Prezens. Persoonlijke support, psychisch beter

Transcriptie

1 Prezens Persoonlijke support, psychisch beter

2 2

3 Welkom bij Prezens Veel mensen krijgen in hun leven te maken met psychische klachten en hebben ook het vermogen om deze klachten aan te pakken. Met Prezens kunnen zij snel met hun problemen aan de slag, op een manier die het beste bij hen past. Door op tijd passende ondersteuning te aanvaarden, verdwijnen klachten vaak snel. Laagdrempelige ondersteuning, dichtbij huis, geeft mensen net dat extra zetje om direct aan de slag te gaan met het aanpakken van hun problemen. Prezens biedt deze persoonlijke support naar psychisch beter. Op maat en dichtbij Prezens biedt persoonlijke ondersteuning op maat en heeft vele mogelijkheden; er is hulp in groepen, individueel, via internet of via de telefoon. Wij werken samen met huisartsen in hun praktijk of in het gezondheidscentrum. Prezens weet wat leeft in de wijken en stemt het zorgaanbod daarop af, met een wijk gericht preventief aanbod. Zo werken wij ook met buurthuizen en scholen. Verwijzing Blijkt verwijzing naar specialistische hulp noodzakelijk, dan heeft Prezens het netwerk en de mogelijkheden om deze verwijzing snel en direct te regelen, zowel binnen GGZ ingeest als daarbuiten. Prezens heeft een permanente relatie met VU medisch centrum en de Vrije Universiteit (VU), waardoor de wetenschappelijke basis en toetsing van al onze therapieën gewaarborgd is. In deze brochure geven wij u een beeld van de ondersteuning die u van Prezens mag verwachten: persoonlijke support, psychisch beter. 3

4 Prezens is uw partner In de huisartsenpraktijk Prezens-medewerkers werken nauw samen met de huisartsen, vaak in de huisartsenpraktijk. Daar bieden we een samenhangend pakket van preventie, advies en kortdurende behandeling. De huisarts houdt de regie over de hulp en zorg voor de cliënt. Op verzoek van de huisarts onderzoekt de Prezens-medewerker welke problemen aan de orde zijn, koppelt bevindingen terug en adviseert over mogelijkheden voor (zelf)hulp, begeleiding of verwijzing. Ook de coördinatie van zorg rondom de patiënt hoort hierbij. Op deze manier heeft de huisarts direct toegang tot de geestelijke gezondheidszorg in de eigen praktijk, met korte lijnen en directe terugkoppeling. De cliënt ervaart een verlaagde drempel om support te zoeken als hij gewoon in de huisartsenpraktijk een gesprek kan hebben met een hulpverlener. Collaborative care Prezens maakt gebruik van de eigen mogelijkheden van de patiënt, de omgeving, de huisarts en de hulpverlener, eventueel aangevuld met flexibele inzet van de psychiater. Vanuit deze collaborative care-gedachte levert Prezens maatwerk. De Prezens-psychiaters staan klaar om te adviseren over medicatiebeleid, diagnostiek te doen, consultatie te leveren of indien nodig de behandeling (tijdelijk) over te nemen. Uiteraard in overleg met patiënt èn huisarts om de zorg goed en op de persoon afgestemd vorm te geven. Directeur Jos Smeijer: Er is een netwerk van zorg rondom de cliënt, want psychische klachten staan vaak niet op zichzelf. Prezens heeft alle contacten binnen zo n netwerk en zorgt zo dat een cliënt snel de juiste ondersteuning krijgt. Netwerk van zorg Bij Prezens is veel kennis aanwezig van alle mogelijke psychische zorg en behandeling, die zowel binnen Prezens wordt aangeboden als door andere organisaties. 4

5 Prezens: persoonlijke support, psychisch beter Laagdrempelige, kortdurende hulp Groot aanbod preventieve interventies, cursussen en behandelingen Breed netwerk van andere vormen van hulpverlening Indien nodig snelle verwijzing naar tweede lijn Prezens en GGZ ingeest Prezens is onderdeel van GGZ ingeest. GGZ ingeest biedt specialistische psychiatrische zorg. Hierdoor kan Prezens een effectieve combinatie bieden van psychologische en psychiatrische zorg en ondersteuning. Dankzij onze ervaring en expertise én dankzij ons grote netwerk van specialisten, heeft Prezens samen met GGZ ingeest voor vrijwel iedere psychisch gerelateerde hulpvraag een passend antwoord. We zijn actief in de regio Amsterdam, Amstelveen, Haarlem, Hoofddorp en Bennebroek. 5

6 Samen in de eerste lijn Zo krijgt de samenwerking tussen huisartsen en Prezens vorm: veel is mogelijk en de wensen van de huisarts staan voorop. Geen wachtlijsten Het grote voordeel van de Prezensmedewerker in de eerste lijn is volgens sociaal-psychiatrisch verpleegkundige Marco Bijtenhoorn dat mensen in een vertrouwde omgeving, dichtbij huis terecht kunnen en dat er geen wachtlijsten zijn. Wij kunnen voor iedere cliënt van de huisarts garanderen dat er binnen maximaal drie weken een gesprek mogelijk is. Het is voor mensen met psychische of psychiatrische klachten belangrijk dat er meteen aandacht is voor hun problemen. Van iedere tien mensen die Bijtenhoorn op zijn spreekuur krijgt, verwijst hij gemiddeld twee mensen door naar een polikliniek in de tweede lijn. De overigen zijn al snel weer klachtenvrij met óf een cursus uit het preventieve aanbod van Prezens, óf een verwijzing naar elders of met een kortdurende behandeling. Allemaal specialisten Meike Krüger is GZ-psycholoog en cognitief gedragstherapeut. Krüger werkt bij twee verschillende huisartsenpraktijken. Krüger: Naast de basisopleiding tot sociaal-psychiatrisch verpleegkundige of psycholoog, hebben wij ons allemaal gespecialiseerd. In combinatie met onze ervaring maakt dit ons juist zo waardevol in de huisartsenpraktijk: wij kijken verder dan wat zich aan de oppervlakte toont. Het is essentieel om in het brede spectrum aan ziektebeelden dat voorbij komt, een passende cursus of behandeling te kunnen bieden. 6

7 Meike Krüger is GZ-psycholoog en cognitief gedragstherapeut: We kijken verder dan wat zich aan de oppervlakte toont. Huisbezoek Sociaal-psychiatrisch verpleegkundige Bas Hoek in Haarlem organiseert samen met een collega, eens in de zes weken een consultatiegesprek voor in totaal acht huisartsen. Huisartsen komen bij hen met vragen over patiënten die zich bijvoorbeeld moeilijk laten doorverwijzen naar tweedelijnshulp. Hoek: Wij kunnen dan met de huisarts mee op huisbezoek om met zo n patiënt te praten. Soms heeft iemand een negatieve eerdere ervaring waardoor hulp zoeken als een enorme drempel wordt ervaren. Soms gaat het om mensen die verward zijn en hulp nodig hebben, maar dat zelf niet zo zien. Naast het optreden als intermediair zijn de sociaal-psychiatrisch verpleegkundigen er ook voor het geven van adviezen. Bijvoorbeeld welke doorverwijzing geschikt zou kunnen zijn. Hoek: Dat is niet per definitie naar GGZ ingeest. Soms is verslavingszorg nodig of is doorverwijzen naar het maatschappelijk werk geschikter. Huisarts Emma de Zeeuw werkt 7 jaar met Prezens: Onze huisartsenpraktijk was één van de eerste in Amsterdam die met Prezens in zee ging. Onze praktijkondersteuner GGZ schakel ik vaak in voor aanvullende diagnostiek en is daarmee mijn voorhoede van GGZ-hulp. De lage drempel die mensen ervaren, houdt in dat we heel weinig no-show hebben op de afspraken. Het belangrijkste is dat ik veel vertrouwen heb in de deskundigheid. En het klikt goed tussen ons. In het verleden heb ik daarmee een minder goede ervaring gehad. Dan houdt het snel op. Het is heel fijn dat Prezens in zo n geval verder zoekt naar de juiste match. 7

8 De juiste match is essentieel John Kusters is sociaal-psychiatrisch verpleegkundige en werkt al jaren in huisartsen praktijken. Binnen Prezens coördineert hij dat voor iedere huisartsenpraktijk of gezondheidscentrum een passende praktijkondersteuner GGZ wordt gevonden die voldoet aan de wensen van de huisartsen. Prezens is sterk in de kennis van de omgeving. Als een bepaalde wijk zich bijvoorbeeld kenmerkt door veel sociale problematiek, dan is er meestal meer met mensen aan de hand, dan de psychische klacht doet vermoeden. De ervaren hulpverleners van Prezens kijken in zo n geval verder. De huisarts bepaalt welke specialisatie of kwaliteit in de praktijk nodig is. Daarnaast is het natuurlijk belangrijk dat er een goede match is tussen huisarts en praktijkondersteuner GGZ. Dat bepaalt uiteindelijk de meerwaarde van de samenwerking in de huisartsenpraktijk. Een goede samenwerking, daarmee weet de cliënt zich ondersteund. John Kusters is sociaal-psychiatrisch verpleegkundige: Prezens is sterk in de kennis van de omgeving. De voordelen van Prezens-ondersteuning in uw praktijk Psychische support dichtbij De huisarts houdt de regie over de patiënt Zeer ervaren hulpverleners Geen wachtlijst voor het eerste gesprek Wensen van de huisarts staan voorop Psychiatrische deskundigheid snel en op maat 8

9 Prezens en VUmc/VU Prezens werkt volgens het stepped care principe. Dat houdt in dat een cliënt de lichtste vorm van therapie krijgt, passend bij zijn situatie. Als dat toch niet afdoende blijkt om helemaal klachtenvrij te zijn, dan is een intensievere vorm van therapie voorhanden. Of het nou om een psychiatrische stoornis gaat, waarvoor verwijzing naar de tweede lijn nodig is, of het gaat om een preventieve aanpak. Prezens hecht aan het wetenschappelijk gehalte van het aanbod aan cursussen en therapieën. Daarom werkt Prezens intensief samen met VU medisch centrum en de Vrije Universiteit (VUmc/VU). Unieke positie De VU ontwikkelde verschillende zelfhulpmodules, die al dan niet via internet zijn te volgen. Regelmatig wordt er geëvalueerd en worden de modules aangepast. Het belang van de samenwerking is voor beide partijen evident. Prezens biedt de VUmc/VU de mogelijkheid om verantwoord onderzoek te doen waardoor Prezens bijdraagt aan het verder ontwikkelen van de wetenschap. Daarmee heeft Prezens een unieke positie verworven in het landschap van psychische en psychiatrische hulp. Tezamen met de kennis en ervaring van de zorgverleners, is de hoge kwaliteit van de ondersteuning van Prezens gewaarborgd. 9

10 10

11 In vijf weken klachtenvrij Pim Cuijpers is hoogleraar klinische psychologie aan de VU in Amsterdam en bij het EMGO, onderzoeksinstituut van VU medisch centrum en VU. Cuijpers was een van de voorlopers van het in praktijk brengen van het stepped care gedachtengoed. Hij ontwikkelde verschillende internetmodules waarmee Prezens al veel cliënten heeft geholpen. Er is inmiddels het nodige bewijs dat kortdurende zelfhulptherapie vaak even goede resultaten geeft als langerdurende individuele gesprekstherapie bij gelijksoortige problematiek. Cuijpers: Maar mensen moeten wel bereid zijn het te ondergaan. Zodra mensen besluiten wat aan hun klachten te doen, is ongeveer de helft na vijf weken klachtenvrij met een zelfhulptherapie. Zelfhulptherapie kan zelfs via internet, waarbij de cliënt ondersteund wordt met telefonisch of contact. Is deze begeleide zelfhulp toch niet afdoende, dan is verwijzing naar een intensievere vorm van begeleiding mogelijk: groepstherapie of individuele therapie, al dan niet telefonisch. Als de cliënt daarmee niet klachtenvrij is, dan is een intensievere behandeling mogelijk, in de vorm van psychotherapie en/of met medicijnen. Dit stepped care principe is voor veel cliënten toepasbaar, zegt Cuijpers, dus niet alleen voor mensen met lichte klachten. Cuijpers is blij met de samenwerking met Prezens: Prezens is voor ons een academische werkplaats, die nieuwe ontwikkelingen op het gebied van internet- en andere therapieën mogelijk maakt. Hoogleraar Pim Cuijpers: Kortdurende zelfhulptherapie levert net zo goede resultaten op als individuele gesprekstherapie. Voor een overzicht van het aanbod van preventieve ondersteuningsvormen kijkt u op Samenwerking Prezens en VUmc/VU levert veel op Wetenschappelijke basis van alle therapievormen Regelmatige evaluatie en bijstelling van de programma s Continue ontwikkeling van nieuwe programma s 11

12 Prezens biedt meer ketenpartners om groepen mensen via voorlichting te kunnen bewegen naar passende zorg als dat nodig is. In Afgestemd op Turkse en Marokkaanse Nederlanders. Prezens biedt een geïntegreerd aanbod en een pakket van opsporing, toeleiding, van preventie, consultatie en behandeling. preventieve ondersteuning en zorg. Prezens preventie werkt samen met Prezens preventie is aanwezig in buurthuizen om voorlichting te geven over gezondheidsgerelateerde onderwerpen. Een uitgebreid scala aan cursussen en de integrale aanpak wordt voorlichting gecombineerd therapieën ondersteunt mensen om hun met training van professionals leven in eigen hand te nemen. Een groot 12

13 Het preventieve zorgaanbod van Prezens Is wijkgericht, dus dichtbij en op maat Ondersteunt gemeenten door kennis van de lokale gezondheidsrisico s Is er voor iedereen van 0 tot 100 jaar en voor mensen uit alle culturen deel van het preventieve zorgaanbod van Prezens is tevens afgestemd op Turkse en Marokkaanse Nederlanders. Preventie biedt consultatie op scholen zodat leraren handvatten krijgen aangereikt om leerlingen met psychische problemen vroegtijdig op te sporen en te kunnen doorverwijzen naar een passende vorm van ondersteuning. Prezens adviseert gemeenten en stadsdelen bij beleidsvorming en ontwikkelt aanbod op maat. 13

14 Preventieve programma s Preventie in de praktijk manier om mensen snel inzicht te bieden Prezens komt naar mensen toe. In buurthuizen bijvoorbeeld, in moskeeën, op scholen zij daaraan kunnen doen. Dijkens: Het in wat er aan de hand is met hen en wat en in de huisartsenpraktijken. Wij zijn op die gaat erom met elkaar datgene te doen wat plekken aanwezig, waardoor mensen een iemand nodig heeft. We hebben internetmodules, lage drempel ervaren waarmee om ondersteuning te zoeken bij psychische problemen. Dat gebeurt via de online vragenlijst Ook via internet weten mensen ons inmiddels veelvuldig te vinden. mensen zelf aan de slag kunnen gaan terwijl zij telefonisch of per contact onderhouden met snelweerwel op één van een preventiewerker. Er zijn groepscursussen, waarbij ook het lotgenotencontact een de modules die Prezens samen met de VU ontwikkelde. Door het invullen van 25 belangrijk helend element vormt. En als vragen, ontstaat een beeld van de klachten blijkt dat iemand duidelijk een intensievere en beoordeelt Prezens of een adviesgesprek vorm van ondersteuning nodig heeft? Dan voorafgaand aan een preventieve cursus of helpen we hen over de eerste stap heen om gesprekstherapie, geschikt is. Soms wordt hulp te zoeken en is het vaak gemakkelijker direct een cursus voorgesteld. om te aanvaarden dat therapie nodig is. Screening en advies Als mensen last hebben van psychische problemen dan is er het adviesgesprek. Marcel Dijkens is projectleider screening en advies. Zo n adviesgesprek is een goede manier om te informeren over de keuze mogelijkheden. De online vragenlijst snelweerwel op is een wetenschappelijk verantwoorde en effectieve 14 Marcel Dijkens, projectleider screening en advies: Maatwerk is het sleutelwoord.

15 Cursus omgaan met borderline, voor familie en andere betrokkenen Vrouw van 48: Ook al had ik al veel gelezen over borderline, het is fijn om een cursus te volgen met andere mensen die in een soortgelijke situatie zitten. Het is fijn te merken dat je niet de enige bent die worstelt. Het is prettig om inzicht te krijgen in het ontstaan van de stoornis, hoe om te gaan met oplopende emoties. Maar ook het omgaan met jezelf in deze situatie, daaraan heb ik veel gehad. Ik durf nu beter, zonder te veel schuldgevoel, ook weer iets leuks te ondernemen met vrienden! Gewoon, voor mijzelf. Ik kan er daarna weer veel beter tegenaan. Een greep uit de mogelijkheden Familie van en betrokkenen bij mensen met psychische klachten Voor familie van en betrokkenen bij mensen met psychische of psychiatrische klachten of stoornissen biedt Prezens onder meer het familiespreekuur. Iedereen die in deze doelgroep valt, kan in drie individuele gesprekken ondersteuning krijgen. Het doel is te voorkomen dat familie en direct betrokkenen overbelast raken. Preventiewerker Maryleen Soree: In deze gesprekken gaan we in op hoe mensen omgaan met hun situatie en in hoeverre zij in staat zijn om aandacht voor zichzelf te blijven houden. Daarnaast zijn er voor verschillende ziektebeelden cursussen te volgen, waarin ook het uitwisselen van ervaringen met andere familieleden en direct betrokkenen belangrijk is. Soree: Prezens zoekt naar de kracht van mensen in plaats van hun problemen te benadrukken. Prezens organiseert regelmatig voorlichtingsbijeenkomsten die voor iedereen toegankelijk zijn. Hiervoor bereikt Prezens mensen via onder meer de huisartsen praktijken, buurthuizen en de media. Mensen met depressieve en angstklachten Prezens preventie heeft een gevarieerd aanbod. Voor mensen die veel piekeren bijvoorbeeld, en voor mensen die moeilijk omgaan met momenten van pijn en verdriet. Maar ook voor mensen van wie het leven wordt beheerst door angst of die regelmatig paniekaanvallen hebben. 15

16 Er zijn: zelfhulpcursussen, waarbij een schriftelijk cursusboek in vijf tot twaalf weken tijd bijdraagt aan een klachtenvrij bestaan. De cursist krijgt praktische informatie en oefeningen voor een ontspannender leven aangereikt. Prezens biedt ondersteuning in de vorm van een persoonlijke coach die telefonisch of per begeleidt. Veel cursussen zijn er ook in de vorm van internetmodules. groepscursussen, waarbij mensen in acht tot twaalf weken informatie en vaardigheden krijgen aangereikt opdat zij inzicht krijgen in hun klachten en het vermogen ontwikkelen om hun klachten te overwinnen. Voor mensen vanaf 60 jaar biedt Prezens aparte cursussen aan. Ook voor mensen met dezelfde culturele achtergrond zijn er aparte cursussen. Voorlichting in eigen taal en cultuur Prezens doet veel aan voorlichting in de eigen taal en cultuur. Meestal voor Turkse en Marokkaanse Amsterdammers. Saïd Haouam is voorlichter van Prezens. Veel oudere Marokkanen en Turken weten niet dat lichamelijke klachten verband kunnen houden met stress of depressie. Er is veel gezondheidswinst te behalen door mensen te vertellen over gezondheid op zowel psychisch als fysiek vlak. Dat gebeurt gewoonlijk in buurthuizen en moskeeën. Bijeenkomsten en ook cursussen worden meestal voor mannen en vrouwen apart gegeven. Naast Haouam zijn er bij Prezens nog twee Marokkaanse en twee Turkse voorlichters in de eigen taal en cultuur. Saïd Haouam is voorlichter van Prezens. 16

17 Vertrouwen Er is nog veel onbegrip tussen zorgverleners en mensen met een specifieke culturele achtergrond, zowel door de taal als door verschillende verwachtingen, vertelt preventiewerker Marileen van der Most van Spijk. Steeds vaker spelen de voorlichters dan ook een bemiddelende rol in gesprekken tussen zorgverleners en cliënten. Van der Most van Spijk: De voorlichters kunnen vanuit hun culturele achtergrond uitleggen wat de zorgverlener dan wel de cliënt bedoelt. Het leidt tot een veel beter begrip over en weer. Want ook als de cliënt goed of redelijk Nederlands spreekt, kan de communicatie soms stroef verlopen. Haouam: De rol van het geloof is belangrijk voor Marokkanen. Als daarvoor geen oog is, is er geen vertrouwen tussen cliënt en zorgverlener. Door wat gezegd wordt uit te leggen vanuit culturele waarden, groeien over en weer vertrouwen en begrip. Jeugd Het voorkomen van het ontstaan van psychische stoornissen, dat is het overkoepelende doel van het preventiebeleid van Prezens. Bij jongeren vertaalt Prezens dat in het weerbaarder maken van jongeren en hen bewust te maken van de keuzes die zij hebben. Het voorkomen van schooluitval hoort daarbij. Via scholen en buurthuizen worden jongeren benaderd voor de verschillende cursussen die er zijn. Over het leven in twee culturen is er voor meisjes bijvoorbeeld de cursus My Identity, voor jongens is er M-power. 17

18 Consultatie, training en advies Prezens heeft verschillende mogelijkheden voor professionals die te maken hebben met kinderen of volwassenen met psychische problematiek. Altijd geldt dat Prezens maatwerk levert. Of het nu een huisartsenpraktijk is die Prezens inzet voor consultatie of het betreft Bureau Jeugdzorg dat een training wil afnemen: Prezens bepaalt met u hoe de dienstverlening eruit ziet en zoekt daar een passende zorgverlener of trainer bij. Ingrid Poort is preventiewerker training en scholing. Voor de training voor professionals die te maken hebben met mensen met mogelijk psychische problemen bereiken haar verzoeken uit heel Nederland. De groepen die zij en haar collega s trainen vragen vaak om een specifieke invalshoek. Mensen die veel te maken hebben met agressie bijvoorbeeld, willen vaardigheden aanleren die hen daarbij ondersteunen. In een vroegtijdig stadium kunnen signaleren is een overkoepelend leerdoel. Poort: Ook leren om een gesprek aan te gaan, omgaan met lastig gedrag en het motiveren om hulp te zoeken maken meestal deel uit van de training. De training wordt veel aangevraagd door leraren, huisartsenpraktijken, Bureau Jeugdzorg, maatschappelijk werk en Dienst Werk & Inkomen. 18

19 Ingrid Poort is preventiewerker training en scholing: De kracht van onze trainingen is dat professionals beter leren omgaan met lastig gedrag. 19

20 Algemene informatie Wilt u meer informatie over de dienstverlening van Prezens in uw praktijk? Heeft u vragen over de POH-GGZ regeling? Neem dan contact op met onze SPV/POH- GGZ adviseur: E infopoh@prezens.nl M (06) Hoe meldt u zich aan voor consultatie? Huisartsen, instellingen en scholen kunnen zich aanmelden voor consultatie: E consultatie@prezens.nl T (020) Meer informatie over aanmelding Prezens Via de Prezens-medewerker in uw praktijk of: E aanmelding@prezens.nl T (020)

21 Hoe kunnen uw cliënten zich voor preventieve cursussen en begeleiding aanmelden? Mensen kunnen zich voor preventieve ondersteuning aanmelden door een vragenlijst in te vullen. Het invullen gebeurt via snelweerwel op of schriftelijk. Op basis van de uitkomst van deze vragenlijst krijgen mensen een advies waarin de mogelijkheden van ondersteuning worden genoemd. De cliënt krijgt zo een persoonlijk advies op maat. Voor de doelgroepen jeugd, ouders, allochtonen en mensen met een eetstoornis vindt de aanmelding telefonisch plaats via het secretariaat preventie (invullen van de online vragenlijst is hier niet nodig). Voor informatie over aanmelden preventie of opvragen schriftelijke vragenlijst: E preventie@prezens.nl T (020) De vier locaties van Prezens Locatie Amsterdam Overschiestraat HN Amsterdam T (020) F (020) E secretariaat@prezens.nl Locatie Amstelveen Amstelmere Laan van de Helende Meesters DL Amstelveen T (020) F (020) E secretariaat@prezens.nl Locatie Haarlem Zuiderpoort Amerikaweg RA Haarlem T (023) F (023) E secretariaat@prezens.nl Locatie Hoofddorp Spaarnepoort Spaarnepoort TM Hoofddorp T (020) F (020) E secretariaat@prezens.nl 21

22 Albert Blom, directeur behandelzaken: Oplossingsgericht werken en een vast aanspreekpunt, dat wil elke verwijzer. 22

23 Colofon Uitgave: Prezens Postbus BB Amsterdam Productie: Fotografie: dienst communicatie Digidaan, Mark van den Brink Juli

24 Prezens Postbus BB Amsterdam T