Onderzoek naar een dorpscoöperatie..in Nieuw-Dordrecht?

Transcriptie

1 Onderzoek naar een dorpscoöperatie..in Nieuw-Dordrecht? Doel: Vaststellen in welke mate de bewoners van Nieuw Dordrecht eigen regie willen en zo ja op welke thema s/werkterreinen. 1. Voorstellen van de interviewer 2. Reden van dit onderzoek 3. Uitleggen wat een dorpscoöperatie kan zijn 4. Voorbeelden van vergelijkbare burgerinitiatieven 5. Hoe verder 6. Vragen over voor welke zaken een burgerinitiatief inzetbaar kan zijn 7. Persoonlijke belangstelling en vaardigheden 8. Gegevens van de geïnterviewde 1. Voorstellen van de interviewer Al enige tijd wordt nagedacht onder andere door Plaatselijk Belang en Emmen Revisited over de mogelijkheid een dorpscoöperatie op te richten in Nieuw-Dordrecht. In opdracht van de gemeente Emmen helpt adviesbureau STAMM uit Assen ons daarbij. Op 15 april jl. zijn een aantal bewoners van Nieuw-Dordrecht door STAMM in De Klink gevraagd om samen een Kopgroep van bewoners op te zetten. Dat is gelukt. De Kopgroep heeft met STAMM deze vragenlijst gemaakt. De Kopgroep bestaat inmiddels uit 9 personen. Omdat dit een dorpsbreed initiatief wordt, is het van belang hierover zoveel mogelijk met alle gezinnen in het dorp te hebben gesproken. Daarom is het idee dat ieder lid van de Kopgroep zelf tenminste tien interviewers werft. Dat kan door ze zelf te werven of door drie interviewers te onderzoek dorpscoöperatie 20 juni / 9

2 werven en deze drie elk weer drie of een combinatie van beide. In totaal zijn er dan circa 100 interviewers aan de slag. Ik ben NAAM en ik ben een van die interviewers. En dat is dan wat we nu aan het doen zijn, een gesprekkenronde waarbij alle huishoudens in het dorp bezoek krijgen van een medebewoner. 2. Reden van dit onderzoek Er zijn twee belangrijke redenen voor dit onderzoek. - Burgerkracht. Er is enkele jaren geleden een maatschappelijke ontwikkeling op gang gekomen voor meer zelfbestuur en meer zelfbeschikking van burgers. We noemen dit burgerkracht. De overheid heeft dit onderkend en ondersteunt die ontwikkeling. Minister Donner heeft er een paar jaar geleden zelfs een handtekening voor gezet. Dat was voor de grote bezuinigingen. - Bezuiniging. De gemeente moet de komende jaren steeds meer bezuinigen en wil in de toekomst anders werken. Er komen minder ambtenaren en er kan meer werk door de burgers zelf worden gedaan. Dat gaat veel verder dan alleen vrijwilligerswerk. De gedachte is dat als burgers het zelf samen organiseren dit beter en voordeliger kan. Burgerparticipatie heeft uiteraard met financiën te maken (noodzakelijke bezuiniging) maar is ook een filosofie. Burgers zijn namelijk zelf ook verantwoordelijk. Het doel van dit onderzoek is: Vaststellen in welke mate de bewoners van Nieuw Dordrecht eigen regie willen en zo ja op welke thema s/werkterreinen. Nieuw-Dordrecht krijgt van de gemeente Emmen als enige van alle dorpen en wijken de mogelijkheid om dit onderzoek uit te voeren. Dat is een unieke kans voor Nieuw-Dordrecht. 3. Uitleggen wat een dorpscoöperatie kan zijn Een dorpscoöperatie is een democratische vereniging met leden en een bestuur. Een dorpscoöperatie als vereniging is ook een rechtspersoon. Dat wil zeggen dat de coöperatie, als dat gunstig is voor het dorp, goederen kan bezitten en contracten kan afsluiten. Een dorpscoöperatie kan werkzaam zijn op het gebied van - zorg en wonen - verkeersveiligheid - uiterlijk aanzien van het dorp Naast materiële (geld) aspecten speelt ook het niet materiële (de sociale factor) een belangrijke rol, ofwel hoe gaan we met elkaar om. Het aloude noaberschap keert terug als dorpscoöperatie, maar dan in een moderne jas. We kennen elkaar weer en we hebben wat voor elkaar over. De dorpscoöperatie kan zich bedrijfsmatig ontwikkelen, door bijvoorbeeld mensen in dienst te nemen en werk uit te besteden. Daarvoor moeten zaken als een BTW nummer, bankrekening en inschrijving bij de kamer van Koophandel geregeld worden. De insteek is zoveel mogelijk werkzaamheden in het dorp door bewoners (en bedrijven) in het dorp zelf te laten doen. Zij kennen het dorp immers het beste. Natuurlijk hebben wij niet overal onderzoek dorpscoöperatie 20 juni / 9

3 verstand van. Daarom zal zeker ook van kennis van ambtenaren van de gemeente Emmen en andere specialisten gebruik worden gemaakt. Als we zelf verantwoordelijk zijn, zal de gemeente terughoudender kunnen zijn met regels en voorschriften. STAMM onderzoekt of Nieuw-Dordrecht een regelvrij gebied kan worden. Dat gaat best wel ver. Maar speeltoestellen (als voorbeeld) in openbaar gebied hoeven dan niet meer gekeurd te worden door de NVWA (Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit). Of bouwen in Nieuw-Dordrecht wordt een stuk eenvoudiger zonder bestemmingsplannen. In Nieuw Dordrecht maakten bewoners een dorpsprogramma. In dat kader ontstond ook de gedachte om in Nieuw Dordrecht een dorpscoöperatie op te zetten, een bedrijf van het dorp (voorbeeld is de Boermarke). Met zo n dorpsbedrijf krijgt het dorp meer grip op de eigen leefomgeving, bijvoorbeeld op het openbaar groen. Een Dorpscoöperatie verricht net als elk bedrijf werkzaamheden tegen betaling. Als met de gemeente Emmen wordt afgesproken dat het groenonderhoud door de Dorpscoöperatie wordt gedaan staat daar een budget tegenover. Het dorp kan dan zelf beslissen hoe dat wordt uitgevoerd: met betaalde krachten, met dorpse aannemers of met vrijwilligers, of in een combinatie. Als er geld overblijft of winst wordt gemaakt is die opbrengst voor het dorp. 4. Voorbeelden van vergelijkbare burgerinitiatieven In Engeland is al langer ervaring met burgerinitiatieven. Een dorpscoöperatie heet in Engeland een trust. Dichterbij huis heeft Valthermond eind 2012 een dorpsbedrijf (De Ommezwaoi) opgericht om sluiting van het gemeentelijk zwembad De Zwaoi te voorkomen. Het is gelukt met de inzet van zestig vrijwilligers, werving van donateurs en sponsors, meer bezoekers en samenwerking met de voetbalclub, de tennisvereniging en het medisch centrum twee ton te bezuinigen op de jaarlijkse zwembadkosten zonder dat het zwembad sluit. Een ander mooi voorbeeld van burgerkracht is Mondenzorg. De samenwerkende dorpsbelangenverenigingen van Weerdinge, Nieuw-Weerdinge, Roswinkel, Emmer-Compascuum, Emmer-Erfscheidenveen en Foxel-Scholtenskanaal hebben zich verenigd in het EOP platform de Monden en met Mondenzorg wordt hulp en zorg dichterbij de bewoner gebracht via de zogenaamde Noaberhuussen die in april 2013 van start zijn gegaan. De Noaberhuussen zijn bemand en voorzien van een centraal telefoonnummer waardoor zij de hele werkweek bereikbaar zijn voor vragen om hulp of ondersteuning. Er zijn diverse partijen uit de vrijwillige- en professionele zorg uitgenodigd om mee te doen aan dit project en dat is met enthousiasme ontvangen. Maar Mondenzorg gaat verder, ook de jeugdzorg is hierbij ondergebracht en inmiddels is er een project gestart waarbij mensen zonder werk elkaar vinden en samen op zoek gaan naar wegen om weer werk te vinden. In Nieuw-Dordrecht willen we toch zeker niet achterblijven? onderzoek dorpscoöperatie 20 juni / 9

4 5. Hoe verder Elke interviewer doet 5 tot 10 interviews. In Nieuw-Dordrecht staan 652 woningen (waarvan ruim drie kwart particulier bezit is). Op 1 januari 2011 woonden er 1674 inwoners in Nieuw-Dordrecht (bron: Dorpsprogramma). Met circa 100 interviewers willen we alle 652 woningen bezoeken en daarmee alle bewoners van Nieuw-Dordrecht bereiken. Het resultaat van de interviews worden in de Nieuw-Dordtenaar gepubliceerd. De Kopgroep heeft als voornemen dat de dorpscoöperatie er komt als tenminste 1/3 van de inwoners hier voorstander van is. Omdat het voor ons allemaal nieuw is weten ook wij nog niet hoe het dan precies verder gaat. De hulp van STAMM (en de gemeente) is daarbij nodig. Als er een dorpscoöperatie komt zal Plaatselijk Belang in een nader te bepalen vorm daarin ook betrokken worden. Deze toelichting mag de geïnterviewde behouden. We gaan nu met het echte onderzoek beginnen. onderzoek dorpscoöperatie 20 juni / 9

5 De vragen bij het onderzoek naar een dorpscoöperatie. 6. Vragen over voor welke zaken een burgerinitiatief inzetbaar kan zijn De vraag is of u mogelijkheden ziet dat burgerkracht (een dorpscoöperatie) ingezet kan worden om in eigen regie werkzaamheden uit te voeren en daarmee verbeteringen bereikt op een aantal thema s. Heeft u daarvoor suggesties, met wie zou kunnen worden samengewerkt en/ of welke instanties zijn daarvoor nodig, komt in alle vragen terug. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat volgens u geen verbetering nodig is omdat er geen knelpunten zijn. A. Openbaar gebied (groen, inrichting, wegen en paden) B. Veiligheid (sociale veiligheid, verkeer, leefomgeving) C. Samenhang en ontmoeten (o.a. De Klink, cultuur, begraafplaats) onderzoek dorpscoöperatie 20 juni / 9

6 D. Wonen en voorzieningen (winkels) E. Zorg (thuishulp, ouderen, gehandicapten, jeugdzorg, zorg voor jonge kinderen)... F. Brede school en (buitenschoolse) activiteiten, voor- tussen- en naschoolse opvang... G. Zijn er nog andere items die niet genoemd zijn, maar waar u wel wat van vindt? Andere thema s? ( ) ja ( ) nee ( ) weet niet zoals sport, en/ of toerisme, en/ of verenigingen of anders?... onderzoek dorpscoöperatie 20 juni / 9

7 7. Persoonlijke belangstelling en vaardigheden Wat is voor uzelf belangrijk? (niet voorlezen; maximaal drie antwoorden) Te denken aan hobby s, activiteiten, school, vereniging en dergelijke. ( ) gezin/kinderen ( ) school ( ) tuin ( ) sport ( ) muziek ( ) andere hobby, namelijk.. ( ) mijn vereniging ( ) vrijwilligerswerk ( ) activiteiten in het dorp ( ) mijn werk ( ) anders, namelijk Wat doet u graag? Stel, er komt inderdaad een Dorpscoöperatie. Zou die dan een rol kunnen spelen bij meer grip en eigen regie van het dorp? Kan die er voor zorgen dat Nieuw-Dordrecht meer dan nu zelf bepaalt wat er in het dorp gebeurt? Kunnen er verbeteringen op eerder besproken thema s beter opgelost worden als het dorp ze zelf aanpakt? Bent u voorstander van het opzetten van een Dorpscoöperatie? ( ) ja ( ) nee, omdat.. ( ) weet niet, hangt af van.. Ziet u daar voor uzelf een rol in? ( ) nee ( ) ja, organisatorisch, bestuurlijk, beleidsmatig, leidinggevend ( ) ja, in de uitvoering, namelijk.. onderzoek dorpscoöperatie 20 juni / 9

8 8. Gegevens van de geïnterviewde geslacht: ( ) man ( ) vrouw leeftijd: adres: aantal personen in uw huishouden: ( ) 1 persoon ( ) 2 personen ( ) meer dan 2 personen zijn er thuiswonende kinderen: ( ) ja ( ) nee zo ja, in welke leeftijdscategorieën vallen zij? ( ) 0 tot en met 3 jaar ( ) 4 tot en met 8 ( ) 9 tot en met 12 ( ) 12 tot en met 19 betaalde baan: ( ) ja ( ) nee zo ja, waar? ( ) eigen dorp ( ) elders in de gemeente ( ) elders in de provincie ( ) anders,.... beroep? eigen onderneming ( ) ja ( ) nee zo ja, type onderneming? onderzoek dorpscoöperatie 20 juni / 9

9 De antwoorden die u opgeeft worden anoniem gerapporteerd en vertrouwelijk behandeld. We noteren wel graag uw adres (als u dit opgeeft ontvangt u de uitslag per mail) en uw naam en adres etc. om u op de hoogte te houden van de resultaten en om eventueel contact met u op te nemen voor het geval u actief wilt meewerken, iets heeft gesuggereerd of gevraagd. Voorletters en naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoonnummer: Mobiel: Wij danken u van harte voor uw medewerking!! onderzoek dorpscoöperatie 20 juni / 9