Memorandum. Aan. : PORA Ruimte Van

Transcriptie

1 Memorandum Aan : PORA Ruimte Van : Stuurgroep Taakstelling, Integratie en Participatie vergunninghouders Datum : 24 januari 2017 Onderwerp : Stand van zaken en actieplan 2017 Huisvesting vergunninghouders Afschrift aan : 1. Inleiding De Projectgroep Taakstelling vergunninghouders en de Stuurgroep Taakstelling vergunninghouders werken sedert mei 2015 aan de uitwerking van het Plan van aanpak huisvesting vergunninghouders dat op 1 april 2015 besproken is in PORA Wonen en vervolgens is vastgesteld door de verschillende colleges van B&W. Hierbij informeert de Stuurgroep u in paragraaf 2 puntsgewijs over de stand van zaken betreffende: 1. Realisatie taakstelling in regio Alkmaar 2. Sociale huurwoningen van corporaties uit verkoop houden 3. Meerdere personen huisvesten in één woning 4. Woningen van particuliere verhuurders 5. Transformatie van panden naar woningen 6. Realiseren van semi-permanente huisvesting voor alleenstaande vergunninghouders die wachten op gezinshereniging 7. Eerste drie maanden huur rechtstreeks laten overmaken naar corporaties 8. Splitsen van woningen van woningcorporaties 9. Sloopwoningen 10. Snelle bouw 11. Verkennen benutten recreatiewoningen 12. Gemeentelijk Versnellings Arrangement (GVA-regeling 13. Huisvestingsvoorziening: ook in onzelfstandige woonruimte 14. Beheer van huisvestingsvoorzieningen door corporaties 15. Gevolgen regeringsbeleid 16. Opzet overlegstructuur 17. Vergunninghouders onder 23 jaar 18. Vervolghuisvesting van alleenstaande minderjarige vergunninghouders 19 Afstemming tussen huisvesting, participatie en integratie In paragraaf 3 staat het actieplan

2 2. Stand van zaken 2.1. Realisatie taakstelling in regio Alkmaar Naam gemeente Taakstelling 1 e Achter/voor op Taakstelling helft januari e helft 2017 incl. achter voor Alkmaar Bergen Castricum Heerhugowaard Heiloo Langedijk Uitgeest Totaal In de eerste helft 2017 moeten in de regio Alkmaar 223 personen gehuisvest worden. Dat zijn 169 personen minder dan in de tweede helft 2016 Op 1 januari 2017 is er nog een achterstand in de taakstelling tweede helft 2016 van 72 personen. Inclusief de nog bestaande achterstand uit de tweede helft 2016 moeten dus in de eerste helft 2017 in totaal 295 personen gehuisvest worden. Tot op heden zijn vergunninghouders met voorrang op andere woningzoekenden gehuisvest en zijn de gemeenten er in geslaagd om de taakstelling incl. het eventuele achterstanden te realiseren binnen de gestelde termijnen. In de afgelopen periode was er regelmatig overleg met de regievoerder van het COA... Daarbij is ook gesproken over het maken van (voldoende) koppelingen aan de verschillende gemeenten van de regio en over de toedeling van kandidaten waarbij rekening wordt gehouden met de samenstelling van de woningvoorraad en met de gewenste vroege start van integratie en participatie van vergunninghouders, ook als die nog in het AZC verblijven. De verwachting is dat de taakstelling voor de tweede helft 2017 hoger zal zijn dan die van de eerste helft Landelijk gezien is de taakstelling voor de eerste helft 2017 gebaseerd op vergunninghouders en voor de tweede helft 2017 op vergunninghouders. Het PORA Ruimte wordt maandelijks geïnformeerd worden over de stand van zaken realisatie taakstelling op de peildatum eerste van de maand Sociale huurwoningen van corporaties uit verkoop houden De corporaties zijn erg terughoudend met het verkopen van woningen Meerdere personen huisvesten in één woning De corporaties zijn bereid om 2 personen samen te huisvesten als dit op vrijwillige basis en eigen initiatief gebeurd. Tot op heden hebben zich nog geen vergunninghouders gemeld om gezamenlijk gehuisvest te worden Woningen van particuliere verhuurders De mogelijkheid om vergunninghouders te huisvesten in woningen van particuliere verhuurders wordt als weinig kansrijk ingeschat. De particuliere verhuurders zijn dan ook niet benaderd Transformatie van panden naar woningen In de verschillende gemeenten van de regio wordt verkend of er mogelijkheden zijn om panden te transformeren naar (semi-) permanente huisvesting voor woningzoekenden, waaronder 2

3 vergunninghouders. In Langedijk wil de woningbouwvereniging een voormalige meubelzaak transformeren naar zelfstandige studio s voor jongeren waaronder ook vergunninghouders. De planologische procedure loopt Realiseren van semi-permanente huisvesting voor alleenstaande vergunninghouders die wachten op gezinshereniging Het aantal vergunninghouders dat wacht op gezinshereniging zal toenemen. In 2017 worden veel gezinsherenigingen verwacht. Door het ministerie is een schatting gemaakt dat 75% van de taakstellingen in 2017 bestaat uit vergunninghouders in het kader van gezinshereniging. Bij gezinshereniging spelen meerdere aspecten een rol. Het is vaak niet bekend hoe lang het duurt voordat op een aanvraag voor gezinshereniging wordt beslist; maar de behandeling van een aanvraag duurt vele maanden. De meeste vergunninghouders dienen binnen 3 maanden nadat ze zelf een tijdelijke verblijfsvergunning hebben gekregen een verzoek in. En wanneer een verzoek tot gezinshereniging is goedgekeurd duurt het meestal ook enkele maanden voordat de personen in het kader van gezinshereniging ook daadwerkelijk in Nederland aankomen. Op het moment dat iemand een verblijfsvergunning heeft en aan een gemeente is gekoppeld moet de gemeente er voor zorgen om binnen 10 weken passende woonruimte aan te bieden. Wanneer er geen of onvoldoende zicht is op het moment van gezinshereniging zullen de woningcorporaties er vaak voor kiezen om een woning aan te bieden die geschikt is voor een alleenstaande. Wanneer er dan later gezinsleden in het kader van gezinshereniging komen zal er regelmatig verhuist moeten worden. Dat brengt dan weer extra kosten voor de vergunninghouders en de gemeente (bijzondere bijstand voor stofferings- en inrichtingskosten) met zich mee. In de komende tijd zal nagedacht moeten worden over mogelijkheden van (tijdelijke) huisvesting van vergunninghouders die een aanvraag voor gezinshereniging hebben gedaan en/of in afwachting zijn van de komst van gezinsleden in het kader van gezinshereniging. In verschillende gemeenten zijn tot op heden al mogelijkheden verkend voor de tijdelijke huisvesting van vergunninghouders in afwachting van gezinshereniging. In de gemeente Castricum, dorpskern Limmen, komen 13 onzelfstandige woonruimten beschikbaar voor de huisvesting van vergunninghouders. Het betreft de omzetting van een kantoorpand naar 45 onzelfstandige woonruimten voor diverse doelgroepen, waaronder starters en woningzoekenden die met spoed op zoek zijn naar woonruimte. Daarvan zijn 13 woonruimten bestemd voor alleenstaande vergunninghouders, die al dan niet in afwachting zijn van gezinshereniging. Naar verwachting zullen de woonruimten in januari 2017 in gebruik worden genomen. Hierbij is gebruik gemaakt van de Huisvestingsvoorziening (zie punt 2.13) Er loopt nog een vergunningaanvraag voor de omzetting naar onzelfstandige wooneenheden van een tweede kantoorpand op dit terrein. Het is nog niet bekend of het Ministerie subsidie verleent voor de eventuele huisvesting van vergunninghouders in dit tweede kantoorpand. In Bergen is een dienstwoning beschikbaar voor de huisvesting van 4 vergunninghouders die wachten op gezinshereniging Eerste drie maanden huur rechtstreeks laten overmaken naar corporaties Alle gemeenten in de regio Alkmaar hebben geregeld, rekening houdend met het feit dat de huur-en zorgtoeslag vanaf 1 november 2015 rechtstreeks wordt aangevraagd door het COA, dat in de eerste drie maanden de huur rechtstreeks overgemaakt wordt naar de corporaties en dat de huur direct wordt ingehouden op de uitkering Splitsen van woningen van woningcorporaties De corporaties hebben naar aanleiding van overleg op 17 september 2015 in Schagen met colleges van B&W de mogelijkheden opnieuw bekeken. Ook na heroverweging blijven de corporaties splitsen van huurwoningen geen goede investering vinden Sloopwoningen In Alkmaar staan een aantal complexen van woningcorporaties op de nominatie om gesloopt te worden. De corporaties denken na over mogelijkheden om hun voornemens bij te stellen. In de andere gemeenten van de regio speelt dit niet. Woonwaard heeft besloten drie blokken met portiekflats op te knappen in plaats van te slopen. 3

4 Hiermee zijn 42 portiekwoningen behouden voor de sociale verhuur, waarvan een kwart verhuurd is aan vergunninghouders Snelle bouw De corporaties zijn de mogelijkheden van snelle bouw van woningen aan het verkennen. De verkenning heeft nog niet tot concrete resultaten geleid Verkennen benutten recreatiewoningen Of recreatiewoningen benut kunnen worden voor (semi) permanente huisvesting van vergunninghouders is nog niet verkend Gemeentelijk Versnellings Arrangement (GVA-regeling) Voor de G-ZZA regeling is het Gemeentelijk Versnellings Arrangement (GVA) in de plaats gekomen. Het Gemeentelijk Versnellings Arrangement is een onderdeel van het Bestuursakkoord dat Rijksoverheid en VNG gesloten hebben. Doel van de GVA is om vergunninghouders versneld te huisvesten in een tijdelijke vorm van huisvesting, waarbij men wel direct telt voor de taakstelling. GVAvoorzieningen zijn vooral bedoeld om de al aan die gemeente gekoppelde vergunninghouders tijdelijk te huisvesten, in afwachting van definitieve huisvesting. Van de regeling kon gebruik gemaakt worden tot en met 31 december De gemeenten in de regio hebben nog geen/weinig gebruik gemaakt van de GVA. De GVA betreft tijdelijke (onzelfstandige) huisvesting. De gemeenten moeten na de tijdelijke huisvesting ook voor definitieve huisvesting zorgen. Ook de kosten voor de realisatie en het beheer worden niet gedekt met de door het Rijk verstrekte bijdrage. Er zijn ook geen geschikte locaties gevonden. Er is geen gebruik gemaakt van de GVA-regeling. De gemeenten en corporaties zijn van mening dat er te veel financiële haken en ogen aan de regeling zitten om er gebruik van te maken. Gekozen is voor bemiddeling via de bestaande woningvoorraad. Indien de aanwezige GVA-voorziening in een bepaalde gemeente meer capaciteit kent dan het aantal voor de taakstelling benodigde gekoppelde vergunninghouders, dan zal COA een selectie maken uit de groep vergunninghouders die langer dan 10 weken na de koppeling in een andere gemeente nog niet gehuisvest zijn. In de regio Alkmaar bestaat de vrees dat hiermee gekoppelde vergunninghouders zullen worden weggenomen ten behoeve van GVA-voorzieningen in andere gemeenten. In principe is die vrees terecht, omdat niet uit te sluiten valt dat dit kan gebeuren. De kans wordt echter niet heel groot ingeschat, omdat de totale aangemelde capaciteit voor GVA uit +/ plekken bestaat en daarvan zijn al ruim 600 plekken gevuld. De uiterlijke aanmeldingsdatum voor GVA verliep op 31 december 2016, wat betekent dat er geen extra GVA-capaciteit meer gerealiseerd zal worden. Het aantal nog in te vullen plekken is daarmee beperkt Huisvestingsvoorziening: ook in onzelfstandige woonruimte De Huisvestingsvoorziening, waarvoor tot 31 uiterlijk december 2018 aanvragen kunnen worden ingediend, betreft het transformeren van panden die geen woonbestemming hebben te transformeren naar (onzelfstandige) woonruimten. De gestelde voorwaarden zijn: de woonvoorziening moet 5 jaar beschikbaar blijven; 4 vergunninghouders moeten bij elkaar gehuisvest worden; voorgeschreven is wat de maximale huurprijs mag zijn. In de regio vindt men het ongewenst uitsluitend vergunninghouders bij elkaar te huisvesten en uit financiële berekening blijkt transformatie (bijna) niet kostendekkend te maken is, mede omdat voor andere doelgroepen geen subsidie wordt verstrekt. De gemeente Castricum heeft gebruik gemaakt van de regeling (zie ook punt 2.6). Ook in Bergen is gebruik gemaakt van de regeling voor de realisatie van 7 onzelfstandige woonruimten voor vergunninghouders. Mogelijk maakt Bergen in 2017 ook nog gebruik van de regeling voor een andere locatie met 11 onzelfstandige woonruimten voor vergunninghouders Beheer van huisvestingsvoorzieningen door corporaties Afspraken over het beheer van huisvestingsvoorzieningen door corporaties zijn nog niet gemaakt. 4

5 2.15 Gevolgen regeringsbeleid Op 12 december 2016 heeft de Eerste Kamer ingestemd met het schrappen van de voorrang voor vergunninghouders bij huisvesting uit de Huisvestingswet De wetswijziging treedt in werking in het eerste of tweede kwartaal Het wordt aan gemeenten overgelaten of zij vergunninghouders voorrang (=urgentie) ten opzichte van andere woningzoekenden willen gaan geven. Het advies van de Stuurgroep is om de voorrang voor vergunninghouders te regelen in de Huisvestingsverordening en is besproken in het PORA Ruimte van 11 januari Voor het advies is brede steun in het PORA en de wethouders gaan het voorstel om vergunninghouders voorrang te geven bij woningtoewijzing en dit vast te leggen in de huisvestingsverordening zo spoedig mogelijk voorleggen aan de colleges van burgemeester en wethouders Opzet overlegstructuur De huisvesting van vergunninghouders en de integratie en participatie van vergunninghouders zijn een vast agendapunt in het gezamenlijke PORA Ruimte en Sociaal dat iedere maand vergadert. Aansluitend op de maandelijkse vergaderfrequentie van het PORA vergaderen de Stuurgroep Taakstelling, Integratie en Participatie en de projectgroep Taakstelling huisvesting vergunninghouders en de projectgroep Integratie en participatie ook maandelijks Vergunninghouders onder 23 jaar De corporaties melden dat het moeilijk is om geschikte en betaalbare woonruimte aan te bieden aan vergunninghouders jonger dan 23 jaar. Om voor huurtoeslag in aanmerking te komen voor personen onder 23 jaar mag de huur niet hoger zijn dan 414,02 (prijspeil 2017). Daarnaast constateren de woningcorporaties dat vooral jonge vergunninghouders te maken hebben met huurachterstanden en schulden Vervolghuisvesting van alleenstaande minderjarige vergunninghouders In de eerste helft van 2016 is de afspraak gemaakt dat in de regio Alkmaar 36 Alleenstaande minderjarige vluchtelingen (AMV ers) zullen worden gehuisvest: in Heiloo in Kleine Woongroep (KWG) 9 personen en in 7 Kleine Wooneenheden van 4 personen, waarvan 3 KWE s in Langedijk; 2 in Heerhugowaard en 2 in Alkmaar. Begin 2017wonen in Heiloo 9 AMV ers in de KWG en in een KWE in Langedijk en Alkmaar in totaal 8 AMV ers. Op het moment dat de AMV er 18 jaar wordt moet hij KWG/KWE verlaten en elders gaan wonen. Nidos is de voogdijinstelling voor AMV ers tot 18 jaar. Parlan verzorgt de begeleiding van de AMV ers in de KWG en KWE s Afstemming tussen huisvesting, participatie en integratie In de regio is uitgesproken dat de participatie en integratie van vergunninghouders in een zo vroeg mogelijk stadium moet beginnen; zo mogelijk al op het moment dat de vergunninghouder nog in een AZC verblijft in afwachting van huisvesting in de regio Alkmaar. Op basis van het vastgestelde Plan van aanpak Integratie en Participatie voor de regio Alkmaar is een (regionaal) aanbestedingstraject voor integratie en participatie voorbereid. De offerte-aanvraag is in december 2016 geplaatst op Tenderned. De planning is dat de uitvoering van het basisprogramma integratie en participatie start in mei Eind 2017 zullen de eerste resultaten van het programma bekend zijn. In de PORA s Ruimte en Sociaal en de projectgroepen vindt afstemming tussen huisvesting, integratie en participatie plaats 5

6 3. Actieplan Realisatie taakstelling in regio Alkmaar Regelmatig zal overleg plaatsvinden met de regievoerder van het COA over de stand van zaken van de realisatie van de taakstelling, over de koppelingen van vergunninghouders aan de verschillende gemeenten en over de toedeling van kandidaten waarbij rekening wordt gehouden met de samenstelling van de woningvoorraad en met de gewenste vroege start van integratie en participatie van vergunninghouders, ook als die nog in het AZC verblijven. Het PORA Ruimte zal maandelijks geïnformeerd worden over de stand van zaken realisatie taakstelling op de peildatum eerste van de maand Sociale huurwoningen van corporaties uit verkoop houden De corporaties blijven terughoudendheid met het verkopen van sociale huurwoningen Meerdere personen huisvesten in één woning Hoeveel vergunninghouders gebruik maken van de mogelijkheid om met 2 personen in één woning te gaan wonen zal gemonitord worden Woningen van particuliere verhuurders Er zal geen verdere actie richting particuliere verhuurders worden ondernomen Transformatie van panden naar woningen Mogelijkheden om panden te transformeren naar (semi-) permanente huisvesting voor woningzoekenden, waaronder vergunninghouders worden blijvend verkend Realiseren van semi-permanente huisvesting voor alleenstaande vergunninghouders die wachten op gezinshereniging De ervaringen met de initiatieven in de regio voor de realisatie van onzelfstandige woonruimten voor alleenstaande vergunninghouders die in afwachting zijn van gezinshereniging zullen gemonitord worden. Ook zal nagegaan worden wat de behoefte is aan tijdelijke onzelfstandige huisvesting voor vergunninghouders in afwachting van gezinshereniging in de regio. Tevens zullen er afspraken gemaakt worden hoe deze alleenstaande vergunninghouders die verblijven in onzelfstandige woonruimten in een gemeente ook bij gezinshereniging met hun gezin gehuisvest kunnen worden in dezelfde gemeente of in een andere gemeente van de regio Alkmaar Eerste drie maanden huur rechtstreeks laten overmaken naar corporaties De ervaringen zullen gemonitord worden Splitsen van woningen van woningcorporaties Er is geen verdere actie nodig Sloopwoningen De corporaties blijven bij eventuele toekomstige sloopplannen kritisch bekijken of opknappen in plaats van slopen een mogelijkheid is Snelle bouw De corporaties blijven mogelijkheden voor snelle bouw van woningen verkennen Verkennen benutten recreatiewoningen Verkend zal worden of recreatiewoningen benut kunnen worden voor (semi) permanente huisvesting van vergunninghouders Gemeentelijk Versnellings Arrangement (GVA-regeling) Gemonitord zal worden of vergunninghouders uit de regio Alkmaar ontkoppeld worden ten behoeve van GVA-voorzieningen in andere gemeenten. 6

7 3.13. Huisvestingsvoorziening: ook in onzelfstandige woonruimte De ervaringen in de regio met de realisatie van onzelfstandige woonruimte met gebruikmaking van de subsidieregeling huisvesting vergunninghouders (huisvestingsvoorziening) zullen gemonitord worden. De gemeenten blijven nagaan of er met gebruikmaking van de subsidieregeling onzelfstandige woonruimte voor vergunninghouders kan worden gerealiseerd Beheer van huisvestingsvoorzieningen door corporaties Er worden afspraken gemaakt over het beheer van huisvestingsvoorzieningen door corporaties Gevolgen regeringsbeleid De stand van zaken van de besluitvorming in de verschillende gemeenten over het voorstel om de voorrang voor vergunninghouders bij woningtoewijzing te geven en dat op te nemen in de huisvestingsverordeningen wordt bijgehouden Opzet overlegstructuur Bekeken zal worden of de huidige vergaderfrequentie van de Stuurgroep en de beide projectgroepen gehandhaafd moet worden Vergunninghouders onder 23 jaar Nagedacht zal worden over het kunnen blijven aanbieden van geschikte en betaalbare woonruimte aan vergunninghouders onder 23 jaar. Daarnaast zal nagegaan worden hoe voorkomen kan worden dat er vooral bij jonge vergunninghouders (huur)schulden ontstaan Vervolghuisvesting van alleenstaande minderjarige vergunninghouders Er zal gemonitord worden hoe de vervolghuisvesting van alleenstaande minderjarige vergunnignhouders wordt geregeld. Ook zullen de ervaringen met de begeleiding vanuit Nidos en Parlan worden verzameld Afstemming tussen huisvesting, participatie en integratie De afstemming tussen huisvesting, participatie en integratie in de Stuurgroep, de projectgroep Huisvesting, de projectgroep Integratie en Participatie en de PORA s Wonen en Ruimte wordt voortgezet. Tenslotte Het merendeel van de acties vraagt de aandacht gedurende het hele jaar Daarom is er geen gefaseerde tijdsplanning gemaakt. De acties worden opgepakt door de projectleider en projectgroep Taakstelling huisvesting vergunninghouders. Het PORA Ruimte en PORA Sociaal worden regelmatig geïnformeerd over de voortgang. 7