Nota. Project Welbevinden. 1 Situering. 2 Doel. 8/05/2017 // Campus Proximus. AAN // Stuvoraad UC Leuven. VAN // Studentenvoorzieningen UC Leuven

Transcriptie

1 Nota Project Welbevinden 8/05/2017 // Campus Proximus AAN // Stuvoraad UC Leuven VAN // Studentenvoorzieningen UC Leuven 1 Situering Onderzoek1 van de KU Leuven over zijn eerstejaarsstudenten laat zien dat deze jongeren met heel wat moeilijkheden geconfronteerd worden en niet altijd over de vaardigheden en/of netwerk beschikken om hier mee om te gaan. Ongeveer een kwart van alle eerstejaarsstudenten heeft slaapproblemen, ongeveer 20% voelt zich depressief en 15% heeft last van angstklachten. Een deel van deze problemen zijn van voorbijgaande aard, maar bij 80% van de studenten komen de klachten het jaar nadien terug. Ze kunnen leiden tot ernstige depressie of angststoornissen en zelfs tot zelfmoordgedachten en -pogingen. 12,6% geeft aan al eens ernstig aan zelfmoord gedacht te hebben en 1,3% ondernam ooit een zelfmoordpoging. Stress draagt in belangrijke mate bij aan emotionele problemen. Deze stress wordt veroorzaakt door moeilijke relaties met medestudenten (26,7%), financiële zorgen (24,6%), levensbedreigende ziekte (16,8%) of overlijdens van familieleden of vrienden(17,7%), een relatiebreuk (16,7%), zich ernstig verraden voelen door iemand (11,8%) of aanhoudende conflicten of ruzies met familielieden of vrienden (13,9%). Tussen de 15% en 43,5% van de studenten geeft aan maar weinig te beschikken over de verschillende vaardigheden die nodig zijn in het omgaan met stress, zoals bijvoorbeeld een nieuwe aanpak proberen of een beroep doen op anderen wanneer iets niet lukt. Ongeveer 20% van de studenten geeft aan maar weinig beroep te kunnen doen op familie of vrienden wanneer zij een probleem ervaren. Tegelijk geeft ongeveer 30% aan dat zij zich maar weinig graag gezien voelen voor wie ze zijn door medestudenten. 2 Doel Bovenstaande resultaten tonen duidelijk aan dat er nog veel te doen is inzake het ondersteunen van studenten die moeilijkheden ondervinden en daarbij geconfronteerd worden met gebrek aan vaardigheden en/of beschikbaar netwerk. Vanuit studentenvoorzieningen bestaat er een aanbod aan hulpverlening en wordt er samen met de geledingen van de hogeschool ondersteund via het begeleidingscontinuüm. (zie later) Maar er is meer nodig, vandaar dit project. Doel van dit project is om studenten als persoon te versterken, te ontwikkelen, zodat iedere student de kans krijgt te groeien tot een persoon die in staat is om te gaan met moeilijkheden in het eigen leven en om anderen die het moeilijk hebben als medemens te ondersteunen en bij te staan. 1 (Bruffaerts, R., Mortier, P., Demyttenaere, K.; Longitudinaal onderzoek naar de mentale gezondheid van de KU Leuven studenten, FORTUNE project) 1 / 6

2 Vanzelfsprekend dient dit project uit te gaan van: Empowerment (versterken van de eigen kracht van de student) Veerkracht (vermogen om te gaan met stress en tegenslag) Emancipatie (eigen keuzes kunnen maken in gelijkwaardige relaties) Het project streeft naar duurzame resultaten. 3 Fundamenten 3.1 Beleidsprioriteiten UCLL De UC Leuven-Limburg geeft in haar missie aan dat ze een hogeschool wil zijn die de nieuwsgierigheid, de creativiteit en de onderzoekende geest voedt. Die leert, opleidt, kennis en ervaring deelt. Die theorie met praktijk verbindt. Onze hogeschool wil haar studenten opleiden tot inspirerende professionals, breeddenkende wereldburgers en sterke persoonlijkheden. Internationaal georiënteerde, ondernemende individuen die een leven lang bijdragen aan een duurzame en rechtvaardige samenleving. 2 Om de bovenstaande missie waar te maken is het niet voldoende om enkel en alleen stil te staan bij het leren, maar moet men ook stilstaan bij het leven van een UC Leuven Limburg student. Student zijn is een belangrijke fase in de persoonsontwikkeling waarbij leven en leren een geheel vormen en niet van elkaar gescheiden kunnen worden. Het is dan ook in dat perspectief van de student als meer dan lerende alleen dat de hogeschool een begeleiding dient aan te bieden. 3.2 Welzijn en welbevinden van studenten De verantwoordelijkheid voor het welzijn en welbevinden van studenten is door de decreetgever gelegd bij enerzijds de hogeschool en anderzijds de studentenvoorzieningen. Waar deze vroeger als twee afzonderlijke gehelen opereerden, hebben we de laatste jaren de omslag gemaakt naar een geïntegreerd studentenbeleid. Het studentenbeleid heeft op centraal niveau en binnen de groepen vorm gekregen. De studentenvoorzieningen zijn geïntegreerd in de hogeschool maar hebben nog steeds een apart decreet en afzonderlijke middelen om hun opdracht omtrent democratisering van het hoger onderwijs en welbevinden van de studenten waar te maken. Studentenbeleid heeft al een inspanning gedaan om de begeleiding van studenten te beschrijven en te operationaliseren in het begeleidingscontinuüm. Studentenvoorzieningen hebben in hun beleidsplan duidelijk gemaakt dat ze vanuit hun eigen expertise volwaardig willen participeren aan het (studenten)beleid van de hogeschool Begeleidingscontinuüm Het continuüm laat toe om alle begeleiding- en zorgtaken, dit wil zeggen van basisbegeleiding en -zorg tot intensieve, hooggespecialiseerde hulp in beeld te brengen. De begeleiding- en zorgtaak van hogescholen is er algemeen bekeken op gericht om het welbevinden, de ontwikkeling en de leerkansen van studenten te bevorderen of op zijn minst veilig te stellen. Door binnen dit continuüm preventief en pro actief te werken, bekomt men voor de gehele studentenpopulatie een hogeschool die duurzaam en voortdurend werkt aan het algemeen stimuleren van bevorderende factoren en zoveel mogelijk uitsluiten van belemmerende of risicofactoren. Wanneer men werkt binnen het continuüm creëert men een constante awareness rond het welbevinden van de student en indien daarbij gebruik wordt gemaakt van de signaalfunctie geeft dit een voortdurende prikkel naar beleidsverbetering. Het bijzondere in dit continuüm is dat men veronderstelt een samenwerking te bekomen met alle geledingen binnen de hogeschool. Het is enkel en alleen door dit soort samenwerking en de gedeelde verantwoordelijkheid dat men een draagvlak kan creëren waarbij de student optimale kansen krijgt. 2 (08/05/2017) 2 / 6

3 3.2.2 Studentenvoorzieningen De studentenvoorzieningen zijn verantwoordelijk voor 6 werkvelden die alle betrekking hebben op het welbevinden van studenten. Dit project kan grotendeels gezien worden binnen het werkveld medische en psychologische dienstverlening. De strategische doelstelling van dit werkveld luidt in het beleidsplan Studentenvoorzieningen ondersteunen studenten preventief en curatief op psychologisch en/of medisch vlak, indien nodig met externe partners. Daarbij werken zij studentvriendelijk en laagdrempelig, zorgen zij voor een vlotte bereikbaarheid en een democratische toegang tot de dienstverlening. Hoewel de studentenvoorzieningen een eigen decreet hebben met specifieke opdracht biedt dit project de kans om over deze decretale grenzen heen initiatieven te ontwikkelen die het welbevinden van de studenten bevorderen. Het is door zo een vernieuwende aanpak dat er effectief veranderingen kunnen ontstaan. 4 Acties De onderstaande acties lijken op het eerste zicht allemaal op zichzelf te staan en vertonen bovendien een grote diversiteit. In onze ogen zijn al deze acties echter onderling met elkaar verbonden en hebben ze als gemeenschappelijke noemer dat ze bijdragen aan het welbevinden van onze studenten. Hoe ze dat doen, daarin zijn ze net verschillend en daarom bieden ze een grotere mogelijkheid tot slagen. Middels deze verschillende acties wordt er ingezet op verschillende fronten, enerzijds individueel, anderzijds collectief, in de ene actie curatief in een andere actie preventief. Het is juist door deze verscheidenheid te ontwikkelen dat men op de persoon als geheel focust en deze kan versterken. Het betekent eveneens niet vertrekken van de student met een hulpvraag, maar het erkennen dat alle studenten gebaat zijn bij een veilig klimaat binnen een hogeschool die daar om geeft. Bij iedere actie wordt vermeld of het gaat om de individuele student of dat we focussen op het collectieve. We geven ook aan of de actie curatief is of preventief. Uiteraard zijn de grenzen hierin niet altijd scherp af te lijnen, maar het laat wel onze uitgangspunten zien. 4.1 Peerwerking De studenten staan veel meer met elkaar in relatie dan met wie dan ook. Het is dan ook in deze groep dat studenten veelal het eerste laten blijken of ze zich goed of niet goed voelen. We merken dat er hierbij veel gevraagd wordt van studenten en dat sommige studenten ook heel ver gaan in hun bereidheid om hulp te bieden. De competenties luisteren en zorg dragen voor elkaar worden hier dan ook voor het eerst echt getest. We merken door onze contacten met studentenvertegenwoordigers en studenten in het algemeen dat er vraag is naar hulp bij de studentenvoorzieningen om hier op in te zetten, om studenten krachtiger te maken om medestudenten te kunnen helpen. De studentenvoorzieningen zijn er van overtuigd dat medestudenten een belangrijke schakel kunnen vormen bij het doorverwijzen naar de juiste diensten alsook naar het opvangen van medestudenten. We denken evenwel dat dit niet bepaalde studenten hoeven te zijn, maar dat iedere student eigenlijk kennis zou moeten hebben van de veronderstelde competenties. Inventariseren van competenties Inventariseren van huidige initiatieven op dit vlak in bepaalde opleidingen Voorstel uitwerken voor UCLL brede competenties (eventueel UCLL breed OPO) In overleg treden met opleidingen 3 / 6

4 4.2 Online hulpverlening Individueel en curatief Kan deze vorm van hulpverlening zijn weg vinden binnen het hoger onderwijs? Een vraag waar vele studentenvoorzieningen mee zitten en waar we zelf ook benieuwd naar het antwoord zijn. Welke vormen van online hulpverlening bestaan er en welke kunnen van toepassing zijn binnen onze hogeschool? Is er eventueel ook een link te maken met het studenten dashboard (MMP Find) waarbij een student al meteen kan zien of hij/zij beter hulp gaat zoeken of niet. Benchmarking van initiatieven bij andere hogescholen Verkenning van verschillende tools Voorstel uitwerken tot implementatie Testfase 4.3 Living campus Het concept living campus is al enkele jaren een hot item en tot op heden hebben we hier binnen UCLL wel wat rekening mee gehouden, al hebben we het gevoel dat dit beter kan. Omwille van de verhuisbewegingen van campussen heeft de studentenvoorzieningen al actie ondernomen door per campus ter beschikking te stellen. Maar uiteindelijk is dit ook maar gewoon geld ter beschikking stellen. Living campus zoals ontwikkeld3 door de KU Leuven gaat uit van een aantal principes waaraan een campus moet voldoen om echt een living campus te zijn. Analyse van huidige campussen op basis van principes Living Campus Overleg met campusverantwoordelijken en studenten Implementatieplan opstellen per campus 4.4 Analyse huidig aanbod Individueel en curatief Zoals in de inleiding aangegeven ondervinden studenten heel wat moeilijkheden. We stellen vast dat we met ons huidig aanbod binnen het werkveld medische en psychologische dienstverlening jaarlijks ongeveer 2% van onze studenten bereiken. Dit is goed voor een 220 tal studenten die in totaal een 1100 sessies volgen zowel individueel als in groepsverband. We stellen vast dat we lang niet het merendeel van de studenten die moeilijkheden ondervinden met dit aanbod bereiken. Is het nodig dit aanbod uit te breiden of te verfijnen? Binnen het project moeten deze vragen beantwoord worden. Analyse van het huidige aanbod op kwantitatief en kwalitatief vlak Overleg met studentendiensten en studenten In kaart brengen van noden die op dit moment onbeantwoord blijven Opzetten van tevredenheidsmetingen Bepalen en verfijnen van kwaliteitscriteria mbt tot huidige samenwerkingen Onderzoeken van nieuwe samenwerking(modellen) 3 (08/05/2017) 4 / 6

5 4.5 Ondersteunen en faciliteren van lokale initiatieven Alle bovenstaande acties zijn acties die ondernomen worden door de studentenvoorzieningen of door externen. Binnen de studentenvoorzieningen en de begeleiding geloven we heel erg in het begrip subsidiariteit. Bepaalde acties worden het best op een zo laag mogelijk niveau georganiseerd om op die manier een goede uitwerking en resultaat te kennen. Om dit te kunnen ondersteunen en faciliteren zal er binnen dit project gekeken worden hoe we lokale initiatieven binnen onze hogeschool kunnen ondersteunen en faciliteren waardoor het project ook op deze manier een duurzaam karakter heeft. Inventariseren van noden bij studenten en groepen Voorstel tot implementatie van een werkbare werking 4.6 Warme stad Leuven4 Een Warme Stad creëert een ondersteunende omgeving voor de kinderen, jongeren en jongvolwassenen in de stad, met een integraal lokaal gezondheidsbeleid dat hun veerkracht versterkt. Een Warme Stad is een stad waar mensen goed zorgen voor zichzelf en voor elkaar. De projectmedewerker zou deel uitmaken van de werkgroep Warme Stad Leuven en zou ook mee kunnen helpen aan de Dag van de Veerkracht. Door deel uit te maken van deze werkgroep geeft dit ook een platform waarop de ervaringen van dit project kunnen gedeeld worden en als good practices kunnen voorgesteld worden aan een breder publiek. Deelname aan dag van de veerkracht Deelname aan de werkgroep Interactie met externe actoren en interne actoren Disseminatie van eigen verworven inzichten 5 Omkadering 5.1 VTE 0.5 VTE 5.2 Duurtijd project 2 jaar 5.3 Opvolging en rapportering De projectmedewerker rapporteert de werkzaamheden aan de stuvoraad UC Leuven. Er zal een werkgroep opgericht worden die de concrete werkzaamheden van de projectmedewerker van nabij zal opvolgen. Deze werkgroep zal op interregionaal niveau worden opgericht, omdat de studentenvoorzieningen UC Limburg ook een projectmedewerker zal aanwerven die eveneens een project zal uitwerken. De combinatie van beide projecten en het bundelen van krachten zal op die manier versterkend werken. In de werkgroep zetelen: studentenvertegenwoordigers, experten vanuit de groepen, stafmedewerker studentenbeleid, verantwoordelijken stuvo en een communicatiepartner. 6 Disseminatie Globaal rapport 4 (8/05/2017) 5 / 6

6 Procedures en processen Warme Stad Leuven VLHORA Werkgroep sociaal beleid Associatie KU Leuven werkgroep studentenvoorzieningen 6 / 6