Competenties per ABOS-programma. Asser bibliotheek op school

Transcriptie

1 Competenties per ABOS-programma Asser bibliotheek op school

2 colofon 2017 Dit is een uitgave van DNK ten behoeve van de bij de bibliotheek (DNK) aangesloten basisscholen. tekstbronnen de Bibliotheek op school, Nederlands netwerk voor mediawijsheid en SLO Weiersstraat ET Assen info@dnk.nl dnk.nl ² ³ denieuwekolk 2

3 Overzicht van de competenties per ABOS-programma en per groep inhoudsopgave Competenties Overzicht competenties groep 1 en 2 4 Overzicht competenties groep 3 en 4 1 EN 2 5 Overzicht competenties groep 5 en 6 1 EN 2 6 Overzicht competenties groep 7 en 8 1 EN 2 7 Project/themacollecties 1 T/M 8 Bijlagen 5 T/M 8 Bijlage 1 Leerdoelenmatrix - leesbevorderingw 5 T/M 8 8 Bijlage 2 Mediavaardigheid 7 EN 8 10 Bijlage 3 Kerndoelen 11 Bijlage 4 Conceptueel kader 21e eeuwse vaardigheden 3 EN

4 overzicht competenties GROEP 1 EN 2 21ste eeuwse vaardigheden programma zie bijlage 1 leesbevordering mediavaardigheid zie bijlage 2 kerndoelen vanuit SLO/Tule zie bijlage 3 collecties Voorleescollectie 1, 2, 3 NL9 Project/themacollecties 1, 2, 3 NL9 Prentenboektopper 1, 2, 3 NL9 Kikker in de digipool 1, 2, 3, 4 b1, b2, b3, g1, g2, c2 NL4, NL9, OJW35 gastlessen Juffrouw Julia s jaszakken 1, 2, 3, 4 c2 NL4, NL9 Spinternet 1, 2, 3 b1, b2, b3, g1, g2, c2 NL4, NL9, OJW35 6 gastlessen + collecties Nederland 1, 2, 3, 4 NL4, NL9, OJW38, OJW43 bibliotheekbezoeken De Schatkast van de bieb 1, 2, 3, 4 c1 NL4, NL9, KO54 diversen Boekenpret 1, 2, 3, 4 NL9 Voorleeskaravaan 1, 2, 3, 4 NL9 Voorleespicknick 1, 2, 3 NL9 Wat het lieveheersbeestje hoorde (Cultuurkeuzemenu) 1, 2, 3 g1, g2 NL9 2, 5 4

5 overzicht competenties GROEP 3 EN 4 21ste eeuwse vaardigheden programma leesbevordering mediavaardigheid kerndoelen vanuit SLO/Tule zie bijlage 1 zie bijlage 2 zie bijlage 3 collecties Project/themacollecties 1, 2, 3 NL9 gastlessen De schatkamer van Annie M.G. Schmidt 3, 5 NL4, NL9 Reclamewijs 2, 4 b1, b2, b3, g1, g2, c2, s2 NL4, NL9, OJW35 1, 2, 3, 5, 6 gastlessen + collecties Er was eens 1, 2, 3, 4 NL4, NL9, OJW38, OJW43 De ongelooflijk bijzondere boekeneter 1, 2 NL4, NL9, NL12, OJW38, OJW43 Dwergjes van Tuil 3, 4, 5 NL4, NL9, NL12, OJW38, OJW43 Sheherazade 1, 2, 3 NL4, NL9, NL12, OJW38, OJW43 De leesbacil 3, 4 NL2, NL4, NL9, NL12, OJW38, OJW43 Leesprogramma Beestachtig 3, 4 NL4, NL9, NL12, OJW38, OJW43 Studio Poëzie 1, 2, 3 NL4, NL9, OJW38, OJW43 bibliotheekbezoeken Kinder ipad picknick 1, 2, 3, 4 b1, b2, b3, g1, g2, c1, c2, s2 De digitale speeltuin 1,2 b1, b2, b3, g1, g2, c1, c2, s2 NL4, NL9, OJW35 1, 2, 3, 5, 6 NL4, NL9, OJW35 1, 2, 3, 5, 6 5

6 overzicht competenties GROEP 5 EN 6 21ste eeuwse vaardigheden programma leesbevordering mediavaardigheid kerndoelen vanuit SLO/Tule zie bijlage 1 zie bijlage 2 zie bijlage 3 collecties Project/themacollecties 1, 2, 3 NL9 Europese verhalenkoffer 1, 2, 3 NL9 gastlessen De Mutsen tegen de Losers 1, 2 b1, b2, b3, g1, g2, c1, c2, s2 NL4, NL9, OJW35 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 Kaftje kijken 3, 4 G1, g2, c1 NL4, NL9, OJW35 Griffels en Penselen - Kinderboekenweek 1, 2, 3, 4 C2 NL4, NL9 2, 3, 5, 6, 7 gastlessen + collecties De Leesbacil 1, 2, 3 NL4, NL9, NL12, OJW38, OJW43 Leesprogramma s: Beestachtig / Bij mij in de klas / Toppers uit de bieb 3, 4 NL4, NL9, NL12, OJW38, OJW43 Boekentest Project Q 1, 2, 3, 4 c2, g1, g2, s2 NL4, NL9, OJW38, OJW43 1, 5, 8 De chocoladevloot b2, b3, g1, g2, c1 NL4, NL9, OJW35 1, 2, 3, 5, 6 Studio Poëzie 1, 2, 3 b2, b3, g1, g2, c1 NL4, NL9, OJW35 1, 2, 3, 5, 6 bibliotheekbezoeken Bureau Meestervervalsers 1, 2, 3, 4 b1, b2, b3, g1, g2, c2 NL4, NL9, KO54 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 MultiMediale Ontdekkingsreis 1, 4 b1, b2, b3, g1, g2, c1, c2, s2 NL4, NL9, KO54 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 6

7 overzicht competenties GROEP 7 EN 8 21ste eeuwse vaardigheden programma leesbevordering mediavaardigheid kerndoelen vanuit SLO/Tule zie bijlage 1 zie bijlage 2 zie bijlage 3 collecties Project/themacollecties 1, 2, 3 NL9 Europese verhalenkoffer 1, 2, 3 NL9 Vergeten oorlog 1, 2, 3 NL9 gastlessen De Mutsen tegen de Losers 1,2 B1, b2, b3, g1, g2, c1, c2, s2 NL4, NL9, OJW35 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 Kaftje kijken 3, 4 G1, g2, c1 NL4, NL9, OJW35 Griffels en Penselen - Kinderboekenweek 1, 2, 3, 4 C2 NL4, NL9 gastlessen + collecties Studio Poëzie 1, 2, 3 b2, b3, g1, g2, c1 NL4, NL9, OJW35 1, 2, 3, 5, 6 Leesprogramma s: Toppers uit de bieb / Op het puntje van je stoel / Tijdzappen 3, 4 NL4, NL9, NL12, OJW38, OJW43 Boekentest Project Q 1, 2, 3, 4 b2, b3, g1, g2, c1, c2 NL4, NL8, NL9, OJW38, OJW43 Red de Plancius 1, 2, 3, 4 b2, b3, g1, g2, c1 NL4, NL9, OJW35 1, 2, 3, 5, 6 Asser KinderJury / Leesprikkel top 4 1, 2, 3, 4 bibliotheekbezoeken Mediawijs? Bewijs het maar! 1, 2, 3, 4 b1, b3, g1, g2, c1, s1 NL4, NL9, KO54 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 Workshop Kinderboekenweek 1, 2, 3, 4 diversen Nationale Voorleeswedstrijd 1, 2, 3 NL4, NL9, KO54 7

8 bijlage 1 Leerdoelenmatrix - leesbevordering Thema GROEP 1 EN 2 GROEP 3 EN 4 1. Zoeken en vinden NL3, NL4, NL5, NL8, OJW35 Verkennen en verzamelen Kennismaken met inrichting en opzet (school)bibliotheek kennismaken met mogelijkheden informatieverwerving 2. Begrijpen en toepassen NL4, NL5, NL6, NL8, NL11, NL12, KO54, KO56 Taalfuncties herkennen Oriënteren op boek Tekstvolgorde Basiswoordenschat Gedichten en rijm herkennen Basis ICT-vaardig Taalfuncties herkennen Herlezen, herkennen Opbouwen woordenschat Functie van gedichten herkennen Creatief uiten ICT-vaardig 3. Inleven en waarderen NL1, NL9, KO56 Plezier in (voor)lezen Taal zien als middel voor communicatie en expressie Kennismaken met verhalen en (prenten) boeken, voorleesboeken, boeken met rijmpjes,versjes, dichtbundels, informatieve prentenboeken Plezier in (zelf)lezen Kennismaken met verhalen en (informatieve) boeken, serieboeken, stripboeken 4. Beoordelen en reflecteren NL1, NL2, NL3, NL5, NL7, NL8, NL10, OJW35, KO55 Reageren op onderwerpen Informatie vergelijken Reflecteren op eigen werk Bespreken van jeugdliteratuur Reflecteren op doel, inhoud en structuur van berichten Meningen herkennen en vergelijken met eigen mening Reflecteren op eigen werk en dat van anderen 8

9 GROEP 5 EN 6 GROEP 7 EN 8 Materialen/informatie zoeken met trefwoordenlijst of computer in verschillende bronnen (waaronder boeken) Waarheidsgehalte van berichten bepalen Schematiseren Aantekeningen maken Schrijfstrategieën inzetten Gedichten schrijven en voordragen Gebeurtenis vastleggen Plezier in lezen en schrijven Kennismaken met verhalen en (informatieve) boeken, humoristische verhalen, verhalen over andere culturen Eigen literaire smaak ontwikkelen Informatie en meningen vergelijken Feiten en meningen herkennen Bewust van invloeden en werking media en commercie Argumenteren Betekenis, functie en objectiviteit van bronnen Informatie op waarden schatten in relatie tot bron Informatie (op internet) kritisch selecteren Oordelen of bronnen geschikt zijn Zelfstandig uitbreiden woordenschat Informatief, instructief, betogend schrijven Audio- en videproductietechnieken en web 2.0 toepassingen gebruiken Multimediapresentatie maken Toepassen nieuwe media in kunst Kennismaken met verhalen en (informatieve) boeken, science function Argumenten analyseren en vergelijken met eigen mening Meningen en argumentaties beoordelen Bewust van invloed en werking media Werk van schrijvers, kunstenaars, producenten beoordelen Zichzelf vragen stellen en beantwoorden Bron 9

10 bijlage 2 Mediavaardigheid B1 Bewust zijn van de medialisering van de samenleving. Meebeleven, meedenken, meepraten over tendensen en gevolgen van medialisering van de samenleving. B2 Begrijpen hoe media gemaakt worden. Mediaboodschappen analyseren. B3 Zien hoe media de werkelijkheid kleuren. Praten over verschillen tussen media. G1 Apparaten, software en toepassingen gebruiken. Gebruik van apparatuur. G2 Oriënteren binnen mediaomgevingen. Kan met programma/app werken. C1 Informatie vinden en verwerken. Informatie zoeken. Informatie beoordelen. C2 Content creëren. Zelf film maken. C3 Participeren in sociale netwerken. Een account beheren. S1 Reflecteren op het eigen mediagebruik. Gesprek voeren over eigen mediagebruik. Gesprek voeren over risico s van delen van persoonlijke informatie. S2 Doelen realiseren met media. Reclameboodschap maken. Bron 10

11 bijlage 3 Kerndoelen Nederlands Mondeling onderwijs 1. De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven. 2. De leerlingen leren zich naar vorm en inhoud uit te drukken bij het geven en vragen van informatie, het uitbrengen van verslag, het geven van uitleg, het instrueren en bij het discussiëren. 8. De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het schrijven van een brief, een verslag, een formulier of een werkstuk. Zij besteden daarbij aandacht aan zinsbouw, correcte spelling, een leesbaar handschrift, bladspiegel, eventueel beeldende elementen en kleur. 9. De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten. 3. De leerlingen leren informatie te beoordelen in discussies en in een gesprek dat informatief of opiniërend van karakter is en leren met argumenten te reageren. Schriftelijk onderwijs 4. De leerlingen leren informatie te achterhalen in informatieve en instructieve teksten, waaronder schema s, tabellen en digitale bronnen. 5. De leerlingen leren naar inhoud en vorm teksten te schrijven met verschillende functies, zoals: informeren, instrueren, overtuigen of plezier verschaffen. 6. De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het lezen van school- en studieteksten en andere instructieve teksten, en bij systematisch geordende bronnen, waaronder digitale bronnen. 7. De leerlingen leren informatie en meningen te vergelijken en te beoordelen in verschillende teksten. Taalbeschouwing 10. De leerlingen leren bij de doelen onder mondeling taalonderwijs en schriftelijk taalonderwijs strategieën te herkennen, te verwoorden, te gebruiken en te beoordelen. 11. De leerlingen leren een aantal taalkundige principes en regels. Zij kunnen in een zin het onderwerp, het werkwoordelijk gezegde en delen van dat gezegde onderscheiden. De leerlingen kennen: regels voor het spellen van werkwoorden; regels voor het spellen van andere woorden dan werkwoorden; regels voor het gebruik van leestekens. 12. De leerlingen verwerven een adequate woordenschat en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden. Onder woordenschat vallen ook begrippen die het leerlingen mogelijk maken over taal te denken en te spreken. 11

12 Oriëntatie op jezelf en de wereld Mens en samenleving 34. De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van henzelf en anderen. 35. De leerlingen leren zich redzaam te gedragen in sociaal opzicht, als verkeersdeelnemer en als consument. 36. De leerlingen leren hoofdzaken van de Nederlandse en Europese staatsinrichting en de rol van de burger. 37. De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen. 38. De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met verschillen in opvattingen van mensen. 39. De leerlingen leren met zorg om te gaan met het milieu. Tijd 51. De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling te hanteren. 52. De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken: jagers en boeren; Grieken en Romeinen; monniken en ridders; steden en staten; ontdekkers en hervormers; regenten en vorsten; pruiken en revoluties; burgers en stoommachines; wereldoorlogen en holocaust; televisie en computer. 53. De leerlingen leren over de belangrijke historische personen en gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis en kunnen die voorbeeldmatig verbinden met de wereldgeschiedenis. Kunstzinnige oriëntatie 54. De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren. 55. De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren. 56. De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed. Bron 12

13 bijlage 4 Conceptueel kader 21e eeuwse vaardigheden Communiceren (1) Effectief en efficiënt een boodschap overbrengen en ontvangen. Doelgericht informatie uitwisselen. Communicatieve situaties en technieken hanteren. Communicatiemiddelen en -strategieën hanteren. Inzicht hebben in de mogelijkheden die ICT biedt om effectief te communiceren. Samenwerken (2) Gezamenlijk een doel realiseren en anderen daarbij kunnen aanvullen en ondersteunen. Rollen (h)erkennen. Hulp kunnen vragen, geven en ontvangen. Open en positieve houding voor andere ideeën hebben. Culturele verschillen respecteren. Onderhandelen en afspraken maken. Functioneren in heterogene groepen. Effectief communiceren. Creativiteit (3) Nieuwe ideeën bedenken en deze uitwerken en analyseren. Een ondernemende en onderzoekende houding hebben. Denken buiten de gebaande paden en nieuwe samenhangen zien. Creatieve technieken kennen en hanteren. Risico s durven nemen en fouten zien als leermogelijkheden. Kritisch denken (4) Een eigen, onderbouwde visie of mening formuleren. Effectief redeneren en formuleren. Informatie interpreteren, analyseren en synthetiseren. Hiaten in kennis signaleren. Betekenisvolle vragen stellen. Kritisch reflecteren op het eigen leerproces. Openstaan voor alternatieve standpunten. 13

14 Probleemoplossend denken en handelen (5) een probleem (h)erkennen en tot een plan komen om het op te lossen. Problemen signaleren, analyseren en definiëren. Strategieën kennen en hanteren om met onbekende problemen om te gaan. Oplossingsstrategieën genereren, analyseren en selecteren. Patronen en modellen creëren. Beargumenteerde beslissingen nemen. Digitale geletterdheid (6) ICT effectief, efficiënt en verantwoord gebruiken. Basiskennis van ICT en 'computational thinking' (oplossen van problemen met ICT). Mediawijsheid; bewust, kritisch en actief omgaan met media. Informatiebehoefte signaleren en analyseren, relevante informatie zoeken, selecteren, verwerken en gebruiken. Sociale en culturele vaardigheden (7) Effectief leren, werken en leven met mensen met verschillende etnische, culturele en sociale achtergronden. Zelfregulering (8) Doelgericht en passend gedrag realiseren. Constructief communiceren in verschillende sociale situaties met respect voor andere visies, uitingen en gedragingen. Gedragscodes in verschillende sociale situaties (h)erkennen. Eigen gevoelens herkennen en gekanaliseerd en constructief uiten. Inlevingsvemogen en belangstelling voor anderen tonen. Bewust zijn van de eigen individuele en collectieve verantwoordelijkheid als burger(s) in een samenleving. Realistische doelen en prioriteiten stellen. Doelgericht handelen, het proces monitoren. Reflecteren op het handelen en de uitvoering van de taak, feedback benutten om adequate vervolgkeuzes te maken. Inzicht hebben in de ontwikkeling van eigen competenties. Verantwoording nemen voor eigen handelen en keuzes, en zicht hebben op consequenties van het eigen handelen voor de omgeving, ook op de lange termijn. Bron 14

15 ABOS online Kijk op dnk.nl/educatie voor de digitale versies van de ABOS productencatalogus de Competenties per ABOS-programma het inschrijfformulier de Beschikbare titels Voorleescollecties en Prentenboektoppers 15

16 inhoudsopgave dnk.nl