Methodische verantwoording

Transcriptie

1 Inleiding In 2012 jaar heeft het VSC een 4-jaarstrategie opgesteld, met daarin de wens om over te stappen naar digitaal onderwijs. De visie ten aanzien van het digitaal onderwijs bleef daarbij onderbelicht, aldus de VSC schooldirectie. Ondanks dat er nog geen besluit is genomen over de invulling van de toekomstige digitale leeromgeving (DLO), heeft de schoolleiding (SL) wel besloten dat het VSC binnen 3 à 4 jaar zal over gaan naar een DLO. De SL verstaat onder een DLO de situatie dat zowel docent als leerling in de les gebruik maken van digital devices (zoals tablets of laptops). Voor dit onderzoek, wil de SL de houding, eigen kennis en kunde van de docenten over werken in en met een DLO onderzocht en in kaart gebracht zien, om zo passende training en begeleiding te kunnen bieden nadat de SL heeft gekozen voor een bepaalde invulling van de DLO (keuze van devices en software). Onderzoek Het doel in het onderzoek is inzicht te krijgen in hoe het onderwijskundig personeel van het VSC aankijkt tegen haar eigen kennis en kunde in het lesgeven in een DLO met digital devices in de klas en of zij geloven dat lesgeven in een DLO leidt tot een hogere leeropbrengst voor de leerlingen. De centrale vraagstelling is Hoe scoren de docenten van het VSC op de domeinen technische kennis, inhoudelijke kennis en pedagogische kennis volgens het TPACK- model van de AACTE (American Association of Colleges for Teacher Education) committee en wat denken de docenten over de mogelijke leeropbrengsten van het lesgeven in een DLO? Om hier toe te komen, bieden wij de SL een document aan met daarin de door ons verzamelde data uit een enquête (op basis van de bestaande TPACK enquête) onder alle docenten van het VSC (1e en 2e graads). Met daaraan toegevoegd een meer uitgebreide visie op deelaspecten van werken met een DLO door middel van interviews. Door de data toe te lichten met behulp van literatuur, geven we de SL het inzicht om verdere beslissingen te kunnen nemen betreffende de invulling van DLO, rekening houdend met het vertrouwen in eigen kunde van de docenten en met waar de docenten belang aan hechten als het gaat om ondersteuning en training. 1

2 Uitvoering We hebben gekozen voor een anonieme enquête als meetinstrument omdat dat de mogelijkheid geeft data op een snelle en gestructureerde manier te verzamelen. Er bestaat een standaard beproefd vragenmodel bij het TPACK model (Koehler en Mishra, 2008), waarmee we voor een belangrijk deel antwoord krijgen op onze onderzoeksvragen. Met een paar kleine aanpassingen is deze standaard enquête geheel passend gemaakt aan de vragen en eisen voor dit onderzoek. Het resultaat bestaat uit 7 blokken met vragen. De eerste 4 blokken hebben elk betrekking op een apart deel TPACK kennis en vaardigheden te weten; TK(technisch), TPK(technisch-pedagogisch), TCK(technischinhoudelijk) en TPACK(technisch-pedagogisch-inhoudelijk). Een apart vragenblok gaat over de vertrouwdheid en het vertrouwen van de docent in een DLO en met het laatste vragenblok wordt de docent gevraagd aan welke vorm van ondersteuning hij of zij het meeste behoefte heeft in een DLO. Deze enquête hebben we vervolgens aan een proefpersoon zonder voorkennis, onze opdrachtgever en onze studiebegeleider Jos Kappe, voorgelegd. Op basis van de verkregen feedback is de finale enquête (zie PP bijlage enquête) gepubliceerd op de web enquêtesite ( Met behulp van een matrix (zie PP bijlage vragenmatrix) konden we zien of de verschillende stellingen in onze enquête dekkend waren om de deelvragen van het onderzoek te beantwoorden. De enquête is voorgelegd aan de 98 docenten van het Vechtstedecollege. Hiervan hebben 28 docenten dat wil zeggen ongeveer 29% de enquête ingevuld, wat vergelijkbaar is met behaalde resultaten van een landelijke (Verenigde Staten) enquête door het AACTE (33%) (Archambault & Crippen, 2009). De docenten konden de vragen in de enquête beantwoorden op een 5 punts likertschaal (van 1 volledig oneens tot 5 volledig eens). Van elk beantwoord TPACK vragenblok is een gemiddelde en de spreiding berekend en deze wordt weergegeven in een tabel en staafdiagram (zie bijlage Enquête resultaten). De laatste 3 vragenblokken zijn per vraag bekeken. De gemiddelden en spreiding op deze vragen staan in een tabel van dezelfde bijlage. Uit analyse bleek de mening van een respondent over de leeropbrengst van een DLO voor de leerling een mogelijk verband te hebben met een aantal andere antwoorden uit de enquête. Deze bevindingen zijn ook gebruikt bij het formuleren van het profielproduct en bijbehorende aanbevelingen. 2

3 Van bepaalde gesloten enquêtevragen hebben we besloten deze nogmaals voor te leggen in de interviews om meer detail en achtergrondinformatie te krijgen. De geënquêteerde kon in aanmerking komen voor een interview door vrijwillig de eigen naam op te geven. De selectie van docent voor de interviews is gemaakt op basis van de mening over de leeropbrengst van een DLO (vraag 31), de onderwijsbevoegdheid (tweedegraads docent, 2 en eerstegraads, 4) en vakinhoud (taal en exacte vakken). Van de interviews zijn opnames gemaakt en later uitgewerkt en samengevat (zie Bijlage Interviews). Fragmenten uit deze samenvattingen zijn gebruikt om meer achtergrond te krijgen bij de enquêtedata en voor het maken van de aanbevelingen in het profiel product. De docenten die veel vertrouwen hebben in een DLO lijken eerder collega s te ondersteunen bij het ICT gebruik. In de eerste aanbeveling wordt daarom voorgesteld deze docenten actief in te zetten bij de transitie. Docenten met een negatief beeld van de leeropbrengst van een DLO lijken nauwelijks bekend te zijn of ervaring te hebben met succesvolle digitale lesmethoden. Dat in tegenstelling tot degenen die een positief beeld van een DLO hebben. Dit blijkt uit de enquête zowel als de interviews en wordt onderschreven in de literatuur (Ertmer, 1999). In de interviews en de enquête gaven de docenten aan dat binnen de vaksectie op school, één methode gehanteerd zou moeten worden en dat de vaksectie verantwoordelijk moet zijn voor de organisatie van het lesmateriaal. Dat zijn de optimale voorwaarden voor collegiale ondersteuning, ook op het technische vlak. De aanbevelingen aan de opdrachtgever in het profielproduct zijn gebaseerd op de onderzoeksdata (enquête en interviews) en de literatuur (Ertmer, 1999; Volman et al., 2005; Pynoo et al., 2011). Proces Bij de uitvoer van het plan zoals vastgesteld in het PvA, zijn we aanvankelijk goed op het tijdschema gebleven maar tegen het afnemen van de interviews en vooral de verwerking van de data is vertraging opgetreden als gevolg van een val en hersenschudding van Bart de Vries. Met de opdrachtgever was de samenwerking en het contact soepel en hij stond open voor aanpassingen aan de initiële opdracht. De response op de uitnodiging voor de enquête was in eerste instantie laag waarna we de docenten tot drie maal toe met een mailing hebben aangespoord om een reactie. De enquêteperiode werd daardoor langer dan gepland. 3

4 Om de docenten de mogelijkheid te geven zich voor te bereiden op het interview, hebben we ze een mail gestuurd met daarin de context van het interview en de te behandelen onderwerpen. Discussie Gegeven de relatief lage response, hebben we de opdrachtgever laten weten dat de data uit dit onderzoek vooral als indicatie moeten worden gezien en niet noodzakelijk representatief zijn voor de hele school. Om dezelfde reden hebben we geen uitgebreide statistische analyse op de data uitgevoerd. Dat zou meer gewicht aan de onderzoeksuitkomsten geven dan te verantwoorden is. De response was wellicht hoger geweest wanneer we de docenten persoonlijk hadden kunnen aanspreken op hun deelname maar dat was lastig omdat wij beide inmiddels niet meer aan de school waren verbonden. De bereidwilligheid tot een interview was daarentegen wel hoger dan verwacht, al viel de bereidheid van de respondenten met een negatief beeld van een DLO met digital devices, tegen. In ons plan hadden we voorzien 6 interviews te houden met zowel docenten die positief als docenten die negatief stonden tegenover een DLO. Er bleek uiteindelijk maar 1 docent die negatief stond tegenover een DLO, bereid te zijn tot een interview. Door ziekte van één van de docenten zijn uiteindelijk 5 docenten van de 6 geïnterviewd. Op deze korte termijn was het niet mogelijk, snel een vervanger te vinden. 4

5 Literatuur 1) Archambault, L., & Crippen, K. (2009). Examining TPACK among K-12 online distance educators in the United States. Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, vol. 9(1), ) Ertmer, PA. (1999). Addressing first- and second-order barriers to change: strategies for technology integration. Educational Technology Research and Development, Vol. 47(4), ) Koehler, MJ. en Mishra P. (2008) Introducing TPCK. In Handbook of Technological Pedagogical Contentknowledge (TPCK) for Educators (pp. 3-31). New York, NY. Routhledge. 4) Pynoo, B et al. (2011) Predicting secondary school teachers acceptance and use of a digital learning environment: A cross-sectional study. Computers in Human Behavior, Vol.27(1), pp ) Volman, M. (2005). A variety of roles for a new type of teacher. Educational technology and the teaching profession. Teaching and Teacher Education, 21(1), pp Bijlage Enquête In een apart document: PP bijlage Enquête Bijlage Vragenmatrix In een apart document: PP bijlage Vragenmatrix Bijlage Enquêteresultaten In een apart document: PP bijlage Enquête resultaten Bijlage Interviews In een apart document: PP bijlage Interviews 5