Overzicht uitvoering generieke acties bij Actieplan Bedrijventerreinen

Transcriptie

1 Bijlage 1 Overzicht uitvoering generieke acties bij Actieplan Bedrijventerreinen Ter ondersteuning van voldoende bedrijventerreinen voor een duurzame economische groei, zijn in het Actieplan Bedrijventerreinen 23 actiepunten geformuleerd. In het navolgende een verslag op hoofdlijnen van de uitvoering van deze actiepunten. KWANTITATIEVE DOELSTELLINGEN BEDRIJVENTERREINEN ACTIE 1 Actualiseren nationale doelstelling nieuwe bedrijventerreinen aan de hand van de Bedrijfslocatiemonitor (CPB) Eind 2004 zal de Staatssecretaris van EZ zonodig de nationale doelstelling voor nieuwe bedrijventerreinen ( hectaren tot en met 2020) aan de hand van de nieuwe economische scenario s en de berekeningen van het CPB actualiseren. Het CPB heeft in verband met het later gereedkomen van de nieuwe economische scenario s eind 2005 een nieuwe uitgave van de Bedrijfslocatiemonitor gepubliceerd 1. Het CPB verwacht dat de vraag naar bedrijventerreinen tot 2020 circa hectare zal bedragen. Dit betekent dat de ambitie van hectare nieuwe terreinen tot 2020 uit het Actieplan Bedrijventerreinen gehandhaafd blijft. Deze actie is ACTIE 2 EZ-doelstelling herstructurering herijken aan de hand van de definitieve inzet van GSB-middelen Inzet van de GSB-middelen zal op voorstel van de steden en in overleg tussen steden en EZ worden vastgelegd bij het sluiten van de GSB-convenanten in het voorjaar van De EZdoelstelling voor herstructurering van bedrijventerreinen (3.500 hectaren tot en met 2012) zal begin 2005 aan de hand van de definitieve GSB-inzet zo nodig worden geactualiseerd. De ambities van de steden in de GSB-convenanten passen binnen de EZ-doelstelling voor herstructurering van bedrijventerreinen. Deze EZ-doelstelling blijft derhalve gehandhaafd. De actie is hiermee REGELINGEN ACTIE 3 - Stimuleringsregeling innovatieve bedrijventerreinen / Architectuurprijsvraag Om innovatieve (aanpak van) bedrijventerreinen te stimuleren zal de Staatssecretaris van EZ eind 2004 komen met een nieuwe bredere regeling. Het verbeteren van de proceskant bij herstructurering en nieuw ontwikkeling is breder toe te passen dan op het (programma) duurzame bedrijventerreinen. Als invulling van deze actie heeft EZ vorig jaar september een prijsvraag architectuur bedrijventerreinen uitgeschreven. Deze prijsvraag daagt architecten uit om met ideeën te komen voor 1 Kamerstukken II , en , nr. 58.

2 de verbetering van de architectuur van bestaande grootschalige óf binnenstedelijke bedrijventerreinen. Een aparte prijs prikkelt gemeenten en projectontwikkelaars om voorbeelden in te dienen van reeds uitgevoerde en geslaagde projecten. De drie prijzen voor de beste ideeën om bestaande bedrijventerreinen een kwaliteitsimpuls op het gebied van de architectuur te geven, zijn onlangs uitgereikt. Dit najaar vindt een landelijke manifestatie plaats voor gemeenten en andere opdrachtgevers over publiek opdrachtgeverschap. Tijdens die manifestatie zal een praktijkgerichte aanpak van architectuur op bedrijventerreinen centraal staan. In workshops kunnen de deelnemers van elkaar leren hoe verbetering van de architectonische kwaliteit van bestaande bedrijventerreinen kan worden gerealiseerd. Deze actie is PILOTS ACTIE 4 - Veilig ondernemen: Pilot preventie criminaliteit. Medio 2004 start een pilot preventie criminaliteit om de veiligheid op bedrijventerreinen structureel te verhogen. Onderzocht zal worden op welke wijze mogelijke oplossingen samen met de betrokken partners zijn te realiseren. Deze pilot sluit aan bij het actieplan Veilig Ondernemen (Binnenlandse Zaken/Justitie) Het bedrijventerrein Reinierpolder in Steenbergen is het nationale pilot-project voor veilige bedrijventerreinen (pilot preventie criminaliteit). Daarom heeft EZ ervoor gekozen dit bedrijventerrein te adopteren. Mede om die reden heeft EZ financiële middelen uit de subsidieregeling aanpak urgente bedrijvenlocaties beschikbaar gesteld. De inzet is het verminderen van het aantal inbraken met een kwart binnen drie jaar. Ik heb Reinierpolder in augustus 2006 bezocht en geconstateerd dat ongeveer de helft van de ondernemers op het terrein inmiddels participeert in de pilot. Om het paaltjessysteem tegen inbraken te realiseren is deelname van 70% van de ondernemers nodig. Deze pilot loopt tot 1 januari ACTIE 5 - Pilot publiek-private en gebiedsgerichte samenwerking EZ start een pilot op Moerdijkse Hoek om ervaring op te doen met samenwerking tussen publieke en private partijen bij ontwikkeling van een bedrijventerrein. Ontwikkelingsplanologie is een belangrijke nieuwe ontwikkeling. Van rijkszijde staat de onderlinge afstemming en een hechtere samenwerking met de provincie en regio centraal, onder andere bij planning en financiering. De pilot is in 2003 gestart. In opdracht van de Staatssecretaris van EZ is een onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van een publiek-private samenwerking. Dit onderzoek is Belangrijkste uitkomsten hiervan zijn dat een private partner uit de financiële sector een meerwaarde kan leveren (financieel, management). Bij het benodigde grond- en waterwerk zal een Design-Build-Maintain-contract voordelen opleveren; het bestek, bouwen en onderhoud wordt dan door een marktpartij via inschrijving verkregen. Deze actie is ONDERZOEK ACTIE 6 Bedrijfsverplaatsing EZ zal de problematiek van bedrijfsverplaatsing en mogelijke oplossingen in kaart brengen. Voor sommige bedrijven is de situatie zo lastig dat het huidige functioneren onder druk staat, waardoor ze niet optimaal functioneren en mogelijk naar het buitenland verhuizen. Uit onze

3 eerste inventarisatie blijkt dat het om meer dan 150 grotere gevallen gaat. EZ krijgt regelmatig verzoeken om een ruimtelijk scheefgegroeide situatie op te lossen. Er zijn twee onderzoeken De uitgevoerde maatschappelijke kosten-batenanalyse toont een gematigd positieve score voor bedrijfsverplaatsing. Belangrijkste reden voor deze score is de veelal plaatsvindende transitie van de locatie van bedrijfsbestemming in woonbestemming. Daarmee neemt in het algemeen de grondwaarde sterk toe. Inventarisatie van probleemgevallen heeft een lijst van 53 gevallen opgeleverd, waar bedrijfsverplaatsing uitvoerbaar is, binnen een selectie van meer dan 160 gevallen. Deze actie is hiermee ACTIES 7 en 8 Private markt Inventariseren van kansen en belemmeringen voor privaat ontwikkelen en beheren van bedrijventerreinen. Het rijk (VROM en EZ) zal vervolgens met private partijen een verkenning uitvoeren naar de daadwerkelijke bereidheid van de markt om investeringen te doen in de ontwikkeling en herstructurering van bedrijventerreinen tot werklandschappen. EZ heeft voorafgaande aan deze gezamenlijke verkenning al een eerste inventarisatie van de mogelijkheden voor private betrokkenheid gemaakt. Enkele uitkomsten hiervan zijn: perspectief is een markt waar productie en beheer voornamelijk in private handen zijn (ontwikkelaars, beleggers en participerende ondernemers) en - decentrale - overheden zich vooral richten op visie en randvoorwaarden. dit is een geleidelijk proces dat vooral vraagt om een mentaliteitsverandering, bij gemeenten én private partijen. bundeling van kerncompetenties op het vlak van ondernemerschap, risicomanagement en kostenbeheersing is essentieel. Het Kabinet heeft in de Uitvoeringsagenda Ruimte aangegeven dat, mede naar aanleiding van het VROM-raadadvies Werklandschappen, de ministeries van VROM en EZ een verkenning zullen uitvoeren naar de daadwerkelijke bereidheid van de markt om investeringen te doen in de ontwikkeling en herstructurering van bedrijventerreinen. De verzamelde informatie in het kader van het visiedocument zal als input worden gebruikt voor deze verkenning. ACTIE 9 - Inventarisatie oplossingen problematiek free riders Om snelle veroudering van bedrijventerreinen te voorkomen is goed onderhoud en beheer nodig. Een aantal gebruikers van het terrein weigert mee te doen aan structurele financiering van het beheer van het terrein, de zogenaamde free-riders. EZ zal mogelijke oplossingen inventariseren. Samen met de landelijke ondernemersorganisaties en het Ministerie van Justitie is een handleiding voorbereid welke stappen lokale ondernemersorganisaties kunnen zetten om een draagvlak te verwerven voor plaatselijke maatregelen. Deze actie is Het collectief beheer van bedrijventerreinen via parkmanagement raakt steeds meer ingeburgerd onder gemeenten en bedrijven. RUIMTELIJKE ORDENING EN BEDRIJVENTERREINEN ACTIE 10 Besluit over werkgroep strijdige regelgeving Op basis van meldingen bij het meldpunt strijdige regels overweegt de Staatssecretaris van EZ sectorgerichte werkgroepen in te stellen. De Staatssecretaris zal eind 2004 een besluit nemen over de opzet van een werkgroep bedrijventerreinen.

4 De regelgeving die voor bedrijventerreinen relevant is betreft vooral ruimtelijke ordening en milieu. Die regelgeving is niet zozeer onderling strijdig, maar is wel cumulatief van aard, met andere woorden er zijn vele procedures nodig, voordat de eerste schop de grond in kan. Het Kabinet heeft zijn aandacht dan ook vooral gericht op versoepeling van die procedures. Hierdoor heeft deze actie een andere invulling gekregen. EZ heeft geen aparte werkgroep strijdige regelgeving op bedrijventerreinen opgericht, maar haakt aan op het reeds lopende traject vereenvoudiging van de wet op de ruimtelijke ordening (Wro) en op ingezette wegen ter versoepeling van de milieuwetgeving. Voorbeeld is het traject ter vereenvoudiging van de procedures voor milieu-effectrapportages. In de praktijk is overigens gebleken dat niet zozeer de formele wetgeving, als wel belangentegenstellingen de voortgang van procedures tot realisering van bedrijventerreinen vertragen. Een goede projectorganisatie voor een bedrijventerrein is daarom steeds onontbeerlijk. ACTIES 11 en 12 Bedrijventerrein en omgeving: Pilot NIMBY-bedrijven: Inpassing zware industrie en Pilot zonering In juni 2002 heeft de provincie Gelderla nd het project Inpassing Zware Industrie (IZI) gestart. Voor het succesvol inpassen of verplaatsen van milieuhinderlijke en risicovolle bedrijven wil het project IZI inzicht krijgen in de factoren en actoren die een rol spelen bij deze processen. EZ heeft deelgenomen aan de tweede fase van IZI, die eind vorig jaar is Deze pilot geeft input voor de actie zonering. Het Kabinet haakt met vernieuwing van het VNG-boekje bedrijven & milieuzonering in op een pleidooi van de Stichting Natuur en Milieu en 4 provinciale milieufederaties voor een nieuwe methode van zonering voor bedrijventerreinen en categorisering van bedrijven. In de eerste fase van IZI is in de provincie Gelderland een verkenning uitgevoerd naar de factoren die een rol spelen bij het ontstaan van probleemsituaties rond bedrijven in de hogere milieucategorieën. In de tweede fase, waarin ook het Ministerie EZ participeerde, is door de provincie een aantal oplossingsrichtingen geformuleerd voor bestaande probleemsituaties, maar ook ter voorkoming van nieuwe. Het gaat daarbij om een mix van ruimtelijke, bestuurlijke, technologische en financiële maatregelen, waarbij maatwerk steeds noodzakelijk is. Het project is in 2005 conform de vooraf geformuleerde doelstellingen Deze pilot levert input voor de actie Zonering. Deze actie wordt ingevuld met vernieuwing van de VNG-publicatie Bedrijven en milieuzonering. EZ werkt in dit verband samen met VROM, VNG, IPO en Stichting Natuur en Milieu. Het Groene Boekje is een indicatief instrument voor gemeenten om hinderveroorzakende en hindergevoelige functies met elkaar in evenwicht te brengen. Een nieuwe uitgave van het boekje wordt voorjaar 2007 verwacht. KENNISOVERDRACHT ACTIES 13, 14 en 15 Communicatiekanalen over bedrijventerreinen: - (13) - nieuwsbrief bedrijventerreinen (14) - Kennisplatform bedrijventerreinen (15)

5 Kennis versnelt het proces van het realiseren of herstructureren van bedrijventerreinen. Het gaat om het bundelen en transparant maken van kennis, maatwerk, opdoen van praktijkervaring en het invullen van kennishiaten. In dit kader houden de website en de nieuwsbrief bezoekers kort en krachtig op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen rond bedrijventerreinen. Ik heb in 2004 tevens een kennisplatform in het leven geroepen dat gedurende 2 jaar budget van EZ ontvangt. De bestaande kennis is nog niet voldoende ontsloten. De verwachting is dat er voldoende andere initiatieven komen om kennis transparant en op maat te verspreiden. SenterNovem heeft het kennisprogramma verzorgd. Via het Kennisplatform zijn diverse brochures uitgebracht en symposia georganiseerd over onder andere financiering van herstructureringsprojecten, parkmanagement en regionale samenwerking op bedrijventerreinen. Er is een goed netwerk ontstaan tussen de deelnemers, die elkaar weten te vinden en van elkaar leren. Er zijn ook diverse private initiatieven ondernomen, zoals het vakblad Bedrijventerrein, dat sinds vorig jaar verschijnt. Het Kennisplatform is inmiddels ondergebracht in het Kenniscentrum Grotestedenbeleid. De site bestaat al enige jaren en de opzet is onlangs geactualiseerd. Op deze website zijn onder andere vele publicaties, voorbeelden van bedrijventerreinen en een monitor over top- en GSB-projecten te vinden. De site bevat ook een archief van de nieuwsbrief bedrijventerreinen. Deze veel gelezen brief is dit voorjaar vervangen door de nieuwsbrief Pieken in de Delta. Het thema bedrijventerreinen vormt hierbinnen een belangrijk onderdeel. OVERIG ACTIE 16 Pilot zorgvuldig ruimtegebruik Eind 2004 zal EZ een pilot starten. Deze pilot bouwt voort op bestaande inzichten (MDW (Marktwerking Deregulering en Wetgevingskwaliteit). Eerste resultaten van deze pilot in 2005 verwacht. Gebleken is dat diverse gemeenten, Kamers van Koophandel, Habiforum en andere partijen reeds actief zijn op het gebied van zorgvuldig ruimtegebruik, mede naar aanleiding van onderzoek en workshops die EZ en bouwbranchevereniging AVBB in de afgelopen jaren hebben georganiseerd over dit thema. Daarom is er vanaf gezien op dit punt nog een aparte pilot te starten. ACTIE 17 Pilot architectuur De Staatssecretaris van EZ zal in overleg met de ministers van OCW, LNV, V&W en VROM een pilot architectuur starten die aansluit op het interdepartementale project Architectuur & Bedrijventerreinen. De vraag is hoe zonder extra regels toch de kwaliteit van de individuele bebouwing kan verhogen. De pilot levert informatie op over de proceskant van het ontwikkelen van een aantrekkelijk landschappelijk en stedenbouwkundig verantwoord terrein. EZ zal de pilot 'architectuur en bedrijventerreinen' uit het Actieplan Bedrijventerreinen richten op het nationaal bedrijventerrein Hoeksche Waard. Deze zal dan zijn gericht op het samen met provincie en regio ontwikkelen van een goede inpassing van het bedrijventerrein in zijn omgeving. In de Noordrand van de Hoeksche Waard wordt een nieuw havengerelateerd bedrijventerrein ontwikkeld, waarbij er rekening mee wordt gehouden dat de Hoeksche Waard is aangewezen als nationaal landschap.