tweemaandelijks tijdschrift nummer 1 - achtste jaargang - oktober 2001 Federatie van Onafhankelijke Pluralistische Emancipatorische Methodescholen

Transcriptie

1 Nieuwsbrief FO PEM vzw tweemaandelijks tijdschrift nummer 1 - achtste jaargang - oktober 2001 Federatie van Onafhankelijke Pluralistische Emancipatorische Methodescholen Cultuurbeschouwing stopt de programmatiestop Hier is hij, de eerste nieuwsbrief in het niet meer zo nieuwe schooljaar. Deze nieuwsbief is vooral bedoeld om jullie op de hoogte te brengen van een opmerkelijk feit in de jonge geschiedenis van FOPEM. De overheid heeft namelijk voor twee schooljaren een scholenstop afgekondigd in het basisonderwijs. Nieuwe scholen oprichten zou niet langer mogelijk zijn. Maar met vereende krachten en een grenzeloos geloof in eigen kunnen, hebben FOPEM en de Federatie van Steinerscholen er voor geijverd om deze scholenstop ongedaan te maken voor onze scholen. En met succes, scholen die cultuurbeschouwing aanbieden, ontsnappen aan de scholenstop. Maar het is geenszins zo dat we nu een voorkeursbehandeling krijgen. Vrije keuze scholen, dit zijn scholen die zedenleer en/of een erkende godsdienst aanbieden, genieten onder bepaalde voorwaarden van zeer gunstige oprichtingsnormen. Onze scholen daarentegen moeten zich nog steeds schikken naar de gewone (veel hogere) oprichtingsnormen. Toch zijn we een beetje trots dat de specifieke pedagogische projecten van onze scholen nu erkend worden door de overheid. Maar we blijven waakzaam, de programmatiestop is wellicht de voorbode van een schaalvergroting in het basisonderwijs. Het is af te wachten in welke mate onze scholen zich 1 kunnen schikken in deze tendens naar grotere scholen. Schaalvergroting wordt alvast het thema van de volgende algemene vergadering van FOPEM op 24 oktober. We verwachten jullie. Jan Van Damme voorzitter FOPEM Wat vind je in deze nieuwsbrief? Cultuurbeschouwing stopt de programmatiestop... 1 Dossier De lange weg naar de stop op de programmatiestop... 2 Wegwijs in onderwijs... 4 Actueel De Struis vliegt nog niet... 5 Voor u geplukt Uit de schoolkrant van: De Torteltuin... 6 Klimop... 6 De Waterval en De Witte Merel... 7 t Speelscholeke... 8 De Levensboom... 9 Navorming Een open blik op de wereld: wereldoriëntatie 10 Planning pedagogische sessies Subsidiëring van activiteiten voor opvoedingsondersteuning Advertentie De Waterval... 12

2 Dossier FO PEM vzw De lange weg naar de stop op de programmatiestop Op 17 april 2001 vernam FOPEM dat de Vlaamse regering van plan was om voor de komende twee schooljaren een programmatiestop in te voeren in het basisonderwijs. Deze maatregel zou betekenen dat er gedurende twee schooljaren geen nieuwe scholen of vestigingsplaatsen 1 konden worden opgericht, met uitzondering van scholen die in aanmerking komen als vrije keuze school. Aangezien de scholen van FOPEM geen vrije keuze school kunnen zijn (zie Wegwijs in onderwijs ) kwam die maatregel voor FOPEM zeer hard aan. Wat wordt nu feitelijk bedoeld met de term programmatie? Als je een school wil oprichten, en je wil door de overheid erkend en gesubsidieerd worden, dan moet je een aantal regels in acht nemen (infrastructuur en brandveiligheid van het gebouw, voldoende didactisch materiaal, ). Een belangrijke regel is de programmatienorm. Dit wil zeggen dat de school gedurende vier opeenvolgende schooljaren op de laatste schooldag van september een bepaald aantal leerlingen moet tellen. Dit aantal is afhankelijk van de bevolkingsdichtheid van de gemeente waar de school gelegen is. In centrumsteden zoals Leuven, Mechelen, Brugge en Kortrijk en in de grote steden zoals Gent en Antwerpen gelden de hoogste normen. Een school moet dan van bij de aanvang 50 kinderen tellen; na vier schooljaren moet de school dan groeien tot minstens 140 kinderen. Als een school wordt opgericht als vestigingsplaats van een andere school, dan worden de leerlingen van de twee scholen tesamen geteld. Waarom wilde de overheid een programmatiestop invoeren in het basisonderwijs? Dé reden om het oprichten van nieuwe scholen niet toe te laten, is de hertekening van het onderwijslandschap in het basisonderwijs. Met deze maatregel wil de overheid een groter comfort creëren voor grotere scholen. Deze schaalvergroting zou van kracht moeten zijn op 1 september Met deze herstructurering volgt het basisonderwijs dan de schaalvergroting zoals die werd ingevoerd in het secundair en het hoger onderwijs. School in de kijker Waarom kwam deze maatregel van de overheid zo hard aan voor FOPEM? Twee scholen zouden rechtstreeks getroffen worden door de programmatiestop. Ten eerste Klimop, de onafhankelijke Freinetschool uit Brugge. Aangezien Klimop voor de komende schooljaren een aanzienlijke toename van het aantal leerlingen verwachtte, wenste de school een aanvraag indienen om te herprogrammeren. Bij een herprogrammatie wordt het lestijdenpakket 2 van de school bepaald op basis van het 1 Een vestigingsplaats is een soort filiaal van een hoofdschool. Zo bestaat de Vlaamse Onafhankelijke Methodeschool (Vl.O.M.) uit vier vestigingsplaatsen met Methodeschool de Buurt in Gent als hoofdschool. 2 2 Het lestijdenpakket is het totaal aantal lestijden waarover een school kan beschikken. Met dit pakket kan een school onder meer leerkrachten, een taakleerkracht, een leerkracht lichamelijke opvoeding en een coördinator aanstellen. Hoe meer leerlingen, hoe meer lestijden voor de school.

3 Dossier - oktober 2001 aantal leerlingen op de laatste schooldag van september van het lopende schooljaar. Indien Klimop niet kon herprogrammeren, dan werd het lestijdenpakket bepaald op basis van het aantal leerlingen op 1 februari van het voorbije schooljaar. Door de grote groei van de school, zou het toegekende lestijdenpakket van Klimop tijdens deze groeiperiode steeds kleiner zijn dan het lestijdenpakket dat bepaald zou worden indien de telling op de laatste schooldag van september gebeurde. Dit probleem kan verholpen worden indien de school grotere klassen vormt. Maar gezien het specifiek pedagogisch project van methodescholen is dit niet wenselijk. Zo is het voor een leerkracht zeer belastend om in een grote klas met meer dan 25 kinderen rekening te houden met de verschillen in ontwikkelingsniveau van de kinderen. Omdat ook het werkingsbudget voor de school bepaald wordt door het aantal leerlingen, zou de programmatiestop voor Klimop eveneens een financiële aderlating betekenen. Een tweede school die getroffen zou worden door de programmatiestop is De Struis 3 in Mechelen. De Struis was een initiatiefgroep van enthousiaste ouders en leerkrachten die een nieuwe methodeschool wilde oprichten in Mechelen. De school zou onafhankelijk ontwikkelend onderwijs aanbieden. Net op het moment dat het voornemen van de overheid bekend was om een programmatiestop in te voeren, stond De Struis op het punt een rijhuis te huren om haar school in onder te brengen. Ook de aanvraag om erkend en gesubsidieerd te worden was opgemaakt. De brief moest alleen nog op de bus De moed van De Struis en haar enthousiaste ouders en leerkrachten zonk in de schoenen. Voor FOPEM was de penibele situatie van De Struis en Klimop een meer dan voldoende reden om acties te ondernemen ten aanzien van de overheid. We deden dit stapsgewijs. Omdat ook twee Steinerscholen van start wilden gaan op 1 september, schreven FOPEM en de Federatie van Steinerscholen gezamenlijk een brief naar de minister van Onderwijs. In deze brief werd verwezen naar een passage uit haar beleidsbrief, namelijk de Vlaamse Regering zal voor de kleine onderwijsverstrekkers in het vrij gesubsidieerd onderwijs oog hebben voor de implementeerbaarheid van nieuwe regelgeving en de haalbaarheid van de bestaande rationalisatie- en programmatienormen. Bij het aantreden van de Vlaamse Regering had de overheid dus het voornemen om de normen om een school op te richten en in stand te houden te onderzoeken voor scholen van FOPEM en de Steinerscholen. basisonderwijs deel van uitmaakte. FOPEM en de Federatie van Steinerscholen stelden voor om de programmatiestop voor basisscholen niet te laten gelden voor scholen die cultuurbeschouwing aanbieden. Dit voorstel leek redelijk omdat ook vrije keuze scholen niet aanmerking komen voor de programmatiestop, en scholen van FOPEM en de Federatie van Steinerscholen kunnen geen aanspraak maken op deze gunstregeling voor vrije keuze scholen. De medewerker van de minister vond dit argument redelijk maar hij kon geen toezeggingen doen. Het was meteen duidelijk dat een toezegging alleen maar kon komen vanuit de politieke wereld. Met de nodige schranderheid werden politici van het Vlaams Parlement gevraagd om onze zaak te bepleiten bij de minister. Immers, het mozaïekdecreet waar de programmatiestop deel van uitmaakte, moest goedgekeurd worden worden door het Vlaams Parlement. En onze schranderheid en geloof in eigen kunnen werden beloond. Op 10 juli 2001 werd het mozaiëkdecreet goedgekeurd; voor de programmatiestop in het basisonderwijs werd een uitzondering gemaakt voor scholen die aanvullende lestijden cultuurbeschouwing geven. Met andere woorden, cultuurbeschouwing stopt de programmatiestop. Kris Denys Wim D Hulster School in de kijker Een aantal weken later hadden FOPEM en de Federatie van Steinerscholen een onderhoud met de medewerker van de minister die verantwoordelijk was voor het decreet 4 waar de programmatiestop in het 3 Over De Struis lees je meer in De Struis vliegt (nog) niet. 4 Een decreet is een wetgeving van de Vlaamse Regering. De manier 3 waarop een decreet tot stand komt over een bepaalde materie (bv. onderwijs) is beschreven op schooldirect/bijlagen/weg_decreet.htm

4 Dossier - oktober 2001 Wegwijs in onderwijs Netten, vrij onderwijs, methodescholen, minister van onderwijs, leerplannen; het zijn allemaal termen die je regelmatig opvangt in onderwijsmiddens. Met dit artikel pogen we je wegwijs te maken in het Vlaamse onderwijslandschap. Om de structuur van het onderwijs in Vlaanderen te begrijpen, starten we bij de vrijheid van onderwijs; dit is een recht dat is opgenomen in de Belgische grondwet. Deze vrijheid van onderwijs bestaat uit twee delen. Ten eerste betekent dit dat ouders en kinderen (min of meer) vrij zijn in het kiezen van een school. Deze vrije schoolkeuze wordt in het basisonderwijs geregelementeerd in de vrije keuze regeling: ouders kunnen kiezen tussen twee soorten scholen. Enerzijds scholen waar kinderen, naast de gewone vakken godsdienstles volgen (zoals katholieke of protestantse godsdienst), en anderzijds scholen waar kinderen en ouders kunnen kiezen tussen godsdienst en zedenleer. Omdat in onze scholen van FOPEM in plaats van godsdienst of zedenleer cultuurbeschouwing wordt gegeven, komen ze dus niet in aanmerking om erkend te worden als vrije keuze school. De vrijheid van onderwijs betekent ten tweede dat bijna elke persoon een school kan oprichten op voorwaarde dat je aan een aantal normen beantwoordt (meer hierover in het artikel Cultuurbeschouwing stopt de programmatiestop ). De personen die een school oprichten en besturen maken deel uit van het schoolbestuur. Voor FOPEM-scholen is dit de algemene vergadering van de vzw die één of meerdere scholen bestuurt. en Gemeenten); provinciale scholen door CVPO (Cel van het Vlaams Provinciaal Onderwijs). In bijna elke gemeente zijn er één of meerdere gemeentelijke scholen. In de meeste gevallen gaat het om basisscholen. Grote steden zoals Antwerpen en Gent hebben een breed aanbod van stedelijke scholen voor basis- en secundair onderwijs. Het vrij gesubsidieerd onderwijs wordt meestal ingericht door een vzw. Het vrij onderwijs bestaat hoofdzakelijk uit katholieke scholen die verenigd zijn in het VSKO (Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs, ook de Guimardstraat genoemd). Naast de confessionele scholen (katholieke, joodse en protestantse) zijn er ook niet-confessionele scholen, onder andere de Steinerscholen en de onafhankelijke pluralistische methodescholen. Deze laatste bundelen hun krachten in FOPEM (Federatie van Onafhankelijke Pluralistische Emancipatorische Methodescholen). De drie netten vertegenwoordigen de schoolbesturen ten aanzien van de overheid; dit zijn het gemeenschapsonderwijs, het officieel gesubsideerd onderwijs en het vrij gesubsidieerd onderwijs. Het gemeenschapsonderwijs wordt georganiseerd door een openbare instelling, namelijk het gemeenschapsonderwijs (vroeger de ARGO genoemd). De scholen van het gemeenschapsonderwijs zijn opgedeeld in scholengroepen die onder meer scholen voor basis- en secundair onderwijs groeperen in een bepaalde regio. Het gemeenschapsonderwijs behoort met het gemeentelijk en het provinciaal onderwijs tot het officieel onderwijs. Zij zijn verplicht ouders en kinderen te laten kiezen tussen het volgen van godsdienst of zedenleer. Tot het officieel gesubsidieerd onderwijs behoren het gemeentelijk (stedelijk) en provinciaal onderwijs. Gemeentelijke scholen worden vertegenwoordigd door de koepel van OVSG (Onderwijssecretariaat van Steden 4 School in de kijker De netten en koepels (OVSG, CVPO en VSKO) maken deel uit van de VLOR (Vlaamse Onderwijsraad) die de minister van onderwijs adviseert wanneer zij een nieuwe reglementering in het onderwijs wil invoeren. In de VLOR vormen FOPEM, samen met de Federatie van Steinerscholen en het Vlaams Onderwijs Overleg Platform OKO (Overleg Kleine Onderwijsverstrekkers). Als we de verdeling van de leerlingen over de netten bekijken, dan gaat bijna 70% in het basis- en secundair onderwijs naar het vrij gesubsidieerd onderwijs (hoofdzakelijk katholiek onderwijs), bijna 15% naar het

5 Dossier - oktober 2001 gemeenschapsonderwijs en bijna 17% naar het gemeentelijk en provinciaal onderwijs. Methodescholen zoals Freinet-, Jenaplan-, ervaringsgerichte, project- en leefscholen zijn verspreid over de drie netten. Naast FOPEM-scholen die behoren tot het vrij onderwijs, zijn er stedelijke Freinetscholen (vooral in Gent) en Freinet- en leefscholen die behoren tot het gemeenschapsonderwijs. (de website van FOPEM) Kris Denys Bron: Onderwijs in Vlaanderen: een brede kijk op het Vlaamse onderwijslandschap, een uitgave van het Departement Onderwijs (2001). Scholen van het gemeenschapsonderwijs worden gefinancierd door het Departement Onderwijs; de andere scholen worden gesubsidieerd. In beide gevallen moeten scholen de reglementering van het Departement Onderwijs volgen. Het Departement Onderwijs is de administratie van de Vlaamse Gemeenschap die verantwoordelijk is voor het onderwijs in Vlaanderen. Alhoewel zij de lonen van het personeel in het onderwijs betaalt, is niet zij maar het schoolbestuur de werkgever van de leerkrachten. Het lestijdenpakket waarover een school beschikt wordt vooral bepaald door het aantal leerlingen in de school. Met dit lestijdenpakket kan een schoolbestuur leerkrachten aanstellen. Scholen zijn ook verplicht om te werken met een leerplan. De scholen van FOPEM kozen ervoor om gebruik te maken van de leerplannen van OVSG (de koepel van de gemeentelijke scholen). Leerplannen zijn voor een school een hulpmiddel om de eindtermen bij de leerlingen te realiseren. De eindtermen van het basisonderwijs zijn doelstellingen over wat kinderen moeten kennen en kunnen op het einde van de lagere school. De eindtermen en de leerplannen zijn opgedeeld in vijf leergebieden: lichamelijke opvoeding, wereldoriëntatie, taal, Frans, wiskunde en muzische vorming. Daarnaast zijn er eindtermen die niet gebonden zijn aan één leergebied; het gaat om leren leren en sociale vaardigheden. Deze eindtermen zijn ontwikkeld door de Dienst voor Onderwijsontwikkeling van het Departement Onderwijs en goedgekeurd door het Vlaams Parlement. Om te controleren of scholen de reglementeringen naleven en de eindtermen bij hun leerlingen realiseren, is er een team van inspecteurs dat een school gedurende een aantal dagen doorlicht. Van deze doorlichting wordt een verslag gemaakt dat aan het schoolbestuur wordt bezorgd. Hopelijk geeft dit korte overzicht je een duidelijker beeld van het Vlaamse onderwijs. Als je nog meer te weten wil komen, kun je terecht bij een aantal nuttige websites: (de website van het Departement Onderwijs) (de website van de vlaamse onderwijsraad) (de website van het gemeenschapsonderwijs) (de website van de koepel van het gemeentelijk onderwijs) (de website van de koepel van het katholiek onderwijs) 5 Actueel School in de kijker FO PEM vzw De Struis vliegt nog niet In de vorige nieuwsbrief kon je lezen dat op 1 september 2001 De Struis van start zou gaan. De Struis is een initiatiefgroep van ouders en leerkrachten die in Mechelen een nieuwe basisschool wenste op te starten. De Struis zou onafhankelijk ontwikkelend onderwijs aanbieden. Helaas kreeg De Struis lood in de vleugels en kon de definitieve opstart van de nieuwe school niet plaatsvinden op de voorziene datum. De perikelen rond de programmatiestop (zie artikel Cultuurbeschouwing stopt de programmatiestop ) hebben De Struis (tijdelijk) vleugellam gemaakt. Toch hopen we dat de Struis ooit eens kan opstijgen in het Mechelse. Mensen van De Struis, we duimen voor jullie!

6 Voor u geplukt FO PEM vzw Uit de schoolkrant van De Torteltuin Uit de schoolkrant van Klimop 6

7 Voor u geplukt - oktober 2001 Uit de schoolkrant van De Waterval en De Witte Merel 7

8 Voor u geplukt - oktober 2001 Uit de schoolkrant van t Speelscholeke 8

9 Voor u geplukt - oktober 2001 Uit de schoolkrant van De Levensboom 9

10 Navorming FO PEM vzw Een open blik op de wereld: wereldoriëntatie Een verslag van de pedagogische sessie voor leerkrachten van de 3 de graad Op 25 september kwamen zeven leerkrachten (in De Levensboom zijn dit begeleiders) bijeen voor de eerste pedagogische sessie van het nieuwe schooljaar. Het thema van de sessie was wereldoriëntatie. We staken de koppen bij elkaar in het atelier van De Zevensprong te Leuven. De leerkrachten/begeleiders kwamen van De Levensboom (Kortrijk en Wevelgem), De Wip, De Klaproos, De Torteltuin en De Zevensprong. Het thema van de sessie was wereldoriëntatie. We beperkten ons niet tot een aantal aspecten van wereldoriëntatie. Het ging vooral om de wijze waarop thema s van alle domeinen van wereldoriëntatie 5 verwerkt worden in de klas. Een aantal vragen kwamen aan bod: hoe zit het met de verhouding tussen het impliciete aanbod van wereldoriëntatie aan de hand van kringgesprekken en projecten en een expliciet aanbod (bv. via paketten van de leerkracht)? Welke handboeken, werkmappen, illustratief materiaal gebruik je in de klas? Traditiegetrouw startten we de sessie met een rondleiding in de gastschool. Tijdens de rondleiding vroeg een geïnteresseerde begeleider van De Levensboom uit Kortrijk aan een leerling En oe ist in de klas, jeun dju? 6 Het meisje keek de begeleider niet begrijpend aan. De volgende sessie voor leerkrachten van de 3 de graad is op 29 januari 2002 in De Levensboom te Kortrijk. De thema s zijn dan ICT en de verschillende soorten rondes (actuaronde, tekstenronde, boekenronde, ) In De Zevensprong In De Zevensprong worden per domein van wereldoriëntatie de klasactiviteiten genoteerd in de individuele mappen van de leerlingen. Om een verticale doorstroming na te streven worden deze mappen doorgegeven van de laagste tot de hoogste klas. Daarnaast is er tevens per leerling een kringschrift waarin items die uit de praatronde komen klassikaal verwerkt worden. Veelal gaat het hier om items uit de actualiteit. Dit schrift kan door de leerlingen gebruikt worden als opzoekboekje voor individuele opdrachten. Het opmaken van dit kringsschrift is tevens een 5 De domeinen van wereldoriëntatie zijn mens, maatschappij, natuur, technologie, tijd en ruimte. 6 En hoe gaat het in de klas, vind je het leuk? 10 oefening in het aanleren van leerstrategieën. Zo vraagt de leerkracht aan de leerlingen om een inhoudstafel te maken en om de hoofd- van de bijzaken te onderscheiden. Een aantal onderwerpen (bv. insecten) wordt door de leerkracht zelf aangebracht aan de hand van een oefenpakket met invuloefeningen. In een aantal gevallen neemt de leerkracht daar een toets van af. Met de twee klassen van de 3 de graad wordt gezamenlijk een project Europa uitgewerkt. De leerlingen hebben dit onderwerp gekozen. Voor de uitwerking van het project hebben de leerkrachten zelf op voorhand materiaal geselecteerd. In De Levensboom te Kortrijk en Wevelgem In De Levensboom worden thema s van wereldoriëntatie door de klas aangebracht. Eerst worden vragen opgesteld, daarna selecteert de leerkracht een aantal vragen en voegt er een aantal aan toe. De opdrachten van het thema worden gedurende één week afgewerkt in de vrije werktijd (VWT). Op vrijdag kunnen een aantal opdrachten klassikaal besproken worden. Dit houdt in dat ofwel de leerkracht of een groep leerlingen een klassikale instructie brengen over een onderwerp. Om de leerlingen een historisch bewustzijn bij te brengen hebben de leerlingen twee maanden tijd om een groepsopdracht te maken aan de hand van een vragenlijst. Deze opdracht behandelt een historische periode en wordt afgewerkt buiten de schooluren. Na deze periode geeft elke groep een klassikale toelichting over het onderwerp. Dit historisch bewustzijn kan ertoe leiden dat leerlingen de link leggen tussen bijvoorbeeld de ontdekking van Amerika, de kolonisering en de opkomst van de vorstendommen. Voor het domein ruimte gebeurt dit op een analoge manier, maar de verwerkingsperiode van een thema is beperkt tot één week. De leerkracht hanteert hierbij het principe te starten van het microniveau (bv. het schoolplan voor de evacuatie, het stadsplan van Wevelgem) en te eindigen bij het macroniveau (bv. de wereldkaart). In De Levensboom te Kortrijk werden thema s ervaringsgericht uitgediept tijdens een driedaagse trektocht doorheen het zuiden van West-Vlaanderen. De organisatie van de trektocht was grotendeels in

11 Navorming - oktober 2001 handen van de leerlingen (reservatie van de plaats om te overnachten, het vervoer regelen, het proviand aankopen en verdelen, het wegen van de rugzakken, ). Toch raadt de leerkracht aan om alle afspraken nog eens zelf te checken. Aanknopingspunten voor wereldoriëntatie waren rattenvallen in een beek, bommen uit de eerste wereldoorlog, een nachtspel als inspiratiebron voor de Bende van Baekelant. Van deze aanknopingspunten werden foto s genomen om de thema s verder uit te werken in de klas. Kompas lopen en kaartlezen waren vaardigheden die het ruimtelijk inzicht bevorderden. Uiteraard was deze trektocht een intensieve training in sociale vaardigheden. Per dag beschikte elke leerling over 150 BEF om de kosten voor overnachting, vervoer en eten te dekken. De trekkers waren dus genoodzaakt om creatieve oplossingen te bedenken om de kosten zo laag mogelijk te drukken. Zo spraken ze op de trein per drie een volwassene aan om gratis te sporen van Kortrijk naar Roeselare. Om beken en andere hindernissen te overwinnen sleurden ze een lang touw en een ladder mee. De neerslag van de trektocht komt in de klaskrant. Tot slot gaven de leerkrachten interessant materiaal dat bruikbaar is voor wereldoriëntatie in de 3 de graad. Goede films om (geheel of gedeeltelijk) te bekijken en te bespreken zijn: La guerre du feu (i.v.m. de oertijd), Robin Hood (i.v.m. de riddertijd), Daens (i.v.m. het sociale vraagstuk in de 19 de eeuw), All quiet at the western front (i.v.m. de 1 ste wereldoorlog). Een waardevolle prehistorische site is gelegen in Aubéchies (Wallonië). Goede bronnenboeken zijn Tijdwijzer en Ruimtewijzer. Het Takenboek Junior Wereldatlas is een praktisch werkboek voor het gebruik van een atlas. Kris Denys Tekening De Vier Tuinen 11

12 Navorming - juni 2001 Planning pedagogische sessies voor leerkrachten Zoals vorig schooljaar zijn er pedagogische sessies voor leerkrachten. Die sessies zijn bedoeld om ideeën, tips en materiaal uit te wisselen tussen leerkrachten van eenzelfde graad. Een actieve deelname is dus wenselijk. Deze sessies vinden steeds plaats in een school (van 10u. tot omstreeks 15u.30). Om de gastschool beter te leren kennen starten we steeds met een korte rondleiding in de school. De eerste sessie voor de 3 de en de 2 de graad zijn reeds achter de rug. De planning van de volgende sessies ziet er als volgt uit: 1 ste graad: 23 oktober 2001 in De Levensboom te Kortrijk Oudste kleuters: 13 november 2001 Jongste én oudste kleuters: 15 januari 2002 (met onder meer als thema Sherborne bewegingsopvoeding) 3 de graad: 29 januari 2002 in De Levensboom te Kortrijk (thema s zijn: ICT en rondes) 2 de graad: 19 februari 2002 in De Zevensprong te Leuven Oudste kleuters en 1 ste graad: 12 maart 2002 Jongste kleuters: 23 april 2002 Deze nieuwsbrief is het uitwisselingsblad van de FOPEM en richt zich naar leerkrachten en ouders. Iedere auteur is verantwoordelijk voor zijn/haar ingezonden stukken. De foto s in dit nummer komen uit de schoolkrant van Klimop te Brugge. Redactie: Ann Lust Wim D Hulster Kris Denys Evert Horn Redactie-adres: Kartuizerlaan Gent Tel/Fax: 09/ fopem@skynet.be Website: Subsidiëring van activiteiten voor opvoedingsondersteuning Sinds 18 mei 2001 kunnen scholen een beperkte subsidie krijgen wanneer ze voor ouders vormingsactiviteiten organiseren die tot doel hebben ouders te ondersteunen in hun opvoedingstaak. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen een voorlichtingsactiviteit en een reeks van vormingsactiviteiten. Vooraleer deze activiteiten starten moet de school een aanvraag indienen bij de bevoegde administratie van de Vlaamse Gemeenschap om in aanmerking te komen als erkend initiatiefnemer. Je kan de reglementering en de formulieren opvragen op het volgende adres: Je kan ook terecht op het telefoonnummer 02/ of op het adres gerda.verspeet@wvc.vlaanderen. be. Ervaringsgerichte basisschool "De Waterval" zoekt een leerkracht m/v voor een gemengde groep tweede/derde leerjaar ter vervanging voor een zwangerschaps- en ouderschapsverlof vanaf maandag 18/12/2001 tot einde schooljaar (juni 2002) Kandidatuur richten aan: De step vzw t.a.v. Guy Van Brusselen Veltwijcklaan Ekeren 03/ vzw.destep@antwerpen.be 12