsnog zeldzaam en worden niet meegenomen in de opleiding. In de praktijk betekent dit dat verkeersstops op vijf en zes rijstroken altijd in samenwerking met de politie uitgevoerd worden. Pagina 25 van 32

28 Scenario Scenario s A t/m F1 Geplande verkeersstop uitvoeren in het werkvak Voor deze scenario's wordt alleen gebruikgemaakt van de al aanwezige signalering ten behoeve van de werkzaamheden. Scenario Scenario 1: J 1 Scenario Fl Rijichting t Rijn chbng t Rijrichting 4 Riyichtnc c Blok oppakken 61cR oppakken Blok oppakken Blok oppakken Scenario's A t/m H Geplande verkeersstop uitvoeren véér het werkvak Voor scenario's A t/m F.1 wordt wederom alleen gebruikgemaakt van de al aanwezige signalering ten behoeve van de werkzaamheden. Scenario F.2&F3 Voor scenario F.2 & F.3 moet gecommuniceerd worden met de verkeersceritrale en wordt er een kruis aangevraagd. Deze verkeersstop vindt plaats voor de afzetting, dit houdt in dat er geen actiewagen staat op bijvoorbeeld rijstroken 1 en 2. Deze rijstroken worden beveiligd door de signalering met een kruis en met een tweede voertuig Voertuig 1 rijdt over de 'open' rijstroken met "Volgen" en daarna "Stop". Het tweede voertuig heeft een pijl op de auto-drip met de richting waar de weggebruiker naartoe moet en uiteindelijk ook "Stop". Blok oppakken t Rijicbbng H Meerdere rijbanen naast elkaar en in tegenover gestelde richting Op meerdere rijbanen (in dezelfde richting) verkeersstops uitvoeren. Afspraak: De WIS op de hoofdrijbaan heeft de leiding en is voertuig 1, dit voertuig verzorgt alle communicatie met de betrokken partijen, dus de WIS in voertuig 2 communiceert alleen via voertuig 1. Afstemming hiervoor gebeurt ook in de voorbereiding. Op een rijbaan in twee richtingen verkeersstops uitvoeren. Pagina 26 van 32

29 Afspraak: In de voorbereiding wordt afgesproken wie de leiding heeft tijdens de verkeersstop, dus er vinden twee verkeersstops plaats, waarbij vier voertuigen zijn betrokken. Bij beide verkeerstops is er een voertuig 1. De voertuigen 1 van de verkeersstops stemmen af wie de leiding heeft. Verkeer na de verkeersstop weer op gang brengen Voor scenario's A t/m H geldt dat het op gang brengen op dezelfde wijze plaatsvindt. Na de verkeersstop wordt het verkeer op dezelfde rijstroken langs de afzetting geleid. Wanneer er een omzetting van de afzetting plaats heeft gevonden betekent dit dat het verkeer op gang wordt gebracht en dat dit naar de 'nieuwe' rijstroken wordt geleid. Pagina 27 van 32

30

31 9 Geraadpieegde bronnen Documenten: Voorstel Plan van Aanpak "Uitvoering verkeersstops" door KLPD en RWS, versie 0.9, Richtlijnen, Procesbeschrijving & scenario's verkeersstop, versie 3.0. Opleidingsmodule verkeerstop WIS. WIS-Klapper. Processenboekje Incident Management, Hulp bij incidenten - Rol en taak OvD- RWS, Programmabureau IM, Werkprocessen van de weginspecteur, Incident Management, september 2009 Wet- en regelgeving: Regeling verkeersregelaars Wegenverkeerswet Besluit administratieve bepalingen inzake het wegverkeer (BABW, 26 juli 1990). Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990 (RVV 1990). Overig: De procesbeschrijvingen zijn door de begeleidingsgroep opleiding WIS van de KLPD geactualiseerd en gevalideerd. Ook zijn ze in de praktijk getoetst tijdens werkzaamheden. Het wettelijke en juridische kader is getest door de Juridische Dienst van Rijkswaterstaat. Pagina 29 van 32

32 Richthjn Dynamisch Verkeersregelen

33 Bijlage n Gebruik auto-drip De auto-drip is bedoeld om de weggebruikers te informeren bij calamiteiten, wegwerkzaamheden, onderhoud of kans op filevorming. Voor de uitvoering van verkeersstops wordt de weggebruiker geïnformeerd door de tekst "STOP" op de auto- DRIP. De getoonde teksten en grafische beelden kunnen op meer dan 300 meter afstand worden gelezen. De display wordt geheel hydraulisch uitgeschoven tot boven de cabine (inclusief zwaaibalk) bij het tonen van teksten of figuraties. Tijdens het tonen van teksten/ figuraties kan er gereden worden tot een snelheid van 120 km/u. De auto-drip is voorzien van een robuust uitgevoerde afsluitbare werktuigkist. Teksten De te tonen teksten voldoen aan de in bijlage II, behorende bij het RVV 1990, beschreven geldende verkeerstekens. De auto-drip wordt voorzien van de teksten; VOLGEN.. STOP. De teksten moeten in het gebruik programmeerbaar zijn door middel van een knoppenkast die van tevoren ingesteld is. De teksten dienen volgens de wetgeving met rode tekst weergegeven te worden. Bij (eventueel) witte of oranje teksten is het gebruik van rode lampen verplicht voor wettelijke geldigheid. Pagina 31 van 32

34 Richt'ijn Dynamisch Verkeersregelen

35 bureau Lmanagemer1 Dit is een uitgave van Rijkswaterstaat Kijk voor meer informatie op of bel (ma t/m zo o uur, gratis) Oktober DVSI009TDO2O