MER 1. In de komende weken zijn er informatieavonden. Die vindt u in plaatselijke kranten en op de RONA-site, knop Agenda.

Transcriptie

1 MER 1 Mei 2013 Inleiding De milieueffectrapportage, deel 1 is uit. Die gaat enkel over de keuze van een route tussen Zutphen en Hengelo. Op basis van deze rapportage, de reacties van omwonenden op die rapportage en natuurlijk ook andere rapporten wordt in oktober/november een beslissing genomen over welke route gekozen wordt. Daarna komt milieueffectrapportage deel 2. Die gaat over de route van Elst tot en met Oldenzaal, inclusief de gekozen route tussen Zutphen en Hengelo. Die rapportage zal gedetailleerder zijn. In de komende weken zijn er informatieavonden. Die vindt u in plaatselijke kranten en op de RONA-site, knop Agenda. Reageren Geef uw reactie op het MER 1e fase en de onderliggende onderzoeken. U kunt van 21 mei tot en met 8 juli 2013 reageren. Dat kan op 2 manieren: Met het digitale reactieformulier kunt u uw reactie en eventuele bijlagen (maximaal 10 MB) versturen. Mailen naarinfo@centrumpp.nl. Nadere informatie Mocht u vragen hebben over hoe u kunt reageren of andere vragen over het proces, neem dan contact op met het Centrum Publieksparticipatie via telefoonnummer Deze nieuwsbrief Deze nieuwsbrief is vooral geschreven als hulp, voorbereiding voor de informatiebijeenkomsten en/of reacties naar de plannenmakers. Het geeft inzicht in een aantal onderwerpen die vlgs. het RONA voor omwonenden van belang zijn. Er staat informatie en over die informatie kunnen vragen worden gesteld. Meest staan er complete vragen, soms aanzetten voor zelf verder te bedenken vragen. Het is juist goed als ieder zijn eigen vragen en commentaar geeft. De hier gestelde vragen zijn bedoeld om te helpen bij het stellen van vragen en het geven van reacties. De Informatie en de vragen. Algemeen Een leefbare goederentrein Een leefbare goederentrein heeft geen gevaarlijke stoffen, voel je niet, hoor je niet, je mag hem zien. Zouden overheid en spoorvervoerders die uitdaging aan kunnen gaan? Het lijkt van niet. Leefbaarheid is bij de overheid verworden tot een bij wet gestelde minimaal eisenpakket van leefbaarheid. Die mag de overheid niet te veel kosten, het wegmiddelen van overlast is het belangrijkste instrument is om aan de wet te voldoen en de situatie niet ernstiger mag dan hij nu al ter plekke is. Middelen om te voldoen aan de wet kunnen weer een nieuwe situatie van onleefbaar scheppen: 4 meter hoge geluidswanden. Dat mag van de wet. Websites:

2 Rapporten lezen. Alle rapporten Hoofdrapport Karakter reportage. De sfeer van het stuk wordt bepaald door de referentiesituatie. Alle plannen zijn beter dan niets doen. Hoe meer treinen, hoe beter het wordt. Er is van uitgegaan dat er zoveel treinen rijden in 2030, de referentiesituatie. Wie stelt dat er dan zoveel treinen rijden, wie stelt dat de referentiesituatie zodanig gekozen moet worden dat het doorzetten van plannen altijd beter is, wie stelt dat je bij het maken van plannen niet mag uitgaan van de huidige situatie? En verder: Een tiental keren staat vermeld:..er is van uitgegaan dat.. 100x komt het woord beperkt voor Regelmatig worden de optredende effecten afgezwakt, bijv. op pag. 41 onder Geluid: Meer goederentreinen leiden tot meer geluidsproductie. Ook is rekening gehouden met het worden van de goederentreinen. Dat betekent dat er meer treinen over heen kunnen. Mitigeren zijn omstandigheden aandragen voor strafvermindering. De straf van de goederentreinen wordt dus lichter. Prognoses en referentiesituatie. Oorspronkelijke prognoses in R&D: Deventer - Almelo 94 en Almelo - Hengelo 98 Rapport Lange Termijn Perspectief juni 2012:: 20% minder. Prognoses MER 1 Deventer - Almelo 69 en Almelo - Hengelo 74. Besluit kamer 2013: Maatregelen naar 2028 verschoven. Kunnen de prognoses van de referentiesituatie dan nog kloppen voor 2030? Of zijn we nu al bezig met 204O? Van het aantal reizigerstreinen is aangenomen dat deze gelijk blijven aan die in de huidige situatie. De gehanteerde aantallen zijn weergegeven in tabel 2-1 en op blz. 38,Vervoer. In de MER/Trajectnota van 1998 werd gesteld dat de groei van agglotreinen een toename van spoorgoederenvervoer juist verhinderde. In stedelijke gebieden is steeds meer behoefte aan openbaar vervoer, oor railvervoer. Wat gebeurt er met de MER als er nog meer reizigerstreinen komen? Er is van uitgegaan dat de goederenvervoerders meer gebruik gaan maken van de Betuwe route als de treinen ook via Oldenzaal kunnen gaan rijden. Multi-spanningslocomotieven zijn nodig of worden het diesellocs? Beide soorten moeten dan ook apparatuur hebben om met elk beveiligingssysteem te kunnen werken. Personeel moet dan ook steeds meer baanvakbekendheid hebben. Welke aannames zijn aangenomen t.a.v. de keuzes van goederenvervoerders voor een traject? Websites: en

3 Er is van uitgegaan dat vervoer per short sea van Rotterdam naar Noord-Duitsland en verder duurder is. In de nota van Spoor naar Binnenvaart is te lezen in tabel 5.16 Langere vervoerstijden kan kloppen. Het shortsea schip is evenwel goedkoper. Hoe is men tot de conclusie gekomen dat het shortsea vervoer duurder is? Voor welke goederen is het snellere vervoer van belang? People Opvallend is in het hoofdrapport dat vele, zeer vele onzekerheden blijven in de mensgerichte thema s, terwijl de omgevingsgerichte thema s al vrij uitgebreid en concreet worden behandeld. Welke aspecten zullen de meeste mensen geïnteresseerd zijn? In de mensgerichte situaties wordt alles in principe op één hoop gegooid. Als trein over de Twentekanaallijn rijdt hebben mensen langs die lijn wel geluidoverlast en minder mensen langs de Twentelijn. Per saldo is dan misschien alles hetzelfde gebleven. Deze benadering maakt een vergelijking tussen de diverse varianten niet helder. De gekozen referentiesituatie doet ook nog een andere vraag rijzen. Hoeveel geluid geluidgehinderden zijn er nu? Geluid. Oorspronkelijk hadden wij hier een foto staan van een straat in Delden met 4 meter hoge geluidsmuren. Vanuit je woning kun je gezellig naar deze muur kijken. We wilden de foto graag plaatsen met onderstaande onderschriften. De onderzoeksrapporten hebben dat verboden. Slechts met hun toestemming mag het wel. Die tijd is nu te kort. Eigenlijk schandalig voor een onderdeel van een overheidsrapport. Delden: Landschapsschoon in de toekomst. Delden: Ouderwets landschapsschoon. Op RIVM site kan iedereen zijn geluidsbelasting vinden door postcode en huisnummer in te geven. RIVM > Thema s > Milieu & Leefomgeving > Geluid > Postcodegebied (in de tekst). Dat kunt u vergelijken met de kaarten op: Kopmaken Deventer Kopmaken Deventer 2 goederenpaden. Bathmen West 2 goederenpaden Bathmen Oost 2 goederenpaden Twentekanaallijn helaas niet aanwezig. In de bijlage lees ik?? db, maar het RIVM noemt?? db. Hoe kan dit? Wat is het maximum aan berekende gemiddelde geluidoverlast die op mijn woning mag komen? Waar zijn de contouren 5dB van de Twentekanaallijn? Websites:

4 Er wordt uitgegaan van de geluidsproductieplafonds. Die liggen 50 meter van het spoor. Vele voorgevels of achtergevels van woningen liggen binnen de 50 meter van het spoor (25 km en meer). Wat voor maatregelen worden genomen voor deze woningen? Wat zijn de kosten van die voorzieningen? Er wordt uitgegaan dat de plannen goed zijn voor de geluidoverlast. In de referentiesituatie zou er steeds meer geluidoverlast komen!?! Was juist de wet SWUNG niet bedoeld om dat tegen te gaan? Bekend is dat de huidige geluidswandjes langs de Twentelijn wettelijk geschikt zijn tot 44 goederentreinen? Geldt dit de gehele Twentelijn of enkel de plaatsen die met geel zijn aangeduid? Kan een te hoge geluidbelasting met 2 en/of 4 meter hoge geluidschermen worden opgelost bij hogere appartementen en/of flatgebouwen? Wat is het absolute maximum aan gemiddeld berekend geluidoverlast? Wat is het maximum aan berekende gemiddelde geluidoverlast dat op mijn woning mag komen? Cumulatie van geluid. Uit die berekening blijkt dat bij de optelling van geluid van het spoorverkeer bij dat van het wegverkeer het spoorlawaai over het algemeen dominant is. Dat komt omdat de optelling voornamelijk plaatsvindt bij kleinere wegen (die dicht bij het spoor liggen),en waarvan de geluidbelasting beperkt is. De trein voegt er dan ineens meer geluid aan toe. Deze objectieve erkenning wordt door de omwonenden evenwel subjectief beleefd. Dat betekent niet meer geluid, maar het verscheuren van de stilte. Die overgang is te groot. Slaapverstoring door geluid vindt niet plaats door het gemiddelde geluid, maar door het feitelijke geluid van het moment van de slaapverstoring. Wat zou daaraan gedaan kunnen worden? Circa 80% van de wagons zou geluidsarm zijn in 2020 en dus 20% niet. Verschil is circa 7-10 db. Wat is gemeten en hoe is dat in de cijfers verwerkt? Betreft dit Nederlands materieel en/of buitenlands materieel? Wat is de gemiddelde leeftijd nu en wat is de gemiddelde levensduur van de Nederlandse en buitenlandse locomotieven? Idem t.a.v. de Nederlandse en buitenlandse goederenwagons? In het rapport praat men over de werking van raildempers. Die werken niet op een emplacement bij een lage snelheid. Ze werken zeker niet bij het geluid van de buffers bij het optrekken en remmen van treinen. Wel van belang zijn het glad houden van de spoorstaven en het onderhouden van de wielen van de treinen. Met welke frequentie vindt glad slijpen van de baan plaats? Met welke frequentie vindt onderhoud van de wielen plaats, verdeeld over: o Nederlandse locomotieven en goederenwagons? o Buitenlandse locomotieven en goederenwagons? E worden diverse maatregelen genoemd voor geluiddemping, zonder dat de effectiviteit ervan is aangegeven. Bronmaatregelen zijn daarin het belangrijkste. Welke bronmaatregelen zijn er? Wat is hun effectiviteit? Welke nadelen zijn er aan verbonden? Welke niet-bronmaatregelen zijn er? Welke bronmaatregelen zijn er? Wat is hun effectiviteit? Websites: en

5 Externe veiligheid/omgevingsrisico S In het rapport wordt steeds gesproken over het vastgelegde risicoplafond. We weten dat RBMII (Risicoberekeningsmethode II) door de, helaas inmiddels opgeheven, Adviesraad Gevaarlijke Stoffen als niet robuust is beoordeeld. Nog steeds worden deze plafonds, die met het tekortschietende programma zijn berekend, als vaststaande feiten gehanteerd. De aantallen overwegen langs Twentelijn, Twentekanaallijn en IJssellijn zijn resp. Is de voorgeschreven toeslagfactor voor overwegen meegenomen in de berekeningen? Het te snel rijden in Wetteren was een der oorzaken van de ontsporing. Welke snelheden zijn meegenomen in de risicoberekeningen?. Verhoogde en verdiepte ligging van het spoor zijn naar onze informatie niet meegenomen. Almelo kent een verdiepte bak. In Hengelo, Wierden en Holten (deels) ligt het spoor op een spoordijk. Bij Bathmen komen ze eventueel ook verhoogd te liggen. Hoe denkt men met dit verhoogde risico om te gaan? De invloed van geluidsschermen (lengte en hoogte) kan niet in de berekening worden meegenomen. Hoe wordt omgegaan met de risico s (hulpdiensten kunnen er moeilijk bij) die deze schermen geven? Tegenwoordig wordt wel de correctiefactor voor een wissel meegenomen. Deze correctie wordt echter voor een trajectdeel, ongeacht het aantal wissels, slechts één maal toegepast. Dat levert een mooier getal op! Vanaf station Zutphen tot de aankomt in Hengelo liggen nu (via de Twentelijn) 18 wissels. Met Bathmen west of oost komen er 2 bij. Op de Twentekanaallijn liggen en blijven er 4. Bij kop te Deventer komt er een kruising bij. Hoe denkt men om te gaan met het rijden over deze wissels en kruispunten om ontsporing te voorkomen? Welk veiligheidssysteem gaat gelden om de treinen tot een absolute stilstand te kunnen brengen? Er wordt uitgegaan van 100% BLEVE-vrij rijden. Dat betekent tussen 2 ketelwagens met ontplofbare gassen en/of 2 ketelwagens met brandbare stoffen een wagon zit met zonder deze gevaarlijke gassen. Lege ketelwagens kunnen overigens ook ontploffen als re nog restanten van ontplofbare gassen of vloeibare vloeistoffen aanwezig zijn. BLEVE-vrij rijden is een convenant tussen Nederlandse vervoerders en ProRail. Hoe denkt men om te gaan met buitenlandse vervoerders? Is DB Schenker een Nederlandse of een Duitse vervoerder? Hoe controleert met dat het BLEVE-vrij rijden ook wordt uitgevoerd? Bekend is al dat deze drie lijnen geen plasbrandaandachtsgebied kennen daar er minder dan 3500 ketelwagens met brandbare vloeistoffen per jaar rijden. De Betuweroute kent die gebieden wel. Dat daar geen woningen liggen is logisch. Maar langs de Twentelijn, Twentekanaallijn en IJssellijn liggen 25 km aan woningen met minimaal een deel binnen deze gebieden. Een vraag lijkt hier zinloos. Het is afgekaart! Wagons, ketelwagens met gevaarlijke stoffen wagons mogen niet, kunnen beter niet stoppen. Maar bij het kop-maken in Deventer en op rood staande seinen moeten ze wel stoppen. Gaat een goederentrein met gevaarlijke stoffen onder alle omstandigheden voor op andere treinen om ongevallen te beperken? Hoe zit dat bij de brug te Zutphen? Hoe zit dat bij het emplacement Deventer (kruisend verkeer)? Hoe zit dat bij het station Almelo? Hoe zit dat bij het station Hengelo? Welke extra risico s zijn daaraan verbonden? Websites:

6 De kans is mede afhankelijk van: Onderhoud: Er wordt niet gerept over alle technische gebreken van het rollend goederenmaterieel. Gevaarlijke stoffen in enkele lange treinen of gevaarlijke stoffen verdeeld over vele treinen. De rijsnelheden. o Vragen over het onderhoud, de verdeling van de stoffen over veel of weinig treinen, over de rijsnelheden ter plekke. Wetteren heeft invloed. Vragen over het rioolstelsel, hoe de waterstromen ondergronds lopen i.v.m. drinkwater, etc.. Vragen over de bereikbaarheid van het spoor bij een incident Vragen over de informatie voor de brandweer, de kennis van de brandweer, de vaardigheden en de persoonlijke beschemingsuitrusting van de brandweer. Trillingen Trillingen zijn beslist onvoldoende behandeld. Er is nog geen officiële wet. Als die wet er komt kunnen de verbeteringen dan nog gelden voor bestaand spoor? De waarden voor trillingshinder worden in sommige gevallen overschreden. Hoe denkt men bij overschrijding van de SBS-richtlijn de overlast weg te werken? Trillingsschade wordt niet verwacht. Bij geconstateerde trillingsschade wordt nu de oorzaak telkens bij anderen gelegd. ProRail is de buurman die nooit schuld heeft (Vlgs. Schultz zou ProRail zich als een goede buurman moeten gedragen. Aldus stelde ze bij de beantwoording van vragen over trillingen). Trillingsschade wordt niet veroorzaakt door een gemiddelde. De zwaarste trein met de meeste trilling veroorzaakt de schade. Wat moeten mensen doen als ze wel menen schade te hebben? Wie doet onderzoek en wie beoordeelt? Gezondheid Geluid in de nacht is weggemiddeld. Wakker worden doe je niet op basis van gemiddelde geluidoverlast. Wakker worden doe je op basis van de top van geluidoverlast. Een benadering met een gemiddelde is hier irreëel. Zie ook: Cumulatie bij geluid. Voor trillingen geldt natuurlijk ook dat de ergste trilling mensen wakker kan maken en niet de gemiddelde trilling. Wat zouden mensen hieraan kunnen doen? Oversteekbaarheid. Is beter van plaats tot plaats (gemeente) te bekijken. Websites: en

7 Planet Bij de wachtlocatie (variant Bathmen west) staat de trein boven een waterbergingsgebied. Wat als hier acrylnitril in terecht komt? In het rapport wordt het vrijkomen van koperdeeltjes van de bovenleiding verwaarloosbaar genoemd, geen aandacht wordt besteed aan koolstofdeeltjes van de stroomafnemers en het vrijkomende remstof. In welke mate zorgt dit voor extra vervuiling bij er dicht opstaande huizen? Profit Toekomstvastheid. Als in 2020 alles gerealiseerd en de prognoses komen uit in 2040 kan gesproken worden van toekomstvast. Althans het spoorgoederenvervoer. Voor meer reizigerstreinen moet dan een andere oplossing bedacht worden. Hoe komen die reizigerstreinen dan over Arnhem Velperpoort, door Velp, over de brug te Zutphen, door Almelo, Hengelo, Goor, Delden? Komen die buiten die plaatsen te rijden en het goederenvervoer door die plaatsen? (In 1998 was er bij Delden en Goor een omleidingroute om de woonkernen heen) Gebruikswaarde. De gebruikswaarde (snelheid voor vervoerders en minder energieverbruik) wordt gesteld tegenover allerlei problemen op het gebied van mens, ecologie, etc. Is een rijtijdbesparing van maximaal 84 minuten en een energiebesparing van 115 per trein voldoende om 4 meter geluidsmuren, meer trillingen en kans op trillingsschade, minder gezondheid te accepteren? Een keer stoppen en opnieuw optrekken met een trein schijnt 200 tot 400 euro te kosten. De brug bij Zutphen verwerkt per uur 12 treinen en moet 2 per uur 6 minuten open kunnen. Dan is de 115 voordeel snel verdwenen? Is de gebruikswaarde dan nog juist? Uitgebreide rapporten, krap in tijd tussen de verschijningsdatum ervan en de eerste informatieavond heeft er toe geleid dat deze nieuwsbrief wat minder zorgvuldig is samengesteld. Henk Derks Informatiemanager RONA, derks.sr@chello.nl of henkderks56@gmail.com en Websites:

8 Bouwtijd en kosten In de MKBA van PHS zijn de tijdwinsten per passagier berekend op 0,90 tot 2,35 euro per reiziger, afhankelijk van de gekozen variant. De rijtijdverliezen van het verkeer bij gesloten overwegen zijn aangegeven met een vraagteken. De tijdwinst van de passagier is meegerekend als voordeel, het verlies bij de overweg heeft men weggelaten! Dat geldt ook voor de planschade die omwonenden krijgen als gevolg van de plannen, de aantasting op vele plaatsen van het uitzicht door 4 meter hoge geluidmuren en de eventuele trillingsschade die vlgs. ProRail toch niet door treinen veroorzaakt zou worden. De planschade bedraagt tientallen procenten. Genoemde kosten zijn irreëel en niet volledig. Pas de gehele route Elst tot en met Oldenzaal kan een juiste indicatie geven. Waarom zijn de volledige kosten niet inzichtelijk gemaakt? Websites: en