NEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL

Transcriptie

1 NEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! HANDLEIDING PRIKKELENDE EN LAAGDREMPELIGE LESSUGGESTIES VOOR HET BASISONDERWIJS 1 HANDLEIDING LESSUGGESTIES MONDRIAAN TOT

2 destijlflyer_achterkant.pdf :45 1 INLEIDING In 2017 bestaat de kunststroming De Stijl 100 jaar! Het wordt een bruisend themajaar `Mondriaan tot Dutch Design met tal van tentoonstellingen en activiteiten op aansprekende locaties. De rode draad van alle activiteiten zal zijn: de enorme impact van deze kunstenaarsgroep op kunst en architectuur. Zowel 100 jaar geleden maar zeker ook nu en in de toekomst. De Stijl vindt zijn oorsprong in 1917, met de oprichting van het tijdschrift De Stijl door Van Doesburg. De kunstenaars die zich aansluiten bij De Stijl zoeken naar een totaal nieuwe kunst, die ook de samenleving moet moderniseren. Piet Mondriaan is voor De Stijl-kunstenaars het grote voorbeeld. Gerrit Rietveld heeft als meubelmaker en architect grote invloed. Ook in de hedendaagse tijd inspireren de uitganspunten van De Stijl-beweging nog vele Nederlandse designers, zoals Hella Jongerius, Maarten Baas, Joris Laarman en Piet Hein Eek. De activiteiten sluiten aan bij de speciale tentoonstellingen en rondleidingen in het Centraal Museum te Utrecht, het Mondriaanhuis in Amersfoort, Kunsthal KAdE en het Rietveldpaviljoen in Amersfoort. Een bezoek aan een van deze musea brengt de collectie tot leven en verrijkt de ervaring van de leerlingen. Kijk voor de mogelijkheden en actuele informatie op de speciale website over Mondriaan tot Dutch Design, 100 jaar De Stijl in Utrecht en Amersfoort: In deze handleiding vindt u achtergrondinformatie en toelichting over de opzet van het lesmateriaal. Wij wensen u en uw leerlingen veel plezier en inspiratie met de materialen. Centraal Museum, Mondriaanhuis, Kunsthal KAdE, Rietveldpaviljoen Amersfoort en Podium Het 100-jarige jubileum van De Stijl mag zeker niet ontbreken in het lesprogramma van scholen in de Provincie Utrecht. Daarom hebben het Centraal Museum in Utrecht, het Mondriaanhuis in Amersfoort en Kunsthal KAdE en het Rietveldpaviljoen uit Amersfoort samen met Podium de handen in een geslagen en speciaal voor scholen uit deze provincie lesmateriaal ontwikkeld. Dit is mede mogelijk gemaakt dankzij de Provincie Utrecht en Rabobank Utrecht. Het materiaal biedt u de mogelijkheid om schoolbreed aan te sluiten op de actualiteit en tegelijk te werken aan doelen voor de domeinen Oriëntatie op jezelf en de wereld (geschiedenis) en kunstzinnige oriëntatie. De focus van het lesmateriaal ligt op Piet Mondriaan en Gerrit Rietveld. Dé iconen van De Stijl in de provincie. LESMATERIAAL ONTWIKKELD EN MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR: IN SAMENWERKING MET: 2 HANDLEIDING LESSUGGESTIES MONDRIAAN TOT

3 2 DOELGROEP EN DOELEN 2.1 DOELGROEP Met deze lessuggesties kunt u van groep 1-8 aan de slag met het thema De Stijl. Er zijn activiteiten voor groep 1-4 en voor groep 5-8. Binnen de activiteiten worden verdiepende suggesties gegeven voor de hogere groepen. 2.2 DOELSTELLINGEN Met behulp van de lessuggesties werken de leerlingen, op hun niveau aan de volgende leerdoelen: De leerlingen breiden hun kennis uit over De Stijl (het ontstaan ervan, de betrokken kunstenaars, de uitgangspunten, de invloed op kunst en architectuur vroeger en nu). De leerlingen ervaren welke invloed de primaire kleuren kunnen hebben op gevoel en beleving van schilderkunst of architectuur. De leerlingen zijn in staat de uitgangspunten en richtlijnen van De Stijl in hun eigen werk te gebruiken. De leerlingen weten welke gebouwen en voorwerpen in hun directe omgeving beïnvloed zijn door De Stijl. Kerndoel 53: De leerlingen leren over de belangrijke historische personen en gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis en kunnen die voorbeeldmatig verbinden met de wereldgeschiedenis. (Geschiedenis) KUNSTZINNIGE ORIËNTATIE Kerndoel 54: De leerlingen leren beelden, muziek, taal, spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren. Kerndoel 55: De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren. Kerndoel 56: De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed. 2.3 AANSLUITING CURRICULUM De bovenstaande doelstellingen sluiten aan op verschillende kerndoelen binnen de domeinen Oriëntatie op jezelf en de wereld en Kunstzinnige oriëntatie. ORIËNTATIE OP JEZELF EN DE WERELD Kerndoel 44: De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het materiaalgebruik. (Natuur en techniek) Kerndoel 45: De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, deze uit te voeren en te evalueren. (Natuur en techniek) Kerndoel 52: De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken: jagers en boeren; Grieken en Romeinen; monniken en ridders; steden en staten; ontdekkers en hervormers; regenten en vorsten; pruiken en revoluties; burgers en stoommachines; wereldoorlogen en holocaust; televisie en computer. De vensters van de canon van Nederland dienen als uitgangspunt ter illustratie van de tijdvakken. (Geschiedenis) 3 HANDLEIDING LESSUGGESTIES MONDRIAAN TOT

4 3 OPZET VAN HET LESMATERIAAL 3.1 ALGEMEEN Op de website onder de knop educatie kunt u de verschillende lessuggesties voor groep 1-8 vinden. Aan de hand van prikkelende vragen en opdrachten ervaren de leerlingen wat deze kunstbeweging inhoudt. Alle activiteiten vergen weinig voorbereidingstijd. 3.2 FLEXIBILITEIT De lessuggesties zijn allemaal snel toepasbaar. U heeft weinig materialen nodig en de instructies zijn kort en krachtig. De benodigde tijd die voor de lessuggesties staat is gemiddeld minuten. De activiteiten van de groepen 5 tot en met 8 nemen iets meer tijd in beslag. Om u optimale flexibiliteit en differentiatie te bieden zijn alle activiteiten zowel los van elkaar, als achtereenvolgend in te zetten. De activiteiten zijn zodanig opgebouwd dat u er ook een hele week of zelfs een hele periode mee aan de slag kunt. U krijgt hierdoor de mogelijkheid om de schema s op de volgende pagina s een geheel eigen programma vorm te geven en activiteiten te kiezen die goed bij uw groep(-sniveau) en mogelijkheden aansluiten. Enkele voorbeelden van het inzetten van het lesmateriaal: Per kwartaal 1 á 2 activiteiten Alle activiteiten achter elkaar gedurende een projectweek (Twee) Wekelijks of maandelijks 1 activiteit INZET VAN DE POWERPOINTPRESENTATIE Bij het materiaal hoort ook een PowerPointpresentatie. Deze staat ook op Bij groep 1-4 wordt deze vooral ingezet om beelden van belangrijke kunstwerken in de klas te kunnen tonen. Dit staat in de activiteitbeschrijvingen aangegeven. Ook voor groep 5-8 wordt tijdens de uitvoering van de activiteiten gebruik gemaakt van de PowerPoint. Maar voor deze groepen is ook een toelichtende tekst toegevoegd. Voor groep 5-8 kunt u de PowerPoint gebruiken als aftrap van dit project. Doorloop de hele PowerPoint inclusief de toelichtende teksten in het opmerkingenveld. Zo maken de leerlingen kennis met met name Rietveld en Mondriaan en hun kunstwerken. INFORMATIE PER BOUW GROEP 1 TOT EN MET 4 U heeft toegang tot zes lessuggesties voor groep 1 tot en met 4. De basis van de suggesties is gericht op de groepen 1 en 2. U krijgt telkens aanvullende activiteiten die aansluiten bij het begripsniveau van de groepen 3 en 4, zodat u voor iedere groep een passend aanbod kunt vormgeven. GROEP 5 TOT EN MET 8 Ook voor de groepen 5 tot en met 8 bieden wij u zes lessuggesties. Afhankelijk van de input van de leerlingen kunt u bij deze groepen een diepgaand gesprek over de kunststroming De Stijl aangaan. In de schema s op de volgende pagina s staat een overzicht van de lessuggesties en benodigdheden. 3.3 AANVULLENDE INFORMATIE Voor aanvullende informatie over De Stijl bent u welkom op onze website Hier wordt De Stijl verder toegelicht en vindt u onder andere informatie over actuele tentoonstellingen van de deelnemende musea. SPREEKBEURTPAKKET Zijn uw leerlingen geïnspireerd geraakt en willen ze zich verder verdiepen in (aspecten van) De Stijl? Verwijs hen dan naar het spreekbeurtstappenplan. Hier krijgen leerlingen niet alleen tips over het maken van een spreekbeurt, maar vinden ze tevens interessante links naar artikelen, filmfragmenten en overige informatie. Ook is er een PowerPointsjabloon waar de leerlingen hun eigen teksten en beelden in kunnen zetten. 4 HANDLEIDING LESSUGGESTIES MONDRIAAN TOT

5 Groep 1-4 Toelichting Benodigdheden Kleurenpalet De leerlingen leren de primaire kleuren kennen en benoemen. De leerlingen gaan daarnaast experimenteren met de primaire kleuren en ervaren dat je hiermee een volledig kleurenpalet kunt maken. Kranten en vellen papier Rode, blauwe, gele, zwarte en witte verf Schoteltjes om verf op te doen Kwasten Kunst met emotie De leerlingen koppelen kleuren aan gevoelens en ervaren dat je gevoelens kunt hebben bij een schilderij. Lijnenspel De leerlingen benoemen en maken vormen van rechte lijnen aan de hand van drie stappen. 3 A3 vellen Zwarte, rode, blauwe en gele verf met kwasten Eventueel een grote meetlat Kunst met een grote k De leerlingen leren wat een kunstenaar is en doet. Ze ervaren wat kunstenaars doen door zelf kunstwerken te maken aan de hand van eigen gekozen materialen. Vellen papier Teken-/schildermaterialen en knutselmaterialen Visual Thinking De leerlingen leren en ervaren hoe beeldend kijken werkt. Digibord Kunstwerken van de leerlingen Neem foto s mee van eigen kunstwerken Vraag de leerlingen eventueel vooraf om foto s te maken van kunstwerken bij hen thuis Een bijzondere stoel De leerlingen kunnen verschillen en overeenkomsten benoemen tussen verschillende stoelen, waaronder de beroemde Rood-Blauwe stoel van Gerrit Rietveld. 5 HANDLEIDING LESSUGGESTIES MONDRIAAN TOT

6 Groep 5-8 Toelichting Benodigdheden Een kunstzinnig huis De leerlingen leren hoe De Stijl de architectuur heeft beïnvloed. Ze passen vervolgens de principes van De Stijl in een eigen werk toe. Papier Schrijf en tekenmaterialen De stijl in je eigen omgeving De leerlingen inventariseren de gemeenschappelijke uitgangspunten van De Stijl. Ze verwerken daarna hun inventarisatie in eigen kunstwerken. Laptops Schrijfmaterialen Een bijzondere stoel De leerlingen kunnen verschillen en overeenkomsten benoemen tussen verschillende stoelen, waaronder de beroemde Rood-Blauw stoel van Gerrit Rietveld. Ze ervaren de Kunst van het weglaten en ontwerpen hun eigen stoel. Kunst = emotie De leerlingen koppelen hun gevoelens aan kleuren en geven hun mening over kunst. Digibord met de PowerPointpresentatie Primaire kleuren, zwart en wit in verf Kwasten en vellen papier Visual Thinking De leerlingen leren en ervaren hoe beeldend kijken werkt. Neem foto s mee van eigen kunstwerken Vraag de kinderen eventueel vooraf om foto s mee te nemen van kunstwerken bij hen thuis Zie het verschil De leerlingen analyseren verschillen en overeenkomsten tussen kunstwerken van Rietveld en Mondriaan. Daarna gaan ze ook op zoek naar verschillen en overeenkomsten tussen twee zelf uitgekozen De Stijl-kunstenaars. Laptops 6 HANDLEIDING LESSUGGESTIES MONDRIAAN TOT