LEZEN BK 2 OVER DE GRENS PERRON 1

Transcriptie

1 Over de grens Deze module heet Over de grens. Wat kan dat allemaal betekenen? Je gaat over de grens als je met vakantie naar Frankrijk gaat, op bezoek bent bij je familie in Australië of een weekendtripje naar Londen maakt. Maar dat is niet de enige betekenis. Je kunt ook over je eigen grenzen gaan: dingen doen die je eerst niet durfde, die je vroeger nooit gedaan zou hebben. Je leert bijvoorbeeld waterskiën, je beklimt een heel hoge toren of je duikt van de hoge plank. Ook door sommige handige ontdekkingen kun je over de grens gaan. Zo helpt een soort tomtom in je schoen je de weg vinden. We kijken ook nog even in de toekomst. Want ook dat is de grens verleggen!

2 LEZEN BK 2 OVER DE GRENS Wat ga je doen? Je leest van alles over de grenzen waar je overheen kunt gaan. Bijvoorbeeld over plaatsen in het buitenland, die heel speciaal zijn. Maar ook over extreme prestaties die mensen hebben geleverd en over uitvindingen die het leven van mensen veel beter en gemakkelijker hebben gemaakt. Je neemt een kijkje in de toekomst om nieuwe ontwikkelingen te zien. Je leest al deze teksten op verschillende manieren. Zo leer je hoe je bepaalde informatie goed en snel uit de tekst haalt. Je leert daarnaast over verschillende tekstsoorten. Wat heb je daarbij nodig? Je hebt informatie nodig over: - hoe een tekst is opgebouwd; - verschillende manieren om een tekst te lezen; - verschillende tekstsoorten; - verschillende manieren om over je grenzen te gaan. Wat leer je? Je leert: - hoe je op verschillende manieren een tekst kunt lezen; - hoe je het onderwerp en de hoofdgedachte van een tekst bepaalt; - hoe een tekst is opgebouwd; - de kenmerken van tekstsoorten; - het verschil tussen tekstsoorten; - dat sommige tekstsoorten een vast tekstdoel hebben; - hoe je tekstverbanden kunt herkennen in een zin, alinea of tekst. 2

3 Dat is nieuw! Mensen die stunts uithalen, interessante onderzoeken en nieuwe uitvindingen, op dit perron kom je er van alles over te weten. Je herhaalt theorie die je vorig jaar geleerd hebt en gaat wat dieper in op enkele tekstsoorten en hun kenmerken. Dit gebeurt allemaal aan de hand van teksten, die je nieuwsgierigheid alleen nog verder zullen aanwakkeren. Weet je nog? Je gaat even kijken wat je nog weet van vorig jaar. Vul de oefening in. Gebruik de volgende woorden allemaal één keer: onderwerp - hoofdgedachte - informeren - activeren - amuseren - plaatjes - leesstrategie - woordenboek - tussenkopjes - titel. Elke tekst heeft een ; dat is waar een tekst over gaat. 2 Als je alleen gegevens wilt doorgeven, gebruik je het tekstdoel. 3 Als je mensen wilt vermaken, gebruik je het tekstdoel. 4 Je hoeft niet elk moeilijk woord op te zoeken in een. 5 Boven een tekst staat altijd een. 6 Vaak gebruikt men in een langere tekst. 7 Het belangrijkste wat over het onderwerp gezegd wordt, noemen we de 8 Als je mensen iets wilt laten doen, noemen we dat. 9 Een manier van lezen noemen we een. 0 Niet bij elke tekst vind je.. Lezen maar 2 Lees de theorie Leesstrategieën op bladzijde 4 en geef van de volgende stellingen aan of ze waar of niet waar zijn. Bij verkennend lezen lees je de tekst helemaal. Waar / Niet waar 2 Door globaal lezen controleer je of je het onderwerp goed hebt voorspeld. Waar / Niet waar 3 Door zoekend lezen kun je antwoorden op vragen vinden. Waar / Niet waar 4 Intensief lezen wordt ook wel zoekend lezen genoemd. Waar / Niet waar 5 Intensief lezen noemen we ook wel nauwkeurig lezen. Waar / Niet waar 6 Studerend lezen doe je als je wilt weten waar een tekst over gaat. Waar / Niet waar 3

4 Leesstrategieën Een tekst kun je op verschillende manieren lezen. Een manier waarop je een tekst leest, noem je een leesstrategie. In jaar heb je vijf leesstrategieën leren kennen. Hieronder bespreken we ze nog even kort. Verkennend lezen Bij verkennend lezen bekijk je de tekst, je leest hem nog niet. Je let dan op: - de titel; - de tussenkopjes; - plaatjes (als die er zijn); - opvallende woorden of zinnen (dikgedrukt, cursief, andere kleur, enzovoort). Door de tekst verkennend te lezen kun je het onderwerp van de tekst voorspellen. Je ziet ook snel of je de tekst kunt gebruiken. Globaal lezen Bij verkennend lezen zag je hoe je het onderwerp van een tekst kunt voorspellen. Bij globaal lezen lees je de tekst helemaal door. Je hoeft echter niet ieder woord precies te begrijpen, als je maar begrijpt waar de tekst over gaat. Bij deze leesstrategie zie je ook duidelijk hoe een tekst is opgebouwd: - de eerste alinea is de inleiding; - de tussenkopjes geven aanwijzingen voor de opbouw; - de laatste alinea is het slot. Je weet na globaal lezen de belangrijke dingen die over het onderwerp worden gezegd. Ook kun je nu controleren of je het onderwerp goed hebt voorspeld. Zoekend lezen Zoekend lezen gebruik je om snel antwoorden op vragen in een tekst te vinden: - eerst stel je de vraag waarop je het antwoord wilt weten; - dan kijk je waar in de tekst je het antwoord kunt vinden en je let daarbij op de tussenkopjes, die geven vaak aan wat er volgt; - lees de stukjes die je hebt uitgezocht. Zie je het antwoord al? Intensief lezen Bij intensief lezen kun je ook zeggen: nauwkeurig lezen. Je gebruikt deze leesstrategie als je moeilijke vragen over de tekst moet beantwoorden. Door intensief te lezen vind je de antwoorden. Je gebruikt deze leesmanier ook als je iets moet doen, bijvoorbeeld eten koken met behulp van een recept. Door intensief te lezen weet je precies wat je moet doen. Studerend lezen Deze leesstrategie gebruik je als je informatie uit de tekst moet onthouden, bijvoorbeeld voor een toets. - Je leest eerst verkennend, dan globaal. - Bedenk bij iedere alinea een overhoorvraag. - Probeer de vragen die je hebt gemaakt te beantwoorden door de tekst nauwkeurig te lezen. - Schrijf onderwerp, hoofdgedachte en de belangrijkste woorden en zinnen op een briefje. - Probeer de tekst uit je hoofd na te vertellen. 4

5 Uitproberen 3 Lees de theorie Leesstrategieën en de brontekst Man doet aanzoek tijdens skydive en maak de volgende opdrachten. Wat is de titel van deze tekst? 2 Wat zijn opvallende woorden/zinnen in de tekst? 3 Voorspel het onderwerp van de tekst. Kies uit: skydiven - bijzonder huwelijksaanzoek - grapje. 4 Hoe moet je deze tekst lezen als je - het onderwerp wilt voorspellen? - moet weten wat je moet doen? - antwoorden op vragen moet vinden? - informatie wilt onthouden? Man doet aanzoek tijdens skydive Het was wel een bijzonder huwelijksaanzoek. Een man in de Verenigde Staten besloot zijn vriendin ten huwelijk te vragen op zo n 3800 meter hoogte. Tijdens een tandemsprong haalde Brandon Strohbehn de ring uit zijn zak en stelde de romantische vraag. Natuurlijk was het niet heel verstandig om het juweel op zo n hoogte tevoorschijn te halen. De verlovingsring glipte uit zijn hand en viel de diepte in. Grap Gelukkig bleek de klunzige actie in scène te zijn gezet en werd het stel op de grond ontvangen door familie en vrienden. Brandon stelde toen opnieuw de vraag aan zijn aanstaande. Uiteraard zei ze ja. Het stel sprong al 224 keer eerder samen uit een vliegtuig. Bron: Spits, 8 juli 204, bewerkt. 5